Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Địa điểm nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại khu vực dự án thuộc các phường của thành phố Lai Châu có đất bị thu hồi, bao gồm ba dự án chính: dự án chỉnh trang đô thị tại trục đường Lê Duẩn, phường Tân Phong, dự án cải tạo ao cá Bác Hồ và dự án xây dựng đường số 4, nối chợ Quyết Thắng với Quốc lộ 4D.
Thời gian nghiên cứu
- Thời gian thực hiện đề tài luận văn: Từ tháng 3/2017 đến tháng 8/2018.
Từ năm 2015 đến năm 2017, chúng tôi đã thu thập số liệu thứ cấp liên quan đến điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội tại khu vực nghiên cứu Bên cạnh đó, chúng tôi cũng xem xét việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai cũng như công tác bồi thường và hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
- Thu thập số liệu sơ cấp liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại dự án nghiên cứu: Từ tháng 3 năm 2017 đến tháng 7 năm 2018.
Đối tượng nghiên cứu
Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư liên quan đến việc thu hồi đất tại ba dự án, bao gồm dự án chỉnh trang đô thị, sẽ tập trung vào việc san gạt mặt bằng, tạo quỹ đất để bố trí tái định cư và đấu giá quyền sử dụng đất tại trục đường Lê Duẩn, phường Tân Phong, thành phố.
Dự án cải tạo ao cá Bác Hồ tại thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu, cùng với dự án xây dựng đường số 4 cạnh chợ Quyết Thắng, nhằm kết nối Quốc lộ 4D với đường 58m, đang được triển khai để nâng cao cơ sở hạ tầng và cải thiện môi trường sống cho người dân địa phương.
- Hộ gia đình, cá nhân, tổ chức có đất bị thu hồi trên địa bàn để thực hiện
-Cán bộ trực tiếp thực hiện dự án.
Nội dung nghiên cứu
-Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu
-Tình hình quản lý và sử dụng đất của thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu
- Tình hình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Lai Châu
- Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại 3 dự án nghiên cứu
Để thực hiện hiệu quả chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất tại thành phố Lai Châu, tỉnh Lai Châu, cần đề xuất một số giải pháp như: nâng cao công tác tuyên truyền về quyền lợi của người dân, cải thiện quy trình bồi thường để đảm bảo công bằng, minh bạch; tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong quá trình ra quyết định; và xây dựng các chính sách hỗ trợ tái định cư phù hợp, giúp người dân ổn định cuộc sống sau khi thu hồi đất.
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp điều tra thu nhập số liệu thứ cấp
Dữ liệu về điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội tại thành phố Lai Châu được thu thập từ Chi cục Thống kê tỉnh Lai Châu Thông tin về quản lý đất đai và hiện trạng sử dụng đất được tổng hợp từ các báo cáo hàng năm của Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Lai Châu Bảng giá đất và các quy định bồi thường của UBND tỉnh cũng như các văn bản liên quan đến dự án nghiên cứu được thu thập từ Phòng Tổng hợp – Kế hoạch – Tài chính và Trung tâm Phát triển quỹ đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Lai Châu.
Dữ liệu về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại Việt Nam và một số quốc gia khác được thu thập từ báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cùng với các tài liệu từ sách, báo, tạp chí và nghiên cứu đã công bố của các cơ quan và nhà khoa học trong và ngoài nước.
3.5.2 Phương pháp chọn điểm Để đánh giá khách quan thực trạng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn thành phố nhằm rút ra được những biện pháp tối ưu nhất cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn thành phố, tiến hành chọn các dự án đặc trưng nhất trên địa bàn thành phố đề nghiên cứu.
Trong nghiên cứu này, tôi đã chọn ba dự án tiêu biểu tại thành phố Lai Châu: Dự án cải tạo ao cá Bác Hồ ở phường Tân Phong, dự án đường số 4 cạnh chợ Quyết Thắng, và dự án chỉnh trang đô thị trên trục đường Lê Duẩn Các dự án này phản ánh rõ nét công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất Cụ thể, dự án cải tạo ao cá Bác Hồ là dự án trọng điểm với 26/35 hộ bị thu hồi đất và nguồn gốc sử dụng đất phức tạp Dự án đường số 4 có đất thu hồi đa dạng nhưng rõ ràng về nguồn gốc sử dụng, với 18 hộ bị thu hồi nhưng chỉ một hộ đủ điều kiện tái định cư Cuối cùng, dự án chỉnh trang đô thị tạo quỹ đất ở cho 08 hộ tái định cư từ thủy điện Sơn La, chủ yếu thu hồi đất nông nghiệp với diện tích lớn, hộ lớn nhất lên tới 6567 m².
3.5.3 Phương pháp điều tra thu nhập số liệu sơ cấp
Nguồn sơ cấp điều tra hộ dân được thực hiện thông qua mẫu phiếu điều tra có sẵn, nhằm thu thập thông tin về bồi thường và hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất trong ba dự án nghiên cứu Tổng cộng có 114 phiếu điều tra, trong đó 84 phiếu dành cho hộ gia đình và cá nhân bị thu hồi đất Cụ thể, dự án cải tạo ao cá Bác Hồ điều tra 30/35 hộ; dự án đường số 4 điều tra 29/30 hộ (một hộ không được điều tra do diện tích thu hồi quá nhỏ, chỉ 1,6m²); và dự án chỉnh trang đô thị điều tra 25/27 hộ (hai hộ đã chuyển đi) Ngoài ra, 30 phiếu điều tra cán bộ thực hiện dự án được thực hiện, mỗi dự án có 10 phiếu.
3.5.4 Phương thống kê, xử lý và phân tích số liệu
Phương pháp thống kê được ứng dụng để xử lý các số liệu điều tra, thu thập dược trong quá trình nghiên cứu.
Sử dụng phần mềm Excel giúp người dùng xử lý, tổng hợp và phân tích số liệu hiệu quả Dựa vào các kết quả phân tích này, người dùng có thể đưa ra những nhận định và đánh giá cụ thể về các vấn đề nghiên cứu.
3.5.5 Phương pháp so sánh, đánh giá
So sánh giá đất và giá bồi thường tài sản gắn liền với đất theo giá thị trường với mức bồi thường thực tế; phân tích điều kiện tái định cư hiện tại so với điều kiện trước khi Nhà nước thu hồi đất; đánh giá hệ số chênh lệch và việc thực hiện chính sách của Nhà nước Qua đó, chúng ta sẽ đưa ra những đánh giá cụ thể và rõ ràng về nội dung nghiên cứu này.