Tính cấp thiết nghiên cứu của đề tài
Khởi sự kinh doanh đang trở thành xu hướng nổi bật tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế và tạo ra việc làm Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách nhằm khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đặc biệt là trong giới trẻ Khi lựa chọn con đường làm chủ, các doanh nhân tương lai thường gặp nhiều thách thức như hiện thực hóa ý tưởng, huy động nguồn lực và điều hành doanh nghiệp Điều quan trọng là xác định các yếu tố và điều kiện cần thiết để khởi sự kinh doanh thành công, từ giai đoạn hình thành ý tưởng cho đến khi doanh nghiệp hoạt động hiệu quả trên thị trường.
Tại Việt Nam, số lượng người khởi sự kinh doanh hàng năm rất lớn, nhưng tỷ lệ thành công lại rất thấp, với 50% doanh nghiệp mới không tồn tại quá 5 năm So với các nước như Anh và Mỹ, tỷ lệ doanh nghiệp sống sót sau 3-5 năm ở Anh là 70%, trong khi ở Mỹ chỉ dưới 50% sau 5 năm Nguyên nhân chính dẫn đến thất bại của các doanh nghiệp khởi sự bao gồm điều kiện khởi sự chưa đảm bảo, thiếu hụt về pháp lý, vốn, nhân lực và những yếu tố cá nhân của người khởi sự Đặc biệt, nhiều người khởi sự không đánh giá đúng những gì cần học, dẫn đến thiếu kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết Đây là thách thức lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn khởi sự, và sau khi hiện thực hóa ý tưởng thành doanh nghiệp, họ còn phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn nữa.
Nghiên cứu về điều kiện khởi sự kinh doanh của doanh nghiệp mới thành lập tại Việt Nam hiện nay còn hạn chế Mặc dù đã có một số tài liệu liên quan, nhưng vẫn thiếu những nghiên cứu cụ thể về các điều kiện cần thiết cho việc khởi sự kinh doanh Do đó, việc tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này là rất cần thiết để hỗ trợ các doanh nghiệp mới.
Tại Trường Đại học Thương mại, học phần Khởi sự kinh doanh, do bộ môn Quản trị tác nghiệp kinh doanh giảng dạy từ năm học 2017-2018, đóng vai trò quan trọng trong chương trình đào tạo Tuy nhiên, tài liệu giảng dạy hiện tại vẫn chưa hoàn thiện, đặc biệt là nội dung liên quan đến các điều kiện khởi sự kinh doanh của doanh nghiệp mới thành lập, chỉ được đề cập một cách khái quát và thiếu hệ thống Để nâng cao chất lượng dạy và học, Nhà trường đã quyết định giao cho bộ môn biên soạn giáo trình cho học phần này, hiện đang được triển khai trong giai đoạn 2018-2020.
Để đóng góp cho việc biên soạn giáo trình học phần Khởi sự kinh doanh, nghiên cứu về khởi sự kinh doanh và các điều kiện liên quan là rất cần thiết Bộ môn đã phân công nghiên cứu và viết nội dung liên quan, bao gồm việc điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mới thành lập Tác giả sẽ hệ thống hóa lý thuyết về điều kiện khởi sự kinh doanh và nghiên cứu thực trạng tại một số doanh nghiệp mới thành lập ở Việt Nam, nhằm làm rõ hơn mối liên hệ giữa lý thuyết và thực tiễn.
Nhằm phục vụ cho việc biên soạn giáo trình giảng dạy môn Khởi sự kinh doanh và hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp thành công, tác giả đã chọn đề tài "Nghiên cứu điều kiện khởi sự kinh doanh của doanh nghiệp mới thành lập" cho nghiên cứu khoa học cấp Trường.
Tổng quan tình hình nghiên cứu
Trong nước
Hiện nay, có nhiều tài liệu và nghiên cứu về khởi nghiệp và khởi sự kinh doanh tại Việt Nam, tập trung vào các vấn đề như tinh thần khởi nghiệp, ý định khởi nghiệp và quá trình khởi nghiệp Các tài liệu cũng đề cập đến các điều kiện cần thiết để khởi sự kinh doanh, bao gồm yếu tố cá nhân, vốn, pháp lý, nhân lực và cơ sở vật chất Tuy nhiên, những tài liệu này vẫn chưa mang tính hệ thống, chưa khoa học và thiếu chi tiết về các điều kiện khởi sự kinh doanh.
Trong tài liệu của Nguyễn Ngọc Huyền và Ngô Thị Việt Nga (2016), tác giả cung cấp cái nhìn tổng quan về khởi sự kinh doanh, bao gồm tư duy, phương thức và chiến lược cần thiết Các điều kiện khởi sự doanh nghiệp được nhấn mạnh, từ tư chất của doanh nhân, kiến thức cần thiết, đến nguồn lực như nhân lực, cơ sở vật chất và tài chính Việc lựa chọn nhóm quản trị viên là nhiệm vụ quan trọng nhất khi thành lập doanh nghiệp mới, bên cạnh đó còn có tuyển chọn nhân lực, huy động vốn và mua sắm trang thiết bị Các yếu tố tài chính và marketing như chọn thị trường mục tiêu, xác định vị thế doanh nghiệp và xây dựng nhãn hiệu cũng được đề cập Để phát triển bền vững, doanh nhân cần thiết lập quan hệ với đối tác chiến lược, khách hàng và các cơ quan quản lý ngay từ giai đoạn đầu.
Quy trình khởi sự kinh doanh bao gồm các bước từ hình thành ý tưởng, đánh giá và lựa chọn đến lập kế hoạch và triển khai hoạt động kinh doanh Tài liệu này cung cấp kiến thức và kỹ năng cơ bản về khởi sự kinh doanh, cùng với các điều kiện cần thiết để bắt đầu Tuy nhiên, nó chưa làm rõ điều kiện nào có ảnh hưởng lớn nhất đến sự thành công của doanh nghiệp mới và những yếu tố quyết định thành công của cá nhân khởi sự kinh doanh.
GEM (Global Entrepreneurship Monitor) được triển khai lần đầu vào năm 1999 với sự tham gia của 10 quốc gia phát triển, bao gồm 7 nước thuộc nhóm G7 cùng với Đan Mạch, Phần Lan và Israel Sau 19 năm, GEM đã mở rộng ra hơn 100 quốc gia, trở thành nghiên cứu lớn nhất về kinh doanh toàn cầu Nghiên cứu này được thực hiện với phương pháp thống nhất dưới sự điều hành của các nhà nghiên cứu kinh tế hàng đầu.
GEM (Global Entrepreneurship Monitor) là một tổ chức nghiên cứu quan trọng, thu thập dữ liệu từ các quốc gia thành viên để so sánh sự phát triển kinh doanh và các yếu tố ảnh hưởng đến nó Mối quan tâm chính của GEM là hoạt động khởi nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập trong vòng 3,5 năm Báo cáo năm 2018 về chỉ số khởi nghiệp tại Việt Nam cung cấp cái nhìn sâu sắc về cơ hội và tiềm năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại đây Tài liệu phân tích hệ sinh thái khởi nghiệp, làm rõ các điều kiện kinh doanh như năng lực thị trường nội địa, văn hóa xã hội, chính sách chính phủ, và cơ sở hạ tầng Ngoài ra, báo cáo còn so sánh điều kiện kinh doanh của Việt Nam với các nước trong khu vực ASEAN, tuy nhiên chưa đi sâu vào phân tích cụ thể từ góc độ người khởi nghiệp và doanh nghiệp mới thành lập.
Trong cuốn “Cẩm nang hiểu biết về kinh doanh”, của tác giả Trần Văn Trang
Bài viết đề cập đến những kiến thức cơ bản về khởi sự kinh doanh, bao gồm quy trình khởi nghiệp và các yếu tố cần thiết để điều hành doanh nghiệp mới thành công Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của các yếu tố đảm bảo thành công trong kinh doanh, như tính cách, năng lực quản trị và các điều kiện cá nhân như quyết tâm, động cơ, sức khỏe, khả năng chấp nhận rủi ro, và tình hình tài chính Ngoài ra, tài liệu cũng phân tích các nguồn lực cần thiết để quản lý doanh nghiệp mới, bao gồm nguồn nhân lực, tài chính, thiết bị, vật liệu và kỹ năng quản lý.
Nghiên cứu của Nguyễn Quang Vĩnh và Trần Văn Trang (2018) đã áp dụng phương pháp AHP (FAHP) để xếp hạng các yếu tố chính dẫn đến thành công trong khởi nghiệp sáng tạo Các yếu tố được chia thành ba nhóm: Nhóm 1 liên quan đến cá nhân hoặc nhóm khởi nghiệp, bao gồm kinh nghiệm làm việc, kinh nghiệm khởi nghiệp trước đó, trình độ đào tạo, khả năng lãnh đạo và động cơ khởi nghiệp Nhóm 2 tập trung vào các đặc điểm của doanh nghiệp khởi nghiệp, như quy mô nhóm, vị trí khởi nghiệp và các liên minh đối tác Cuối cùng, Nhóm 3 đề cập đến các yếu tố môi trường bên ngoài, bao gồm hỗ trợ từ chính phủ, quỹ đầu tư mạo hiểm, mức độ cạnh tranh và chính sách khoa học công nghệ.
Bài viết chỉ ra bốn yếu tố quan trọng liên quan đến sản phẩm và thị trường, bao gồm mức độ đổi mới sản phẩm, công nghệ, tiềm năng chưa khai thác của thị trường và tốc độ tăng trưởng của thị trường Nghiên cứu cho thấy động lực khởi nghiệp có ảnh hưởng lớn nhất đến thành công của khởi nghiệp sáng tạo, tiếp theo là kinh nghiệm trong ngành và trình độ đào tạo Các yếu tố khác như kinh nghiệm quản trị và khả năng lãnh đạo cũng đóng vai trò quan trọng, trong khi quy mô nhóm khởi nghiệp và liên minh có ảnh hưởng thấp hơn Tuy nhiên, nghiên cứu chưa chỉ ra sự ảnh hưởng mạnh mẽ của các chỉ báo liên quan đến doanh nghiệp, mặc dù một số nghiên cứu trước đây đã chứng minh điều này Hạn chế chính của nghiên cứu là số lượng mẫu nhỏ và khái niệm "khởi nghiệp thành công" chưa được định nghĩa rõ ràng, dẫn đến sự hiểu biết khác nhau giữa các chuyên gia tham gia khảo sát.
Bộ sách của ILO cung cấp kiến thức cơ bản về khởi sự doanh nghiệp, bao gồm đánh giá ý tưởng kinh doanh, phân tích thị trường, lập kế hoạch tổ chức nhân sự, và ước tính vốn khởi sự Tài liệu nhấn mạnh rằng để khởi sự doanh nghiệp thành công, người chủ cần có các yếu tố nền tảng như quyết tâm, động cơ, chữ tín, sức khỏe, khả năng chấp nhận rủi ro, khả năng ra quyết định, điều kiện gia đình, tay nghề kỹ thuật, kỹ năng quản lý, và kiến thức về ngành.
Trong những nghiên cứu của các tác giả khác như Hồ Sỹ Hùng [4], Bích Hạnh
Hoàng Văn Hoa và Lê Văn Nam tập trung nghiên cứu môi trường và chính sách hỗ trợ khởi nghiệp tại Việt Nam, bao gồm các yếu tố như môi trường đầu tư, pháp luật kinh doanh, và mối liên kết giữa các trung tâm, viện nghiên cứu, trường đại học, chính quyền và doanh nghiệp khởi sự trong hoạt động khởi nghiệp.
Theo báo cáo của Mekong Business Initiative trong tài liệu “Thông lệ quốc tế tốt về hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp”, hệ sinh thái khởi nghiệp được phân tích chi tiết với các điều kiện cần thiết cho sự thành công của doanh nghiệp khởi nghiệp Cụ thể, doanh nghiệp cần có một ý tưởng và tầm nhìn rõ ràng, kiểm nghiệm sản phẩm và dịch vụ trên thị trường, mở rộng thị trường sau khi ra mắt sản phẩm và thu hút khách hàng Đặc biệt, để phát triển bền vững, doanh nghiệp khởi nghiệp cần nhiều nguồn lực, đặc biệt là nguồn vốn.
Nghiên cứu về khởi nghiệp và khởi sự kinh doanh đã thu hút sự chú ý của nhiều tác giả, mỗi người mang đến những quan điểm và hướng tiếp cận khác nhau Tuy nhiên, các tài liệu về điều kiện khởi sự kinh doanh vẫn còn thiếu tính hệ thống và chưa được tổ chức một cách bài bản, chủ yếu tập trung vào lý thuyết cẩm nang Điều này cho thấy còn nhiều khoảng trống cần được khai thác và hoàn thiện trong lĩnh vực này.
Danh mục các công trình nghiên cứu, tài liệu có liên quan đến đề tài được trích dẫn khi đánh giá tổng quan bao gồm:
1 Bích Hạnh (2009), Thành lập doanh nghiệp và kinh doanh tại Việt Nam
(Setting up enterprise and doing business in Vietnam)
2 Hoàng Văn Hoa (2010), Xây dựng đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong giai đoạn 2011-2020
3 Lương Minh Huân (2015), Báo cáo Chỉ số Khởi nghiệp Việt Nam 2015/2016, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), NXB Giao Thông
4 Hồ Sỹ Hùng (2010), chủ đề “Vườn ươm doanh nghiệp” (Business incubator)
5 Nguyễn Ngọc Huyền, Ngô Thị Việt Nga (2016), “Giáo trình khởi sự kinh doanh”, NXB Đại học Kinh tế quốc dân
6 Lê Văn Nam (2012), Chuyên đề “Kiến thức và kỹ năng cần thiết để thành lập doanh nghiệp”
7 Trần Văn Trang (2016), Cẩm nang hiểu biết về kinh doanh, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)
8 Nguyễn Quang Vĩnh, Trần Văn Trang (2018), Ứng dụng phương pháp AHP mờ (FAHP) trong xếp hạng thứ tự các yếu tố chủ yếu dẫn đến sự thành công trong khởi nghiệp sáng tạo, “Kỷ yếu hội thảo khoa học quốc gia: Khởi nghiệp và đổi mới trong kinh doanh”, trường Đại học Thương Mại
9 ILO (2000), Nhận thức về kinh doanh và khởi nghiệp, Chương trình khởi sự doanh nghiệp và tăng cường khả năng kinh doanh ở Việt Nam
10 ILO (2000), Lập kế hoạch kinh doanh, Chương trình khởi sự doanh nghiệp và tăng cường khả năng kinh doanh ở Việt Nam
11 Mekong Business Initiative, Thông lệ quốc tế tốt về hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp.
Ngoài nước
Các yếu tố thành công chính (Key success factors - KSFs) là những yếu tố quan trọng giúp các dự án khởi nghiệp đạt được thành công Nghiên cứu của José Santisteban và David Mauricio (2017) đã hệ thống hoá 21 yếu tố thành công quan trọng từ 1.013 bài báo và 74 nghiên cứu thực nghiệm, phân loại chúng thành ba nhóm chính: doanh nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp và môi trường bên ngoài Những yếu tố này đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp mới.
Doanh nghiệp mới thành lập đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp, nơi mà các hoạt động của nó chịu ảnh hưởng từ nhiều thành phần khác nhau Theo OECD, hệ sinh thái khởi nghiệp được định nghĩa là tổng hợp các mối liên kết giữa các chủ thể khởi nghiệp, tổ chức khởi nghiệp, và các cơ quan liên quan, tác động trực tiếp đến môi trường khởi nghiệp tại địa phương Hệ sinh thái này được hình thành bởi con người và các startup ở nhiều giai đoạn và loại hình tổ chức khác nhau, tương tác để phát triển các công ty khởi nghiệp Các tổ chức hỗ trợ như vườn ươm, bộ máy gia tốc và không gian làm việc chung, cùng với các dịch vụ tài chính và pháp lý, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ sinh thái Điều này cho thấy rằng, hệ sinh thái khởi nghiệp sẽ khác nhau tùy thuộc vào các yếu tố kinh tế, chính trị và giáo dục của từng địa phương.
Việc sao chép mô hình “Silicon Valley” là một sai lầm do những khác biệt cốt lõi giữa Mỹ và các quốc gia khác Tuy nhiên, theo định nghĩa của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (2012), có thể khái quát 8 yếu tố cấu thành một hệ sinh thái khởi nghiệp, bao gồm: thị trường, nguồn nhân lực, nguồn vốn và tài chính, hệ thống hỗ trợ khởi nghiệp (mentors, advisors), khung pháp lý và cơ sở hạ tầng, giáo dục và đào tạo, các trường đại học và học viện, cùng với văn hóa quốc gia.
Nghiên cứu của Theo J Robert Baum và cộng sự (2001) chỉ ra rằng sự phát triển và thách thức trong hoạt động đầu tư kinh doanh mới chịu ảnh hưởng từ ba nhóm yếu tố chính: yếu tố cá nhân của doanh nhân, yếu tố tổ chức và yếu tố môi trường Trong yếu tố môi trường, ba biến quan trọng là tính năng động, sự phức tạp và sự đa dạng Yếu tố tổ chức bao gồm bốn biến quản trị chiến lược: chiến lược tập trung hóa, chiến lược chi phí thấp, đổi mới và chiến lược khác biệt về chất lượng Đối với yếu tố cá nhân, có mười đặc điểm cần xem xét, bao gồm thiết lập mục tiêu, tầm nhìn, niềm đam mê, kỹ năng quản lý nguồn lực, sự kiên trì, tự tin vào năng lực bản thân, độ tuổi và khả năng kiểm soát.
Bên cạnh đó, ở góc độ phân tích của khởi nghiệp đổi mới - sáng tạo, theo
Theo Magnus Klofsten (2003), có 8 yếu tố quan trọng hỗ trợ nền tảng kinh doanh của một doanh nghiệp khởi nghiệp, bao gồm: ý tưởng, sản phẩm, tiếp thị, chuyên môn của chủ doanh nghiệp, động cơ thúc đẩy, quan hệ khách hàng, cơ cấu tổ chức và quan hệ với các đối tác khác Những yếu tố này là cần thiết để công ty phát triển, đạt lợi nhuận và duy trì sự ổn định.
Mô hình Timmons (1994) được xem là tiêu chuẩn trong việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp khởi nghiệp trong những năm đầu Mô hình này chia thành ba nhóm chính: yếu tố con người, bao gồm những người sáng lập và đội ngũ quản trị; ý tưởng, liên quan đến việc khai thác và phát triển cơ hội thị trường; và tài nguyên, đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập và phát triển doanh nghiệp.
Theo nghiên cứu của Bertrand Brillois (2000), các yếu tố chính tạo nên sự thành công của doanh nghiệp khởi nghiệp bao gồm: việc xây dựng và làm rõ ý tưởng, phát triển sản phẩm và thị trường, cơ cấu tổ chức, giá trị cốt lõi, sự cam kết, và mối quan hệ với khách hàng cũng như các đối tác Bên cạnh đó, nghiên cứu của Bolton (1971) về doanh nghiệp nhỏ cũng chỉ ra các vấn đề quan trọng cần được xác định để đạt được thành công, bao gồm quản trị tài chính, quản trị và kiểm soát thông tin, tổ chức và phân quyền, marketing, quản trị hệ thống thông tin, quản trị nhân sự, quản trị công nghệ, lập kế hoạch sản xuất và quản trị mua hàng.
Vốn là yếu tố nội tại quyết định đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khởi nghiệp, ảnh hưởng đến quy mô và năng lực cạnh tranh (Lussier và Halabi, 2010) Vốn tác động đến quyết định đầu tư và mua sắm tài sản, từ đó ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn từ các tổ chức tín dụng Doanh nghiệp khởi nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh sẽ dễ dàng đổi mới cơ sở vật chất, trang thiết bị và công nghệ, nâng cao khả năng cạnh tranh và mở rộng cơ hội phát triển trên thị trường.
Nguồn nhân lực và phương pháp quản trị nhân lực là yếu tố then chốt tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp (Benzing, 2008) Một đội ngũ quản lý có kinh nghiệm và năng lực, kết hợp với nhân viên có trình độ và khả năng sáng tạo, sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp trong quá trình phát triển.
Chính sách marketing và bán hàng là yếu tố then chốt quyết định sự thành công và doanh thu của doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp Dù sản phẩm có chất lượng tốt, nhưng nếu không chú trọng đến marketing và bán hàng, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc đạt hiệu quả kinh doanh Điều này càng trở nên quan trọng trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ hiện nay.
Để đảm bảo thành công cho doanh nghiệp trong giai đoạn khởi nghiệp, sản phẩm cần được điều chỉnh liên tục theo nhu cầu của xã hội Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần thiết lập các tiêu chuẩn ổn định nhằm xác định vị trí khách hàng một cách hiệu quả.
Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thương hiệu và điểm nhấn riêng biệt cho các doanh nghiệp khởi nghiệp (Marika và Hannu, 2013).
Trong nghiên cứu Chuthamas C., Aminul I., Thiyada, K., & Dayang, H M Y
Năm 2011, tác giả nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến thành công của doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) tại Thái Lan, kiểm định 8 yếu tố chính: lĩnh vực kinh doanh, quản trị, sản phẩm-dịch vụ, khách hàng-thị trường, cách thức kinh doanh, tài nguyên-tài chính, chiến lược và môi trường bên ngoài Kết quả phân tích SPSS cho thấy các yếu tố quan trọng nhất bao gồm lĩnh vực kinh doanh, khách hàng và thị trường, cách thức kinh doanh, tài nguyên và tài chính, cùng với môi trường bên ngoài Để đạt được thành công, sản phẩm cần có sự sáng tạo và đổi mới về chất lượng, chi phí và dịch vụ, trong khi sự cân bằng giữa chất lượng và chi phí cũng rất quan trọng Các tài nguyên như cơ sở vật chất, tài chính, thông tin, xã hội và kiến thức đóng vai trò then chốt trong việc thiết lập và vận hành doanh nghiệp mới tại Úc.
Tổng nguồn lực của công ty được chia thành bốn loại: vốn nhân lực, vốn xã hội, vốn tài chính và lợi thế tài nguyên Vốn nhân lực bao gồm kiến thức của nhóm sáng lập, trong khi vốn xã hội liên quan đến các nguồn lực kết nối qua mạng lưới, giúp các nhà sáng lập tiếp cận thông tin và quyết định tốt hơn Vốn tài chính là số tiền có thể huy động để đầu tư vào liên doanh Kinh nghiệm và giáo dục của nhân lực là yếu tố quyết định sự thành công, đặc biệt trong giai đoạn đầu của doanh nghiệp Việc không nên sử dụng tiền tiết kiệm cá nhân để khởi nghiệp và cẩn trọng khi tìm kiếm nguồn tài chính từ nhiều nơi là rất quan trọng Các yếu tố như đặc điểm cá nhân của doanh nhân và môi trường tổ chức cũng ảnh hưởng đến thành công của các hoạt động đầu tư Nghiên cứu cho thấy trong giai đoạn 1961-1990, đặc điểm của doanh nhân có tác động nhỏ đến sự thành công, nhưng nhiều nghiên cứu khác lại khẳng định đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của doanh nghiệp mới thành lập.
Theo Ray (1993), tính cách cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc khởi nghiệp thành công, bên cạnh kiến thức, kỹ năng và tài chính Gần đây, ngày càng nhiều nghiên cứu từ các chuyên gia tâm lý học đã chỉ ra rằng họ không chỉ chú trọng vào đặc điểm cá nhân của doanh nhân mà còn nghiên cứu về năng lực, động lực, nhận thức và hành vi Các mô hình phức tạp hơn và công cụ nghiên cứu tiên tiến đã được áp dụng để phát triển lý thuyết về mối quan hệ nhân quả trong khởi nghiệp (Baron, 2004; Baum, Locke, & Smith, 2001; Busenitz & Barney, 1997; Mitchell, Smith, Seawright).
Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của bài viết là hệ thống hóa lý thuyết về các điều kiện khởi sự kinh doanh cho doanh nghiệp mới thành lập, nhằm hỗ trợ việc biên soạn giáo trình cho môn học Khởi sự kinh doanh Nội dung này sẽ được áp dụng thực tiễn trong quá trình khởi sự của các doanh nghiệp tại Việt Nam.
* Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về điều kiện khởi sự kinh doanh của doanh nghiệp mới thành lập
* Phân tích và đánh giá khái quát một số điều kiện khởi sự kinh doanh ở Việt Nam hiện nay
Các chủ doanh nghiệp đánh giá rằng điều kiện khởi sự kinh doanh có ảnh hưởng lớn đến sự thành công của doanh nghiệp trong 3,5 năm đầu Những yếu tố như nguồn vốn, môi trường pháp lý và hỗ trợ từ cộng đồng đều đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định khả năng phát triển và bền vững của doanh nghiệp mới Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nắm bắt cơ hội trong giai đoạn khởi nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua những thách thức ban đầu và đạt được thành công lâu dài.
Ứng dụng kết quả nghiên cứu trong giảng dạy môn khởi sự kinh doanh thuộc bộ môn Quản trị tác nghiệp kinh doanh là rất quan trọng Bài viết đề xuất các giải pháp hỗ trợ cá nhân và nhóm khởi sự kinh doanh tại các doanh nghiệp mới thành lập ở Việt Nam, nhằm nâng cao hiệu quả và khả năng thành công cho các dự án khởi nghiệp.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu
- Loại dữ liệu bao gồm các dữ liệu định tính và dữ liệu định lượng
- Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp (phỏng vấn); thứ cấp
+ Tìm kiếm và lập danh sách các tài liệu cần thiết, đọc và nghiên cứu để hệ thống hóa cơ sở lý luận
Trong báo cáo này, các dữ liệu chính được sử dụng bao gồm dữ liệu thứ cấp, bao gồm văn bản từ tài liệu, công trình nghiên cứu của các tác giả đã xuất bản hoặc chưa xuất bản, như sách, giáo trình, bài báo khoa học và tài liệu giảng dạy liên quan đến điều kiện khởi sự kinh doanh Ngoài ra, các số liệu thống kê từ doanh nghiệp thực tế như báo cáo tài chính, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và các văn bản doanh nghiệp cũng được xem xét.
Tác giả đã thu thập dữ liệu sơ cấp thông qua phỏng vấn sâu 20 cá nhân, bao gồm những người khởi sự kinh doanh và các quản lý tại các doanh nghiệp mới thành lập trong 3 năm qua, chủ yếu ở Hà Nội và các tỉnh lân cận.
Các đối tượng phỏng vấn đến từ các doanh nghiệp vừa và nhỏ mới thành lập trong nhiều lĩnh vực kinh doanh như sản xuất cơ khí, phần mềm, vật liệu xây dựng, xây dựng, giáo dục, du lịch, bất động sản, thực phẩm và thiết bị giáo dục Máy thu âm được sử dụng để ghi lại chính xác các câu trả lời trong quá trình phỏng vấn.
Phương pháp xử lý dữ liệu
Nhóm nghiên cứu áp dụng phương pháp phân tích dữ liệu định tính theo quy trình của Creswell (2014) để xử lý dữ liệu sơ cấp Họ tổ chức dữ liệu, đọc các bản ghi phỏng vấn, mã hóa, phát triển chủ đề và sắp xếp dữ liệu theo nhóm chủ đề Sau khi chuyển băng ghi âm thành bản ghi phỏng vấn, nhóm đọc qua để có cái nhìn tổng thể, sau đó tóm tắt các đoạn phỏng vấn dài thành những câu ngắn thể hiện nội dung chính Quá trình này giúp nhóm hình thành ý tưởng về các chủ đề và tổ chức dữ liệu Kết quả là danh sách các chủ đề nghiên cứu được mã hóa, với các kết quả miêu tả dựa trên các chủ đề và ví dụ minh chứng từ quan điểm của các đối tượng phỏng vấn.
Ý nghĩa của nghiên cứu
Nghiên cứu đã xác định các điều kiện cần thiết cho người khởi sự khi bắt đầu điều hành doanh nghiệp mới và đánh giá ảnh hưởng của những điều kiện này đến kết quả hoạt động kinh doanh trong vòng ba năm rưỡi Điều này rất quan trọng cho những người khởi nghiệp lần đầu, giúp họ nhận thức rõ ràng về những điều kiện kinh doanh cần thiết, cũng như xác định những điểm còn thiếu sót để chuẩn bị tốt nhất cho sự thành công và phát triển của doanh nghiệp.