Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: hệ thống cây trồng, các điều kiện tự nhiên - kinh tế
- xã hội tác động đến hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện AnDương.
Phạm vi nghiên cứu
- Địa điểm nghiên cứu: diện tích đất sản xuất nông nghiệp huyện An Dương, thành phố Hải Phòng Nghiên cứu sâu tại một số xã đại diện.
- Đánh giá hiệu quả sử dụng đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện
Nội dung nghiên cứu
3.3.1 Điều tra đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội liên quan đến sử dụng đất nông nghiệp huyện An Dương
- Điều kiện tự nhiên: vị trí địa lý, địa hình địa mạo, khí hậu, thủy văn và các nguồn tài nguyên như: đất, nước, rừng, tài nguyên nhân văn…
Điều kiện kinh tế - xã hội bao gồm sự phát triển của các ngành kinh tế, tình hình dân số lao động, cơ sở hạ tầng, văn hóa xã hội, và hiện trạng sử dụng đất Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá sự phát triển bền vững của khu vực, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng thu hút đầu tư Việc cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao trình độ dân trí sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế và xã hội.
+ Tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế;
+ Khu vực kinh tế nông nghiệp: trồng trọt, chăn nuôi, và nuôi trồng thủy sản;
+ Các vấn đề về dân số, lao động, việc làm;
+ Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng: giao thông, thủy lợi, chế biến nông sản, thị trường tiêu thụ nông sản…
- Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện: bao gồm những thuận lợi và hạn chế của huyện trong sản xuất nông nghiệp.
3.3.2 Thực trạng sử dụng đất trên địa bàn huyện An Dương
- Hiện trạng và biến động sử dụng đất nông nghiệp của huyện.
- Nghiên cứu các loại hình và sự phân bố các loại hình sử dụng đất.
3.3.3 Đánh giá hiệu quả các loại hình và các kiểu sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện An Dương, Hải Phòng Đánh giá hiệu quả các loại hình sử dụng đất nông nghiệp, gồm các hiệu quả sau:
- Đánh giá hiệu quả kinh tế;
- Đánh giá hiệu quả xã hội;
- Đánh giá hiệu quả môi trường.
3.3.4 Xác định các loại hình sử dụng đất hiệu quả
3.3.5 Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện An Dương, thành phố Hải Phòng
- Định hướng sử dụng đất nông nghiệp.
- Định hướng phát triển kinh tế xã hội của huyện An Dương đến năm 2020
- Đề xuất một số loại hình sử dụng đất hiệu quả phục vụ cho quy hoạch sử dụng đất của huyện.
3.4.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu
Căn cứ vào báo cáo tổng thế phát triển kinh tế xã hội của huyện đến năm 2015:
+ Phân bố cơ sở sản xuất gần nguồn nguyên liệu, nhiên liệu, năng lượng, nguồn lao động, và thị trường tiêu thụ sản phẩm.
+ Phân bố sản xuất phải kết hợp với công nghiệp với nông nghiệp, nông thôn và thành thị.
+ Phân bố sản xuất phải chú ý đến phát triển nhanh chóng của nền kinh tế
- văn hóa của các vùng lân cận, vùng chậm phát triển, vùng lạc hậu.
Dựa trên độ tiềm năng của đất, chúng ta có thể đánh giá khả năng thích nghi của các loại cây trồng với từng loại đất và phân tích các đặc tính cơ học của đất.
Dựa trên tình hình lao động, kinh tế, tập quán canh tác và mục tiêu phát triển sản xuất của từng khu vực, đất sản xuất nông nghiệp được phân chia thành ba tiểu vùng chính.
Tiểu vùng 1: gồm các xã Quốc Tuấn, Lê Thiện , Đại Bản, An Hưng, An
Hòa, Bắc Sơn, Lam Sơn và Đặng Cương đều sở hữu địa hình cao và có tính chất thổ nhưỡng là đất phù sa, ít chua, không bị ngập lụt hàng năm.
Tiểu vùng 2: gồm các xã Hồng Phong, Đồng Thái, An Hồng, An Hòa,
Hồng Thái, Đại Bản với địa hình vàn hơn so với vùng 1, tầng canh tác trung bình, thành phần cơ giới nhẹ, hàm lượng dinh dưỡng khá.
Tiểu vùng 3 bao gồm các xã Tân Tiến, Lê Thiện, An Hưng, Bắc Sơn, Lam Sơn, Lê Lợi và An Đồng, nổi bật với địa hình đất thấp Hiện tại, lao động trong khu vực này chủ yếu tập trung tại các khu công nghiệp, dẫn đến việc trồng lúa trở thành hoạt động nông nghiệp chủ yếu.
- Tiểu vùng 1: đại diện là xã Quốc Tuấn
- Tiểu vùng 2: đại diện là xã Hồng Phong
- Tiểu vùng 3: đại diện là xã Tân Tiến.
3.4.2 Phương pháp điều tra, thu thập số liệu
Để thực hiện điều tra số liệu thứ cấp, chúng tôi đã thu thập dữ liệu từ các cơ quan chức năng ở nhiều cấp độ, bao gồm thành phố, huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hải Phòng, cũng như phòng Tài nguyên và Môi trường và phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn của huyện Ngoài ra, chúng tôi cũng đã tham khảo ý kiến từ các cơ quan chuyên ngành trồng trọt và UBND các xã được lựa chọn làm đại diện cho nghiên cứu trong huyện.
Để đánh giá hiện trạng và hiệu quả sử dụng đất, chúng tôi thực hiện điều tra số liệu sơ cấp thông qua phương pháp phỏng vấn nông hộ Cụ thể, chúng tôi đã tiến hành khảo sát 90 hộ dân tại 3 xã điểm, trong đó mỗi xã được chọn ngẫu nhiên 30 hộ để phỏng vấn.
3.4.3 Phương pháp đánh giá hiệu quả sử dụng đất
* Hiệu quả về kinh tế:
- Giá trị sản xuất: GTSX = Sản lượng sản phẩm x Giá bán.
- Chi phí trung gian : CPTG = VC + DVP + LV.
Trong đó: CPTG: Chi phí vật chất và chi phí trung gian (không tính lao động gia đình);
VC: Chi phí vật chất (giống, phân bón, thuốc trừ sâu);
DVP: Dịch vụ phí (làm đất, bảo vệ thực vật);
LV: thuê lao động ngoài hoặc các nguồn khác.
- Thu nhập hỗn hợp TNHH = GTSX - CPTG
- Hiệu quả đồng vốn: HQĐV = TNHH/CPTG
- Giá trị ngày công: GTNC = TNHH /CLĐ.
Để đánh giá hiệu quả kinh tế của công lao động gia đình, các chỉ tiêu dựa trên giá trị sản xuất và chi phí sản xuất hàng hóa được phân loại theo bốn mức độ: Rất cao (RC), Cao (C), Trung bình (TB) và Thấp (T), thể hiện trên 1ha đất nông nghiệp, như được nêu trong bảng 3.1.
Bảng 3.1 Phân cấp các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế của các kiểu sử dụng đất
Tổng hợp xếp loại hiệu quả kinh tế của các kiểu sử dụng đất cho thấy mỗi kiểu có tổng số điểm dao động từ 3 đến 12 điểm, với 12 điểm là mức cao nhất và 3 điểm là mức thấp nhất.
- Hiệu quả kinh tế rất cao (RC): Kiểu hình sử dụng đất có tổng điểm của 3 chỉ tiêu đạt 85-100% điểm cao nhất (12 điểm), tương ứng 10,2-12 điểm.
- Hiệu quả kinh tế cao (C): Kiểu hình sử dụng đất có tổng điểm của 3 chỉ tiêu đạt 70 -
