Cơ sở lý luận và thực tiễn
Cơ sở lý luận
2.1.1 Một số khái niệm cơ bản
2.1.2.1 Khái niệm về liên kết kinh tế
Khái niệm liên kết, xuất phát từ tiếng Anh "integration", trong kinh tế có nghĩa là sự hợp nhất, phối hợp hoặc sáp nhập nhiều bộ phận thành một chỉnh thể Trước đây, khái niệm này được gọi là nhất thể hoá, nhưng gần đây đã được đổi tên thành liên kết Dưới đây là một số quan điểm về liên kết kinh tế.
Theo từ điển Kinh tế học hiện đại của David W Pearce (1999), liên kết kinh tế là tình huống mà các khu vực khác nhau trong nền kinh tế, như công nghiệp và nông nghiệp, hoạt động phối hợp hiệu quả và phụ thuộc lẫn nhau Đây là một yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển và thường gắn liền với sự tăng trưởng bền vững.
Theo Quyết định số 38-HĐBT ngày 10/04/1989, liên kết kinh tế được định nghĩa là hình thức phối hợp hoạt động giữa các đơn vị kinh tế nhằm thảo luận và đưa ra các chủ trương, biện pháp liên quan đến sản xuất kinh doanh Mục tiêu của liên kết này là thúc đẩy sản xuất theo hướng có lợi nhất Sau khi đạt được sự thống nhất, các đơn vị tham gia sẽ ký hợp đồng để thực hiện các vấn đề liên quan đến hoạt động của mình.
Liên kết kinh tế là hình thức hợp tác tự nguyện giữa các đơn vị kinh tế nhằm thúc đẩy sản xuất và kinh doanh theo hướng có lợi nhất Nguyên tắc thực hiện liên kết bao gồm tự nguyện, bình đẳng và cùng có lợi, thông qua hợp đồng kinh tế trong khuôn khổ pháp luật Mục tiêu chính là tạo ra mối quan hệ kinh tế ổn định, phân công sản xuất chuyên môn hóa và hiệp tác hóa, từ đó khai thác tốt tiềm năng của từng đơn vị Các hình thức liên kết phổ biến bao gồm hiệp hội sản xuất tiêu thụ, nhóm sản xuất, và liên đoàn xuất nhập khẩu Các đơn vị tham gia vẫn giữ quyền tự chủ và không bị miễn giảm nghĩa vụ đối với Nhà nước theo pháp luật hoặc hợp đồng đã ký kết.
Liên kết kinh tế là sự hợp tác giữa hai hoặc nhiều bên, không phân biệt quy mô hay hình thức sở hữu Mục tiêu chính của liên kết này là giúp các bên bù đắp những thiếu hụt của mình thông qua việc phối hợp hoạt động với các đối tác, nhằm mang lại lợi ích chung cho tất cả các bên tham gia.
2.1.2.2 Khái niệm về sản xuất
Sản xuất, hay sản xuất của cải vật chất, là hoạt động quan trọng trong nền kinh tế con người, bao gồm quá trình tạo ra sản phẩm để sử dụng hoặc trao đổi thương mại Quyết định về sản xuất phụ thuộc vào các yếu tố chính như: sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào, sản xuất cho ai, và giá thành sản xuất Đồng thời, việc tối ưu hóa sử dụng và khai thác các nguồn lực cần thiết để tạo ra sản phẩm cũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình này.
Có ba yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất là sức lao động, đối tượng lao động và tư liệu lao động:
Sức lao động là tổng hợp thể lực và trí lực của con người được sử dụng trong quá trình lao động, thể hiện khả năng lao động, trong khi lao động là sự tiêu dùng sức lao động để thực hiện các hoạt động sản xuất Đối tượng lao động là bộ phận của giới tự nhiên mà con người tác động vào để biến đổi theo mục đích của mình, bao gồm hai loại: loại thứ nhất là các tài nguyên tự nhiên như khoáng sản, đất, đá, thủy sản, liên quan đến ngành công nghiệp khai thác; loại thứ hai là các sản phẩm đã qua chế biến, như thép phôi, sợi dệt, bông, thuộc về ngành công nghiệp chế biến.
Tư liệu lao động là các vật dụng giúp con người tác động lên đối tượng lao động, biến đổi chúng thành sản phẩm phục vụ nhu cầu Nó bao gồm công cụ lao động trực tiếp như máy móc sản xuất và các yếu tố hỗ trợ như nhà xưởng, kho bãi, sân bay, đường xá và phương tiện giao thông Trong đó, công cụ lao động đóng vai trò quyết định đến năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.
2.1.2.3 Khái niệm về tiêu thụ sản phẩm
Tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn quan trọng trong quá trình sản xuất, quyết định sự tồn tại và phát triển của nó Qua tiêu thụ, giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa được hiện thực hóa Hoạt động tiêu thụ diễn ra thông qua việc chuyển giao quyền sử dụng hàng hóa và tiền tệ giữa các chủ thể trong nền kinh tế, bao gồm người sản xuất và người tiêu dùng Các yếu tố cấu thành hoạt động tiêu thụ bao gồm chủ thể tham gia, đối tượng hàng hóa và tiền tệ, cùng với thị trường.
Tiêu thụ hàng hoá là quá trình hiện thực hóa giá trị và giá trị sử dụng của sản phẩm Qua hoạt động tiêu thụ, hàng hoá chuyển đổi từ hình thái vật chất sang hình thái tiền tệ, từ đó hình thành vòng chu chuyển vốn cho các đơn vị sản xuất kinh doanh.
Việc thu hồi chi phí và tích lũy để thực hiện tái sản xuất mở rộng là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp Tiêu thụ sản phẩm, quá trình tách sản phẩm khỏi sản xuất để đưa vào lưu thông, có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh Tốc độ tiêu thụ sản phẩm không chỉ khẳng định giá trị của sản phẩm mà còn phản ánh mức độ chấp nhận của người tiêu dùng.
Các tác nhân tham gia trong quá trình tiêu thụ sản phẩm
Tác nhân kinh tế là các tế bào sơ cấp hoạt động độc lập, tự quyết định hành vi nhằm đạt được lợi ích chung và lợi ích riêng Các tác nhân này có thể là đơn vị, tổ chức thuộc các thành phần kinh tế, hộ gia đình, hoặc cá nhân tự nguyện tham gia vào các hoạt động kinh tế Tác nhân tham gia liên kết có thể được chia thành ba nhóm khác nhau.
Người sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là nông dân Việt Nam, thường gặp phải hạn chế về nhận thức và trình độ học vấn, dẫn đến tâm lý e ngại khi tiếp xúc với các đối tác khác Họ thường chỉ chú trọng vào lợi ích trước mắt mà không xây dựng được chiến lược dài hạn, dễ vi phạm hợp đồng trong quá trình liên kết Với vai trò là nhà cung cấp sản phẩm, sự thiếu thông tin về thị trường khiến họ không thể chủ động trong các mối liên kết và đôi khi còn phản đối các hợp tác đã được thiết lập.
Những người thu gom, vận chuyển và đại lý cấp 1, cấp 2 đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng, tạo ra lợi ích hài hòa Họ có khả năng nắm bắt thông tin thị trường nhanh nhạy và thường không chịu sự quản lý chặt chẽ, dẫn đến việc có thể ép giá và tranh mua tranh bán để tối đa hóa lợi ích cá nhân Điều này tạo ra mối liên kết lỏng lẻo, khiến giá sản phẩm tại cổng trại thấp nhưng giá đến tay người tiêu dùng lại cao Tuy nhiên, sự hiện diện của những người trung gian này là cần thiết cho sự phát triển của nền kinh tế.
Ngoài hai yếu tố chính, quá trình tiêu thụ sản phẩm còn bị ảnh hưởng bởi nhiều tác nhân khác như chính sách của nhà nước, tình hình thị trường tiêu thụ, giá cả sản phẩm, điều kiện tự nhiên của khu vực và vai trò của chính quyền địa phương trong việc quản lý các mối liên kết kinh tế.
2.1.2 Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật nuôi ngao thương phẩm
Hình thái cấu tạo và phân loại