BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH # " Tống Thị Thu Trinh NGHIÊN CỨU NHỮNG ĐẶC ĐIỂM SINH VẬT HỌC CỦA CÂY CAM ĐƯỜNG (LIMNOCITRUS LITTORALIS (Miq.)Sw.) THUỘC HỌ CAM (RUTACEAE Juss.1789) Ở HUYỆN TUY PHONG – TỈNH BÌNH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC Thành phố Hồ Chí Minh Tháng 06/2006 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực chưa công bố công trình khác TỐNG THỊ THU TRINH LỜI CẢM ƠN ‘ Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: PGS TS Trần Hợp Thầy hết lòng bảo, hướng dẫn, truyền đạt kiến thức chuyên môn nhiều kinh nghiệm quý báu; động viên chia sẻ khó khăn với suốt thời gian vừa qua để luận văn hoàn thành ‘ Tôi xin chân thành cảm ơn: - Các Thầy, Cô trực tiếp giảng dạy - Ban chủ nhiệm khoa Sinh – Trường Đại học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh - Phòng Khoa học Công nghệ – Sau Đại học – Trường Đại học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh - Ban Giám hiệu tập thể Giáo viên – Trường Trung học phổ thông Bắc Bình – Bình Thuận - Ban Giám đốc Trung tâm giống trồng Bình Thuận - Tiến só Phạm Quang Khánh – Phân Viện Quy hoạch Thiết kế NN Miền Nam - Ông Philippe Caron – Chủ tịch Viện Phát triển Việt Nam – Thái Bình Dương - Hãng Mỹ phẩm CHRISTIAN DIOR (Pháp) - Tiến só Trương Thị Đẹp – Chủ nhiệm môn Thực vật, khoa Dược –Trường ĐHYD Thành Phố Hồ Chí Minh - Thạc só Trịnh Thị Lâm – Viện Sinh học nhiệt đới Thành Phố Hồ Chí Minh - Gia đình bạn bè Đã tạo điều kiện hỗ trợ chuyên môn, chia sẻ, động viên tinh thần giúp đỡ nhiều suốt trình học tập nghiên cứu để luận văn hoàn thành TỐNG THỊ THU TRINH MỤC LỤC Trang Các chữ viết tắt Danh mục bảng Danh mục hình Danh mục đồ Chương MỞ ĐẦU .1 1.1 Đặt vấn ñeà 1.2 Đối tượng phạm vi nghiên cứu .4 1.3 Mục tiêu nghiên cứu 1.4 Những đóng góp luận văn .6 1.5 Bố cục luận văn .6 Chương PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Nghiên cứu thực địa 2.2 Nghieân cứu phòng thí nghiệm 2.2.1 Khảo sát đặc điểm hình thái .8 2.2.2 Khảo sát đặc điểm giải phẫu 2.2.3 Phân tích thành phần dinh dưỡng Cam đường 2.2.4 Phân tích đất 10 2.3 Bố trí thí nghiệm vườn ươm 10 2.3.1 Phương pháp đo chiều cao đường kính thân 12 2.3.2 Xác định số 12 2.3.3 Tính diện tích laù 12 2.3.4 Phương pháp tính sinh khối .12 2.3.5 Xử lý số liệu 13 Chương TỔNG QUAN TÀI LIEÄU .14 3.1 Điều kiện tự nhiên huyện Tuy Phong – Tỉnh Bình Thuận 14 3.1.1.Vị trí địa lý 14 3.1.2 Địa hình, địa mạo .15 3.1.3 Khí haäu 16 3.1.4 Thủy văn 18 3.2 Tình hình dân sinh kinh tế huyện Tuy Phong – Tỉnh Bình Thuận .19 3.2.1 Đặc điểm dân số lao động 19 3.2.2 Thực trạng phân bố, phát triển đô thị khu dân cư .20 3.2.3 Thực trạng phát triển kinh tế 21 3.3 Lịch sử nghiên cứu Cam đường 22 Chương KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .27 4.1 KẾT QUẢ 27 4.1.1 Hình thái giải phẫu Cam đường 27 4.1.2 Các giai đoạn sinh trưởng phát triển 33 4.1.3 Quang phổ vật hậu 34 4.1.4 phân loại, vị trí loài, chi, họ hệ thống sinh 34 4.1.5.Phân tích thành phần dinh dưỡng vỏ .36 4.1.6 Phân tích đất nơi có Cam đường mọc tập trung .38 4.1.7 Bố trí thí nghiệm vườn ươm 41 4.1.8 Nghiên cứu quần thể thực vật qua địa điểm khảo sát .69 4.2 THẢO LUẬN 77 4.2.1 Về tên goïi 77 4.2.2 Dạng sống sinh thái .77 4.2.3 Về phân bố .77 4.2.4 công dụng 78 4.1.5 Về đặc điểm hình thái .78 4.1.6 Veà đặc điểm giải phẫu .79 4.1.7 Về hàm lượng tinh dầu .80 4.1.8 Về sinh trưởng – phát triển 80 Chương KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .82 5.1 KẾT LUẬN .82 5.1.1 Về phân loại thực vaät .82 5.1.2 Về phân bố địa lý .82 5.1.3 Veà công dụng 82 5.1.4 Về sinh thái, môi trường 82 5.1.5 Về đặc điểm giải phẫu .83 5.1.6 Về hàm lượng tinh daàu .83 5.2 KIẾN NGHỊ 83 TÀI LIỆU THAM KHAÛO 85 PHỤ LỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN B b bần bb biểu bì bd biểu bì bt biểu bì G g gỗ g1: goã g2: goã L l: libe l1: libe l2: libe M md: mô dày mg: mô giậu mm: mô mềm S sg: sợi gỗ sl: sợi libe st: sợi trụ bì T td: tuyến dầu tg: tia gỗ tt: tia tuỷ DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng3.1: Số liệu khí tượng khu vực Phan Thiết từ 10/2005 – 03/2006 .16 Bảng 3.2: Tốc độ tăng trưởng kinh tế huyện Tuy Phong qua năm 21 Bảng 4.1: Kết kiểm nghiệm thành phần dinh dưỡng Cam đường .37 Bảng 4.2: Kết kiểm nghiệm thành phần dinh dưỡng vỏ Cam đường .37 Bảng 4.3: Kết phân tích đất .40 Bảng 4.4: Tỉ lệ nẩy mầm hạt lần ươm gieo thứ 43 Bảng 4.5: Tỉ lệ nẩy mầm hạt lần ươm gieo thứ hai 44 Bảng 4.6: Tỉ lệ nẩy mầm hạt lần ươm gieo thứ ba 44 Bảng 4.7: Số liệu khí tượng khu vực Phan Thiết từ 07/2005 –09/2005 .45 Bảng 4.8: Tỉ lệ nẩy mầm hạt Cam đường vườn ươm 49 Bảng 4.9: Tỉ lệ sống Cam đường lô thí nghiệm .52 Bảng 4.10: Chiều cao trung bình Cam đường qua tháng .54 Bảng 4.11: Gia tăng chiều cao trung bình Cam đường 54 Bảng 4.12: Đường kính thân Cam đường qua tháng .56 Bảng 4.13: Gia tăng đường kính thân trung bình Cam đường giai đoạn vườn ươm 57 Baûng 4.14: Số lượng cành cấp gia tăng cành cấp .59 Bảng 4.15: Số trung bình Cam đường giai đoạn vườn ươm .60 Bảng 4.16: Gia tăng số Cam đường giai đoạn vườn ươm 60 Bảng 4.17: Diện tích trung bình Cam đường 62 Bảng 4.18: Gia tăng Cam đường giai đoạn vườn ươm 62 Bảng 4.19: Trọng lượng khô trung bình Cam đường 63 Bảng 4.20: Thành phần thực vật sống chung với Cam đường 72 DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 3.1: Tiêu Cam đường [36] 25 Hình 4.1: Cam đường (Limnocitrus littoralis (Miq.)Sw.) .29 Hình 4.2: Quả Cam đường .30 Hình 4.3: Cấu tạo giải phẫu Cam đường 32 Hình 4.4: Sâu ăn Cam đường 51 Hình 4.5: Đồ thị biểu diễn tỉ lệ sống Cam đường 53 Hỉnh 4.6: Đồ thị tăng trưởng chiều cao Cam đường 55 Hình 4.7: Đồ thị tăng trưởng đường kính thân Cam đường .57 Hình 4.8: Đồ thị tăng trưởng số lượng Cam đường 61 Hình 4.9: Vườn ươm Cam đường tháng tuổi .65 Hình 4.10: Vườn ươm Cam đường tháng tuổi .66 Hình 4.11: Vườn ươm Cam đường tháng tuổi .67 Hình 4.12: Vườn ươm Cam đường 2, 3,6 tháng tuổi 68 Hình 4.13: Quần thể Cam đường .74 Hình 4.14: Một số loài thực vật sống chung với Cam đường 75 Hình 4.15: Một số loài thực vật sống chung với Cam đường 75 Hónh 4.16: Cây Cam đường tháng (được trồng Chí Công) 84 DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ Bản đồ ranh giới hành tỉnh Bình Thuận Bản đồ ranh giới hành huyện Tuy Phong Bản đồ phân bố Cam đường huyện Tuy Phong – tỉnh Bình Thuận Chương MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề Tỉnh Bình Thuận nằm vùng khô hạn, mưa, nhiều nắng gió, mùa đông, với phía Đông Bắc giáp tỉnh Ninh Thuận; phía Bắc Tây Bắc giáp tỉnh Lâm Đồng; phía Tây giáp tỉnh Đồng Nai; phía Tây Nam giáp tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu phía Đông - Đông Nam giáp biển Đông Huyện Tuy Phong nằm phía Bắc tỉnh có khí hậu khô hạn nước; khí hậu chia làm mùa tương đối rõ rệt, mùa mưa ngắn, lượng mưa trung bình đạt khoảng 600 – 700 mm/năm, số ngày mưa trung bình năm 40 – 50 ngày Trong khí nhiệt độ cao (trung bình tháng cao 34,10C); số nắng trung bình 2919 giờ/năm, với cường độ ánh sáng mạnh, lượng bốc trung bình năm lớn làm cho không khí khô nóng quanh năm [26], [27] Tình trạng khô hạn lại tăng cường vùng đồng đất thấp; bãi, cồn cát chiếm diện tích lớn, chịu ảnh hưởng gió mùa Tây Nam làm gia tăng bốc hơi, độ ẩm không khí hạ đến mức thấp Đi dọc theo quốc lộ 1A, ta thấy bên sườn bình phong núi; bên biển xanh bao bọc dãi cát trắng mênh mông, xen lẫn trảng cỏ dại bụi lúp xúp, chịu nắng nóng khô hạn Trong hoàn cảnh khí hậu khắc nghiệt vậy, tài nguyên cỏ hạn chế, chất lượng thảm thực vật không cao, có chiều hướng suy thoái dẫn đến nguy phá vỡ cân sinh thái Ở thường xuyên xuất hiện tượng sa mạc hoá, mùa khô cát bay xâm lấn nhiều làng mạc, đồng ruộng, nương rẫy … Khí hậu năm gần diễn biến ngày phức tạp, theo chiều hướng xấu dần, mưa, lượng bốc lớn, nguồn nước ngầm cạn kiệt, Phụ lục 28: Các số sinh trưởng Cam đường giai đoạn vườn ươm Lô 3: Che bóng 50% (Ngày 13/04/2006) Số TT 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Chiều cao thân (cm) 16,0 18,2 14,0 11,0 12,3 15,5 15,5 18,5 16,0 16,0 11,7 16,0 15,3 15,0 17,0 13,0 22,5 13,0 13,5 15,5 10,0 17,5 11,5 13,5 18,3 19,3 13,5 13,5 13,0 20,5 16,5 16,2 18,0 11,0 17,0 Đ kính thân (mm) 3,5 3,6 2,8 3,0 2,9 3,1 3,3 3,0 3,5 3,0 2,9 3,5 3,6 3,6 2,9 2,6 3,8 2,9 3,0 3,8 2,3 3,0 2,6 2,8 3,5 3,1 2,7 3,0 3,0 4,2 3,0 3,5 2,8 3,8 3,0 Số cành cấp 1 1 1 - 165 Tổng số laù 14 14 8 12 14 11 17 12 16 14 9 10 10 13 10 13 13 13 11 17 10 14 10 10 Diện tích (cm2) Lớn Nhỏ T.bình 20,88 7,84 14,36 23,40 8,75 16,08 22,20 6,76 14,48 15,30 1,80 8,85 21,00 8,00 14,50 22,70 9,10 15,93 26,40 9,36 17,88 24,70 9,00 16,85 34,20 12,88 23,54 16,50 9,00 12,75 21,00 3,00 12,00 24,70 9,47 17,08 27,72 7,20 17,46 31,50 4,60 18,05 13,50 3,75 8,63 18,24 6,60 12,42 35,10 9,10 22,10 20,90 6,00 13,45 28,98 4,00 16,49 27,20 7,20 17,20 12,60 5,00 8,80 22,75 4,80 13,78 10,00 6,50 8,25 19,72 3,50 11,61 35,28 7,00 21,14 28,40 9,80 19,10 10,00 5,06 7,53 27,00 12,60 19,80 24,80 8,96 16,88 26,98 7,70 17,34 18,70 6,40 12,55 22,20 2,80 12,50 25,90 4,00 14,96 26,04 9,00 17,52 23,40 2,52 12,96 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 11,5 21,5 16,0 18,5 14,0 14,0 13,0 11,3 18,5 12,0 14,0 12,5 14,0 13,0 14,5 17,0 11,0 19,5 13,0 16,5 24,0 16,0 11,0 15,5 14,3 17,5 15,5 16,2 9,6 13,5 15,0 14,0 12,8 16,5 10,5 18,5 11,5 13,0 18,0 16,0 12,5 3,0 3,2 3,2 3,0 3,6 2,6 2,5 2,8 2,9 3,0 3,0 2,6 3,2 2,8 3,4 3,6 3,0 3,0 3,4 2,8 3,4 3,0 3,2 2,8 3,0 3,0 2,6 3,0 3,3 3,0 2,9 3,0 3,0 3,2 2,6 2,6 2,3 3,1 2,9 2,9 2,6 - 12 10 11 13 14 12 10 12 10 11 11 13 10 12 12 11 11 10 11 12 10 14 13 11 16 11 9 12 11 166 21,08 39,15 32,76 43,20 20,50 13,00 22,75 14,40 47,85 20,16 28,00 26,00 26,00 21,00 19,25 34,44 32,64 27,60 17,92 25,20 24,80 33,75 36,52 15,30 19,80 25,84 30,00 36,80 12,00 15,00 27,20 15,00 40,80 18,70 19,04 26,00 37,72 41,40 18,55 15,50 16,80 3,75 1,44 4,55 7,00 5,00 5,40 4,62 4,60 9,45 4,32 12,16 3,00 8,75 5,28 7,28 4,50 1,20 5,50 3,75 12,00 2,80 3,00 3,60 8,00 9,80 8,64 6,00 7,80 4,68 2,70 7,04 5,00 7,00 7,50 10,08 6,40 5,00 9,88 4,50 5,25 8,75 12,42 20,30 18,66 25,10 12,75 9,20 11,59 9,50 28,65 12,24 16,08 14,50 17,38 13,17 13,27 16,47 16,95 16,55 10,84 18,60 13,80 18,38 10,06 11,65 14,80 17,20 18,00 22,30 8,34 8,85 17,12 10,00 23,90 12,25 14,56 16,20 21,36 25,64 11,53 10,38 12,78 78 79 80 X 16,0 3,1 13,0 2,8 14,0 3,2 15,95 ± 2,51 3,06 ± 0,29 0,15 11 10 15 10,87 ± 1,99 167 26,00 11,70 16,56 24,30 4,75 7,00 4,50 6,34 15,38 8,85 10,53 15,32 Phuï luïc 29: Các số sinh trưởng Cam đường giai đoạn vườn ươm Lô 4: Che bóng 25% (Ngày 13/04/2006) Soá TT 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Chieàu cao thaân (cm) 18,0 10,0 9,5 11,5 12,0 12,5 10,0 13,5 13,5 16,5 17,0 11,5 17,5 19,5 20,0 10,5 10,0 13,0 17,0 12,0 16,0 16,0 15,0 13,0 15,0 10,5 13,0 9,0 11,5 10,5 15,5 14,0 16,0 16,5 12,0 1325 Ñ kính thân (mm) 4,2 4,3 3,6 3,1 3,2 3,6 3,9 3,9 3,3 3,8 3,7 3,9 4,5 3,8 4,0 3,4 3,8 3,0 3,8 3,7 3,0 4,6 4,0 3,3 3,5 3,0 4,0 3,0 4,2 3,7 3,5 3,0 3,3 3,6 3,5 4,5 Soá cành cấp 1 1 - 168 Tổng số 31 17 10 17 15 11 14 15 14 13 11 10 16 12 12 12 10 10 13 16 15 12 11 13 11 12 11 10 10 18 14 12 15 15 15 Diện tích (cm2) Lớn Nhỏ T.bình 30,00 4,64 17,32 14,00 2,04 8,02 11,25 4,50 7,55 9,20 3,90 6,55 28,00 3,60 15,80 28,00 7,00 17,50 14,30 2,00 8,15 15,75 3,75 9,75 24,00 3,00 13,50 44,00 6,00 25,00 19,50 3,60 11,55 34,50 3,40 18,95 21,00 5,00 13,00 28,00 7,00 17,50 22,50 7,80 15,15 19,25 1,80 10,53 24,60 3,00 13,80 19,50 3,00 11,25 23,40 5,50 14,45 24,50 5,25 14,88 34,40 3,65 19,00 46,75 6,00 26,38 25,20 3,00 14,10 26,25 2,00 14,13 16,50 8,00 12,25 21,70 2,00 11,85 16,50 2,55 9,53 19,80 2,40 11,10 25,20 3,00 14,10 24,00 6,80 15,40 19,25 8,75 14,00 35,00 6,00 20,50 27,00 4,00 15,50 28,80 3,52 16,16 15,00 5,60 10,30 21,96 3,75 12,86 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 11,0 13,5 15,0 15,5 11,5 17,5 14,0 9,0 20,5 12,0 16,5 6,0 20,0 12,5 11,5 16,5 12,5 19,0 10,0 16,0 13,0 27,0 13,0 13,0 10,0 12,0 11,5 20,0 12,5 8,0 13,5 12,0 11,0 11,0 12,0 15,5 15,0 13,0 27,0 16,0 11,5 2,8 3,0 3,9 3,8 3,2 3,8 5,0 3,2 4,2 3,6 4,5 2,8 4,6 4,2 3,5 3,6 3,3 2,9 3,8 3,9 3,8 3,5 3,5 4,0 3,0 4,2 4,0 3,8 3,2 3,8 3,8 3,0 3,3 4,8 3,2 4,7 3,9 4,5 3,5 3,1 4,1 2 2 1 - 17 15 18 10 15 16 10 11 14 10 32 17 17 11 13 13 12 11 11 10 17 12 11 17 23 14 15 12 14 10 12 15 13 14 11 11 14 14 11 169 14,85 16,50 19,50 22,40 14,70 18,60 22,75 13,50 42,14 29,25 17,00 15,00 18,00 12,50 19,25 24,50 19,50 11,70 16,50 24,12 18,80 18,00 22,75 26,00 15,75 16,43 19,25 23,40 20,16 13,50 15,75 28,00 15,30 20,35 17,15 26,60 34,40 26,00 23,36 23,40 15,00 2,25 5,00 5,04 3,60 1,60 3,00 6,00 3,00 3,00 6,75 3,60 2,70 3,00 1,50 2,60 2,94 2,88 7,50 3,75 5,75 3,00 3,00 4,40 4,25 2,09 5,40 5,00 5,60 4,40 3,80 3,00 3,96 3,00 3,00 2,40 4,16 1,80 7,00 11,20 19,80 3,96 8,55 10,75 12,27 13,00 8,05 10,80 14,78 8,25 22,57 18,00 10,30 8,85 10,50 7,10 10,93 13,72 11,19 9,60 10,13 14,94 10,65 10,50 13,58 15,13 8,92 10,92 12,13 14,50 12,28 8,65 9,38 15,98 9,15 11,68 9,78 15,38 18,10 16,50 17,28 21,60 9,48 78 79 80 12,5 14,0 11,0 3,5 3,3 3,0 - 13 13 11 18,00 28,80 21,00 2,20 4,50 2,55 10,10 16,65 11,78 X 15,61 ± 3,62 3,68 ± 0,29 0,31 13,48 ± 3,34 21,84 4,32 13,08 170 Phụ lục 30: Các số sinh trưởng Cam đường giai đoạn vườn ươm Lô 5: Không che bóng (Ngày 13/04/2006) Số TT 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Chiều cao thân (cm) 18,0 23,0 14,0 13,0 11,0 23,0 10,0 23,0 16,0 41,0 14,0 17,3 18,0 19,8 14,5 10,0 12,0 11,0 27,0 35,5 14,0 21,0 11,0 7,5 20,5 14,0 13,5 23,0 12,5 19,5 14,5 11,0 14,5 14,5 16,5 15,5 Đ kính thân (mm) 4,1 5,2 4,4 4,8 5,1 5,2 4,9 4,5 3,9 5,9 4,0 6,2 4,3 4,8 5,0 4,8 4,8 4,0 4,6 5,0 4,0 4,8 4,5 4,1 5,0 4,5 5,6 4,3 3,2 4,5 5,0 4,8 5,8 5,5 4,9 5,2 Số cành cấp 1 2 1 1 1 1 1 1 - 171 Tổng số 28 19 12 13 14 23 17 17 24 36 10 24 23 20 17 24 17 15 40 26 17 17 16 11 18 21 23 21 29 10 20 14 12 13 21 Diện tích (cm2) Lớn Nhỏ T.bình 9,40 1,05 5,23 18,00 3,00 10,05 20,40 3,75 11,90 20,40 3,00 11,72 18,15 3,00 10,58 30,34 3,75 17,05 22,75 2,64 12,70 20,15 2,40 11,28 20,48 4,18 12,33 20,30 4,20 12,25 20,00 3,22 11,61 34,84 24,91 29,28 21,00 4,00 12,50 23,50 5,00 14,28 25,80 6,00 15,90 18,00 2,55 10,28 19,25 4,20 11,73 15,30 7,68 11,49 16,50 3,30 9,90 28,14 5,28 16,71 36,55 3,91 20,23 28,00 3,00 15,05 15,00 3,96 9,48 21,70 4,93 13,32 21,00 6,46 13,73 21,00 4,75 12,88 15,00 3,60 9,30 26,00 16,10 21,05 30,10 2,20 16,15 22,75 4,20 13,48 15,00 4,40 9,70 21,00 2,55 11,75 22,75 4,50 13,63 28,00 1,40 14,70 17,60 4,20 10,90 23,76 5,94 14,85 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 9,5 8,5 14,5 19,0 14,0 10,0 13,0 23,5 12,0 14,0 16,0 8,5 21,0 18,0 15,0 13,0 26,0 23,0 13,0 13,0 7,0 16,0 15,0 9,5 8,0 16,0 20,0 29,0 12,0 11,2 12,5 25,5 16,0 18,0 24,0 12,0 10,0 13,2 12,5 12,5 18,0 4,2 5,0 5,3 5,5 4,8 4,8 5,8 5,0 3,2 3,5 5,6 5,0 4,6 5,0 5,1 4,5 4,6 5,1 4,9 4,3 4,0 5,0 4,6 3,7 4,3 4,8 5,2 5,0 4,2 4,3 3,2 4,5 5,0 5,0 5,5 4,9 4,2 5,0 5,2 5,0 5,2 1 1 11 2 1 1 1 17 15 15 32 19 18 20 16 20 26 18 18 27 16 22 22 28 10 13 24 17 17 11 14 13 13 22 15 20 13 19 16 19 21 20 13 19 25 26 20 172 17,05 22,10 22,10 30,40 14,10 19,95 20,00 26,65 11,00 21,76 22,78 27,69 25,80 9,75 23,40 12,60 25,08 26,00 17,60 19,50 26,60 29,25 19,25 21,00 16,50 33,75 33,75 21,00 26,00 33,50 32,80 27,20 20,15 22,75 42,50 19,25 30,00 30,34 17,36 23,40 20,30 3,60 1,80 1,80 3,80 2,16 3,00 2,00 3,60 3,00 2,47 7,00 3,91 2,40 2,10 3,15 2,09 4,18 5,00 1,60 3,00 3,40 2,64 2,85 2,55 3,24 4,20 5,00 6,00 3,60 7,00 5,00 6,72 3,60 4,16 2,20 1,95 3,60 5,00 3,00 3,75 3,00 10,33 11,95 11,95 17,10 8,13 11,48 11,00 15,13 7,00 12,12 14,89 15,80 14,10 5,93 13,28 7,35 14,63 15,50 9,60 11,25 15,01 15,95 11,05 11,78 9,87 18,98 19,38 13,00 14,80 20,25 18,90 16,96 11,88 13,46 22,35 10,60 16,80 17,67 10,18 13,58 13,15 78 79 80 X 15,0 12,5 16,5 15,13 ± 3,76 5,2 4,8 5,0 4,75 ± 0,47 1,05 14 19 18,11 ± 5,85 173 16,80 13,50 22,94 22,54 2,70 5,00 7,00 4,15 9,75 9,25 14,97 13,35 Phụ lục 31: KHÓA PHÂN LOẠI CÁC CHI TRONG HỌ CAM (Rutaceae) (Theo A Guillaumin) A Noãn sào có khía sâu; gồm nhiều manh nang nhỏ α Lá nhiều lần kép; số tiểu nhụy gấp đôi số tâm bì ¾ Noãn sào không cọng; hôi; nang 1, hột Ruta ¾¾ Noãn sào có cọng cho – manh nang, hột Boenninghausenia β Lá đơn hay lần kép; số tiểu nhụy số tâm bì ¾ Cây có gai; mọc xen, kép lẻ Zanthoxylum ¾¾ Cây không gai; mọc đối, – phụ „ Vòi nhụy Euodia „„ Vòi nhụy rời hay dính đáy Tetradium B Noãn sào nguyên; phì hay nhân cứng α Lá đơn ¾ Cây không gai „ Số tiểu nhụy số tâm bì; trái – nhân Skimmia „„ Số tiểu nhụy gấp đôi số tâm bì; trái nhân; mọc đối ‹ Bao phấn nhọn Acronychia ‹‹ Bao phấn tà, vòi có nuốm to Macclurodendron ¾¾ Cây có gai „ Mỗi buồng nhiều noãn Citrus „„ Mỗi buồng noãn ‹ Dây leo; gai cong xuống Paramigyia ‹‹ Cây đứng z Trái không nạc Severnia zz Trái có nạc ~ Nạc nhớt Pleiospermum ~~ Nạc lông mập Atalantia β Lá kép ¾ Cây không gai „ Cánh hoa liên mảnh Micromelum „„ Cánh hoa kếp lợp Thoreldora ‹ đài; không vòi nhụy ‹‹ – đài; có vòi nhụy z Vòi nhụy không rụng sớm Glycosmis zz Vòi nhụy rụng sớm ~ Lá phụ nhiều; hoa nhỏ, dẹp đáy Clausena ~~ Lá phụ ít, không dẹp Murraya ¾¾ Cây có gai „ Cánh hoa Triphasia „„ Caùnh hoa – ‹ Laù phụ – n; gai Hesperethus ‹‹ Lá phụ 3; gai cong z Cuống không cánh; trái không nạc nhớt Luvunga zz Cuống có cánh, trái có nạc nhớt Pleiospermum 174 Phụ lục 32: KHÓA PHÂN LOẠI CÁC CHI TRONG HỌ CAM (Rutaceae) (Theo Water T Swingle ) ª Nhị gấp đôi cánh tràng °Quả có ngăn dính liền ’Lá kép lông chim, cuống có gai thẳng; bầu ô; ô noãn; nhỏ có đường kính – 10 mm Hesperethusa ’’ Có 3, chét; bầu có – ô, ô chứa nhiều 20 noãn @ Bầu ô với 22 – 26 noãn, mọng có đường kính – 11 cm Burkillanthus @ @ Bầu có – ô; ô cứa – noãn; đường kính 1,5 – cm ?Quả tròn nhỏ, có 2, chét, có đầu nhọn thuôn dài, cuống có cánh, có đốt vào phiến; đường kính 1,5 – 3,5 cm Pleiospermium ?? Quả tròn, đơn D Bầu có 15 – 20 noãn hẹp; có lông dọc đỉnh với nhiều vân nhỏ giữa, bọng cơm dài, thon, dạng thoi; có đường kính 3,5 – cm Limnocitrus DD Bầu lông, dạng thuôn dài đỉnh, bọng cơm có hình dạng kích thước khác thường, có đường kính – 12 mm Severnia °° Quả chứa đầy túi cơm, dạng nón, đáy rộng  Lá chét lông chim lẽ chét (hiếm chét); phiến giống với Citrus, vân rõ, có vài gân nhỏ chằng chịt lờ mờ; cuống có đoạn có lông ( ngoại trừ Citropsis le – testui); có khớp đầu ( ngoại trừ Citropsis tanakae đơn không cánh); túi cơm dính nhau, dạng nón hẹp dần từ đáy đến đỉnh Citropsis  Lá kép ( đơn), dai, nhiều gân với gân nhỏ dạng lưới chằng chịt; cuống nhỏ không cánh; túi cơm giống loài Citropsis Atalantia ªª Nhị gấp lần cánh tràng ( có nhiều hơn); chứa đầy bọng cơm, cuống mỏng dạng hình thoi; nhọn đầu ( Clymenia cuống, đỉnh tròn dạng Eremocitrus hầu hết loài Microcitrus ° Lá kép 3, cụm hoa mọc từ nụ, có vảy cành nhỏ, nở vào mùa đôngPoncitrus °° Lá kép 1, hoa nở vào mùa xuân  Lá dầy, màu xanh xám; có mô giậu lỗ khí mặt, nhị rời; noãn sào có – vách ngăn; ngăn chứa noãn Eremocitrus  Lá mỏng dầy; mô giậu lỗ khí thấp hơn; bầu chứa nhiều noãn ô chứa noãn ô; nhị tập trung thành bó ’ Túi cơm không cuống, hình cầu méo, thường hẹp phía đáy; đính vào thành lưng vách ngăn; nhị gấp 10 – 20 lần cánh tràng; nhị rời Clymenia ’’ Túi cơm thường có cuống, hình cầu méo (Microcitrus), thường đính vào thành lưng vách ngăn; nhị gấp lần cánh tràng @ Lá có dạng, nhỏ; nhị rời, noãn sào có – vách ngăn, ngăn chứa nhiều noãn; nhị gấp – lần cánh tràng Microcitrus @@ Lá có dạng; nhị tập trung thành bó ? Bầu có – ngăn, ngăn chứa noãn Fortunella ?? Bầu có – 18 (thường 10 – 14) ngăn, ngăn chứa – 12 noãn; nhị gấp – lần cánh tràng citrus 175 TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT Armen Leonovitch Takhtajan (1987), nguồn gốc phát tán thực vật có hoa, Nguyễn Bá, Hoàng Kim Nhuệ dịch, NXB Khoa học – kỹ thuật, Hà Nội, tr 124 – 150 Nguyễn Tiến Bân (1997), Cẩm nang tra cứu nhận biết họ thực vật hạt kín Việt Nam, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội Nguyễn Tiến Bân (1990), Các họ hạt kín (Magnoliophyta) Việt Nam, Tuyển tập công trình nghiên cứu sinh thái tài nguyên sinh vật, Hà Nội Nguyễn Tiến Bân (2000), Danh lục loài thực vật Việt Nam, tập 2,NXB Nông nghiệp, Hà Nội, tr 975 – 976; 1198 – 1203 Võ Văn Chi, Dương Đức Tiến (1978), Phân loại thực vật bậc cao, NXB Đại học Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội Võ Văn Chi (2003), Từ điển thực vật thông dụng, tập 1, NXB Khoa học – Kỹ thuật, Hà Nội Tôn Thất Chiểu, Đỗ Đình Thuận (1996), Đất Việt Nam, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội, tr.31 – 39 Trần Hợp, Nguyễn Văn Dưỡng (1971), Kỹ thuật thu hái mẫu vật làm tiêu cỏ, NXB Nông Thôn, Hà Nội Trần Hợp (1984), Một số đặc tính sinh vật học Quế (Cinnanomum cassia ex BD.) Việt Nam, Luận án PTS khoa học, Tp Hồ Chí Minh 10 Trần Hợp (1968), Phân loại học thực vật, NXB Đại học Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội 176 11 Trần Hợp (2002), Tài nguyên gỗ Việt Nam, NXB Nông Nghiệp, Tp Hồ Chí Minh, tr 564 12 Phạm Hoàng Hộ (2002), Cây cỏ Việt Nam, II, NXB Trẻ, tr 407 – 444 13 Phạm Hoàng Hộ (1968), Hiển hoa bí tử, Bộ Văn hoá Giáo dục Thanh niên, Trung tâm học liệu 14 Phan Nguyên Hồng, Vũ Văn Dũng (1978), Sinh thái thực vật, NXB Giáo dục, Hà Nội 15 Trần Công Khánh (1979), Thực tập hình thái giải phẫu học thực vật, NXB Đại học Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội 16 Đỗ Tất Lợi (1985), Tinh dầu Việt Nam, NXB Y học, Hà Nội 17.Vũ Ngọc Lộ(1996), Những tinh dầu Việt Nam – Khai thác, chế biến, ứng dụng, NXB Khoa học – kỹ thuật, Hà Nội 18.Lã Đình Mỡi (2000), Tài nguyên thực vật có tinh dầu Việt Nam, tập 1, NXB Nông Nghiệp, Tp Hồ Chí Minh, tr.83 – 108 19.Hoàng Thị Sản, Trần Văn Ba ( 2001), Hình thái – giải phẫu học thực vật, NXB Giáo dục, Hà Nội 20 Nguyễn Xuân Quát, Nguyễn hữu Vónh, Phạm Đức Tuấn (2003), Kỹ thuật vườn ươm hộ gia đình, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội 21 Lương Ngọc Toản, Võ Văn Chi ( 1978), Phân loại học thực vật, tập 2, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 22.Thái Văn Trừng (1999), Những hệ sinh thái rừng nhiệt đới Việt Nam, NXB Khoa học – kỹ thuật, Hà Nội, tr 52 – 73 23.Nguyễn Hải Tuất – Ngô Kim Khôi (1996), Xử lý thống kê kết thực nghiệm nông lâm nghiệp máy vi tính, NXB Nông nghiệp, Hà Nội, tr 37 – 77 24 Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn khu vực Bình Thuận(2005 – 2006), Tổng hợp báo cáo khí tượng thuỷ văn 177 25.Từ điển sinh học ( 2000), NXB Khoa học – kỹ thuật, Hà Nội 26 UBND huyện Tuy Phong (2005), Báo cáo tổng hợp QH – KH sử dụng đất huyện Tuy Phong thời kì 2000 – 2010 27.UBND tỉnh Bình Thuận, Báo cáo tổng hợp QH – KH sử dụng đất tỉnh Bình Thuận thời kì 2000 – 2010 28 Viện thông tin – Thư viện Y học trung ng, y học cổ truyền Thiên Gia Diệu Phương http://www Irc – hueuni.edu.vn/dongy/search.plx? char 29.WWF (2003), Sổ tay hướng dẫn điều tra giám sát đa dạng sinh học, Chương trình Đông Dương, NXB Giao thông vận tải, Hà Nội TIẾNG ANH 30 Anthony J Whiten (1997), The Ecology of Java and Bali, volume II, Oxford University Press, P 155 31 http://www Corse.inra.fr/ pub/egs pec pdj 32 C.A.B Backer & R.C.Bakhuizen van denbrink II f (1963 – 1968), Flora of Java, (F Java) [accepts] 33 David T Jones (2004), the Citriods Page, http://www davidtjones.info/index – file/citriods 4.htm 34 Grin (2000), Taxonomy information, http://www ars – grin.gov/ npgs/ sbml/ jhw/ public – html/ cgi – bin/taxon.pl?314255 35 J Hutchinson (1969), The families of flowering plants, Volum – , Oxford 36 Walter T Swingle (1926),The Botany of Citrus and Its Wild Relative http://www lib.ucr.edu/ agnic/ webber/ vol 1/ chapter html 37 Carpenter, J B & B C Reece (1969), Catalog of genera, Species, and Subordinate taxa in the Orange sub famili Aurantioideae( Rutaceae) 178 TIẾNG PHÁP 38.Lecomte, H (1910), Flore geùneùrale de L’indo – Chine, Tome I, Partie B, Paris, p 305 – 704 39.Lecomte, H (1937), Flore geùneùrale de L’indo – Chine, Tome I, Partie B, Paris, p 237 – 700 179 ... thực vật có giá trị địa phương Trên sở hiểu biết bước đầu Cam đường với lý trên, chọn đề tài: ? ?Nghiên cứu đặc điểm sinh vật học Cây Cam đường (Limnocitrus littoralis (Miq. ) Sw. ) thuộc Họ Cam (Rutaceae. .. Các công trình nghiên cứu Cam đường vùng Đặc biệt chưa thấy công trình nghiên cứu cụ thể đặc điểm sinh học, phân bố, sinh trưởng – phát triển, đặc điểm thực vật học loài để làm sở cho việc bảo... Bản đồ ranh giới hành tỉnh Bình Thuận Bản đồ ranh giới hành huyện Tuy Phong Bản đồ phân bố Cam đường huyện Tuy Phong – tỉnh Bình Thuận Chương MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề Tỉnh Bình Thuận nằm vùng khô