Trờng đạI học vinh Khoa giáo dục chính trị Công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo công giáo ở Ninh Bình. Thực trạng và giảI pháp khoá Luận tốt nghiệp đạI học Ngành cử nhân s phạm Giáo dục Chính trị Giáo viên hớng dẫn khoa học: GVC. TS. Đinh Thế Định Sinh viên thực hiện: Phạm Thanh Xuân Lớp: 42A 2 Vinh, Tháng 5 - 2005 Lời cảm ơn Để hoàn thành khoá luận này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi còn nhận đợc sự hớng dẫn tận tình, chu đáo, khoa học của thầy giáo - Tiến sỹ Đinh Thế Định, sự giúp đỡ của Ban Tôn giáo Tỉnh uỷ tỉnh Ninh Bình, phòng công tác chính trị công an tỉnh Ninh Bình cũng nh sự giúp đỡ chân thành của các thầy cô giáo trong khoa Giáo dục Chính trị, sự động viên của gia đình và bạn bè đồng nghiệp. Qua khoá luận này, cho phép em gửi lời cảm ơn chân thành nhất, lời biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo hớng dẫn, đến các thầy cô giáo trong khoa và các bạn sinh viên! Em xin chân thành cảm ơn! Tháng 05 năm 2005 Sinh viên: Phạm Thanh Xuân 2 Mục lục Tr ang A. phần mở đầu. 4 B. Phần nội dung. 8 Ch ơng I: Đạo Công giáo và thực trạng công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo công giáo ở ninh bình. 8 1.1. Đạo Công giáo ở Ninh Bình. 8 1.1.1. Khái quát về đạo Công giáo và Giáo hội Công giáo ở Việt Nam. 8 1.1.2. Đạo Công giáo ở Ninh Bình. 11 1.1.3. Những biểu hiện hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình trong thời gian qua. 15 1.2. Thực trạng công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. 20 1.2.1. Những thành công và nguyên nhân. 20 1.2.2. Những tồn tại và nguyên nhân. 30 1.2.3. Một số vấn đề rút ra từ công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. 34 Ch ơng II: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình trong giai đoạn hiện nay 37 3 2.1. Đặc điểm kinh tế, xã hội, văn hoá, t tởng và tình hình hoạt động lợi dụng đạo Công giáo trong thời gian tới ở Ninh Bình. 37 2.1.1. Một vài đặc điểm kinh tế, xã hội, văn hoá, t tởng của tỉnh Ninh Bình. 37 2.1.2. Dự báo tình hình hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình trong thời gian tới. 38 2.2. Chính sách của Đảng và Nhà nớc về vấn đề tôn giáo - Cơ sở của công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. 40 2.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình hiện nay. 46 C. Phần kết luận. 54 D. Tài liệu tham khảo. 56 4 A - Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài. Công cuộc đổi mới toàn diện đất nớc do Đảng ta khởi xớng và lãnh đạo đã thu đợc những thành tựu rất quan trọng, tạo ra những thời cơ thuận lợi để nớc ta bớc vào thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc. Thực tiễn sinh động đòi hỏi chúng ta phải đổi mới việc nhìn nhận và đánh giá nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề tôn giáo. ở nớc ta hầu hết các tín đồ tôn giáo là những ngời lao động có tinh thần yêu nớc, có quá trình gắn bó với cách mạng, đóng góp nhiều công sức cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng đất nớc. Tuy nhiên, với nhiều lý do, tín đồ tôn giáo dễ bị phần tử xấu kích động, lôi kéo, lợi dụng vào các mục đích chính trị, nhất là trong tình hình hiện nay. Thực tiễn ở nớc ta trong thời gian qua cho thấy: Các thế lực phản động, đối lập, luôn tìm cách lợi dụng tôn giáo để chống phá cách mạng hòng gây nên những biến động chính trị. Là một trong những trọng điểm của cả nớc về đạo Công giáo, trong thời gian qua, dới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng và quản lý chính quyền các cấp, công tác tôn giáo nói chung và công tác đấu tranh chống những hoạt động lợi dụng đạo công giáo ở Ninh Bình nói riêng đã có nhiều tiến bộ, tác động sâu sắc, tích cực đến toàn bộ hoạt động tôn giáo. Phần đông các tín đồ công giáo có lòng yêu nớc, tiến bộ, phấn khởi tin tởng vào chủ trơng, chính sách của Đảng và Nhà nớc, sống tốt đời đẹp đạo. Tuy vậy, một số chức sắc trong giáo hội có thái độ lo lắng, tìm cách điều chỉnh đờng hớng hoạt động nhằm tranh thủ, lôi kéo quần chúng, tìm cách nâng cao vị trí xã hội của giáo hội và muốn tách khỏi sự quản lý của Nhà nớc. Những hoạt động đó ở một mức độ nhất định đã làm xáo trộn về tâm lý, t tởng của quần chúng tín đồ, ảnh hởng đến sự ổn định chính trị xã hội, cản trở sự nghiệp đổi mới. Bên cạnh những u điểm và kinh nghiệm, công 5 tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình vẫn còn những hạn chế, thiếu sót và gặp không ít khó khăn, trong đó nổi lên khá rõ là sự hạn chế về lý luận của chủ thể đấu tranh, đó là đội ngũ cán bộ đảng viên trực tiếp làm công tác này. Tình hình đó đòi hỏi phải nhận thức một cách đầy đủ, khách quan, nhằm rút ra những vấn đề mang tính kinh nghiệm và lý luận, đồng thời trên thực tiễn, cần phải hoàn thiện, đề xuất mới về các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác này. Với lý do đó, chúng tôi chọn đề tài: Công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. Thực trạng và giải pháp làm khoá luận tốt nghiệp của mình. 2. Tình hình nghiên cứu. Vấn đề tôn giáo nói chung và đạo Công giáo nói riêng đã có nhiều công trình nghiên cứu cả trong nớc và cả ở nớc ngoài. Nh công trình của GS. Đăng Nghiêm Vạn: "Lý luận về tôn giáo và tình hình tôn giáo ở Việt Nam"; PGS. TS. Lê Quang Vịnh: "Vấn đề tôn giáo trong tình hình hiện nay"Đặc biệt tháng 6 năm 2004 Quốc hội của nớc ta đã thông qua Pháp lệnh tín ngỡng, tôn giáo. ở địa bàn tỉnh Ninh Bình thì mới có một số công trình nghiên cứu về công giáo nh luận văn: Cuộc đấu tranh chống các thế lực lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình giai đoạn 1945-1954 (Phạm Thị Thuỷ - 2001); Quản lý Nhà nớc đối với hoạt động của đạo Công giáo ở địa phận Phát Diệm - thực trạng và giải pháp (Lê Văn Chắt - 2002); .Tuy nhiên cha có một công trình nào đi sâu nghiên cứu một cách có hệ thống vấn đề đấu tranh chống lợi dụng đạo Công giáo, đặc biệt vấn đề ở một vùng có nhiều giáo dân nh địa phận giáo xứ Ninh Bình. 3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài. - Đề tài có mục đích trên cơ sở những quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nớc ta về tôn giáo làm rõ những thành công và tồn tại trong công tác tôn giáo và công tác đấu tranh chống những hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình, qua đó đề xuất một số biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của các hoạt động đó. 6 - Để đạt mục đích trên, đề tài có nhiệm vụ: + Hệ thống hoá những quan điểm của Đảng và Nhà nớc ta về vấn đề tôn giáo nói chung và đạo Công giáo nói riêng. + Khái quát những hoạt động của đạo Công giáo ở tỉnh Ninh Bình, trọng tâm là những vi phạm chính sách tôn giáo trong những năm qua; làm rõ những thành công, bài học kinh nghiệm và những tồn tại trong công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. + Đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. 4. Phạm vi nghiên cứu: Khoá luận không nghiên cứu toàn diện các vấn đề của đạo Công giáo. Khoá luận chỉ tập trung vào nghiên cứu công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở tỉnh Ninh Bình từ sau khi Đảng ta thực hiện công cuộc đổi mới đất nớc, nhất là từ sau khi tái lập tỉnh Ninh Bình cho đến nay (1992- 2004). 5. Cơ sở lý luận và phơng pháp nghiên cứu: Khoá luận đợc thực hiện trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, t tởng Hồ Chí Minh và quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nớc ta về tôn giáo nói chung và đạo Công giáo nói riêng. Phơng pháp nghiên cứu của đề tài dựa trên cơ sở phơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; đồng thời sử dụng một số ph- ơng pháp cụ thể nh: Phơng pháp lịch sử và lôgíc, phơng pháp phân tích và tổng hợp, phơng pháp so sánh và sử dụng một số kết quả của điều tra xã hội học. 7 6. Kết cấu của luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, khoá luận có kết cấu 2 chơng, 4 tiết: Chơng I: Đạo Công giáo ở Ninh Bình và thực trạng công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở địa phơng. Chơng II: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình trong giai đoạn hiện nay. 8 B. Phần nội dung Ch ơng I: đạo công giáo và thực trạng công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo công giáo ở ninh bình. 1.1. đạo Công giáo ở Ninh Bình. 1.1.1. Khái quát về đạo Công giáo và Giáo hội Công giáo ở Việt Nam. Đạo công giáo là một trong những tôn giáo lớn trên thế giới (Công giáo, Phật giáo, Hồi giáo, tin lành, chính thống). Đạo Công giáo ra đời cách đây khoảng 2000 năm trong cộng đồng ngời Do Thái ở khu vực Trung cận đông dới đế chế La Mã. Mặc dù bị những ngời theo Do Thái giáo đả kích và bị đế quốc La Mã đàn áp, song Ki Tô giáo vẫn phát triển, thu hút một bộ phận trong tầng lớn quý tộc tham gia và đến đầu thế kỷ thứ III Ki Tô giáo đã trở thành quốc giáo dới đế chế La Mã. Đến thời kỳ Cận đại, giai cấp t sản giữ vai trò thống trị xã hội, mở mang việc truyền giáo sang các nớc thuộc địa. Từ đó, Ki tô giáo đã vợt ra khỏi phạm vi Châu Âu đến nhiều nớc Châu á, Phi, Mỹ và Châu Đại Dơng, trở thành một trong những tôn giáo lớn mạnh nhất trên thế giới. Hiện nay, Công giáo có khoảng 1 tỷ 56 triệu tín đồ ở 185 nớc trên thế giới, có 165 Hồng y, 4.100 Giám mục, khoảng 500.000 linh mục và một số lợng tơng đơng số nam, nữ tu sỹ thuộc nhiều dòng tu. Công giáo là một tôn giáo có hệ thống tổ chức chặt chẽ, trung tâm là toà thánh Vatican. Vatican là một nhà nớc có lãnh thổ riêng độc lập có chủ quyền. Giáo triều Vatican do Giáo hoàng đứng đầu đồng thời là ngời đứng đầu nhà nớc Vatican. Hệ thống tổ chức của Vatican bao gồm 2 cơ quan t vấn là Thợng hội đồng giám mục và Hồng y đoàn, có Quốc vụ khanh, 9 cơ quan cấp bộ, 12 hội đồng, ngoài ra còn có văn phòng, toà án, đài phát thanh và toà báo. Công giáo 9 có giáo lý, các luật lệ, lễ nghi rất chặt chẽ, phức tạp với những tín điều buộc các giáo hữu phải tuân theo. Đạo công giáo khi mới ra đời là tổ chức của những ngời dân muốn thoát khỏi ách áp bức bóc lột, muốn cho t tởng con ngời đợc siêu thoát, phấn đấu cho một xã hội bình đẳng bác ái; nhng càng về sau Công giáo càng bị các thế lực thống trị thao túng làm cho bản chất của Giáo hội Công giáo thay đổi, trở thành một lực lợng mà chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa t bản lợi dụng để chống lại cách mạng, chống lại hoà bình. Đờng lối của Vatican là theo đuổi mục tiêu xây dựng một xã hội thiên chúa trên toàn cầu. Toà thánh Vatican cho rằng học thuyết Mác- Lênin và chế độ cộng sản là vật cản chính của mình. Do vậy, chống chủ nghĩa Mác- Lênin, chống cộng sản là mục tiêu nhất quán của toà thánh đồng thời cũng là mục tiêu của chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa t bản đứng đầu là đế quốc Mỹ. Mục tiêu này đã đợc cụ thể hoá trong chiến lợc diễn biến hoà bình; kích động, gây mâu thuẫn sắc tộc, dân tộc, tôn giáo .Thậm chí dùng vũ lực quân sự, phát động chiến tranh xâm lợc ở một số nớc. ở Việt Nam, từ thế kỷ thứ XVI đã có các giáo sỹ đến truyền đạo. Theo sách Khâm định Việt sử thông giám cơng mục thì dới thời vua Lê Thánh Tôn, chế độ phong kiến Việt Nam lâm vào tình trạng suy thoái, vua chỉ là bù nhìn, quyền lực nằm trong tay chúa Trịnh (đàng ngoài), chúa Nguyễn (đàng trong). Chiến tranh liên miên, kinh tế trì trệ, đời sống của nhân dân vô cùng cực khổ, quẫn bách về kinh tế, bất ổn về chính trị, hoang mang thất vọng về t tởng tâm linh. Năm 1553 có một số giáo sỹ ngời Tây Ban Nha vào truyền đạo tại Ninh C- ờng, Quần Anh huyện Nam Châu và làng Trù Vũ, huyện Giao Thuỷ (nay thuộc tỉnh Nam Định). Từ năm 1613-1645 giáo sỹ dòng Tên của Bồ Đào Nha, dòng Đa Minh của Tây Ban Nha từ Ma Cao vào Việt Nam truyền đạo. Năm 1659, hai địa phận công giáo đầu tiên của Việt Nam là đàng Trong và đàng Ngoài chính thức đợc thành lập do hai linh mục ngời Pháp là Fracois Pallus và Pierre Lambert de la Mote phụ trách. Năm 1664 Hội Thừa sai Paris chính thức ra đời 10 . hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình trong thời gian qua. 15 1.2. Thực trạng công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo Công giáo ở Ninh Bình. . mở đầu. 4 B. Phần nội dung. 8 Ch ơng I: Đạo Công giáo và thực trạng công tác đấu tranh chống hoạt động lợi dụng đạo công giáo ở ninh bình. 8 1.1. Đạo Công