Kết quả điều trị phẫu thuật thoát vị bẹn mắc phải theo phương pháp lichtenstein tại bệnh viện trung ương thái nguyên

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu

62 bệnh nhân bị thoát vị bẹn, được điều trị bằng phẫu thuật đặt tấm lưới nhân tạo theo phương pháp Lichtenstein

Bệnh nhân từ 40 tuổi trở lên, được phẫu thuật viên xác định trong mổ là có thoát vị bẹn mắc phải, bao gồm:

- Thoát vị bẹn lần đầu một bên hoặc hai bên

- Thoát vị bẹn tái phát sau phẫu thuật thoát vị bẹn bằng mô tự thân

- Bệnh án của bệnh nhân có đầy đủ số liệu đáp ứng chỉ tiêu nghiên cứu

- Có thời gian theo dõi sau phẫu thuật tối thiểu 6 tháng

- Thoát vị bẹn – đùi phối hợp

- Thoát vị bẹn tái phát có thải trừ mảnh ghép

Bệnh nhân mắc các bệnh nội khoa giai đoạn nặng như nhồi máu cơ tim, suy tim độ IV, lao phổi tiến triển, đái tháo đường có biến chứng, bệnh Basedow chưa ổn định, suy thận và các rối loạn đông máu cần được theo dõi và điều trị chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

- Các bệnh nhân bị tăng áp lực ổ bụng: xơ gan cổ chướng, ung thư phúc mạc, u đại tràng gây bán tắc ruột, đang thẩm phân phúc mạc.

Thời gian và địa điểm nghiên cứu

- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 1/2016 đến tháng 2/2019

- Địa điểm nghiên cứu: Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên.

Phương pháp nghiên cứu

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

- Thiết kế nghiên cứu cắt ngang

Chọn mẫu thuận tiện, trong thời gian từ tháng 1/2016 đến tháng 2/2019,

62 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn được lấy vào nghiên cứu

2.3.3 Các chỉ tiêu nghiên cứu

2.3.3.1 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật thoát vị bẹn theo phương pháp Lictenstein

Một số đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu

* Mỗi bệnh nhân được ghi nhận:

- Tuổi: Phân chia các nhóm tuổi như sau [11]:

+ Nhóm tuổi từ 60 tuổi trở lên

- Nghề nghiệp: Lao động nặng (công nhân, nông dân, ), lao động nhẹ (giáo viên, nhân viên văn phòng, ), quá độ tuổi lao động

- Chỉ số khối cơ thể: dựa vào BMI (Body Mass Index) được tính bởi công thức như sau [32]:

- Thời gian mắc bệnh tính bằng năm, từ khi có triệu chứng của thoát vị cho đến lúc phẫu thuật

Bệnh nhân có tiền sử bệnh tật bao gồm hen phế quản, lao phổi cũ và viêm phổi tắc nghẽn mạn tính Ngoài ra, các bệnh lý như táo bón, bí tiểu và ho kéo dài cũng góp phần gia tăng áp lực ổ phúc mạc Lịch sử mổ thoát vị bẹn cũng là yếu tố cần lưu ý trong quá trình theo dõi sức khỏe.

Các chỉ tiêu đánh giá kết quả trong phẫu thuật

Dẫn lưu vết mổ: có đặt dẫn lưu, không đặt dẫn lưu

Thời gian lưu ống dẫn lưu: Tính bằng ngày, từ lúc mổ xong đến khi rút dẫn lưu

Thời gian phẫu thuật được tính bằng phút, từ khi rạch da cho đến khi khâu da hoàn tất Trong quá trình phẫu thuật, có thể xảy ra một số tai biến kỹ thuật, bao gồm chảy máu, tổn thương các mạch máu thừng tinh, ống dẫn tinh, và các dây thần kinh như chậu bẹn, chậu hạ vị, cũng như nhánh sinh dục của thần kinh sinh dục đùi Những tổn thương này có thể dẫn đến việc cắt đứt hoặc khâu vào cùng các tổ chức khác, và cũng có thể gây ảnh hưởng đến các tạng khác trong cơ thể.

Kết quả sớm sau phẫu thuật Đánh giá đau sau phẫu thuật

Chúng tôi áp dụng thang điểm lời nói trong đánh giá đau ngay sau phẫu thuật Dưới đây là bảng điểm đánh giá chi tiết

Bảng 2.1 Đánh giá mức độ đau [27]

Điểm mức độ đau được phân chia thành nhiều cấp độ khác nhau Đau rất nhẹ (10 - 20) không đáng kể và không cần dùng thuốc giảm đau Đau nhẹ (30 - 40) có thể chịu đựng, chỉ cần dùng thuốc giảm đau dạng uống Đau vừa (50 - 60) gây khó chịu và cần thuốc giảm đau dạng tiêm không gây nghiện Đau nhiều (70 - 80) rất khó chịu, yêu cầu thuốc giảm đau dạng tiêm có thể gây nghiện Cuối cùng, đau rất nhiều (90 - 100) là mức độ không chịu nổi, ngay cả khi đã sử dụng thuốc giảm đau dạng tiêm gây nghiện.

Thời gian phục hồi sinh hoạt cá nhân sau phẫu thuật được tính bằng ngày, bắt đầu từ khi kết thúc ca mổ cho đến khi bệnh nhân có thể tự đứng dậy và đi lại mà không cần trợ giúp Trong quá trình này, bệnh nhân cũng cần đạt được khả năng tự trung tiện và đại tiện, thông qua việc ghi nhận từ bệnh nhân và người thân.

Ghi nhận bằng khám lâm sàng, hỏi bệnh nhân, hồ sơ bệnh án

- Thời gian trung tiện sau phẫu thuật: Được tính bằng giờ (12-24 giờ, >24-

48 giờ, >48-72 giờ) Ghi nhận theo hồ sơ bệnh án

- Thời gian hậu phẫu: Tính từ lúc mổ đến lúc ra viện Ghi nhận theo hồ sơ bệnh án

- Biến chứng sau phẫu thuật

+ Chảy máu vết mổ: Ghi nhận bởi bác sĩ điều trị và được ghi vào hồ sơ bệnh án

+ Tụ máu, tụ dịch vết mổ: ghi nhận theo bệnh án và khám trực tiếp đối với bệnh nhân tiến cứu

Nhiễm trùng vết mổ là tình trạng thường gặp, biểu hiện qua chân chỉ sưng đỏ, vết mổ tấy đỏ kèm theo dịch hoặc mủ, và có thể dẫn đến tình trạng toác vết mổ Những triệu chứng này cần được ghi nhận bởi bác sĩ điều trị và trong hồ sơ bệnh án để đảm bảo quản lý và điều trị kịp thời.

Viêm tinh hoàn được xác định qua sự chẩn đoán của bác sĩ điều trị, kết quả siêu âm và hồ sơ bệnh án Để đánh giá hiệu quả điều trị, chúng tôi chọn thời điểm ra viện của bệnh nhân làm mốc đánh giá kết quả sớm sau phẫu thuật.

Tiêu chuẩn đánh giá Đánh giá kết quả, chúng tôi dựa vào tiêu chuẩn của tác giả Nguyễn Văn Liễu (2007) [9]

- Tốt: không có tai biến và biến chứng trong phẫu thuật, thời gian hậu phẫu bìu chỉ sưng nhẹ, không cần điều trị kháng viêm Đau vết mổ nhẹ

- Khá: Không có tai biến trong phẫu thuật, sưng nhẹ vùng bìu đòi hỏi phải điều trị kháng viêm Đau vừa , không nhiễm trùng vết mổ

- Trung bình: Không có tai biến trong phẫu thuật, tụ máu vùng bìu hoặc/và nhiễm trùng nông vết mổ Đau nhiều nhưng không cần mổ lại

Tai biến trong mổ có thể bao gồm đau dữ dội, tụ máu ở vùng bẹn bìu, cần phải phẫu thuật lại, hoặc có nguy cơ nhiễm trùng sâu vết mổ và nhiễm trùng mảnh ghép Việc đánh giá kết quả theo dõi là rất quan trọng để đảm bảo sự hồi phục và phát hiện kịp thời các biến chứng.

Bệnh nhân được theo dõi tối thiếu là 6 tháng sau phẫu thuật Đánh giá tại thời điểm kết thúc nghiên cứu

Khám trực tiếp tại bệnh viện hoặc khám tại nhà bệnh nhân

Phỏng vấn qua điện thoại sẽ được thực hiện đối với những bệnh nhân không quay lại khám Đối với các bệnh nhân đến khám tại bệnh viện, siêu âm vùng bẹn bìu sẽ được thực hiện nếu có thể Những trường hợp bệnh nhân không thể liên lạc sẽ được phân loại vào nhóm mất liên lạc.

Các vấn đề cần được đánh giá kết quả theo dõi

Thời gian hồi phục sau phẫu thuật được tính bằng số ngày từ khi bệnh nhân mổ cho đến khi họ có thể trở lại các hoạt động sinh hoạt bình thường như trước phẫu thuật Thời gian này có thể được xác định qua việc hỏi bệnh nhân Nếu cơn đau tại vết mổ kéo dài hơn một tháng sau khi phẫu thuật, điều này cần được chú ý và theo dõi.

Rối loạn cảm giác vùng bẹn bìu có thể xảy ra sau phẫu thuật, với các triệu chứng như đau rát hoặc cảm giác nóng tức ở vùng bìu Để xác nhận tình trạng này, cần hỏi bệnh nhân về sự xuất hiện của các rối loạn cảm giác mà trước đó họ chưa từng trải qua.

Tràn dịch màng tinh hoàn: Xác định bằng lâm sàng và siêu âm

Tái phát một hoặc hai bên là tình trạng có thể xảy ra khi xuất hiện các triệu chứng của thoát vị Cần ghi nhận thời gian tái phát sau phẫu thuật, được tính theo tháng.

Sa tinh hoàn: khi tinh hoàn bị hạ thấp hơn bên đối diện và trước khi phẫu thuật Ghi nhận bằng lâm sàng

Teo tinh hoàn: bác sĩ chẩn đoán hình ảnh ghi kết quả siêu âm kích thước tinh hoàn

Rối loạn phóng tinh: ghi nhận theo chủ quan của người bệnh

Khi có hiện tượng chảy dịch kéo dài từ vết mổ, mảnh ghép có thể bị đẩy ra ngoài Việc ghi nhận tình trạng này cần được thực hiện thông qua khám lâm sàng và hồ sơ bệnh án.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn Đánh giá kết quả theo dõi: Đánh giá kết quả, chúng tôi dựa vào tiêu chuẩn của tác giả Nguyễn Văn Liễu (2007) [9]

Tốt: Không có biến chứng, không tái phát

Khá: Không có tái phát nhưng kèm theo đau, tê vùng bẹn bìu hoặc/và sa tinh hoàn hoặc/và tràn dịch màng tinh hoàn

Trung bình: Không có tái phát nhưng nhiễm trùng vết mổ kéo dài

Kém: Teo tinh hoàn hoặc/và thải trừ tấm lưới nhân tạo hoặc/và tái phát

2.3.3.2 Phân tích một số yêu tố liên quan tới kết quả phẫu thuật

- Liên quan giữa tuổi bệnh nhân và kết quả phẫu thuật

- Liên quan giữa thời gian phẫu thuật và kết quả phẫu thuật

- Liên quan giữa tiền sử mổ thoát vị bẹn và kết quả phẫu thuật

- Liên quan giữa đặt dẫn lưu trong mổ và kết quả phẫu thuật

- Liên quan giữa các bệnh lý kèm theo và kết quả phẫu thuật

Chỉ định mổ : Tất cả các bệnh nhân được chẩn đoán là thoát vị bẹn mắc phải trên 40 tuổi, đủ điều kiện kinh tế dùng mảnh ghép nhân tạo

Chuẩn bị bệnh nhân trước mổ

Chuẩn bị bệnh nhân cần thực hiện:

- Cần thực hiện đầy đủ bilan xét nghiệm trước mổ

- Vệ sinh vùng da bẹn - bìu, vùng mu

- Điều trị lành các bệnh ngoài da tại vùng bẹn - bìu, vùng mu nếu có

- Điều trị các bệnh lý nội khoa ổn định nếu có

- Thụt tháo hậu môn, đặt sonde tiểu cho bệnh nhân

- Gây mê nội khí quản cho những bệnh nhân không thực hiện được gây tê tủy sống hoặc gây tê tủy sống không hiệu quả [31]

Khi lên bàn mổ bệnh nhân được rửa sạch bằng xà phòng

Sau đó, vùng mổ được sát trùng rộng theo hướng ly tâm, từ trung tâm ra ngoài bằng Betadine 10% (polyvidone iodine)

Chuẩn bị dụng cụ và phương tiện

- Chuẩn bị dụng cụ phẫu thuật

- Tấm lưới nhân tạo: chúng tôi sử dụng tấm lưới nhân tạo polypropylene, có trọng lượng trung bình là 60 g/m 2 với các kích thước khác nhau của hãng B/Braun

- Cộng hòa liên bang Đức sản xuất có tên thương mại Premilene, và của hãng Johnson & Johnson - Mỹ sản xuất có tên thương mại là Prolene

- Kích thước của tấm lưới được chia làm hai loại:

+ Tấm lưới nhỏ: 6 × 11cm (dùng cho thoát vị bẹn)

+ Tấm lưới lớn: 7,5 × 15 cm (dùng cho thoát vị bẹn - bìu, thoát vị to)

Hình 2.1 Tấm lưới nhân tạo Premilene được sử dụng trong phẫu thuật thoát vị bẹn tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên

+ Khâu cố định tấm lưới là chỉ prolene 2.0

+ Khâu cân cơ chéo bụng ngoài là chỉ vicryl 2.0

+ Khâu da là chỉ dafilon 3.0

Bộc lộ và xử lý túi thoát vị

Rạch da được thực hiện song song với dây chằng bẹn, bắt đầu cách dây chằng bẹn 2 cm, với chiều dài khoảng 5 - 6 cm từ gai mu đến lỗ bẹn sâu Quá trình rạch đi qua da và tổ chức mỡ dưới da, tiếp cận lớp cân nông Tại lớp này, cần cầm máu kỹ lưỡng cho bó mạch thượng vị nông và buộc chỉ để tránh chảy máu tại vết mổ trong giai đoạn hậu phẫu.

Rạch cân cơ chéo bụng ngoài từ lỗ bẹn nông đến lỗ bẹn sâu đủ dài để bộc lộ và thao tác dễ dàng các động tác tiếp theo

Mở cân cơ chéo bụng ngoài để vào vùng bẹn, chú ý tránh nhánh thần kinh chậu bẹn thường đi dọc theo thừng tinh sát dưới cân này

Phẫu tích cho thấy sự hiện diện của các sợi thần kinh chậu bẹn và chậu hạ vị, đồng thời bảo tồn chúng trong quá trình phẫu thuật Những sợi thần kinh này thường được kéo cùng với bờ trong của cân cơ chéo bụng ngoài, nằm chếch vào trong Sâu hơn, nhánh sinh dục của thần kinh sinh dục đùi đi sát lỗ bẹn sâu và hòa lẫn với cơ nâng bìu.

Hình 2.2 Bộc lộ và xử lý túi thoát vị

1 Thần kinh chậu - bẹn; 2 Cân cơ chéo lớn; 3 Thừng tinh

Sau khi tách hai lá cân cơ chéo bụng ngoài, phẫu tích dây chằng bẹn, phẫu tích bộc lộ thừng tinh ra khỏi thành sau ống bẹn

Phương pháp thu thập và xử lý số liệu

Thu thập số liệu nghiên cứu được tiến hành theo 4 bước:

Bước 1: Xây dựng mẫu bệnh án nghiên cứu (phụ lục 1)

Bước 2: Thu nhận thông tin vào các bệnh án nghiên cứu Các bệnh án này sau khi hoàn tất đều có xác nhận của cơ quan chủ quản

Bước 3: Làm sạch số liệu bằng cách kiểm tra kỹ lưỡng toàn bộ dữ liệu thu thập tại phòng Kế hoạch tổng hợp và kho lưu trữ hồ sơ bệnh án, sổ phẫu thuật của Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, đảm bảo bao gồm đầy đủ các bệnh nhân theo tiêu chuẩn chọn mẫu Đối với bệnh nhân tiến cứu, cần trực tiếp khám, tham gia phẫu thuật và theo dõi sau phẫu thuật, cũng như thực hiện khám lại bệnh nhân tại các thời điểm nghiên cứu ít nhất 6 tháng sau phẫu thuật.

Bước 4: vào số liệu bằng chương trình phần mềm SPSS 20.0

- Các số liệu nghiên cứu được xử lý theo phương pháp thống kê Y học, sử dụng phần mềm SPSS 20.0

- Các chỉ tiêu định lượng được tính toán theo trung bình, trung vị, hoặc phân nhóm giá trị

Các chỉ tiêu được so sánh theo từng cặp, và sự khác biệt giữa chúng được kiểm định ý nghĩa thống kê thông qua các phương pháp như kiểm định chi bình phương (χ2), kiểm định chính xác Fisher, kiểm định t – student và kiểm định ANOVA.

- Chấp nhận mức tin cậy 95% hay các phép so sánh được kết luận là khác biệt có ý nghĩa thống kê nếu p < 0,05

Đạo đức y học trong nghiên cứu

Đề cương nghiên cứu đã được hội đồng khoa học thông qua, và cho phép thực hiện đề tài

Nghiên cứu này được thực hiện với sự đồng ý tự nguyện của bệnh nhân, không có sự ép buộc nào, và đã được giải thích rõ ràng về các ưu điểm cũng như nhược điểm của phẫu thuật.

Các thăm khám lâm sàng, chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng đều tuân thủ qui định của Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên

Các thông tin nghiên cứu được giữ bí mật cho bệnh nhân

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Kết quả phẫu thuật thoát vị bẹn theo phương pháp Lichtenstein

Từ tháng 1/2016 đến tháng 2/2019, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã phẫu thuật cho 62 bệnh nhân thoát vị bẹn mắc phải Kết quả cụ thể như sau:

Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi

Tuổi trung bình là 64,5±13,1, tuổi trẻ nhất là 40 tuổi, lớn nhất là 91 tuổi

Bảng 3.1 Phân bố bệnh nhân theo thời gian mắc bệnh và nhóm tuổi

Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ %

Nhóm tuổi trên 60 tuổi có 39 bệnh nhân chiếm tỷ lệ 62,9 % Không có liên quan giữa thời gian mắc bệnh và tuổi bệnh nhân

Phân bố bệnh nhân theo bệnh kèm theo

Qua theo khai thác thông tin các bệnh nhân trong nghiên cứu chúng tôi có bảng số liệu như sau:

Biểu đồ 3.1 Phân bố bệnh nhân theo bệnh kèm theo

Nhận xét: Có 43,5% số bệnh nhân mắc các bệnh kèm theo, trong khi đó có 56,5% số bệnh nhân không mắc các bệnh kèm theo

Bảng 3.2 Phân bố bệnh nhân bệnh kèm theo và đặt dẫn lưu trong mổ

Bệnh kèm theo Đặt dẫn lưu Không đặt dẫn lưu Tổng

Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ %

Không có bệnh kèm theo 2 3,2 33 53,2 35 56,4

Có 6 bệnh nhân chiếm 9,7% đặt dẫn lưu trong mổ 56 bệnh nhân chiếm 90,3% không đặt dẫn lưu trong mổ

Có bệnh kèm theo Không có bệnh kèm theo

Bảng 3.3 Phân bố bệnh nhân theo tiền sử thoát vị bẹn và phương pháp vô cảm

Có tiền sử Không có tiền sử Tổng

Gây mê nội khí quản 1 1,6 1 1,6 2 3,2

Trong nghiên cứu, có 59 trường hợp phẫu thuật thoát vị bẹn lần đầu, chiếm 95,2%, trong khi 3 trường hợp thoát vị bẹn tái phát chiếm 4,8% Đặc biệt, trong nhóm bệnh nhân được gây tê tủy sống, tỷ lệ bệnh nhân thoát vị bẹn lần đầu cao nhất đạt 93,6%.

Kết quả sớm sau phẫu thuật

Phân bố bệnh nhân theo thời gian phẫu thuật

Thời gian phẫu thuật trung bình là 62,02 ±14,6 phút, trong đó thời gian phẫu thuật ngắn nhất là 40 phút, thời gian phẫu thuật dài nhất là 120 phút

Bảng 3.4 Phân bố bệnh nhân theo thời gian phẫu thuật và biến chứng sớm sau phẫu thuật

Thời gian phẫu thuật (phút)

Có biến chứng Không biến chứng Tổng

Nhận xét: Thời gian phẫu thuật dưới 60 phút có 45 bệnh nhân chiếm tỷ lệ cao nhất

Bảng 3.5 Phân bố bệnh nhân theo mức độ đau sau phẫu thuật

Thời điểm đánh giá đau sau mổ Ngày thứ nhất Ngày thứ 2

Số lượng Tỷ lệ (%) Số lượng Tỷ lệ (%) Đau nhẹ 42 67,8 50 80,6 Đau vừa 19 30,6 12 19,4 Đau nhiều 1 1,6 0 0

Nhận xét: Mức độ đau giảm dần ở các ngày sau phẫu thuật, mức độ đau vừa giảm từ 30,6 % ở ngày thứ nhất xuống còn 19,4 % ở ngày thứ 2 sau phẫu thuật

Phân bố thời gian phục hồi sinh hoạt cá nhân

Thời gian phục hồi sinh hoạt cá nhân sau mổ trung bình là 20,6±3,2 giờ, sớm nhất là 15 giờ, muộn nhất là 30 giờ

Bảng 3.6 Phân bố thời gian phục hồi sinh hoạt cá nhân và vị trí thoát vị

Thời gian phục hồi (giờ)

Thoát vị 1 bên Thoát vị 2 bên Tổng

Thời gian phục hồi sinh hoạt cá nhân sau mổ sớm hơn 24 giờ chiếm tỷ lệ 83,9%, có 10 bệnh nhân phục hồi muộn sau 24 giờ chiếm 16,1%

Thời gian điều trị sau phẫu thuật

Thời gian nằm viện sau phẫu thuật trung bình là 7,1±2,3 ngày, trong đó ngắn nhất là 3 ngày, dài nhất là 16 ngày

Bảng 3.7 Phân bố thời gian nằm viện sau phẫu thuật và biến chứng sớm

Nhóm bệnh nhân có thời gian nằm viện sau phẫu thuật dưới 7 ngày chiếm tỷ lệ cao nhất là 64,5% Biến chứng sau phẫu thuật đã làm tăng thời gian điều trị, với sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p0,05)

Bảng 3.12 Liên quan giữa tuổi phẫu thuật và kết quả sớm sau phẫu thuật

Trung bình Khá Tốt Tổng p

Không có mối liên quan giữa tuổi phẫu thuật của bệnh nhân và kết quả sớm sau phẫu thuật (p>0,05)

Bảng 3.13 Liên quan giữa tiền sử phẫu thuật thoát vị bẹn và kết quả sớm sau phẫu thuật

Không có sự liên quan giữa tiền sử phẫu thuật thoát vị bẹn và kết quả sớm sau phẫu thuật (p>0,05)

Bảng 3.14 Liên quan giữa đặt dẫn lưu trong phẫu thuật và kết quả sớm sau phẫu thuật

Kết quả sớm Đặt dẫn lưu

Không có mối liên quan giữa đặt dẫn lưu trong phẫu thuật và kết quả sớm sau phẫu thuật ( p>0,05)

3.2.18 Một số yếu tố liên quan tới kết quả theo dõi

Bảng 3.15 Liên quan giữa mắc bệnh kèm theo và kết quả theo dõi sau phẫu thuật

Không có bệnh kèm theo 1 2,9 34 97,1 35 100

Không có mối liên quan giữa bệnh kèm theo và kết quả theo dõi sau phẫu thuật (p>0,05)

Bảng 3.16 Liên quan giữa thời gian mắc bệnh và kết quả theo dõi sau phẫu thuật

Không có mối liên quan giữa thời gian mắc bệnh và kết quả theo dõi sau phẫu thuật (p>0,05)

Bảng 3.17 Liên quan giữa tuổi phẫu thuật và kết quả theo dõi sau phẫu thuật

Không có mối liên quan giữa tuổi phẫu thuật và kết quả theo dõi sau phẫu thuật (p>0,05)

Bảng 3.18 Liên quan giữa tiền sử phẫu thuật thoát vị bẹn và kết quả theo dõi sau phẫu thuật

Có tiền sử PT TVB 0 0 3 100 3 100

Không có tiền sử PT TVB 3 5,3 54 94,7 57 100

Không có mối liên quan giữa tiền sử phẫu thuật thoát vị lần đầu hay tái phát với kết quả theo dõi sau phẫu thuật (p>0,05)

BÀN LUẬN

Kết quả phẫu thuật

4.1.1 Phẫu thuật thoát vị bẹn theo phương pháp Lichtenstein

Kỹ thuật đặt và cố định tấm lưới nhân tạo

Trong nghiên cứu về 62 trường hợp phẫu thuật thoát vị bẹn bằng phương pháp Lichtenstein với tấm lưới nhân tạo propylene, chúng tôi nhận thấy rằng kỹ thuật này đơn giản, dễ thực hiện và có thời gian huấn luyện ngắn Phương pháp này không sử dụng mô tự thân tại chỗ để tái tạo thành bụng, mà chỉ cần tấm lưới nhân tạo để tăng cường thành sau ống bẹn, giúp giảm căng thẳng cho cân cơ Ngược lại, các kỹ thuật như Bassini, Shouldice, Nyhus, Mc Vay yêu cầu sử dụng mô tự thân và mở mạc ngang để tái tạo thành bụng nhiều lớp, dẫn đến độ phức tạp cao hơn.

Kỹ thuật sử dụng mô tự thân có thể gây căng thẳng cho vùng tổn thương Việc khâu quá chặt có thể dẫn đến thiếu máu, làm tổn thương mô, gây đau đớn và làm chậm quá trình liền vết thương Đôi khi, cần phải rạch dãn để giảm bớt tình trạng căng thẳng này.

Khi cố định tấm lưới nhân tạo vào tổ chức xung quanh, chúng tôi khuyên nên thực hiện từ trong ra ngoài và từ dưới lên trên bằng chỉ không tiêu Prolene 2.0 Kỹ thuật này đảm bảo sự ổn định và hiệu quả trong quá trình phẫu thuật.

Cố định bờ dưới tấm lưới nhân tạo vào dây chằng bẹn

Sau khi xử lý túi thoát vị, tiến hành phẫu tích bộc lộ dây chằng bẹn từ củ mu đến quá lỗ bẹn sâu 3 - 4 cm Sử dụng sonde nelaton cao su để kéo thừng tinh lên và vào trong, nhằm cố định bờ dưới tấm lưới nhân tạo vào dây chằng bẹn Mũi khâu đầu tiên được đặt từ củ mu, buộc chỉ hướng ra ngoài, với đầu dưới trong của tấm lưới phủ vượt quá củ mu 2 cm để phòng ngừa tái phát Theo phương pháp Lichtenstein, mũi khâu đầu tiên chỉ khâu vào mô mềm trên củ mu để tránh biến chứng.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn khâu vào màng xương mu gây đau và tránh buộc quá chặt gây thiếu máu Sau đó, tiếp tục khâu bờ dưới tấm lưới nhân tạo vào mặt trong dây chằng bẹn từ phía củ mu đi ra ngoài bằng các mũi khâu vắt liên tục bằng chỉ Prolene 2.0 cho đến khi vượt quá bờ ngoài của lỗ bẹn sâu chừng 3 - 4 cm Khi khâu tránh các mũi khâu trên cùng một đường thẳng, khâu so le tránh xé rách tổ chức Mũi chỉ khâu vắt phải xiết vừa đủ chặt, tránh xiết quá chặt gây thiếu máu và dẫn đến hoại tử cân ngay tại đường khâu và gây đau sau mổ nhưng cũng không quá lỏng vì như vậy tấm lưới nhân tạo sẽ không được cố định tốt và có thể bị di chuyển thay đổi vị trí, thậm chí gây nên thoát vị tái phát sớm do lỗi kỹ thuật từ các khe hở từ tấm lưới nhân tạo và cân, cơ Để tránh tổn thương bó mạch đùi, chúng tôi thương dùng tay sờ bó mạch đùi trước khi khâu Trên thực tế trong quá trình cố định tấm lưới chúng tôi có sử dụng các mũi khâu ròi, chúng tôi nhân thấy việc sử dụng các mũi khâu rời khi cố định tấm lưới vẫn đảm bảo độ căng, chắc chắn của tấm lưới và giúp cho tấm lưới không bị gấp mép

Xẻ đôi một phần đầu ngoài tấm lưới nhân tạo thành hai vạt

Sau khi cố định bờ dưới của tấm lưới nhân tạo, chúng tôi sử dụng kéo để xẻ dọc đầu ngoài tấm lưới thành hai vạt song song, với 2/3 ở trên và 1/3 ở dưới, đến ngang lỗ bẹn sâu Điều này giúp phù hợp với vị trí của thừng tinh tại lỗ bẹn sâu, cho phép thừng tinh đi qua giữa hai vạt Chúng tôi khâu 2-3 mũi để tạo thành một lỗ bẹn sâu mới ôm lấy thừng tinh Cần xác định kích thước lỗ sao cho vừa đủ, tránh hẹp gây thiếu máu tinh hoàn sau mổ, đồng thời cũng tránh rộng quá để ngăn ngừa thoát vị bẹn tái phát.

Cố định bờ trên và đầu trong tấm lưới nhân tạo

Bắt đầu từ củ mu, chúng tôi sử dụng chỉ Prolene 2.0 để khâu bờ trên tấm lưới vào bao cơ thẳng bụng, kết hợp với gân cơ hoặc cân cơ chéo bụng trong, vượt quá lỗ bẹn sâu khoảng 3 cm Việc khâu nên được thực hiện càng cao càng tốt vì tại vị trí này, cân thường dày và chắc chắn Cần đặc biệt lưu ý tránh khâu vào dây thần kinh chậu hạ vị, vì dây thần kinh này thường đi ngang qua trước khi xuyên qua cân cơ chéo bụng ngoài để vào lớp mô dưới da.

Tấm lưới nhân tạo 6x11 cm được đặt giữa hai lớp cân cơ chéo bụng ngoài và trong, sau đó khâu phủ kín bằng cân cơ chéo bụng ngoài Để cố định lưới, nên sử dụng chỉ không tiêu Prolène 2.0, giúp giảm tỷ lệ tái phát Phương pháp Lichtenstein với việc cố định lưới bằng chỉ không tiêu và chỉ tiêu chậm mang lại hiệu quả cao Ngoài ra, việc sử dụng keo sinh học để cố định lưới cũng giúp giảm đau sau mổ và tỷ lệ tái phát.

4.1.2 Đánh giá kết quả phẫu thuật

Nghiên cứu này, (bảng 3.4) thời gian phẫu thuật trung bình là 62,02±14,6 phút Thời gian mổ ngắn nhất 40 phút, thời gian mổ kéo dài nhất 120 phút

Theo nghiên cứu của Vương Thừa Đức, thời gian phẫu thuật thoát vị bẹn theo phương pháp Lichtenstein trung bình là 36 phút, với thời gian ngắn nhất là 25 phút và dài nhất là 50 phút Trong khi đó, Lê Quốc Phong (2015) ghi nhận thời gian phẫu thuật trung bình là 54± 9,99 phút, với thời gian ngắn nhất là 30 phút và dài nhất là 100 phút.

Thời gian mổ cho bệnh nhân thoát vị bẹn thường ngắn hơn so với những ca phẫu thuật khác, điều này chủ yếu do sự khác biệt về độ thành thạo kỹ thuật của các phẫu thuật viên Đặc biệt, đối với bệnh nhân có thoát vị bẹn hai bên hoặc túi thoát vị lớn, thời gian thực hiện phẫu thuật có thể thay đổi.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn bẹn tái phát tổ chức viêm dính nhiều, giải phẫu bị biến đổi, phẫu tích khó khăn nên thời gian phẫu thuật ở những bệnh nhân này dài hơn Đánh giá đau thời kỳ hậu phẫu

Trong 24 giờ đầu sau phẫu thuật, chúng tôi ghi nhận tình trạng đau của bệnh nhân như sau: 42 bệnh nhân (67,8%) trải qua đau nhẹ, 19 bệnh nhân (30,6%) gặp phải đau vừa, và chỉ 1 bệnh nhân (1,6%) cảm thấy đau nhiều, không có bệnh nhân nào báo cáo đau rất nhiều Đến ngày thứ hai, chỉ còn 12 bệnh nhân (19,4%) tiếp tục cảm thấy đau vừa.

Theo dõi và đánh giá cơn đau sau phẫu thuật là rất quan trọng, vì đau là một trải nghiệm chủ quan, chịu ảnh hưởng bởi yếu tố tâm lý xã hội và cảm xúc Cường độ và thời gian đau sau phẫu thuật không thể dự đoán trước cho từng bệnh nhân Do đó, việc đánh giá và điều trị giảm đau là cần thiết để đảm bảo sự phục hồi hiệu quả.

Nghiên cứu của chúng tôi đánh giá mức độ đau dựa trên cảm giác đau bằng lời nói của bệnh nhân, một thang điểm dễ áp dụng và dễ nhớ, phù hợp với đa số bệnh nhân cao tuổi Đặc biệt, nghiên cứu tập trung vào đau cấp tính của bệnh nhân sau phẫu thuật thoát vị bẹn trong khoảng thời gian ngắn Thang điểm đau mô tả bằng lời nói không chỉ đơn giản mà còn có giá trị trong hoàn cảnh sau phẫu thuật Quan trọng nhất, nghiên cứu chủ yếu dựa vào hồi cứu, đánh giá mức độ đau sau phẫu thuật thông qua thuốc giảm đau được ghi trong hồ sơ bệnh án, do đó, việc lựa chọn thước đo này là hợp lý nhất.

Kết quả cho thấy mức độ đau của bệnh nhân giảm dần theo từng ngày, với đa số chỉ còn cảm thấy đau nhẹ vào ngày thứ hai Tuy nhiên, đánh giá này có thể chưa hoàn toàn khách quan do ngưỡng chịu đau của mỗi người khác nhau, và còn phụ thuộc vào tâm lý và tình cảm của từng cá nhân.

Khan và cộng sự so sánh kết quả sử dụng ghim bấm so với chỉ khâu cố định lưới trong phẫu thuật Lichtenstein Nghiên cứu trên 266 bệnh nhân được

Các yếu tố liên quan tới kết quả điều trị

Nghiên cứu của chúng tôi đã thực hiện phẫu thuật cho 62 bệnh nhân chẩn đoán thoát vị bẹn mắc phải, sử dụng phương pháp đặt tấm lưới nhân tạo primelen theo kỹ thuật Lichtenstein tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên Kết quả cho thấy tuổi trung bình của bệnh nhân là 64,5 ± 13,1 tuổi, với độ tuổi thấp nhất là 40 và cao nhất là 91.

Khi tuổi tác tăng cao, cơ bụng thường trở nên yếu hơn, cùng với đó là sự xuất hiện của các bệnh lý như cao huyết áp, viêm phế quản mãn tính và táo bón, làm gia tăng áp lực trong ổ bụng Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc xảy ra thoát vị bẹn Ngoài ra, người cao tuổi cũng có khả năng chịu đựng cuộc mổ kém hơn so với người trẻ tuổi.

Nghiên cứu của Vương Thừa Đức cho thấy tuổi trung bình là 54,5 ± 27,7 tuổi, với độ tuổi thấp nhất là 18 và cao nhất là 93 Bùi Trường Tèo có tuổi trung bình là 63,9 ± 11,8, với độ tuổi thấp nhất 40 và cao nhất 85 Trong khi đó, Nguyễn Thanh Tùng có tuổi trung bình 65,2 ± 10,9, với độ tuổi thấp nhất 40 và cao nhất 84.

Trong nghiên cứu này, chúng tôi không tìm thấy mối liên quan giữa tuổi bệnh nhân và kết quả điều trị thoát vị bẹn

Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, trong số bệnh nhân, 30 người (48,4%) mắc bệnh dưới 1 năm, trong khi 32 người (51,6%) mắc bệnh trên 1 năm Kết quả này phản ánh ý thức và sự hiểu biết của bệnh nhân về tình trạng sức khỏe của họ.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn nhân về bệnh lý thoát vị bẹn còn hạn chế nên việc phát hiện, đến khám bệnh tại các cơ sở y tế để được tư vấn và phẫu thuật điều trị sớm còn thấp

Thời gian mắc bệnh thoát vị bẹn càng lâu sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, như thoát vị nghẹt, tắc ruột, và thậm chí hoại tử ruột, gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân Khi khối thoát vị nhỏ, nó chỉ làm giãn rộng lỗ bẹn sâu, nhưng khi khối thoát vị lớn, nó sẽ ảnh hưởng đến thành ống bẹn và đẩy bó mạch thượng vị dưới vào trong, làm cho lỗ bẹn sâu toác rộng và gây thoát vị bẹn - bìu Việc bệnh nhân đến điều trị muộn sẽ gây khó khăn trong phẫu thuật, vì khối thoát vị có thể dính vào nhau hoặc vào túi thoát vị, dẫn đến phản ứng viêm và thiếu máu cục bộ.

Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy không có sự liên quan giữa thời gian mắc bệnh và kết quả điều trị thoát vị bẹn (p>0,05)

Thoát vị lần đầu hay tái phát

Nghiên cứu của chúng tôi theo dõi 62 bệnh nhân phẫu thuật trong 20,5 tháng, trong đó 59 bệnh nhân mắc thoát vị bẹn lần đầu, chiếm 95,2%, và 3 bệnh nhân thoát vị bẹn tái phát, chiếm 4,8% Kết quả phân tích không cho thấy mối liên quan giữa tiền sử thoát vị bẹn và kết quả điều trị (p>0,05) Đối với bệnh nhân có tiền sử thoát vị bẹn, quá trình bóc tách khối thoát vị trở nên khó khăn hơn, đặc biệt ở những bệnh nhân có khối thoát vị lớn Trong các ca phẫu thuật lại, tổ chức dính nhiều và giải phẫu bị biến đổi, dẫn đến những khó khăn như chảy máu trong mổ và tổn thương các nhánh thần kinh chậu bẹn, chậu hạ vị, và nhánh sinh dục.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn sinh dục đùi Sau mổ bệnh nhân sẽ đau nhiều , thời gian phục hồi sẽ lâu hơn,… từ đó ảnh hưởng tới kết quả điều trị Điều này yêu cầu người phẫu thuật viên cần có kinh nghiệm, nắm chắc giải phẫu vùng bẹn cũng như sự cẩn thận, tinh tế tỷ mỉ hạn chế các sai sót [15] Đặt dẫn lưu trong mổ

Trong nghiên cứu của chúng tôi, việc đặt dẫn lưu trong mổ được thực hiện cho 6 bệnh nhân, chiếm 9,7% tổng số ca Thời gian rút dẫn lưu thường trong vòng 3 ngày mà không xảy ra bất kỳ biến chứng nào Đối với các trường hợp túi thoát vị lớn, việc xử trí đòi hỏi phải bóc tách nhiều và cầm máu khó khăn hơn Những bệnh nhân có thoát vị bẹn tái phát thường gặp tình trạng viêm dính nhiều, làm cho việc phẫu thuật trở nên phức tạp hơn so với lần phẫu thuật đầu tiên Sau phẫu thuật, tụ máu có thể xảy ra do cầm máu không hiệu quả, trong khi tụ dịch thường gặp ở những bệnh nhân có túi thoát vị lớn và viêm dày Những hiện tượng này có thể dẫn đến phù nề vùng bẹn - bìu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng vết mổ, vì vậy chúng tôi đã cân nhắc việc đặt dẫn lưu trong mổ cho những trường hợp này.

Qua nghiên cứu của chúng tôi, không phát hiện mối liên quan giữa kết quả sớm sau phẫu thuật và đặt dẫn lưu trong mổ

Nghiên cứu cho thấy 27 bệnh nhân (chiếm 43,5%) có tiền sử bệnh kèm theo, với các bệnh phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường, u tuyến tiền liệt và lao phổi cũ Đặc biệt, các bệnh lý nội khoa gây tăng áp lực ổ phúc mạc kéo dài, như ho kéo dài, viêm phế quản mạn, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, u xơ tiền liệt tuyến, hẹp niệu đạo và táo bón kéo dài, có thể làm yếu thành bụng, tạo điều kiện thuận lợi cho thoát vị bẹn xảy ra.

Các bệnh lý hô hấp và tim mạch là những yếu tố nguy cơ quan trọng khi lựa chọn phương pháp gây tê, đặc biệt là trong các kỹ thuật như đặt tấm lưới nhân tạo bằng nội soi TAPP hoặc TEP, do yêu cầu gây mê nội khí quản Đối với bệnh nhân lớn tuổi, tiền sử bệnh lý nội khoa gia tăng, điều này có thể làm tăng nguy cơ biến chứng sau gây mê và phẫu thuật.

Vì vậy, cần phải khai thác kỹ tiền sử của bệnh nhân để hạn chế nguy cơ biến chứng về tim mạch và hô hấp sau phẫu thuật [47]

Nghiên cứu này cho thấy tiền sử bệnh lý nội khoa phổ biến tương tự như các nghiên cứu khác, cả trong và ngoài nước, mặc dù tỷ lệ thay đổi giữa các nghiên cứu Các bệnh lý như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ho kéo dài, hen phế quản, táo bón kinh niên, u xơ tiền liệt tuyến và hẹp niệu đạo đều làm gia tăng áp lực ổ bụng và yêu cầu bệnh nhân phải gắng sức, từ đó trở thành yếu tố nguy cơ thuận lợi cho sự xuất hiện của thoát vị bẹn.

Nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa bệnh kèm theo và kết quả điều trị phẫu thuật thoát vị bẹn sớm, với những bệnh nhân có bệnh kèm theo có kết quả điều trị kém hơn (p0,05), cho thấy bệnh kèm theo không ảnh hưởng đến hiệu quả lâu dài của phẫu thuật thoát vị bẹn theo phương pháp Lichtenstein.

Kết quả nghiên cứu cho thấy đa số bệnh nhân của chúng tôi là người cao tuổi, điều này có thể ảnh hưởng đến thời gian hồi phục sinh hoạt cá nhân và thời gian nằm điều trị sau phẫu thuật, từ đó tác động đến kết quả điều trị.

Tiêu đề	Kết Quả Điều Trị Phẫu Thuật Thoát Vị Bẹn Mắc Phải Theo Phương Pháp Lichtenstein Tại Bệnh Viện Trung Ương Thái Nguyên
Tác giả	Nguyễn Mạnh Linh
Người hướng dẫn	TS. Vũ Thị Hồng Anh
Trường học	Đại Học Thái Nguyên
Chuyên ngành	Ngoại khoa
Thể loại	luận văn bác sĩ nội trú
Năm xuất bản	2019
Thành phố	Thái Nguyên

Định dạng
Số trang	91
Dung lượng	2,09 MB