Mở đầu Lý chọn đề tài: Điều 35-Hiến pháp nớc Cộng hòa XHCN Việt Nam ghi rõ: Giáo dục quốc sách hàng đầu GDMN đặt móng cho phát triển nhân cách thông qua hệ thống giáo dục quốc dân, tạo tiền đề phổ cập tiểu học[8,24] Mục tiêu chung phát triển GDMN đến năm 2020 là:Nhanh chóng mở rộng phạm vi nâng cao chất lợng CSGD trẻ 0-6 tuổi sở xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên am hiểu biết nghiệp vụ tâm huyết với nghề, hệ thống trờng lớp đợc trang bị tơng đối đồng bộ, hoàn chỉnh, mạng lới phổ biến kiến thức nuôi dạy trẻ đến gia đình, nhằm phát triển thể lực, trí tuệ, tình cảm, rèn luyện thái độ đúng, thói quen tốt, đặt móng cho nghiệp giáo dục trẻ bậc học tiếp theo[8,25] Văn kiện đại hội Đảng lần thứ IX đà rõ nhiệm vụ Ngành GDĐT bớc vào kỷ 21 Phải tạo chuyển biến bản, toàn diện phát triển giáo dục, thực chuẩn hóa, đại hóa, xà hội hóa, tiếp tục nâng cao chất lợng giáo dục toàn diện, đổi nội dung, phơng pháp dạy học[29,3] Vấn đề nâng cao chất lợng giáo dục luôn mục tiêu phấn đấu cấp học, bậc học Đặc biệt bậc học MN thực mục tiêu lại khó khăn nhiều kinh phí đầu t cho giáo dục MN thấp, sở vật chất nghèo nàn, trình độ lực đội ngũ giáo viên cán quản lý hạn chế, việc tập trung đạo điểm để nhân diện phơng thức đạo có hiệu quả, giai đoạn bậc học MN tiến hành đổi HT- CSGD trẻ thực thí điểm chơng trình CSGD trẻ MN nhằm nâng cao chất lợng CSGD trẻ toàn diện, đáp ứng yêu cầu CNH- HĐH đất nớc vấn đề đạo trờng MN trọng điểm lại phải đợc coi trọng Thực tiễn năm qua hệ thống trờng MN trọng điểm cấp đà góp phần giữ vững số lợng chất lợng, thực đầu việc thực vấn đổi bậc học, đúc rút kinh nghiệm để triển khai cho trờng khác học tập Bên cạnh đó, hoạt động GD-ĐT bộc lộ yếu cần phải đợc khắc phục trờng MN, ngời Hiệu trởng có vai trò vô quan trọng có ý nghĩa định việc xây dựng quản lý mục tiêu, nội dung, phơng pháp CSGD trẻ nh quản lý hoạt động khác trờng MN Để tìm giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm, góp phần thực tốt chơng trình đổi GDMN triển khai địa bàn tỉnh Nghệ An, chọn đề tài:Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng nuôi dỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ Hiệu trởng mầm non trọng điểm địa bàn tỉnh Nghệ An Mục đích nghiên cứu: Nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm tỉnh Nghệ An Khách thể đối tợng nghiên cứu: 3.1 Khách thể nghiên cứu: Quá trình quản lý hoạt động chăm sóc, nuôi dỡng giáo dục trẻ cđa c¸c HiƯu trëng trêng MN ë NghƯ An 3.2 Đối tợng nghiên cứu: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng CS-ND-GD trẻ Hiệu trëng trêng MN träng ®iĨm ë tØnh NghƯ An Giả thuyết khoa học: Việc quản lý hoạt động CS-ND-GD trẻ đạt kết tốt ngời Hiệu trởng biết áp dụng đồng giải pháp quản lý, phù hợp với đặc điểm, điều kiện địa phơng Nhiệm vụ phạm vi nghiên cứu: 5.1 Nhiệm vụ nghiên cứu: 5.1.1 Tìm hiểu sở lý luận vấn đề quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm 5.1.2 Tìm hiểu sở thực tiễn vấn đề quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm tỉnh Nghệ An 5.1.3 Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm địa bàn tỉnh Nghệ An 5.2 Phạm vi nghiên cứu: Đề tài đợc triển khai nghiên cứu trêng MN träng ®iĨm ë tØnh NghƯ An Phơng pháp nghiên cứu: 6.1 Nhóm phơng pháp nghiên cứu lý luận : Nghiên cứu tài liệu, văn kiện Đại hội Đảng, thị, văn qui định Bộ GD-ĐT, tham khảo công trình nghiên cứu khoa học, luận văn thạc sỹ, sách, tạp chí, báo có liên quan đến đề tài có liên quan đến đề tài 6.2 Nhóm phơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra; Tổng kết kinh nghiệm quản lý giáo dục; Lấy ý kiến chuyên gia có liên quan đến đề tài v v Cấu trúc luận văn: Gồm có phần: Mở đầu, nội dung, kết luận khuyến nghị - Mở đầu: Đề cập số vấn đề chung luận văn - Nội dung luận văn có chơng: Chơng 1: Cơ sở lý luận vấn đề nghiên cứu Chơng 2: Cơ sở thực tiễn vấn đề nghiên cứu Chơng 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm địa bàn tØnh NghƯ An Ch¬ng C¬ së lý ln vấn đề nghiên cứu 1.1 Lịch sử vấn đề nghiên cứu Sau có Nghị TW4 khóa VII đời Nghị TW2 khóa VIII, Nghị TƯ khoá IX GD-ĐT nói chung GDMN nói riêng đợc quan tâm lÃnh Đảng Nhà nớc, đà đợc củng cố phát triển: Từ 1994 lại nay, số lợng trẻ tới nhà trẻ ổn định, trờng lớp MN tiếp tục tăng lên Những năm gần phong trào xây dựng trờng MN đạt chuẩn quốc gia ngày phát triển, chất lợng CSGD trẻ ngày tốt GDMN tồn với đủ quy mô trờng, lớp, nhóm, với loại hình công lập, bán công, dân lập, t thục GDMN ngày đáp ứng đợc lòng tin yêu cầu xà hội Trong năm qua (từ 1995 trở lại đây) vấn đề quản lý bậc học MN đà đợc nhiều nhà nghiên cứu quan tâm, nhiều công trình nghiên cứu cấp độ khác đà đợc thực : đề tài cấp Nhà nớc cấp Bộ, số luận văn tiến sĩ, thạc sĩ - Đề tài cấp Bộ: Những biện pháp đạo nâng cao chất lợng chăm sóc giáo dục trẻ trờng Mầm non (Phạm Thị Châu trờng Cao đẳng s phạm nhà trẻ - Mẫu giáo TW1 năm 1995) đề tài đà đề cập số biện pháp đạo chuyên môn ban giám hiệu cấp quản lý nhằm góp phần nâng cao chất lợng chăm sóc giáo dục trẻ Tuy đề tài cha ý tập trung biện pháp có tính toàn diện mà Hiệu trởng trờng MN phải vận dụng để nâng cao chất lợng chăm sóc giáo dục trẻ - Đề tài: Một số biểu lùc tỉ chøc cđa ngêi HiƯu trëng trêng mÇm non Hà Nội (Nguyễn Thị Lộc - Đại học s phạm Hà Nội I 1995-1997) - Luận văn thạc sĩ: Phơng pháp phát giáo viên MN có khả nâng làm công tác quản lý (Trần Thị Bích Liễu - Sở giáo dục đào tạo Quảng Trị - năm 1998) Hai đề tài đề cập đến tới lực cần có ngời làm công tác quản lý MN nói chung Hiệu trởng MN nói riêng Đây sở giúp lựa chọn ngời quản lý tốt - Luận văn tốt nghiệp cao đẳng: Tìm hiểu thực trạng việc thực phơng pháp quản lý trờng MN (Đặng Thị Lan Hơng: Cao đẳng s phạm NTMG TWI - 1999) Công trình nghiên cứu đà đề cập thực trạng việc thực phơng pháp quản lý trờng MN Tác giả đà rút kết luận nhóm phơng pháp quản lý, trờng MN nhóm phơng pháp kích thích kinh tế đợc thuộc diện phổ biến có hiệu hơn, song đề tài không đề cập đến biện pháp mà Hiệu trởng vận dụng để nâng cao chất lợng CS - ND - GD trẻ - Luận văn thạc sĩ: Biện pháp quản lý sở MN Hà Nội nhằm nâng cao chất lợng chăm sóc giáo dục trẻ (Nguyễn Thị Hoài An - Hà Nội 1999) Công trình nghiên cứu đề cập đến biện pháp quản lý trờng T thục, loại hình GDMN xuất Qua thấy công trình nghiên cứu nâng cao hiệu quản lý chất lợng CSGD trẻ Hiệu trởng trờng MN hầu nh cha đợc đề cập đến Đặc biệt giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng ND CS - GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm nhiệm vụ cần đợc giải luận văn 1.2 Một số khái niệm 1.2.1 Chất lợng chất lợng ND-CS-GD trẻ * Chất lợng khái niệm trừu tợng đa chiều đa nghĩa, phản ánh nhiều mặt hoạt động giáo dục, khó có định nghĩa Nó đợc xem xét từ bình diện cấp độ khác Theo từ điển tiếng Việt thuật ngữ chất lợng đợc hiểu là: tạo nên phẩm chất, giá trị ngời, vật, việc làm cho vật phân biệt với vật khác Theo quan điểm triết học chất lợng hay biến đổi chất kết trình tích luỹ lợng tạo nên nhảy vọt chất vật tợng PGS, TS Trần Khánh Đức cho rằng: Trong lĩnh vực giáo dục, chất lợng giáo dục toàn diện với đặc trng sản phẩm ngời hiểu kết (đầu ra) toàn trình đào tạo Chất lợng giáo dục không đơn đợc đo kết học tập nhà trờng, kết thi cử cấp mà cần đợc phản ánh mức độ đạt đợc mục tiêu, yêu cầu giáo dục toàn diện: Đức, trí, thể, mĩ có liên quan đến đề tài lực t sáng tạo, động, khả thích ứng ngời học, với nhu cầu đời sèng x· héi, ®êi sèng céng ®ång tõng giai đoạn phát triển lịch sử [12,2] * Chất lợng chăm sóc, nuôi dỡng giáo dục trẻ: Từ quan điểm để hiểu rõ khái niệm này, trớc hết phải hiểu rõ khái niệm ND-CS-GD trẻ.Theo từ điển tiếng Việt định nghĩa khái niệm: - Nuôi dỡng: cho ăn uống, chăm sóc để trì phát triển sống [30,720] - Chăm sóc: Thờng xuyên săn sóc [ 30,132] - Giáo dục: hoạt ®éng nh»m t¸c ®éng mét c¸ch cã hƯ thèng ®Õn phát triển tinh thần, thể chất đối tợng làm cho đối tợng có đợc phẩm chất lực nh yêu cầu đề Từ khái niệm hiểu khái niệm chất lợng ND-CS-GD trẻ giá trị việc cho trẻ ăn uống, thờng xuyên chăm sóc trẻ chu đáo tận tình để trì phát triển sống trẻ, giá trị hoạt động tác động cách có hệ thống đến phát triển tinh thần, thể chất trẻ làm cho trẻ có đợc phẩm chất lực nh yêu cầu đề (Mục tiêu GDMN) Vậy muốn đánh giá chất lợng ND-CS- GD trẻ cần dựa vào mục tiêu GDMN, việc làm ngời làm công tác GDMN phải xây dựng hệ mục tiêu cho đơn vị mình, cho công tác cụ thể Đó tiêu chí cần thiết nhằm đánh giá chất lợng trờng MN Các tiêu chí đánh giá phải quán, khoa học, có tính định lợng nhiều lĩnh vực nh: Công tác tổ chức quản lý đội ngũ giáo viên, công tác ND-CS-GD trẻ học tập, nghiên cứu khoa học, sở vật chất, tài có liên quan đến đề tài Chất lợng GDMN thể tập trung sản phẩm đầu trình GDMN Chất lợng trớc hết phù hợp với mục tiêu GDMN là: Giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ hình thành yếu tố nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp [7, 223] Xét theo quan điểm chất lợng đợc đánh giá theo trình thấy chất lợng ND-CS-GD trẻ đợc đánh giá trình ND-CS-GD trẻ Quá trình bao gồm: - Quá trình thực chế độ sinh hoạt hàng ngày trẻ - Quá trình nuôi dỡng trẻ - Quá trình chăm sóc sức khoẻ bảo vệ an toàn cho trẻ - Quá trình thực chơng trình giáo dục trẻ - Quá trình thực chuyên đề 1.2.2 Quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ * Khái niệm quản lý ®ỵc sư dơng réng r·i nhiỊu lÜnh vùc khoa học Hiện có nhiều cách giải thích khác quản lý, hiểu cách chung ngắn gọn thì: Quản lý tác động có mục đích có kế hoạch đến khách thể quản lý( tập thể ngời lao động) nhằm thực mục tiêu đề [10,5] đây, cần nhấn mạnh tập hợp từ tác động có mục đích, đánh giá hiệu quản lý thông qua tác động * Quản lý giáo dục hệ thống tác động có mục đích, có kế họach chủ thể quản lý cấp độ khác đến tất khâu hệ thống nhằm đảm bảo vận hành bình thờng cuả quan hệ thống giáo dục, đảm bảo tiếp tục phát triển mở rộng hệ thống mặt số lợng nh chất lợng [10,5] Qu¶n lý GDMN n»m hƯ thèng qu¶n lý giáo dục nhng khách thể quản lý sở GDMN nơi thực mục tiêu GD-ĐT cho đối tợng học sinh từ tháng đến 72 tháng tuổi Cũng nh bậc học khác hệ thống giáo dục quốc dân, bậc học MN có mạng luới quản lý chuyên môn từ xuống, từ cÊp Bé xng c¸c trêng , líp MN ( xem sơ đồ 1) Vậy : Quản lý GDMN hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch cấp quản lý đến sở GDMN nhằm tạo điều kiện tối u cho việc thực mục tiêu GD- ĐT.( 16,14) * Từ khái niệm nêu trên, cho thấy quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ trờng MN trình tác động có mục đích, có kế hoạch chủ thể quản lý( Hiệu trởng) đến trình độ khả tập thể cán giáo viên để họ tác động trực tiếp đến trình ND-CS- GD trẻ nhằm thực mục tiêu giáo dục độ tuổi mục tiêu chung bậc học, đáp ứng phát triển ngày cao trẻ xà hội Bộ Giáo dục & Đào tạo (Vụ GD MN) Sở Giáo dục & Đào tạo (Phòng GD MN) Phòng Giáo dục( Huyện, Thành, thị) (Bộ Phận GD MN) Trờng Mầm non Tổ chuyên môn ( Nuôi, dạy) Các nhóm, lớp ( Các Cô ND-CS- GD trẻ trực tiếp) Sơ đồ : Hệ thống quản lý chuyên môn bậc học MN Vậy: thực chất công tác quản lý trờng MN trình quản lý CSGD trẻ, nhằm đảm bảo cho trình vận hành thuận lợi có hiệu ( 8,Tr 6.) Đảm bảo chất lợng ND-CS-GD trẻ mục tiêu hệ thống mục tiêu quản lý trờng MN Thực mục tiêu nâng cao chất lợng ND-CS- GD trẻ góp phần thực mục tiêu GDMN Vì công tác quản lý ngời Hiệu trởng MN cần quan tâm đạo vấn đề sau: - Chỉ đạo thực chế độ sinh hoạt ngày trẻ: Chế độ sinh hoạt ngày trẻ quy định thời gian trình tự tiến hành hoạt động ngày trẻ Hiệu trởng hớng dẫn nhóm lớp trờng xây dựng chế độ sinh hoạt phù hợp với đặc điểm trẻ tình hình thực tế trờng Yêu cầu giáo viên phải thực nghiêm túc chế độ sinh hoạt đề - Chỉ đạo công tác nuôi dỡng: Trẻ em đến trờng MN với độ tuổi khác nên nhà trờng phải tổ chức chế độ ăn phù hợp với độ tuổi Khẩu phần ăn hàng ngày trẻ phải đảm bảo nhu cầu lợng chất dinh dỡng cần thiết tỉ lệ cân đối, hợp lý: đạm, mỡ, đờng, vitamin, muối khoáng có liên quan đến đề tài Phải xây dựng thực đơn hàng tuần, phù hợp với mùa yêu cầu cán nuôi dỡng thực nghiêm túc thực đơn đề Đảm bảo cho trẻ thờng xuyên đợc thay đổi ăn, giúp trẻ ăn ngon, ăn hết tiêu chuẩn Chỉ đạo thực tốt chế độ vệ sinh khâu trình nuôi dỡng Bảo đảm an toàn tuyệt đối cho trẻ ăn uống , không để xảy hóc, sặc, ngộ độc thức ăn có liên quan đến đề tài Tận dụng nguồn thu tiết kiệm, chống lÃng phí để góp phần nâng cao chất lợng bữa ăn cho trẻ Thờng xuyên rút kinh nghiệm, cải tiến cách chế biến ăn để trẻ đợc ăn ngon, hợp vị Chỉ đạo giáo viên chăm sóc tốt bữa ăn trẻ cho trẻ đợc uống nớc đầy đủ Thờng xuyên kiểm tra chất lợng nuôi dỡng kịp thời uốn nắn, khắc phục thiếu sót Hiệu trởng phải quản lý chặt chẽ khoản thu chi liên quan đến ăn uống trẻ Thực tài công khai, toán sòng phẳng với gia đình - Chỉ đạo công tác chăm sóc sức khoẻ bảo vệ an toàn cho trẻ Do đặc điểm thể trẻ từ 0-6 tuổi nên đòi hỏi công tác chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ đặt lên vị trí hàng đầu hệ thống nhiệm vụ CSGD trẻ trờng MN Đây nội dung quản lý quan trọng cán quản lý trờng MN Sức khoẻ trẻ chịu ảnh hởng mạnh mẽ điều kiện sống Đặc biệt truờng MN nơi tập trung đông trẻ nên công tác vệ sinh phòng bệnh cần đợc quan tâm mức Nhà trờng cần tổ chức cân đo định kỳ, theo dõi phát triển thể lực trẻ biểu đồ tăng trởng 10 Nhà trờng kết hợp với y tế địa phơng kiểm tra sức khoẻ cho trẻ năm lần Nếu phát trẻ bị bệnh cần trao đổi với gia đình để điều trị kịp thời theo định y tế Quản lý tiêm chủng lịch cho 100% số trẻ trờng Theo dõi sức khoẻ trẻ sau lần tiêm chủng Tổ chức tuyên truyền hớng dẫn kiến thức chăm sóc bảo vệ sức khoẻ trẻ bậc cha mẹ có gửi tr ờng Kết hợp chặt chẽ với gia đình chăm sóc trẻ suy dinh dỡng phòng bệnh theo mùa cho trẻ Chỉ đạo chặt chẽ công tác đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ Tổ chức tốt giấc ngủ cho trẻ trờng Bồi dỡng giáo viên biết sử dụng phơng tiện, biện pháp rèn luyện thể nhằm nâng cao khả thích ứng với thay đổi thờng xuyên môi trờng - Chỉ đạo thực chơng trình giáo dục trẻ Chơng trình CS-GD trẻ MN đợc Bộ GD-ĐT ban hành theo độ tuổi Hiệu trởng phải làm cho giáo viên nhận thức đợc tính pháp lý việc thực chơng trình Giáo viên không đợc tuỳ tiện thay đổi, làm sai lệch nội dung chơng trình Bộ quy định Có kế hoạch bồi dỡng chuyên môn nghiệp vụ, giúp giáo viên nắm vững mục tiêu, nội dung, phơng pháp giáo dục trẻ độ tuổi, nâng cao khả thực chơng trình; đảm bảo thực thực đủ thực có sáng tạo Kế hoạch hoá việc thực nội dung giáo dục đợc quy định chơng trình độ tuổi sở phù hợp với hoàn cảnh cụ thể trờng Tạo điều kiện đầy đủ sở vật chất, đồ chơi đồ dùng dạy học, tài liệu chuyên môn nhằm giúp giáo viên nâng cao hiệu thực chơng trình nh hiệu giáo dục trẻ Xây dựng lớp điểm, nhóm điểm nhà trờng để rút kinh nghiệm đạo chung Tổ chøc kiÕn tËp, dù giê, trao ®ỉi kinh nghiƯm chuyên môn để giáo viên có hội học tập lẫn giúp đỡ lẫn Xây dựng đội ngũ giáo viên giỏi làm nòng cốt cho việc thực chơng trình giáo dục trẻ Xây dựng tiêu chuẩn đánh giá phù hợp với hoạt động giáo dục Đó sở quan trọng để đảm bảo tính khách quan đánh giá cán quản lý tiêu chuẩn giúp giáo viên phấn đấu nâng cao tay nghÒ ... chăm sóc, giáo dục trẻ Hiệu trởng mầm non trọng điểm địa bàn tỉnh Nghệ An Mục đích nghiên cứu: Nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng ND-CS-GD trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm tỉnh Nghệ An Khách... trẻ Hiệu trởng trờng MN trọng điểm, góp phần thực tốt chơng trình đổi GDMN triển khai địa bàn tỉnh Nghệ An, chọn đề tài :Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng nuôi dỡng, chăm sóc,. .. trình quản lý hoạt động chăm sóc, nuôi dỡng giáo dục trẻ Hiệu trởng trờng MN Nghệ An 3.2 Đối tợng nghiên cứu: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quản lý chất lợng CS-ND-GD trẻ HiƯu trëng trêng