ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA NGỮ VĂN - - PHẠM VĂN BẰNG Nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Đất nước Mỹ với diện tích triệu km vuông dân số xấp xỉ 293 triệu người kinh tế trị lớn hàng đầu giới Và nước Mỹ coi đất nước cư dân nhập cư "a nation of immigrants" Chính tạo nên văn hoá Mỹ đa dạng phong phú, nhiều thành tựu Văn học Mỹ phát triển mạnh mẽ gắn với tên tuổi tác giả như: James Fenimore Cooper, Herman Melville, Ohenry, Ernest Hemingway, John Updike… Đặc biệt diện nhà văn gốc Dominica Junot Diáz với đề tài viết sống ước mơ người nhập cư Mỹ, cháy bỏng khát khao sống sống tốt đẹp Đề tài thể qua tiểu thuyết đầu tay The Brief Wondrous Life of Oscas Wao (Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao) Junot Diáz đoạt giải Pulitzer Văn học năm 2008 Tác phẩm câu chuyện kể biến động sống gia đình di cư từ nước cộng hòa Dominica đến sinh sống tiểu bang New Jersey, Mỹ Viết số phận người cực giọng hài hước bi thương Cuốn tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz cho người đọc thấy người vượt lên chiến thắng số phận Sức sống bất diệt dạt rạng rỡ hồn cảnh khốn Với nguồn sinh lực vốn hiểu biết đáng nể cộng với nghệ thuật kể chuyện tài tình, tác giả Junot Diáz đưa chìm đắm vào đời náo động vị anh hùng Oscar, cô chị gái Lola, bà mẹ Belicia xinh đẹp tợn họ, đồng thời tham gia chuyến hành trình sử thi gia đình từ Santo Domingo đến Washington Heights tới Bergenline New Jersey, sau quay trở Để hiểu thêm nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz, chúng tơi sâu tìm hiểu khám phá đề tài Để từ đó, tích luỹ phần kiến thức nhằm phục vụ cho việc hoc tập thân, đồng thời cung cấp tư liệu cho cơng tác sau Đó lí định chọn đề tài Lịch sử nghiên cứu vấn đề Tác phẩm The Brief Wondrous Life of Oscas Wao (Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao), tiểu thuyết đầu tay nhà văn Junot Diáz, viết suốt gần 11 năm Được xuất lần năm 2001 nhanh chóng đem cho tác giả Junot Diáz giải thưởng Pulitzer danh giá năm 2008 Nhưng đến năm 2010 sách dịch giả: Nguyễn Thị Hải Hà dịch sang tiếng Việt Nhà xuất Văn Hố Sài Gịn phát hành Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao đánh giá 20 tác phẩm hay kỉ XXI Do tác phẩm dịch xuất Việt Nam năm 2010 nên chưa có cơng trình nghiên cứu cụ thể chi tiết tác phẩm mà có bình luận nhận xét số tác giả đăng báo hay mạng Internet Chúng xin giới thiệu số viêt sau Đầu tiên trang web http://www.gio-o.com có đăng tải viết tác giả Đào Trung Đạo nhận xét tác giả Junot Diáz tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Và trang web www.tuanvietnam.net có đăng tải viết đánh giá nhận xét tác tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz sau: “Cuốn sách chia thành nhiều phần hợp âm phức tạp với nhiều giọng điệu trần thuật Sự hoà trộn ba giọng kể: Lola, Beli Yunior khiến câu chuyện có nhiều đoạn chuyển cảnh chớp nhoáng, khứ đan xen ngẫu hứng Đóng vai trị người kể truyện chính, Yunior nhân vật đặc biệt” Tác giả cố tình giấu tung tích người kể chuyện kĩ đọc nửa sách, người đọc nhận người kể chuyện Ngoài ra, Yunior người kể truyện nhiều sáng tác khác Junot Diáz Dù khác chủ thể phần sách, người kể truyện xưng Lời kể nhân vật "tôi" giúp nhà văn ghi lại tỉ mỉ chi tiết cách hợp lý rõ ràng Thốt khỏi mạch kể Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao chi tiết đời Beli Lola liệt kê đầy đủ chi tiết so với vai trò nhân vật phụ Sự giãn nở bất thường tạo nên nhiều tầng bậc nội dung sách Cũng mạng Internet có đăng tải viết tác giả Lê Thị Tuyết Lan nhận xét tác phẩm sau: “Giọng kể người, theo thời gian khứ - đan xen vào làm nên cách nói đa dạng, bộc lộ cá tính nhân vật” Trên trang web http://www.vinabook.com đăng tải giới thiệu tác phẩm Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz Theo báo phunuonline.com.vn Ra Thứ năm, ngày13 tháng 05 năm 2010 giới thiệu sách sau“…cuốn sách hút người đọc cách viết tự nhiên nhà văn Junot Diáz…” Theo Báo Sài Gòn Tiếp Thị Ra Thứ hai, ngày 10 tháng 05 năm 2010 viết: “Tiểu thuyết hài hước, ngôn ngữ sắc bén, xem gạch nối đầy sôi trung thực tinh thần Mỹ kiểu Dominica, tiêu biểu dòng văn chương nhập cư Mỹ vài năm gần đây” Theo Báo Tuổi trẻ Thứ sáu, ngày 16 tháng 04 năm 2010 viết: “Cách Oscar Wao dự phần vào đời đồng hành với phiêu lưu, khám phá bên nội tâm, khứ tại” Còn Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz Bản dịch tác giả Nguyễn Thị Hải Hà, Nxb Văn hoá Sài Gịn, 2010, trang bìa sau có đăng tải số lời nhận xét sau:“Hài hước, thông minh sắc sảo Một sách gây ấn tượng mạnh mẽ lời văn chứa đầy chất kích thích” (Michiko Kakutani - The New York Times) “Xuất sắc Tràn đầy sức sống Thật thú vị đọc tác phẩm hào hứng đọc lại” (Jennifer Resee - Entertainment Weekly) “Dưới ngòi bút bậc thầy, Diáz hoà trộn chủ nghĩa thực kỳ bí với lối văn chương dân tộc tạo thành câu chuyện hấp dẫn người nhập cư tiểu thuyết tài tình nhất, hài hước sắc sảo năm, chứng thực tài nghệ đỉnh cao tác giả việc kết nối sắc Mỹ Dominic sôi trung thực” (La Tissia Mitchell - Shaman Drum Bookshop) Cịn tờ tạp chí New York gọi "Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao" tiểu thuyết hay năm, tác giả Lev Grosman tạp chí Time đặt đứng đầu danh sách 10 tiểu thuyết hay năm 2007 Ông viết, với 352 trang, sách "đồ sộ, dội với tính bi hài kịch lấp lánh tỏa sáng" Nhìn chung viết đề cập đựợc vài khía cạnh liên quan đến đề tài, sở cần thiết để tiếp tục sâu vào nghiên cứu đề tài Cơng trình nghiên cứu chúng tơi có nhìn hồn thiện “Nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz” Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài “Nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz” Chúng dựa vào dịch tác giả Nguyễn Thị Hải Hà, Nxb Văn hố Sài Gịn, 2010 để làm đối tượng nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Đi vào nghiên cứu đề vào sử dụng phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp thống kê, thu thập tài liệu - Phương pháp phân tích, chứng minh - Phương pháp so sánh, đối chiếu - Phương pháp tổng hợp đánh giá Bố cục khoá luận Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, phần mục lục, tài liệu tham khảo Nội dung luận văn gồm hai chương: Chương 1: Tác giả Junot Diáz tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Chương 2: Phương thức kể chuyện tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz CHƯƠNG MỘT TÁC GIẢ JUNOT DIÁZ VÀ TIỂU THUYẾT CUỘC ĐỜI NGẮN NGỦI VÀ LẠ KỲ CỦA OSCARWAO 1.1 Về nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết Tiểu thuyết thể loại lớn tiêu biểu cho loại hình tự sự, “cỗ máy cái” văn học đại Với đặc trưng thi pháp mình, phương thức trần thuật, tiểu thuyết chiếm lĩnh khái quát thực sống đa chiều phong phú Tìm hiểu vấn đề nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết nói riêng văn tự nói chung giúp hiểu rõ phương diện thi pháp thể loại Để hiểu rõ vấn đề nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết tìm hiểu khái niệm liên quan như: Nghệ thuật, người kể chuyện, ngơn ngữ người kể chuyện, điểm nhìn trần thuật, khơng gian thời gian nghệ thuật tiểu thuyết Sau vào tìm hiểu khái niệm cụ thể * Nghệ thuật Nghệ thuật hiểu “hình thái đặc thù ý thức xã hội hoạt động người, phương thức quan trọng để người chiếm lĩnh giá trị tinh thần thực, nhằm mục đích tạo thành phát triển lực chiếm lĩnh cải tạo thân giới xung quanh theo quy luật đẹp” [7, tr.171] Nghệ thuật phát sinh hình thành sở lao động, đời nghệ thuật hình thành hoàn thiện người lúc cảm nhận vạn mà vận dụng vào lĩnh vực hoạt động đời sống xã hội – khoa học, trti, sinh hoạt… Vì vậy, theo C Mác tác phẩm nghệ thuật “hình thành cơng chúng biết hiểu nghệ thuật có lực hưởng thụ vẻ đẹp” Nghệ thuật thống thân có tất hình thức hoạt động nhận thức thể mối quan hệ cá nhân thân Nó giúp người có lực tự cảm thấy hài hòa giới cảm nhận ý nghĩa giới phát triển nhân cách toàn vẹn Trong tiến trình lịch sử phát triển khách quan nghệ thuật, tính đa dạng trình tượng thực tại, khác biệt phương thức, phương tiện nhiệm vụ phản ánh thẩm mỹ cải tạo thực, nhu cầu nhiều mặt người hình thành loại nghệ thuật khác Như vậy, hiểu cách thức cảm nhận, xử lý vấn đề theo phương tiện nghiên cứu người sáng tác Nghệ thuật không giống với hình thái ý thức hoạt động xã hội khoa học, trị, đạo đức vv… Trong xã hội có giai cấp nghệ thuật mang tính chất giai cấp, tính đảng * Người kể chuyện Người kể chuyện thuật ngữ nhân vật đóng vai trị chủ thể lời kể chuyện, người đứng kể tác phẩm văn học [9, tr.1239] Có thể xuất nhiều hình thức khác nhau, người kể chuyện thể loại thần thoại, cổ tích, câu chuyện thường kể dạng vơ nhân xưng Nhân vật chủ thể để lại dấu vết riêng hai phương diện nội dung hình thức ngữ pháp văn Với q trình cá thể hóa hành động sáng tạo văn học, người kể chuyện xưng danh “tôi” , “chúng tôi” kèm với nhận xét trực tiếp mang tính chủ quan cá nhân người kể diễn biến xảy ra, hành động phẩm chất nhân vật Trong tác phẩm văn học, người kể chuyện không đồng với tác giả tác giả xưng “tôi” hoàn toàn đứng vận động kiện, chi tiết Nhà văn nhập vào vai người kể chuyện khác để biểu tư tưởng, cảm xúc mình, người kể chuyện khơng hồn tồn tác giả Vai trị người kể chuyện tác phẩm tự sự, kịch, thơ trữ tình khác Trong thơ trữ tình, người kể chuyện thay nhân vật trữ tình.Trong tác phẩm kịch, vai trò người kể chuyện hạn chế, tất chuyển vào hành động ngôn ngữ nhân vật Còn tác phẩm tự sự, người kể chuyện có ý nghĩa quan trọng Nhờ hình thức trường thuật, tác giả trực tiếp phát biểu cảm nghĩ, nhận xét nhân vật, kiện miêu tả đời nói chung * Ngơn ngữ người kể chuyện Ngơn ngữ người kể chuyện hay cịn gọi ngơn ngữ người trần thuật khái niệm lời kể chủ thể trần thuật tác phẩm tự [9, tr.1089] Ngôn ngữ người kể chuyện tồn nhiều dạng khác tùy theo xuất chủ thể thuật truyện “chủ thể ẩn” nghôn ngữ kể chuyện ngôn ngữ vô nhân xưng dạng trần thuật thuật lại, kể lại nhằm dẫn dắc câu chuyện Nếu chủ thể thuật truyện “chủ thể bộc lộ” dười dạng “tôi” trực tiếp chủ thể thuật truyện “tôi” nhân vật tác giả ủy quyền đứng thuật lại câu chuyện, có ngơn ngữ người kể chuyện đan xen với dạng vừa nói Ngơn ngữ kể chuyện “thuật lại, “kể lại” tất giới nghệ thuật tác phẩm, kể ngôn ngữ nhân vật, vừa truyền đến cho người đọc điểm nhìn, quan điểm, thái độ, cảm xúc tác giả với miêu tả, thuyết minh, phẩm bình, vừa có chức “mách nước” cho người đọc hiểu nhân vật, kiện tác phẩm Ngôn ngữ người kể chuyện thường bộc lộ giọng kể nhịp kể định Giọng kể góp phần thể giọng điệu tác phẩm quan điểm cảm xúc tác giả, góp phần hình thành giọng văn tác giả Nhịp điệu tạo tiết tấu chung, nhịp điệu chung tác phẩm góp phần xác định phong cách trần thuật tác giả Như vậy, ngôn ngữ người kể chuyện ngôn ngữ chủ thể thuật truyện, có liên quan tác động đến kể, giọng kể, nhịp kể, phong cách tác giả tác phẩm *Điểm nhìn trần thuật Quan niệm điểm nhìn trần thuật Trần Đình Sử Giáo trình lí luận văn học, tác phẩm thể loại văn học (Nxb Đại học Sư phạm, 2005) cho rằng: “Người kể chuyện nhứng điều họ cảm thấy nghe thấy, nhìn thấy khơng gian, thời gian” [12, tr.61] Trên quan niệm hiểu điểm nhìn trần thuật cách đơn giản “vị trí” hay “chỗ đứng” người kể chuyện quan sát, miêu tả nhân vật Người kể chuyện đứng ngơi thứ hay ngơi thứ ba với vai trò kể lại câu chuyện Điểm nhìn trần thuật có điểm nhìn bên ngồi điểm nhìn bên Điểm nhìn bên ngồi người kể trần thuật, miêu tả vật từ phía bên ngồi, kể điều nhân vật khơng biết Điểm nhìn bên kể xuyên qua cảm nhận nhân vật Ngồi cịn có điểm nhìn khơng gian nhìn mía Oscar nằm Bất tỉnh máu chảy ngồi hai lỗ tai, gần kề chết Thằng mập quá, người phu nói Ăn nhiều chuối quá, người khác nói đùa Nhiều chuối nhiều, người thứ ba nói Và họ hè khênh lên xe Ngay cửa đóng, Clives gài số lùi chạy thẳng [8, tr 331] Và có khơng gian làng Dominic quê ngoại Oscar: Sau tuần trở lại quê hương, sau họ hàng đưa thăm viếng nơi có phong cảnh đẹp hay tiếng [8, tr 306] Bên canh vừa khơng gian rộng lớn thực xã hội châu Mỹ lúc Nó vừa khơng gian mang đậm tính thực khách quan với có thực Như khơng gian nghệ thuật xây đựng Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao trước hết khơng gian mang tính thực ám ảnh, diễn biến đổi đời sống người, chứng kiến vui buồn qua số phận Không gian cụ thể nhắc đến khơng gian xoay quanh gia đình Oscar nhỏ bé, có người sinh sống, họ tồn tại, suy nghĩ, yêu thương hờn giận lẫn giống người đời sống xã hội lúc Đọc tác phẩm, ta hình dung sống gia đình Oscar giống nhiều vùng quê khác Mỹ khắp nơi trái đất với sinh hoạt thường ngày luận chuyển giống chất sống ngàn đời Bên cạnh không gian thực ám ảnh thời gian tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz thời gian xếp khơng theo thứ tự lơ gíc mà thời gian chồng chéo đan cài từ trang mở đầu đến trang kết thúc thiên truyện Chúng ta thấy người kể chuyện thứ người nắm toàn diễn biến số phận nhân vật kể lại cho nghe theo dòng hồi tượng khơng theo trình tự thời gian quy luật vốn có Như thời gian chủ quan, thời gian tâm lý gắn liền với hồi tượng nhân vật Người kể chuyện thứ giống nhà thông thái nắm giữ số phận tất nhân vật gia đình Oscar Wao kể lại cho khơng theo q trình phát triển khách quan họ mà nhấn mạnh điểm quan trọng đời họ từ liên hệ đến phần đời cịn lại Ta chia thời gian tác phẩm thành cácloại thời gian sau: Thời gian người kể chuyện thứ tương ứng với câu chuyện diễn trình tự từ đầu đến phần định tác phẩm mà đọc từ trang đến trang khác Bên cạnh cịn có thời gian người kể chuyện thứ hai tương ứng với câu chuyện mình, liên quan đến gia đình Ngồi ra, tác phẩm cịn có xuất thời gian kiện tồn với diễn biến phức tạp đầy biến động gia đình cậu bé Oscar Wao Cụ thể người kể chuyện xưng “tôi” kể nhân vật Oscar thời điểm đến nhân vật lớn lên bắt đầu bước chân vào đại học câu chuyện dừng lại câu chuyện khác kể thời gian lại nói khứ trước gia đình Oscar câu chuyện tiếp diễn kể khứ gia đình Oscar Và cuối câu chuyện lại tiếp tục kể cậu bé Oscar sau tốt nghiệp đại học cậu làm chuyến nghỉ hè thăm quê hương cậu yêu say đắm gái điếm tên Ybón Và cuối bị người tình Ybón cho người giết hại Oscar Oscar chết tình u cậu dành cho Ybón vẹn nguyên Cùng với thời gian kể chuyện người thứ người kể chuyện thứ hai thứ ba tác động qua lại lẫn để miêu tả diễn biến cốt truyện, Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao thấy kiểu thời gian khác thời gian kiện Thời gian có tách biệt với thời gian khách quan, khơng gắn liền với phát triển kiện xảy tác phẩm Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao tập hợp nhiều kiện có diễn biến phức tạp kiện có trạng thái riêng phù hợp với hồn cảnh Có kiện diễn cách dồn dập đánh dấu biến động lớn gia đình Oscar nhỏ bé, lúc thời gian câu chuyện dường trôi chảy gấp rút Khi miêu tả diễn biến tâm trạng háo hức Oscar trở gặp Ybón lần thứ hai: Hắn mở cửa bước xuống đến gần quàng tay ôm co nàng [8, tr 348] Tâm trạng anh làm cho thời gian trở nên thực tế mau lẹ Chính hồn cảnh cấp bách lúc thúc cho việc diễn nhanh Tóm lại thời gian kiện thời gian thực gắn liền với phát triển kiện Tuy nhiên, khơng phải thời gian mang tính khách quan đơn diễn cách đặn, không thay đổi mà có nhịp điệu bất bình thương dựa vào tính chất kiện Kiểu thời gian làm cho việc tác phẩm miêu tả cách sinh động, hấp dẫn, có hồn chuyển tải phần ý nghĩa câu chuyện.Như đan xen nhiều loại thời gian khác biểu chủ nghĩa thực huyền ảo vận dụng vào tác phẩm Junot Diáz thật rõ ràng Thời gian nghệ thuật Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao hòa quyện ba loại thời gian Thời gian kể chuyện người thứ nhất, thời gian kể chuyện người thứ hai thời gian kiện Nó tạo nên thời gian đồng hiện, phức tạp, nhiều chiều tác phẩm Thời gian nghệ thuật biểu cho đặc trưng chủ nghĩa thực huyền ảo, thời gian thực, thời gian sinh hoạt thường ngày huyền ảo hóa, làm cho thời gian tác phẩm bị đảo lộn, đan xen lẫn khứ, tương lai Điều góp phần to lớn việc biểu chủ đề ý nghĩa mà nhà văn muồn gửi gắm thông qua nỗ lực cố gắng vươn lên để dành lấy tình yêu cho Qua đây, thấy cách kể chuyện gắn với không gian ám ảnh, thời gian chồng chéo đan cài tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz, ta có cảm giác câu chuyện chắp nối cách ngẫu nhiên, vơ tình ký ức nhân vật thời gian tác phẩm, thời gian để nhân vật tồn bị xáo trộn theo mong muốn chủ quan người kể Thời gian người kể chuyện thứ hai thứ ba thời gian tâm lý gắn liền với trình hồi tưởng, nhớ lại, gắn liền với hoài niệm nhân vật đời số phận Nhờ đó, nhân vật có điều kiện để bộc lộ suy nghĩ đời xã hội, đồng thời giúp người đọc tiếp nhận tác phẩm chiêm nghiệm cách tồn diện người nhân vật Oscar 2.5 Thông điệp số phận sức mạnh người thông qua phương thức kể chuyện Con người thực thể đẹp xã hội Trong lịch sử văn học giới, xuất nhiều hình tượng nhân vật có sức sống tinh thần quật cường, họ đấu tranh chống lại nhiều lực thù địch dành quyền sống khơng riêng cho mà tồn xã hội Những hình tượng đẹp đẽ sống lịng bạn đọc mn hệ Đó Fauxt (Fauxt), Uylixơ (Trường ca Ơđixê), Ruồi Trâu (Ruồi Trâu) Paven (Thép đấy)… Trong Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao tất nhân vật khơng mang sứ mệnh lớn lao, chiến đấu chống lại bọn quỹ dữ, họ đơn đặt môi trường thực, cụ thể vô phức tạp xã hội đầy rẩy bất cơng Họ phải tự thân vận động, tự tìm cách sinh tồn hết phải vượt lên mình, chiến thắng khó khăn thử thách để bảo vệ “tình u” chân chàng Oscar nhân vật tác phẩm Một câu chuyện ngập tràn bất hạnh, mát thương đau, khiến trái tim nhẹ nhàng, thản Đọc Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz, cảm giác ập đến tâm hồn tơi đơn đến ngập lòng giới nhiều ảo ảnh xáo trộn, mà số phận người dường bị định mệnh đánh cắp Cuộc sống họ mãi chẳng thể thay đổi vòng định mệnh đặt từ kiếp trước, dù họ vẫy vùng đến mỏi mệt tàn tạ đến tận họ khơng thể khỏi định mệnh vĩnh viễn mà mang Trong câu chuyện này, tác giả Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz gọi giới định mệnh giới “fuku”, giới lời nguyền định đoạn sẵn người Cái thể giới tưởng chừng giết chết đời gia đình Oscar suốt bốn hệ dằng dặc đau đớn cực, với bất hạnh ập đến triền miên ngột ngạt Ông ngoại anh bác sĩ Abeland, mẹ Beli, chị gái Lola, thân Oscar phải mang bất hạnh, phiêu dạt đời lời nguyền khơng thuốc giải Tơi nhìn thấy đời mù mịt, tăm tối họ, thảnh xót xa Nhưng sâu vào giới gia đình bị định mệnh dày vị đến nhàu nhĩ ấy, thực nhận rằng, đời thực lạ kỳ, lạ kỳ cách mà tạo nên tâm hồn người Những tâm hồn tạo nên tình yêu liệt dằn Những tâm hồn dùng cạn kiệt sức mạnh để chống chọi lại sợi dây đau đớn số phận, vùng vẫy không mỏi mệt trước bất trắc đời Điều khiến tơi thực cảm động việc bất hạnh nhân vật câu chuyện bộc lộ tình yêu thương đến liệt Ơng ngoại Oscar ln che chở cho gia đình tình yêu người chồng, người cha, dù cuối đời sống tàn tạ, hoang hoài nới chồn ngục tù Beli ln tin tưởng vào tình u, chờ đợi sống hi vọng tình yêu rạng rỡ Riêng anh chàng Oscar, dù sống giới đầy mộng mị riêng mình, đời anh có giây phút yêu thương bảo vệ, che chở mối tình mãi dang dở, niềm hạnh phúc ảo ảnh mù sương Tôi quặn thắt đau đớn biết rằng, tất niềm tin yêu, day dứt, khát khao họ vĩnh viễn chìm số phận cay nghiệt, buồn bã Cuộc đời ngắn ngủi phù du đến xót xa Niềm tin tưởng chừng cạn nguồn hoang mang, bế tắc thất vọng Thế nhưng, đọc đến trang cuối sách, sững sờ mà nhận rằng, tơi, người kẻ bất hạnh đời này, hóa tơi chẳng hiểu tình yêu thật gì? Những nhân vật Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao khiến tơi thực thấu hiểu Tình u thương kì diệu người, tạo nên sức mạnh phi thường để người sống với đời đầy bất trắc đau đớn Nhưng yêu thương mãi, không cần kết quả, không cần điều kiện, không cần địi hỏi Khi u thương ta tin ngày ngày, dù ngắn ngủi khoảng thời gian sống mình, ta sẵn sàng tranh đấu, sẵn sàng hi sinh tình u Dù kết cuối dang dở đớn đau quan trọng trọn vẹn tình yêu khoảnh khắc sống Đó hạnh phúc tình u thương tận mà người sinh mang nặng Một câu chuyện ngập tràn bất hạnh, mát thương đau khiến trái tim nhẹ nhàng, thản Vì dù cuối có xót xa giây phút đời, chứng kiến cách họ sống với tình yêu, cách họ trải qua đời Cuộc đời họ ngắn ngủi trọn vẹn Đó điều nằm lại sâu trái tim tưởng chừng khờ khạo ích kỉ Dù nhấn mạnh vào tính khốc liệt sống người với người xã hội Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao không bi quan Trước sức mạnh kẻ thù, sống đầy phức tạp xã hội người Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz biết suy nghĩ, biết hành động để bảo vể tình u lời mở đầu tác phẩm viết: Mọi chuyện chẳng dễ dàng Oscar, anh chàng dễ thương thừa cân kinh khủng sống khu người Do Thái, người New Jersey lãng mạn với giấc mơ trở thành nhà văn J.R.R Tolkien Dominica hết giấc mơ tìm thấy tình u Thế nhưng, Oscar khơng nhận điều mong muốn, fukú chiếu vào cung tình dun Đó lời nguyền cổ xưa đeo bám gia đình Oscar suốt nhiều hệ, khiến họ phải chịu cảnh tù tội, tra tấn, tai ương thảm khốc bệnh tật Oscar, người không ngừng mơ tưởng đến nụ hôn đầu đời nạn nhân lời nguyền - mùa hè định mệnh ấy, Oscar định trở thành nạn nhân cuối lời nguyền [8, tr 1] Chung quanh diễn sức mạnh to lớn, mối uy hiếp tày trời, tên độc tài, tàn bạo phá hoại, rối ren phức tạp xã hội, chúng coi người tầng lớp cách coi hạt cát giày xéo chân Nhân vật Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao đặt vào hồn cảnh tương đồng mơi trường xã hội… đầy rẫy bất công phi lý, mà số phận gia đình cậu bé Oscar phải gánh chịu Họ có lĩnh thử thách mà họ phải vượt qua Junot Diáz tập trung mơ tả khía cạnh khác nhân vật Sức mạnh mà Junot Diáz nhắc đến tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao nhẫn nại chịu khó, lịng kiên trì sinh tồn mạnh mẽ người hoàn cảnh dù khắc nghiệt Chính sức mạnh tạo nên vẽ đẹp người đàn ông Oscar Wao nhận biết hồn cảnh nào, anh khơng bận tâm đến khó khăn sống không quan tâm đến việc khác, anh quan tâm để nhóm lửa “tình u” Tuy vậy, cịn chút sinh lực anh tiếp tục tìm cách nhóm lửa “tình u” Đó nỗ lực tuyệt vời người vĩ đại Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao nhan đề nó, thể cách đấu tranh sinh tồn mãnh liệt người Trong vấn hỏi Oscar Wao Junot Díaz đưa vào nhiều trang sách nói khổ đau nhân vật, người mẹ Beli, anh trả lời: Vì theo anh nghĩ cịn có nhiều người nước thuộc Thế Giới thứ ba gánh chịu nỗi khổ đau, bất cơng oan khiên cịn lớn lao nhân vật Oscar Wao gánh chịu Theo cách ta coi thảm họa người gánh chịu giấc mơ, hoang tưởng, ta có niềm hy vọng, an ủi phần để tiếp tục sống tới Phải đóng góp tích cực tiểu thuyết giới chiến tranh giảm thiểu khổ đau bất tận? Kinh nghiệm người Việt tha phương xa xứ hôm thoáng chốc hồi ức biến cố đời trải qua, tưởng vừa qua ác mộng hoang tưởng kinh nghiệm gần gũi Cơn ác mộng để lại dư chấn kinh động tâm thân Để cực tả thực tưởng hoang tưởng nằm sâu tâm thức di dân vô xứ có lẽ phương pháp sáng tác phảnhiện thực Junot Díaz sử dụng thành cơng viết Oscar Wao chứng tỏ phương pháp có khả thay thế, xóa bỏ phương pháp thực hay thực huyễn ảo Có thể nói hết tác phẩm Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao trực tiếphay gián tiếp nhằm tôn vinh vẽ đẹp người môi trường họ tồn tại, môi trường xã hội với quan hệ phức tạp, sống biến hóa khơn lường mà thân người chưa thể nắm bắt hết Trong hoàn cảnh nào, lĩnh người điều mà Junot Diáz đặc biệt quan tâm Ơng ngợi ca người khơng có trái tim biết yêu thương, biết chia sẻ mà ơng cịn đề cao người có ý chí vững vàng, khơng chịu bó tay đầu hàng Trong đấu tranh với đầy rẩy bất công xã hội, họ phải chấp nhận chết đơn, lạnh lẽo khát vọng tình yêu sống họ lửa ** rực sáng trang sách, hệ bạn đọc Cuộc đời ngắn ngũi lạ kỳ Oscar Wao Viết số phận người cực giọng hài hước bi thương, tiểu thuyết "Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao" Junot Diáz cho người đọc thấy cách người vượt lên chiến thắng số phận Sức sống bất diệt dạt rạng rỡ hồn cảnh khốn nhất: " Cô tỉnh lại ánh trăng sáng rực Một gái bị dập nát, bên mía gãy nát Đau đơn khắp nơi sống Vẫn sống " KẾT LUẬN Có lẽ năm đầu kỷ XXI, Junot Diáz nhà văn tiếng Hoa Kỳ, “người dễ nhận nhất” Ông làm thay đổi cách viết tiểu thuyết lối viết tinh tế đầy chất hài hước Với tiểu thuyết đặc sắc nhân vật sống động (đặc biệt Oscar Wao) Cuốn tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz tiểu thuyết viết thực sống người nhập cư việc kết nối sắc Mỹ đất nước Dominic ngòi bút thực thú vị Những trang viết Junot Diáz đem tiếng cười đến cho hàng triệu người, đằng sau tiếng cười không cười, thỏa đáng với niềm vui mà cảm nhận thực xã hội lúc Mọi khía cạnh xã hội dường lên mồn ngòi bút nhà văn Dưới ngịi bút điều ngỡ bình thường đời sống ngày chốc lên đầy thú vị, khơi hài hết chổ nói Ra đời văn học vượt thối khỏi tâm trạng hồi nghi chủ nghĩa hậu đại, sách mang dấu ấn tính "phì đại", điều nảy nở từ thừa mứa vật chất thời kì hậu cơng nghiệp Trong tiểu thuyết này, tình “phì đại” khơng thể hình tượng nhân vật Oscar Wao, anh chàng thừa cân mà cịn tình tiết truyện Thế giới tư tưởng Oscar xây dựng văn học khoa học viễn tưởng, trò chơi điện tử trọng đến cách sáng tạo nhân vật, ba Lord of the Rings Junot Diáz bày tỏ trân trọng ông với văn học khoa học viễn tưởng, xem chi nhánh văn học truyền thống thống Bằng việc sử dụng giọng điệu kể, với cách sử dụng ngôn ngữ đặc biệt cộng với biện pháp hài hước châm biếm đắt giá tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz thể ý thức cộng đồng, góp phần làm cho sống mang nhiều màu sắc nhân văn hơn, tốt đẹp nhiều nhằm đẩy lùi thói hư tật xấu đời mà người xã hội đối mặt ngày Việc đề cao tinh thần nhân đạo, tính cộng đồng tương trợ giúp đỡ lẫn cần thiết cho xã hội Với nghệ thuật kể chuyện gắn với nhân vật “tôi” cộng với đa giọng kể hoà trộn khứ, đan xen ngôn ngữ giàu màu sắc thể Càng đọc thấy hút sâu vào giới người khác Tất tạo nên thành công vang dội cho tác phẩm TÀI LIỆU THAM KHẢO Lại Nguyên Ân (1999), 150 thuật ngữ văn học, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội Lê Huy Bắc (2003), Văn học Mỹ, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội Lê Huy Bắc (2004), Phê bình lý luận văn học Anh - Mỹ, tâp1, NXB Giáo dục Lê Đình Cúc (2007), Lịch sử văn học Mỹ, NXB Giáo dục Đặng Anh Đào (1995), Đổi nghệ thuật tiểu thuyết phương Tây đại, NXB Giáo dục Hà Minh Đức (chủ biên) (1999), Lý luận văn học, NXB Giáo dục Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi (đồng chủ biên) (2006), Từ điển thuật ngữ văn học, NXB Giáo dục Nguyễn Thị Hải Hà (dịch) (2010), Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao, NXB Văn hố, Sài Gịn Đỗ Đức Hiểu (chủ biên) (2004), Từ điển văn học mới, NXB Thế giới 10 M.Bartin (2003) Lý luận thi pháp tiểu thuyết, Phạm Vĩnh Cư tuyển chọn dịch từ nguyên tiếng Nga, NXB Hội Nhà văn 11 Phương Lựu (2006), Lý luận văn học, NXB Giáo dục 12 Vũ Tiến Quỳnh (1999), Phê bình bình luận văn học, NXB Văn nghệ, TP.HCM 13 Trần Đình Sử (chủ biên) (2005), Giáo trình lý luận văn học – tập 2, NXB Đại học sư phạm 14 Vũ Anh Tuấn (chủ biên) (2007), 101 vẻ đẹp văn chương Việt Nam giới, NXB Văn hóa – Thơng tin, Hà Nội 15 Bùi Việt Thắng (2000), Bàn tiểu thuyết, NXB Văn hố thơng tin 16 Nhiều tác giả (2003), Văn học phương Tây, NXB Giáo dục, Hà Nội MỤC LỤC Mở đầu 1 Lý chọn đề tài 2 Lịch sử nghiên cứu vấn đề 3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Bố cục khoá luận Chương Một: Tác giả Junot Diáz tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao 1.1 Về nghệ thuật kể chuyện tiểu thuyết 1.2 Junot Diaz – Nhà văn đoạt giải “Pulitzer” với biệt tài kể chuyện 12 1.3 Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao – câu chuyện số phận người nhập cư 18 Chương Hai: Phương thức kể chuyện tiểu thuyết đời ngắn ngủi lạ kỳ cra Oscar Wao Junot Diáz 21 2.1 Nghệ thuật kể chuyện gắn với nhân vật xưng “tơi” vai trị nhân vật phụ 21 2.2 Giọng điệu kể chuyện theo thời gian khứ, đan xen với hoà trộn nhiều giọng kể 26 2.3 Ngôn ngữ kể chuyện giàu màu sắc thể hiện, kết hợp vừa đối thoại, độc thoại gắn với ngôn ngữ tả thực 35 2.4 Nghệ thuật kể chuyện gắn với không gian ám ảnh, thời gian chồng chéo đan cài 42 2.5 Thông điệp số phận sức mạnh người thông qua phương thức kể chuyện 46 Kết luận 52 Tài liệu tham khảo 54 ... giả Junot Diáz tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Chương 2: Phương thức kể chuyện tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz CHƯƠNG MỘT TÁC GIẢ JUNOT DIÁZ VÀ TIỂU THUYẾT... giả Junot Diáz tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Và trang web www.tuanvietnam.net có đăng tải viết đánh giá nhận xét tác tiểu thuyết Cuộc đời ngắn ngủi lạ kỳ Oscar Wao Junot Diáz. .. Đó điều nằm lại sâu trái tim tưởng chừng khờ khạo ích kỉ CHƯƠNG PHƯƠNG THỨC KỂ CHUYỆN TRONG TIỂU THUYẾT CUỘC ĐỜI NGẮN NGỦI VÀ LẠ KỲ CỦA OSCARWAO CỦA JUNOT DIÁZ 2.1 Nghệ thuật kể chuyện gắn với