Theo tôi, “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” là một vấn đề quan trọng nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em học sinh ngay từ những lớp đầu cấp học,[r]
(1)BẢN TÓM TẮT ĐỀ TÀI: Tên đề tài: “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” Họ và tên tác giả: Nguyễn Uy Hùng Đơn vị công tác: Trường THCS Biên Giới LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Môi trường là không gian sống người và sinh vật, nơi chứa đựng các tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất, nơi chứa đựng và phân huỷ các chất thải người tạo đời sống và sản xuất Môi trường có` vai trò cực kì quan trọng đời sống người Môi trường Việt Nam nói riêng và trên giới nói chung bị ảnh hưởng nặng nề nguyên nhân như: Khí hậu, nhiệt độ, khói bụi, rác thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt, tiếng ồn vv Trong nhà trường phổ thông nay, việc giảng giạy bài có nội dung, kiến thức có liên quan đến vấn đề môi trường đôi giáo viên chưa quan tâm đúng mức Thực tế bảo vệ môi trường chưa đáp ứng yêu cầu quá trình phát triển kinh tế, xã hội giai đoạn Môi trường tiếp tục bị xuống cấp nhanh, có lúc, có nơi đã đến mức báo động Những hiểm hoạ suy thoái môi trường ngày càng đe doạ sống người Việc bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn nhân loại và quốc gia Đây là vấn đề chăn trở tôi trước dạy Vật lí nói chung và dạy chương trình Vật lí nói riêng vì mà tôi chọn đề tài “ Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Đề tài xây dựng nhằm giúp học sinh nhận thức tác hại việc ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm tiếng ồn nói riêng, từ đó yêu cầu học sinh phải có hành động cụ thể để bảo vệ môi truờng, góp phần cải tạo môi trường, tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia bảo vệ môi trường, khắc phục dần ô nhiễm môi trường Đề tài xây dựng nhằm trao đổi kinh nghiệm phương pháp giảng dạy tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường môn Vật lí trường THCS, đặc biệt là “ Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” (2) ĐỐI TƯỢNG – PHẠM VI – THỜI GIAN NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu: “Tích hợp bảo vệ môi trường vào giảng dạy vật lí 7” Phạm vi nghiên cứu: Đề tài thực với học sinh khối trường THCS BIÊN GIỚI Thời gian thực hiện: Năm học 2010-2011 NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Tìm đơn vị kiến thức chương trình Vật lí có liên quan đến môi trường và để từ đó tìm các phương pháp phù hợp nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh giới thiệu kinh nghiệm “ Tích hợp bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vất lý 7” cho các đồng nghiệp 5.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nghiên cứu lí luận Phương pháp điều tra sư phạm Phương pháp thực nghiệm sư phạm KẾT QUẢ THỰC HIỆN Thông qua thực tế, tôi tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào bài học này tôi thấy rằng, thời gian để tôi tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường đơn vị kiến thức có liên quan đến môi trường là ngắn học sinh thảo luận sôi nổi, và nhà các em đã vận dụng thành công kiến thức đó vào sống hằng ngày, đôi các em còn đưa nhiều ý kiến hay vấn đề bảo vệ môi trường Ngoài ra, tôi còn thấy các em còn là tuyên truyền viên tích cực bảo vệ môi trường gia đình và địa phương Đã động viên gia đình HS( Tổng số 10 gia đình) không sử dụng kích điện để đánh bắt cá và lươn,… PHẠM VI ÁP DỤNG.: Đề tài này có thể thực chuyên đề, ví không áp dụng phạm vi nhà trường mà còn có thể sử dụng rộng rãi trên các đơn vị khác Biên Giới, ngày 20 tháng 02 năm 2012 Người thực Nguyễn Uy Hùng (3) PHẦN A MỞ ĐẦU: I Lí chọn đề tài: Môi trường là không gian sinh sống người và sinh vật, nơi chứa đựng các tài nguyên cần thiết cho đời sống và sản xuất, nơi chứa đựng và phân huỷ các chất thải người tạo đời sống và sản xuất Môi trường có vai trò cực kì quan trọng đời sống người Môi trường đó không là nơi tồn tại, sinh trưởng và phát triển và còn là nơi lao động và nghỉ ngơi, hưởng thụ và trao dồi nét đẹp văn hoá, thẩm mĩ người Việc bảo vệ môi trường là nhiều mối quan tâm mang tính toàn cầu, nước ta bảo vệ môi trường là vấn đề quan tâm sâu sắc Môi trường Việt Nam nói riêng và trên giới nói chung bị ảnh hưởng nặng nề nhiều nguyên nhân như: Khí hậu, nhiệt độ, khói bụi, rác thải công nghiệp, rác thải sinh hoat, tiếng ồn vv….Hiện với phát triển mạnh mẽ kinh tế nó kéo theo phát triển nhiều loại máy móc, xe cộ khiến cho ô nhiễm tiếng ồn ngày càng gia tăng đến mức báo động Không các thành phố lớn, các khu công nghiệp mà làng quê vốn yên lặng trở lên quá ồn áo phát triển các phương tiện giao thông, các phương tiện thông tin- truyền thông hoạt động cách thiếu khoa học, các loại máy móc vv Trong nhà trường phổ thông nay, việc giảng dạy bài có nội dung, kiến thức có liên quan đến vấn đề môi trường đôi giáo viên chưa quan tâm đúng mức Thực tế bảo vệ môi trường chưa đáp ứng yêu cầu quá trình phát triển kinh tế, xã hội giai đoạn đổi Môi trường tiếp tục bị xống cấp nhanh, có lúc, có nơi đã đến mức báo động Những hiểm hoạ suy thoái môi trường ngày càng đe doạ sống người Việc bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn nhân loại và quốc gia Đây là vấn đề trăn chở tôi trước dạy Vật lí nói chung và dạy chương trình Vật lí nói riêng vì mà tôi chọn đề tài: “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” II.Nhiệm vụ đề tài: Tìm đơn vị kiến thức chương trình Vật lí có liên quan đến môi trường và để từ đó tìm các phương pháp phù hợp nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh cung giới thiệu kinh nghiệm “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” Cho các đồng nghiệp (4) III.Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu đề tài này là các bài học chương trình Vật lí lớp có liên quan đến môi trường để từ đó giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các học sinh lớp IV.Phương pháp nghiên cứu đề tài: 1.Chọn đề tài: Do đặc thù môn là môn khoa học thực nghiệm trước vấn đề môi trường ô nhiễm ngày càng trầm trọng nên từ ngày đầu tiên dạy học là dạy môn Vật lí (2004) tôi đã bắt đầu suy nghĩ để tím phương pháp: “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí Lớp 7” 2.Hoàn thành đề tài: Tháng 9/2011 hoàn thiện đề tài Tháng 10/2011 công bố đề tài trước đồng nghiệp hội đồng sư phạm nhà trường Từ 9/2010 đến tôi luôn suy nghĩ và tham thảo các ý kiến đồng nghiệp tìm cách đọc các tài liệu liên quan để tìm phương pháp hữu hiệu vấn đề tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” Cũng từ 9/2010 đến thông qua giảng dạy thực nghiệm tôi đã thu số kết định và qua đây tôi đã đúc rút số kinh nghiệm cho thân áp dụng vấn đề này (5) PHẦN B: NỘI DUNG CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI Vị trí và tầm quan trọng đề tài Đề tài “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” Là đề tài cá nhân nó đúc rút quá trình giảng dạy và vận dụng tổng hợp các phương pháp dạy học cá nhân Nó đúc rút quá trình giảng dạy và vận dụng tổng hợp các phương pháp giảng dạy cá nhân Theo tôi, “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí 7” là vấn đề quan trọng nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em học sinh từ lớp đầu cấp học, qua đây chúng ta có thể nhờ các em mang các thông điệp bảo vệ môi trường gia đình, địa phương, và người chưa có am hiểu môi trường để từ đó người quan tâm nhiều đến ô nhiễm môi trường họ sống và làm việc thân thiên môi trường Thực trạng các vấn đề nghiên cứu Trong thực hiên giảng dạy môn Vật lí THCS, tôi nhận thấy mình không cung cấp kiến thức Vật lý phổ thông cho các em mà mình cần phải giúp các em hình thành nhân cách, giúp các em hình thành mối quan hệ tốt đẹp không các em với thầy cô, với bạn bè, với xã hội mà còn các em với môi trường nói chung, môi trường tự nhiên nói riêng Hơn nữa, khái niêm môi trường là khái niệm rộng mà trình độ hiểu biết các em lớp cón hạn chế và bên cạnh đó thời gian mội tiết học có 45 phút Vì trước lên lớp, ngoài việc phải đọc kĩ sách giáo khoa người thầy giáo cần phải đọc nhiều các tài liệu, sưu tầm nhiều tranh ảnh và tư liệu có liên quan đến đơn vị kiến thức môi trường mà mình cần tích hợp vào giảng dạy Ngoài ra, với sở vật chất nhà trường ảnh hưởng đến quá trình thực đề tài này, qua đây tôi mong Ban giám hiệu nhà trường chính quyền địa phương tạo điều kiện giúp đỡ để đề tài tôi phát huy tối đa hiệu nó (6) CHƯƠNG II TÌNH HÌNH CHUNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CỤ THỂ Tình hình chung Trước ô nhiễm môi trường nay, để bảo vệ chính mình và các người thân mình , thì người phải có ý thức bảo vệ môi trường thông qua việc làm cụ thể Là học sinh lớp ngồi trên ghế nhà trường các` em còn nhỏ bé, nhiều lúc nhận thức môi trường còn hạn chế, có nhiều việc làm để các em góp phần nhỏ bé mình vào phong trào bảo vệ môi trường thực khắp nơi trên toàn giới Để đồng hành với toàn giới vấn đề bảo vệ môi trường , Bộ Giáo Dục và Đào Tạo nước ta đã và phát động phong trào “ Trường học thân thiện, môi trường xanh –sạch - đẹp” Qua phong trào này không hướng dẫn cho các rm trồng nhiều cây xanh, vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, vệ sinh làng ngõ xóm… mà còn giúp các em hình thành ý thức bảo vệ môi trường từ các em còn ngồi trên ghế nhà trường Là giáo viên giảng môn Vật lí tôi không ngừng học hỏi, tìm tòi tư liệu Bảo Vệ Môi Trường tìm hiểu nguyên nhân xâu xa gây ô nhiễm môi trường để từ đó tích hợp vào bài giảng mình nhằm ý thức bảo vệ môi trường cho các em học sinh là các em học sinh lớp Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào giảng dạy Vật lí kết thu chưa khả quan vì đồ dùng thí nghiệm còn thiếu chuẩn xác, máy chiếu đa chưa có, camara chưa có, bên cạnh đó tranh ảnh và tư liệu môi trường và bảo vệ môi trường không có(rất ít) Bên cạnh đó ý thức bảo vệ môi trường các em học sinh các bậc phụ huynh còn hạn chế Những vấn đề cụ thể a Môi trường trường học Trường xây dựng gần đường lộ nên bụi và ồn nên ảnh hưởng lớn công việc dạy và học nhà trường Các hộ dân quanh trường chăn nuôi gia súc, gia cầm chưa có quy hoạch nên đã làm ô nhiễm đến môi trường nước và môi trường không khí nhà trường b Đồ dùng dạy học Trong bài có thể tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường thì không có tranh ảnh tư liệu liên quan Tuy đã có máy chiếu đa chưa có camara và máy ảnh kĩ thuật số để giúp giáo viên thu thập tư liệu ảnh môi trường và ô nhiệm môi trường số nơi (7) c Nhận thức môi trường Ý thứ bảo vệ môi trường học sinh và các bậc phụ huynh trên địa bàn còn kém như: Những vật dụng đựng thuốc trừ sâu ném vung vãi khắp nơi, khu vực chuồng trại còn nằm xen lẫn các khu dân cư, chưa có bãi đổ rác công cộng… CHƯƠNG III NHỮNG NỘI DUNG TÍCH HỢP (8) Bài NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG - NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG a.Địa tích hợp: Ta nhìn thấy vật vật có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta b.Phương pháp tích hợp GV : ?Các em có biết vì các bạn học sinh thành phố bị cận nhiều các bạn học sinh nông thôn không? HS: Trả lời, HD: Ở thành phố , nhà cao tầng che chắn nên các học sinh thường phải học tập, làm việc và vui chơi ánh đèn điện (ánh sáng nhân tạo) ánh sánh khuếch tán nên mắt thường dễ bị cận Còn các học sinh nông thôn thường học tập, làm việc và vui chơi ánh sáng chủ yếu là ánh sáng tự nhiên vì mà ít bị cận GV: ?Để khắc phục tượng trên thì các học sinh thành phố cần phải làm gì? HD: Các học sinh thành phố cần có kế hoạch học tập và vui chơi, dã ngoại nơi có nhiều ánh sáng tự nhiên Tóm lại: Do môi trường ánh sáng thành phố bị ô nhiễm, nên ánh sáng tự nhiên có cường độ chiếu sáng thấp so với bính thường nên phải sử dụng nhiều nguồn sáng nhân tạo nên dễ mắc các tật khúc xạ mắt Bài ỨNG DỤNG CỦA ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG ÁNH SÁNG a Địa tích hợp: Bóng tối nằm phía sau vật cản, không nhận ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới b Phương pháp tích hợp GV?Trong sinh hoạt và học tập ta cần làm nào để không có bóng tối HD: Trong sinh hoạt và học tập ta cần đảm bảo đủ ánh sáng, không có bóng tối Vì vậy, cần lắp đặt nhiều bóng đèn nhỏ thay vì lắp đặt bóng đèn lớn GV? Vì người ta nói các thành phố thường bị ô nhiễm ánh sáng? HD: Ở các thành phố thường bị ô nhiễm ánh sáng lả quá nhiều loại nguồn sáng có cường độ chiếu sáng khác GV: ?Sự ô nhiễm ánh sáng này có gây tác hại gì cho người (9) HD: Sự ô nhiễm ánh sáng gây các tác hại cho người như: Làm cho người luôn bị mệt mỏi, ảnh hưởng đến tâm lí, lãng phí lượng, an toàn giao thông và lượng GV: ? Làm nào để giảm thiểu ánh sáng đô thị? HD: Để giảm thiểu ánh sáng đô thị cần phải: + Sử dụng nguồn sáng vừa đủ với yêu cầu + Tắt đèn không cần thiết sử dụng chế độ hẹn + Cải tiến dụng cụ chiếu sáng phù hợp, có thể tập chung ánh sáng vào nơi cần thiết + Lắp đặt các loại đèn phát ánh sáng phụ hợp với cảm nhận mắt Bài ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG PHẲNG a Địa tích hợp: Gương phẳng là phần mặt phẳng phản xạ ánh sáng b Phương pháp tích hợp: GV: ?Các mặt nước xanh các dòng sông, ao ,hồ có vai trò gì? HD: Các mặt nước xanh các dòng sông, ao ,hồ nó không là gương phẳng tự nhiên để tôn lên vẻ đẹp cho quê hương mà nó còn góp phần quan trọng vào việc điều hoà khí hậu tạo môi trường lành GV:?Vậy chúng ta cần phải làm gì để có mặt nước xanh này? HD: Chúng ta không không thả rác và các chất thải xuống ao, hồ, sông ngòi mà chúng ta cần phải kêu gọi người có ý thức bảo vệ để mặt nước này luôn xanh Bài 12 GƯƠNG CẦU LÕM a Địa tích hợp Gương cầu lõm có tác dụng biến chùm tia sáng song song thành chùm tia phản xạ hội tụ vào điểm và ngược lại, biến đổi chùm tia tới phân kì thích hợp thành chùm tia phản xạ song song b Phương pháp tích hợp: GV:?Các em hãy cho biết chúm tia sáng mặt trời là chùm sáng hội tụ, song song, hay phân kì? (10) HD: Chùm sáng Mặt Trời là chùm sáng song song GV:?Chùm sáng mặt trời có vai trò gì? HD: Chùm sáng mặt trời có vai trò quan trọng cho sống trên Trái đất, nó là nguồn lượng vô tận GV:?Vậy chúng ta có thể sử dụng nguồn lượng này không? HD: Chúng ta có thể sử dụng nguồn lượng này GV:?Việc sử dụng nguồn lượng này có mang lại lợi ích gì không? HD: Việc sử dụng nguồn lượng này là yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu việc sử dụng nguồn lượng hoá thạch, đó tiết kiệm tài nguyên đồng thời bảo vệ môi trường GV:?Vậy có thể dùng gương cầu lõm để tập chung nguồn lượng này không? HD: Ta có thể dùng gương cầu lõm để tập chung nguồn lượng này để phục vụ số lĩnh vực sống( VD: đề đun nước, nấu chảy kim loại, …) Bài 15 CHỐNG Ô NHIỄM TIẾNG ỒN a Địa tích hợp: Ô nhiễm tiếng ồn xảy tiếng ồn to, kéo dài, không gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và hoạt động bình thường người mà nó còn ảnh hưởng đến tập tính môi trường sống số loài động vật trên giới b Phương pháp tích hợp: GV: ?Em hãy nêu các tác hại tiếng ồn? HD: Tác hại tiếng ồn: + Về sinh lí, nó gây mệt mỏi toàn thân, nhức đầu, choáng váng, ăn không ngon, gầy yếu Ngoài ra, người ta còn thầy tiếng ồn quá lớn làm suy giảm thị lực + Về tân lí, nó gây khó chịu, lo lắng, bực bội, dễ cáu gắt, sợ hãi, ám ảnh, tập trung, dễ nhầm lẫn, thiếu chính xác + Làm ảnh hưởng đến môi trường sống số loài động vật( Xem tranh tư liệu sau) HD: Phòng tránh ô nhiễm tiếng ồn: + Trồng cây: Trồng cây xung quanh trường học, bệnh viện, nơi làm việc, trên (11) đường phố và đường cao tốc là cách hiệu để giảm thiểu tiếng ồn + Lắp đặt thiết bị giảm âm: Lắp đặt số thiết bị giảm âm phòng làm việc như: thả rèm, thiết bị cách âm để giảm thiểu tiếng ồn từ bên ngoài truyền vào + Đề nguyên tắc: Lập bảng thông báo quy định việc gây ồn Cùng xây dựng ý thức giữ trật tự cho người + Lên án việc sử dụng sóng siêu âm + Các phương tiện giao thông cũ, lạc hậu gây tiếng ồn lớn Vì vây, cần lắp đặt ống xả và các thiết bị chống ồn trên xe Kiểm tra , đình hoạt động các phương tện giao thông đã cũ và lạc hậu + Tránh xa các nguồn gây tiếng ồn: Không đứng gần các máy móc, thiết bị gây tiếng ồn lớn như: máy bay phản lực, các động cơ, máy khoan cắt, rèm kim loại… Khi cần tiếp xúc các thiết bị đó cần sử dụng các thiết bị bảo vệ( mũ chống ồn) Và tuân thủ các quy tắc an toàn Xây dựng các trường học, bệnh viện, khu dân cư xa nguồn gây ô nhiễm tiếng ồn + Học sinh cần thực các nếp sống văm minh tai trường học:Bước nhẹ lên cầu thang, không nói chuyện lớp học, không nô đùa, trật tự trường học… Bài 17 SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ SÁT a Địa tích hợp: Có thể làm nhiễm điện vật bằng cách cọ xát b Phương pháp tích hợp: GV:?Có thể làm vật nhiễm điện bằng cách nào? HD: Có thể làm vật nhiễm điện bằng cách cọ xát GV:?Trong tự nhiên vật có tự nhiễm điện không? Em hảy cho ví dụ? HD: Trong tự nhiên vật có thể nhiễm điện mà không cần tác động người Ví dụ: Vào lúc trời mưa giông, các đám mây bị cọ xát vào nên nhiễm điện trái dấu (12) GV:?Sự niễm điện này dẫn đến tượng gì tự nhiên? HD: Sự nhiễm điện trên dẫn đến phóng điện các đám mây ( sấm) và đàm mây với mặt đất( sét) GV:?Hiện tượng trên có ảnh hưởng gì đến môi trường không? HD: Hiện tượng trên vừa có lợi vừa có hại cho sống người + Lợi ích: Giúp điều hoà khí hậu, gây phản ứng hoá học nhằm tăng thêm lượng ozon bổ xung vào khí quyển… + Tác hại: Phá huỷ nhà cửa và các công trình xây dựng, ảnh hưởng đến tính mạng người và sinh vật, tạo các khí độc hị (NO, NO2 …) GV:?Vậy cần phải làm gì để giảm tác hại sét? HD: Để giảm tác hại sét , bảo vệ tính mạng người và các công trình xây dựng, cần thiết xây dựng các cột thu lôi Bài 21 HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH a Địa tổng hợp: - Có hai loại điện tích là điện tích âm và điện tích dương Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loạu thì hút b Phương pháp tích hợp: GV:? Có loại điện tích? Chúng có đặc điểm gì? HD: Có hai loại điện tích là điện tích âm và điện tích dương Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút GV:?Trong các nhà máy có nhiều bụi người ta cần phải làm gì để làm giảm bụi cho công nhân? HD: Trong các nhà máy xuất nhiều bụi gây hại cho công nhân Do đó cần phải bố trí các kim loại tích điện nhà máy khiến bụi bị nhiễm điện và hút bụi vào kim loại, giữ môi trường sạch, bảo vệ sức khỏe (13) công nhân Bài 22 TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN a Địa thích hợp: - Dòng điện qua vật dẫn thông thường , điều làm cho vật dẫn nóng lên Nếu vật dẫn nóng lên đến nhiệt độ cao thì phát sáng - Diot phát quang có khả phát sáng cho dòng điện chạy qua, mặc dù Diot chưa nóng tời nhiệt độ cao b Phương pháp tích hợp: GV:? Thông thường vật dẫn điện làm bằng vật liệu gì? HD: Thông thường vật dẫn điện làm bằng kim loại GV:?Việc sử dụng kim loại làm vật dẫn điện có ảnh hưởng gì đến môi trường hay không? HD: Việc sử dụng kim loại làm vật dẫn điện có ảnh hưởng lớn đến môi trường vì, muốn có kim loại bắt buọc người phải khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên, nó làm cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và làm cho môi trường bị ô nhiễm (do việc xây dựng các nhà máy tinh luyên kim loại, việc khai thác quặng …) Ngoài ra, vật liệu dẫn điện bằng kim loại thường có điện trở suất lớn không nên nó gây tác dụng nhiệt dẫn đến hao phí điện đó ảnh hưởng phần đến môi trường GV:?Hiện có vật liệu dẫn điện nào mà có thể hạn chế tác dụng nhiệt dòng điện không? HD: Ngày nay, người ta cố gắng sử dụng vật liệu siêu dẫn (có điện trở suất bằng không) đời sống và kĩ thuật GV:?Khi các bóng đèn thắp sáng thường toả nhiệt , có loại bóng đèn nào thắp sáng có thể hạn chế tỏa nhiệt hay không? HD: - Sử dụng diot thắp sáng góp phần làm giảm tác dụng nhiệt dỏng điện, nâng cao hiệu suầt sử dụng điện Sử dụng các loại bóng đèn tiết kiệm điện GV:?Việc sử dụng vật liệu siêu dẫn và diot thắp sáng có tác dụng gì đới với việc bảo vệ môi trường? HD: Việc sử dụng vật liệu siêu dẫn và diot thắp sáng hạn chề đuọc tác dụng nhiệt dòng điện, dó nó góp phần vào việc bảo vệ môi trường sống chúng ta (14) Bài 23 TÁC DỤNG TỪ, TÁC DỤNG HOÁ HỌC VÀ TÁC DỤNG SINH LÍ CỦA DÒNG ĐIỆN a Địa tích hợp: Dòng điện có tác dụng từ Dòng điện có tác dụng hoá học Dòng điện có tác dụng sinh lí b Phương pháp tích hợp: GV? Tác dụng từ dòng điện ảnh hưởng gì đến môi trường sống người? HD: Dòng điện gây xung quanh nó từ trường Các đường dây cao áp có thể gây điện từ trường mạnh, người dân sống gần đường dây điện cao có thể chịu ảnh hưởng trường điện từ này Dưới tác dụng trường điện từ mạnh, các vật đăt đó có thể bị nhiễm điện hưởng ứng, nhiễm nhiễm diện hưởng ứng đó có thể khiến cho tuần hoàn máu người bị ảnh hưởng ,căng thẳng, mệt mỏi GV:?Để giảm thiểu tác hại này ta phải lảm nào? HD: Để giảm thiểu tác hại này, cần xây dựng các lưới điện cao áp xa khu dân cư GV:?sự ô nhiễm môi trường có ảnh hưởng nghư nào đến ăn mòn kim loại (Tác dụng hoá học dòng điện)? HD:Dòng điện gây phản ứng điện phân, Việt Nam là đầt nước có khí hậu nóng ẩm, yếu tố tự nhiên, việc sử dụng các nguồnm nhiên liệu hoá thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt …) và hoạt động sản xuất công nghiệp tạo nhiều khí thải độc hại (CO2, CO, NO, NO2 , SO2 , H2S …) Các khí này hoà tan nước tạo môit trường điện li Môi trường điện li này khiến cho kim loại bị ăn mòn (an mòn hoá học) GV:?Để giảm thiểu tác hại này chúng ta cần phải làm gì? HD: Để giảm thiểu tác hại này cần bao bọc kim loại bằng chất chống ăn mòn hoá học và giảm thiểu các khí độc hại trên GV:?Tác dụng sinh lí dòng điện có ảnh hưởng gì đến môi trường hay không? HD: Trong quá trình sản xuất, truyền tải và sử dụng điện chúng ta để điện bị nhiễm môi trường thì không gây nguy hiểm cho tính mạng người mà nó còn gây lãng phí điện và có thể môi trường sinh thái bị phá huỷ Hiện trên miền nước ta người đã và sử dụng kích điện đẻ đánh bắt thuỷ sản, dụng cụ này đánh bắt lượng nhỏ thuỷ (15) sản nó tiêu diệt lượng lớn các loại thuỷ sản nhỏ bé khác và sinh vật sống nước đất, đây là nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường nước và cân bằng sinh thái GV:?Vậy chúng ta cần phải có biện pháp gì dể khắc phục tượng trên? HD: Để khắc phục tượng trên chúng ta cần phải: + Bản thân không kích điện để đánh bắt thuỷ sản + Kịch liệt lên án các trường hợp sử dụng kích điện để đánh bắt thuỷ sản 10 Bài 29 AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN a Địa tích hợp: Phải thực các quy tác an toàn sử dụng điện b Phương pháp tích điện: GV? Khi chúng ta sử dụng diện thường gặp cố nào? HD: Quá trình đóng ngắt dòng điện cao áp luôn kèm theo các tia lửa điện, tiếp xúc điện không tốt càc thiết bị đóng_ ngắt mạch điện có thể làm phát sinh các tia lửa điện Tia lửa điện có tác dụng làm nhiễu sóng điện từ làm ảnh hưởng dến thông tin liên lạc gây các phản ứng hoá học (tạo các khí độc như: NO, NO2, CH4 ), tia lửa điện truyền đến các vật liệu xốp, dễ cháy có thể gây hoả hoạn Hằng năm các vụ hoả hoạn khu chợ, các khu đô thị xẩy chủ yếu là chập điện, nguyên nhân sâu xa là nhiều người còn thiếu hiểu biết vấn đề “ An toàn sử dụng điện” Hiện tượng cháy – chập điện không cướp tính mạng người mà nó còn làm thiệt hại nhiều tài sản, làm lãng phí điện , làm ô nhiễm môi trường cách trực và gián tiếp GV:?Để khắc phục cố trên ta cần phải làm gì? HD: Để khắc phục cố trên ta cần phải: Đảm bảo tiếp xúc điện thật tốt quá trình vận hành và sử dụng các thiết bị điện Cần phải tìm hiểu kĩ các biện pháp an toàn sử dụng điện (16) CHƯƠNG IV KẾT QUẢ Đã động viên gia đình HS (Tổng số 10 gia đình) khong sử dụng kích điện để đánh bắt cá và lươn … Năm học 2010 – 2011: +12/2010 khảo sát lần 1: Cho thấy, tỉ lệ số HS có ý thức bảo vệ môi trường là: Số lượng Phần trăm 7A 18/37 46,6% 7B 30/37 54,1% Ghi chú LỚP +5/2011 khảo sát lần 2: Cho thấy, tỉ lệ số HS có ý thức bảo vệ môi trường là: Số lượng Phần trăm 7A 35/37 94,6% 7B 36/37 97,3% Ghi chú LỚP Năm học 2011 – 2012: + 12/2011 khảo sát lần 3: Cho thấy, tỉ lệ số HS có ý thức bảo vệ môi trường là: Số lượng Phần trăm 30/32 93,8% LỚP 7A Ghi chú (17) 7B 32/32 100% PHẦN C KẾT LUẬN I Qua thực tế áp dụng đề tài nàyvào giảng dạy tôi rút dược số kinh nghiệm như: - Tìm hiểu kĩ nội dung các bài học SGK vật lý dể tìm các đơn vị bài học mà mình có thể tích giáo dục bảo vệ môi trường vào đó - Cần phải làm các thí nghiệm minh hoạ các em có thể hiểu rõ chất vấn đề mình tích hợp liên quan đến môi trường nào - Phải có các đồ dùng trực quan vấn đề ô nhiễm môi trường địa phương và trên giới, (phim, tranh, ành,…) Cần phải tổ chức buổi ngoại khoá để học sinh có điều kiện tìm hiểu vấn đề ô nhiễm môi trường địa phương, để từ đó các em có các biện pháp cụ thể để chống ô nhiễm cho loại môi trường - Phải có liên hệ với thực tế môi trường trường học, gia đình, địa phương - Mỗi thầy, cô giáo phải là gương vấn đề bảo vệ môi trường II Qua thực tế áp dụng đề tài này vào giảng dạy, tôi có số kiến nghị đề xuất sau: - Nhà trường cần phải tạo điều kiện để giáo viên môn tổ chức buổi ngoại khoá giáo dục bảo vệ môi trường cho các em , cho các em việc làm cụ thể nhằm bảo vệ môi trường - Nhà trường cần phải có camera máy ảnh kỹ thuật số để giáo viên có công cụ để thu thập hình ảnh cụ thể ô nhiễm môi trường diễn địa phương khu vực nào đó - Cần phải tổ chức thi cho học sinh đề tài bảo vệ môi trường nhằm kỉ niêm các ngày lễ lớn năm - Cần khuyến khích các giáo viên môn sưu tầm tự làm các đồ dùng dạy học có liên quan đến vấn đề tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường III Phạm vi áp dụng: Đề tài này có thể thưc chuyên đề, vì không áp dụng phạm vi trường mà còn có thể sử dụng rộng rãi cho các đơn vị thực IV Qua thực tế áp dụng đề tài này vào giảng dạy tôi có số kết luận sau: Thông qua thực tế, tôi tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường vào (18) bài học này tôi thấy rằng, thời gian để tôi tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường đơn vị kiến thức có liên quan đến môi trường là ngắn học sinh thảo luận sôi nổi, và nhà các em đã vận dụng thành công kiến thức đó vào sống hằng ngày, đôi các em còn đưa nhiều ý kiến hay vấn đề bảo vệ môi trường Ngoài ra, tôi còn thấy các em còn là tuyên truyền viên tích cực bảo vệ môi trường gia đình và địa phương Nhưng chưa có nghiên cứu kĩ hơn, kinh nghiệm giảng dạy còn hạn chế các phương tiện dạy học còn thiếu nhiều, nên tôi mong đóng góp ý kiến đồng nghiệp và các bạn đọc để sáng kiến kinh nghiệm này tôi đạt kết cao trên trên hai lĩnh vực là dạy học bảo vệ môi trường Tôi xin chân thành cảm ơn Biên Giới, Ngày 20 tháng năm 2012 Người viết Nguyễn Uy Hùng (19) Mục Luc Bản tóm tắt đề tài PHẦN MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài…………………………………………………………… Nhiệm vụ đề tài……………………………………………………… … 3 Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………… 4 Phương pháp chọn đề tài…………………………………………………… PHẦN B NỘI DUNG CHƯƠNG I CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI Vị trí và tầm qan trọng đề tài…………………………………………… Thực trạng vấn đề nghiên cứu……………………………………… … CHƯƠNG II TÌNH HÌNH CHUNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CỤ THÊ 1.Tình hình chung ………………………………………………………………6 Những vấn đề cụ thể ………………………………………………………… CHƯƠNG III NHỮNG NỘI DUNG TÍCH HỢP : CHƯƠNG IV KẾT QUẢ…… ………………………… 16 (20) PHẦN C KẾT LUẬN I Qua thực tế áp dụng đề tài nàyvào giảng dạy tôi rút dược số kinh nghiệm như:……………………………………………………………………17 II Qua thực tế áp dụng đề tài này vào giảng dạy, tôi có số kiến nghị đề xuất sau: …………………………………………………………………….… 17 III Phạm vi áp dụng:………………………………………………………… 17 IV Qua thực tế áp dụng đề tài này vào giảng dạy tôi có số kết luận sau:…………………………………………………………… ……17 TÀI LIỆU THAM KHẢO Sách giáo khoa vật lý Sách giáo viên khoa vật lý NXB Giáo Dục NXB Giáo Dục Tài liệu tham khảo liên quan đến việc thay sách Hoạt động dạy học trường THCS ( Tài liệu tham khảo- 1997) Đổi phương pháp dạy học trường THCS ( Tài liệu tham khảo- 1997) Tài liệu “ Giáo dục bảo vệ môi trường môn vật lý THCS” (21) PHIEÁU ÑIEÅM TIEÂU CHUAÅN NHAÄN XEÙT ÑIEÅM Tieâu chuaån 1: (2,5 ñieåm) Tieâu chuaån 2: (5,0 ñieåm) Tieâu chuaån 3: (2,5 ñieåm) Toång coäng: ñieåm Xếp loại: ( A:8 đến 10 điểm; B: 6,5 đến 7,9 điểm) C: 6,5 điểm) ,ngaøy thaùng naêm 2012 Họ tên & chữ ký Giám khảo Giaùm khaûo 1: (22) Giaùm khaûo 2: Giaùm khaûo 3: Ý KIẾN NHẬN XÉT VAØ XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC I - Hội đồng khoa học cấp trường: - Nhaän xeùt: - Xếp Loại: .,ngaøy thaùng naêm 2012 Chủ tịch Hội đồng khoa học II - Hội đồng khoa học cấp sở(Phòng GD&ĐT): - Nhaän xeùt: - Xếp Loại: ,ngaøy thaùng naêm 2012 Chủ tịch Hội đồng khoa học III - Hội đồng khoa học cấp Huyện (Tỉnh): - Nhaän xeùt: - Xếp Loại: .,ngaøy thaùng naêm 2012 Chủ tịch Hội đồng khoa học (23)