BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH BI C TUN MộT Số GIảI PHáP NÂNG CAO HIệU QUả QUảN Lí HOạT ĐộNG DạY HọC TRUNG TÂM GIáO DụC THƯờNG XUYÊN HUYệN ANH SƠN TỉNH NGHệ AN CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 60.14.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS TS NGUYỄN NGỌC HỢI VINH - 2011 LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: Khoa đào tạo sau đại học - Trường Đại học Vinh, Thầy giáo, Cô giáo tham gia quản lý, giảng dạy giúp đỡ tơi suốt q trình học tập nghiên cứu tạo điều kiện thuận lợi để tơi hồn thành khố học Đặc biệt, tơi vơ cảm ơn PGS TS Nguyễn Ngọc Hợi, người hướng dẫn khoa học tận tình bảo, giúp đỡ suốt trình nghiên cứu làm luận văn Nhân dịp này, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn tới đồng chí: Lãnh đạo Sở Giáo dục Đào tạo Nghệ An; lãnh đạo, chuyên viên phòng GDTX Sở GD&ĐT Nghệ An; Giám đốc, Phó giám đốc, tổ trưởng chuyên môn trung tâm GDTX huyện địa bàn tỉnh Nghệ An; Lãnh đạo Huyện uỷ, UBND huyện, Phòng Giáo dục Đào tạo huyện Anh Sơn; cán bộ, giáo viên trung tâm GDTX huyện Anh Sơn; gia đình, bạn bè đồng nghiệp động viên, tạo điều kiện giúp đỡ mặt trình học tập, nghiên cứu làm luận văn Do điều kiện thời gian phạm vi nghiên cứu có hạn, chắn luận văn tốt nghiệp tơi khơng tránh khỏi thiếu sót Rất mong nhận góp ý q Thầy, Cơ bạn đồng nghiệp Vinh, tháng 12 năm 2011 Tác giả Bùi Đức Tuấn NHỮNG TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN Viết tắt Viết đầy đủ BGĐ : Ban giám đốc BTVH : Bổ túc văn hoá CBQL : Cán quản lí CM : Chun mơn CMHS : Cha mẹ học sinh CNTT : Công nghệ thông tin CSVC : Cơ sở vật chất ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GDTX : Giáo dục thường xuyên GV : Giáo viên GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HĐDH : Hoạt động dạy học HĐDH : Hoạt động dạy học HS : Học sinh HTCĐ : Học tập cộng đồng HV : Học viên KT-XH : Kinh tế - xã hội QLGD : Quản lí giáo dục QLNT : Quản lí nhà trường QTDH : Quá trình dạy học QTGD : Quá trình giáo dục SGK : Sách giáo khoa SL : Số lượng TBDH : Thiết bị dạy học THCS : Trung học sở THPT : Trung học phổ thông MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu 3 Đối tượng khách thể nghiên cứu .3 Giả thuyết khoa học .4 Nhiệm vụ nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu .4 Cấu trúc luận văn Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .6 1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.2 Một số khái niệm .7 1.2.1 Quản lí 1.2.2 Quản lí giáo dục, quản lí nhà trường 10 1.2.3 Dạy học 11 1.2.4 Hoạt động dạy học .12 1.3 Quá trình dạy học 14 1.3.1 Cấu trúc trình dạy học 14 1.3.2 Đặc điểm trình dạy học 16 1.3.3 Bản chất trình dạy học 20 1.3.4 Mối quan hệ biện chứng dạy học trình dạy học .22 1.4 Quản lí hoạt động dạy học 23 1.4.1 Đặc điểm quản lí hoạt động dạy học 23 1.4.2 Nội dung quản lý hoạt động dạy giáo viên bao gồm 24 1.5 Mối quan hệ quản lý dạy học hoạt động dạy học 28 1.6 Trung tâm giáo dục thường xuyên hệ thống giáo dục quốc dân 30 1.6.1 Hoàn cảnh đời 30 1.6.2 Đặc điểm trung tâm GDTX 31 1.6.3 Nhiệm vụ trung tâm GDTX 32 1.6.4 Cơng tác quản lí hoạt động giáo dục trung tâm GDTX 33 Kết luận chương 36 Chương THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM GDTX HUYỆN ANH SƠN 37 2.1 Khái qt tình hình kinh tế, văn hố, xã hội huyện Anh Sơn .37 2.1.1 Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên huyện Anh Sơn 37 2.1.2 Tình hình kinh tế, xã hội 38 2.1.3 Định hướng phát triển kinh tế huyện Anh Sơn giai đoạn 2010 - 2015 .39 2.1.4 Đặc điểm tình hình trung tâm GDTX huyện Anh Sơn 40 2.2 Thực trạng hoạt động dạy học quản lí hoạt động dạy học trung tâm GDTX huyện Anh Sơn năm qua 42 2.2.1 Thực trạng đội ngũ giáo viên hoạt động giảng dạy 42 2.2.2 Thực trạng học viên hoạt động học tập học viên 44 2.2.3 Các điều kiện phục vụ hoạt động dạy học 48 2.2.4 Thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học chương trình GDTX cấp THPT 49 2.2.5 Thực trạng hoạt động dạy học quản lí hoạt động dạy học lớp liên kết đào tạo 53 2.3 Đánh giá tổng quát thực trạng hoạt động dạy học quản lí hoạt động dạy học 55 2.3.1 Mặt mạnh 55 2.3.2 Mặt yếu 56 2.3.3 Nguyên nhân hạn chế 56 Kết luận chương 58 Chương MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRUNG TÂM GDTX HUYỆN ANH SƠN TỈNH NGHỆ AN 59 3.1 Các nguyên tắc xây dựng giải pháp 59 3.1.1 Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu 59 3.1.2 Ngun tắc bảo đảm tính tồn diện 59 3.1.3 Nguyên tắc bảo đảm tính hiệu 59 3.1.4 Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn 59 3.1.5 Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi .59 3.2 Một số giải pháp nâng cao hiệu quản lí hoạt động dạy học trung tâm GDTX huyện Anh Sơn 60 3.2.1 Xây dựng phát triển đội ngũ 60 3.2.2 Tập trung quản lí tồn diện hoạt động giảng dạy giáo viên 67 3.2.3 Quản lí hoạt động học học viên 70 3.2.4 Quản lí sở vật chất, khai thác sử dụng thiết bị dạy học 76 3.2.5 Thực tốt công tác kiểm tra nội 79 3.2.6 Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm cải tiến phương pháp giảng dạy .82 3.2.7 Tăng cường công tác thi đua, khen thưởng, chế độ, sách nhằm tạo động lực cho người dạy người học .83 3.3 Mối quan hệ giải pháp 87 3.4 Thăm dị cần thiết tính khả thi 88 3.4.1 Mục đích 88 3.4.2 Đối tượng thăm dò .88 3.4.3 Nội dung thăm dò 88 3.4.4 Cách thức thăm dò .88 3.4.5 Kết thăm dò 88 Kết luận chương 91 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .92 Kết luận .92 Kiến nghị 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO 95 PHỤ LỤC MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII khẳng định đường lên chủ nghĩa xã hội nước ta nêu lên phương hướng, mục tiêu đến năm 2020 nước ta trở thành nước công nghiệp Quan điểm cụ thể hoá Nghị Trung ương (Khố VIII): “Muốn tiến hành cơng nghiệp hố, đại hoá thắng lợi phải phát triển mạnh nghiệp Giáo dục - Đào tạo, phát huy nguồn lực người, yếu tố phát triển nhanh bền vững” [9] Sự nghiệp Giáo dục - Đào tạo Đảng Nhà nước ta đặc biệt coi trọng Điều 35 Hiến pháp 1992 sửa đổi: “Giáo dục quốc sách hàng đầu, Nhà nước xã hội phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) thông qua Đại hội lần thứ XI Đảng, tiếp tục khẳng định: “Giáo dục đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng văn hoá người Việt Nam Phát triển giáo dục đào tạo với phát triển khoa học công nghệ quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục đào tạo đầu tư phát triển Đổi toàn diện giáo dục đào tạo theo nhu cầu phát triển xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hoá, đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá hội nhập quốc tế, phục vụ đắc lực nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo hội điều kiện cho công dân học tập suốt đời” [2; 77] ... khoa học việc xây dựng giải pháp nâng cao hiệu quản lí hoạt động dạy học trung tâm GDTX huyện Anh Sơn 5.2 Khảo sát đánh giá thực trạng hoạt động dạy học quản lí hoạt động dạy - học trung tâm GDTX... GDTX huyện Anh Sơn năm qua 5.3 Đề xuất số giải pháp nâng cao hiệu quản lí hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo trung tâm GDTX huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An Phương pháp nghiên... trở thành loại hình sở giáo dục chủ yếu Giáo dục khơng qui khẳng định Luật Giáo dục Hoạt động quản lí dạy học hoạt động chủ yếu sở giáo dục nào, Trung tâm giáo dục thường xuyên hoạt động dạy học