ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - NGUYỄN MINH THU NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THƠN CHI NHÁNH HỒNG QUỐC VIỆT LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG Hà Nội – 2012 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - NGUYỄN MINH THU NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN - CHI NHÁNH HOÀNG QUỐC VIỆT Chuyên ngành Mã số : Tài ngân hàng : 60 34 20 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS PHẠM VŨ THẮNG Hà Nội – 2012 MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT i DANH MỤC CÁC BẢNG ii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ii LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Năng lực cạnh tranh ngân hàng thương mại 1.1.1 Khái quát ngân hàng thương mại 1.1.2 Khái niệm lực cạnh tranh NHTM 10 1.1.3 Những đặc điểm cạnh tranh NHTM 12 1.2 Các mơ hình lực cạnh tranh NHTM 16 1.2.1 Mơ hình PEST 16 1.2.2 Mơ hình “Năm lực lượng Porter” 18 1.2.3 Hệ thống đánh giá tình trạng vững mạnh tổ chức tài CAMELS 19 1.3 Hệ thống tiêu chí đánh giá lực cạnh tranh NHTM 21 1.3.1 Các tiêu chí đánh giá lực cạnh tranh nội NHTM 22 1.3.2 Các yếu tố bên ảnh hưởng tới lực cạnh tranh ngân hàng thương mại 25 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG No&PTNT CHI NHÁNH HOÀNG QUỐC VIỆT 29 2.1 Giới thiệu chung ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 29 2.1.1 Giới thiệu Ngân hàng No&PTNT Việt Nam 29 2.1.2 Lịch sử hình thành, chức nhiệm vụ máy tổ chức ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 31 2.2 Thực trạng lực cạnh tranh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 34 2.2.1 Năng lực cạnh tranh nội ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 34 2.2.2 Tác động yếu tố bên ảnh hưởng đến lực cạnh tranh chi nhánh ngân hàng No&PTNT Hoàng Quốc Việt 56 2.3 Đánh giá tổng quát lực cạnh tranh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 70 2.3.1 Điểm mạnh 70 2.3.2 Điểm yếu nguyên nhân chủ yếu 71 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG No&PTNT CHI NHÁNH HOÀNG QUỐC VIỆT 75 3.1 Dự báo bối cảnh môi trường liên quan tới ngành ngân hàng giai đoạn 20112020 75 3.1.1 Bối cảnh quốc tế 75 3.1.2 Bối cảnh môi trường kinh doanh nước 76 3.1.3 Bối cảnh môi trường ngành Ngân hàng Việt Nam 77 3.2 Tầm nhìn ngân hàng No&PTNT Việt Nam tới năm 2020 82 3.3 Định hướng phát triển kinh doanh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt giai đoạn 2011-2020 83 3.3.1 Mục tiêu tổng quát 83 3.3.2 Các mục tiêu cụ thể 84 3.4 Một số giải pháp nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 85 3.4.1 Tăng vốn điều lệ nâng cao chất lượng sản phẩm, chất lượng phục vụ để tăng thu từ dịch vụ 85 3.4.2 Đào tạo kỹ sử dụng công nghệ để nâng cao kỹ khai thác phần mềm IPCAS 86 3.4.3 Lựa chọn thêm nhà cung cấp đường truyền để hệ thống máy ATM hoạt động ổn định 87 3.4.4 Xây dựng chuẩn hóa chương trình đào tạo cho đội ngũ nhân viên 87 3.4.5 Tăng tính chủ động chế điều hành công cụ quản lý hỗ trợ cho ban lãnh đạo chi nhánh 89 3.4.6 Tiếp tục phát triển sản phẩm truyền thống bên cạnh phát triển sản phẩm 89 3.4.7 Rà soát phân bổ lại vị trí điểm giao dịch tồn hệ thống 92 3.5 Điều kiện thực 93 3.6 Một số kiến nghị 94 3.6.1 Một số kiến nghị Ngân hàng Nhà Nước 94 3.6.2 Một số kiến nghị Ngân hàng No&PTNT Việt Nam 96 KẾT LUẬN 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO 100 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU AGRIBANK NGUYÊN NGHĨA Ngân hàng Nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam BIDV Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam CAMELS Các tiêu đánh giá tình trạng vững mạnh tổ chức tài gồm: Capital (vốn), Assets (tài sản) Management (quản lý), Earnings (lợi nhuận), Liquidity (thanh khoản) Sensitivity (độ nhạy cảm với rủi ro thị trường) CAR Hệ số an toàn vốn GDP Tổng sản phẩm nước NHNN Ngân hàng Nhà nước NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp phát triển nông thôn NHTM Ngân hàng thương mại ROA Tỷ lệ thu nhập tổng tài sản 10 ROE Tỷ lệ thu nhập vốn chủ sở hữu 11 TCTD Tổ chức tín dụng 12 TMCP Thương mại cổ phần 13 VIETINBANK Ngân hàng Công thương Việt Nam 14 VIETCOMBANK Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 15 WTO Tổ chức thương mại giới i DANH MỤC CÁC BẢNG STT SỐ HIỆU NỘI DUNG TRANG Bảng 2.1 31 Bảng 2.2 Bảng 2.3 Bảng 2.4 Bảng 2.5 Bảng 2.6 Bảng 2.7 Bảng 2.8 Bảng 2.9 10 Bảng 2.10 Một số tiêu NHTM Nhà nước tính tới tháng 12/2011 Vốn điều lệ NHTM nhà nước tính đến tháng 12/2011 Quy mơ vốn điều lệ 10 ngân hàng đứng đầu khu vực Đơng Nam Á năm 2003 Tỷ lệ an tồn vốn CAR số ngân hàng năm 2010-2011 Tỷ lệ nợ xấu tỷ lệ nợ xấu xử lý rủi ro NHNo&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt năm 20082011 Dư nợ NHNo&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt từ năm 2008-2011 Lợi nhuận NHNo&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt qua năm Lợi nhuận, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận tỷ lệ ROA NHNo&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt qua năm Một số tiêu phản ánh tình hình phát triển kinh tế Việt Nam giai đoạn 2008-2011 Một số tiêu tiền tệ Việt Nam giai đoạn 20082011 37 38 40 42 43 45 47 58 61 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ STT SỐ HIỆU Hình Hình 2.1 Hình 2.2 NỘI DUNG TRANG Mơ hình PEST 18 Mơ hình tổ chức Agribank năm 2011 32 Mơ hình tổ chức NHNo&PTNT chi nhánh Hoàng 35 Quốc Việt ii LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Thực cam kết quốc tế lĩnh vực ngân hàng Hiệp định thương mại Việt – Mỹ đàm phán gia nhập Tổ chức thương mại giới (WTO), đến năm 2010 lĩnh vực ngân hàng mở cửa hoàn toàn dịch vụ cho khối ngân hàng nước ngồi Mơi trường cạnh tranh quốc tế đặt cho hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam hội thách thức vô to lớn Từ rào cản ngân hàng nước tháo bỏ, hoạt động ngân hàng tổ chức tài nước ngồi thị trường Việt Nam ngày mở rộng Đến nay, có ngân hàng liên doanh, ngân hàng 100% vốn nước ngoài, 48 chi nhánh ngân hàng nước ngồi, cơng ty cho th tài chính, 56 văn phịng đại diện nước hoạt động Việt Nam Các tổ chức ngân hàng tổ chức tài lớn, có uy tín độ an tồn cao, có khả cạnh tranh tốt Về phạm vi hoạt động loại hình dịch vụ ngân hàng, tổ chức tín dụng (TCTD) nước ngồi hoạt động Việt Nam cung cấp hầu hết loại hình dịch vụ ngân hàng như: cho vay, nhận tiền gửi, cho th tài chính, kinh doanh ngoại tệ, cơng cụ thị trường tiền tệ, cơng cụ tài phái sinh, môi giới tiền tệ, quản lý tài sản, cung cấp dịch vụ tốn, tư vấn thơng tin tài Đối với hoạt động nhận tiền gửi, chi nhánh ngân hàng nước nhận tiền gửi Việt Nam đồng không giới hạn từ pháp nhân, lộ trình huy động tiền gửi từ thể nhân Việt Nam nới lỏng kể từ ngày 1-1-2011, ngân hàng nước nhận tiền gửi đồng Việt Nam từ cá nhân Việt Nam mà ngân hàng khơng có quan hệ tín dụng, khơng bị hạn chế theo tỷ lệ mức vốn cấp chi nhánh Có thể thấy, rào cản ngân hàng nước tháo bỏ mở sân chơi lành mạnh cho ngân hàng Các ngân hàng nước phát triển tự mảng tài ngân hàng ngân hàng nội không ngừng cải tiến sản phẩm nâng cao dịch vụ để cạnh tranh Đây coi “cú hích” cạnh tranh để ngân hàng thương mại Việt Nam lên Cạnh tranh ngân hàng thúc đẩy hiệu không huy động, phân bổ nguồn vốn mà hiệu kinh doanh ngân hàng Khả cạnh tranh ngân hàng nâng cao có thêm nhiều hội liên kết hợp tác với nước ngồi chuyển giao cơng nghệ, phát triển sản phẩm khai thác thị trường Tuy nhiên, bên cạnh hội mở ra, ngân hàng thương mại Việt Nam đứng trước nhiều thách thức Khi ngân hàng nước ngồi đối xử bình đẳng quốc gia tạo nên sức ép cạnh tranh vô to lớn cho ngành ngân hàng Việt Nam hầu hết ngân hàng nước ngồi có lực tài tốt hơn, cơng nghệ, trình độ quản lý, hệ thống sản phẩm đa dạng có chất lượng cao hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng khách hàng Nếu số nhà băng Việt Nam chưa có chuẩn bị kỹ lực cạnh tranh cịn yếu bị đào thải, dẫn tới thị phần, kinh doanh thua lỗ phá sản Thị trường sàng lọc ngân hàng quản trị tốt, lực cạnh tranh cao tồn phát triển mạnh Hơn nữa, hội nhập quốc tế với việc gia nhập WTO mang đến rủi ro khách hàng cho ngân hàng thương mại nước, rủi ro tăng cao tác động từ bên ngồi (từ thị trường tài khu vực giới) Để tạo cân trước sức ép cạnh tranh ngày gia tăng, điều quan trọng hệ thống ngân hàng nước phải nâng cao lực cạnh tranh mình, tiếp tục tâm thực mục tiêu cải cách, nâng cao lực tài chính, hoạt động quản trị ngân hàng, đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ khai thác tối đa khoảng trống thị trường dịch vụ ngân hàng Hệ thống ngân hàng cần đáp ứng chuẩn mực an tồn theo thơng lệ quốc tế tỷ lệ an tồn vốn tối thiểu, trích lập dự phịng rủi ro, phân loại nợ theo chuẩn mực kế toán quốc tế Như vậy, thấy nâng cao lực cạnh tranh đòi hỏi thiết yếu cho ngân hàng thương mại nước nói chung Ngân hàng Nơng nghiệp PTNT chi nhánh Hồng Quốc Việt nói riêng Từ yêu cầu lý luận đòi hỏi thực tiễn nêu trên, đề tài “Nâng cao lực cạnh tranh Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nơng thơn – chi nhánh Hồng Quốc Việt” lựa chọn nghiên cứu Tình hình nghiên cứu Hiện nay, tiếp cận số cơng trình nghiên cứu lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Tuy nhiên, cơng trình thực cách lâu, tác giả chủ yếu tập trung vào việc nghiên cứu phạm vi toàn hệ thống ngân hàng thương mại tập trung vào khía cạnh kinh doanh ngân hàng thương mại như: Đề tài nghiên cứu cấp năm 2004: “Nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Việt Nam điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế” PGS.TS Nguyễn Thị Quy chủ biên tham gia số giảng viên trường Đại học ngoại thương Hà Nội Đề tài khái quát số vấn đề lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Việt Nam điều kiện hội nhập, đưa thực trạng cạnh tranh lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Việt Nam, sở tìm hiểu kinh nghiệm số nước giới để nêu lên giải pháp nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Việt Nam Tuy nhiên, đề tài thực trước thời điểm Việt Nam thức gia nhập tổ chức thương mại giới WTO nên thơng tin giải pháp đưa khơng cịn thực toàn diện hệ thống ngân hàng thương mại Nghiên cứu “Áp dụng mơ hình lực cạnh tranh Michael Porter việc xây dựng chiến lược bán lẻ ngân hàng thương mại Việt Nam” Thạc sỹ Đỗ Thị Tố Uyên Bài viết dừng lại việc ứng dụng mơ hình lực cạnh khóa đào tạo đồng loại sản phẩm ngân hàng kỹ mềm kỹ đàm phán, trao đổi thông tin với khách hàng để nhân viên hiểu tư vấn tốt cho khách hàng sản phẩm ngân hàng  Tiếp tục phát huy mạnh chi nhánh nói chung Agribank nói riêng dịch vụ chuyển tiền nước đồng thời triển khai có hiệu sản phẩm đem lại nguồn thu cho ngân hàng kinh doanh ngoại hối, phục vụ thu thuế chuyển tiền cho khách hàng Kho bạc nhà nước 3.4.2 Đào tạo kỹ sử dụng công nghệ để nâng cao kỹ khai thác phần mềm IPCAS Một số đề xuất cho hoạt động nâng cao kỹ khai thác phần mềm IPCAS kể đến sau:  Việc nâng cao kỹ ứng dụng công nghệ cho cán bộ, nhân viên yếu tố chủ chốt định hiệu suất khai thác cơng nghệ Vì vậy, song song với việc lắp đặt trang thiết bị cơng nghệ, Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hồng Quốc Việt cần đẩy mạnh đào tạo kỹ sử dụng công nghệ cho cán ngân hàng cần có hoạt động kiểm tra đánh giá hiệu ứng dụng công nghệ phận Việc xây dựng sổ tay hướng dẫn áp dụng quy trình cơng nghệ biện pháp góp phần nâng cao khả ứng dụng công nghệ nhân viên ngân hàng Công tác nghiên cứu triển khai ứng dụng công nghệ, tạo sản phẩm dịch vụ cần trọng đầu tư  Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt cần tiếp tục triển khai ứng dụng công nghệ thông tin quản trị điều hành; khai thác tốt ứng dụng hệ thống phần mềm IPCAS;  Để phát huy tối đa hiệu công nghệ đại không ngừng nâng cao lực công nghệ, trước hết Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt cần chủ động xây dựng cho chiến lược cơng nghệ dài hạn sở chiến lược kinh doanh Bên cạnh đó, ngân hàng cần nâng cao hiệu suất khai thác 86 cơng nghệ ngân hàng Điều thực thơng qua việc bố trí hợp lý trang thiết bị sử dụng phần mềm tích hợp phù hợp; 3.4.3 Lựa chọn thêm nhà cung cấp đường truyền để hệ thống máy ATM hoạt động ổn định Giải pháp đưa với hệ thống ATM phải phối hợp đồng từ hội sở Agribank Trung tâm công nghệ Agribank đầu mối ký kết hợp đồng với nhà cung cấp đường truyền đưa phương án xử lý hiệu đường truyền mạng bị nghẽn gặp cố Bên cạnh đó, để hoạt động diễn sn sẻ ban lãnh đạo ngân hàng cần có đầu tư đáng nguồn vốn nguồn nhân lực để đảm bảo hệ thống ATM vận hành tốt 24/24 3.4.4 Xây dựng chuẩn hóa chương trình đào tạo cho đội ngũ nhân viên Để có đội ngũ cán tinh thông nghiệp vụ ngân hàng, tận dụng tốt thành tựu công nghệ thông tin, có trình độ ngoại ngữ thành thạo, có tác phong công nghiệp kỷ luật cao, Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt cần phải mạnh dạn đầu tư thích đáng cho cơng tác đào tạo cán bộ, xây dựng kế hoạch đào tạo cán từ tuyển dụng, trọng đào tạo chuyên môn lẫn đạo đức Đối với đội ngũ cán tại, Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt cần có kế hoạch đào tạo lại đào tạo nâng cao để đáp ứng yêu cầu hội nhập Một vấn đề quan trọng mà Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt cần phải thực phải xây dựng chuẩn hóa chương trình đào tạo hàng năm cho đội ngũ cán nhân viên Các chương trình đào tạo cần phải xây dựng chuẩn hóa trước, việc tiến hành đào tạo phải bám sát vào chương trình nội dung đặt Muốn vậy, cần phải có điều tra, phân tích nhu cầu đào tạo cách nghiêm túc, từ đưa nội dung cần đào tạo theo trình tự ưu tiên Ngồi ra, Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt cần thực việc đánh giá nhận xét cán bộ, kiểm tra sát hạch định kỳ nhằm đánh giá trình độ 87 cán để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho nhu cầu trước mắt lâu dài Cần gắn cam kết đào tạo với việc bố trí, sử dụng cán bộ, tạo động lực khuyến khích người lao động Để tránh tình trạng chảy máu chất xám sang ngân hàng khác, Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt ngân hàng No&PTNT Việt Nam nói chung cần phải:  Thực quy chế trả lương theo hiệu cơng việc đạt nhằm khuyến khích cán nhân viên Thực chế tài thơng thống nhằm thu hút giữ lao động giỏi, có tay nghề cao  Từng bước tạo lập “văn hóa doanh nghiệp” thể thơng qua phong cách làm việc động, tự tin, lịch thiệp Mỗi cán có lịng tự hào ngân hàng mình, phấn đấu xây dựng đóng góp để xây dựng ngân hàng trở thành ngân hàng tốt nhất, coi ngân hàng ngơi nhà chung để vun đắp có trách nhiệm với  Cương xếp lại khơng sử dụng cán khơng có lực phù hợp Mạnh dạn sử dụng bổ nhiệm cán trẻ, đào tạo bản, có trình độ chuyên môn giỏi, yêu ngành, yêu nghề vào vị trí chủ chốt ngân hàng  Xây dựng chiến lược tổng thể đào tạo, hệ thống hóa giáo trình, nội dung giảng dạy, hệ thống đánh giá chất lượng đào tạo giảng viên Để thực yêu cầu này, chi nhánh cần tham mưu trình duyệt với ban lãnh đạo ngân hàng No&PTNT Việt Nam Trường đào tạo cán Ngân hàng No&PTNT Việt Nam để công tác đào tạo đầu tư cách có hệ thống hiệu quả;  Thường xuyên nghiên cứu, cập nhật nhu cầu đào tạo, theo sát phát triển quy mô, mô hình tổ chức loại sản phẩm dịch vụ cung cấp; Xây dựng giáo trình gắn liền với thay đổi mơ hình kinh doanh, sản phẩm dịch vụ cung cấp Gắn công tác đào tạo với yêu cầu cụ thể đơn vị;  Tập trung hóa số hoạt động kinh doanh để có điều kiện đào tạo chuyên sâu cho số lượng nhỏ cán công nhân viên, tránh đào tạo dàn trải mà đáp ứng yêu cầu công việc; 88  Đặt số lĩnh vực ưu tiên (treasury, quản lý rủi ro, quản lý dự án, thẩm định dự án) việc phát triển chương trình đào tạo để đảm bảo yêu cầu cấp bách kinh doanh cải tiến quản lý;  Học tập kinh nghiệm quốc tế việc xây dựng áp dụng chuẩn mực đào tạo theo yêu cầu công việc (Competency Based Trainning) Xây dựng mối quan hệ sở kinh doanh - sở đào tạo (Industry – School), phối hợp cộng tác với tổ chức đào tạo để có dịch vụ đào tạo sát với yêu cầu mình; 3.4.5 Tăng tính chủ động chế điều hành công cụ quản lý hỗ trợ cho ban lãnh đạo chi nhánh Để công tác điều hành chi nhánh kịp thời hiệu quả, ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hồng Quốc Việt cần có hỗ trợ từ hội sở ngân hàng No&PTNT Việt Nam việc cải cách chế điều hành cần phải có đồng đồng ý ban quản trị ngân hàng Bên cạnh việc tăng tính chủ động cho ban lãnh đạo chi nhánh, Agribank cần ban hành công cụ quản lý hỗ trợ đẩy mạnh tính hiệu hệ thống báo cáo MIS từ phần mềm IPCAS, hạn chế tính thủ công công tác báo cáo số liệu nhằm tránh sai sót chậm trễ Nâng cao chất lượng hiệu hoạt động kiểm tra kiểm toán nội theo thông lệ quốc tế giải pháp hỗ trợ điều hành hoạt động chi nhánh 3.4.6 Tiếp tục phát triển sản phẩm truyền thống bên cạnh phát triển sản phẩm Để nâng cao hiệu hoạt động kinh doanh thông qua việc nâng cao lực cạnh tranh sản phẩm dịch vụ, ngân hàng cần phải có biện pháp cụ thể phù hợp cho loại hình kinh doanh, mảng nghiệp vụ Những đề xuất sau nhằm nâng cao chất lượng đa dạng hoá dịch vụ Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt: * Đối với dịch vụ ngân hàng bán lẻ: Đầu tư phát triển mạnh nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ phần quan trọng chiến lược phát triển kinh doanh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt, dựa mạnh hệ thống mạng 89 lưới chi nhánh ngân hàng No&PTNT Việt Nam rộng khắp Cần phải xây dựng loại hình dịch vụ đa dạng để đảm bảo cung cấp tiện ích ngân hàng, đáp ứng nhu cầu đa dạng khách hàng Phương pháp làm giảm thiểu việc khách hàng tìm sản phẩm dịch vụ đối thủ cạnh tranh, tăng lòng trung thành khách hàng với Ngân hàng Các biện pháp đẩy mạnh hoạt động bán lẻ bao gồm:  Tận dụng tối đa mạnh sở khách hàng mạng lưới chi nhánh để nâng tỷ lệ hoạt động ngân hàng bán lẻ Ngân hàng cần xây dựng kế hoạch tăng cường dịch vụ ngân hàng bán lẻ cho vay mua nhà trả góp, cho vay tiêu dùng, cầm cố chấp, thẻ tín dụng, hạn mức thấu chi, sản phẩm bảo hiểm, sản phẩm tiền gửi tiết kiệm liên kết với chứng khoán, bảo hiểm;  Đầu tư phát triển dịch vụ thẻ tín dụng cho vay tiêu dùng: Ngân hàng phát triển mảng thẻ tín dụng để tăng doanh thu tín dụng dịch vụ Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt thâm nhập thị trường tạo chỗ đứng thị trường thẻ chương trình tiếp thị tập trung, xây dựng thương hiệu mạnh, áp dụng hệ thống xác định lãi suất dựa hệ số tín dụng chủ thẻ Ngân hàng cần xây dựng sản phẩm tín dụng tiêu dùng để bán chéo cho khách hàng  Tối ưu hoá lãi suất tiết kiệm phát triển dịch vụ toán quản lý nguồn vốn nhằm giảm chi phí vốn đầu vào: Áp dụng hệ thống lãi suất tiết kiệm theo nhiều bậc để thu hút khách hàng với lượng tiền gửi lớn, đồng thời giảm chi phí vốn tài khoản có số dư thấp Ngân hàng cần phát triển sản phẩm toán quản lý vốn, dịch vụ thẻ để thu hút khách hàng mở tài khoản ngân hàng sử dụng số dư tài khoản để giảm chi phí vốn, tăng độ ổn định nguồn vốn  Cung cấp dịch vụ kinh doanh tiền tệ dựa nguyên tắc phục vụ nhu cầu khách hàng: Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt lập chiến lược nhằm tăng doanh thu từ quản lý kinh doanh vốn Ngân hàng đẩy mạnh marketing, thành lập nhóm chuyên viên phụ trách việc marketing, bán hàng, trung tâm hỗ trợ khách hàng nhằm cung cấp sản phẩm dịch vụ có độ phức 90 tạp cao đáp ứng nhu cầu hỗn hợp khách hàng  Song song với việc tiếp tục cung cấp sản phẩm dịch vụ thông qua phương pháp truyền thống, cần xây dựng kế hoạch phát huy mạnh hệ thống công nghệ ngân hàng để phân phối nhiều sản phẩm tới khách hàng qua kênh phân phối không truyền thống hệ thống giao dịch trực tuyến Các sản phẩm dự kiến xây dựng bao gồm ngân hàng qua điện thoại, điện thoại di động; ngân hàng trực tuyến, ngân hàng Internet * Đối với dịch vụ ngân hàng phục vụ doanh nghiệp: Các sản phẩm ngân hàng phục vụ đối tượng doanh nghiệp bao gồm sản phẩm tín dụng, sản phẩm phi tín dụng loại dịch vụ có giá trị giao dịch lớn, độ phức tạp cao thường thiết kế phù hợp với nhu cầu riêng biệt khách hàng Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt tiếp tục cung cấp sản phẩm dịch vụ tới khách hàng thơng qua mạng lưới chi nhánh, ngân hàng đại lý Bên cạnh đó, cần có kế hoạch triển khai trung tâm phục vụ khách hàng xây dựng kênh trực tuyến Hiện nghiệp vụ ngân hàng doanh nghiệp Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt nặng tín dụng mà chưa trọng mức loại hình sản phẩm dịch vụ khác Chiến lược phát triển mảng ngân hàng bán buôn bao gồm:  Đáp ứng nhu cầu khách hàng thông qua cấu tổ chức theo đối tượng khách hàng: Ngân hàng cần phải tiến hành phân loại khách hàng theo ba nhóm gồm nhóm Tổng cơng ty lớn, doanh nghiệp vừa nhỏ, tổ chức tài Ngân hàng cần nghiên cứu thành lập phận chun mơn phục vụ nhóm khách hàng Các phận quan hệ khách hàng chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược khách hàng riêng phù hợp với đặc điểm nhu cầu nhóm Tuy vậy, chiến lược phải phù hợp với chiến lược phát triển tổng thể Ngân hàng No&PTNT Việt Nam Việc tổ chức theo đối tượng khách hàng giúp Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt củng cố quan hệ khách hàng nâng cao trung thành khách hàng Ngân hàng  Phát triển sản phẩm chiến lược nhằm tăng doanh thu lợi nhuận: Đối 91 với khách hàng Tổng cơng ty, Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hồng Quốc Việt cần tăng cường bán chéo sản phẩm, tập trung vào sản phẩm dịch vụ đem lại hiệu cao Cụ thể Ngân hàng lên kế hoạch phát triển sản phẩm dịch vụ phi tín dụng quản lý nguồn vốn kinh doanh tiền tệ (treasury), dịch vụ toán quản lý tiền (cash management) nhằm mục đích tăng doanh thu phi tín dụng cách đặn Ngân hàng phát triển nghiệp vụ bảo lãnh bảo lãnh toán, bảo lãnh cho vay, bảo lãnh đấu thầu, bảo lãnh thực hợp đồng, bảo lãnh phát hành cổ phiếu, trái phiếu Ngân hàng mở rộng nối mạng với tổng công ty để làm dịch vụ toán, tập trung vào nhu cầu “khép kín” Đối với nhóm khách hàng cơng ty vừa nhỏ, Ngân hàng phát huy mối quan hệ truyền thống cung cấp sản phẩm tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu, tài trợ khoản phải thu, cho vay có đảm bảo, cho thuê tài chính, bảo lãnh phát hành cổ phiếu, trái phiếu Nhóm khách hàng định chế tài nguồn cung cấp vốn lớn khách hàng quan trọng sử dụng dịch vụ ngân hàng Ngân hàng xây dựng chiến lược riêng cho nhóm đối tượng để củng cố quan hệ giữ vững nhóm khách hàng quan trọng này, tận dụng tối đa mối quan hệ truyền thống mạnh mạng lưới 3.4.7 Rà sốt phân bổ lại vị trí điểm giao dịch tồn hệ thống Khơng ngân hàng No&PTNT Hoàng Quốc Việt, Ngân hàng No&PTNT Việt Nam cần tiến hành phân tích đánh giá lại tính hiệu mạng lưới chi nhánh, tiến hành lập đồ cho tồn hệ thống để tối ưu hố vị trí, phạm vi hoạt động xác định xác nghiệp vụ mà chi nhánh phép triển khai Cần chọn số chi nhánh để thực thí điểm việc phân tách phận phục vụ khách hàng bán buôn, bán lẻ, khách hàng VIP, tự phục vụ Ngân hàng cần phải nghiên cứu xây dựng trung tâm trả lời khách hàng để phục vụ kịp thời nhu cầu khách hàng 92 3.5 Điều kiện thực Các giải pháp nâng cao lực cạnh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt thực điều kiện sau: Điều kiện kinh tế vĩ mô: Kinh tế giới tiếp tục giai đoạn suy thoái năm tới Sau phục hồi nhanh chóng kinh tế Châu Á mang đến nhiều hội kinh doanh cho doanh nghiệp Việt Nam tạo môi trường lành mạnh cho ngân hàng thương mại tăng trưởng huy động, đẩy mạnh dư nợ phát triển sản phẩm dịch vụ, đặc biệt sản phẩm dịch vụ đại Điều kiện mơi trường ngành ngân hàng: Quy trình cấu lại ngân hàng thương mại Nhà nước đưa Ngân hàng No&PTNT Việt Nam hỗ trợ nhiều phương diện trình cải cách nâng cao lực cạnh tranh với giải pháp đưa đề án như: * Giải pháp tăng nhanh quy mô lực tài thơng qua: - Tăng vốn để bảo đảm đủ mức vốn tự có theo tiêu chuẩn an toàn vốn Basel II đến năm 2015 thông qua phát hành cổ phiếu bổ sung nguồn vốn từ Chính phủ; - Mua lại, sáp nhập tổ chức tín dụng; - Mở rộng nguồn vốn huy động * Giải pháp nâng cao chất lượng tài sản, kiểm sốt chất lượng tín dụng giảm nợ xấu Tập trung xử lý nợ xấu ngân hàng thương mại nhà nước để sớm làm bảng cân đối ngân hàng thương mại nhà nước; phấn đấu đạt tỷ lệ nợ xấu ngân hàng thương mại nhà nước 3% theo tiêu chuẩn phân loại nợ chuẩn mực kế toán Việt Nam * Giải pháp đổi hệ thống quản trị ngân hàng phù hợp với thông lệ, chuẩn mực quốc tế tiên tiến, đặc biệt tăng cường đại hóa hệ thống quản trị rủi ro, nâng cao hiệu hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội để ngân hàng thương 93 mại nhà nước có khả tự kiểm sốt cách có hiệu loại rủi ro hoạt động, trước hết chất lượng tín dụng khả khoản * Giải pháp tiếp tục mở rộng mạng lưới chi nhánh, điểm giao dịch phạm vi nước, ưu tiên khu vực nơng thơn; tích cực mở chi nhánh, gia nhập thị trường tài quốc tế khu vực; phát triển mạnh kênh phân phối điện tử để tăng khả tiếp cận dịch vụ khách hàng * Giải pháp ngân hàng thương mại nhà nước phải tiên phong đầu tư cho ngành, lĩnh vực then chốt kinh tế phát triển sở hạ tầng kinh tế, thúc đẩy xuất khẩu, nông nghiệp, nông thôn, công nghiệp sản xuất - chế biến, doanh nghiệp nhỏ vừa nhằm góp phần cấu lại kinh tế * Giải pháp phát triển nhanh đội ngũ cán quản lý, điều hành nghiệp vụ có chất lượng cao, đồng thời có sách hợp lý để thu hút, sử dụng quản lý có hiệu cán bộ; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán kỹ lãnh đạo, chuyên môn nghiệp vụ nâng cao ý thức trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp cán 3.6 Một số kiến nghị 3.6.1 Một số kiến nghị Ngân hàng Nhà Nước Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần phải có giải pháp sách định nhằm hỗ trợ tạo điều kiện cho trình đổi NHTM Một số đề xuất sách NHNN để nâng cao lực cạnh tranh Ngân hàng Việt Nam đề cập sau: * Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật ngân hàng: Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý có hiệu lực, đảm bảo bình đẳng, an toàn cho tổ chức hoạt động dịch vụ ngân hàng tài lãnh thổ Việt Nam, gây sức ép phải đổi tăng hiệu hoạt động lên NHTM Việt Nam nâng cao chất lượng dịch vụ, giảm chi phí, có khả tự bảo vệ trước cạnh tranh ngân hàng nước ngồi lộ trình hội nhập ngành Ngân hàng sâu rộng Áp dụng đầy đủ thiết chế chuẩn mực quốc tế an tồn lĩnh vực tài ngân hàng, đảm bảo tiến độ thực cam kết hội nhập 94 NHNN cần tiếp tục rà soát lại Luật ngân hàng văn quy phạm pháp luật để bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu cải cách NHNN cấu lại TCTD * Thúc đẩy chương trình tái cấu NHTM: NHNN phải thúc đẩy chương trình tái cấu lại NHTM Đề án tái cấu TCTD giai đoạn 20112015 đưa NHNN có trách nhiệm giám sát để đề án thực cách nghiêm túc lộ trình * Đổi hoạt động tra, giám sát hệ thống ngân hàng theo chuẩn mực quốc tế: Để thực chuẩn mực quốc tế tra giám sát hoạt động ngân hàng, trước hết, cần phải hồn thiện mơ hình tổ chức máy tra ngân hàng sở xây dựng hệ thống tra ngân hàng theo ngành dọc từ trung ương đến chi nhánh NHNN tương đối độc lập hoạt động nghiệp vụ tổ chức máy NHNN trung ương chi nhánh Thanh tra ngân hàng phải tra nhà nước chuyên ngành ngân hàng thuộc NHNN Thanh tra ngân hàng phải có đủ quyền lực tiến hành tra, giám sát chịu áp lực hành cấp lãnh đạo hệ thống NHNN NHNN cần phát triển đội ngũ tra, giám sát đủ số lượng có trình độ nghiệp vụ cao, đặc biệt giám sát rủi ro, đồng thời có đạo đức nghề nghiệp tốt Các quy trình biện pháp nghiệp vụ tra giám sát cần hoàn thiện theo chuẩn mực tra ngân hàng (Hiệp ước Basel 1, Basel 2) Phương pháp tra, giám sát cần phải đổi nâng cao hiệu sở phát triển trình độ kỹ nghiệp vụ tra chỗ giám sát từ xa, đặc biệt coi trọng khâu giám sát từ xa nhiệm vụ thường xuyên tra ngân hàng, đồng thời tăng cường sử dụng kiểm toán nội công cụ hỗ trợ cho trình tra chỗ giám sát từ xa * Cải cách cơng cụ điều hành sách tiền tệ theo nguyên tắc thị trường, đảm bảo hiệu sách tiền tệ: NHNN cần phải coi cơng cụ gián tiếp sách tiền tệ nghiệp vụ thị trường mở, chiết khấu, hoán đổi ngoại tệ, thấu chi, nghiệp vụ tiền gửi phải công cụ chủ đạo điều 95 hành tiền tệ lãi suất Từng bước đưa vào sử dụng phổ biến nghiệp vụ hoán đổi tiền tệ Bên cạnh đó, cần hợp lý hóa hình thức tái cấp vốn theo hướng hạn chế tái cấp vốn hình thức cho vay Cần phải coi nghiệp vụ tái cấp vốn kênh cung cấp vốn thường xuyên cho NHTM để đảm bảo khả toán NHTM NHNN cần phải điều hành linh hoạt tỷ lệ dự trữ bắt buộc để nâng cao khả kiểm soát tiền tệ NHNN tạo điều kiện cho TCTD sử dụng vốn linh hoạt với chi phí thấp Cơng cụ dự trữ bắt buộc cần phối kết hợp đồng với cơng cụ khác sách tiền tệ * Tạo điều kiện thuận lợi cho NHTM Việt Nam tiếp cận với kiến thức đại nghiệp vụ ngân hàng thương mại: NHNN nên thường xuyên tổ chức hội thảo, khóa học với thành phần mở rộng để trang bị kiến thức, thông tin cảnh báo NHTM thách thức mà họ gặp phải 3.6.2 Một số kiến nghị Ngân hàng No&PTNT Việt Nam * Đầu tư mũi nhọn vào cơng nghệ thơng tin Hồn thiện hệ thống Core Bank, phát triển sản phẩm công nghệ khác Kore Bank, nhằm giảm hạn chế địa lý khách hàng, tiến tới khách hàng sử dụng dịch vụ Ngân hàng nhà * Tiếp tục xây dựng hệ thống phân tích cảnh báo rủi ro tập trung, độc lập toàn diện theo tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt lĩnh vực tín dụng ngân hàng đầu tư, hồn thiện mơ hình Uỷ ban quản lý tài sản Nợ - Có (ALCO) Từ tạo lập công cụ quản lý hữu hiệu hỗ trợ cho lãnh đạo chi nhánh việc điều hành hoạt động kinh doanh sở * Mở rộng nâng cao khả tự chủ cho Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt, nâng cao lực điều hành phát triển kỹ quản trị ngân hàng đại, nâng cao chất lượng, hiệu công tác kiểm tra nội 96 * Chú trọng đến công tác đào tạo cán thông qua việc xây dựng chương trình đào tạo cán mảng nghiệp vụ khác chương trình phát triển kỹ mềm cho cán toàn hệ thống * Tiếp tục hỗ trợ chi nhánh phát triển màng lưới địa bàn thủ đô thông qua việc thành lập riêng phận chịu trách nhiệm quy hoạch tổ chức lại hệ thống màng lưới cách có hệ thống có hiệu 97 KẾT LUẬN Tồn cầu hố hội nhập kinh tế quốc tế diễn ngày mạnh mẽ, sâu rộng trở thành xu tất yếu kinh tế giới Tham gia vào trình Tồn cầu hố hội nhập kinh tế quốc tế mang lại nhiều hội đặt nhiều khó khăn thách thức kinh tế nói chung với doanh nghiệp nói riêng Khơng nằm ngồi xu chung đó, Việt Nam bước mở cửa kinh tế tham gia ngày sâu rộng vào kinh tế giới: từ quan hệ song phương tới quan hệ đa phương rộng gia nhập tổ chức Thương mại giới (WTO) Gia nhập WTO, Việt Nam phải bước mở cửa kinh tế lĩnh vực; công nghiệp, thương mại, dịch vụ đặc biệt mở cửa, hội nhập lĩnh vực tài – ngân hàng, lĩnh vực có tác động lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp kinh tế Thực cam kết mở cửa thị trường dịch vụ tài Việt Nam gia nhập WTO, ngân hàng 100% vốn đầu tư nước phép thành lập, hàng rào bảo hộ dịch vụ tài ngân hàng nước phải dỡ bỏ dần, NHTM nước phải cạnh tranh trực tiếp với ngân hàng nước Trước tình hình đó, để tồn phát triển, NHTM Việt Nam nói chung Ngân hàng No&PTNT Chi nhánh Hồng Quốc Việt nói riêng phải nâng cao hiệu hoạt động, nâng cao lực cạnh tranh để cạnh tranh với ngân hàng khác thị trường nội địa Ngân hàng No&PTNT Chi nhánh Hoàng Quốc Việt hoạt động địa bàn thành phố Hà Nội, cạnh tranh với mạng lưới dày đặc ngân hàng TMCP nước mà cịn phải cạnh tranh với ngân hàng nước ngồi có tiềm lực tài bề dày hoạt động Sự cạnh tranh ngày gay gắt Việt Nam thành viên thức WTO, ngân hàng nước ngồi theo lộ trình hoạt động bình đẳng ngân hàng nước 98 Điều địi hỏi Ngân hàng No&PTNT Chi nhánh Hồng Quốc Việt phải khơng ngừng đổi sẵn sàng cho trình hội nhập phát triển Nâng cao lực cạnh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt vấn đề lâu dài, thường xuyên cấp bách trình hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam Để tìm cở sở khoa học giải pháp nhằm nâng cao lực cạnh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hồng Quốc Việt cần phải có cơng trình nghiên cứu mức độ quy mơ khác Trong khuôn khổ luận văn Thạc sỹ kinh tế, với trình độ khả thân, luận văn tập trung vào giải số nội dung sau: (i) Hệ thống hóa vấn đề lực cạnh tranh ngân hàng thương mại, nguồn gốc, nhân tố ảnh hưởng tiêu chí, phương pháp đánh giá lực cạnh tranh ngân hàng thương mại; (ii) Phân tích thực trạng lực canh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt dựa số tiêu chí bản, có so sánh với Ngân hàng thương mại khác Việt Nam địa bàn để tìm lợi hạn chế, yếu Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt (iii) Trên sở phân tích bối cảnh nước quốc tế, định hướng phát triển hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam Ngân hàng No&PTNT Việt Nam, NHNo&PTNT chi nhánh Hồng Quốc Việt để từ đưa giải pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt tiến trình hội nhập Tác giả xin bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc đến thầy cô giáo Khoa Tài chínhNgân hàng, trường Đại học Kinh tế - ĐHQG Hà Nội, đặc biệt thầy giáo TS Phạm Vũ Thắng, lãnh đạo cán NHNo&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt tận tình giúp đỡ tạo điều kiện để tác giả hoàn thành luận văn Tác giả mong muốn nhận quan tâm, đóng góp ý kiến thầy giáo cô giáo để luận văn hoàn thiện 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt Feredric, S.Minskin (1993), Tiền tệ, Ngân hàng Thị trường tài chính, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội Đặng Hữu Mẫn (2010), “Nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Việt Nam”, Tạp chí khoa học cơng nghệ, Đại học Đà Nẵng (số 5), tr 194-205 Ngân hàng No&PTNT Hoàng Quốc Việt (2008, 2009, 2010, 2011), Báo cáo tài chính, Bảng cân đối chi tiết, Bảng tổng kết tài sản năm Peter Rose (2004), Quản trị Ngân hàng thương mại, Nxb Tài chính, Hà Nội Quốc hội (2010), Luật tổ chức tín dụng Nguyễn Thị Quy (chủ nhiệm đề tài) (2004), Nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng thương mại Việt Nam điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ, Đại học Ngoại thương Hà Nội Tiếng Anh Michael Dunford, Helen Louri and Manfred Rosenstock (2001), Competition, Competitiveness, and Enterprise Policies, Competitiveness and Cohesion in EU policies, pp.109 Michael Porter (1990), The competitive Advantage of Nation, The Free Press, pp.10 Website: http://www.agribank.com.vn 10 http://www.banker.com 11 http://www.bidv.com.vn 12 http://gso.gov.vn 13 http://www.saga.vn 14 http://www.sbv.gov.vn 15 http://www.vietcombank.com.vn 16 http://www.vietinbank.vn 100 ... trạng lực cạnh tranh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt Chương 3: Giải pháp nâng cao lực cạnh tranh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH. .. tài Năng lực cạnh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt - Phạm vi nghiên cứu đề tài lực cạnh tranh Ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt giai đoạn 2008-2011 Năng lực cạnh tranh. .. chức ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 31 2.2 Thực trạng lực cạnh tranh ngân hàng No&PTNT chi nhánh Hoàng Quốc Việt 34 2.2.1 Năng lực cạnh tranh nội ngân hàng