NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Địa điểm nghiên cứu
Hoành Bồ là huyện miền núi thuộc tỉnh Quảng Ninh, cách trung tâm thành phố Hạ Long khoảng 10 km về phía Nam Nằm gần Vịnh Cửa Lục, Hoành Bồ đóng vai trò là vùng ngoại ô và vệ tinh của thành phố Hạ Long.
Hạ Long có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy giao lưu kinh tế và phát huy lợi thế của huyện, bao gồm phát triển công nghiệp và dịch vụ cảng biển Vì vậy, đề tài nghiên cứu sẽ tập trung vào huyện Hoành để khai thác tiềm năng này.
Bồ, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai hai dự án quan trọng: Dự án đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn và Dự án Công viên nghĩa trang An Lạc.
Hình 3.1 Sơ đồ vị trí 02 Dự án nghiên cứu trên
Thời gian nghiên cứu
Giai đoạn nghiên cứu trong đề tài: từ năm 2012 đến 2016
-Tổng hợp số liệu và viết tổng quát từ tháng 5 đến tháng 12 năm 2016;
- Xử lý số liệu, viết báo cáo, chính sửa hoàn thiện luận văn từ tháng 4/2016 đến tháng 4/2017.
Đối tượng nghiên cứu
- Chính sách, pháp luật quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Chính sách pháp luật về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm quyền lợi cho người dân Việc thực hiện hiệu quả các chính sách này không chỉ giúp ổn định đời sống của các hộ gia đình bị ảnh hưởng mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương.
Nội dung nghiên cứu
- Đặc điểm điều kiện tự nhiên, KT-XH và tình hình quản lý đất đai của huyện Hoành Bồ
- Tình hình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Hoành Bồ
- Đánh giá tình hình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện 02 dự án nghiên cứu
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Để nghiên cứu hai dự án tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh, cần thu thập tài liệu và số liệu liên quan, bao gồm điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của khu vực Các nguồn tài liệu cần thiết bao gồm văn bản quy phạm pháp luật, bản đồ quy hoạch, bản đồ thu hồi đất, cùng hồ sơ về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Tài liệu này được kế thừa từ các báo cáo chuyên ngành và kết quả thống kê, được thu thập từ UBND huyện Hoành Bồ, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, cũng như Trung tâm Phát triển quỹ đất.
3.5.2 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu
Các dự án nghiên cứu tại huyện Hoành Bồ đều có vốn đầu tư lớn, liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho nhiều hộ gia đình và cá nhân, cũng như nhiều loại đất khác nhau Điều này giúp phản ánh một cách khách quan và đầy đủ việc thực hiện chính sách pháp luật của địa phương.
Dự án Công viên nghĩa trang An Lạc được triển khai từ năm 2013 đến giữa năm 2014, thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành Tổng diện tích đất thu hồi cho dự án là khoảng 615,6 ha, ảnh hưởng đến 182 hộ gia đình, cá nhân và 01 tổ chức (Công ty TNHH Một thành viên lâm nghiệp Hoành Bồ), cùng với đất do UBND cấp xã quản lý.
Dự án đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn được triển khai từ năm 2015 đến cuối năm 2016, với việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 Tổng diện tích đất thu hồi cho dự án khoảng 95,7 ha, ảnh hưởng đến 674 hộ gia đình, cá nhân, 10 tổ chức và đất do UBND cấp xã quản lý Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp được áp dụng để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong quá trình thực hiện dự án.
- Điều tra xem xét tình hình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ở các dự án
- Điều tra, khảo sát nắm bắt thực địa về tình hình thu hồi đất, thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại địa bàn nghiên cứu
Bài viết này tập trung vào việc tìm hiểu các thuận lợi, khó khăn và vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Để đạt được điều này, chúng tôi đã tiến hành trao đổi và làm việc trực tiếp với cán bộ thuộc Tổ chức phát triển quỹ đất, phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoành Bồ, cùng với UBND cấp xã thông qua 30 phiếu phỏng vấn Qua đó, chúng tôi sẽ xác định nguyên nhân gây ra những khó khăn và vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác này.
- Lấy ý kiến các hộ gia đình, cá nhân có đất thu hồi bằng phiếu điều tra Số lượng phiếu điều tra tính được tính theo công thức sau:
Trong đó: n – Số lượng phiếu điều tra;
N – Tổng số hộ bị ảnh hưởng; e – Sai số cho phép (tính 5%)
Dự án Công viên nghĩa trang An Lạc đã thu hồi đất từ 182 hộ gia đình và cá nhân, sử dụng 60 phiếu điều tra Trong khi đó, Dự án đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn liên quan đến việc thu hồi đất từ 674 hộ gia đình và cá nhân, với 210 phiếu điều tra được sử dụng.
Tiêu chí đánh giá bồi thường và hỗ trợ bao gồm việc xác định đối tượng được bồi thường, tính hợp lý của giá đất và tài sản gắn liền với đất so với giá thị trường, mức hỗ trợ có đảm bảo cho người có đất thu hồi hay không, và điều kiện cơ sở hạ tầng khu tái định cư có tốt hơn nơi ở cũ hay không Ngoài ra, cần xem xét đời sống của người bị thu hồi đất trước và sau khi Nhà nước thực hiện thu hồi, cũng như việc tổ chức và thực hiện có tuân thủ quy định, công khai, dân chủ, minh bạch hay không, cùng với một số nội dung khác liên quan đến bồi thường và giải phóng mặt bằng trong hai dự án nghiên cứu.
3.5.4 Phương pháp so sánh, phân tích, xử lý số liệu
- Phương pháp thống kê được ứng dụng để xử lý các số liệu điều tra, thu thập được trong quá trình nghiên cứu
Sử dụng phần mềm Excel là một phương pháp hiệu quả để xử lý, tổng hợp và phân tích số liệu, từ đó giúp đưa ra những nhận định và đánh giá cụ thể về các vấn đề nghiên cứu.
So sánh giá đất và giá bồi thường tài sản gắn liền với đất theo giá thị trường giúp xác định sự chênh lệch giữa giá bồi thường thực tế và giá trị thị trường Đánh giá điều kiện nơi bố trí tái định cư so với nơi ở trước khi Nhà nước thu hồi đất là yếu tố quan trọng trong quá trình này Việc phân tích hệ số chênh lệch và thực hiện các chính sách của Nhà nước sẽ cung cấp cái nhìn cụ thể hơn về các nội dung nghiên cứu, từ đó đưa ra những đánh giá chi tiết và hợp lý.