Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Quận Tây Hồ, một quận mới thành lập, đang trải qua quá trình đô thị hóa nhanh chóng, dẫn đến sự biến động trong sử dụng đất Điều này yêu cầu cần có một cơ quan dịch vụ công mạnh mẽ để hỗ trợ giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến quản lý và sử dụng đất đai, nhằm đáp ứng nhu cầu giao dịch quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản.
Thời gian nghiên cứu
- Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 4 năm 2016 đến tháng 10 năm 2017.
Đối tượng nghiên cứu
- Hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng đất đai Hà Nội quận Tây Hồ: + Công tác lập quản lý HSĐC;
+ Công tác chỉnh lý biến động;
+ Công tác đăng ký QSDĐ và cấp GCN;
+ Công tác cung cấp thông tin đất đai
- Cán bộ trực tiếp quản lý, điều hành công việc tại Chi nhánh Văn phòng đăng đất đai, người sử dụng đất.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tình hình sử dụng đất của quận Tây Hồ
3.4.1.2 Điều kiện kinh tế- xã hội
3.4.1.3 Tình hình quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn quận Tây Hồ
3.4.1.4 Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội , quản lý & sử dụng đất của quận Tây Hồ
3.4.2 Hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ giai đoạn 2014 - 2016
3.4.2.1 Cơ sở pháp lý và cơ cấu tổ chức
3.4.2.2 Chức năng, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động
3.4.3 Đánh giá thực trạng hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ
3.4.3.1 Về mức độ công khai thủ tục hành chính
3.4.3.2 Thời gian thực hiện các thủ tục
3.4.3.3 Thái độ và mức độ hướng dẫn của cán bộ
3.4.3.4 Các khoản lệ phí phải đóng
3.4.3.5 Đánh giá của cán bộ về hoạt động Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ
3.4.3.6 Đánh giá chung về hoạt động Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai
Hà Nội quận Tây Hồ
3.4.4 Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Thu thập tài liệu số liệu về tình trạng sử dụng đất và công tác quản lý, sử dụng đất tại quận Tây Hồ từ Phòng Tài nguyên và Môi trường là rất cần thiết để đánh giá và cải thiện hiệu quả quản lý đất đai trong khu vực này.
+ Thu thập các báo cáo về tình hình phát triển kinh tế xã hội, điều kiện tự nhiên của quận từ năm 2014 đến năm 2016 tại Phòng thống kê
Thu thập các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động của Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) và các báo cáo về tình hình hoạt động, kết quả thực hiện nhiệm vụ từ ngày 01/01/2014 đến ngày 31/12/2016 tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ.
3.5.2 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu, đối tượng điều tra
Quận Tây Hồ, với 8 đơn vị hành chính gồm các phường Xuân La, Phú Thượng, Nhật Tân, Tứ Liên, Quảng An, Thụy Khuê, Bưởi, được chia thành hai khu vực chính: trong đê và ngoài đê Trong nghiên cứu này, tôi tập trung vào đối tượng điều tra là cư dân của ba phường Tứ Liên, Quảng An và Phú Thượng, khi họ thực hiện các giao dịch tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ.
3.5.3 Phương pháp điều tra số liệu sơ cấp
Khảo sát thực địa được thực hiện để thu thập số liệu sơ cấp, nhằm xác minh thông tin từ điều tra nội nghiệp Qua việc phỏng vấn trực tiếp 90 hộ gia đình tại 3 phường, thông tin được thu thập thông qua bảng hỏi, bao gồm số khẩu, trình độ, tình hình sử dụng đất và nhận xét về thủ tục hành chính Kết quả khảo sát giúp đánh giá mức độ công khai, thời hạn thực hiện, cũng như thái độ và mức độ hướng dẫn của cán bộ tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất.
Chi nhánh VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ sẽ tiến hành phát 30 phiếu điều tra cá nhân cho mỗi phường Tất cả cán bộ tại Chi nhánh đều thuộc biên chế, đảm bảo sự chuyên nghiệp trong quá trình thu thập thông tin.
3.5.4 Phương pháp thống kê tổng hợp
Sau khi thu thập thông tin và tư liệu cần thiết cho đề tài, bước tiếp theo là thống kê và phân loại tài liệu theo từng phần cụ thể Việc này giúp xử lý dữ liệu hiệu quả, phục vụ cho việc xây dựng báo cáo.
3.5.5 Phương pháp so sánh, đánh giá
Hoạt động của Chi nhánh VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ được đánh giá dựa trên sự so sánh giữa kết quả thực hiện và các chức năng, nhiệm vụ đã được giao Cụ thể, các công tác hoạt động sẽ được xem xét để đảm bảo tính hiệu quả và đạt được mục tiêu đề ra.
+ Đăng ký quyền sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận
+ Chỉnh lý biến động về sử dụng đất theo quy định của pháp luật
+ Lập quản lý hồ sơ địa chính
+ Cung cấp thông tin về đất đai
3.5.6 Phương pháp xử lý số liệu
Thông tin thu thập từ phỏng vấn được xử lý chủ yếu theo hướng định tính, trong khi dữ liệu từ điều tra xã hội học được phân tích theo hướng định lượng thông qua thống kê mô tả bằng phần mềm Excel Kết quả thu được sẽ được hệ thống hoá thành thông tin tổng thể, từ đó giúp xác định những đặc trưng và tính chất cơ bản của đối tượng nghiên cứu.
Kết quả nghiên cứu
Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội
Quận Tây Hồ, được thành lập theo Nghị định số 69/CP ngày 28/10/1995 của Chính phủ, đã chính thức hoạt động từ ngày 01/01/1996.
- Phía Bắc của quận giáp với 03 xã của huyện Đông Anh là xã Hải Bối, xã Vĩnh Ngọc và xã Tầm Xá;
- Phía Nam quận là trung tâm chính trị Ba Đình với các phường giáp ranh là Cống Vị, Ngọc Hà, Quan Thánh, Trúc Bạch và Phúc Xá;
- Phía Đông và phía Đông Bắc giáp ranh với phường Ngọc Thụy của quận Long Biên;
- Phía Tây giáp huyện Từ Liêm với các xã giáp ranh là Đông Ngạc, Xuân Đỉnh và phường Nghĩa Đô của quận Cầu Giấy
Hình 4.1 Sơ đồ vị trí quận Tây Hồ - Thành phố Hà Nội
Tây Hồ, với diện tích 24 km², là quận lớn thứ 4 của Thành phố Hà Nội, chỉ sau Hà Đông, Long Biên và Hoàng Mai Quận này chiếm khoảng 2.401 ha trong tổng số hơn 17.878 ha của khu vực nội thành, tương đương 13,4% diện tích Tính đến năm 2016, dân số của Tây Hồ đạt 154.639 người, với mật độ dân số là 5.943 người/km².
Quận Tây Hồ đang trải qua quá trình đô thị hóa nhanh chóng, bao gồm 8 đơn vị hành chính, với các phường như Xuân La, Phú Thượng, Nhật Tân, Tứ Liên, Quảng An, Thụy Khuê và Bưởi (UBND Quận Tây Hồ, 2016).
4.1.1.2 Địa hình, địa mạo, thủy văn
Quận Tây Hồ thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, có địa hình phẳng với độ cao trung bình dưới 7m, dần nghiêng từ Bắc xuống Đông Nam Đặc điểm này thể hiện qua chiều dài của các dòng chảy tự nhiên, sông ngòi và mương máng trong khu vực.
Quận Tây Hồ, nằm trong vùng đồng bằng sông Hồng, có địa hình cao và thuận lợi cho việc thoát nước, giúp giảm thiểu tình trạng ngập úng Tuy nhiên, vẫn có một phần diện tích nhỏ thuộc vùng địa hình thấp và trũng, thường xuyên bị ngập khi có mưa lớn kéo dài.
Quận Tây Hồ có diện tích Hồ Tây nằm trong 06 phường và được sông Hồng chảy qua từ phía Bắc xuống phía Đông Nam, đi qua 5 phường: Phú Thượng, Nhật Tân, Tứ Liên, Quảng An và Yên Phụ, với tổng chiều dài 7.51km Ngoài ra, sông Tô Lịch chảy dọc phía Nam quận, qua các phường Bưởi và Thụy Khuê, có chiều dài 2.7km.
Khí hậu quận Tây Hồ thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ, có đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa với nhiệt độ trung bình hàng năm là 23,6oC và độ ẩm 79% Khu vực này có lượng mưa trung bình từ 1.600 đến 1.800 mm mỗi năm, với hai mùa rõ rệt và lượng mưa phân bố khá đồng đều.
4.1.1.4 Hệ thống đường giao thông Đường Nghi Tàm, Âu Cơ và An Dương Vương chạy dọc theo đê sông Hồng qua địa bàn của 05 phường Yên Phụ, Tứ Liên, Nhật Tân, Quảng An và Phú Thượng với chiều dài là 7.51km Các tuyến đường Thanh Niên, Lạc Long Quân và Thụy Khuê tạo thành hệ thống giao thông chính của quận Ngoài ra còn một số tuyến đường có vai trò quan trọng như đường Hoàng Hoa Thám, đường Thanh Niên và đường Lạc Long Quân, đường Nguyễn Hoàng Tôn
4.1.1.5 Cảnh quan thiên nhiên và tiềm năng du lịch
Hồ Tây, hồ nước tự nhiên lớn nhất tại quận Tây Hồ, có diện tích 526ha, tạo điều kiện thuận lợi cho cảnh quan kiến trúc độc đáo và môi trường sinh thái đô thị hấp dẫn Vị trí này không chỉ thu hút đầu tư trong và ngoài nước cho các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, và du lịch, mà còn hỗ trợ xây dựng khu đô thị hiện đại kết hợp với phong cách kiến trúc truyền thống Khu vực xung quanh hồ còn có lợi thế về diện tích đất có thể khai thác, gần trung tâm chính trị và khu vực Ba Đình, góp phần vào quá trình đô thị hóa.
Khu vực bờ nam Hồ Tây, thuộc phường Thụy Khuê và phường Bưởi, nằm gần trung tâm chính trị quận Ba Đình và các tuyến giao thông quan trọng dẫn đến sân bay quốc tế Đây là điểm kết nối giữa trung tâm chính trị quận Ba Đình và khu giao dịch thương mại quốc tế, cũng như khu trung tâm khoa học kỹ thuật quốc gia Nghĩa Đô - Nghĩa Tân - Xuân La qua tuyến đường Hoàng Quốc Việt, với nhiều khách sạn cao cấp và dịch vụ đẳng cấp.
Khu vực phía tây Hồ Tây, thuộc phường Xuân La và phường Nhật Tân, nằm dọc theo trục đường Lạc Long Quân, được hưởng gió mát từ hướng Đông Nam Với địa chất tốt và địa hình cao, khu vực này gắn liền với khu đô thị mới Nam Thăng Long và các tiện ích như tháp truyền hình, trung tâm khoa học công nghệ quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng khách sạn và nhà nghỉ Đồng thời, nơi đây cũng được quy hoạch để phát triển khu vui chơi, giải trí và nghỉ ngơi cho người dân thủ đô.
Khu vực phía Đông Bắc Hồ Tây, bao gồm các phường Yên Phụ, Nhật Tân, Quảng An và Tứ Liên, được kết nối bởi trục đường Âu Cơ - Xuân Diệu và Lạc Long Quân, nổi bật với cảnh quan đẹp và giao thông thuận lợi, cùng nhiều khách sạn và nhà nghỉ Đặc biệt, bán đảo Tây Hồ là nơi có nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và các làng quê truyền thống trồng hoa, cây cảnh Trong khi đó, khu vực Nam Thăng Long, nằm trên trục đường chính đi sân bay Nội Bài và vành đai 2, sẽ được phát triển hiện đại với cơ sở hạ tầng đồng bộ, trở thành trung tâm thương mại và giao dịch quốc tế lớn, kết hợp với khu nhà ở hiện đại.
Khu vực mặt nước Hồ Tây có những thuận lợi cho việc bố trí các trò chơi, giải trí như: thuyền buồm, thuyền tay, thuyền du lịch…
Tây Hồ là một quận sở hữu điều kiện tự nhiên lý tưởng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển khu du lịch hiện đại Nơi đây thích hợp cho việc xây dựng các khách sạn lớn và khu biệt thự nghỉ dưỡng, đồng thời là trung tâm giao dịch quốc tế sôi động.
Hồ Tây và các di tích, danh lam thắng cảnh ở phủ Tây Hồ tạo nên một điểm đến hấp dẫn Quận Tây Hồ nổi tiếng với những làng nghề truyền thống, đặc biệt là làng đào Nhật Tân, nơi người dân trồng hoa đào để cung ứng cho cả nước trong dịp Tết Nguyên Đán.
Quận có tiềm năng du lịch rất lớn và đang định hướng phát triển mạnh mẽ ngành du lịch, thương mại và dịch vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế địa phương Tuy nhiên, sự gia tăng nhanh chóng của nhà ở, khách sạn và khu du lịch xây dựng trái phép đang gây ra nhiều vấn đề cần được các cấp quản lý chú ý Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cảnh quan mà còn cản trở tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở trong quận.
Tình hình hoạt động của chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai hà nội quận Tây Hồ
KÝ ĐẤT ĐAI HÀ NỘI QUẬN TÂY HỒ
4.2.1 Cơ sở pháp lý và cơ cấu tổ chức
Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ được thành lập theo Quyết định số 1358/QĐ/UBND ngày 31/3/2015 của UBND TP.Hà Nội Văn phòng này trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, nhằm tổ chức lại Văn phòng Đăng ký đất Hà Nội.
Sở Tài nguyên và Môi trường và các Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất trực thuộc UBND các quận, huyện, thị xã
Quyết định số 40/2011/QĐ-UBND ngày 20/12/2011 của UBND Thành phố Hà Nội quy định về quy trình và thủ tục cho phép hộ gia đình, cá nhân chuyển đổi mục đích sử dụng đất vườn, ao liền kề và đất nông nghiệp xen kẹt trong khu dân cư (không thuộc đất công) sang đất ở trên địa bàn thành phố.
- Quyết định số 19/2012/QĐ-UBND ngày 08/8/2012 của UBND Thành phố
Hà Nội đã ban hành quy định mới về hạn mức giao đất ở, bao gồm cả hạn mức công nhận đất ở cho các thửa đất trong khu dân cư có đất ở và đất vườn, ao liền kề Quy định này cũng xác định kích thước và diện tích tối thiểu của đất ở được tách thửa cho hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn thành phố.
Quyết định số 13/2013/QĐ-UBND ngày 24/4/2013 của UBND Thành phố Hà Nội quy định về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất Quy định này áp dụng cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài và cá nhân nước ngoài trên địa bàn thành phố Hà Nội, đồng thời cũng hướng dẫn đăng ký biến động về sử dụng đất và sở hữu tài sản gắn liền với đất.
- Khoản 1 Điều 5 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013 quy định:
Văn phòng Đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp công thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, được thành lập hoặc tổ chức lại bởi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Đơn vị này được hình thành trên cơ sở hợp nhất các văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất trực thuộc Sở và Phòng Tài nguyên và Môi trường tại địa phương Văn phòng có tư cách pháp nhân, sở hữu trụ sở, con dấu riêng và được phép mở tài khoản hoạt động theo quy định của pháp luật.
Văn phòng đăng ký đất đai có nhiệm vụ đăng ký đất đai và tài sản gắn liền với đất, quản lý và cập nhật hồ sơ địa chính cũng như cơ sở dữ liệu đất đai Ngoài ra, văn phòng còn thực hiện thống kê, kiểm kê đất đai và cung cấp thông tin đất đai theo quy định cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu.
Văn phòng đăng ký đất đai có chi nhánh tại các quận, huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh, thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn theo quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Kinh phí hoạt động của Văn phòng Đăng ký đất đai được thực hiện theo các quy định pháp luật về tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp công lập.
- Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 quy định về GCNQSDĐ, QSHN ở và tài sản khác gắn liền với đất;
- Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 quy định về hồ sơ địa chính
- Quyết định số 24/2014/QĐ-UBND ngày 20/6/2014 của UBND Thành phố
Hà Nội đã ban hành quy định về các nội dung thuộc thẩm quyền của UBND Thành phố theo Luật Đất đai 2013 và các Nghị định của Chính phủ Quy định này liên quan đến việc đăng ký và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, cùng với tài sản khác gắn liền với đất Nó cũng bao gồm việc đăng ký biến động về sử dụng đất, nhà ở và tài sản cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, và cá nhân nước ngoài Đặc biệt, quy định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất vườn, ao liền kề và đất vườn, ao xen kẹt trong khu dân cư (không thuộc đất công) sang đất ở tại Hà Nội.
4.2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ
Hiện tại, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ có tổng cộng 13 cán bộ nhân viên, bao gồm 6 biên chế (1 Giám đốc, 2 Phó Giám đốc, và 3 viên chức) và 7 cán bộ hợp đồng Nhân sự được tổ chức thành 3 bộ phận khác nhau.
- Bộ phận hành chính và lưu trữ hồ sơ : 2 người
- Bộ phận nghiệp vụ và chuyên môn : 3người
- Bộ phận theo dõi quản lý thu chi tài chính : 2 người
Nhân viên thuộc Văn phòng Đăng ký đạt trình độ đại học và sau đại học trở lên
Hình 4.2 Sơ đồ tổ chức Chi nhánh VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ - TP Hà Nội
4.2.2 Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ
Theo Thông tư liên tịch số 15/2015/TTLT-BTNMT-BNV-BTC ngày 04 tháng 04 năm 2015 thì Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây
Hồ có chức năng, nhiệm vụ sau:
1 Thực hiện việc đăng ký đất được Nhà nước giao quản lý, đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
2 Thực hiện việc cấp lần đầu, cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi là Giấy chứng nhận)
3 Thực hiện việc đăng ký biến động đối với đất được Nhà nước giao quản lý, quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
4 Lập, chỉnh lý, cập nhật, lưu trữ và quản lý hồ sơ địa chính; tiếp nhận, quản lý việc sử dụng phôi Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật
Giám đốc Chi nhánh VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ
Phó Giám đốc Phó Giám đốc
Bộ phận theo dõi quản lý thu chi tài chính
Bộ phận nghiệp vụ và chuyên môn
Bộ phận hành chính và lưu trữ hồ sơ
5 Cập nhật, chỉnh lý, đồng bộ hóa, khai thác dữ liệu đất đai; xây dựng, quản lý hệ thống thông tin đất đai theo quy định của pháp luật
6 Thực hiện việc thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất; chỉnh lý bản đồ địa chính; trích lục bản đồ địa chính
Đánh giá hoạt động của chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai hà nội quận Tây Hồ
KÝ ĐẤT ĐAI HÀ NỘI QUẬN TÂY HỒ
Đánh giá hoạt động của Chi nhánh văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ là một nhiệm vụ phức tạp, chủ yếu mang tính định tính Nghiên cứu được thực hiện thông qua phương pháp điều tra xã hội học, thu thập ý kiến từ 90 người sử dụng đất về quy trình thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai.
CN VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ đem lại một số kết quả sau:
4.3.1 Về mức độ công khai thủ tục hành chính
Nguyên tắc cơ bản trong cải cách thủ tục hành chính là đảm bảo tính công khai, minh bạch, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giao dịch, đồng thời gia tăng niềm tin của người dân Trong lĩnh vực đất đai, việc công khai và rõ ràng trong thủ tục hồ sơ là điều kiện tiên quyết để Văn phòng Đăng ký đất đai hoạt động đúng quy trình Điều này bao gồm việc niêm yết công khai tại các phòng tiếp nhận hồ sơ các văn bản pháp quy và tài liệu cần thiết, giúp người sử dụng đất nắm rõ thông tin về loại giấy tờ, lịch tiếp nhận hồ sơ và trình tự thủ tục đăng ký.
Quận Tây Hồ, Hà Nội, đã công bố hướng dẫn chi tiết về cách lập hồ sơ giao dịch, thời gian nhận kết quả, và các khoản phí, lệ phí cần nộp Mức độ công khai thủ tục hành chính tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận Tây Hồ được đảm bảo rõ ràng và minh bạch.
Hồ (xem chi tiết Bảng 4.8)
Bảng 4.8 Mức độ công khai thủ tục hành chính tại CN VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ
Mức độ công khai thủ tục hành chính Đơn vị hành chính
Tứ Liên Quảng An Phú Thượng
Theo khảo sát tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ, 92,22% người sử dụng đất đánh giá cao tính công khai, minh bạch và thuận lợi trong thủ tục tiếp nhận hồ sơ Phường Tứ Liên nổi bật với tỷ lệ phản hồi tích cực cao, chỉ có 3,33% người cho ý kiến ngược lại Điều này cho thấy mô hình VPĐKĐĐ đang nỗ lực hướng tới sự đơn giản hóa và minh bạch trong thủ tục hành chính, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy cải cách hành chính của Thành phố.
4.3.2 Thời gian thực hiện các thủ tục
Thời gian giải quyết các vấn đề giao dịch tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội quận Tây Hồ là một yếu tố quan trọng trong cải cách thủ tục hành chính, giúp thuận lợi cho người sử dụng đất Theo quy định của Luật Đất đai 2013, hộ gia đình và cá nhân thực hiện thủ tục hành chính về đất đai cần nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa của UBND xã hoặc tại VPĐKĐĐ nếu ở phường Người sử dụng đất chỉ nhận phiếu hẹn và kết quả, trong khi phần còn lại do cơ quan chuyên môn xử lý, dẫn đến áp lực lớn cho cán bộ do lượng hồ sơ gửi đến VPĐKĐĐ ngày càng nhiều.
Quá trình giải quyết hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất tại địa bàn điều tra đã có những tiến bộ đáng kể, tạo lòng tin cho người dân Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số phàn nàn về tiến độ giải quyết do công việc quá tải và thiếu nhân lực Một số đơn vị xử lý công việc thiếu tập trung dẫn đến sai sót hồ sơ, gây lãng phí thời gian và tiền bạc Vai trò lãnh đạo và phối hợp của Văn phòng Đăng ký đất đai trong giai đoạn đầu triển khai còn lúng túng, cùng với sự phối hợp hạn chế từ chính quyền địa phương đã ảnh hưởng đến thời gian và tiến độ giải quyết hồ sơ.
Bảng 4.9 Đánh giá tiến độ giải quyết hồ sơ của CN VPĐKĐĐ HN quận
Thời gian thực hiện giao dịch Đơn vị hành chính
Tứ Liên Quảng An Phú Thượng
Theo khảo sát, 12,22% người dân cho rằng thời gian thực hiện dịch vụ tại Chi nhánh VPĐKĐĐ chưa đúng hẹn Mặc dù vẫn còn hồ sơ chưa được giải quyết theo lịch, nhưng đa số người dân vẫn ủng hộ mô hình VPĐKĐĐ 1 cấp.
Kể từ khi thành lập, VPĐKĐĐ đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng trong số lượng hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận, cho thấy cải cách thủ tục hành chính trong quản lý đất đai đang đạt được thành công về cả chất lượng lẫn hiệu quả Tây Hồ đã chỉ đạo công tác cải cách thủ tục hành chính một cách hiệu quả, coi đây là yếu tố then chốt phục vụ nhu cầu của người sử dụng đất và các nhà đầu tư, góp phần vào sự phát triển kinh tế trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa Điều này khẳng định VPĐKĐĐ đang hoạt động hiệu quả và đảm bảo tiến độ giải quyết hồ sơ đăng ký giao dịch.
4.3.3 Thái độ và mức độ hướng dẫn của cán bộ
Theo cơ chế "một cửa", thái độ và năng lực của cán bộ là yếu tố quyết định hiệu quả trong công tác đăng ký quyền sử dụng đất Yêu cầu tiên quyết đối với nhiệm vụ này là năng lực của bộ phận tiếp nhận hồ sơ Cán bộ tiếp nhận hồ sơ cần có khả năng tổng hợp, nắm vững các chính sách pháp luật, đồng thời phải nhạy bén và có trách nhiệm cao với công việc được giao.
Bảng 4.10 Đánh giá thái độ tiếp nhận hồ sơ của cán bộ tại CN VPĐKĐĐ
Hà Nội quận Tây Hồ
Thái độ tiếp nhận hồ sơ Đơn vị hành chính
Tứ Liên Quảng An Phú Thượng
Không tận tình chu đáo
Thái độ và mức độ hướng dẫn của cán bộ tại Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) là vấn đề được người dân đặc biệt quan tâm Kết quả khảo sát cho thấy 94,44% ý kiến cho rằng cán bộ tại đây có thái độ tận tình và chu đáo khi tiếp xúc và làm việc với người dân Chỉ một số ít người cho rằng thái độ của cán bộ ở mức bình thường, chủ yếu do họ không am hiểu về pháp luật.
Bảng 4.11 Đánh giá Mức độ hướng dẫn của cán bộ tại CN VPĐKĐĐ Hà Nội quận Tây Hồ
STT Mức độ hướng dẫn Đơn vị hành chính
Tứ Liên Quảng An Phú Thượng
Cán bộ quản lý và chuyên môn đã nâng cao nhận thức và hiểu biết về pháp luật, giúp cải thiện chất lượng hướng dẫn cho người dân trong giao dịch Theo đánh giá, 83,33% ý kiến cho rằng cán bộ hướng dẫn đầy đủ và có trách nhiệm cao, trong khi 16,67% có ý kiến khác Tuy nhiên, hai vấn đề chính gây không hài lòng cho người dân là việc yêu cầu bổ sung hồ sơ nhiều lần và việc trả kết quả không đúng hẹn.
Để mô hình VPĐKĐĐ hoạt động hiệu quả, cần giải quyết tốt vấn đề thẩm quyền và trách nhiệm phân cấp Hơn nữa, cán bộ và công chức nhà nước cần có trình độ chuyên môn cao và trách nhiệm để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ theo hướng chuyên nghiệp và cải cách.
4.3.4 Các khoản lệ phí phải đóng
Vấn đề về phí và lệ phí trong thủ tục hồ sơ là nhạy cảm và phức tạp, với mức thu khác nhau tùy thuộc vào loại thủ tục và tình trạng giấy tờ Khi xin cấp Giấy chứng nhận, mức thuế thường cao hơn thu nhập của người dân Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, nhiều huyện yêu cầu hộ dân nộp thuế trước khi nhận Giấy chứng nhận, nhưng ít hộ thực hiện Mặc dù khoản thu lệ phí trước bạ đã giảm, tình hình vẫn gây khó khăn cho người dân.
Mức thuế chuyển quyền sử dụng đất 0,5% và 2% quá cao so với thu nhập của người dân, đặc biệt là các hộ nghèo khi xin cấp Giấy chứng nhận lần đầu, khiến nhiều người không muốn nộp hoặc không quan tâm đến việc xin cấp Điều này dẫn đến tình trạng người dân không thực hiện thủ tục sang nhượng với Nhà nước.
Hơn 90% ý kiến cho rằng mức lệ phí đăng ký thế chấp bảo lãnh hiện nay là cao, với mức thu 60.000đ/lần đăng ký theo thông tư liên tịch số 33/2002/TTLT/BTC-BTP Pháp luật cho phép người vay ngân hàng thỏa thuận trách nhiệm đăng ký với tổ chức tín dụng, nhưng thực tế, việc yêu cầu đăng ký thường được coi là nghĩa vụ của bên thế chấp bảo lãnh Người dân phải đến UBND xã để chứng thực hợp đồng và sau đó đến VPĐK huyện để đăng ký giao dịch bảo đảm Đối tượng chủ yếu là nông dân thiếu vốn, có diện tích đất nhỏ và vay khoản tiền không lớn Nhiều hộ gia đình cho rằng lệ phí này là một gánh nặng so với thu nhập của họ, cùng với việc di chuyển nhiều nơi để hoàn tất thủ tục vay vốn gây khó khăn cho họ.
Bảng 4.12 Đánh giá các khoản chi phí phải đóng tại CN VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ
Các khoản chi phí phải đóng ngoài lệ phí quy định Đơn vị hành chính
Tứ Liên Quảng An Phú Thượng
Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của văn phòng đăng ký đất đai
Dựa trên kết quả nghiên cứu về hoạt động của Chi nhánh VPĐKĐĐ HN quận Tây Hồ, cùng với tình hình thực tế tại quận, có thể đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của chi nhánh này.
4.4.1 Giải pháp về hoàn thiện hệ thống hồ sơ địa chính
Hồ sơ địa chính là tài liệu quan trọng phục vụ cho việc quản lý nhà nước đối với người sử dụng đất Hồ sơ này bao gồm các thành phần như bản đồ địa chính, sổ địa chính và sổ cấp giấy chứng nhận, giúp đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
Sổ mục kê đất đai, Sổ theo dõi biến động đất đai
Quận Tây Hồ được hình thành từ các phường xã với đặc điểm khác nhau, tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước về đất đai trước khi thành lập quận còn lỏng lẻo và thiếu đồng bộ, dẫn đến việc thiết lập và quản lý hồ sơ địa chính chưa được chú trọng Theo báo cáo của Phòng TN&MT, hệ thống bản đồ và hồ sơ địa chính được chuyển giao không đầy đủ và không đồng bộ, với nhiều tài liệu thiếu xác nhận pháp lý Các bản đồ giải thửa tỷ lệ 1/1000 và 1/2000 từ các phường ngoại thành cũ, được đo vào các năm 1960 và 1986, không có đầy đủ dấu xác nhận từ các cấp quản lý, gây khó khăn trong việc quản lý đất đai.
Từ khi thành lập Quận, hệ thống Hồ sơ Địa chính (HSĐC) chưa được hoàn thiện và cập nhật đầy đủ do nhiều nguyên nhân khác nhau Kết quả điều tra cho thấy, bản đồ địa chính dùng để cấp giấy chứng nhận tại các phường đã được chỉnh lý, nhưng vẫn chưa thống nhất với hệ thống sổ sách địa chính hiện có.
Thực hiện Nghị quyết số 07/2007/QH12 của Quốc hội, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2008 đã được đề ra, cùng với Nghị quyết số 02/2008/NQ-CP ngày 09/01/2008 của Chính phủ, nhằm chỉ đạo và điều hành các giải pháp chủ yếu cho việc thực hiện kế hoạch này và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2008.
Vào ngày 04/12/2008, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Chỉ thị số 02/2008/CT-BTNMT nhằm thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp quan trọng để hoàn thành công tác cấp giấy chứng nhận và lập Hồ sơ địa chính theo Nghị quyết số 07/2008/QH12 Trong đó, việc đẩy nhanh công tác đo đạc, xây dựng cơ sở dữ liệu hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận được xác định là nhiệm vụ hàng đầu của Ngành Quận Tây Hồ cần xây dựng Dự án hệ thống Hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai giai đoạn 2015-2020, với định hướng đến năm 2030, và trình Sở Tài nguyên Môi trường xem xét Trong quá trình lập Dự án, cần xác định rõ các công việc từ năm 2015.
Từ năm 2015 đến 2020, cần thực hiện các biện pháp cụ thể để xây dựng hệ thống Hồ sơ địa chính, đảm bảo tính pháp lý và đáp ứng yêu cầu tra cứu, cập nhật thông tin kịp thời, chính xác, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai Đồng thời, việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu quản lý đất đai và công tác địa chính, bao gồm đo đạc và cấp giấy chứng nhận, sẽ được thực hiện theo kế hoạch hàng năm đã được UBND thành phố phê duyệt.
Dự án xây dựng hệ thống Hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai giai đoạn 2015-2020, với định hướng đến năm 2030, sẽ tạo ra một cơ sở dữ liệu mạnh mẽ hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội của huyện Hệ thống này sẽ phù hợp với chiến lược phát triển ngành Tài nguyên và Môi trường trong giai đoạn mới Khi hoàn thiện, quận Tây Hồ sẽ có hồ sơ địa chính điện tử và hồ sơ giấy đồng bộ, phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý nhà nước về đất đai và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của quận.
4.4.2 Giải pháp về chính sách pháp luật
Để nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ, cần ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn địa phương và tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ Đồng thời, việc đào tạo và tập huấn cho cán bộ địa chính quận và phường về tin học và quản lý hệ thống thông tin đất đai cũng rất quan trọng.
Bổ sung và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tại VPĐKĐĐ, phòng TN&MT và cán bộ địa chính cấp phường là cần thiết để hỗ trợ UBND các cấp thực hiện hiệu quả chức năng quản lý nhà nước về đất đai, đặc biệt là trong việc quản lý hệ thống hồ sơ địa chính.
Tăng cường tuyên truyền và phổ biến các văn bản pháp luật liên quan đến người sử dụng đất là cần thiết Cần đẩy mạnh thông tin về hoạt động của mô hình Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Đồng thời, cần nhấn mạnh chủ trương cải cách hành chính trong quản lý đất đai của Đảng và Nhà nước, cũng như quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong việc đăng ký quyền sử dụng đất (QSDĐ).
Cần tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra hoạt động của tổ chức này nhằm phát hiện những tồn tại và mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật, từ đó đề xuất giải pháp khắc phục hiệu quả.
Để thúc đẩy nhanh chóng việc đăng ký và cấp Giấy chứng nhận (GCN), cũng như lập và quản lý hồ sơ địa chính (HSĐC), cần tạo ra hành lang pháp lý vững chắc cho các hoạt động của Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Chính sách ban hành phải ngắn gọn, dễ hiểu và kế thừa những chính sách đã có hiệu lực trong thực tiễn.
Chính sách pháp luật về thủ tục hành chính đất đai cần được xây dựng ngắn gọn, dễ hiểu và kế thừa những chính sách đã thành công trong thực tiễn, đồng thời mở ra cơ hội cho các địa phương linh hoạt áp dụng.
4.4.3 Giải pháp về tổ chức và cơ chế
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ), cần hoàn thiện mô hình tổ chức bằng cách ban hành "Quy chế phối hợp" Quy chế này sẽ quy định rõ ràng vai trò và trách nhiệm của VPĐKĐĐ cũng như các đơn vị liên quan, đồng thời thiết lập mối quan hệ phối hợp giữa các đơn vị và quy trình làm việc cụ thể trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của VPĐKĐĐ.