B GIO DC V O TO TRNG I HC VINH ------------------ Lấ ANH SN MộT Số GIảI PHáP NÂNG CAO CHấT LƯợNG ĐộI NGũ CáN Bộ QUảN Lý các TRƯờNG TRUNG HọC PHổ THÔNG HUYệN QUAN SƠN, TỉNH THANH HOá CHUYấN NGNH: QUN Lí GIO DC M S: 60.14.05 LUN VN THC S KHOA HC GIO DC Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS THáI VăN THàNH Vinh - 2010 1 LỜI CẢM ƠN Luận văn một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý các trường trung học phổ thông huyện Quan Sơn - tỉnh Thanh Hoá được hoàn thành theo chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành quản lý giáo dục do trường Đại học Vinh tổ chức. Trong quá trình học tập và để hoàn thành luận văn này, tác giải bày tỏ lòng biết ơn đến ban giám hiệu Trường Đại học Vinh và các thầy c« giáo đã tận tình giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tác giả cũng chân thành cảm ơn Sở Giáo dục và Đảo tại Thanh Hoá; UBND huyện Quan Sơn; Phòng Giáo dục Đào tạo huyện Quan Sơn; Các đồng chí hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường trung học phổ thông trong huyện, các bạn bè đồng nghiệp, trong đó còn có cả gia đình: bố, mẹ, vợ, con, anh, chị, em đã giúp đỡ và tạo các điều kiện thuận lợi để tác giả học tập nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Đặc biệt tác giả xin chân thành cảm ơn PGS-TS Thái Văn Thành người trực tiếp hướng dẫn khoa học trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Dù đã có rất nhiều sự cố gắng, nỗ lực để hoàn thành luận văn song chắc không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong muốn nhận được những ý kiến đóng góp và chỉ dẫn của các thầy cô giáo giảng dạy và các bạn bè đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn ! Vinh, tháng 11 năm 2010 Lª Anh S¬n 2 DANH MỤC KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT GD & ĐT Giáo dục và Đào tạo THPT Trung học phổ thông THCS Trung học cơ sở TH Tiểu học ĐT-BD Đào tạo - Bồi dưỡng GV Giáo viên KH-CN Khoa học - Công nghệ KHXH Khoa học xã hội KHTN Khoa học tự nhiên KT-XH Kinh tế - Xã hội NCKH Nghiên cứu khoa học QLGD Quản lý giáo dục CNXH Chủ nghĩa xã hội HĐH Hiện đại hoá XHCN Xã hội chủ nghĩa XHHGD Xã hội hoá giáo dục CBQL Cán bộ quản lý PGD Phòng giáo dục GVCN Giáo viên chủ nhiệm BGH Ban giám hiệu TW Trung ương UBND Uỷ ban nhân dân HĐND Hội đồng nhân dân CNH-HĐH Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá 3 MC LC Trang M u 1 Chng 1: C s lý lun ca ti. 6 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu 6 1.2.Một số khái niệm cơ bản 7 1.2.1. Quản lý, quản lý chất lợng và quản lý trờng học 7 1.2.2. i ng, cht lng i ng 9 1.3. Chất lợng đội ngũ cán bộ quản lý 9 1.3.1. Chất lợng 9 1.3.2.Chất lợng cán bộ quản lý 10 1.4.Những yêu cầu của cán CBQL trờng THPT 12 1.4.1. Những yêu cầu cơ bản về chính trị, t tởng,đạo đức,lối sống 12 1.4.2. Những yêu cầu cơ bản về năng lực chuyên môn và quản lý 13 1.4.3. Những yêu cầu chung về chất lợng đội ngũ 14 1.4.4. Đặc trng về yêu cầu chất lợng đội ngũ CBQL trờng 15 1.5. Các yếu tố quản lý có tác động đến chất lợng đội ngũ 18 1.5.1. Công tác quản lý đội ngũ cán bộ quản lý trờng THPT 18 1.5.2. Các yếu tố quản lý có tác động đến chất lợng đội ngũ 21 1.6. Trờng THPT trong hệ thống giáo dục quốc dân 24 1.6.1.Vị trí của trờng THPT 24 1.6.2. Vai trò, chức năng của trờng THPT 26 1.6.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của trờng THPT 27 1.6.4. Mục tiêu phát triển THPT 28 Kết luận chơng 1 28 Chơng 2. Thực trạng chất lợng đội ngũ CBQL các trờng THPT huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa 30 2.1. Khái quát tình hình kinh tế- xã hội huyện Quan Sơn, tỉnh 30 2.1.1. Điều kiện tự nhiên- xã hội 30 2.1.2. Tình hình kinh tế- xã hội 32 2.2. Thực trạng giáo dục THPT huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa 34 2.2.1. Quy mô phát triển GD THPT Quan Sơn 6 năm trở lại đây 34 2.2.2. Thực trạng giáo dục THPT huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa 37 2.3. Thực trạng chất lợng đội ngũ CBQL trờng THPT huyện 48 2.3.1. Về số lợng và cơ cấu 48 2.3.2. Về chất lợng 49 2.3.3. Nhận định chung về đội ngũ CBQL trờng THPT huyện 53 2.4.Thc trng cỏc yu t qun lý nhm nõng cao cht lng 55 2.4.1. Cụng tỏc qun lý ch o ca ngnh giỏo dc Thanh Húa 55 4 2.4.2. Đánh giá, tuyển chọn, bổ nhiệm, miển nhiệm, luân chuyển 56 2.4.3.Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL. 57 2.4.4. Chế độ chính sách đối với CBQL. 59 2.4.5. Việc tăng cường sự lãnh đạo của đảng nhằm nâng cao chất 60 Kết luận chương 2 61 Chương 3. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý các trường THPT huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa 61 3.1. Các nguyên tắc để xây dựng giải pháp về nâng cao chất lượng 61 3.1.1. Nguyên tắc mục tiêu 61 3.1.2. Nguyên tắc toàn diện 61 3.1.3. Nguyên tắc hiệu quả 61 3.1.4. Nguyên tắc khả thi 61 3.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngủ CBQL 62 3.2.1. Đổi mới công tác xây dựng, quy hoạch CBQL trường THPT 62 3.2.2. Đổi mới công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm 66 3.2.3.Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL 71 3.2.4. Xây dựng hệ thống thông tin hỗ trợ công tác quản lý 77 3.2.5. Xây dựng và hoàn thiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ 79 3.2.6. Hoàn thiện quy trình đánh giá cán bộ. 84 3.2.7. Tăng cường sự lãnh đạo của đảng đối với việc nâng cao 87 3.3. tổ chức thực hiện các giải pháp. 90 3.3.1. Thực hiện đồng bộ các giải pháp. 90 3.3.2. Khai thác các yếu tố thực hiện. 91 3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các giải pháp. 91 Kết luận chương 3 94 Kết luận 95 Tài liệu tham khảo 98 Phụ lục 5 PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN (Dùng cho CBQL trường THPT và CBQL Sở GD & ĐT Thanh Hoá) 1. Để nắm tình hình chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường THPT hiện nay. Xin ông (bà) vui lòng tự đánh giá về mình qua những tiêu chí (phẩm chất, trình độ, kỹ năng, khả năng hoàn thành nhiệm vụ và sức khoẻ) bằng cách đánh dấu (x) vào các cột điểm phù hợp theo mức độ các giá trị. Điểm tự đánh giá: Tốt: 4; Khá: 3; TB: 2; Còn hạn chế: 1 STT Những tiêu chí Điểm tự đánh giá 4 3 2 1 1. Phẩm chất đạo đức, chính trị tư tưởng (thái độ) 1 Nắm vững đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; chủ trương, CS về GD&ĐT. 2 Có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề; khả năng quy tụ, đoàn kết vận động quần chúng 3 Có ý thức tổ chức kỷ luật, trung thực không cơ hội; lập trường tư tưởng vững vàng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. 4 Gương mẫu về đạo đức, chí công vô tư trong công tác, khiêm tốn, cầu thị học hỏi kinh nghiệm. 2. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ 5 Trình độ chuyên môn được đào tạo chuẩn trở lên, có hiểu biết nhất định về tri thức tổng hợp KHTN - XH. 6 Trình độ: lý luận chính trị, khoa học quản lý giáo dục, quản lý HCNN, tin học, ngoại ngữ. 7 Tự học, tự bồi dưỡng nâng cao phẩm chất và năng lực của người cán bộ quản lý giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Kỹ năng tác nghiệp 8 Năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm 9 Năng lực quản lý nhà trường; kỹ năng xây dựng KH, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá… 10 Tầm nhìn chiến lược; khả năng phát hiện sự thay đổi để đề ra những quyết định đúng đắn. 11 Khả năng thạo việc/tinh thông trên nhiều lĩnh vực; Tốc độ, hiệu quả và chất lượng xử lý công việc. 6 Phụ lục 1 4. Kỹ năng hoàn thành nhiệm vụ 12 Kết quả thực hiện công việc (số lượng, chất lượng)/ Hiệu quả thực hiện nhiệm vụ được giao 13 Công khai, dân chủ; trung thực đánh giá, báo cáo và cung cấp thông tin. 14 Luôn quan tâm, lo lắng, giúp đỡ và tôn trọng đồng nghiệp. 15 Phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường tham gia phát triển nhà trường (công tác XHH GD). 5. Sức khoẻ 16 Có đủ sức khoẻ và một tâm trí lành mạnh 2. Xin ông (bà) cho biết một số điểm về bản thân hiện nay: Điền vào chỗ trống hoặc đánh dấu (X) vào các ô thích hợp - Năm sinh: 19……. ; Giới tính: ………… ; Dân tộc: ………… …… - Ngày vào Đảng: …………………….; Chức vụ Đảng: ……………………. - Chức vụ hiện tại: ……………………; Ngày bổ nhiệm chức vụ: …………. - Năm vào ngành: ………………; - Trình dộ chuyên môn: ………………… - Lý luận c.trị (Sơ, Trung, Cao cấp: … Thâm niên làm c/t q.lý (HT, PHT)… - Trình độ quản lý HCNN: (Sơ, Trung, Cao cấp): ………………………… - Trình độ tin học (A, B): ………………. Khác ……………… - Trình độ Ngoại ngữ: (A, B, C): ………… Khác: ………………………… - Trước khi được bổ nhiệm chức vụ hiện tại ông (bà) đã được bồi dưỡng về: QLGD: QLHCNN: Nghiệp vụ quản lý: - Từ khi được bổ nhiệm chức vụ hiện tại ông (bà) đã được dự lớp bồi dưỡng về QLGD: QLHCNN: Nghiệp vụ quản lý: - Khi được bổ nhiệm chức vụ hiện tại ông (bà) có phải là cán bộ dự nguồn của đơn vị: Không Có + Những thuận lợi và khó khăn của bản thân ông (bà) trong việc thực hiện các chức năng quản lý:……………………………………………… . 7 ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… - Xây dựng kế hoạch TT Nội dung công việc Mức độ Thuận lợi Bình thường Lúng túng 1 Thu thập và xử lý thông tin 2 Xác định mục tiêu 3 Xây dựng các loại kế hoạch - Tổ chức TT Nội dung công việc Mức độ Thuận lợi Bình thường Lúng túng 1 Bố trí nhân lực 2 Thiết lập cơ chế phối hợp 3 Phân bổ tài lực - vật lực - Chỉ đạo: TT Nội dung công việc Mức độ Thuận lợi Bình thường Lúng túng 1 Hướng dẫn thực hiện 2 Theo dõi hoạt động 3 Uốn nắn sai lệch 4 Động viên 8 - Kiểm tra, đánh giá TT Nội dung công việc Mức độ Thuận lợi Bình thường Lúng túng 1 Thu thập thông tin 2 Đánh giá, xếp loại 3 Phát huy thành tích 4 Xử lý sai phạm - Số giờ bình quân phải làm việc mỗi ngày để hoàn thành nhiệm vụ: 1) Dưới 8 giờ: 2) 8 giờ: 3) Trên 8 giờ - Những việc làm thêm để tăng thu nhập Những việc có liên quan đến giáo dục: ………………………… Những việc không liên quan đến giáo dục: ………………………. Phần trăm tiền thu nhập thêm so với lương: ………………… - Nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng (xin ghi rõ ông(bà) muốn được đào tạo, bồi dưỡng về lĩnh vực kiến thức nào dưới đây?). - Lý luận chính trị: ……………………………………………… - Quản lý hành chính Nhà nước: ……………………………… - Lý luận về nghiệp vụ quản lý giáo dục: ………………………. - Lý luận và nghiệp vụ quản lý trường học: ……………………. - Nâng cao trình độ chuyên môn: ………………………………. - Các lĩnh vực khác (tích vào ô và xin ghi cụ thể)……………… - Đánh giá xếp loại viên chức của «ng (bµ) : + Năm 20025- 2006: ………………… Năm 2006 - 2007: …………… + Năm 2007 - 2008: ………………… Năm 2008 - 2009: …………… + Năm 20069- 2010: ………………… Xin «ng (bµ) cho biết những điểm mạnh và điểm yếu của đội ngũ CBQL nhà trường (về phẩm chất chính trị - tư tưởng, phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, năng lực quản lý điều hành). * Điểm mạnh: ………………………………………………………… 9 * Điểm yếu: …………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Xin vui lòng cho biết đơn vị công tác (nếu có thể) …………………… ……………………………………………………………………………… . Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của «ng(bµ) 10