Tính cấp thiết của đề tài
Huyện Long Mỹ, được tách ra từ năm 2015, chủ yếu là vùng nông thôn với người lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp Việc phát triển toàn diện bộ mặt nông thôn là rất quan trọng để chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp sang thương mại dịch vụ, nhằm đạt mục tiêu trở thành Đô thị loại III vào năm 2020 Huyện đã đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng thông qua nhiều dự án, nhưng quản lý các dự án này còn gặp nhiều bất cập, như thời gian thực hiện kéo dài, tiến độ giải ngân chậm, và chất lượng dự án không đạt yêu cầu Để nâng cao hiệu quả đầu tư, cần chú trọng hơn đến quản lý dự án, bao gồm việc hoạch định, tổ chức và kiểm soát nguồn lực nhằm đáp ứng nhu cầu của chủ đầu tư Thực tế cho thấy, quản lý dự án thường gặp khó khăn liên quan đến quy mô, thời gian, chi phí và chất lượng.
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ được thành lập để quản lý các dự án do UBND huyện quyết định đầu tư Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả, nhưng vẫn còn tồn tại một số vấn đề trong quản lý các dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước Nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản lý dự án, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý dự án tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ”.
Mục đích nghiên cứu
Nâng cao các giải pháp khả thi và có cơ sở lý luận, thực tiễn là cần thiết để cải thiện quản lý dự án tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ.
Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện những nội dung nghiên cứu, tác giả luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp điều tra thu thập thông tin;
- Phương pháp kế thừa, áp dụng có chọn lọc;
- Phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh;
- Phương pháp khảo sát thực tế;
- Phương pháp đối chiếu với hệ thống văn bản pháp quy
TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
Những tồn tại cần khắc phục
Một là, khuôn khổ pháp luật quản lý dự án, nhất là các dự án sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước còn bất cập
Mặc dù đã có nhiều văn bản hướng dẫn về quản lý dự án đầu tư xây dựng, như Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 và các nghị định liên quan, nhưng hệ thống văn bản này vẫn cần được cải thiện để đảm bảo tính hiệu quả trong quản lý chất lượng, bảo trì công trình và chi phí đầu tư.
Bên tiếp quản dự án Bên thiết kế quy phạm pháp luật về đầu tư xây dựng còn chồng chéo,chưa đầy đủ,chưa đồng bộ
Bảng 1.2 Một số điểm chưa phù hợp của hệ thống văn bản xây dựng
Một số điểm chưa phù hợp của hệ thống văn bản xây dựng Ghi chú
Theo Khoản 1 Điều 166 của Luật Xây dựng 2014, các dự án đầu tư xây dựng đã được phê duyệt trước khi luật có hiệu lực sẽ không cần phê duyệt lại Những hoạt động chưa được thực hiện sẽ phải tuân theo quy định của luật này.
Theo khoản 1 điều 37 của Nghị định 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015, các dự án đầu tư xây dựng đã được phê duyệt trước khi Nghị định có hiệu lực, nhưng chưa triển khai hoặc đang trong quá trình triển khai, sẽ phải thực hiện quản lý chi phí theo quy định của Nghị định số 112/2009/NĐ-CP.
Nghị định số 112/2009/NĐ-CP ngày 14 tháng 12 năm 2009 của Chính phủ quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, tuy nhiên, vẫn tồn tại những bất cập trong việc thực hiện các hướng dẫn này theo Luật Xây dựng.
32/2015/NĐ-CP gày 25/3/2015 của Chính phủ lại hướng dẫn Luật Xây dựng 2014
Về thẩm quyền điều chỉnh dự toán
Theo khoản 4 điều 11 Nghị định 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015, trường hợp điều chỉnh cơ cấu chi phí mà không làm thay đổi giá trị dự toán đã phê duyệt, chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức điều chỉnh Điều này có nghĩa là chủ đầu tư không phải là người phê duyệt mà chỉ cần chuẩn bị hồ sơ để trình lên người có thẩm quyền quyết định đầu tư phê duyệt.
Theo khoản 3 điều 7 Nghị định 32/2015/NĐ-CP, chủ đầu tư có quyền tự điều chỉnh cơ cấu các khoản mục chi phí, bao gồm cả chi phí dự phòng, mà không làm thay đổi giá trị tổng mức đầu tư xây dựng đã được phê duyệt Tuy nhiên, việc này yêu cầu chủ đầu tư phải báo cáo người quyết định đầu tư và chịu trách nhiệm về những điều chỉnh đó Điều này phản ánh sự không rõ ràng và đồng nhất trong quy định pháp luật hiện hành.
Một số điểm chưa phù hợp của hệ thống văn bản xây dựng Ghi chú
Theo Khoản 1 Điều 82 của Luật Xây dựng 2014, các công trình xây dựng sử dụng vốn ngân sách nhà nước phải tuân thủ quy định về thẩm định thiết kế kỹ thuật và dự toán Cơ quan chuyên môn về xây dựng sẽ chủ trì thẩm định trong trường hợp thiết kế ba bước và thiết kế hai bước Người quyết định đầu tư có trách nhiệm phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán cho thiết kế ba bước, cũng như thiết kế bản vẽ thi công cho thiết kế hai bước Chủ đầu tư sẽ phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công trong trường hợp thiết kế ba bước.
Đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước, chủ đầu tư chỉ được phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công trong trường hợp thiết kế ba bước Trong khi đó, thiết kế một bước và hai bước sẽ do cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thẩm tra, thẩm định Điều này dẫn đến việc các chủ đầu tư phụ thuộc vào cơ quan quản lý nhà nước, mặc dù Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã Long Mỹ và BQLDA khu vực theo Luật Xây dựng 2014 có năng lực rất cao.
- Việc ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn còn chậm, chưa kịp thời cụ thể được thể hiện tại Bảng1.3
Bảng 1.3 Thời gian ban hành một số văn bản pháp luật về xây dựng
Tên văn bản pháp luật về xây dựng Ngày tháng năm ban hành
Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 Ngày 18/6/2014
Nghị định số 32/2015/NĐ-CP của Chính phủ vềquản lý chi phí đầu tư xây dựng
Ngày 25/3/2015 Ban hành sau Luật Xây dựng khoảng 09 tháng
Nghị định số 46/2015/NĐ-CP của Chính phủ vềquản lý chất lượng và bảo trì công trình
Ngày 12/5/2015 Ban hành sau Luật Xây dựng khoảng 11 tháng
Nghị định số 59/2015/NĐ-CP của Chính phủ vềquản lý dự án đầu tư xây dựng
Ngày 18/6/2015 Ban hành sau Luật Xây dựng 12 tháng
Thông tư số 06/2016/TT-BXD [5] của
Bộ Xây dựngvề hướng dẫn xác định vàquản lý chi phí đầutư xây dựng Ngày 10/3/2016
Ban hành sau Nghị định số 32/2015/NĐ-CP 12 tháng
Thông tư số 16/2016/TT-BXD [6] của Bộ
Xây dựng về hướng dẫn thực hiện một số Điều của Nghịđịnh số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủvềhìnhthứctổchứcquảnlýdựánđầutưxâ ydựng
Ngày 30/6/2016 Ban hành sau Nghị định số
Thông tư số 18/2016/TT-BXD [7] của Bộ
Xây dựngvề Quy định chi tiết và hướng dẫn một số nội dungvềthẩmđịnh,phêduyệtdựánvàthiếtkế, dựtoánxây dựng công trình
Ngày 30/6/2016 Ban hành sau Nghị định số
Hai là, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ở một số dự án còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng thất thoát, sai phạm
Theo kết quả thanh tra của Bộ Tài chính, nhiều dự án như Quốc lộ 279, Quốc lộ 32, Đường vành đai biên giới phía Bắc, Tuyến Quản Lộ-Phụng Hiệp và Tuyến đường Nam sông Hậu đã xảy ra sai phạm nghiêm trọng, dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước lên đến hàng nghìn tỷ đồng Đặc biệt, các dự án này đều do Ban Quản lý các dự án thực hiện.
18 (PMU18) quản lý thực hiện, gần như dự án nào cũng đều có “mùi” tiêu cực, lãng phí và thất thoát hàng tỉ đồng
Ba là, công tác quản lý tiến độ dự án chưa được thực hiện nghiêm túc dẫn đến đầu tư dàn trải, dự án kéo dài
Dự án bị kéo dài có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm thiếu sự giám sát chặt chẽ từ nhà thầu tại công trình và sự chậm trễ trong xử lý của chủ đầu tư đối với các nhà thầu (như trong các dự án quốc lộ 3 mới Hà Nội – Thái Nguyên và đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng) Ngoài ra, việc thay đổi thiết kế dự án, thời hạn thực hiện không thực tế, cấp phát vốn không đúng kế hoạch, thiếu nguyên liệu đầu vào, sơ suất trong thi công, và thông tin trao đổi không thông suốt giữa các bên cũng góp phần làm kéo dài thời gian Các yếu tố khác như công việc phát sinh, thiếu lao động có tay nghề và thời tiết xấu cũng ảnh hưởng đến tiến độ dự án.
Báo cáo kiểm toán 2015 của Kiểm toán Nhà nước vừa công bố đã chỉ ra nhiều dự án chậm tiến độ và đội vốn nghiêm trọng Đáng chú ý, một số dự án như nhà máy xi măng Sông Thao và nâng cấp Quốc lộ 10 tại Ninh Bình đều chậm tiến độ tới 4 năm, trong khi dự án xây dựng đường cao tốc TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây cũng bị chậm 3 năm.
Dự án thoát nước nhằm cải tạo môi trường Hà Nội đã bị chậm tiến độ 5 năm, trong khi Dự án Trung tâm hành chính tỉnh Lâm Đồng chậm 3 năm và Dự án trụ sở Cục Thuế TP Hồ Chí Minh cũng bị chậm 4 năm.
Gần đây nhất là Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội) bị chậm tiến độ;
Dự án khởi công vào tháng 10 năm 2011 và dự kiến hoàn thành vào năm 2015 Tuy nhiên, do gặp tai nạn trong quá trình thi công và thiếu vốn, dự án đã bị chậm trễ, dẫn đến việc Bộ Giao thông Vận tải phải gia hạn thời gian hoàn thành đến cuối năm 2016.
Công tác quản lý tài chính trong các dự án đầu tư xây dựng công trình chưa được thực hiện hiệu quả, dẫn đến việc phát sinh nhiều chi phí, gây ra tình trạng vượt tổng mức đầu tư.
Có 5 yếu tố chính có thể dẫn đến việc chậm trễ và làm tăng chi phí trong quản lý xây dựng bao gồm: (1) quản lý công trình yếu kém, (2) đơn vị hỗ trợ quản lý không đáp ứng điều kiện, (3) vấn đề tài chính của chủ đầu tư, (4) nhà thầu không đáp ứng được yêu cầu tài chính và (5) thay đổi thiết kế
Công tác quản lý dự án ở các ban QLDA tỉnh Hậu Giang
Năm là, tham nhũng làm giảm hiệu quả quản lý vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước của các dự án trên 2 phương diện
Quản lý vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước gặp khó khăn do hiệu quả phân bổ bị giảm, dẫn đến việc chuyển nguồn lực từ các khu vực có lợi sang những khu vực không có lợi Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả của vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến tổng vốn đầu tư của cả nước.
Tham nhũng có thể làm tăng chi phí đầu tư do các khoản hối lộ được tính vào chi phí, dẫn đến việc giá thành sản phẩm tăng cao.
Sáu là, việc đầu tư dàn trải, theo phong trào gây lãng phí lớn
Theo Tổng hội Xây dựng Việt Nam, đầu tư dàn trải và theo phong trào đang gây lãng phí lớn ngân sách, dẫn đến nhiều dự án thất bại nghiêm trọng Những ví dụ điển hình cho sự lãng phí này bao gồm nhà máy phân bón Đạm Ninh Bình, nhà máy xơ sợi Đình Vũ, bảo tàng Hà Nội, làng văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam, cải tạo nhà máy gang thép Thái Nguyên, dự án bột giấy Phương Nam và nhà máy nhiên liệu sinh học Bio-Ethanol Dung Quất.
1.3 Công tác quản lý dự án ở các ban QLDA tỉnh Hậu Giang
1.3.1 Công tác quản lý dự án tại Ban QLDA thành phố Vị Thanh
Thành phố Vị Thanh, trung tâm tỉnh lỵ của tỉnh Hậu Giang, nằm ở phía Tây Nam của tỉnh này Về địa giới hành chính, phía Đông giáp huyện Vị Thủy (tỉnh Hậu Giang), phía Tây giáp huyện Gò Quao (tỉnh Kiên Giang), và phía Nam giáp huyện Long.
Mỹ (tỉnh Hậu Giang); Phía Bắc giáp huyện Vị Thủy (tỉnh Hậu Giang) và huyện Giồng Riềng (tỉnh Kiên Giang)
Thành phố Vị Thanh đã tập trung huy động nguồn lực để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhằm nâng cao chất lượng đô thị và đạt chuẩn đô thị loại II Đặc biệt, Dự án Cơ sở hạ tầng khu hành chính thành phố Vị Thanh, với diện tích 24,3 ha, được chia thành hai giai đoạn, trong đó giai đoạn I tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng cho khu trung tâm hành chính và trụ sở hành chính thành phố, với tổng mức đầu tư 400 tỷ đồng Dự án này cũng sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ Dự án “Mở rộng, nâng cấp đô thị Việt Nam - Tiểu dự án thành phố Vị Thanh”.
Thành phố Vị Thanh đang tối đa hóa nguồn lực đầu tư để phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là hạ tầng đô thị và nông thôn Thành phố tập trung vào việc sử dụng hiệu quả vốn từ Dự án “Mở rộng, nâng cấp đô thị Việt Nam - Tiểu dự án thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang”, bao gồm việc đầu tư xây dựng 06 trục đường nội ô và đường Lê Quý Đôn nối dài Ngoài ra, dự án Khu hành chính thành phố Vị Thanh và trục đường số 6 Cụm Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp cũng đã được khánh thành Để nâng cao hiệu quả và chất lượng công trình, thành phố tăng cường quản lý đầu tư theo Luật Đầu tư công, xử lý nợ đọng, đồng thời kiểm tra, giám sát chặt chẽ và xử lý nghiêm các vi phạm, đẩy nhanh tiến độ thi công nhằm chào mừng các ngày lễ, kỷ niệm.
Ban QLDA thành phố Vị Thanh đã thực hiện hiệu quả công tác quản lý các dự án, góp phần quan trọng vào quá trình đô thị hóa và giúp thành phố được công nhận là đô thị II vào năm 2019 Sự thành công này nhờ vào đội ngũ cán bộ chuyên môn cao và hệ thống quản lý hiện đại được đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý dự án.
1.3.2 Công tác quản lý dự án tại Ban QLDA thị xã Ngã Bảy
Ngã Bảy, thị xã thuộc tỉnh Hậu Giang, trước đây được gọi là thị xã Tân Hiệp, nằm trong huyện Phụng Hiệp của tỉnh Cần Thơ Nơi đây nổi bật với sự giao thoa của bảy dòng kênh, tạo thành một đầu mối giao thông thủy quan trọng trong khu vực Thị xã Ngã Bảy còn nằm giữa các trục giao thông chính như Quốc lộ 1A, góp phần vào sự phát triển kinh tế và kết nối giao thương trong vùng.
Quản lộ – Phụng Hiệp, đường Tỉnh 927, đường nối thị xã Ngã Bảy với đường Nam Sông Hậu … là điều kiện để phát triển kinh tế cho địa phương
Trong những năm qua, nền kinh tế địa phương đã đạt mức tăng trưởng ổn định và cao, với tỷ lệ bình quân 14,93% mỗi năm Sự phát triển này đi kèm với những tiến bộ trong xây dựng cơ bản, quản lý đô thị và quản lý đất đai Hàng trăm tỷ đồng đã được đầu tư vào cơ sở hạ tầng đô thị, bao gồm sửa chữa và nâng cấp các công trình giao thông, trường học, nhà văn hóa, trạm y tế, trụ sở làm việc, hệ thống cấp thoát nước, điện chiếu sáng và chợ.
Thị xã Ngã Bảy đã thực hiện công khai ngân sách một cách nghiêm túc, đặc biệt là các quỹ nhân dân đóng góp cho xây dựng cơ sở hạ tầng Đồng thời, địa phương cũng đã huy động các nguồn lực xã hội hóa nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư cho xây dựng cơ bản.
Ban QLDA thị xã Ngã Bảy đã thực hiện hiệu quả công tác quản lý các dự án với vai trò chủ đầu tư, nâng cao tính chủ động và khoa học trong quản lý dự án Điều này góp phần quan trọng vào việc phát triển hạ tầng kỹ thuật, giúp thị xã Ngã Bảy phát triển nhanh chóng và bền vững hơn.
Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý dự án
Chất lượng công tác QLDA đầu tư xây dựng chịu sự ảnh hưởng bởi các nhân tố sau:
Các quy định của pháp luật
Công tác quản lý dự án (QLDA) bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi các quy định pháp luật, điều này dẫn đến việc các quy định này có tác động lớn đến chất lượng, chi phí và thời gian thực hiện dự án.
Môi trường của dự án
Môi trường của dự án gồm: Môi trường chính trị - pháp luật, môi trường văn hóa – xã hội, môi trường tự nhiên
Sự ổn định chính trị và các chính sách pháp luật có ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư Một môi trường chính trị ổn định tạo ra tâm lý an tâm, từ đó thu hút đầu tư hiệu quả hơn Hơn nữa, hành lang pháp lý thông thoáng và minh bạch cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyết định đầu tư của các nhà đầu tư.
Trong các dự án đầu tư xây dựng cơ bản, việc nghiên cứu môi trường văn hóa - xã hội là rất quan trọng Điều này bao gồm việc xem xét tình trạng sử dụng đất, phong tục tập quán địa phương, kết cấu hạ tầng và mật độ dân số tại khu vực triển khai Những yếu tố này sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình triển khai dự án trên diện tích lớn và ở nhiều địa phương khác nhau.
Quá trình thi công công trình từ khởi công đến hoàn thành thường kéo dài và phụ thuộc vào quy mô cùng tính chất kỹ thuật của từng dự án Thi công được chia thành nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn bao gồm nhiều công việc khác nhau, chủ yếu diễn ra ngoài trời, do đó chịu ảnh hưởng lớn từ điều kiện tự nhiên và thời tiết Những yếu tố này có thể làm chậm tiến độ thi công và phát sinh chi phí ngoài dự toán, dẫn đến sự không ổn định về ngân sách Do đó, công tác quản lý dự án cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố này để có biện pháp ứng phó hiệu quả nhằm đạt được các mục tiêu đề ra.
Các chủ thể tham gia công tác QLDA
Công tác quản lý dự án (QLDA) cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chủ thể khác nhau, vì chính các chủ thể này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng quản lý Nếu các thành viên tham gia có trình độ quản lý, chuyên môn cao, cùng với tinh thần trách nhiệm và ý thức chấp hành pháp luật tốt, sẽ tạo ra tác động tích cực đến dự án Ngược lại, thiếu sót trong các yếu tố này có thể dẫn đến kết quả không đạt yêu cầu.
Sự trao đổi thông tin
Quá trình quản lý là sự tác động nhằm hướng đối tượng đến mục đích đã định Để đạt hiệu quả, việc truyền tải thông tin giữa lãnh đạo và nhân viên, cũng như giữa các bộ phận là rất quan trọng Trong một dự án xây dựng, bản dự toán và thiết kế kỹ thuật là yếu tố thiết yếu, và việc tạo ra chúng đòi hỏi sự hợp tác và trao đổi giữa các bộ phận chức năng Cơ chế trao đổi thông tin giữa các bên liên quan ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bản dự toán; một cơ chế hợp tác dựa trên bàn bạc và trao đổi tích cực sẽ nâng cao chất lượng, đồng thời tiết kiệm thời gian và chi phí.
Cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý
Bên cạnh yếu tố con người, cơ sở vật chất cũng đóng vai trò quan trọng trong QLDA
Cơ sở vật chất kỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong quản lý, giúp công việc được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả Trong lĩnh vực quản lý dự án, hệ thống máy tính là công cụ thiết yếu, hỗ trợ triển khai các phương pháp quản lý như sơ đồ PERT và phần mềm Project Management Việc có hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quản lý.
Trong Chương 1, tác giả đã tổng hợp các khái niệm liên quan đến dự án đầu tư xây dựng, đồng thời phân tích thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA) tại Việt Nam trong thời gian qua.
Hiện nay, công cuộc xây dựng đất nước được thể hiện qua nhiều dự án lớn nhỏ trên khắp cả nước, bao gồm nhiều lĩnh vực và cấp quản lý khác nhau Hầu hết các dự án đầu tư xây dựng đều tiêu tốn nguồn lực lớn về nhân lực, tài chính và tài nguyên, đồng thời có thời gian hoạt động kéo dài.
Việc nghiên cứu phương pháp luận quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA) là rất quan trọng để nâng cao hiệu quả trong công cuộc xây dựng đất nước, giúp nhanh chóng đạt được mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội Đây là cơ sở cho tác giả thực hiện nghiên cứu về công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng, nhằm phân tích và đánh giá thực trạng, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện quản lý dự án tại Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ trong các chương 2 và 3.
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG 28
Cơ sở pháp lý về quản lý dự án
Căn cứ pháp lý cho công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng dựa vào các quy định hiện hành của Nhà nước Để quản lý hiệu quả các dự án này, người quản lý cần nắm vững các quy định pháp luật và áp dụng linh hoạt chúng trong quá trình quản lý.
Tổ chức quản lý thực hiện DA3
Tổ chức quản lý thực hiện DA2
Tổ chức quản lý thực hiện DA1
2.2.1 Các văn bản pháp luật của nhà nước
2.2.1.1Các văn bản Luật liên quan đến đầu tư xây dựng
- Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 của Quốc hội khóa XIII ban hành ngày 18/6/2014
- Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 [9] của Quốc hội khóa XIII ban hành ngày 26/11/2013
- Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13 [10] của Quốc hội khóa XIII ban hành ngày 18/6/2014
2.2.1.2 Các nghị định liên quan đến đầu tư xây dựng
- Nghị định số 63/2014/NĐ-CP [11] ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu
- Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng
- Nghị định số 37/2015/NĐ-CP [12] ngày 22/4/2015 của Chính phủ Quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng
- Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 của Chính phủ về quản lý chất lượng và bảo trì công trình
- Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng
2.2.1.3 Các Thông tư có liên quan đến đầu tư xây dựng
Ngoài các Luật và Nghị định đã được nêu ở trên, hiện nay đã có nhiều Thông tư ban hành đi kèm nhằm hướng dẫn các Nghị định như:
- Thông tư số 06/2016/TT-BXD [13] của Bộ Xây dựng ban hành ngày 10/3/2016 hướng dẫn xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng
- Thông tư số 07/2016/TT-BXD [14] của Bộ Xây dựng ban hành ngày 10/3/2016 hướng dẫn điều chỉnh giá hợp đồng xây dựng
- Thông tư số 08/2016/TT-BXD [15] của Bộ Xây dựng ban hành ngày 10/3/2016 hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng tư vấn xây dựng
- Thông tư số 09/2016/TT-BXD [16] của Bộ Xây dựng ban hành ngày 10/3/2016 hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng công trình
- Thông tư số 16/2016/TT-BXD [17] của Bộ Xây dựng ban hành ngày 30/6/2016 hướng dẫn một số điều của Nghị định 59/2015/NĐ-CP
- Thông tư số 17/2016/TT-BXD [18] của Bộ Xây dựng ban hành ngày 30/6/2016 hướng dẫn về năng lực của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng
Thông tư số 18/2016/TT-BXD do Bộ Xây dựng ban hành vào ngày 30/6/2016 quy định chi tiết và hướng dẫn các nội dung liên quan đến thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế và dự toán xây dựng công trình.
Thông tư số 24/2016/TT-BXD, được Bộ Xây dựng ban hành vào ngày 01/09/2016, nhằm sửa đổi và bổ sung một số điều trong các thông tư liên quan đến quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Thông tư số 26/2016/TT-BXD, được Bộ Xây dựng ban hành vào ngày 26/10/2016, quy định chi tiết về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng.
2.2.2 Hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về quản lý dự án
2.2.2.1 Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN)
Theo Điều 3 của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật số 68/2006/QH11, quy chuẩn kỹ thuật là các quy định về mức giới hạn của đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý mà sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình và môi trường phải tuân thủ Mục đích là để đảm bảo an toàn, vệ sinh và sức khỏe con người, bảo vệ động vật, thực vật, môi trường, cũng như bảo vệ lợi ích và an ninh quốc gia, quyền lợi của người tiêu dùng và các yêu cầu thiết yếu khác.
Quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành dưới dạng văn bản để bắt buộc áp dụng
2.2.2.2 Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN)
Theo Điều 3 của [22], tiêu chuẩn được định nghĩa là quy định về đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý, dùng làm cơ sở để phân loại và đánh giá sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình, môi trường, cũng như các đối tượng khác trong hoạt động kinh tế - xã hội, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của chúng.
Tiêu chuẩn là văn bản do tổ chức công bố để áp dụng tự nguyện Hiện tại, hệ thống Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) trong lĩnh vực xây dựng có hơn 220 tiêu chuẩn.
2.2.2.3 Hệ thống định mức dự toán xây dựng công trình Định mức dự toán quy định mức hao phí lao động, vật tư và thời gian sử dụng máy cho một đơn vị khối lượng công việc xây dựng tổng hợp (bao gồm nhiều loại công việc xây dựng riêng rẽ có liên quan hữu cơ với nhau để tạo nên một đơn vị sản phẩm tổng hợp nào đó), hoặc cho một kết cấu xây dựng hoàn chỉnh nào đó Định mức dự toán được dùng để lập đơn giá xây dựng
Hệ thống định mức dự toán xây dựng công trình được Bộ Xây dựng ban hành chung và áp dụng thống nhất trên toàn quốc
Bảng 2.1 Các định mức dự toán trong hoạt động đầu tư xây dựng
Stt Số văn bản Nội dung Ngày ban hành
Công bố Định mức dự toán xây dựng công trình - Phần xây dựng
Công bố Định mức dự toán xây dựng công trình - Phần lắp đặt
Công bố định mức dự toán xây dựng công trình - phần khảo sát xây dựng
Công bố định mức dự toán xây dựng công trình - phần sửa chữa
Công bố định mức dự toán xây dựng công trình - Phần Xây dựng (bổ sung)
6 1172/QĐ- Công bố định mức dự toán xây dựng công trình - Phần Xây 26/12/2012 Bộ Xây
Stt Số văn bản Nội dung Ngày ban hành
BXD dựng (sửa đổi và bổ sung) dựng
Công bố định mức dự toán xây dựng công trình - Phần Lắp đặt (sửa đổi và bổ sung)
Công bố định mức dự toán xây dựng công trình - Phần Lắp đặt (sửa đổi, bổ sung)
Công bố địnhmức dự toán xây dựng công trình - Phần Xây dựng (sửa đổi và bổ sung)
Công bố về việc ban hành Định mức dự toán công trình - phần duy trì hệ thống thoát nước đô thị
Công bố về việc ban hành Định mức dự toán công trình - phần thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn đô thị
Công bố về việc ban hành Định mức dự toán công trình - phần duy trì hệ thống cây xanh đô thị 30/5/2014 Bộ Xây dựng
Công bố về việc ban hành Định mức dự toán công trình - phần duy trì hệ thống chiếu sáng đô thị
Công bố định mức các hao phí xác định giá ca máy và thiết bị thi công xây dựng
Nội dung của quản lý dự án
2.3.1 Quản lý chất lượng công trình xây dựng
Chất lượng sản phẩm được hiểu theo nhiều cách, nhưng điểm chung là sự phù hợp với yêu cầu Khái niệm chất lượng tổng hợp bao gồm sự thỏa mãn yêu cầu về tính năng sản phẩm và dịch vụ kèm theo, giá cả hợp lý, thời gian giao hàng, cũng như tính an toàn và độ tin cậy.
Hình 2.3 Mô hình hóa các yếu tố của chất lượng tổng hợp Một sản phẩm xây dựng thường có những đặc điểm sau đây:
Sản phẩm xây dựng luôn gắn liền với địa điểm do Chủ đầu tư chỉ định, do đó, các hoạt động sản xuất phải diễn ra ngay tại hiện trường Điều này cho thấy thi công xây dựng phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, khí hậu và địa hình tại nơi xây dựng công trình.
Sản phẩm xây dựng thường được hình thành qua nhiều phương pháp sản xuất phức tạp và có thời gian thi công kéo dài Ngoài ra, vị trí của sản phẩm này cũng không ổn định và có tính chất lưu động cao.
Sản phẩm xây dựng bao gồm nhiều hạng mục công trình, trong đó nhiều hạng mục sẽ bị che khuất sau khi thi công Để triển khai các hạng mục tiếp theo, việc kiểm tra và giám sát chất lượng công trình là rất cần thiết Quy trình này cần được thực hiện theo trình tự phù hợp với đặc điểm của từng sản phẩm xây dựng.
Sản phẩm xây dựng thường được sản xuất theo đơn đặt hàng từ chủ đầu tư, với giá cả được xác định trước khi bắt đầu sản xuất Trong quá trình sản xuất, chất lượng sản phẩm luôn được giám sát chặt chẽ bởi chủ đầu tư, đồng thời có thể có những thay đổi về mẫu mã, thiết kế và chất lượng để đáp ứng yêu cầu thực tế của dự án.
Chất lượng công trình xây dựng không chỉ cần đáp ứng mong đợi của khách hàng và chủ đầu tư, mà còn phải thỏa mãn các nhu cầu đã được công bố cũng như những nhu cầu tiềm ẩn.
Đảm bảo hồ sơ công trình đáp ứng đầy đủ các yêu cầu chất lượng theo quy định của Luật Xây dựng, các văn bản hướng dẫn và quy trình hiện hành.
- Yêu cầu phù hợp với quy hoạch xây dựng của khu vực, phù hợp với đặc điểm tự nhiên xã hội tại địa điểm xây dựng
- Phải đảm bảo an toàn cho các công trình lân cận, đảm bảo vệ sinh môi trường cho địa bàn thi công công trình
Chất lượng công trình xây dựng được định nghĩa là sự đáp ứng các yêu cầu về an toàn, bền vững, kỹ thuật và mỹ thuật, phù hợp với các Quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, cũng như các quy định pháp luật và hợp đồng giao nhận thầu.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng công trình xây dựng
- Các yếu tố khách quan
Cơ chế quản lý đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp Nó không chỉ tăng cường tính độc lập và sáng tạo trong cải tiến chất lượng mà còn tạo ra môi trường thuận lợi để huy động nguồn lực và áp dụng công nghệ mới, cũng như các phương pháp quản lý chất lượng hiện đại.
Trình độ phát triển của khoa học kỹ thuật đã nâng cao chất lượng công trình xây dựng một cách đột phá Việc áp dụng các kỹ thuật tiến bộ hiện nay là hướng chính để cải thiện hiệu quả và độ bền của các công trình.
Sáng tạo vật liệu mới hoặc vật liệu thay thế thông qua nghiên cứu và ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật là rất quan trọng Việc phát triển các loại vật liệu mới, đặc biệt từ nguồn nguyên liệu sẵn có, giúp tạo ra những tính chất đặc trưng mới cho sản phẩm xây dựng.
Cải tiến và đổi mới công nghệ thi công hiện đại giúp rút ngắn tiến độ công trình, giảm chi phí và nâng cao chất lượng thi công.
- Các yếu tố chủ quan
Tổ chức quản lý sản xuất hiệu quả thông qua việc áp dụng công nghệ phù hợp và nâng cao trình độ tổ chức sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa việc khai thác các nguồn lực hiện có, từ đó nâng cao chất lượng thi công.
Yếu tố con người là một phần quan trọng trong tổ chức, bao gồm toàn bộ lực lượng lao động từ lãnh đạo đến nhân viên Năng lực và phẩm chất của từng thành viên, cùng với sự kết nối giữa họ, có tác động trực tiếp đến chất lượng thi công công trình.
Khả năng công nghệ và máy móc thiết bị của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao tính năng kỹ thuật của công trình và cải thiện năng suất lao động Trình độ công nghệ hiện đại giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả công việc.
Giới thiệu chung về Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ
3.1 Giới thiệu chung về Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ
3.1.1 Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu
Huyện Long Mỹ, thuộc tỉnh Hậu Giang, là một vùng nông thôn có vị trí địa lý thuận lợi, phía Bắc giáp huyện Vị Thủy và Thành phố Vị Thanh, phía Tây giáp tỉnh Kiên Giang, phía Đông giáp thị xã Long Mỹ, và phía Nam giáp tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Bạc Liêu Huyện bao gồm 8 xã với 50 ấp, tổng diện tích lên đến 25.992,14 ha và dân số khoảng 84.089 người, theo Niên giám thống kê.
Long Mỹ có điều kiện thời tiết và khí hậu thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa, mía và nuôi thủy sản Huyện đang hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, bao gồm giao thông thủy lợi và các cụm kinh tế xã hội, nhằm thu hút đầu tư Việc quy hoạch các cụm công nghiệp và trung tâm chợ xã sẽ hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
Mặc dù Long Mỹ đã đạt được một số thành tựu, nhưng huyện vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, bao gồm xuất phát điểm kinh tế thấp, quy mô nền kinh tế nhỏ, và thu nhập thấp Cơ cấu kinh tế có sự chuyển biến tích cực gần đây, nhưng vẫn tồn tại những phần chuyển dịch chậm và phát triển chưa đồng bộ Ngành sản xuất chưa kịp thời thích ứng với biến động thị trường, trong khi nông nghiệp vẫn duy trì tình trạng sản xuất nhỏ và phân tán Việc thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ và phát triển nguồn nhân lực gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng lớn đến quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn của huyện.
Huyện Long Mỹ, nằm cạnh thành phố Vị Thanh và thị xã Long Mỹ, là trung tâm kinh tế - xã hội quan trọng của tỉnh Hậu Giang Với hệ thống giao thông đường thủy liên vùng phát triển, huyện Long Mỹ có điều kiện thuận lợi để thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
- xã hội, năm 2016 giá trị sản xuất khu vực I ước đạt 1.436 tỷ đồng, khu vực II ước đạt
525 tỷ đồng, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ ước đạt 740 tỷ đồng
Khu vực kinh tế nông nghiệp – thủy sản đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế của huyện, với tỷ trọng cao nhất, đạt 55,25% vào năm 2016 Tổng giá trị sản xuất của ngành này đạt 1.436 tỷ đồng.
Khu vực kinh tế công nghiệp – xây dựng đã ghi nhận giá trị sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp đạt 423 tỷ đồng vào năm 2016, với các sản phẩm chủ yếu như xay xát lúa gạo, bánh kẹo, và cưa xẻ gỗ Sự phát triển này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm, đồng thời có tác động tích cực đến các ngành nông nghiệp và dịch vụ.
Huyện chú trọng mở rộng thị trường hàng hóa và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của người dân Để đảm bảo giá cả ổn định, huyện thường xuyên kiểm tra các cơ sở kinh doanh, nhằm chống gian lận thương mại, hàng giả và hàng kém chất lượng, đồng thời yêu cầu niêm yết giá và bán đúng giá Năm 2016, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ ước đạt một con số ấn tượng.
Năm 2016, huyện có dân số khoảng 87.671 người, với mật độ 337 người/km2, trong đó có khoảng 53.172 người trong độ tuổi lao động, chiếm 60,65% tổng dân số Huyện luôn chú trọng công tác giới thiệu việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất thực tế tại địa phương và các vùng lân cận, đặc biệt là thị xã Long Mỹ và thành phố Vị Thanh.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ được thành lập theo Quyết định số 1383/QĐ-UBND ngày 10/5/2013 của UBND huyện Long Mỹ Quyết định này đã được sửa đổi, bổ sung bằng Quyết định số 2640/QĐ-UBND ngày 19/10/2016.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ là một đơn vị sự nghiệp có thu, có khả năng tự bảo đảm kinh phí hoạt động, đồng thời có tư cách pháp nhân và trụ sở riêng trực thuộc UBND huyện Long Mỹ.
Hình 3.1 Bản đồ hành chính huyện Long Mỹ - Tỉnh Hậu Giang
3.1.2 Chức năng, nhiệm vụ của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long
Mỹ a Chức năng của Ban Quản lý dự án
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ thực hiện các chức năng như sau:
Chủ đầu tư các dự án xây dựng dân dụng và công nghiệp tại huyện Long Mỹ sẽ được quyết định bởi Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện, bao gồm cả việc sử dụng vốn ngân sách và vốn Nhà nước ngoài ngân sách Tuy nhiên, trong một số trường hợp, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện có thể giao quyền làm chủ đầu tư cho các cơ quan hoặc tổ chức khác.
- Tiếp nhận, sử dụng và quản lý nguồn vốn để đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật;
Chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án cần thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định tại Điều 68 và Điều 69 của Luật Xây dựng năm 2014, cùng với các quy định pháp luật liên quan.
Chúng tôi nhận ủy thác quản lý dự án từ các chủ đầu tư khác khi có yêu cầu, đồng thời thực hiện các hợp đồng tư vấn xây dựng khác khi đủ năng lực Chúng tôi cam kết hoàn thành nhiệm vụ quản lý các dự án đã được giao một cách hiệu quả.
Bàn giao công trình xây dựng hoàn thành cho chủ đầu tư và quản lý sử dụng là bước quan trọng khi kết thúc quá trình xây dựng Điều này đảm bảo rằng công trình được vận hành và khai thác theo đúng yêu cầu của người quyết định đầu tư.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng có nhiệm vụ thực hiện các chức năng được giao bởi Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, đồng thời tổ chức thực hiện các nhiệm vụ quản lý dự án theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 16/2016/TT-BXD ngày 30/6/2016 của Bộ Xây dựng.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của chủ đầu tư như sau:
Thực trạng công tác quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện
- Tham gia tư vấn quản lý các dự án khác khi có yêu cầu
3.1.3 Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ được thành lập với 8 thành viên, hiện nay đã tăng lên 20 thành viên, trong đó có 11 người biên chế và 9 người hợp đồng có thời hạn Về trình độ chuyên môn, có 1 thạc sĩ, 12 đại học và số còn lại là trung cấp Đặc biệt, đội ngũ cán bộ của Ban chủ yếu là những người trẻ, dưới 40 tuổi.
Cơ cấu tổ chức quản lý của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ được thể hiện ở Hình 3.2
Hình 3.2 Cơ cấu tổ chức của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ
3.2 Thực trạng công tác quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ
3.2.1 Những dự án mà Ban được giao quản lý trong thời gian qua
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ đã thực hiện một số dự án tiêu biểu trong thời gian qua, được tổng hợp trong Bảng 3.1.
Bảng 3.1 Một số dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ làm chủ đâu tư trong thời gian vừa qua
Tổng mức đầu tư (triệu đồng)
1 Trường Tiểu học Thuận Hưng 2 7.073 2015-2017
2 Trường Tiểu học Vĩnh Viễn A1 9.788 2013-2015
3 Nhà văn hóa ấp 3 xã Vĩnh Viễn 697 2016-2017
4 Trường Tiểu học Vĩnh Thuận Đông 1 7.417 2013-2015
5 Trường Tiểu học Vĩnh Viễn A2 6.770 2015-2017
6 Nhà văn hóa ấp 8 Thuận Hưng 372 2016-2017
7 Tuyến đường từ cầu Nước Đục đến cầu
8 Nâng cấp tuyến đê bao Long Mỹ 2 5.688 2013
9 Đường rạch Cả Đĩa xã Vĩnh Thuận Đông 6.467 2016
10 Tuyến sông Cái Ngan Dừa 1.396 2016-2017
11 Đầu tư cơ sở hạ tầng nuôi trồng thủy sản 87.304 2013-2017
12 Tuyến Bờ Tre xã Vĩnh Thuận Đông 2.991 2016-2017
13 Tuyến lộ Xẻo Giá Vĩnh Thuận Đông 2.981 2016-2017
14 Tuyến lộ kênh Hai Quyền Xã Vĩnh Viễn 945 2016-2017
15 Đường Lương Tâm – Vĩnh Thuận Đông 39.665 2012-2015
16 Tuyến Sông Cái ấp 8 Xà Phiên 2.092 2016-2017
17 Đường Sông Cái (đoạn từ cầu
Tràm Chóc đến kênh 3 Phát) 2.594 2016-2017
18 Đường bêtông tuyến Vòng Cung ấp 9 xã
19 Đường bêtông 3,5m bờ Đông kênh Năm 3.497 2017-2019
Tổng mức đầu tư (triệu đồng)
Căn ấp 3 xã Lương Tâm
20 Lộ bêtông tuyến kênh Lầu ấp 4, 5 xã
21 Đường cặp Sông Cái (đoạn từ đường
3,5m đến Đình thần Nguyễn Trung
22 Đường bêtông 2,5m kênh 6 Xuân xã
Tuyến Bến Ruộng ấp 1, 7 xã Vĩnh
Thuận Đông (đoạn từ ngã tư Bến Ruộng đến nhà 3 Manh)
24 Đường vào Trường Trung học cơ sở
26 Tuyến đường Bần Quỳ Đông 1.942 2017-2019
27 Tuyến đường Đền Thờ đi Xã Mão 2.498 2017-2019
28 Đường bêtông tuyến Cái Rắn – Xã đội 1.047 2017-2019
29 Tuyến đường từ cầu Cả Đĩa đến Bến
30 Trường Tiểu học Xà Phiên 3 6.483 2017-2019
(Nguồn: Ban QLDA ĐTXD huyện Long Mỹ) 3.2.2 Thực trạng công tác quản lý dự án của Ban trong giai đoạn 2015-2018
3.2.2.1 Công tác quản lý trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai xây dựng công trình Hiện nay, công tác này gặp nhiều khó khăn và phức tạp hơn do giá trị đất đai ngày càng cao và tình trạng khan hiếm.
Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là lĩnh vực nhạy cảm, ảnh hưởng đến nhiều cá nhân và xã hội, nhưng hiện đang gặp nhiều vấn đề như cơ chế chưa rõ ràng, giá đất và hoa màu không hợp lý Những bất cập này dẫn đến khó khăn trong việc giải tỏa mặt bằng cho các dự án xây dựng, kéo dài thời gian thực hiện và làm tăng nguy cơ ảnh hưởng bởi biến động giá và thay đổi chính sách Nhiều dự án hiện nay đang trong tình trạng "treo" do không giải phóng mặt bằng triệt để, gây cản trở cho sự phát triển.
Dự án đê bao Long Mỹ - Vị Thanh đã được triển khai hơn 5 năm, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn tất công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân.
Dự án xây dựng Đường vào đền thờ Bác Hồ, đoạn từ xã Xà Phiên đến đền thờ, có thời gian thực hiện theo hợp đồng là 500 ngày Tuy nhiên, tiến độ không đúng kế hoạch và đã phải xin gia hạn thêm 360 ngày do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng Cụ thể, vẫn còn 7 hộ chưa thống nhất phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, dẫn đến việc chưa giao mặt bằng để thi công.
Dự án tuyến đường Xã Hội đang gặp khó khăn về tiến độ do vấn đề giải phóng mặt bằng, mặc dù đã quá hạn thi công hơn một năm nhưng vẫn chưa hoàn thành Hiện tại, đoạn đường trước nhà máy khoảng 14m chưa thể thi công do chủ nhà máy không đồng ý tháo dỡ mái che để bàn giao mặt bằng Mặc dù UBND xã Lương Tâm đã nỗ lực vận động, nhưng chưa đạt được thỏa thuận Để giải quyết tình hình, Ban QLDA ĐTXD huyện đang xin ý kiến UBND huyện Long Mỹ về việc cắt giảm đoạn đường trước nhà máy nhằm hoàn tất quyết toán công trình.
Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư không hiệu quả sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ và hiệu quả của dự án đầu tư xây dựng Việc chưa bàn giao mặt bằng, bao gồm đất đã được bồi thường và giải tỏa, cản trở chủ đầu tư và đơn vị thi công triển khai công việc xây dựng Hệ quả là thời gian thực hiện dự án kéo dài, làm giảm hiệu quả đầu tư và tăng tổng vốn do yếu tố trượt giá.
3.2.2.2 Quản lý công tác khảo sát, thiết kế
Trong thời gian qua, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng đã nỗ lực quản lý công tác khảo sát và thiết kế, từ đó kiểm soát chặt chẽ dự án ngay từ giai đoạn đầu Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư mà còn cải thiện chất lượng dự án.
Trong quản lý khảo sát và thiết kế, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chưa chú trọng đúng mức đến công tác khảo sát, dẫn đến quy trình thực hiện còn lỏng lẻo và thiếu kiểm tra, giám sát Điều này đã ảnh hưởng đến việc lấy mẫu, thí nghiệm và ghi kết quả, khiến tư vấn thiết kế áp dụng nội suy tương tự, dẫn đến nhiều sai sót và phải điều chỉnh nhiều lần Một ví dụ điển hình là dự án Tuyến đê bao Long Mỹ 2, với tổng mức đầu tư 5.668 triệu đồng theo Quyết định 2171/QĐ - UBND ngày 30/10/2016, nhưng do khảo sát địa chất kém và đơn vị tư vấn thiếu kinh nghiệm, đã khiến vốn đầu tư đội lên gần 7 tỷ đồng và thời gian thực hiện kéo dài thêm gần 2 năm.
Dự án Trường Tiểu học Thuận Hòa 2, theo Quyết định 2831/QĐ - UBND ngày 31/10/2016 của UBND huyện Long Mỹ, có tổng mức đầu tư 7 tỷ đồng Tuy nhiên, do năng lực yếu kém của đơn vị tư vấn thiết kế, các hạng mục công trình phải sửa đổi nhiều lần, kéo dài thời gian thực hiện và làm chi phí vượt tổng mức đầu tư gần 2 tỷ đồng do trượt giá.
Trình độ chuyên môn của một số cán bộ thẩm định thiết kế và dự toán còn hạn chế, chủ yếu dựa vào kết quả thẩm tra Nhiều cán bộ thiếu kinh nghiệm và ít nghiên cứu, dẫn đến khó khăn trong việc quản lý và đánh giá ảnh hưởng đến khối lượng công việc Tại Ban QLDA ĐTXD huyện, trong số 20 cán bộ, có đến 17 người dưới 40 tuổi và chỉ một cán bộ có trình độ thạc sĩ về quản lý đất đai.
Cán bộ trong Ban đa số là những người trẻ, thiếu kinh nghiệm trong việc kiểm tra hồ sơ thiết kế, chủ yếu dựa vào các đơn vị tư vấn để tự bóc tách khối lượng và áp đơn giá dự toán Điều này đôi khi dẫn đến sự không khớp giữa khối lượng thực tế thi công và dự toán ban đầu Hơn nữa, nhiều đơn vị tư vấn không cập nhật kịp thời đơn giá, hệ số nhân công, và ca máy hiện hành, khiến tổng mức đầu tư sau khi thực hiện dự án thường cao hơn so với dự toán ban đầu.
Công tác thẩm tra thiết kế hiện nay chủ yếu mang tính hình thức, dẫn đến chất lượng không đảm bảo Năng lực của các đơn vị tư vấn thẩm tra vẫn còn yếu, họ chỉ thực hiện thẩm tra hình thức khối lượng thiết kế và áp dụng đơn giá vào tổng dự toán mà không chú trọng đến các yếu tố quan trọng khác.
3.2.2.3 Công tác quản lý đấu thầu
Công tác đấu thầu tại Ban QLDA ĐTXD huyện Long Mỹ thời gian qua được thực hiện tương đối tốt, nhưng do số lượng cán bộ hạn chế, việc thẩm định và kiểm tra hồ sơ mời thầu còn nhiều hạn chế, dẫn đến sai sót và phải sửa hồ sơ nhiều lần Điều này kéo dài thời gian thực hiện đấu thầu, gây chậm tiến độ Ví dụ, dự án Nhà văn hóa xã Vĩnh Thuận Đông theo Quyết định số 21/QĐ-UBND ngày 11/01/2016 với tổng mức đầu tư 2,960 triệu đồng dự kiến hoàn thành giữa năm 2017, nhưng do sai sót trong hồ sơ mời thầu phải điều chỉnh 3 lần, khiến công trình chậm tiến độ gần 1 năm.
Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác quản lý dự án tạiBan Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ
Dựa trên thực trạng kết quả đạt được và những hạn chế đã nêu, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ Những giải pháp này sẽ được Ban Quản lý áp dụng một cách khoa học, bài bản và hiệu quả nhất trong công tác quản lý các dự án.
3.3.1 Giải pháp về nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ Đội ngũ cán bộ, công chức có vị trí hết sức quan trọng trong tổ chức và hoạt động, có vai trò quyết định đến chất lượng công tác quản lý các dự án của Ban QLDA ĐTXD huyện Long Mỹ, là người trực tiếp tham gia vào quá trình quản lý, kiểm tra, kiểm soát các khâu, các giai đoạn của dự án; tham mưu, hoạch định, tổ chức thực hiện và thanh tra, kiểm tra việc thực thi các kế hoạch đã đề ra
Việc cải cách quản lý và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ là ưu tiên hàng đầu trong tổ chức và cán bộ Mặc dù đã đạt được một số thành tựu, nhưng đội ngũ cán bộ của Ban vẫn còn một số hạn chế về chất lượng và kinh nghiệm Để cải thiện chất lượng cán bộ tại Ban QLDA ĐTXD huyện Long Mỹ, cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đến đánh giá cán bộ trong quá trình làm việc.
Để đổi mới chế độ thi tuyển cán bộ, viên chức, cần tập trung vào vị trí việc làm thực tế của Ban, kết hợp với các giải pháp khác Ban QLDA ĐTXD huyện cần tham mưu UBND huyện xây dựng danh mục vị trí việc làm và yêu cầu cụ thể của đơn vị, từ đó tạo cơ sở cho việc tuyển dụng chính xác người, đúng việc, đúng số lượng và đảm bảo cơ cấu hợp lý Việc xây dựng mô tả công việc chi tiết cho từng chức danh là cần thiết, bao gồm nhiệm vụ, khối lượng công việc và ứng xử cần thiết, nhằm đảm bảo tuyển dụng đúng người đáp ứng yêu cầu vị trí việc làm.
Việc tuyển dụng viên chức mới cần liên kết chặt chẽ với việc cơ cấu lại tổ chức và tinh giản biên chế, nhằm đổi mới chất lượng và thay thế những người không đáp ứng yêu cầu Do đó, quy trình tuyển dụng cần có tính "động" và "mở", cho phép tuyển dụng khi có vị trí việc làm còn trống và đáp ứng yêu cầu, đồng thời cần có cơ chế để chuyển ra khỏi vị trí công tác nếu không còn phù hợp với yêu cầu công việc.
Sau khi tổ chức thi tuyển, cần bổ sung khâu phỏng vấn cho các ứng viên đạt yêu cầu từ thi viết Việc này giúp đánh giá năng lực giao tiếp và ứng xử của ứng viên Phỏng vấn cho phép lựa chọn những ứng viên có phẩm chất và kỹ năng phù hợp nhất với vị trí tuyển dụng, đồng thời phát hiện hạn chế trong kỹ năng giao tiếp để có kế hoạch bồi dưỡng sau này.
Tiếp tục hoàn thiện và đổi mới công tác đánh giá cán bộ, viên chức gắn liền với cải cách chế độ công vụ là cần thiết Cần hoàn thiện danh mục hệ thống vị trí việc làm và cơ cấu theo ngạch viên chức, từ đó xây dựng tiêu chí đánh giá cho từng vị trí Việc đánh giá cán bộ, viên chức cần dựa trên kết quả và hiệu quả công tác, coi đây là thước đo chính để đánh giá phẩm chất, trình độ và năng lực Đặc biệt, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan trong công tác đánh giá là rất quan trọng, đảm bảo tính khách quan, toàn diện và minh bạch Kết quả đánh giá cần được phân tích và sử dụng làm cơ sở cho việc lựa chọn, sàng lọc, luân chuyển, quy hoạch và định hướng phát triển nguồn nhân lực.
Để nâng cao chất lượng đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, viên chức, cần chú trọng vào việc đào tạo theo vị trí việc làm và đổi mới nội dung chương trình theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá Việc này bao gồm việc bồi dưỡng trình độ chuyên môn, kiến thức về khoa học lãnh đạo, quản lý, cũng như phát triển năng lực dự báo và định hướng sự phát triển Đồng thời, cần tập trung nâng cao kỹ năng thực thi công vụ cho cán bộ, viên chức thông qua việc bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo quản lý và các kiến thức chuyên ngành cần thiết.
Để nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ và mới, cần thực hiện tốt các giải pháp đã nêu Việc tham vấn ý kiến chuyên gia và giao lưu học hỏi sẽ giúp cán bộ tích lũy kinh nghiệm trong quản lý dự án, đặc biệt là quản lý chi phí trong giai đoạn thực hiện Để đảm bảo tài chính cho các giải pháp này, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ cần dành 15-20% kinh phí hàng năm cho công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ.
3.3.2 Giải pháp về nâng cao hiệu quả quản lý các công việc Để thực hiện tốt hơn nữa việc quản lý dự án theo công việc tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Long Mỹ thì cần phải có biện pháp hữu hiệu để quản lý các công việc một cách khoa học, hợp lý và phù hợp với điều kiện cụ thể của Ban Bên cạnh đó việc bố trí nguồn nhân lực, vật lực hợp lý với điều kiện năng lực và số lượng cán bộ của Ban là yếu tố quyết định đến hiệu quả của quá trình quản lý công việc
Công tác quản lý khảo sát của Ban QLDA ĐTXD huyện đã đáp ứng yêu cầu dự án, nhưng vẫn bộc lộ nhiều điểm yếu, như chất lượng lựa chọn nhà thầu chưa cao, tiến độ khảo sát không đạt yêu cầu hợp đồng và độ chính xác của sản phẩm khảo sát còn thấp dù khối lượng lớn Để khắc phục những vấn đề này, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý khảo sát.
Thứ nhất, hoàn thiện nâng cao năng lực công tác lựa chọn nhà thầu tư vấn khảo sát xây dựng
Mục đích của việc lựa chọn nhà thầu tư vấn khảo sát xây dựng là tìm kiếm nhà thầu có năng lực thực tế đáp ứng yêu cầu dự án, đảm bảo chất lượng sản phẩm khảo sát, hoàn thành đúng thời gian và chi phí hợp lý Năng lực của tư vấn khảo sát ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm Để khắc phục những điểm yếu trong quản lý khảo sát của Ban QLDA huyện Long Mỹ, cần chú trọng vào việc lựa chọn nhà thầu tư vấn khảo sát phù hợp với yêu cầu đề ra Việc hoàn thiện quy trình lựa chọn nhà thầu cần tập trung vào các giải pháp hiệu quả.
Khi xây dựng Hồ sơ mời thầu, cần đảm bảo các tiêu chí đánh giá năng lực của tư vấn khảo sát phù hợp với quy mô và tính chất của công trình Hồ sơ yêu cầu phải quy định cụ thể để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong quá trình lựa chọn nhà thầu.
Để đánh giá năng lực nhân sự tham gia khảo sát, cần chú trọng đến các tiêu chí như số lượng nhân sự, chuyên môn đào tạo, chứng chỉ hành nghề, và kinh nghiệm thực hiện ở vị trí tương tự Bên cạnh đó, thiết bị khảo sát và phòng thí nghiệm phải đáp ứng tiêu chuẩn, cùng với phương án và giải pháp thực hiện công việc khảo sát Cuối cùng, kinh nghiệm tham gia các công trình tương tự của nhà thầu tư vấn cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình đánh giá.
Để đẩy nhanh tiến độ khảo sát xây dựng, Ban QLDA cần lựa chọn nhà thầu tư vấn có năng lực phù hợp và kiểm soát chặt chẽ kế hoạch thực hiện của họ Việc kịp thời điều chỉnh tiến độ cho từng công việc là cần thiết để đảm bảo hoàn thành đúng hạn gói thầu.
