GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU I.KHÁI QUÁT VỀ QUỸ ĐẦU TƯ VÀ CÔNG TY QUẢN LÝ QUỸ .2 1.2.5.Tính động quỹ: 1.3.1.Nhà đầu tư: .3 1.3.2.Công ty quản lý quỹ: 1.3.3.Các chuyên gia đầu tư hay nhà tư vấn đầu tư: 1.3.4.Các tổ chức bảo quản giám sát tài sản quỹ: 1.4.Vai trò quỹ đầu tư TTCK: 2.Phân loại quỹ đầu tư: .5 2.1.Căn vào quy mơ, cách thức tính chất góp vốn: .5 2.1.1.Quỹ đầu tư dạng đóng (Closed – end funds): 2.1.2.Quỹ đầu tư dạng mở (Open end funds): 2.2.Căn vào cấu tổ chức - điều hành: 2.2.1.Quỹ đầu tư dạng công ty: 2.2.2.Quỹ đầu tư dạng tín thác: 2.3.Căn vào nguồn vốn huy động: 2.3.1.Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng): 2.3.2.Quỹ đầu tư tư nhân (Quỹ thành viên): .8 3.Cơ cấu tổ chức hoạt động quỹ đầu tư: .8 3.1.Cơ cấu tổ chức: 3.1.1.Hội đồng quản trị: 3.1.2.Ban đại diện quỹ .8 3.1.3.Công ty quản lý quỹ 3.1.4.Công ty tư vấn đầu tư .8 3.1.5.Ngân hàng giám sát bảo quản 3.1.6.Cổ đông quỹ .9 3.1.7.Người hưởng lợi .9 3.1.8.Cơng ty kiểm tốn .9 3.2.Hoạt động quỹ đầu tư: 10 Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp i GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 3.2.1.Hoạt động huy động vốn: .10 3.2.2.Giao dịch chứng quỹ đầu tư: 11 3.2.3.Hoạt động đầu tư: 11 3.3.Các hạn chế đầu tư quỹ công chúng: 11 4.Công ty quản lý quỹ: .12 4.1.Khái niệm: 12 4.2.Nghiệp vụ kinh doanh Công ty quản lý quỹ: 12 4.2.1.Quản lý đầu tư chứng khốn, cơng ty đầu tư chứng khoán: 12 4.2.2.Quản lý danh mục đầu tư: 12 3.Những thuận lợi, khó khăn thách thức hoạt động quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ Việt Nam .20 3.1.Thuận lợi: .20 3.1.Khi nhận cổ tức từ việc sở hữu Chứng quỹ .28 3.2.Khi chuyển nhượng Chứng quỹ .28 1.Định hướng phát triển công ty quản lý quỹ 34 2.Kiến nghị .35 Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp ii GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 LỜI MỞ ĐẦU Trước xu phát triển hội nhập kinh tế diễn mạnh mẽ nhu cầu vốn để đẩy mạnh phát triển kinh tế vấn đề cần thiết nước Để huy động vốn cách tối đa, ngồi góp mặt ngân hàng cịn có số tổ chức phi ngân hàng khác điển hình quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ Đây kênh huy động tốt cho dự án cần số vốn lớn Tuy nhiên, quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ vấn đề mẻ, nhiều khúc mắc chưa giải trọn vẹn Đồng thời, qua 10 năm hoạt động, thị trường chứng khoán Việt Nam thị trường non trẻ, nhiều điểm yếu hạn chế chưa phát hiện, chưa khắc phục Cho nên, thị trường, vấn đề quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ khơng vấn đề nóng bỏng, bàn luận, quan tâm người Trước vấn đề đó, nhóm chúng em nghiên cứu đề tài với mong muốn trình bày nội dung, kiến thức công ty quản lý quỹ - quỹ đầu tư, loại hình đầu tư tốt cho thị trường Việt Nam Bài nhóm chúng em chia thành phần, với nội dung sau: Phần I – Khái quát quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ Phần II – Thực trạng quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ Việt Nam Phần III – Giới thiệu Công ty Quản lý quỹ đầu tư Việt Nam (VFM) Quỹ Đầu tư động Việt Nam (VFA) Phần IV – Định hướng kiến nghị nhằm phát triển Công ty Quản lý quỹ Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến I Nhóm – TCDN Đêm – K20 KHÁI QUÁT VỀ QUỸ ĐẦU TƯ VÀ CÔNG TY QUẢN LÝ QUỸ Quỹ đầu tư 1.1.Khái niệm: Quỹ đầu tư tổ chức đầu tư chuyên nghiệp nhà đầu tư góp vốn Từ khoản tiền tiết kiệm, nhàn rỗi phân tán dân chúng tập trung lại thành nguồn vốn lớn cho nhà chuyên nghiệp sử dụng lĩnh vực đầu tư kiếm lời phân chia cổ tức cho cổ đơng góp vốn Các khoản tiền tiết kiệm thay nhà đầu tư đưa cho mơi giới chứng khốn để trực tiếp mua chứng khốn thị trường lại góp vào quỹ đầu tư để thực đầu tư tập thể 1.2.Các lợi ích việc đầu tư qua quỹ: Khi nhà đầu tư cảm thấy không đủ kiến thức, kinh nghiệm thời gian để trực tiếp hoạt động thị trường chứng khốn, họ tìm đến tổ chức đầu tư chuyên nghiệp để ủy thác số tiền đầu tư Như vậy, so với hình thức đầu tư trực tiếp cá nhân, hình thức đầu tư thong qua quỹ đầu tư có lợi định 1.2.1 Giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa danh mục đầu tư: Với số tiền ỏi, nhà đầu tư muốn phân tán rủi ro khó khăn gặp phải vấn đề giá trị chứng khoán đầu tư hay độ lớn dự án Do đó, việc quỹ đầu tư hình thành sở tập hợp số tiền nhỏ thành khoản lớn giúp nhà đầu tư dù có vốn tham gia vào dự án đầu tư lớn, điều cho phép họ thu lợi nhuận giảm thiểu rủi ro sở phân tán đầu tư Một danh mục đầu tư dạng bao gồm 12 loại cổ phiếu nhiều vài trăm loại cổ phiếu danh mục đầu tư lớn Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư trì tăng trưởng tốt có vài loại cổ phiếu danh mục bị giảm giá, cổ phiếu khác lại tăng giá mức mong đợi, tạo cân cho danh mục Bởi cơng ty thương trường với đặc điểm hoạt động ngành nghề khác có chu kỳ tăng trưởng suy thoái khác nhau, việc đầu tư vào nhiều loại cổ phiếu giúp cho mức lợi nhuận danh mục mức cân 1.2.2 Quản lý đầu tư chuyên nghiệp: Các quỹ đầu tư quản lý chuyên gia có kỹ giàu kinh nghiệm lựa chọn sàng lọc, làm tăng cường tính chuyên nghiệp việc đầu tư Một quỹ đầu tư với đội ngũ cán quản lý có trình độ chun mơn, có khả phân tích chun sâu vào lĩnh vực đầu tư có lợi so với cá nhân riêng lẻ, không chuyên 1.2.3 Tiết kiệm thời gian, chi phí đạt yêu cầu lợi nhuận: Sau ủy thác cho tiền cho quỹ đầu tư, nhà đầu tư khơng cần dùng thời gian để hoạt động thị trường chứng khoán tiết kiệm chi phí lần giao dịch thị trường chứng khoán Nhà đầu tư thong qua quỹ đầu tủ tạo đăng ký tiết kiệm chi phí tính đồng vốn đầu tư so với đầu tư riêng lẻ cá nhân lẽ người quản lý quỹ chuyên Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 nghiệp có lợi việc tiếp cận dự án đầu tư thường hưởng ưu đãi phí giao dịch Ngồi ra, bên cạnh lợi ích nhà đầu tư, thân doanh nghiệp sử dụng vốn có lợi ích định: - Các doanh nghiệp có nhiều khả thu hút nguồn vốn với chi phí thấp - vay qua hệ thống ngân hang Việc đầu tư vốn vào doanh nghiệp thong qua quỹ đầu tư thường có giới hạn định nên doanh nghiệp đảm bảo tự chủ hoạt động kinh doanh mà không bị chi phối cổ đông lớn doanh nghiệp Bên cạnh đó, q trình hoạt động, quỹ đầu tư khơng túy nơi cung cấp vốn cho doanh nghiệp mà cịn cung cấp thơng tin tin cậy nơi đánh giá hiệu dự án, qua giúp cho doanh nghiệp đánh giá tính khả thi dự án 1.2.4 Giám sát chặt chẽ quan có thẩm quyền là: - Ủy ban Chứng khốn Nhà Nước - Cơng ty quản lý quỹ - Ngân hàng giám sát 1.2.5 Tính động quỹ: Thể chỗ quỹ đầu tư thay đổi danh mục đầu tư nhằm đạt lợi nhuận cao 1.3.Các bên tham gia: Các bên tham gia hoạt động quỹ đầu tư chứng khốn cơng ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát người đầu tư 1.3.1 Nhà đầu tư: Là người góp vốn vào Quỹ đầu tư cách mua chứng thụ hưởng hay cổ phần Quỹ Có quyền chia cổ tức thu nhập khác từ hoạt động đầu tư Quỹ theo tỷ lệ vốn góp theo thoả thuận với công ty quản lý Quỹ Tuỳ theo tính chất loại Quỹ đầu tư mà người đầu tư yêu cầu Quỹ mua lại chứng Quỹ đầu tư thời hạn hoạt động Quỹ Khi hết thời hạn hoạt động, họ hồn trả vốn 1.3.2 Cơng ty quản lý quỹ: Cơng ty quản lý quỹ chịu trách nhiệm quản lý hoạt động đầu tư Quỹ (quản lý danh mục chứng khoán theo mục tiêu đầu tư định trước, thường ghi rõ trong Bản cáo bạch phát hành điều lệ Quỹ) Công ty QL quỹ thành lập theo giấy phép hoạt động Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp hình thức cơng ty cổ phần trách nhiệm hữu hạn với vốn pháp định tỷ đồng Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 Trong q trình hoạt động, cơng ty QL quỹ thành lập quản lý đồng thời nhiều quỹ đầu tư 1.3.3 Các chuyên gia đầu tư hay nhà tư vấn đầu tư: Chịu trách nhiệm lựa chọn danh mục đầu tư thích hợp theo sách mục tiêu đầu tư Quỹ, nghiên cứu, phân tích tài xu hướng kinh tế, định thời gian đầu tư thích hợp Họ người thực việc chuyển lệnh mua bán chứng khoán tới Sở giao dịch uỷ thác Họ tốn phí theo tỷ lệ % giá trị tài sản rịng trung bình Quỹ năm số tiền mà dịch vụ tư vấn thực 1.3.4 Các tổ chức bảo quản giám sát tài sản quỹ: Ngân hàng, cơng ty tín thác tổ chức đủ tiêu chuẩn thuê làm người bảo quản tài sản Quỹ (tiền măt, chứng khoán, …) Nhà bảo lãnh phát hành: - Việc phát hành cổ phiếu Quỹ thường nhà bảo lãnh thực sở huy động vốn tối đa cho Quỹ với điều kiện thuận lợi - Các phương pháp bảo lãnh, phí bảo lãnh, trách nhiệm quyền lợi hai bên quy định hợp đồng ký kết - Nhà bảo lãnh nhận phí bảo lãnh khoản chênh lệch số tiền bán chứng khoán tiền trả cho Quỹ - Nhà bảo lãnh phát hành chào bán trực tiếp công chúng thông qua nhà phân phối trung gian khác 1.4 - Vai trò quỹ đầu tư TTCK: Góp phần huy động vốn cho việc phát triển kinh tế nói chung góp phần vào phát triển thị trường sơ cấp - Các quỹ đầu tư tham gia bảo lãnh phát hành trái phiếu Chính phủ trái phiếu doanh nghiệp, cung cấp vốn cho phát triển ngành Với chức này, quỹ đầu tư giữ vai trò quan trọng thị trường sơ cấp - Góp phần vào việc ổn định thị trường thứ cấp - Với vai trò tổ chức đầu tư chuyên nghiệp thị trường chứng khốn, quỹ đầu tư góp phần bình ổn giá giao dịch thị trường thứ cấp, góp phần vào phát triển thị trường thong qua hoạt động đầu tư chuyên nghiệp với phương pháp phân tích đầu tư khoa học - Tạo phương thức huy động vốn đa dạng qua thị trường chứng khoán Khi kinh tế phát triển tài sản tài ngày tạo khả sinh lợi hơn, người đầu tư có khuynh hướng muốn có nhiều dạng cơng cụ tài để đầu tư Để đáp ứng nhu cầu Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 người đầu tư, quỹ đầu tư hình thành nhiều dạng sản phẩm tài khác thời gian đáo hạn, khả sinh lợi, độ an toàn… - Xã hội hóa hoạt động đầu tư chứng khốn Quỹ đầu tư tạo phương thức đầu tư nhà đầu tư nhỏ, có hiểu biết chứng khốn ưa thích Nó góp phần tăng tiết kiệm cơng chúng đầu tư việc thu hút tiền đầu tư vào quỹ - Bảo vệ lợi ích cho nhà đầu tư, tăng tính chuyên nghiệp quản lý đầu tư, giảm thiểu chi phí lợi ích quy mơ, tăng tính khoản cho tài sản đầu tư, thuận tiện cho người đầu tư Đối với doanh nghiệp: Việc đầu tư vào quỹ nhận nguồn vốn với chi phí huy động thấp, nhận thông tin tư vấn quản lý, marketing tài chính… tiếp cận nguồn tài dài hạn Phân loại quỹ đầu tư: 2.1 Căn vào quy mơ, cách thức tính chất góp vốn: Quỹ đầu tư chia làm loại: 2.1.1 Quỹ đầu tư dạng đóng (Closed – end funds): Đây quỹ đầu tư mà theo điều lệ quy định thường tạo vốn qua lần bán chứng khốn cho cơng chúng Quỹ đầu tư dạng đóng phát hành cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi trái phiếu Quỹ không phát hành them loại cổ phiếu để huy động them vốn không mua lại cổ phiếu phát hành Những người tham gia góp vốn đầu tư khơng phép rút vốn cách bán lại chứng quỹ đầu tư cho quỹ đầu tư Tuy nhiên, việc cấm rút vốn làm cho cấu trúc quỹ chặt chẽ, nên chứng quỹ đầu tư dạng đóng thường niêm yết giao dịch Sở giao dịch chứng khốn, người đầu tư rút vốn cách bán lại chứng quỹ đầu tư Sở giao dịch chứng khốn Với tính chất cấu vốn ổn định cho phép quỹ đầu tư dạng đóng có đăng ký đầu tư vào dự án lớn chứng khốn có tính khoản thấp Quỹ đầu tư dạng đóng dung số vốn đầu tư vào doanh nghiệp hay thị trường chứng khốn Sau đó, lại dung số tiền vốn lãi thu để đầu tư tiếp Như vậy, quy mơ vốn loại quỹ tăng lên từ khoản lợi nhuận thu mà 2.1.2 Quỹ đầu tư dạng mở (Open end funds): Quỹ đầu tư dạng mở gọi quỹ tương hỗ (Mutual funds) Khác với quỹ đầu tư dạng đóng, quỹ phát hành them cổ phiếu để tăng vốn sẵn sàng chuộc lại cổ phiếu phát hành Các cổ phiếu quỹ bán trực tiếp cho công chúng không qua thị trường chứng khoán Muốn mua cổ phiếu quỹ đầu tư dạng mở không qua môi giới, khơng phải trả tiền hoa hồng viết thư điện thoại trực tiếp Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 cho quỹ xin giấy tờ cần thiết, tạo hội cho tham gia trở thành chủ sở hữu quỹ Tất cổ phiếu phát hành quỹ cổ phiếu thường, so với quỹ đầu tư dạng đóng, quỹ đầu tư dạng mở có lợi rõ rang khả huy động, mở rộng quy mơ vốn, linh hoạt việc lựa chọn dự án đầu tư Do cấu trúc hoạt động quỹ có tính chất “mở” nên thuận tiện cho người đầu tư việc rút vốn vào lúc họ thấy hoạt động quỹ không hiệu Tuy nhiên, điểm bất lợi quỹ cấu vốn không ổn định quỹ thường xuyên phải trì tỷ lệ lớn tài sản có tính khoản cao trái phiếu Chính phủ cổ phiếu niêm yết SGDCK, có khả đầu tư vào dự án lớn có tiềm dự án có lợi nhuận lớn có độ rủi ro cao Sự khác quỹ đầu tư dạng đóng dạng mở tóm tắt sau: Nội dung Chứng khoán phát hành Số lượng chứng khoán Chào bán Quỹ đầu tư dạng mở (Quỹ hỗ tương) Là cổ phiếu thường Quỹ đầu tư dạng đóng Là cổ phiếu thường, cổ phiếu Hiện hành thay đổi ưu đãi trái phiếu Hiện hành cố định Liên tục Một lần công chúng Mua lại Quỹ sẵn sang mua lại cổ phiếu phát hành Không mua lại chứng chứng khoán Giao dịch theo giá trị tài sản khoán phát hành Cổ phiếu phép mua trực tiếp từ quỹ Cổ phiếu phép giao dịch đầu tư, người bảo lãnh phát hành hay môi TTCK thức hay phi Giá mua giới thương gia thức (OTC) Là giá trị tài sản cộng với lệ phí bán Được xác định lượng cung (giá trị tài sản xác định giá cầu Do giá mua cao trị chứng khoán hồ sơ) thấp giá trị tài Lệ phí bán cộng them vào giá trị tài sản sản Mọi phí tổn mua lại phải công bố rõ ràng cáo bạch 2.2 Căn vào cấu tổ chức - điều hành: Quỹ đầu tư tổ chức hình thức quỹ đầu tư dạng công ty (Corporate funds) quỹ đầu tư dạng tín thác (Trust funds) 2.2.1 Quỹ đầu tư dạng cơng ty: Theo mơ hình cơng ty, quỹ đầu tư xem pháp nhân đầy đủ, người góp vốn vào quỹ trở thành cổ đơng có quyền bầu Hội đồng quản trị quỹ Đây tổ chức cao quỹ đứng thuê công ty quản lý quỹ, ngân hang bảo quản tài sản quỹ giám Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 sát việc tuân thủ hoạt động tổ chức Trong đó, ngân hang giám sát đóng vai trị bảo quản tài sản quỹ, nhân giao chứng khoán cho quỹ thực lệnh giao dịch Cịn cơng ty quản lý quỹ có trách nhiệm cử người điều hành sử dụng vốn quỹ để đầu tư vào chứng khốn hay tài sản sinh lợi khác Mơ hình quỹ đầu tư tổ chức dạng công ty thường sử dụng nước có thị trường chứng khoán phát triển, tiêu biểu thị trường Mỹ Anh 2.2.2 Quỹ đầu tư dạng tín thác: Theo mơ hình tín thác, quỹ đầu tư khơng xem pháp nhân đầy đủ, mà quỹ chung vốn người đầu tư để thuê chuyên gia quản lý quỹ chuyên nghiệp đầu tư sinh lợi Theo mơ hình này, vai trị cơng ty quản lý quỹ bật Đó tổ chức đứng thành lập sử dụng vốn thu thong qua việc phát hành chứng đầu tư để đầu tư vào nới có hiệu Cịn ngân hang giám sát đóng vai trị người bảo quản an toàn vốn tài sản người đầu tư, giám sát hoạt động công ty quản lý quỹ việc tuân thủ điều lệ quỹ đầu tư Mơ hình quỹ đầu tư tổ chức dạng tín thác thường sử dụng thị trường chứng khoán (emerging market) đặc biệt thị trường chứng khoán phát triển châu Á Sự khác quỹ dạng công ty quỹ tín thác tóm tắt sau: Quỹ đầu tư dạng cơng ty Quỹ đầu tư dạng tín thác Có tư cách pháp nhân đầy đủ Khơng có tư cách pháp nhân Những nguời góp vốn vào quỹ trở thành cổ Quỹ chung vốn người đầu tư để đơng có quyền bầu Hội đồng quản trị thuê chuyên gia quản lý quỹ chuyên quỹ nghiệp đầu tư sinh lợi HĐQT quỹ tổ chức cao đứng thuê CT quản lý quỹ đứng thành lập quỹ sử công ty quản lý quỹ ngân hàng giám sát dụng vốn thu phát hành chứng bảo quản quỹ giám sát việc tuân thủ hoạt đầu tư, Ngân hang giám sát bảo quản an toàn động hai tổ chức vốn tài sản người đầu tư giám sát hoạt động CT quản lý quỹ Thường sử dụng nước có TTCK phát Thường sử dụng TTCK nổi, đặc triển biệt TTCK phát triển Châu Á 2.3.Căn vào nguồn vốn huy động: 2.3.1 Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng): Quỹ đầu tư tập thể quỹ huy động vốn cách phát hành rộng rãi cơng chúng Những người đầu tư vào quỹ thể nhân tổ chức kinh tế, đa phần nhà đầu tư riêng lẻ, am hiểu thị trường chứng khốn Quỹ đầu tư tập thể cung cấp cho Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 nhà đầu tư nhỏ phương tiện đầu tư đảm bảo đa dạng hóa đầu tư, giảm thiểu rủi ro, chi phí đầu tư thấp với hiệu đầu tư cao tính chuyên nghiệp đầu tư mang lại 2.3.2 Quỹ đầu tư tư nhân (Quỹ thành viên): Khác với quỹ đầu tư tập thể, quỹ đầu tư tư nhân huy động vốn phương thức phát hành riêng lẻ cho số nhóm nhỏ nhà đầu tư, lựa chọn trước, thể nhân định chế tài tập đồn kinh tế lớn Các nhà đầu tư vào quỹ tư nhân thường đầu tư lượng vốn tương đối lớn đổi lại, họ đòi hỏi yêu cầu quản lý quỹ cao Họ sẵn sang chấp thuận khả khoản thấp so với nhà đầu tư nhỏ - người đầu tư vào quỹ tập thể - thế, họ khống chế việc đầu tư quỹ tư nhân Một đặc điểm khác quỹ tư nhân nhà quản lý quỹ thường tham gia kiểm sốt hoạt động cơng ty nhận đầu tư Việc kiểm sốt hình thức thành viên Hội đồng quản trị, cung cấp tư vấn có ảnh hưởng đáng kể tới thành vien Hội đồng quản trị công ty tư nhân đầu tư Sự khác quỹ tập thể quỹ tư nhân tóm tắt bảng sau: Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng) Quỹ đầu tư tư nhân (Quỹ thành viên) Huy động vốn cách phát hành rộng rãi Huy động vốn cách phát hành riêng lẻ công chúng cho nhóm nhỏ nhà đầu tư Nhà đầu tư thể nhân, tổ chức kinh tế Nhà đầu tư thể nhân, định chế tài Tính khoản cao hay tập đồn king tế lớn Tính khoản thấp Cơ cấu tổ chức hoạt động quỹ đầu tư: 3.1.Cơ cấu tổ chức: 3.1.1 Hội đồng quản trị: Là quan đại diện cho chủ sở hữu quỹ đầu tư cổ đông bầu ra, quan có quyền định vấn đề quỹ HĐQT chịu trách nhiệm triển khai sách đầu tư, chọn CT quản lý quỹ giám sát việc tuân thủ định đề Theo định kỳ, HĐQT quỹ họp xem xét, kiểm tra giam sát tình hình điều hành CT quản lý quỹ để giải vấn đề nảy sinh Chỉ có quỹ đầu tư dạng cơng ty có HĐQT 3.1.2 Ban đại diện quỹ Là thành viên đại diện quỹ đại hội người đầu tư bầu hoạt động theo nguyên tắc quy định điều lệ quỹ Ban đại diện quỹ thường thành lập quỹ đầu tư chứng khoán theo mơ hình tín thác 3.1.3 Cơng ty quản lý quỹ Là cơng ty có chức quản lý, điều hành quỹ đầu tư chứng khốn 3.1.4 Cơng ty tư vấn đầu tư Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 4.3.2 Diễn biến giá thị trường VFA: 4.3.3 Danh mục đầu tư Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 32 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 4.4 Nhận xét hiệu hoạt động quỹ VFA Qua số liệu báo cáo chi tiết nêu cho thấy hoạt động quỹ VFM không hiệu quả, thể qua mặt sau: - Giá trị tài sản ròng (NAV) sụt giảm liên tục kể từ ngày phát hành - Giá trị thị trường chứng quỹ thấp mệnh giá (10.000 đ/ccq) thấp NAV kề từ ngày phát hành - Quỹ VFA liên tục lỗ năm liên tiếp kể từ ngày phát hành (Năm 2010 lỗ 19 tỷ, năm 2011 lỗ 49,8 tỷ) Trước tình hình thị trường chứng khoán tiếp tục sụt giảm năm 2012, VFA chủ động cắt lỗ toàn danh mục đầu tư chứng khốn theo quy định dừng lỗ (Stoploss Policy) mà điều lệ quy định Vì đến cuối năm 2011 lượng tiền mặt thu hồi Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 33 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 đạt 91,6% tổng tài sản có, tỷ trọng đầu tư cổ phiếu 8,4% tổng tài sản (6,8% Chiến lược cổ phiếu tiềm năng, 1,6 chiến lược MATF) Theo nhận định chuyên gia đầu tư VFA hiệu hoạt động thấp do: - Thời điểm phát hành chứng quỹ không phù hợp: Niêm yết chứng quỹ vào ngày 02/04/2010, thời điềm thị trường xu hướng rớt giá dài hạn, khủng hoảng nợ Châu Âu… sau huy đầu tư vào thị trường giá cổ phiếu rớt liên tục dẫn đến NAV thị giá VFA sụt giảm nghiêm trọng - Chiến lược đầu tư quỹ không phù hợp với thị trường Việt Nam: Mơ hình chiến lược đầu tư quỹ theo mơ hình định lượng (Quantitative analysis) phân tích đồ thị (Chart analysis) Mơ hình hình áp dụng tốt thị trường có quy mơ lớn(khối lượng giao dịch lớn, nhà đầu tư đa dạng…) Tại thị trường Việt Nam quy mơ nhỏ, cổ phiếu dễ bị làm giá, xu hướng “bầy đàn” đầu tư… Vì áp dụng chiến lược vào thị trường chứng khốn Việt Nam VFA khơng thành công mong đợi IV ĐỊNH HƯỚNG VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẦU TƯ - CÁC CÔNG TY QUẢN LÝ QUỸ Định hướng phát triển công ty quản lý quỹ Các công ty quản lý quỹ quỹ đầu tư thành viên thị trường tài chính, thị trường chứng khốn Vì định hướng phát triển công ty quản lý quỹ quỹ đầu tư đồng với định hướng phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam “Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2011-2020” vừa Thủ tướng phủ phê duyệt theo định số 252/QĐ-TTg số mục tiêu cụ thể phát triển công ty QLQ sau: - Xây dựng chế kết nối thị trường tiền tệ với thị trường vốn thông qua việc cho phép công ty quản lý quỹ kết hợp với ngân hàng thương mại thiết kế sản phẩm tài để nhà đầu tư vay nợ thông qua việc chấp chứng quỹ; phát triển hình thức tiết kiệm liên kết đầu tư - Tạo điều kiện, khuyến khích việc tái cấu hệ thống công ty quản lý quỹ theo hướng chuyên nghiệp Áp dụng quy định bảo đảm an tồn tài vốn khả dụng cơng ty quản lý quỹ - Khuyến khích công ty quản lý quỹ huy động quản lý loại hình quỹ đầu tư đa dạng nước, sản phẩm liên kết đầu tư, nhằm nâng cao khả cạnh tranh công ty quản lý quỹ - Xây dựng chế thu hút tổ chức đầu tư nước cách khuyến khích thơng qua sách ưu đãi đơn giản hoá thủ tục đầu tư; đồng thời tăng cường quản Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 34 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 lý, giám sát, tăng tính cơng khai minh bạch chế độ báo cáo, thống kê hoạt động lưu chuyển vốn đầu tư gián tiếp nước Việt Nam để có phương án chủ động ứng phó xử lý dịng vốn có đảo chiều - Xây dựng khn khổ pháp luật sách tài thích hợp tạo điều kiện hình thành phát triển tổ chức đầu tư quỹ bảo hiểm liên kết hay loại hình quỹ đầu tư khác Điều góp phần làm tăng số lượng quỹ đầu tư công ty quản lý quỹ Thêm vào đó, từ ngày 1/3/2012, Thơng tư 183/2011/TT-BTC có hiệu lực, cho phép loại hình quỹ mở đời Việt Nam Những điều tạo hội cho công ty quản lý quỹ quỹ đầu tư phát triển Kiến nghị 2.1 Về phía nhà nước: 2.1.1 Duy trì ổn định kinh tế vĩ mô: Sự ổn định tăng trưởng bền vững kinh tế vĩ mơ có mối quan hệ mật thiết tới thị trường chứng khoán nói chung phát triển Quỹ đầu tư chứng khốn nói riêng Chỉ kinh tế ổn định, số vĩ mô lạm phát, tỷ lệ tăng trưởng, tỉ giá hối đoái, mức lãi suất ổn định tạo lập niềm tin, kích thích người đầu tư xóa bỏ tâm lý e ngại, dè chừng tham gia vào hình thức đầu tư Từ khuyến khích tổ chức kinh tế tích cực định thành lập Quỹ đầu tư chứng khoán tạo môi trường tốt cho Quỹ đầu tư phát triển Trong bối cảnh kinh tế vĩ mơ có nhiều bất ổn, thiếu kiểm sốt nhà đầu tư mạo hiểm tham gia vào thị trường chứng khốn họ khơng tin tưởng vào khả sinh lợi thị trường Điều dẫn đến đình trệ hoạt động Quỹ đầu tư Chứng khốn nói riêng thị trường chứng khốn nói chung Một kinh tế ổn định giúp cho hệ thống doanh nghiệp trì phát triển ổn định mình, thu hút nguồn vốn đầu tư nước Khi doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, quan tâm tới việc mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, họ có nhu cầu vốn cao tìm cách huy động nhiều hình thức có việc tham gia vào thị trường chứng khoán Đây xu hướng tất yếu doanh nghiệp kinh tế phát triển Như vậy, nguồn cung hang hóa cho thị trường chứng khoán phong phú Đồng thời, chứng khốn phát hành hấp dẫn người đâu tư, làm tăng tinh khoản chứng khoán, làm cho hoạt động kinh doanh chứng khốn sơi động Để trì tốc độ phát triển, tăng trưởng kinh tế cao, ổn định, kiểm soát lạm phát, điều kiện chịu ảnh hưởng biến động kinh tế giới xu hướng tồn cầu hóa mạnh mẽ Việt Nam phải thực số biện pháp sau: Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 35 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến - Nhóm – TCDN Đêm – K20 Thực hành tiết kiệm để tạo nuôi dưỡng nguồn vốn cho đầu tư phát triển Chính sách tiết kiệm phải đơi với sách khuyến khích đầu tư sách khuyến khích - hàng xuất khẩu, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm Đầu tư phát triển phải vấn đề ưu tiên hàng đầu sách kinh tế quốc gia Đầu tư phải có trọng điểm, có ưu tiên theo hướng chuyển dịch cấu theo hướng kết hợp phát triển theo chiều rộng với việc hồn thiện, cải tiến thiết bị cơng nghệ theo chiều sâu 2.1.2 Xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp lý Hồn thiện khung pháp lý cho hoạt động Cơng ty quản lý quỹ theo hướng nâng tiêu chí thành lập Cty QLQ, khuyến khích tạo điều kiện cho quỹ đầu tư nước thành lập theo pháp luật Việt Nam, đảm bảo cho công ty cấp phép hoạt động có đủ điều kiện thuận lợi để trì hoạt động cách có hiệu quả, góp phần nâng cao uy tín ngành quản lý tài sản Việt Nam, tiếp tục sửa đổi ban hành Luật chứng khoán thay Luật chứng khoán hành vào năm 2015 Cải tiến quy định bất cập việc xin phép thành lập quỹ đầu tư chứng khoán, đơn giản thủ tục, rút ngắn thời gian cấp phép nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công ty quản lý quỹ việc huy động vốn, tránh tình trạng bị thời thời gian cấp phép lâu Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá phân loại hoạt động khối định chế này, có biện pháp xử lý kịp thời công ty yếu sở đảm bảo an toàn hệ thống tài ngân hàng, đảm bảo hoạt động Cty QLQ khơng an tồn vốn công ty, mà quan trọng hiệu an toàn tài sản khách hàng ảnh hưởng tới hoạt động thị trường nói chung Hồn tất thủ tục ban hành thực việc triển khai Nghị định hướng dẫn Luật chứng khoán Luật Chứng khoán sửa đổi bổ sung Trong tập trung vào việc nâng cao tiêu chí phát hành, niêm yết chứng khốn, đặc biệt tiêu chí lợi nhuận, thời gian hoạt động quản trị công ty theo chuẩn mực thông lệ quốc tế, phân loại hàng hóa theo tiêu chí để cấu lại thị trường Thực trạng cho thấy số lượng công ty niêm yết nhiều lại nhiều cơng ty có chất lượng cao cho việc lựa chọn đầu tư lâu dài Vì vậy, cần ban hành sách nhằm phát triển nhà đầu tư chuyên nghiệp, bước phát triển nhà đầu tư tổ chức, đào tạo nhà đầu tư cá nhân, đồng thời nâng cao chất lượng hàng hóa thị trường tăng tiêu chuẩn niêm yết để thị trường phát triển tốt dài hạn, đa dạng hóa sản phẩm quỹ, nghiệp vụ, đặc biệt quy định liên quan tới việc thành lập quản lý quỹ đầu tư dạng pháp nhân (các cơng ty đầu tư chứng khốn) quỹ đầu tư chứng khoán dạng mở UBCKNN cần ưu tiên triển khai chương trình đào tạo tới rộng rãi nhà đầu tư để giúp họ nhận diện rõ lợi quỹ mở, đồng thời cho họ thấy xu hướng đầu tư tất yếu tương lai gần Ngoài trọng giới thiệu tới nhà đầu tư kỹ thuật đầu tư qua Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 36 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 quỹ mở, UBCK cần đặc biệt ưu tiên phác họa tranh thị trường chứng khốn có điểm bật tác động quỹ mở Dù tham gia loại hình đầu tư nào, tốn lợi nhuận nhà đầu tư đặt lên hàng đầu Bởi vậy, thời gian đầu, để thu hút nhà đầu tư tham gia quỹ mở, quan quản lý nên có sách ưu đãi thuế Để gia tăng sức hấp dẫn cho quỹ mở, Việt Nam cần sớm cho phép triển khai số sản phẩm phái sinh hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn… Đây công cụ thiết yếu giúp giảm thiểu rủi ro hoạt động đầu tư quỹ, nhà đầu tư 2.1.3 Thu hút đầu tư gián tiếp Chúng ta nên có chế độ ưu tiên lĩnh vực đầu tư gián tiếp ưu đãi đầu tư trực tiếp Đầu tư gián tiếp nước ngồi hình thức đầu tư phổ biến giới quan trọng khơng hình thức đầu tư trực tiếp Việt Nam thành công việc thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước việc thu hút đầu tư gián tiếp nước bị bỏ ngõ Chính phủ cần có chương trình hợp tác, xúc tiến, tạo điều kiện, để hình thức huy động vốn ngày phát triển Việt Nam 2.1.4 Phát triển hệ thống ngân hàng Việt Nam Cũng định hướng Nhà nước, phát triển mối quan hệ Quỹ đầu tư với Ngân hàng Thương mại để chứng quỹ sản phẩm tín dụng Ngân hang Thương mại Ngân hàng Thương mại cần phải có bước tiến hoạt động Với năm qua, kinh tế gặp nhiều khó khăn, lạm phát, lãi suất, tỉ giá hối đối ln biến động khơng ngừng, hệ thống NHTM có số biểu sụt giảm tín dụng, tính khoản, khả cạnh tranh Vì vậy, Ngân hang Nhà nước Việt Nam có động thái tích cực năm 2012 để thúc đẩy hoạt động NHTM phát triển bền vững Đặc biệt chủ trương đánh giá, xếp loại ngân hang theo nhóm; tái cấu hệ thống ngân hang; tra, kiểm tra, giám sát hoạt động tín dụng, khả tốn ngân hang để đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hang nói chung tồn kinh tế nói riêng 2.1.5 Thực ưu đãi thuế hoạt động Quỹ đầu tư Hiện nay, sách thu thuế thu nhập doanh nghiệp tới 25% tiền thuế nhà đầu tư pháp nhân; 5% thuế thu nhập cá nhân nhà đầu tư cá nhân Thật mức thuế tương đối cao, chưa phù hợp với thị trường Việt Nam Vì vậy, cần phải xem xét lại sách thuế nhà đầu tư có tổ chức cá nhân đầu tư vào thị trường chứng khốn theo hướng bình đẳng, minh bạch, khuyến khích đầu tư dài hạn, khơng khuyến khích đầu tư ngắn hạn, tạo điều kiện khuyến khích quỹ đầu tư phát triển 2.2 Về phía quỹ đầu tư: 2.2.1 Chú trọng đẩy mạnh việc đào tạo đội ngũ quản lý đầu tư chuyên nghiệp Kinh nghiệm số nước cho thấy, yếu tố có tính chất định đến thành công Quỹ đầu tư trình độ lực nhà quản lý đầu tư chuyên nghiệp Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 37 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 Ở nhiều nước, nhà đầu tư riêng lẽ thường chọn quỹ đầu tư sở xem xét tài nhà đầu tư chuyên nghiệp quỹ, người ta sẵn sang rút khỏi quỹ mà nhà đầu tư chuyên nghiệp xuất sắc khơng cịn làm cho quỹ Thông thường số nước, quỹ đầu tư nhà đầu tư chuyên nghiệp điều hành, vừa thực chiến lược đầu tư, vừa chịu trách nhiệm điều hành công việc hang ngày Hỗ trợ cho nhà quản lý chun nghiệp cịn có đội ngũ nhân viên phân tích tài Hiện nay, tổ chức thành lập quỹ đầu tư chuẩn bị đội ngũ nhân lực cho quỹ theo kênh: - Cử số nhân viên tham gia khóa đào tạo đầu tư, phân tích chứng khốn, khung pháp lý cho hoạt động đầu tư kiến thức nghiệp vụ tài tín dụng Sau nhân viên nhận chứng tham gia kỳ thi sát hạch để - cấp giấy phép hành nghề đầu tư chuyên nghiệp Tuyển nhân viên có kiến thức đầu tư có kinh nghiệm lĩnh vực tài tiền tệ, sau tiếp tục bồi dưỡng bổ sung nâng cao trình độ kiến thức cho nhân - viên Cử nhân viên nước khảo sát, học tập nghiên cứu hệ thống Quỹ đầu tư số nước Những điều kiện cho thấy, nhà quản lý chuyên nghiệp thực thụ Quỹ đầu tư phải có kiến thức sâu rộng đạo đức nghề nghiệp sang, tạo sở niềm tin cho cơng chúng Điều địi hỏi phải có kế hoạch, chương trình đào tạo có hệ thống để xây dựng đội ngũ nhà quản lý chuyên nghiệp cho quỹ 2.2.2 Chú trọng nghiên cứu đồng thời phổ biến rộng rãi Quỹ đầu tư cơng chúng Những vấn đề tín thác quỹ đầu tư vấn đề mẻ Việt Nam Do vậy, cần mặt tiếp tục nghiên cứu mặt lý luận kinh nghiệm thực tiễn nước việc phát triển hệ thống tín thác đầu tư Mặc khác, cần phổ biến rộng rãi kiến thức thong tin quỹ đầu tư qua sách báo phương tiện thong tin đại chúng Đối tượng thu hút đầu tư tham gia vào Quỹ đầu tư chủ yếu cơng chúng Vì thành công quỹ phụ thuộc lớn vào hiểu biết tham gia công chúng 2.2.3 Chiến lược đầu tư thích hợp Quỹ đầu tư cần xác định chiến lược đầu tư phù hợp, tập trung tìm kiếm dự án đầu tư phù hợp với mục tiêu Mặt khác, quỹ cần hạ thấp yêu cầu tỉ suất lợi nhuận dự án cho phù hợp với tình hình kinh tế Việt Nam Có vậy, quỹ khơng bị trói buộc vào thị trường đầu tư Tuy có đội ngũ quản trị viên xuất sắc chủ yếu người nước ngồi quỹ nên tham khảo ý kiến nhiều chuyên gia lĩnh vực đầu tư Việt Nam nhằm có chiến lược tương thích với môi trường đầu tư Việt Nam Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 38 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 KẾT LUẬN Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 39 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 TÀI LIỆU THAM KHẢO http://vinafund.com/ Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 40 ... danh mục Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 15 GV: PGS.TS Bùi Kim Yến Nhóm – TCDN Đêm – K20 II THỰC TRẠNG QUỸ ĐẦU TƯ VÀ CÔNG TY QUẢN LÝ QUỸ Khái quát công ty quản lý quỹ, quỹ đầu... nhằm phát triển Công ty Quản lý quỹ Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp GV: PGS.TS Bùi Kim Yến I Nhóm – TCDN Đêm – K20 KHÁI QUÁT VỀ QUỸ ĐẦU TƯ VÀ CÔNG TY QUẢN LÝ QUỸ Quỹ đầu tư 1.1.Khái... khốn: Cơng ty quản lý quỹ thực việc huy động vốn, lập quản lý quỹ đầu tư chứng khốn, cơng ty đầu tư chứng khoán 4.2.2 Quản lý danh mục đầu tư: Công ty Quản lý quỹ Việt Nam - Thực trạng phải pháp 12