BỘ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KẾT HỢP GIỮA NHÀ TRƯỜNG VÀ DOANH NGHIỆP TRONG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT LÝ TỰ TRỌNG TH ÀNH PHƠ HỒ CHÍ MINH Chun ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số : 60.14.01.14 Người thực hiện: NGUYỄN NGỌC PHƯƠNG Người hướng dẫn khoa học: PGS TS NGUYỄN VĂN TỨ NGHỆ AN – THÁNG NĂM 2012 LỜI CÁM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ tạo điều kiện Ban Giám hiệu Trường Đại học Vinh Trường Đại học Sài gòn thời gian học tập nghiên cứu chương trình đào tạo trình độ thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục, khóa XVIII; xin cám ơn tận tình giảng dạy Thầy cô giáo tổ chức xếp, chu đáo, khoa học Khoa sau Đại học trường Đại học Vinh khóa học Qua thời gian làm luận văn tốt nghiệp, xin bày tỏ biết ơn tận tình hướng dẫn giúp đỡ suốt q trình nghiên cứu hồn chỉnh luận văn PGS TS Nguyễn Văn Tứ Tôi xin cám ơn Ban Giám Hiệu đồng nghiệp công tác trường Cao đẳng kỹ thuật Lý Tự Trọng - Tp Hồ Chí Minh, Ban Giám Đốc doanh nghiệp động viên, giúp đỡ, hỗ trợ, tạo điều kiện cho tơi q trình làm luận văn Xin cám ơn động viên chia sẻ gia đình thời gian qua Chắc luận văn khơng tránh khỏi thiếu sót Rất mong nhận xét đánh giá, góp ý Hội đồng khoa học, để thân hoàn chỉnh cố thêm vấn đề mà nghiên cứu thời gian tới Xin chân thành cảm ơn! Nguyễn Ngọc Phương MỤC LỤC Danh mục chữ viết tắt Mở đầu Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Khách thể, đối tượng phạm vi nghiên cứu Giả thuyết khoa học Nhiệm vụ nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Đóng góp luận văn Cấu trúc luận văn Chương Cơ sở lý luận việc kết hợp nhà trường Trang 10 doanh nghiệp đào tạo nghề 1.2 Tổng quan vấn đề nghiên cứu 1.2 Một số khái niệm 1.3 Cơ sở khoa học việc kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp 1.4 Một số nội dung việc kết hợp nhà trường doanh nghiệp trong đào tạo nghề 1.5 Một số kinh nghiệm kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp sản xuất giới Chương Thực trạng hoạt động kết hợp nhà trường 32 doanh nghiệp đào tạo nghề Trường CĐKT Lý Tự Trọng TP.HCM 2.1 Thực trạng họat động kết hợp nhà trường doanh nghiệp đào tạo nghề Việt Nam 2.2 Thực trạng hoạt động kết hợp nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo nghề Trường CĐKT Lý Tự Trọng TP.HCM 2.3 Đánh giá chung thực trạng hoạt động kết hợp đào tạo nghề trường Doanh nghiệp sản xuất Chương 3: Một số giải pháp quản lý hoạt động kết hợp nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo trường CĐKT Lý Tự Trọng Tp.HCM 3.1 Những vấn đề chung 3.2 Một số giải pháp quản lý hoạt động kết hợp nhà trường doanh nghiệp việc đào tạo nghề trường CĐKT Lý Tự Trọng 95 Tp.HCM 3.3 Mối quan hệ giải pháp 3.4 Thăm dò tính cấp thiết, tính khả thi giải pháp đề xuất Kết luận kiến nghị Kết luận Kiến nghị Tài liệu tham khảo Phụ lục DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT 10 11 12 13 14 15 16 17 Chữ viết tắt BCHTƯ Bộ GD ĐT Bộ LĐ-TB XH CĐKT CĐSPKT CHLB CNH, HĐH CNKT DN DNSX ĐTN GVDN HS SV LĐKT TCKT THCN VINAS Viết đầy đủ Ban Chấp hành Trung ương Bộ Giáo dục Đào tạo Bộ Lao động, Thương binh Xã hội Cao đẳng kỹ thuật Cao đẳng sư phạm kỹ thuật Cộng hịa liên bang Cơng nghiệp hóa, đại hóa Cơng nhân kỹ thuật Doanh nghiệp Doanh nghiệp sản xuất Đào tạo nghề Giáo viên dạy nghề Học sinh, sinh viên Lao động kỹ thuật Trung cấp kỹ thuật Trung học chuyên nghiệp Hệ thống Kiểm định Việt Nam (Vietnam Accreditation System) MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Trong năm qua, đào tạo nghề nước ta có nhiều nỗ lực đổi phát triển phù hợp với chủ trương “đổi toàn diện, tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi nội dung, phương pháp dạy học, hệ thống trường lớp hệ thống quản lí giáo dục, gắn với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ trình chuyển đổi cấu ngành nghề, cấu trình độ, cấu xã hội” Đảng sách Nhà nước nhằm gắn đào tạo nghề với thị trường, với doanh nghiệp để đáp ứng yêu cầu chất lượng ngày cao thực tiễn Hiện nay, bối cảnh chuyển đổi kinh tế, xu hội nhập quốc tế khu vực, đào tạo nghề cần phải không ngừng đổi nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội Song, bên cạnh hội phát triển kết đạt được, đào tạo nghề đứng trước nhiều thách thức, bộc lộ hạn chế định như: chất lượng, hiệu đào tạo nghề thấp, bất cập chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội đất nước; điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo hạn chế; đào tạo chưa gắn với sử dụng; tình trạng thất nghiệp gây lãng phí cho nhà nước xã hội cịn phổ biến Những bất cập đặt bách, cần phải có hệ thống giải pháp đồng bộ, hữu hiệu để giải Theo kinh nghiệm đào tạo nghề nước giới UNESCO, hướng để giải vấn đề nói thực phương thức kết hợp đào tạo nghề trường doanh nghiệp sản xuất (DNSX) Trên giới, nhiều nước nghiên cứu, áp dụng việc đào tạo kết hợp trường DNSX Ở CHLB Đức, việc đào tạo kết hợp trường DNSX loại hình áp dụng rộng rãi Điển hình mơ hình đào tạo kép hay gọi đào tạo song tuyến Ở Cộng hòa Pháp, áp dụng việc đào tạo kết hợp trường DNSX Điển hình mơ hình đào tạo “luân phiên” Viện IFABTP (Viện đào tạo “luân phiên” xây dựng cơng trình cơng cộng) Tại Ôxtrâylia, hệ thống MAATS - Hệ thống đào tạo học việc đại Ôxtrâylia (Modern Australian Apprenticeship and Training System) Cũng nước phát triển khu vực Mỹ - Latinh, vấn đề kết hợp đào tạo nghề trường DNSX bước nghiên cứu thực nước châu Á Ở Trung Quốc, quán triệt quan điểm “Ba kết hợp” (đào tạo, sản xuất dịch vụ) đào tạo, đặc biệt đào tạo nghề giai đoạn Ở Inđơ-nê-xia, mơ hình kết hợp đào tạo nghề có tên gọi Pendidican Sistem Ganda - Hệ thống đào tạo song hành In -đô-nê-xia, "hệ thống kết hợp" (Link and Match System) Ở Thái Lan, Chính phủ Thái Lan nghiên cứu xây dựng " Hệ thống hợp tác đào tạo nghề " (Cooperative Training System) Ở Ấn Độ, kết hợp điển hình thể việc Chính phủ thực " Dự án Đường tròn Chất lượng " (Quality Circle Project) Ở Việt Nam, việc kết hợp đào tạo trường DNSX bước nghiên cứu phương diện khác Sau số điển hình đáng quan tâm Từ năm 60 kỷ XX, tồn loại hình trường phổ thơng học nghề tổ chức tập trung lại thành "trại sản xuất " [3] Cho đến nay, có cơng trình nghiên cứu, báo viết liên quan đề cập trực tiếp việc kết hợp đào tạo trường DNSX: "Các giải pháp nhằm tăng cường mối quan hệ trường Trung học Kỹ thuật xây dựng Hà Nội với đơn vị sản xuất", "Các giải pháp gắn đào tạo với sử dụng lao động hệ thống dạy nghề Hà Nội lĩnh vực xây dựng " Tuy nhiên, cơng trình nghiên cứu việc kết hợp đào tạo trường DNSX chưa đồng bộ, chưa hoàn thiện, thiếu giải pháp hữu hiệu, khả thi để kết hợp đào tạo nghề thực tiễn Trên thực tế, có số hoạt động kết hợp đào tạo nghề, mức độ rời rạc, đơn phương Trường Cao đẳng Kỹ thuật (CĐKT) Lý Tự Trọng Tp Hồ Chí Minh sở đào tạo nghề có uy tín TP Hồ Chí Minh khu vực phụ cận Trong hoạt động, nhà trường không ngừng nâng cao quy mơ chất lượng, hiệu đào tạo, đóng góp quan trọng việc cung cấp nhân lực cho nghiệp phát triển KT-XH Tuy nhiên, sở giáo dục ĐH2 CĐ dạy nghề khác, việc liên kết nhà trường doanh nghiệp, việc đào tạo theo nhu cầu xã hội Trường CĐKT Lý Tự Trọng Tp Hồ Chí Minh thời gian qua cịn nhiều vướng mắc, bất cập Vì vậy, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện phương thức kết hợp đào tạo, xây dựng giải pháp phù hợp, khả thi để thực việc kết hợp đào tạo nghề nhà trường DNSX thực tiễn trường CĐKT Lý Tự Trọng Tp Hồ Chí Minh vấn đề cần thiết góp phần nâng cao chất lượng đào tạo trường nói riêng chất lượng đào tạo nghề nói chung giai đoạn nay, đáp ứng yêu cầu nghiệp CNH, HĐH đất nước Từ vấn đề lý luận thực tiễn trên, chọn đề tài nghiên cøu: “Một số giải pháp quản lý hoạt động kết hợp nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo nghề Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng Thành phố Hồ Chí Minh” Mục đích nghiên cứu Đề xuất số giải pháp quản lý hoạt động kết hợp nhà trường doanh nghiệp nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề trường CĐKT Lý Tự Trọng – TP Hồ Chí Minh Khách thể, đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1 Khách thể nghiên cứu Quá trình kết hợp nhà trường doanh nghiệp đào tạo nghề trường CĐKT Lý Tự Trọng - TP Hồ Chí Minh 3.2 Đối tượng nghiên cứu Các giải pháp quản lý hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp trường CĐKT Lý Tự Trọng - TP Hồ Chí Minh 3.3 Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nội dung nghiên cứu hoạt động kết hợp đào tạo nghề kỹ thuật nhà trường DNSX ngành (tập trung vào xây dựng giải pháp quản lý thực phương thức kết hợp đào tạo) Giả thuyết khoa học Nếu xây dựng giải pháp quản lý hoạt động kết hợp nhà trường DNSX cách phù hợp, khả thi, nâng cao chất lượng đào tạo nghề Trường CĐKT Lý Tự Trọng – Tp Hồ Chí Minh Nhiệm vụ nghiên cứu - Tìm hiểu sở lý luận kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp - Khảo sát, đánh giá thực trạng việc kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp Trường CĐKT Lý Tự Trọng - Đề xuất giải pháp quản lý hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo Trường CĐKT Lý Tự Trọng – TP Hồ Chí Minh Phương pháp nghiên cứu Trong trình thực luận văn, chúng tơi sử dụng nhóm phương pháp chủ yếu sau đây: Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: nghiên cứu văn kiện, tài liệu, Nghị Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục Đào tạo, Tổng cục dạy nghề lý luận giáo dục đào tạo nghề, chủ trương đào tạo nghề, đánh giá kết hợp đào tạo nghề Phân tích tổng hợp tài liệu ngồi nước lý luận giáo dục đào tạo nghề, hình thức tổ chức đào tạo nghề, phương thức kết hợp đào tạo nghề Việt Nam giới Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phương pháp điều tra để điều tra, thu thập thông tin thực trạng đào tạo nghề kết hợp đào tạo nghề trường DNSX, đánh giá làm sở để đề xuất phương thức kết hợp xây dựng giải pháp thực hiện, thăm dò tính khả thi hiệu giải pháp quản lí đề xuất; phương pháp chuyên gia: trao đổi, tham khảo ý kiến, thăm dò thực trạng đào tạo nghề, chất lượng đào tạo nghề, kết hợp đào tạo nghề, tính khả thi hợp lý phương thức đề xuất giải pháp thực kết hợp đào tạo nghề; phương pháp thực nghiệm: so sánh, chứng minh tính hiệu quả, tính khả thi việc áp dụng giải pháp xây dựng để thực phương thức kết hợp đào tạo nghề đề xuất Các phương pháp hỗ trợ khác: thống kê toán học, phương pháp hội đồng, phương pháp đo đạc xử lý kết quả… Đóng góp luận văn - Góp phần tổng quan, hệ thống hóa lý thuyết, xây dựng sở khoa học việc kết hợp đào tạo nghề trường DNSX - Đánh giá thực trạng kết hợp đào tạo nghề Trường CĐKT Lý Tự Trọng DNSX nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề - Xây dựng giải pháp quản lí hoạt động kết hợp đào tạo nghề Trường CĐKT Lý Tự Trọng DNSX nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề giai đoạn Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm chương: Chương Cơ sở lý luận hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp Chương Thực trạng hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng – TP Hồ Chí Minh Chương Một số giải pháp quản lý hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng - TP Hồ Chí Minh ... Chương Một số giải pháp quản lý hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng - TP Hồ Chí Minh Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA HOẠT ĐỘNG KẾT... việc kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp Trường CĐKT Lý Tự Trọng - Đề xuất giải pháp quản lý hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp công tác đào tạo Trường CĐKT Lý Tự Trọng. .. Cơ sở lý luận hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp Chương Thực trạng hoạt động kết hợp đào tạo nghề nhà trường doanh nghiệp Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng – TP Hồ Chí Minh