TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI KHOA VĂN HÓA DU LỊCH  XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH DU LỊCH KHÁM PHÁ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM QUA NHỮNG CHUYẾN ĐÁNH BẮT XA BỜ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Giảng viên hướng dẫn : Tiến sỹ Bùi Thanh Thủy Sinh viên thực : Hoàng Diệu Linh HÀ NỘI – 2014 i MỤC LỤC MỞ ĐẦU i Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu: Tình hình nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Bố cục đề tài: NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH DU LỊCH VÀ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM 1.1.Xây dựng chương trình du lịch 1.1.1 Khái niệm chương trình du lịch 1.1.2 Các bước thiết kế chương trình du lịch 1.1.3 Vai trò chương trình du lịch kinh doanh du lịch 1.2.Biển đảo Việt Nam 11 1.3.Vai trò biển đảo Việt Nam quốc gia 14 1.3.1 Vị địa - trị 14 1.3.2 Vị địa – kinh tế 16 1.3.3 Tạo nên nét văn hóa đặc sắc văn hóa Việt Nam 19 TIỂU KẾT: 22 CHƯƠNG 2: CÁCH THỨC THIẾT KẾ CHƯƠNG TRÌNH KHÁM PHÁ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM QUA NHỮNG CHUYẾN ĐÁNH BẮT HẢI SẢN XA BỜ 24 2.1.Giá trị biển đảo Việt Nam nhìn từ góc độ du lịch 24 2.1.1 Giá trị cảnh quan 24 2.1.2 Giá trị sinh thái 26 2.1.3 Giá trị địa chất 28 2.1.4 Giá trị lịch sử 30 2.1.5 Giá trị văn hóa 33 2.1.6 Giá trị kinh tế 36 ii 2.2 Ý nghĩa việc xây dựng chương trình du lịch Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ 37 2.3.Cách thức xây dựng chương trình du lịch 40 2.3.1 Khảo sát đối tượng khách hàng mục tiêu, lựa chọn điểm du lịch đối tượng tham quan 40 2.3.2 Thiết kế lộ trình di chuyển đảm bảo hoạt động đánh bắt hải sản thỏa mãn nhu cầu du lịch du khách 45 2.3.3 Tạo dựng dịch vụ hoạt động đáp ứng mục đích du lịch du khách 47 2.4.Một số chương trình du lịch mẫu 49 2.5.Thuyết minh chương trình du lịch 53 TIỂU KẾT: 56 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HIỆN THỰC HĨA CHƯƠNG TRÌNH DU LỊCH KHÁM PHÁ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM QUA NHỮNG CHUYẾN ĐÁNH BẮT XA BỜ 58 3.1.Giải pháp chung 58 3.1.1 Thành lập đội tàu, thuyền với sở vật chất, sở hạ tầng phục vụ hoạt động du lịch 58 3.1 Thành lập trung tâm quản lý 60 3.1.3 Thành lập đội cứu hộ biển 61 3.1.4 Sự phối kết hợp đơn vị có liên quan để thực chương trình du lịch 65 3.2.Giải pháp mang tính nghiệp vụ 68 3.2.1 Công tác tổ chức thực chương trình du lịch 68 3.2.2 Xây dựng đội ngũ hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp từ ngư dân 71 3.2.3 Giải pháp doanh nghiệp lữ hành 74 3.2.4 Giải pháp quảng cáo chương trình du lịch 76 TIỂU KẾT: 78 KẾT LUẬN 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO 82 PHỤ LỤC………………………………………………………………………………………… 84 iii LỜI CẢM ƠN Viết khóa luận tốt nghiệp hoạt động thường niên sinh viên năm học cuối Đây hội để sinh viên thể tư duy, lĩnh nghiên cứu khoa học Nhờ tạo điều kiện Ban giám hiệu nhà trường, thầy giáo khoa Văn hóa du lịch, em có hội để thực đề tài Để thực đề tài khóa luận, em xin chân thành cảm ơn thầy, cô giáo dạy dỗ, truyền đạt kiến thức quý báu trình em học tập trường Đại học Văn Hóa Hà Nội Em xin chân thành cảm ơn cô giáo – Tiến sỹ Bùi Thanh Thủy trực tiếp hướng dẫn, nhiệt tình góp ý định hướng hướng đi, cách làm để em hoàn thành đề tài Em xin chân thành cảm ơn! i MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Việt Nam dải đất hình chữ S trải dài từ vĩ tuyến 8°30’ Bắc đến 23°22’ Bắc, nằm vùng kinh tuyến 102°10’ Đông đến 109°30’ Đông với nhiều cảnh sắc hữu tình người Việt Nam nhân hậu “Rừng vàng – Biển bạc” quà mà thiên nhiên ban tặng cho đất nước người Việt Nam, đưa Việt Nam trở thành nơi có nhiều danh lam thắng cảnh tiếng với dãy núi non hùng vĩ trùng điệp đỉnh Phanxiphang, dãy Trường Sơn Bên cạnh phong phú vẻ đẹp dãy núi từ Bắc vào Nam, Việt Nam có 3260km bờ biển trải dài từ mũi Cà Mau đến địa đầu Móng Cái với nhiều khu du lịch biển tiếng vịnh Hạ Long, Sầm Sơn, Cửa Lị, Lăng Cơ, Nha Trang nhờ ưu thiên nhiên, du lịch khám phá vùng biển Việt Nam đặc biệt phát triển Từng cảnh sắc biển vào lời ca, câu hát lời mời gọi khách du lịch nước quốc tế: “Bạn đến, quê hương chúng tơi Có mặt biển xanh xa tít chân trời Nghe sóng vỗ dạt biển cả, vút phi lao gió thổi bờ…” Du lịch biển Việt Nam sớm khai thác từ lâu Vào đầu kỉ 20, người Pháp vào xâm lược Việt Nam phát xây dựng khu nghỉ dưỡng gần bờ biển Điều thúc đẩy việc tìm hiểu, khám phá, tổ chức xây dựng thêm nhiều khu nghỉ dưỡng thiết kế nhiều chương trình tour du lịch biển hấp dẫn du khách nước sau hịa bình lặp lại Đến với Việt Nam, du khách thỏa sức đắm nước xanh bãi biển tiếng; tham gia nhiều trò chơi mạo hiểm lặn biển, lướt sóng… Mỗi bãi biển dải đất hình chữ S chứa đựng nét đẹp riêng Đặc biệt từ miền Trung trở vào, bãi biển có số thích ứng cao cho hoạt động du lịch nước xanh trong, độ mặn vừa phải, cát mịn, độ thoải bãi hệ sinh vật phong phú Biển lựa chọn phần lớn du khách quốc tế đến Việt Nam Năm 2012, ngành Du lịch Việt Nam chọn tiêu đề “Việt Nam – vẻ đẹp bất tận” hình ảnh bãi biển trải dài mênh mông, bất tận đất nước vẻ đẹp cần biết tới tiêu chí slogan Các chương trình du lịch dựa vào tài nguyên biển khai thác mạnh mẽ Việt Nam, điều vừa hội, vừa thách thức nhà sản xuất, điều hành chương trình du lịch nhu cầu người luôn thay đổi, hầu hết du khách mong muốn tìm hiểu, khám phá, trải nghiệm điều lạ Đồng thời, hiểu biết biển đảo, nhận thức đắn giá trị biển đảo Việt Nam người dân Việt Nam bạn bè quốc tế hạn chế Đặc biệt tranh chấp đặc quyền vùng biển Đông diễn việc giúp cho người nước ngồi hiểu vấn đề vùng lãnh hải Việt Nam điều cần thiết Vì vậy, đề tài Xây dựng chương trình du lịch khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ muốn tạo dựng cách thức/chương trình du lịch để khách du lịch có trải nghiệm thực tế nhất, thẩm nhận rõ ràng vẻ đẹp biển đảo Việt Nam giá trị kinh tế, lịch sử, văn hóa ngư dân vùng biển Góp phần khẳng định chủ quyền dân tộc, giá trị, tầm quan trọng biển đảo Việt Nam kinh tế, văn hóa, xã hội an ninh quốc gia Mục đích nghiên cứu Cơng trình nghiên cứu góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, tạo nên sản phẩm du lịch ấn tượng, đặc sắc bên cạnh chương trình du lịch biển đảo có quen thuộc thị trường du lịch Việt Nam Đồng thời, tình hình tại, vấn đề chủ quyền lãnh thổ biển vấn đề quan trọng quan tâm hàng đầu quốc gia nước khu vực Những căng thẳng biển Đông diễn có xu hướng gay gắt Vì vậy, việc tạo dựng chương trình du lịch Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ cách thức gián tiếp để góp phần khẳng định chủ quyền lãnh thổ Việt Nam biển, tuyên truyền giới thiệu biển đảo Việt Nam cho du khách nước Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tiến hành nghiên cứu hệ thống biển đảo Việt Nam với bãi biển hịn đảo có nhiều giá trị, đặc biệt hệ thống đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa vùng biển chứa nhiều nguồn tài nguyên đặc hữu, ngư trường đánh bắt ngư dân Việt Nam Phạm vi nghiên cứu: Tồn vùng biển đảo Việt Nam tập trung vào vùng biển đảo từ miền Trung trở vào phía Nam Tổ Quốc Tình hình nghiên cứu Biển đảo phần lãnh thổ quý giá Tổ Quốc Việc nghiên cứu giá trị tài nguyên biển đảo Việt Nam có nhiều tài liệu Mỗi tài liệu nghiên cứu góc độ khác góc độ kinh tế, góc độ địa chất…Đánh giá hệ sinh vật biển, năm 2005, tác phẩm Tài nguyên môi trường biển [16] có đánh giá giá trị biển đảo Việt Nam Ngồi cịn nhiều tài liệu khác nghiên cứu tài nguyên biển góc độ địa chất, sinh thái Biển đảo Việt Nam – Tài nguyên vị kì quan địa chất, sinh thái tiêu biểu [11] nhóm tác giả Trần Đức Thanh, Lê Đức An, Nguyễn Hữu Cừ, Trần Đình Lân, Nguyễn Văn Quân, Tạ Hữu Phương Xét góc độ văn hóa, tài liệu sống ngư dân, phong tục tập quán, nét văn hóa đặc sắc ngư dân đa dạng Năm 2002, tác giả Nguyễn Duy Thiệu cho đời tác phẩm Cộng đồng ngư dân Việt Nam [12] bàn nét đặc sắc văn hóa biển, hay tác phẩm Người Việt với biển [5] tác giả Nguyễn Văn Kim tư liệu giới thiệu giá trị văn hóa đặc sắc ngư dân vùng biển Việt Nam Xét góc độ lịch sử, vùng biển, đảo Tổ Quốc ta nhân chứng lịch sử dân tộc Viết lịch sử gắn với biển đảo Việt Nam, có tác phẩm Cơn Đảo – di tích danh thắng [13] tác giả Nguyễn Đình Thống hay Kể hải đảo [4] tác giả Vũ Phi Hoàng tác phẩm có bàn tới lịch sử dân tộc niềm hân hoan tự hào Bên cạnh tác phẩm, cơng trình nghiên cứu, thước phim “Đường mịn Hồ Chí Minh biển” nhà văn Nguyên Ngọc biên soạn tái giai đoạn khó khăn, gian khổ đất nước kháng chiến chống Mỹ tư liệu quý nói tới biển đảo Việt Nam Nhìn từ góc độ du lịch, biển đảo Việt Nam nhiều học giả, nhà nghiên cứu đề cập tác phẩm Yến sào Khánh Hòa [9] tác giả Nguyễn Hồng Sinh – Hồ Thế Ân Các tác phẩm viết mang tính chất giới thiệu với độc giả điểm đến hấp dẫn Việt Nam, thu hút nhiều du khách nước Riêng với chương trình du lịch Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ chương trình du lịch lạ, chưa có nghiên cứu để phát triển Chính vậy, tơi lựa chọn đề tài để thực nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Để thực đề tài nghiên cứu này, số phương pháp sử dụng: Phương pháp nghiên cứu liên ngành: lịch sử, du lịch, văn hóa, tài nguyên môi trường, địa lý Phương pháp sưu tầm, chọn lọc, thống kê tư liệu Phương pháp phân tích đánh giá tổng hợp tư liệu Bố cục đề tài: Ngoài phần mở đầu kết luận, bố cục đề tài kết cấu thành ba chương: Chương 1: Cơ sở lý luận xây dựng chương trình du lịch biển đảo Việt Nam Chương 2: Cách thức thiết kế chương trình “Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ” Chương 3: Giải pháp thực hóa chương trình du lịch “Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ” NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH DU LỊCH VÀ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM 1.1 Xây dựng chương trình du lịch 1.1.1 Khái niệm chương trình du lịch Du lịch mệnh danh ngành cơng nghiệp khơng khói giới Ngày nay, xã hội ngày phát triển đại, du lịch dần trở thành phần tất yếu sống người Những lợi ích thiết thực hoạt động du lịch mang lại cho du khách phục hồi sức khỏe, hiểu biết văn hóa, lịch sử người điểm đến Hiện tượng du lịch manh nha hình thành từ thời kì nguyên thủy, bắt nguồn từ di chuyển tìm nơi lưu trú loài người Khi xã hội loài người phát triển thêm bậc cao - chế độ chiếm hữu nô lệ sản sinh hệ chủ nô – người chun bóc lột người làm cơng cho Chủ nơ thường có diện tích đất đai, đồn điền rộng lớn nhiên xa nơi thường xuyên Trên đường dài thăm đồn điền, người nơ lệ chịu trách nhiệm tìm hiểu, khám phá trước đoạn đường đi, giới thiệu lại cho chủ Nơ lệ lúc đóng vai trị người hướng dẫn viên du lịch Hiện tượng du lịch tiếp tục kéo dài suốt thời kì phong kiến đến tận thời kì chủ nghĩa tư bản, tượng du lịch có phát triển vượt bậc, trở thành ngành du lịch Ông tổ ngành du lịch Tomatcook, người sinh lớn lên Anh, vốn làm nghề thợ rèn Tuy nhiên, ông người có đầu óc tổ chức cao Năm 1845, Tomatcook sang lập công ty du lịch thương mại giới, đánh dấu đời ngành du lịch Hoạt động công ty xoay quanh việc tổ chức chương trình du lịch đáp ứng nhu cầu khách du lịch Chương trình du lịch thiết kế thực theo lịch trình định sẵn Chương trình du lịch yếu tố cốt lõi để khách hàng lựa chọn Một chương trình du lịch hấp dẫn mang lại nhiều đơn đặt hàng cho công ty sản xuất, thành điểm nhấn quan trọng tạo nên tiền đề phát triển chương trình du lịch Hiện nay, có nhiều quan điểm khác chương trình du lịch Điểm chung quan điểm nhận thức vai trị ý nghĩa chương trình du lịch Đồng thời xác định chương trình du lịch gồm nội dung chuyến phục vụ khách du lịch Theo Ts.Trần Nhỗn, “chương trình du lịch loại hàng hóa đặc trưng kinh doanh du lịch lữ hành, đồng thời hàng hóa đặc trưng ngành kinh tế du lịch” [8,tr.23] Chương trình du lịch đóng vai trị quan trọng ngành kinh tế du lịch, sản phẩm để bán cho khách du lịch Theo Điều Luật Du lịch Việt Nam, “chương trình du lịch lịch trình, dịch vụ giá bán chương trình định trước cho chuyến khách du lịch từ nơi xuất phát đến điểm kết thúc chuyến đi” [1,tr.25] Như vậy, thấy chương trình du lịch phần tất yếu kinh doanh du lịch lữ hành, thể đầy đủ thơng tin chuyến hành trình du khách tham gia bao gồm thông tin thời gian, thứ tự lại, dịch vụ giá tồn chương trình khách hàng tham gia 1.1.2 Các bước thiết kế chương trình du lịch Để chương trình du lịch đạt hiệu ứng tích cực tới khách du lịch, cần phải tuân thủ theo nguyên tắc định trình thực chương trình du lịch Để thực chương trình du lịch cần trải qua thao tác Mỗi thao tác mắt xích có xâu chuỗi cách logic tạo nên chương trình du lịch - Tìm hiểu đối tượng khách hàng mà doanh nghiệp hướng tới: Đây toán với nhà sản xuất chương trình du lịch Trước hết, chương trình du lịch cần phải nghiên cứu phù hợp với loại đối tượng du khách khác Mỗi loại du khách thường có khác biệt nhu cầu du lịch Nếu phân chia khách du lịch theo lứa tuổi, du khách phân thành hai loại: đối tượng khách trung niên, đối tượng khách thiếu niên Với đối tượng khách trung niên, áp dụng chương trình du lịch có yếu tố mạo hiểm – đặc trưng chương trình du lịch để kích thích khám phá, tìm hiểu thiếu niên Nếu phân chia theo thu nhập, khách du lịch thường chia thành loại: khách du lịch thu nhập cao, khách du lịch thu nhập trung bình, khách du lịch có thu nhập thấp Từ việc định hình khả chi trả nhu cầu đối tượng khách du lịch, khách du lịch thu nhập cao thường có ... Nam Chương 2: Cách thức thiết kế chương trình ? ?Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ? ?? Chương 3: Giải pháp thực hóa chương trình du lịch ? ?Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh. .. giá trị biển chương trình du lịch Khám phá biển đảo Việt Nam qua chuyến đánh bắt xa bờ Thơng qua chương trình 56 du lịch mẫu, doanh nghiệp xây dựng thêm chương trình khác với điểm du lịch khác... chuyến đánh bắt xa bờ? ?? NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH DU LỊCH VÀ BIỂN ĐẢO VIỆT NAM 1.1 Xây dựng chương trình du lịch 1.1.1 Khái niệm chương trình du lịch Du lịch mệnh