Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Nghiên cứu trên địa bàn huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 04 năm 2016 đến tháng 09 năm 2017.
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài tập trung vào cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất tại huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, bao gồm cả dữ liệu không gian và dữ liệu thuộc tính.
Dữ liệu không gian về quy hoạch sử dụng đất bao gồm các đối tượng có cấu trúc hình học, như quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, điểm địa danh, thống kê và kiểm kê đất đai, cùng với các yếu tố giao thông, thủy lợi, biên giới và địa giới, cũng như các điểm độ cao.
Dữ liệu thuộc tính về quy hoạch sử dụng đất bao gồm thông tin về mục đích sử dụng đất hiện tại, mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm và diện tích đất.
Nội dung nghiên cứu
3.4.1 Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội
Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, có vị trí địa lý đặc trưng với địa hình đa dạng, bao gồm các vùng đồi núi và đồng bằng Điều kiện khí hậu tại đây chủ yếu là khí hậu nhiệt đới gió mùa, ảnh hưởng đến sự phát triển của thực vật và đời sống sinh hoạt Chế độ thủy văn phong phú, với hệ thống sông ngòi chằng chịt, cung cấp nước cho nông nghiệp và sinh hoạt Đặc điểm đất đai phong phú, cùng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, tạo nên môi trường sống lý tưởng cho các loài sinh vật và con người.
Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc trưng với các yếu tố như dân số lao động phong phú, hệ thống cơ sở hạ tầng đang phát triển, và tình hình sản xuất đa dạng trong các ngành nghề Sự phân bố và sử dụng đất đai tại huyện cũng phản ánh những đặc điểm riêng biệt, góp phần vào sự phát triển bền vững của khu vực.
- Đánh giá chung những thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội trong quá trình phát triển của huyện.
3.4.2 Giới thiệu phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang
- Mục đích của việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế;
- Các nguyên tắc cơ bản trong quy hoạch sử dụng đất đến năm
- Phương án sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế:
Quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp hiện nay cho thấy tổng diện tích đất nông nghiệp đạt 24.518,93 ha, chiếm 80,90% tổng diện tích tự nhiên Trong giai đoạn quy hoạch, dự kiến sẽ khai hoang và mở rộng thêm 351,20 ha đất nông nghiệp, chủ yếu là từ những khu đất chưa sử dụng, nhằm phục vụ cho sản xuất nông, lâm nghiệp.
Quy hoạch sử dụng đất phi nông nghiệp là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển khu dân cư mới tại các thị trấn, thị tứ và trung tâm cụm xã Để đạt được mục tiêu này, cần đẩy mạnh tiến độ thực hiện chương trình xây dựng, nhằm tạo ra môi trường sống tốt hơn cho người dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương.
Cải tạo, nâng cấp trung tâm các xã, kiên cố hóa trường lớp học, nhà ở giáo viên, xây dựng nhà văn hóa xã, thôn, bản.
+ Khai thác đất chưa sử dụng: Trong giai đoạn quy hoạch đầu tư, khai thác
390,06 ha đất chưa sử dụng đưa vào sử dụng cho các mục đích Đến năm 2020, đất chưa sử dụng của huyện Yên Thế không còn.
3.4.3 Xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế
Cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang được tiến hành theo các bước cụ thể như sơ đồ dưới đây.
Hình 3.1 Quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất Xây dựng CSDL quy hoạch sử dụng đất bao gồm 7 nhóm lớp dữ liệu sau:
- Nhóm lớp dữ liệu điểm khống chế đo đạc;
- Nhóm lớp dữ liệu biên giới, địa giới;
- Nhóm lớp dữ liệu thủy hệ;
- Nhóm lớp dữ liệu giao thông;
- Nhóm lớp dữ liệu địa danh và ghi chú;
- Nhóm lớp dữ liệu QH, kế hoạch sử dụng đất;
- Nhóm lớp dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai.
3.4.4 Ứng dụng Web Mapping để chia sẻ CSDL QHSDĐ Ứng dụng Web Mapping để chia sẻ CSDL QHSDĐ thông qua ArcGIS Online từ đó có thể chia sẻ rộng rãi tới nhiều đối tượng sử dụng khác.
Cơ sở dữ liệu quy hoạch sử dụng đất huyện Yên Thế được công khai trên website, bao gồm các lớp thông tin quan trọng như địa phận hành chính cấp xã và huyện, địa danh, hệ thống giao thông, thủy hệ, cùng với quy hoạch sử dụng đất.
Đánh giá chung về khả năng ứng dụng của GIS trong quá trình thực hiện đề tài
Kỹ thuật GIS, ứng dụng các tiến bộ trong khoa học máy tính, mang lại hiệu quả cao trong việc xây dựng CSDL QHSDĐ huyện Yên Thế Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế trong quá trình thực hiện Do đó, cần đánh giá kỹ lưỡng về ưu điểm, nhược điểm, cũng như những khó khăn và thuận lợi khi ứng dụng GIS, nhằm hoàn thiện hơn trong các dự án liên quan.
Phương pháp nghiên cứu
3.6.1 Phương pháp điều tra thu thập số liệu
Phương pháp này được sử dụng nhằm thu thập các dữ liệu, thông tin để tham khảo, sử dụng phục vụ cho mục đích nghiên cứu.
Các thông tư và nghị định mới nhất của Việt Nam liên quan đến quy hoạch sử dụng đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai bao gồm: Thông tư số 28/2014/TT-BTNMT, Thông tư số 29/2014/TT-BTNMT, và Thông tư số 75/2015/TT-BTNMT.
- Dữ l ệu thu thập bao gồm: dữ liệu không gian và thuộc tính từ phòng Tà nguyên Mô trường và UBND huyện Yên Thế, tỉnh Bắc G ang.
+ Phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang;
Bản đồ tài liệu sử dụng bao gồm bản đồ hành chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2014 và bản đồ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang.
Huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang, sở hữu các số liệu quan trọng liên quan đến điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội, cùng với tình hình quản lý và sử dụng đất Các thông tin này bao gồm tình hình quy hoạch sử dụng đất và định hướng sử dụng đất trong khu vực, góp phần vào việc phát triển bền vững và hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai tại địa phương.
3.6.2 Phương pháp phân tích thống kê và xử lý số liệu
Dựa trên các số liệu và tài liệu thu thập được từ công tác điều tra, chúng tôi đã tiến hành phân tích, chọn lọc và xử lý để đưa ra các số liệu hợp lý, có cơ sở khoa học và thực tiễn.
Báo cáo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của huyện Yên Thế được xây dựng dựa trên việc phân tích, thống kê và xử lý số liệu từ các báo cáo kinh tế, xã hội hàng năm Các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất bao gồm diện tích các loại đất đã được cấp phép, diện tích đất chuyển mục đích sử dụng trong kỳ quy hoạch, và các thông tin liên quan đến việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Phân tích, thống kê và xử lý số liệu được thực hiện trên máy tính thông qua các ứng dụng của phần mềm Microsoft Office như Word, Excel và Access.
3.6.3 Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu
Sử dụng phần mềm ArcGIS để xây dựng thông tin quy hoạch sử dụng đất gồm dữ liệu không gian (là bản đồ số) và dữ liệu thuộc tính:
Xây dựng dữ liệu không gian bao gồm việc biên tập lại bản đồ quy hoạch sử dụng đất và bản đồ hiện trạng sử dụng đất dưới dạng số bằng Microstation Quá trình này còn bao gồm việc chuẩn hóa dữ liệu bản đồ thông qua phần mềm Access, nhằm chuyển đổi thành dữ liệu tương thích với ArcGIS.
Để xây dựng một cơ sở dữ liệu không gian hiệu quả, trước tiên cần thiết lập các trường thông tin phù hợp cho từng lớp dữ liệu và nhập dữ liệu thuộc tính cho từng đối tượng địa lý Việc thiết kế khung cơ sở dữ liệu là bước quan trọng, giúp đảm bảo tính thống nhất và đầy đủ, đồng thời xác định rõ các đối tượng địa lý cần được biên tập.
- Dữ liệu không gian nền bao gồm:
+ Nhóm lớp dữ liệu điểm khống chế đo đạc gồm lớp dữ liệu điểm độ cao;
Nhóm lớp dữ liệu biên giới và địa giới bao gồm các lớp dữ liệu sau: đường địa giới hành chính cấp tỉnh, đường địa giới hành chính cấp huyện, đường địa giới hành chính cấp xã, địa phận hành chính của huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện), và địa phận hành chính của xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã).
+ Nhóm lớp dữ liệu thủy hệ gồm lớp dữ liệu thủy hệ dạng đường, lớp dữ liệu thủy hệ dạng vùng;
+ Nhóm lớp dữ liệu giao thông gồm lớp dữ liệu tim đường, lớp dữ liệu ranh giới đường, lớp dữ liệu đường sắt;
+ Nhóm lớp dữ liệu địa danh và ghi chú gồm lớp dữ liệu điểm địa danh.
- Dữ liệu chuyên đề bao gồm:
+ Nhóm lớp dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất gồm lớp dữ liệu quy hoạch sử dụng đất cấp huyện;
+ Nhóm lớp dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai gồm lớp dữ liệu hiện trạng sử dụng đất cấp huyện.