1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Nghị quyế t số 40/2000/QH10, ngày 9/12/2000 về đ ổ i mớ i giáo dụ c phổ thông đ ã đ ánh dấ u mộ t bư ớ c tiế n rấ t quan trọ ng củ a giáo dụ c Việ t Nam trong giai đ oạ n mớ i, đ ề ra mụ c tiêu đ ổ i mớ i chư ơ ng trình giáo dụ c phổ thông là xây dự ng nộ i dung, chư ơ ng trình, phư ơ ng pháp giáo dụ c, sách giáo khoa phổ thông mớ i nhằ m nâng cao chấ t lư ợ ng giáo dụ c toàn diệ n thế hệ trẻ , đ áp ứ ng yêu cầ u phát triể n nguồ n nhân lự c phụ c vụ công nghiệ p hóa, hiệ n đ ạ i hóa đ ấ t nư ớ c, phù hợ p vớ i thự c tiễ n và truyề n thố ng Việ t Nam, tiế p cậ n trình đ ộ giáo dụ c phổ thông ở các nư ớ c phát triể n trong khu vự c và trên thế giớ i. Trư ớ c nhữ ng yêu cầ u mớ i củ a sự phát triể n giáo dụ c trong thờ i kỳ công nghiệ p hóa, hiệ n đ ạ i hóa đ ấ t nư ớ c, đ ộ i ngũ nhà giáo và cán bộ quả n lý giáo dụ c còn có nhữ ng bấ t cậ p, hạ n chế . Đ iề u này đ ã đ ư ợ c Chỉ thị 40-CT/TW ngày 15/6/2004 củ a Ban Bí thư về việ c “Xây dự ng, nâng cao chấ t lư ợ ng đ ộ i ngũ nhà giáo và cán bộ quả n lý giáo dụ c” chỉ rõ: “ Số lư ợ ng giáo viên còn thiế u nhiề u, đ ặ c biệ t ở vùng sâu, vùng xa, vùng đ ồ ng bào dân tộ c thiể u số . Cơ cấ u giáo viên đ ang mấ t cân đ ố i giữ a các môn họ c, bậ c họ c, vùng miề n. Chấ t lư ợ ng chuyên môn, nghiệ p vụ củ a đ ộ i ngũ nhà giáo có mặ t chư a đ áp ứ ng yêu cầ u đ ổ i mớ i giáo dụ c và phát triể n kinh tế - xã hộ i .”. Từ Chỉ thị này, ngày 11 tháng 01 nă m 2005 Thủ tư ớ ng chính phủ ra Quyế t đ ị nh số 09/2005/QĐ -TTg về việ c phê duyệ t Đ ề án “Xây dự ng, nâng cao chấ t lư ợ ng đ ộ i ngũ nhà giáo và cán bộ quả n lý giáo dụ c giai đ oạ n 2005- 2010”, vớ i mụ c tiêu tổ ng quát: “Xây dự ng đ ộ i ngũ nhà giáo và cán bộ quả n lý giáo dụ c theo hư ớ ng chuẩ n hoá, nâng cao chấ t lư ợ ng, đ ả m bả o đ ủ về số lư ợ ng, đ ồ ng bộ về cơ cấ u, đ ặ c biệ t chú trọ ng nâng cao bả n lĩ nh chính trị , phẩ m chấ t, lố i số ng, lư ơ ng tâm nghề nghiệ p, tay nghề củ a nhà giáo, thông qua việ c quả n lý, phát triể n đ úng đ ị nh hư ớ ng và có hiệ u quả sự nghiệ p giáo dụ c đ ể nâng cao chấ t lư ợ ng đ ào tạ o nguồ n nhân lự c; đ áp ứ ng nhữ ng đ òi hỏ i ngày càng cao củ a sự nghiệ p đ ẩ y mạ nh công nghiệ p hóa, hiệ n đ ạ i hóa đ ấ t nư ớ c”. 2 Trong thờ i gian qua ngành Giáo dụ c- Đ ào tạ o tỉ nh Đ ồ ng Nai đ ã xây dự ng đ ư ợ c mộ t đ ộ i ngũ giáo viên các cấ p nói chung, cấ p THPT nói riêng đ ông đ ả o về số lư ợ ng, phầ n lớ n đ ạ t chuẩ n về bằ ng cấ p, về cơ bả n đ ả m bả o đ ư ợ c việ c giả ng dạ y, giáo dụ c trong các nhà trư ờ ng hiệ n nay. Song do Nhà trư ờ ng đ óng trên đ ị a bàn mộ t xã nằ m ở xa trung tâm thành phố , quy mô họ c sinh phát triể n mạ nh, nhân dân hiế u họ c, tạ o ra sứ c ép về việ c họ c THPT củ a họ c sinh ngày càng tă ng. Thự c tế này làm cho đ ộ i ngũ giáo viên tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà trở nên bấ t cậ p, bộ c lộ nhiề u tồ n tạ i hạ n chế đ ó là: Số lư ợ ng giáo viên còn thiế u nhiề u so vớ i quy đ ị nh; cơ cấ u giáo viên còn mấ t cân đ ố i giữ a các bộ môn, lứ a tuổ i, giớ i tính; mộ t bộ phậ n không nhỏ giáo viên có nă ng lự c sư phạ m còn hạ n chế chư a đ áp ứ ng đ ư ợ c yêu cầ u củ a việ c đ ổ i mớ i giáo dụ c phổ thông hiệ n nay. Từ thự c tế này đ ặ t ra yêu cầ u nhấ t thiế t phả i xây dự ng đ ộ i ngũ giáo viên THPT đ ủ về số lư ợ ng, mạ nh về chấ t lư ợ ng, đ ồ ng bộ về cơ cấ u, chuẩ n hoá về trình đ ộ góp phầ n phát triể n sự nghiệ p giáo dụ c- đ ào tạ o củ a tỉ nh Đ ồ ng Nai nói chung và củ a Trư ờ ng THPT Nam Hà nói riêng. Trư ớ c nhữ ng yêu cầ u cấ p thiế t nêu trên, tác giả quyế t đ ị nh chọ n đ ề tài “Giả i pháp hoàn thiệ n quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà đ ế n nă m 2015” vớ i mụ c đ ích giúp cho Trư ờ ng THPT Nam Hà giả i quyế t đ ư ợ c nhữ ng khó khă n về nhân sự nhằ m đ áp ứ ng đ ư ợ c nhữ ng yêu cầ u trong công tác quả n lý và đ ào tạ o hiệ n nay. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU _ Làm rõ mộ t số khái niệ m và lý luậ n cơ bả n về quả n lý nguồ n nhân lự c và các yế u tố tác đ ộ ng đ ế n nguồ n nhân lự c trong các tổ chứ c. _ Đ ánh giá thự c trạ ng công tác quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà trong nhữ ng nă m vừ a qua đ ể chỉ rõ nhữ ng ư u đ iể m, khuyế t đ iể m và nguyên nhân nhữ ng tồ n tạ i củ a đ ơ n vị . _ Đ ề xuấ t mộ t số giả i pháp nhằ m hoàn thiệ n công tác quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà đ ế n nă m 2015. 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 3 3.1 Đ ố i tư ợ ng nghiên cứ u: Hoạ t đ ộ ng quả n lý nguồ n nhân lự c và các yế u tố ả nh hư ở ng đ ế n quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà. 3.2 Phạ m vi nghiên cứ u: Không gian: Trư ờ ng THPT Nam Hà. Thờ i gian: Số liệ u nghiên cứ u qua các nă m 2009-2011; Giả i pháp đ ế n nă m 2015. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phư ơ ng pháp nghiên cứ u đ ư ợ c sử dụ ng trong luậ n vă n này là sự kế t hợ p nhiề u phư ơ ng pháp nghiên cứ u như : phư ơ ng pháp thố ng kê, phân tích, tổ ng hợ p, khả o sát và đ iề u tra thự c tế . Dữ liệ u thứ cấ p: số liệ u từ các báo cáo củ a Trư ờ ng THPT Nam Hà, các vă n bả n và số liệ u củ a cơ quan quả n lý cấ p trên, thông tin trên tạ p chí Quả n lý giáo dụ c, báo Giáo dụ c và thờ i đ ạ i… Dữ liệ u sơ cấ p: lậ p bả ng câu hỏ i, khả o sát thự c tế . Sử dụ ng phầ n mề m Excel, SPSS đ ể phân tích số liệ u thu thậ p đ ư ợ c. 5. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Kế t quả nghiên cứ u có thể áp dụ ng vào thự c tiễ n trong hoạ t đ ộ ng quả n trị nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà, giúp cho đ ơ n vị nhậ n ra nhữ ng hạ n chế và thự c hiệ n nhữ ng giả i pháp khắ c phụ c. 6. BỐ CỤC CỦA ĐỀ TÀI Ngoài phầ n Mở đ ầ u, Kế t luậ n và Phụ lụ c, Nộ i dung chính củ a đ ề tài đ ư ợ c bố cụ c làm 03 chư ơ ng như sau: Chư ơ ng 1: Cơ sở lý luậ n về quả n lý nguồ n nhân lự c. Chư ơ ng 2: Thự c trạ ng quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà. Chư ơ ng 3: Giả i pháp hoàn thiệ n quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà đ ế n nă m 2015. 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC 1.1 KHÁI NIỆM VÀ MÔ HÌNH QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC 1.1.1 Khái niệm nguồn nhân lực Nhân lự c đ ư ợ c hiể u là toàn bộ các khả nă ng về thể lự c và trí lự c củ a con ngư ờ i đ ư ợ c vậ n dụ ng ra trong quá trình lao đ ộ ng sả n xuấ t kinh doanh. Nó cũ ng đ ư ợ c xem là sứ c lao đ ộ ng củ a con ngư ờ i - mộ t nguồ n lự c quý giá nhấ t trong các yế u tố sả n xuấ t kinh doanh củ a các tổ chứ c. Nhân lự c củ a đ ơ n vị bao gồ m tấ t cả nhữ ng ngư ờ i lao đ ộ ng làm việ c trong đ ơ n vị . Nguồ n nhân lự c củ a mộ t tổ chứ c đ ư ợ c hình thành trên cơ sở củ a các cá nhân có vai trò khác nhau và đ ư ợ c liên kế t vớ i nhau theo nhữ ng mụ c tiêu nhấ t đ ị nh. Nguồ n nhân lự c khác vớ i các nguồ n lự c khác củ a đ ơ n vị do chính bả n chấ t củ a con ngư ờ i. Nhân viên có các nă ng lự c, đ ặ c đ iể m cá nhân khác nhau, có tiề m nă ng phát triể n, có khả nă ng hình thành các nhóm, hộ i, các tổ chứ c công đ oàn đ ể bả o vệ quyề n lợ i củ a họ . Họ có thể đ ánh giá và đ ặ t câu hỏ i đ ố i vớ i hoạ t đ ộ ng củ a các cán bộ quả n lý, hành vi củ a họ có thể thay đ ổ i phụ thuộ c vào chính bả n thân họ hoặ c sự tác đ ộ ng củ a môi trư ờ ng xung quanh. Nguồ n nhân lự c là nhân tố chủ yế u tạ o ra giá trị cho tổ chứ c: Nguồ n nhân lự c đ ả m bả o mọ i nguồ n sáng tạ o trong tổ chứ c. Chỉ có con ngư ờ i mớ i sáng tạ o ra các hàng hoá, dị ch vụ và kiể m tra đ ư ợ c quá trình sả n xuấ t kinh doanh đ ó. Mặ c dù trang thiế t bị , tài sả n, nguồ n tài chính là nhữ ng nguồ n tài nguyên mà các tổ chứ c đ ề u cầ n phả i có, như ng trong đ ó tài nguyên nhân vă n- con ngư ờ i lạ i đ ặ c biệ t quan trọ ng. Không có nhữ ng con ngư ờ i làm việ c hiệ u quả thì tổ chứ c đ ó không thể nào đ ạ t tớ i mụ c tiêu. Nguồ n nhân lự c là nguồ n lự c mang tính chiế n lư ợ c: Trong đ iề u kiệ n xã hộ i đ ang chuyể n sang nề n kinh tế tri thứ c, thì các nhân tố công nghệ , vố n, nguyên vậ t liệ u đ ang giả m dầ n vai trò củ a nó. Bên cạ nh đ ó, nhân tố tri thứ c củ a con ngư ờ i ngày càng chiế m vị trí quan trọ ng: Nguồ n nhân lự c có tính nă ng đ ộ ng, sáng tạ o và hoạ t đ ộ ng trí óc củ a con ngư ờ i ngày càng trở nên quan trọ ng. 5 Nguồ n nhân lự c là nguồ n lự c vô tậ n: Xã hộ i không ngừ ng tiế n lên, doanh nghiệ p ngày càng phát triể n và nguồ n lự c con ngư ờ i là vô tậ n. Nế u biế t khai thác nguồ n lự c này đ úng cách sẽ tạ o ra nhiề u củ a cả i vậ t chấ t cho xã hộ i, thỏ a mãn nhu cầ u ngày càng cao củ a con ngư ờ i. 1.1.2 Khái niệm quản lý nguồn nhân lực Quả n lý suy cho cùng là quả n lý con ngư ờ i, nhân tố con ngư ờ i vừ a là mụ c tiêu vừ a là đ ộ ng lự c cho sự phát triể n xã hộ i. Ngư ờ i ta thư ờ ng nói “sự nghiệ p thành hay bạ i đ ề u do con ngư ờ i”. Có thể nói, trong bấ t cứ hoạ t đ ộ ng hay mụ c tiêu phấ n đ ấ u củ a mọ i tổ chứ c, con ngư ờ i đ ề u là trung tâm củ a sự phát triể n. Cho dù mộ t tổ chứ c có khả nă ng về tài chính, có tiề m lự c về khoa họ c công nghệ tiên tiế n, như ng nế u không có con ngư ờ i đ ể sử dụ ng tiế n bộ khoa họ c kỹ thuậ t ấ y, không có con ngư ờ i đ ể quả n lý và sử dụ ng nguồ n tài chính ấ y, thì tổ chứ c ấ y không thể tồ n tạ i lâu dài đ ư ợ c. Tuy nhiên quả n lý con ngư ờ i không phả i là mộ t công việ c đ ơ n giả n. Về mặ t xã hộ i, con ngư ờ i là mộ t thự c thể phứ c tạ p, là tổ ng hòa các mố i quan hệ xã hộ i, không ngư ờ i nào giố ng ngư ờ i nào. Xã hộ i càng tiế n bộ , nhậ n thứ c củ a con ngư ờ i ngày càng đ ư ợ c nâng cao về mọ i mặ t, công việ c quả n lý con ngư ờ i càng trở nên phứ c tạ p. Việ c quả n lý con ngư ờ i bao gồ m nhiề u vấ n đ ề như tâm lý, sinh lý, xã hộ i, triế t họ c, đ ạ o đ ứ c họ c, dân tộ c họ c . Có thể nói, quả n lý con ngư ờ i là mộ t khoa họ c như ng đ ồ ng thờ i là mộ t nghệ thuậ t- nghệ thuậ t lãnh đ ạ o, chỉ huy, lôi cuố n con ngư ờ i hoạ t đ ộ ng theo mộ t mụ c tiêu chung củ a tổ chứ c. Đ ặ c biệ t, trong nề n kinh tế chuyể n đ ổ i, sự biế n đ ộ ng mạ nh mẽ củ a môi trư ờ ng kinh doanh, tính chấ t khố c liệ t củ a cạ nh tranh và yêu cầ u phả i đ áp ứ ng nhu cầ u ngày càng cao củ a nhân viên trong nề n kinh tế thị trư ờ ng đ ã và đ ang tạ o ra sứ c ép lớ n, đ òi hỏ i các nhà quả n trị phả i có nhữ ng quan đ iể m mớ i, lĩ nh hộ i đ ư ợ c nhữ ng phư ơ ng pháp mớ i và nắ m vữ ng đ ư ợ c nhữ ng kỹ thuậ t mớ i về quả n trị con ngư ờ i. Trong đ iề u kiệ n hiệ n nay chỉ có thể thự c sự phát huy đ ư ợ c tiề m nă ng củ a nguồ n nhân lự c nế u các nhà quả n trị biế t tuyể n chọ n đ ư ợ c nhân tài, biế t sắ p xế p, bố trí cán bộ đ úng ngư ờ i, đ úng việ c, đ úng thờ i đ iể m, đ ồ ng thờ i có kế hoạ ch đ ào tạ o bồ i 6 dư ỡ ng nâng cao trình đ ộ cho ngư ờ i lao đ ộ ng đ ể họ có đ ủ kỹ nă ng và kiế n thứ c làm chủ công nghệ hiệ n đ ạ i, không ngừ ng nâng cao nă ng suấ t và chấ t lư ợ ng sả n phẩ m, dị ch vụ . Mặ t khác, việ c tìm ra cách thứ c tố t nhấ t đ ể đ ánh giá đ úng nă ng lự c hoàn thành công việ c củ a nhân viên đ ể thự c hiệ n trả công và đ ãi ngộ xứ ng đ áng, cũ ng là mộ t yế u tố rấ t quan trọ ng đ ể nhân viên gắ n bó lâu dài vớ i doanh nghiệ p, tích cự c tích lũ y kinh nghiệ m, phát huy sáng kiế n trong công việ c đ ể cố ng hiế n cho doanh nghiệ p và cũ ng chính là đ ể nâng cao lơ ị ích củ a chính bả n thân họ . Quả n trị nguồ n nhân lự c (Human Resource Management) liên quan đ ế n hai vấ n đ ề cơ bả n “quả n trị ” và “nguồ n nhân lự c”. Quả n trị là quá trình làm cho nhữ ng hoạ t đ ộ ng đ ư ợ c hoàn thành vớ i hiệ u quả cao, bằ ng và thông qua ngư ờ i khác. Vấ n đ ề quả n trị có sự phố i hợ p giữ a tính khoa họ c và nghệ thuậ t lãnh đ ạ o. Các doanh nghiệ p đ ề u có nguồ n lự c, bao gồ m tiề n bạ c, vậ t chấ t, thiế t bị và con ngư ờ i cầ n thiế t đ ể tạ o ra hàng hóa và dị ch vụ mà doanh nghiệ p đ ư a ra thị trư ờ ng. Hầ u hế t các doanh nghiệ p đ ề u xây dự ng các thủ tụ c và quy chế về cung cấ p nguyên vậ t liệ u và thiế t bị nhằ m bả o đ ả m việ c cung cấ p đ ầ y đ ủ chúng khi cầ n thiế t. Tư ơ ng tự như vậ y các doanh nghiệ p cầ n phả i quan tâm đ ế n quy trình quả n lý con ngư ờ i- mộ t nguồ n lự c quan trọ ng củ a nó. Khái niệ m quả n trị nhân lự c đ ư ợ c trình bày theo nhiề u góc đ ộ khác nhau: Ở góc đ ộ tổ chứ c quá trình lao đ ộ ng: “Quả n lý nhân lự c là lĩ nh vự c theo dõi, hư ớ ng dẫ n, đ iề u chỉ nh, kiể m tra sự trao đ ổ i chấ t (nă ng lư ợ ng, thầ n kinh, bắ p thị t) giữ a con ngư ờ i vớ i các yế u tố vậ t chấ t củ a tự nhiên (công cụ lao đ ộ ng, đ ố i tư ợ ng lao đ ộ ng, nă ng lư ợ ng .) trong quá trình tạ o ra củ a cả i vậ t chấ t và tinh thầ n đ ể thỏ a mãn nhu cầ u củ a con ngư ờ i và xã hộ i nhằ m duy trì, bả o vệ và phát triể n tiề m nă ng củ a con ngư ờ i”. Vớ i tư cách là mộ t trong các chứ c nă ng cơ bả n củ a quá trình quả n trị : Quả n trị nhân lự c bao gồ m các việ c từ hoạ ch đ ị nh, tổ chứ c, chỉ huy, phố i hợ p và kiể m soát các hoạ t đ ộ ng liên quan đ ế n việ c thu hút, sử dụ ng và phát triể n ngư ờ i lao đ ộ ng trong các tổ chứ c. 7 Đ i sâu vào chính nộ i dung hoạ t đ ộ ng củ a quả n trị nhân lự c thì “Quả n lý nhân lự c là việ c tuyể n dụ ng, sử dụ ng, duy trì và phát triể n cũ ng như cung cấ p các tiệ n nghi cho ngư ờ i lao đ ộ ng trong các tổ chứ c”. Tóm lạ i, quả n trị nhân lự c đ ư ợ c quan niệ m trên hai góc đ ộ : nghĩ a hẹ p và nghĩ a rộ ng. Nghĩ a hẹ p củ a quả n lý nguồ n nhân lự c là cơ quan quả n lý làm nhữ ng việ c cụ thể như : tuyể n ngư ờ i, bình xét, giao công việ c, giả i quyế t tiề n lư ơ ng, bồ i dư ỡ ng, đ ánh giá chấ t lư ợ ng cán bộ công nhân viên nhằ m chấ p hành tố t mụ c tiêu, kế hoạ ch củ a tổ chứ c. Xét trên góc đ ộ quả n lý, việ c khai thác và quả n lý nguồ n nhân lự c lấ y giá trị con ngư ờ i làm trọ ng tâm, vậ n dụ ng hoạ t đ ộ ng khai thác và quả n lý nhằ m giả i quyế t nhữ ng tác đ ộ ng lẫ n nhau giữ a ngư ờ i vớ i công việ c, giữ a ngư ờ i vớ i ngư ờ i và giữ a ngư ờ i vớ i tổ chứ c. Trong mộ t nề n kinh tế chuyể n đ ổ i như củ a Việ t Nam, nơ i trình đ ộ công nghệ , kỹ thuậ t còn ở mứ c đ ộ thấ p, kinh tế chư a ổ n đ ị nh và Nhà nư ớ c chủ trư ơ ng “quá trình phát triể n phả i thự c hiệ n bằ ng con ngư ờ i và vì con ngư ờ i”, thì quả n trị nguồ n nhân lự c là hệ thố ng các triế t lý, chính sách và hoạ t đ ộ ng chứ c nă ng về thu hút, đ ào tạ o– phát triể n và duy trì con ngư ờ i củ a mộ t tổ chứ c nhằ m đ ạ t đ ư ợ c kế t quả tố i ư u cho cả tổ chứ c lẫ n nhân viên. 1.1.3 Mục tiêu, ý nghĩa của quản trị nguồn nhân lực Quả n trị nguồ n nhân lự c nghiên cứ u các vấ n đ ề về quả n trị con ngư ờ i trong các tổ chứ c ở tầ m vi mô và có hai mụ c tiêu cơ bả n: • Sử dụ ng có hiệ u quả nguồ n nhân lự c nhằ m tă ng nă ng suấ t lao đ ộ ng và nâng cao tính hiệ u quả củ a tổ chứ c. • Đ áp ứ ng nhu cầ u ngày càng cao củ a nhân viên, tạ o đ iề u kiệ n cho nhân viên đ ư ợ c phát huy tố i đ a các nă ng lự c cá nhân, đ ư ợ c kích thích, đ ộ ng viên nhiề u nhấ t tạ i nơ i làm việ c và trung thành, tậ n tâm vớ i tổ chứ c. Nghiên cứ u quả n trị nguồ n nhân lự c giúp cho nhà quả n trị đ ạ t đ ư ợ c mụ c đ ích, kế t quả thông qua ngư ờ i khác. Mộ t quả n trị gia có thể lậ p kế hoạ ch hoàn chỉ nh, xây 8 dự ng sơ đ ồ tổ chứ c rõ ràng, có hệ thố ng kiể m tra hiệ n đ ạ i, chính xác, . như ng nhà quả n trị đ ó vẫ n có thể thấ t bạ i nế u không biế t tuyể n đ úng ngư ờ i, đ úng việ c, hoặ c không biế t cách khuyế n khích nhân viên làm việ c. Đ ể quả n trị có hiệ u quả , nhà quả n trị cầ n biế t cách làm việ c và hòa hợ p vớ i ngư ờ i khác, biế t cách lôi kéo ngư ờ i khác làm theo mình. Nhiề u khi các quả n trị gia có thế mạ nh trong lĩ nh vự c khoa họ c kỹ thuậ t như ng lạ i không đ ư ợ c đ ào tạ o hoàn chỉ nh trong cách lãnh đ ạ o nhân viên. Họ đ iề u khiể n giỏ i và dành nhiề u thờ i gian làm việ c vớ i các máy móc, trang bị kỹ thuậ t hơ n làm việ c vớ i con ngư ờ i. Thự c tế cho thấ y, mộ t lãnh đ ạ o giỏ i cầ n phả i dành nhiề u thờ i gian nghiên cứ u giả i quyế t các vấ n đ ề nhân sự hơ n các vấ n đ ề khác. Nghiên cứ u quả n trị nguồ n nhân lự c giúp cho các nhà quả n trị họ c đ ư ợ c cách giao dị ch vớ i ngư ờ i khác, biế t tìm ra ngôn ngữ chung và biế t cách nhạ y cả m vớ i nhu cầ u củ a nhân viên, biế t cách đ ánh giá nhân viên chính xác, biế t lôi kéo nhân viên say mê vớ i công việ c, tránh đ ư ợ c các sai lầ m trong tuyể n chọ n, sử dụ ng nhân viên, biế t cách phố i hợ p thự c hiệ n mụ c tiêu củ a tổ chứ c và mụ c tiêu củ a cá nhân, nâng cao hiệ u quả củ a tổ chứ c và dầ n dầ n có thể đ ư a chiế n lư ợ c con ngư ờ i trở thành mộ t bộ phậ n hữ u cơ trong chiế n lư ợ c củ a tổ chứ c nhằ m phát triể n tổ chứ c bề n vữ ng. Như vậ y, về mặ t kinh tế , quả n trị nguồ n nhân lự c giúp cho đ ơ n vị khai thác các khả nă ng tiề m tàng, nâng cao nă ng suấ t lao đ ộ ng và lợ i thế cạ nh tranh củ a đ ơ n vị về nguồ n nhân lự c. Về mặ t xã hộ i, quả n trị nguồ n nhân lự c thể hiệ n quan đ iể m rấ t nhân bả n về quyề n lợ i củ a ngư ờ i lao đ ộ ng, đ ề cao vị thế và giá trị củ a ngư ờ i lao đ ộ ng, chú trọ ng giả i quyế t hài hòa mố i quan hệ lợ i ích giữ a tổ chứ c và ngư ờ i lao đ ộ ng, góp phầ n làm giả m bớ t mâu thuẫ n tư bả n– lao đ ộ ng trong các đ ơ n vị . Đ ể phát triể n tổ chứ c bề n vữ ng và quả n trị cấ p dư ớ i hiệ u quả , tấ t cả các nhà quả n trị cầ n có nhậ n thứ c, hiể u biế t và kỹ nă ng quả n trị nguồ n nhân lự c phù hợ p. “Trong tấ t cả các nhiệ m vụ củ a quả n trị , quả n trị con ngư ờ i là nhiệ m vụ trung tâm và quan trọ ng nhấ t vì tấ t cả các vấ n đ ề khác đ ề u phụ thuộ c vào mứ c đ ộ thành công củ a quả n trị con ngư ờ i” – Likert – 1967. 1.1.4 Mô hình quản trị nguồn nhân lực 9 Mô hình quả n trị nguồ n nhân lự c củ a Việ t Nam đ ư ợ c phát triể n trên cơ sở đ iề u chỉ nh mô hình quả n trị nguồ n nhân lự c củ a Đ ạ i họ c Michigan vào đ iề u kiệ n củ a Việ t Nam dự a trên các ý tư ở ng sau: o Quả n trị nguồ n nhân lự c sẽ đ ư ợ c thự c hiệ n như mộ t chiế n lư ợ c chứ c nă ng. o Ba nhóm chứ c nă ng: thu hút, đ ào tạ o– phát triể n và duy trì nguồ n nhân lự c có tầ m quan trọ ng như nhau, có mố i quan hệ chặ t chẽ và ả nh hư ở ng trự c tiế p lẫ n nhau, phụ c vụ cho mụ c tiêu củ a quả n trị nguồ n nhân lự c. o Yế u tố chỉ đ ạ o trong mô hình này là sứ mạ ng, mụ c tiêu củ a tổ chứ c. Từ sứ mạ ng, mụ c tiêu củ a tổ chứ c sẽ có mụ c tiêu củ a quả n trị nguồ n nhân lự c. Từ mụ c tiêu củ a quả n trị nguồ n nhân lự c sẽ có các hoạ t đ ộ ng chứ c nă ng tư ơ ng ứ ng. o Hệ thố ng quả n trị nguồ n nhân lự c có mố i quan hệ chặ t chẽ , đ ồ ng bộ vớ i vă n hóa và cơ chế tổ chứ c, chị u sự tác đ ộ ng mạ nh mẽ củ a các yế u tố môi trư ờ ng vĩ mô như hệ thố ng chính trị , luậ t pháp; mứ c đ ộ phát triể n kinh tế - xã hộ i; trình đ ộ công nghệ , kỹ thuậ t, đ iề u kiệ n tự nhiên. Đ ặ c biệ t, từ cơ chế kinh doanh và vă n hóa dân tộ c nói chung, mỗ i đ ơ n vị sẽ có cơ chế tổ chứ c, vă n hóa tổ chứ c riêng, tác đ ộ ng lẫ n nhau và phố i hợ p cùng vớ i quả n trị nguồ n nhân lự c đ ể tạ o nên hình ả nh, phong cách riêng cho đ ơ n vị củ a mình. 10 (Nguồ n: Trầ n Kim Dung (2010) trang 18) Sơ đồ1.1: Quản trị nguồn nhân lực và các yếu tố môi trường Như vậ y, mô hình quả n trị nguồ n nhân lự c sẽ có ba nhóm chứ c nă ng thành phầ n: thu hút, đ ào tạ o– phát triể n và duy trì nguồ n nhân lự c. Từ mụ c tiêu củ a quả n trị nguồ n nhân lự c sẽ có các chính sách, thủ tụ c, hoạ t đ ộ ng tư ơ ng ứ ng về tuyể n dụ ng, đ ào tạ o– phát triể n và duy trì nguồ n nhân lự c. Mô hình này nhấ n mạ nh rằ ng ba nhóm hoạ t đ ộ ng chứ c nă ng có mố i quan hệ qua lạ i, không phả i là quan hệ chỉ đ ạ o. Mỗ i mộ t trong số ba nhóm chứ c nă ng củ a quả n trị nguồ n nhân lự c đ ề u có quan hệ chặ t chẽ và trự c tiế p ả nh hư ở ng đ ế n hai chứ c nă ng còn lạ i, tạ o thành thế chân kiề ng khép kín, phụ c vụ cho mụ c tiêu củ a quả n trị nguồ n nhân lự c. Phác thả o mô hình quả n trị nguồ n nhân lự c củ a Việ t Nam trong sơ đ ồ 1.1 và sơ đ ồ 1.2. Trong đ ó, mố i quan hệ củ a quả n trị nguồ n nhân lự c vớ i môi trư ờ ng đ ư ợ c thể Chính trị , luậ t pháp Kinh tế , xã hộ i Cơ chế tổ chứ c Sứ mạ ng, mụ c tiêu củ a tổ Vă n hóa tổ chứ c Quả n trị nguồ n nhân lự c Công nghệ , tự nhiên . n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà đ ế n nă m 2015. 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC 1.1 KHÁI NIỆM VÀ MÔ HÌNH QUẢN LÝ NGUỒN. Cơ sở lý luậ n về quả n lý nguồ n nhân lự c. Chư ơ ng 2: Thự c trạ ng quả n lý nguồ n nhân lự c tạ i Trư ờ ng THPT Nam Hà. Chư ơ ng 3: Giả i pháp hoàn thiệ