NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Địa điểm nghiên cứu
Hoành Bồ là huyện miền núi thuộc tỉnh Quảng Ninh, cách Hạ Long khoảng 10 km về phía Nam Nơi đây có vị trí địa lý giáp Vịnh Cửa Lục, đóng vai trò là vùng ngoại ô và vệ tinh của thành phố Hạ Long.
Hạ Long có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy giao lưu kinh tế và phát huy lợi thế của huyện, bao gồm phát triển công nghiệp và dịch vụ cảng biển Do đó, địa điểm nghiên cứu được lựa chọn là huyện Hoành.
Bồ, tỉnh Quảng Ninh đang triển khai hai dự án quan trọng: Dự án đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn (Dự án 1) và Dự án Công viên nghĩa trang An Lạc (Dự án 2).
Hình 3.1 Sơ đồ vị trí 02 Dự án nghiên cứu trên
Thời gian nghiên cứu
Giai đoạn nghiên cứu trong đề tài: từ năm 2012 đến 2016
- Tổng hợp số liệu và viết tổng quát từ tháng 5 đến tháng 12 năm 2016;
- Xử lý số liệu, viết báo cáo, chính sửa hoàn thiện luận văn từ tháng 4/2016 đến tháng 4/2017.
Đối tượng nghiên cứu
- Chính sách, pháp luật quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Chính sách pháp luật liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế - xã hội đang được thực hiện tại huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh, nhằm đảm bảo lợi ích quốc gia và công cộng.
Nội dung nghiên cứu
- Đặc điểm điều kiện tự nhiên, KT-XH và tình hình quản lý đất đai của huyện Hoành Bồ
- Tình hình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Hoành Bồ
- Đánh giá tình hình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện 02 dự án nghiên cứu
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Phương pháp nghiên cứu
3.5.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp
Để phục vụ nghiên cứu hai dự án, cần thu thập các tài liệu và số liệu liên quan đến điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh Các tài liệu này bao gồm các văn bản quy phạm pháp luật, bản đồ quy hoạch, bản đồ thu hồi đất, cũng như hồ sơ về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Nguồn tài liệu được kế thừa từ các báo cáo chuyên ngành và kết quả thống kê kiểm kê, được thu thập từ UBND huyện Hoành Bồ, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, và Trung tâm Phát triển quỹ đất.
3.5.2 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu
Các dự án nghiên cứu tại huyện Hoành Bồ đều có vốn đầu tư lớn và liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho nhiều hộ gia đình và cá nhân Điều này giúp phản ánh một cách khách quan và đầy đủ việc thực hiện chính sách pháp luật tại địa phương.
Dự án Công viên nghĩa trang An Lạc được triển khai từ năm 2013 đến giữa năm 2014, tuân thủ chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định của Luật Đất đai năm 2003 Diện tích đất thu hồi cho dự án khoảng 615,6 ha, ảnh hưởng đến 182 hộ gia đình, cá nhân, một tổ chức (Công ty TNHH Một thành viên lâm nghiệp Hoành Bồ) và đất do UBND cấp xã quản lý.
Dự án đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, được triển khai từ năm 2015 đến cuối năm 2016, tuân thủ chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 Diện tích đất thu hồi cho dự án khoảng 95,7 ha, ảnh hưởng đến 674 hộ gia đình, cá nhân, 10 tổ chức và đất do UBND cấp xã quản lý.
- Điều tra xem xét tình hình thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ở các dự án
- Điều tra, khảo sát nắm bắt thực địa về tình hình thu hồi đất, thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại địa bàn nghiên cứu
Tìm hiểu thuận lợi và khó khăn trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thông qua việc trao đổi trực tiếp và lấy ý kiến từ cán bộ Tổ chức phát triển quỹ đất, phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoành Bồ, cũng như UBND cấp xã, với 30 phiếu phỏng vấn được thực hiện.
- Lấy ý kiến các hộ gia đình, cá nhân có đất thu hồi bằng phiếu điều tra Số lượng phiếu điều tra tính được tính theo công thức sau:
Trong đó: n – Số lượng phiếu điều tra;
N – Tổng số hộ bị ảnh hưởng; e – Sai số cho phép (tính 5%)
Dự án Công viên nghĩa trang An Lạc đã thu hồi đất từ 182 hộ gia đình và cá nhân, với 60 phiếu điều tra được sử dụng Đồng thời, Dự án đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn cũng thu hồi đất từ 674 hộ gia đình và cá nhân, sử dụng 210 phiếu điều tra.
Tiêu chí đánh giá bồi thường và hỗ trợ bao gồm việc xác định đối tượng được bồi thường, giá đất bồi thường có phù hợp với giá thị trường hay không, và mức hỗ trợ có đảm bảo cho người bị thu hồi đất hay không Ngoài ra, cần xem xét điều kiện cơ sở hạ tầng khu tái định cư so với nơi ở cũ, đời sống của người bị thu hồi trước và sau khi Nhà nước thực hiện thu hồi, cũng như việc tổ chức, thực hiện có đúng quy định, công khai, dân chủ và minh bạch hay không Các nội dung này liên quan đến bồi thường và giải phóng mặt bằng trong hai dự án nghiên cứu.
3.5.4 Phương pháp so sánh, phân tích, xử lý số liệu
- Phương pháp thống kê được ứng dụng để xử lý các số liệu điều tra, thu thập được trong quá trình nghiên cứu
Sử dụng phần mềm Excel là một phương pháp hiệu quả để xử lý, tổng hợp và phân tích số liệu Từ những dữ liệu này, người dùng có thể đưa ra các nhận định và đánh giá cụ thể về những vấn đề cần nghiên cứu.
So sánh giá đất và giá bồi thường tài sản gắn liền với đất theo giá thị trường với giá bồi thường, cùng với điều kiện nơi bố trí tái định cư so với nơi ở trước khi Nhà nước thu hồi đất, là những yếu tố quan trọng cần xem xét Việc phân tích hệ số chênh lệch và so sánh việc thực hiện với chính sách Nhà nước quy định sẽ giúp đưa ra những đánh giá cụ thể và rõ ràng về các nội dung nghiên cứu liên quan.