ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN HỮU VIT VAI TRò CủA LựC LƯợNG CÔNG AN NHÂN DÂN TRONG PHòNG, CHốNG THAM NHũNG, Từ THựC TIễN CÔNG AN TỉNH HảI DƯƠNG LUN VN THC S LUT HC H NỘI - 2020 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUT NGUYN HU VIT VAI TRò CủA LựC LƯợNG CÔNG AN NHÂN DÂN TRONG PHòNG, CHốNG THAM NHũNG, Từ THựC TIễN CÔNG AN TỉNH HảI DƯƠNG Chuyờn ngnh: Lut Hin pháp luật hành Mã số: 8380101.02 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS PHẠM HỒNG THÁI HÀ NỘI - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan Luận văn cơng trình nghiên cứu riêng Các kết nêu Luận văn chưa cơng bố cơng trình khác Các số liệu, ví dụ trích dẫn Luận văn đảm bảo tính xác, tin cậy trung thực Tơi hồn thành tất mơn học tốn tất nghĩa vụ tài theo quy định Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội Vậy viết Lời cam đoan đề nghị Khoa Luật xem xét để bảo vệ Luận văn Tơi xin chân thành cảm ơn! NGƢỜI CAM ĐOAN Nguyễn Hữu Việt MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THAM NHŨNG VÀ VAI TRÒ CỦA LỰC LƢỢNG CƠNG AN NHÂN DÂN TRONG PHỊNG, CHỐNG THAM NHŨNG .8 1.1 Hành vi tham nhũng phòng, chống tham nhũng 1.1.1 Khái niệm tham nhũng tác hại tham nhũng 1.1.2 Tác hại hành vi tham nhũng 14 1.2 Vị trí, vai trị cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng 17 1.2.1 Khái qt vị trí vai trị công an nhân dân 17 1.2.2 Khái quát chung phát xử lý hành vi tham nhũng 20 1.2.3 Vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng thông qua hoạt động xử lý kỷ luật 25 1.2.4 Vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng thơng qua hoạt động xử lý hình hành vi tham nhũng 28 1.2.5 Vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân trong phịng, chống tham nhũng thơng qua hoạt động xử lý dân hành vi tham nhũng 33 1.3 Các yếu tố ảnh hƣởng thực vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân phòng, chống tham nhũng 35 1.3.1 Yếu tố pháp luật 35 1.3.2 Yếu tố kinh tế, trị, văn hố, xã hội 36 1.3.3 Yếu tố ngƣời 38 1.3.4 Yếu tố sở vật chất, khoa học – công nghệ 39 TIỂU KẾT CHƢƠNG 40 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC HIỆN VAI TRỊ CỦA LỰC LƢỢNG CƠNG AN NHÂN DÂN TRONG PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƢƠNG 42 2.1 Các quy định pháp luật Việt Nam phòng, chống tham nhũng 42 2.1.1 Hệ thống văn quy phạm pháp luật phòng, chống tham nhũng Việt Nam 42 2.1.2 Các hành vi tham nhũng theo quy định pháp luật Việt Nam 44 2.1.3 Xử lý hành vi tham nhũng biện pháp kỷ luật nhà nƣớc 47 2.1.4 Xử lý hành vi tham nhũng biện pháp hình 48 2.1.5 Xử lý hành vi tham nhũng biện pháp dân 52 2.2 Các quy định pháp luật vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân phòng, chống tham nhũng 53 2.2.1 Vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng thơng qua hoạt động xử lý tham nhũng biện pháp kỷ luật 53 2.2.2 Vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng thơng qua hoạt động xử lý hình 56 2.2.3 Vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân thông qua hoạt động xử lý hành vi tham nhũng biện pháp dân 64 2.3 Thực trạng tham thực tiễn thực vai trị lực lƣợng Cơng an nhân dân phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng 65 2.3.1 Thực trạng tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng 65 2.3.2 Thực vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng 67 2.3.3 Các nguyên nhân số hạn chế thực vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng 73 TIỂU KẾT CHƢƠNG 82 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA LỰC LƢỢNG CÔNG AN NHÂN DÂN TRONG XỬ LÝ HÀNH VI THAM NHŨNG 83 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 Giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống nhũng 83 Hồn thiện quy định pháp luật biện pháp xử lý hành vi tham nhũng thuộc thẩm quyền Cơng an 83 Hồn thiện quy định pháp luật vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng trƣờng hợp xử lý kỷ luật ngƣời có chức vụ, quyền hạn 85 Hoàn thiện quy định pháp luật vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng biện pháp hình 87 Hoàn thiện quy định pháp luật vai trò lực lƣợng cơng an nhân phịng, chống tham nhũng biện pháp dân 93 Các giải pháp khác nhằm nâng cao vai trò lực lƣợng Cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng 94 3.2.1 Kiện tồn lực lƣợng cơng an tham gia phịng, chống, xử lý hành vi tham nhũng 94 3.2.2 Hoàn thiện sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật công nghệ có liên quan đến cơng tác phát xử lý hành vi tham nhũng 97 3.2.3 Nâng cao ý thức pháp luật toàn thể cán bộ, cơng chức, quan nhà nƣớc phịng, chống tham nhũng 97 3.2.4 Nâng cao hiểu biết pháp luật, tạo điều kiện để quần chúng nhân dân tham gia phát đấu tránh với hành vi tham nhũng 100 TIỂU KẾT CHƢƠNG 102 3.2 KẾT LUẬN 103 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 106 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Đấu tranh phòng, chống tham nhũng nhiệm vụ đặc biệt quan trọng mà Đảng Nhà nƣớc ta tâm thực nhằm bƣớc đẩy lùi tham nhũng Trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lực lƣợng công an nhân dân lực lƣợng nòng cốt phát xử lý tham nhũng Trong năm qua, đại án tham nhũng đƣợc đƣa ánh sáng xử lý ln có đóng góp quan trọng, có tính định lực lƣợng công an nhân dân, đƣợc Đảng Nhà nƣớc ta quần chúng nhân dân tin tƣởng Tuy nhiên, bên cạnh kết đạt đƣợc, đấu tranh phòng, chống tham nhũng bộc lộ số vƣớng mắc làm giảm hiệu phát hiện, xử lý tham nhũng lực lƣợng công an nhân dân Hiện chƣa có Nghị định quy định xử lý vi phạm hành hành vi tham nhũng Ngoài ra, quy định thời hạn giải tố giác tội phạm, tin báo tội phạm kiến nghị khởi tố ngắn chƣa phù hợp với tính chất phức tạp vụ án tham nhũng Tƣơng tự nhƣ vậy, quy định thời hạn điều tra ngắn không đủ để làm rõ triệt để thật khách quan vụ án tham nhũng Đồng thời, vƣớng mắc quy định giám định ảnh hƣởng không nhỏ đến hiệu xử lý hành vi tham nhũng Bên cạnh đó, yếu tố khác nhƣ quân số mỏng, lực phận cán bộ, chiến sĩ chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu thực tế, sở hạ tầng, phƣơng tiện kỹ thuật, công nghệ nhiều hạn chế hạn chế khác ảnh hƣởng đến đấu tranh phòng, chống tham nhũng Thực tiễn phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng lực lƣợng cơng an cịn vƣớng mắc pháp luật, hạn chế phối hợp lực lƣợng Xuất phát từ thực tiễn học viên lựa chọn đề tài: “Vai trò lực lượng Cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng, từ thực tiễn Công an tỉnh Hải Dương” làm đề tài luận văn thạc sĩ Tình hình nghiên cứu đề tài Cho đến nay, có số cơng trình nghiên cứu tham nhũng tội phạm tham nhũng, nhƣ: Viện Khoa học Thanh tra (2011), Tài liệu bồi dưỡng phòng, chống tham nhũng, Nhà xuất Chính trị quốc gia – Sự thật: Đây tài liệu bồi dƣỡng cho giáo viên trƣờng đại học, cao đẳng trung học kiến thức tham nhũng phòng, chống tham nhũng Cuốn sách làm rõ có hệ thống vấn đề tham nhũng; tƣ tƣởng Hồ Chí Minh quan điểm Đảng, Nhà nƣớc ta phòng, chống tham nhũng; giải pháp phòng, chống tham nhũng Nguyễn Văn Giang (2018), Nhận diện tham nhũng cơng tác cán bộ, Tạp chí Cộng sản, (911): Bài viết đƣa số vấn đề lý luận thực tiễn việc nhận diện tham nhũng cơng tác cán Từ đó, tác giả đƣa số đề xuất nhằm ngăn chặn tình trạng tham nhũng công tác cán Trần Huy Đức (2019), Các tội phạm tham nhũng theo pháp luật hình Việt Nam từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng, Luận án tiến sĩ luật học, Học viện Khoa học xã hội: Luận án nghiên cứu số vấn đề lý luận phạm tham nhũng thực tiễn áp dụng quy định pháp luật hình tội phạm tham nhũng Đà Nẵng Qua đó, luận án đƣa số giải pháp nhƣ: bổ sung thêm tội danh vào nhóm tội phạm tham nhũng; hoàn thiện quy định nhắm ngăn chặn việc tẩu tán tài sản Bên cạnh đó, luận án đề xuất số giải pháp khác nhƣ tăng cƣờng phối hợp quan tiến hành tố tụng Bùi Đình Tiến, Tham nhũng cơng ước tội phạm có tổ chức xun quốc gia vấn đề hồn thiện Bộ luật hình Việt Nam, Tạp chí Nhà nƣớc Pháp luật, (6) Bài viết tập trung phân tích so sánh quy định tội phạm tham nhũng khu vực cơng Cơng ƣớc chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia Liên Hợp quốc với quy định tƣơng ứng Bộ luật hình nƣớc ta Từ đó, viết đƣa số định hƣớng nhằm tiếp tục hoàn thiện quy định Bộ luật hình nƣớc ta tội phạm tham nhũng Nguyễn Thanh Bình (2017), Phịng chống tham ô, tham nhũng thời Lê sơ, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, (5) Bài viết phân tích làm rõ quy định Quốc triều hình luật phịng, chống tham nhũng Từ đó, viết đúc rút số học kinh nghiệm cho cơng tác phịng, chống tham nhũng nƣớc ta giai đoạn Theo cho cần phải coi tham nhũng loại tội phạm nguy hiểm cần phải đƣợc ngăn chặn, trừng trị kip thời nghiêm khắc Nguyễn Thị Thanh Dung (2019), Kinh nghiệm phòng, chống tham nhũng Hàn Quốc, Tạp chí Lý luận Chính trị, (1): Bài viết phân tích số kinh nghiệm quý báu Hàn Quốc phịng, chống tham nhũng, nhƣ: cam kết trị mạnh mẽ, liệt Chính phủ; thành lập quan phịng chống tham nhũng hiệu lực, hiệu quả; hành công vụ minh bạch, tinh gọn, hiệu quả; nhiều cải cách nhƣ cải cách chế độ tiền lƣơng; cải cách mua sắm công,… Cầm Thị Lai (2018), Kinh nghiệm từ sách lược phòng, chống tham nhũng Trung Quốc, Tạp chí Lý luận trị, (12).: Bài viết phân tích sách lƣợc phịng, chống tham nhũng liệt Trung Quốc: (1) làm cho không dám tham nhũng; (2) làm cho không cần tham nhũng Đồng thời có số cơng trình nghiên cứu xử lý hành vi tham nhũng: Trần Đức Hiển & Vũ Thanh Tùng (2015), Một số giải pháp nâng cao hiệu công tác phát hiện, điều tra, xử lý vụ án tham nhũng lực lượng cơng an nhân dân, Tạp chí Kiểm sát, (24): Đây số viết trực tiếp vấn đề phát xử lý tham nhũng Trong này, tác giả kết đạt đƣợc công tác phát hiện, điều tra xử lý tham nhũng Tuy nhiên, phủ nhận khó khăn, vƣớng mắc, định Các tác giả nguyên nhân khó khăn này, nhƣ: tinh vi, xảo đối tƣợng có hành vi tham nhũng; nhiều vƣớng mắc pháp luật gây khó khăn cho cơng tác phát hiện, điều tra xử lý tham nhũng Hải Đăng, Những khó khăn, vướng mắc giám định tư pháp giải số vụ án tham nhũng, Tạp chí Dân chủ & Pháp luật, Số chuyên đề Thực Luật giám định Tƣ pháp: Bài viết khó khăn vƣớng mắc cơng tác trƣng cầu giám định, tiếp nhận trƣng cầu giám định; khó khăn, vƣớng mắc thực giám định; khó khăn vƣớng mắc sử dụng kết giám định Tác giả viết nguyên nhân thực trạng Trong đó, phần lớn thiếu nhiều quy định pháp luật Từ đó, tác giả đƣa số kiến nghị, đề xuất Trƣơng Minh Mạnh, Đỗ Thành Trƣờng (2015), Giải pháp nâng cao hiệu công tác thu hồi tài sản tham nhũng, Tạp chí Kiểm sát, (24).: Bài viết hạn chế, bất cập công tác thu hồi tài sản tham nhũng: nhiều trƣờng hợp xác định đƣợc số tiền, tài sản bị tham ô, chiếm đoạt nhƣng không thu hồi đƣợc; việc thu hồi tài sản thực chƣa hiệu Nguyên nhân thực trạng chủ yếu quy định pháp luật thiếu đồng bộ; quy định Bộ luật tố tụng hình chƣa bao quát hết đƣợc khả thực tiễn;… Nhƣ vậy, thân chiến sĩ quân số đơn vị chiến đấu trực tiếp mỏng mà phải phân tán nhiều nhiệm vụ khác Trong đó, phát triển kinh tế Hải Dƣơng với phức tạp tinh vi loại tội phạm Vì vậy, hầu nhƣ cán bộ, chiến sĩ ln tình trạng căng sức chiến đấu Các chiến sĩ ngƣời nhƣ bao ngƣời khác Nếu nhƣ chiến sĩ tiếp tục phải căng sức, gồng để hồn thành nhiệm vụ, đến lúc sức lực suy giảm đƣơng nhiên hiệu công việc giảm theo Vì vậy, cần xem xét bổ sung thêm cán bộ, chiến sĩ có lực cho đơn vị trực tiếp đấu tranh, phát xử lý tội phạm tham nhũng Thứ ba, cần nâng cao chất lƣợng cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ phát xử lý tham nhũng Hiện 100% chiến sĩ có trình độ cử nhân luật trở lên Nhiều chiến sĩ tham gia học tập khoá học ngắn hạn, dài hạn quản lý hành nhà nƣớc, quản lý kinh tế… để tự trang bị cho kiến thức cần thiết Đây điều đáng mừng Tuy nhiên, để đáp ứng đƣợc nhu cầu đấu tranh, phòng chống tham nhũng, chiến sĩ phải tiếp tục nâng cao nghiệp vụ Trƣớc hết, định kỳ (06 tháng/01 lần), Công an tỉnh cần tổ chức buổi tập huấn để cập nhật cho cán bộ, chiến sĩ kiến thức pháp luật, sách nhà nƣớc quản lý kinh tế, quản lý đầu tƣ cơng, đấu thầu, … Trong trƣờng hợp có quy định sách Nhà nƣớc quản lý kinh tế, quản lý đầu tƣ công, đấu thầu, … cần tổ chức buổi tập huấn, hội thảo để cán bộ, chiến sĩ đƣợc cập nhật thơng tin Bên cạnh đó, nội đơn vị cần phải thƣờng xuyên có buổi họp giao ban, trao đổi nghiệp vụ nhằm chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm cập kiến thức cho Cuối cùng, thân chiến sĩ cần tự giác việc tự học, tự trau dồi kiến thức thông qua việc tự tham gia hội thảo, tập huấn quan quản lý 96 chuyên ngành tổ chức Đồng thời, chiến sĩ cần không ngừng học tập thông qua cập nhật kiến thức từ sách, vở, từ sống, từ nhân dân… 3.2.2 Hoàn thiện sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật cơng nghệ có liên quan đến cơng tác phát xử lý hành vi tham nhũng Khoa học công nghệ phát triển tạo điều kiện cho kinh tế phát triển nhƣng công cụ hiệu để kẻ xấu có ngƣời thực hành vi tham nhũng che giấu tội phạm cách tinh vi Khoa học công nghệ giúp cho kẻ thoái hoá, biến chất dễ dàng thực hành vi tham nhũng mà khó bị phát hiện, xử lý Khoa học công nghệ phát triển nhƣ vũ bão ln đƣợc cấp nhật Vịng đời sản phẩm khoa học cơng nghệ tính theo đơn vị tháng Điều cho thấy lực lƣợng phòng chống tham nhũng khơng có đủ phƣơng tiện kỹ thuật, cơng nghệ đại khơng thể hồn thành nhiệm vụ phát xử lý tham nhũng Vì vậy, để công tác phát hiện, xử lý tham nhũng đƣợc hiệu quả, Cơng an tỉnh Hải Dƣơng cần tiếp tục trang bị thiết bị kỹ thuật, công nghệ đại cho đơn vị trực tiếp phát hiện, xử lý tham nhũng để hoàn thành nhiệm vụ Hệ thống mạng internet trang bị cho lực lƣợng công an phải đủ mạnh để có tính bảo mật cao, có khả lƣu trữ nhiều thơng tin, có khả truy cập tiếp cận nhiều nguồn thông tin Đặc biệt, cần trang bị cho đơn vị phần mềm phƣơng tiện có khả khơi phục liệu bị xố, phần mềm tính tốn số liệu cách nhanh xác 3.2.3 Nâng cao ý thức pháp luật tồn thể cán bộ, cơng chức, quan nhà nước phòng, chống tham nhũng Mặc dù lực lƣợng nòng cốt phát hiện, xử lý tham nhũng, nhƣng lực lƣợng cơng an nhân dân căng chiến với tham nhũng chiến thất bại Muốn chiến thắng, bên cạnh lực lƣợng công an nhân dân, cần phải có hợp tác, hỗ trợ quan, ban 97 ngành khác Vì vậy, cần phải nâng cao ý thức cảnh giác, kiên đấu tranh với tham nhũng, tiêu cực toàn thể cán bộ, công chức tỉnh theo đề xuất sau: Thứ nhất, cán bộ, cơng chức phải có trách nhiệm hợp tác, cung cấp thông tin, sẵn sàng ngƣời làm chứng để cung cấp thông tin, chứng trình điều tra, xử lý hành vi tham nhũng Cần coi cán bộ, công chức chiến sĩ tuyến sẵn sàng hỗ trợ chiến sĩ tuyến Các nguồn tin cán bộ, công chức nội quan, đơn vị quan trọng Bởi họ ngƣời bên tổ chức hết họ ngƣời nắm đƣợc rõ ràng tình hình thực tế quan, đơn vị Để cán bộ, cơng chức tích cực tham gia phát hiện, xử lý tham nhũng, quy định xử lý ngƣời có hành vi che giấu tội phạm, không tố giác tội phạm Uỷ ban nhân dân tỉnh cần có chƣơng trình tơn vinh, khen thƣởng khuyến khích ngƣời dám dũng cảm đƣơng đấu với tham nhũng Thứ hai, cán bộ, cơng chức có trình độ chuyên môn cao đƣợc trƣng cầu để tham gia giám định, định giá tài sản đƣa ý kiến chun mơn ngƣời cần phải coi nhiệm vụ phải hoàn thành theo yêu cầu theo quy định pháp luật Thứ ba, cần hoàn thiện tăng cƣờng phối hợp lực lƣợng công an nhân dân với Uỷ ban kiểm tra, quan tra quan tƣ pháp nhằm nâng cao hiệu phát xử lý hành vi tham nhũng Sự phối hợp không nặng hình thức mà phải bảo đảm chất Cần thƣờng xuyên tổ chức buổi giao ban, giao lƣu cán bộ, công chức quan, đơn vị với lực lƣợng phát hiện, xử lý tham nhũng công an nhân dân để nâng cao hiểu biết nhƣ hiệu phối hợp phát hiện, xử lý tham nhũng 98 Phòng, chống tham nhũng không nhiệm vụ lực lƣợng công an nhân dân mà nhiệm vụ tất quan, tổ chức hệ thống trị Cuộc chiến phịng, chống tham nhũng khơng thể đạt hiệu cao thiếu hợp tác chặt chẽ lực lƣợng công an nhân dân quan, tổ chức khác hệ thống trị Sự phối hợp cần đƣợc tăng cƣờng nhƣ sau: Một là, cần có phối hợp chặt chẽ quan tra lực lƣợng công an nhân dân Trong q trình tham tra phát có dấu hiệu tội phạm tham nhũng, tra cần tiến hành thủ tục nhƣ kiến nghị khởi tố để lực lƣợng cơng an nhân dân kịp thời tham gia từ ban đầu Trong trình điều tra, quan tra cần cung cấp đầy đủ thơng tin để lực lƣợng cơng an có đủ thông tin chứng tiến hành khởi tố, điều tra, thiết lập củng cố hồ sơ, chứng đề nghị truy tố tội phạm Bên cạnh đó, qua công tác nghiệp vụ, phát dấu hiệu tham nhũng nhƣng chƣa có dấu hiệu tội phạm lực lƣợng công an cần thông tin sớm để quan tra kịp thời tra, phát sai phạm nhằm hạn chế vi phạm nghiêm trọng gây thiệt hại lớn cho tài sản nhà nƣớc Giữa hai quan cần có trao đổi thƣờng xuyên nghiệp vụ nhƣ cập nhật kiến thức, kỹ để nâng cao lực phát xử lý tham nhũng Cán hai quan cần thƣờng xuyên liên lạc, trao đổi, chia sẻ thơng tin liên quan đến tình hình tham nhũng, thủ đoạn đối tƣợng để từ có phƣơng án phối hiệu nhƣ tham mƣu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh có biện pháp kịp thời để phòng, chống tham nhũng Hai là, bên cạnh phối với quan tra, lực lƣợng công an nhân dân phải phối hợp chặt chẽ với quan quản lý chuyên ngành (quản lý thị trƣờng, thuế,…) Trƣớc hết, lực lƣợng công an nhân dân cần có phối hợp chặt chẽ với quan, đơn vị tra trực thuộc sở Tiếp đến, lực lƣợng công an nhân cần có chƣơng trình phối hợp chun đề với quan chuyên môn cấp sở cấp huyện để nắm tình hình thực nhiệm vụ quản lý nhà nƣớc quan từ phát bất thƣờng Để phối hợp hiệu quả, lãnh đạo công an tỉnh cần 99 ký chƣơng trình hợp tác với lãnh đạo sở, ban ngành để đƣa nguyên tắc quy tắc phối hợp cụ thể Theo đó, quan cần thƣờng xuyên phối hợp, cung cấp thông tin cho lực lƣợng công an nhân dân Ngƣợc lại, lực lƣợng công an nhân dân cần thƣờng xuyên tổ chức chƣơng trình tập huấn phòng chống tham nhũng, tham mƣu cho lãnh đạo quan giải pháp phòng, chống tham nhũng Trong phạm vi có thể, lực lƣợng cơng an nhân dân đƣa cảnh báo tƣợng không lành mạnh công tác quản lý nhà nƣớc để lãnh đạo quan có giải pháp chấn chỉnh nhằm ngăn ngừa mầm mống tham nhũng Ba là, lực lƣợng công an nhân dân khơng thể bỏ qua sở Sự gắn bó chặt chẽ cơng tác với quyền cấp sở góp phần giúp lực lƣợng cơng an nhân dân nắm đƣợc tình hình để từ nâng cao hiệu phòng, chống tham nhũng 3.2.4 Nâng cao hiểu biết pháp luật, tạo điều kiện để quần chúng nhân dân tham gia phát đấu tránh với hành vi tham nhũng Quần chúng nhân dân lực lƣợng thiếu đấu tranh Đấu tranh với tham nhũng cần có giúp đỡ quần chúng nhân dân thành công Qua thực tiễn phát hiện, xử lý tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng cho thấy, nhiều vụ án tham nhũng đƣợc phát hiện, xử lý từ tố cáo, tố giác tội phạm tin báo tội phạm Nhƣ vậy, nói quần chúng nhân dân cung cấp cho lực lƣợng công an nhân dân tin tức ban đầu tham nhũng, sở lực lƣợng cơng an nhân tổ chức chun án để phát xử lý tham nhũng Ngoài ra, quần chúng nhân dân góp phần quan trọng trình điều tra, thiết lập củng cố hồ sơ xử lý tham nhũng Tuy nhiên, nay, quần chúng nhân dân, dũng cảm tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng cách tích cực Vì vậy, để quần chúng nhân dân tham gia tích cực phát hiện, xử lý tham nhũng, cần: Thứ nhất, lực lƣợng công an nhân dân phải thƣờng xuyên gần dân 100 Thông qua buổi trò chuyện, tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật cho nhân dân sở, lực lƣợng công an nhân dân tuyền truyền quần chúng nhân dân ý thức, trách nhiệm ngƣời dân đấu tranh, phòng chống tham nhũng Mỗi ngƣời dân phải chiến sĩ tuyến mặt trận đấu tranh phòng, chống tham nhũng Thứ hai, lực lƣợng công an nhân dân cần tạo điều kiện để ngƣời dân cung cấp cấp cách nhanh chóng hiệu thông tin tham nhũng Trƣớc hết, thân chiến sĩ phải cầu thị, phải gần dân, phải thƣờng xuyên thăm hỏi ngƣời dân để hiểu biết thêm tình hình sở, địa phƣơng để từ phát thơng tin quan trọng tham nhũng Tiếp đến, cần thiết lập đƣờng dây, đầu mối để ngƣời dẫn dễ dàng cung cấp thông tin mà khơng sợ bị lộ bí mật rị rỉ thông tin 101 TIỂU KẾT CHƢƠNG Trong chƣơng này, để nâng cao hiệu vai trò phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng lực lƣợng công an nhân dân, học viên đề xuất: Thứ nhất, cần hoàn thiện số quy định pháp luật: Cần sớm ban hành Nghị định xử lý vi phạm hành hành vi tham nhũng để tạo sở pháp lý cho lực lƣợng công an nhân tham gia xử lý hành vi tham nhũng biện pháp hành chính; cần có Nghị định quy định tham gia mức độ định lực lƣợng công an nhân dân việc trỗ trợ quan, ngƣời có thẩm quyền xử lý kỷ luật nhà nƣớc hành vi tham nhũng; cần bổ sung chế gia hạn thời gian giải tố giác tội phạm, tin báo tội phạm kiến nghị khởi tố tội phạm tham nhũng; cần bổ sung chế gia hạn thời hạn điều tra tội phạm tham nhũng; cần hoàn thiện quy định pháp luật thời hạn giám định, trách nhiệm ngƣời giám định; quan hệ quan điều tra tổ chức giám định Thứ hai, cần tiếp tục kiện tồn lực lƣợng cơng an nhân dân trực tiếp tham gia phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng; hoàn thiện sở vật chất, phƣơng tiện kỹ thuật hỗ trợ đơn vị phát xử lý hành vi tham nhũng; nâng cao hiểu biết pháp luật cán bộ, công chức địa bàn tỉnh; nâng cao hiểu biết pháp luật quần chúng nhân dân, tạo điều kiện để quần chúng nhân dân tham gia phát hành vi tham nhũng 102 KẾT LUẬN Hành vi tham nhũng hành vi ngƣời có chức vụ, quyền hạn Chỉ ngƣời có chức vụ, quyền hạn có hội điều kiện để thực hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhằm mục đích tƣ lợi Tham nhũng gây ảnh hƣởng tiêu cực đến kinh tế, uy tín Đảng Nhà nƣớc, nhƣ phá vỡ trật tự tốt đẹp xã hội Vì vậy, phải kiên quyết, đấu tranh phòng chống tham nhũng Trong đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lực lƣợng cơng an nhân dân có vai trị đặc biệt quan trọng Nhất là, việc xử lý hình hành vi tham nhũng Kể mặt lý luận pháp luật thực định, vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng đƣợc thể rõ nét Trong xử lý hình hành vi tham nhũng, lực lƣợng công an nhân dân có vai trị nhiệm vụ nhƣ sau: - Tiếp nhận tố giác tội phạm, tin báo tội phạm kiến nghị khởi tố tội phạm tham nhũng; - Khởi tố vụ án, khởi tố bị can phạm tội tham nhũng; - Tiến hành điều tra tội phạm tham nhũng, thu thập, xác minh củng cố hồ sơ, tài liệu, chứng để làm truy tố, kết tội ngƣời bị nghi ngờ phạm tội Trong q trình điều tra, lực lƣợng cơng an nhân dân thực nhiều nghiệp vụ, nhƣ: Triệu tập, lấy lời khai ngƣời làm chứng, ngƣời bị hại, nguyên đơn dân sự, ngƣời có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án; Tiến hành đối chất; Khám xét ngƣời, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phƣơng tiện, tài liệu, đồ vật, thƣ tín, điện tín, bƣu kiện, bƣu phẩm, liệu điện tử; Tiến hành thu giữ phƣơng tiện, điện tử, liệu điện tử; Thu giữ thƣ tín, điện tín, bƣu kiện, bƣu phẩm quan, tổ chức bƣu chính, viễn thơng; Tạm giữ tài liệu, đồ vật khám xét; Trƣng cầu giám định, định giá tài sản Thực tiễn phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng cho 103 thấy lực lƣợng cơng an nhân dân giữ vai trị nịng cốt phát xử lý tội phạm tham nhũng Kết cho thấy lực lƣợng công an nhân dân phát đƣợc nhiều vụ tham nhũng thu hồi đƣợc đáng kể giá trị tài sản cho Nhà nƣớc Tuy nhiên, kết đạt đƣợc chƣa thực làm cho lực lƣợng công an nhân dân tỉnh Hải Dƣơng hài lòng: số vụ tham nhũng đƣợc phát xử lý khiêm tốn so với thực trạng tham nhũng; công tác điều tra tội phạm tham nhũng kéo dài, nhiều thời gian Trƣớc hết, vƣớng mắc quy định pháp luật rào cản lớn cho việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng: Thời hạn điều tra q ngắn khơng phù hợp với tính chất phức tạp vụ án tham nhũng; quy định phong toả tài khoản, kê biên tài sản trói tay quan điều tra; quy định giám định chƣa làm rõ thời gian giám định, trách nhiệm tổ chức, ngƣời giám định nhƣ mối quan hệ có quan tiến hành tố tụng quan, tổ chức giám định Bên cạnh đó, lực lƣợng trực tiếp xử lý hành vi tham nhũng mỏng, lực chƣa đáp ứng với thực tế; phối hợp quan phát hiện, xử lý tham nhũng chƣa thực hiệu quả; …cũng nguyên nhân làm giảm hiệu nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng Để nâng cao hiệu phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng, cần thực giải pháp sau: Thứ nhất, cần tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật Đặc biệt quy định pháp luật liên quan đến vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng: cần sớm ban hành Nghị định xử lý vi phạm hành hành vi tham nhũng quy định rõ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành lực lƣợng cơng an nhân dân; cần hoàn thiện số quy định Bộ luật tố tụng hình liên quan đến thời hạn giải tố giác tội phạm, tin báo tội phạm kiến nghị khởi tố, 104 thời hạn điều tra quy định khác; Cần hoàn thiện quy định pháp luật giám định Thứ hai, cần tiếp tục kiện toàn lực lƣợng, đơn vị trực tiếp phịng, chống tham nhũng; hồn thiện sở hạ tầng, phƣơng tiện kỹ thuật; nâng cao hiểu biết pháp luật cán bộ, công chức; nâng cao hiểu biết pháp luật quần chúng nhân dân 105 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban Nội Trung ƣơng phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao (2015), “Thu hồi tài sản tham nhũng – Thực tiễn Việt Nam kinh nghiệm quốc tế”, Tài liệu Hội thảo, tổ chức ngày 13/03/2015 Nguyễn Thanh Bình (2017), “Phịng chống tham ơ, tham nhũng thời Lê sơ”, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, (5) Tống Quốc Bình (2015), Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán lực lượng công an nhân dân, Tạp chí Quản lý giáo dục, (6), tr.11-14 Mai Văn Duẩn (2017), “Kinh nghiệm bảo vệ ngƣời tố cáo pháp luật quốc tế số quốc gia”, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, 4(332), tr 55-64 Nguyễn Thị Thanh Dung (2019), “Kinh nghiệm phòng, chống tham nhũng Hàn Quốc”, Tạp chí Lý luận Chính trị, (1) Hải Đăng (2014), “Những khó khăn, vƣớng mắc giám định tƣ pháp giải số vụ án tham nhũng”, Tạp chí Dân chủ & Pháp luật, (11), tr.10-17 Trần Huy Đức (2019), Các tội phạm tham nhũng theo pháp luật hình Việt Nam từ thực tiễn thành phố Đà Nẵng, Luận án tiến sĩ luật học, Học viện Khoa học xã hội Nguyễn Văn Giang (2018), “Nhận diện tham nhũng công tác cán bộ”, Tạp chí Cộng sản, (911) Trần Đức Hiển & Vũ Thanh Tùng (2015), “Một số giải pháp nâng cao hiệu công tác phát hiện, điều tra, xử lý vụ án tham nhũng lực lƣợng cơng an nhân dân”, Tạp chí Kiểm sát, (24) 10 Trần Thị Hiền (ngƣời dịch) (2010), Bộ luật Hình Nhật Bản, Nxb Từ điển bách khoa, Hà Nội 11 Ngọc Hoa, “Sự cần thiết định hƣớng sửa đổi, bổ sung Luật Phịng, chống tham nhũng”, Tạp chí Cộng sản, (124) 106 12 Lê Ngọc Hồng (2015), “Quan hệ phối hợp quan tiến hành tố tụng tỉnh Ninh Bình trình giải vụ án tham nhũng”, Tạp chí Kiểm sát, (24), tr 53 – 57 13 Nguyễn Mạnh Kháng (1997), “Bàn thêm vấn đề đấu tranh phịng chống tham nhũng”, Tạp chí Nhà nước pháp luật, (11) 14 Nguyễn Văn Kim (2003), Pháp luật chống tham nhũng nước giới, Nxb Văn hoá dân tộc, Hà Nội 15 Cầm Thị Lai (2018), “Kinh nghiệm từ sách lƣợc phòng, chống tham nhũng Trung Quốc”, Tạp chí Lý luận trị, (12) 16 Tơ Lâm (2016), “Xây dựng lực lƣợng cơng an nhân dân cách mạng, quy, tinh nhuệ, bƣớc đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ tình hình nay”, Tạp chí Cộng sản, (886) 17 Liên hợp quốc (2003), Công ước quốc tế Liên hợp quốc chống tham nhũng 18 Lê Vũ Sao Mai (2017), “Chi phí khơng thức ảnh hƣởng đến sản xuất kinh doanh doanh nghiệp”, Tạp chí Nghiên cứu kinh tế, (9) 19 Trƣơng Minh Mạnh, Đỗ Thành Trƣờng (2015), “Giải pháp nâng cao hiệu công tác thu hồi tài sản tham nhũng”, Tạp chí Kiểm sát, (24) 20 Dƣơng Tuyết Miên (ngƣời dịch) (2010), BLHS Thụy Điển, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội 21 Đinh Văn Minh (2006), Một số vấn đề tệ nạn tham nhũng nội dung Luật Phịng, chống tham nhũng năm 2005, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 22 Nguyễn Thị Thu Nga (2018), “Cần có đột phá sách phịng, chống tham nhũng”, Tạp chí Cộng sản, (909) 23 Trần Cơng Phàn (2004), Tình hình, nguyên nhân biện pháp đấu tranh phòng, chống tội tham nhũng, Luận án Tiến sỹ Luật học 107 24 Nguyễn Đức Quang (2017), “Pháp luật bảo vệ ngƣời tố cáo – thực trạng số kiến nghị”, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, 12 (340), tr 26 - 31 25 Đinh Văn Quế (2011), “Sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình năm 1999 tội phạm tham nhũng”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, (192) 26 Kỳ Sơn (2016), “Kinh nghiệm Australia thu hồi tài sản tham nhũng”, Tạp chí Kiểm sát, (2), tr 54 – 58 27 Phan uân Sơn, Hoàng Thế lực (2010), Nhận diện tham nhũng giải pháp phòng, chống tham nhũng Việt Nam nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 28 Phạm Hồng Thái, Phạm Thị Giang (2018), Đạo đức công vụ mối quan hệ đạo đức công vụ pháp luật công vụ - Một số khía cạnh lí luận, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN Luật học, tập 34, (3), tr 1-10 29 Thanh tra Chính phủ (2014), Luận khoa học cho việc xây dựng chiến lược phòng ngừa nâng cao hiệu đấu tranh phòng, chống tham nhũng năm 2020, đề tài cấp Bộ, Hà Nội 30 Thanh tra Chính phủ (2016), Báo cáo tổng kết 10 năm thực Luật Phòng, chống tham nhũng, Hà Nội 31 Nguyễn Đức Thịnh (2016), “Những vấn đề đặt cơng tác phịng, chống tội phạm kinh tế tham nhũng nay”, Tạp chí Mặt trận, (150) 32 Đào Lệ Thu, Đặng Thị Hồng Tuyển (2017), “So sánh pháp luật phòng, chống tham nhũng số nƣớc Châu Á bối cảnh sửa đổi Luật phòng, chống tham nhũng Việt Nam”, Tạp chí Luật học, (5), tr 58-70 33 Tạ Thu Thủy (2009), Tội tham ô tài sản Luật Hình Việt Nammột số vấn đề lý luận thực tiễn, Luận văn Thạc sỹ Luật học, Khoa Luật, Đại học Quốc Gia Hà Nội 108 34 Bùi Đình Tiến (2016), Tham nhũng cơng ước tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia vấn đề hồn thiện Bộ luật hình Việt Nam, Tạp chí Nhà nƣớc Pháp luật, (338), tr 33 – 39 35 Bùi Thế Tỉnh (2012), “Hình hóa hành vi tham nhũng lĩnh vực công theo Công ƣớc phòng chống tham nhũng Liên Hợp quốc năm 2003”, Tạp chí Khoa học pháp lý, (01), Trƣờng Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh 36 Nguyễn Phú Trọng (2018), “Quyết tâm ngăn chặn bƣớc đầy lùi tham nhũng, xây dựng tổ chức máy đội ngũ cán sạch, vững mạnh, củng cố niềm tin yêu nhân dân với Đảng, Nhà nƣớc”, Tạp chí Cộng sản, (909) 37 Đặng Huy Trứ (2002), Từ thụ đến quy: Bàn nạn hối lộ đức liêm người xưa, Nxb Văn hố Thơng tin, Hà Nội 38 Trƣờng Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình lí luận chung nhà nước pháp luật, Nxb Tƣ pháp 39 Trần Anh Tuấn (2006), Hoàn thiện pháp luật phòng, chống tham nhũng Việt Nam nay, Luận văn Thạc sỹ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 40 Đỗ Xuân Tuất, Phạm Quang Hƣởng, Nguyễn Ngọc Hân (2006), Đảng Cộng sản Việt Nam với đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, Nxb Lao động, Hà Nội 41 Hồng Vĩ (2004), Các biện pháp chống tham nhũng Trung Quốc, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 42 Viện Khoa học Thanh tra (2004), Một số vấn đề phòng ngừa chống tham nhũng, Nxb Tƣ pháp, Hà Nội 43 Viện Khoa học Thanh tra (2004), Việt Nam với Công ước Liên hợp quốc chống tham nhũng, Nxb Tƣ pháp, Hà Nội 109 44 Viện Khoa học Thanh tra (2006), Đánh giá thuận lợi khó khăn Việt Nam việc thực Công ước Liên hợp quốc chống tham nhũng, Thông tin khoa học tra chống tham nhũng 45 Viện Khoa học Thanh tra (2011), Những nghĩa vụ chủ yếu vấn đề đặt Việt Nam sau phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc chống tham nhũng, Thông tin khoa học tra chống tham nhũng 46 Viện Khoa học Thanh tra (2011), Tài liệu bồi dưỡng phòng, chống tham nhũng, Nxb Chính trị quốc gia – Sự thật 47 Viện Khoa học Thanh tra Ngân hàng giới (2006), Đương đầu với tham nhũng Châu Á - học thực tế khuôn khổ hành động, Nxb Tƣ pháp, Hà Nội 48 Viện Sử học Việt Nam (1991), Quốc triều Hình luật, Nxb Pháp lý, Hà Nội 49 Trịnh Tiến Việt (2013), Tội phạm trách nhiệm hình sự, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 50 Trần Đăng Vinh (2012), Hoàn thiện pháp luật phòng, chống tham nhũng Việt Nam nay, Luận án Tiến sỹ Luật học 51 Nguyễn Xuân Yêm (2015), “Một số vấn đề phòng ngừa tội phạm tham nhũng”, Tạp chí Kiểm sát, (24) 52 Nguyễn Xuân Yêm, Nguyễn Hịa Bình, Bùi Minh Thanh (2007), Phịng chống tham nhũng Việt Nam giới, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội Tài liệu trang Website 53 Phƣơng An (2019), Hải Dương hướng tới mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng đại, http://dangcongsan.vn/tien-toi-dai-hoi-dangbo-cac-cap-va-dai-hoi-xiii-cua-dang/phong-trao-thi-dua-chao-mung-daihoi-dang-bo-cac-cap-tien-toi-dai-hoi-xiii-cua-dang/hai-duong-huong-toimuc-tieu-tro-thanh-tinh-cong-nghiep-theo-huong-hien-dai-533452.html 54 Hải Dƣơng – Điểm sáng vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, https://dantri.com.vn/bat-dong-san/hai-duong-diem-sang-cua-vungkinh-te-trong-diem-bac-bo-20190916125133300.htm 110 ... Vị trí, vai trị cơng an nhân dân phòng, chống tham nhũng 1.2.1 Khái quát vị trí vai trị cơng an nhân dân Điều Luật Công an nhân dân quy định: Công an nhân dân lực lƣợng vũ trang nhân dân làm... HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN HỮU VIT VAI TRò CủA LựC LƯợNG CÔNG AN NHÂN DÂN TRONG PHòNG, CHốNG THAM NHũNG, Từ THựC TIễN CÔNG AN TỉNH HảI DƯƠNG Chuyờn ngnh: Lut Hin phỏp v lut hành Mã... lý luận tham nhũng vai trò lực lƣợng cơng an nhân dân phịng, chống tham nhũng Chương 2: Thực trạng pháp luật thực vai trị lực lƣợng cơng an nhân dân phòng, chống tham nhũng địa bàn tỉnh Hải Dƣơng