Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Nội dung bài viết tập trung vào việc nghiên cứu hai dự án tiêu biểu tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh Cả hai dự án này có thời gian thực hiện đáng kể và gần với thời điểm tiến hành nghiên cứu, phản ánh sự phát triển của khu vực.
Dự án I là việc đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại xã Cao Đức, huyện Gia Bình, với tổng diện tích thu hồi lên tới 50.162,9 m² Dự án này sẽ bồi thường cho 135 hộ gia đình, cá nhân và 1 tổ chức Thời gian thực hiện công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng diễn ra từ tháng 12 năm 2015 đến tháng 10 năm 2016, sau đó sẽ bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư.
Dự án II liên quan đến việc cải tạo và nâng cấp đường ĐT.280 qua thôn An Quang, xã Lãng Ngâm, huyện Gia Bình, được thực hiện từ năm 2015 đến 2018 Diện tích đất thu hồi cho dự án là 24.313,8 m², với 145 hộ gia đình, cá nhân và 01 tổ chức được bồi thường Công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng (GPMB) bắt đầu từ quý IV năm 2015 và vẫn đang tiếp tục cho các đoạn còn lại của dự án.
Thời gian nghiên cứu
- Số liệu thứ cấp về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, đƣợc thu thập trong giai đoạn: 2010-2017.
- Số liệu sơ cấp đƣợc điều tra, thu thập từ tháng 05/2017.
Đối tƣợng nghiên cứu
Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đang được thực hiện tại hai dự án quan trọng: dự án đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp đường ĐT 280 qua thôn An Quang, xã Lãng Ngâm và dự án xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại xã Cao Đức, huyện Gia Bình.
Hộ gia đình và cá nhân sẽ nhận được bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước tiến hành thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng và cải tạo nâng cấp đường ĐT 280, cũng như dự án xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại xã Cao Đức.
- Cán bộ quản lý thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh
- Đánh giá điều kiện tự nhiên.
- Đánh giá điều kiện kinh tế - xã hội.
- Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội.
3.4.2 Tình hình quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn huyện Gia Bình
3.4.2.1 Tình hình quản lý, sử dụng đất đai
- Công tác ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản đã ban hành
- Công tác xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính
- Công tác đo đạc lập bản đồ địa chính
- Công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
- Công tác giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng
Công tác đăng ký đất đai bao gồm việc lập và quản lý hồ sơ địa chính, cũng như cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất Quy trình này không chỉ đảm bảo tính minh bạch trong quản lý đất đai mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc xác lập quyền sở hữu và sử dụng tài sản Việc thực hiện hiệu quả công tác này góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân.
- Thống kê, kiểm kê đất đai
- Xây dựng hệ thống thông tin đất đai
- Quản lý tài chính về đất đai và giá đất
- Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
Công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai Qua việc theo dõi và đánh giá, các cơ quan chức năng có thể phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên đất và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân.
- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai
- Công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai
- Quản lý các hoạt động dịch vụ về đất đai
3.4.2.2 Hiện trạng sử dụng đất
3.4.2.3 Biến động sử dụng đất huyện Gia Bình giai đoạn 2010-2017
3.4.3 Thực trạng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn huyện Gia Bình giai đoạn 2013-2017
- Những kết quả đạt đƣợc
- Tồn tại và vướng mắc
3.4.4 Đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại 02 dự án nghiên cứu
- Xác định đối tượng và điều kiện được bồi thường
- Xác định giá bồi thường về đất và tài sản trên đất.
-Chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
-Chính sách tái định cƣ
-Ảnh hưởng của chính sách bồi thường, hỗ trợ đến đời sống của người dân
-Đánh giá chung về 02 dự án nghiên cứu.
3.4.5 Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cƣ
- Hoàn thiện về chính sách.
- Tăng cường công tác quản lý đất đai.
- Việc tổ chức thực hiện.
- Công tác tuyên truyền, vận động.
3.5.1 Phương pháp điều tra, thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập thông tin và tài liệu liên quan đến dự án là rất quan trọng, bao gồm các tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Gia Bình, tình hình quản lý và sử dụng đất, cùng với kết quả thống kê đất đai Cần chú ý đến các quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường và hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất, thông qua các cơ quan như Ban quản lý dự án – Sở giao thông vận tải tỉnh Bắc Ninh, Ban quản lý các dự án huyện Gia Bình, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Gia Bình, Chi cục Thống kê huyện Gia Bình, và UBND các xã Lãng Ngâm, Cao Đức.
Các văn bản và quyết định của UBND tỉnh Bắc Ninh liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Gia Bình được thu thập từ các trang web chính thức của Chính phủ và UBND tỉnh Bắc Ninh.
Để phục vụ cho công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, cần tiến hành điều tra và thu thập các văn bản quy phạm pháp luật như Luật, Nghị định, thông tư hướng dẫn, cùng với tài liệu và các chính sách liên quan từ các trang web của Chính phủ, cả trong và ngoài nước.
3.5.2 Phương pháp điều tra thu thập số liệu sơ cấp
Trong bài viết này, chúng tôi đã phỏng vấn trực tiếp 10 cán bộ từ 02 dự án của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cùng với cán bộ các xã Lãng Ngâm và Cao Đức tham gia Hội đồng bồi thường Mục tiêu là tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn trong quá trình kiểm kê đất đai và tài sản trên đất bị thu hồi Mỗi dự án được khảo sát thông qua 5 phiếu Nội dung điều tra bao gồm trình tự thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; sự phối hợp của người dân trong quá trình này; cùng với áp lực công việc mà cán bộ phải đối mặt khi thực hiện nhiệm vụ.
Trong quá trình lập và phê duyệt Phương án bồi thường cho các dự án, cần thu thập tài liệu và số liệu liên quan từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cũng như Tổ thẩm định Phương án bồi thường, hỗ trợ huyện.
Trong quá trình thu thập thông tin về bồi thường giải phóng mặt bằng, chúng tôi đã thực hiện điều tra trực tiếp 185 hộ trong tổng số 280 hộ gia đình và cá nhân bị thu hồi đất từ 02 dự án nghiên cứu Nội dung điều tra chủ yếu tập trung vào việc xác định đối tượng được bồi thường, điều kiện bồi thường, giá trị bồi thường và hỗ trợ, mục đích sử dụng tiền bồi thường, cũng như các kiến nghị của người bị thu hồi đất về phương pháp tổ chức thực hiện và công tác bồi thường tại thời điểm thu hồi Đối tượng điều tra bao gồm chủ hộ gia đình và người đại diện cho những người bị thu hồi đất.
* Số phiếu điều tra hộ dân của các dự án như sau:
Do hạn chế về mặt thời gian cũng nhƣ điều kiện khách quan nên tác giả đã tiến hành điều tra đƣợc tổng số 185 phiếu, trong đó:
+ Dự án 1: Điều tra 89 hộ/135 hộ có đất bị thu hồi tại các thôn Kênh Phố, thôn Tân Tiến xã Cao Đức.
+ Dự án 2: Điều tra 96 hộ/145 hộ có đất bị thu hồi trong đó bao gồm các đối tượng được bồi thường, được hỗ trợ và được tái định cư.
Các phiếu điều tra cần phải đại diện và phản ánh đầy đủ các đặc điểm của khu vực nghiên cứu Chúng phải được phân bổ đều trong khu vực và đảm bảo tính khách quan, không chọn phiếu điều tra nếu không thể hiện đúng đặc thù của từng khu vực.
* Số phiếu điều tra cán bộ của các dự án như sau: Điều tra 10 cán bộ trong đó mỗi dự án 5 phiếu điều tra.
3.5.3 Phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu
- Phương pháp thống kê được ứng dụng để xử lý các số liệu điều tra, thu thập đƣợc trong quá trình nghiên cứu.
Sử dụng phần mềm Excel để xử lý và tổng hợp số liệu, từ đó đưa ra những nhận định và đánh giá cụ thể về các vấn đề nghiên cứu là một phương pháp hiệu quả.
3.5.4 Phương pháp so sánh, đánh giá
So sánh giá thị trường với giá bồi thường và hệ số chênh lệch là cần thiết để đánh giá tính hợp lý của các chính sách Nhà nước Việc thực hiện các quy định này giúp đưa ra những đánh giá cụ thể về các nội dung nghiên cứu, từ đó đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình bồi thường.
Phương pháp so sánh và đánh giá được áp dụng để phân tích việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh Nghiên cứu dựa trên các quy định pháp luật như Luật, Nghị định và Thông tư, cùng với các tiêu chí đã được xây dựng trong phiếu điều tra Mục tiêu là xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục những tồn tại trong quá trình bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.