Thực trạng
Ba phóng viên bị hành hung trong quá trình lấy tin ở nhà máy xử lý rác Tâm
xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa
Khoảng 8 giờ sáng 27-9-217, các nhà báo Nguyễn Thị Mận (Báo Long An), Cao Thị Kim Ngân và Phạm Đức Cảnh (Đài Phát thanh và Truyền hình Long An) đến tìm hiểu, ghi nhận ý kiến bức xúc của người dân cho rằng nhà máy xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa kể xả trực tiếp nước rỉ từ rác ra kênh 3 (ấp 3, xã Tân Đông, huyện Thạnh Hóa), gây ô nhiễm môi trường Trong lúc nhóm nhà báo đang tác nghiệp, ghi nhận thực tế tại kênh 3 (nằm ngoài khu vực nhà máy) thì có 4 thanh niên bước tới dùng lời lẽ hăm dọa và và có hành vi ngăn cản, không cho quay phim, chụp ảnh Tiếp đó, 2 thanh niên xông vào quật ngã và đè PV quay phim - Phạm Đức Cảnh xuống đất Hai đối tượng tiếp tục dùng tay, chân đấm, đá liên tiếp vào mặt và người anh Cảnh Các đối tượng này còn giật máy quay phim trên tay anh Cảnh và lấy thẻ nhớ; đồng thời, liên tục dùng lời lẽ hăm dọa 2 nhà báo nữ.Hành vi của các đối tượng khiến anh Cảnh bị xây xát, chấn thương phần mềm ở mặt và tay Riêng, máy quay phim của anh sử dụng bị đứt dây đeo, rớt xuống đất Để bảo toàn tính mạng, nhóm nhà báo đã rời hiện trường, tìm đến UBND xã Tân Đông trình báo sự việc Trên đường di chuyển đến UBND xã, nhóm đối tượng điều khiển xe máy chạy theo phía sau và dùng lời lẽ đe dọa
Công an huyện Thạnh Hóa đã triệu tập một số đối tượng để làm rõ nguyên nhân vụ hành hung và đe dọa nhà báo liên quan đến Nhà máy xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa, hoạt động đã 5 năm nhưng luôn trong tình trạng quá tải và gây ô nhiễm môi trường Lượng rác tồn đọng tại nhà máy có thời điểm lên tới 30.000 tấn, khiến người dân bức xúc Lãnh đạo tỉnh Long An đã yêu cầu nhà máy giải quyết vấn đề ô nhiễm, và gần đây nhà máy đã đưa vào vận hành lò đốt rác thứ hai với công suất trên 100 tấn/ngày đêm Tuy nhiên, công suất xử lý hiện tại chỉ khoảng 250 tấn/ngày đêm, trong khi nhà máy tiếp nhận tới 400 tấn rác/ngày từ các huyện như Bến Lức, Tân Thạnh, và TP Tân An, dẫn đến tình trạng ứ đọng lớn.
7 Ông Đỗ Văn Khánh - quản lý Nhà máy Tâm Sinh Nghĩa đã khẳng định
Ông xác nhận rằng công ty không chỉ đạo hành vi hành hung các nhà báo, và bốn người tham gia vụ việc hiện đang là công nhân thi công hàng rào cho nhà máy Những công nhân này làm việc cho một chủ thầu khác, đã trúng thầu thi công hàng rào cho nhà máy Công ty đã báo cáo vụ việc với ban giám đốc.
Nhà báo Phạm Đức Cảnh trình bày vụ việc với Công an huyện Thạnh Hóa sau khi xảy ra vụ việc
Một đối tượng tham gia vụ hành hung nhà báo bị Công an triệu tập lên làm việc
Một trong 4 đối tượng hành hung bám theo nhóm nhà báo trên đường chạy ra
UBND xã trình báo vụ việc.
Vụ án phóng viên VTV bị cản trở và phá hỏng máy quay tiền tỷ khi đang tác nghiệp
Vào khoảng 8h30 sáng ngày 13 tháng 6 năm 2017, phóng viên Trần Thị Tuyết Mai cùng đoàn công tác 4 người đã đến UBND xã Phù Lỗ để làm việc về tình trạng lấn chiếm ao hồ theo phản ánh của người dân Nội dung làm việc liên quan đến khu đất của ông Trần Văn Hạnh.
Khi phóng viên Trần Thị Tuyết Mai cùng đoàn tác nghiệp tại khu vực nhà 172 đường QL3, xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, một chiếc ô tô bán tải bất ngờ lao ra và tài xế đã đe dọa, “Ai cho chúng mày quay nhà tao”, trước khi đâm thẳng vào đoàn phóng viên Tuyết Mai đã nhanh chóng né tránh, nhưng chiếc xe vẫn tiếp tục tông vào máy quay, khiến thiết bị trị giá hơn 1 tỷ đồng bị hư hỏng nặng và không thể lấy lại tư liệu bên trong Sau khi thông báo sự việc đến cơ quan chức năng, phóng viên cho biết lực lượng công an mất rất lâu mới có mặt để xử lý tình huống.
Chiều cùng ngày, ông Lê Hồng Văn, Chủ tịch UBND xã Phù Lỗ, xác nhận sự việc liên quan đến chị Mai, người đã đến UBND xã để làm việc Ông Văn cho biết, chị Mai không đặt lịch hẹn trước và đã yêu cầu ông đi cùng để ghi hình, nhưng do phải chủ trì một cuộc họp, ông không thể tham gia.
Vào lúc 8h30, đoàn công tác 4 người do bà Mai dẫn đầu đã làm việc với UBND xã Phù Lỗ để thu thập thông tin về vụ việc Sau buổi làm việc, đoàn đề nghị Chủ tịch UBND xã dẫn đến khu vực hồ thủy lợi bị lấn chiếm, nhưng ông từ chối với lý do tế nhị Sau sự cố, nhóm phóng viên đã báo cáo với Chủ tịch UBND xã để xử lý, nhưng chỉ có một công an viên có mặt Chỉ khi bà Mai liên hệ với giám đốc Công an thành phố Hà Nội, lực lượng công an mới đến hiện trường Tuy nhiên, theo bà Mai, dù có mặt, lực lượng công an vẫn không có hành động tích cực để truy bắt nhóm đối tượng liên quan.
Nhà báo Tuyết Mai nhận định rằng hành vi của nhóm người lạ trong vụ việc này là ngông cuồng và vi phạm pháp luật, đồng thời có dấu hiệu bảo kê từ chính quyền Bà kêu gọi các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm khắc nhóm người này và yêu cầu họ bồi thường thiệt hại về cả vật chất lẫn tinh thần đối với máy móc và các thành viên trong đoàn.
Sáng nay (15/6), Cơ quan cảnh sát điều tra - Công an huyện Sóc Sơn (Hà Nội) đã ra lệnh bắt khẩn cấp đối với Trần Văn Hạnh
Hình ảnh hiện trường vụ việc
Hình ảnh đơn khởi tố vụ án
Phóng viên Nguyễn Thị Liên và vụ việc “bảo kê” tại chợ Long Biên
Sau khi VTV và Báo Phụ nữ TP HCM công bố loạt bài điều tra về tình trạng "bảo kê" tại chợ Long Biên, hai nữ phóng viên thực hiện bài viết đã nhận được tin nhắn đe dọa.
Vào lúc 22h13 ngày 2/12/2018, nhà báo Liên Liên nhận được hai tin nhắn đe dọa nghiêm trọng, trong đó một tin nhắn cảnh báo rằng nếu cô không ngừng quay phim, cả gia đình cô sẽ gặp nguy hiểm Tin nhắn thứ hai nhấn mạnh rằng gia đình cô sẽ phải chịu hậu quả nghiêm trọng nếu cô tiếp tục chọc giận những người gửi tin.
Hình ảnh tin nhắn đe dọa nữ nhà báo nhận được
Hiện tượng thu tiền bến bãi trái phép và có dấu hiệu cưỡng đoạt tài sản tại chợ Long Biên đang được Cơ quan CSĐT - CATP Hà Nội tiến hành điều tra.
Nữ nhà báo Thu Trang và vụ án mua bán trẻ em ở chùa Bồ Đề
Nhà báo Nguyễn Thu Trang, làm việc tại Báo Phụ Nữ Thành phố Hồ Chí Minh, là một trong những nữ nhà báo xuất sắc trong lĩnh vực phóng sự điều tra, đặc biệt với loạt bài về vụ mua bán trẻ em tại Chùa Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội Các phóng sự này đã chỉ ra những bất thường trong việc nhận nuôi trẻ bị bỏ rơi tại chùa từ năm 2007 đến 2012, với nhiều trẻ em mất tích và một số trường hợp bị bán và chết khi chưa đầy một năm tuổi Loạt bài điều tra đã vạch trần một đường dây mua bán trẻ em, dẫn đến sự vào cuộc của báo chí và cơ quan công an để làm sáng tỏ vụ việc Tuy nhiên, nhà báo Thu Trang đã phải đối mặt với những đe dọa từ những kẻ thuộc đường dây này, không chỉ đe dọa tính mạng của chị mà còn cả gia đình và những người hỗ trợ chị trong quá trình điều tra.
Nhà báo Thu Trang bị đe dọa "đi mua quan tài ngay"
Nhà báo Nguyễn Thị Thu Trang, phóng viên của báo Phụ nữ TPHCM, đã chia sẻ với PV Báo điện tử Trí Thức Trẻ về những cuộc điện thoại lạ từ số máy không quen thuộc mà cô nhận được.
“Mày đi mua quan tài ngay Nhà mày có bao nhiêu người thì chuẩn bị bấy nhiêu quan tài hiểu chưa?
"Chúng mày đừng có động vào miếng cơm manh áo của người khác, nếu không sẽ phải chịu hậu quả Tao sẽ không để cho chúng mày yên đâu." Đây là nội dung chính trong một cuộc điện thoại gọi đến số máy của chị.
Vào lúc 21h ngày 7/4/2016, phóng viên Trang, người nổi tiếng với những bài điều tra vạch trần nhiều vụ tiêu cực và nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ độc giả, đã lần đầu tiên đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng từ kẻ xấu.
Nghe những cuộc điện thoại đe dọa, tôi cảm thấy sốc và lo lắng Tôi nhận thức rõ rằng những hành động của mình có thể ảnh hưởng đến người khác, và có thể khiến họ tức giận, dẫn đến những lời đe dọa Tuy nhiên, tôi không ngờ rằng họ lại có thể hành động manh động như vậy, vì những gì tôi làm chỉ nhằm bảo vệ lẽ phải và công lý.
Nhà báo Thu Trang cho rằng, những cuộc gọi đe dọa liên tiếp mà chị nhận được có thể liên quan đến loạt bài điều tra “Thâm nhập lò gạch ‘thổ phỉ’ ở Hà Nội” được chị thực hiện và đăng tải trên báo Phụ nữ từ ngày 16/3 đến 28/3/2016 Bài điều tra đã phanh phui thực trạng nhiều lò gạch hoạt động trái phép và trốn thuế, dưới sự làm ngơ của những người có trách nhiệm Hơn nữa, loạt bài còn chỉ ra nhiều đối tượng tham nhũng, làm giả hồ sơ xin cấp điện và lập trạm biến áp không đúng quy hoạch để trục lợi.
Chân dung nữ nhà báo Thu Trang
Hình ảnh lò gạch “thổ phỉ” ở Sóc Sơn (Hà Nội)
Phóng viên báo Pháp Luật TPHCM bị dọa giết cả nhà
Vào đầu tháng 4 năm 2019, nhà báo Lê Tấn Lộc đã nhận một bài viết từ cộng tác viên, liên quan đến thủ tục tố tụng trong vụ kiện tranh chấp hợp đồng vay tài sản tại TP Nha Trang, được gửi từ tòa soạn Pháp Luật TP.HCM.
Vào ngày 25/3/2019, ông Mai Thanh Tùng đã khởi kiện công ty Thiên Hải Phú yêu cầu trả 56 tỉ đồng theo giấy mượn viết tay ngày 1/10/2018 Công ty này phản đối, cho rằng không có giao dịch vay mượn và yêu cầu ông Tùng cung cấp bản chính giấy vay nợ Sau đó, ông Tùng yêu cầu tòa án phong tỏa khách sạn Volga thuộc sở hữu của công ty Chỉ sau 15 ngày thụ lý, tòa án đã ra phán quyết có lợi cho ông Tùng, dẫn đến bài báo “Tòa xử ‘siêu nhanh’ sau 15 ngày thụ lý” của nhà báo Lê Tấn Lộc, đăng trên báo Pháp Luật TPHCM vào ngày 25/4/2019.
Khách sạn Volga, tài sản liên quan đến vụ tranh chấp
Vào ngày 3/5/2019, phóng viên Lê Tấn Lộc của báo Pháp Luật TPHCM, phụ trách các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, đã nhận được nhiều cuộc gọi đe dọa từ một số đối tượng, trong đó họ tuyên bố sẵn sàng chi ra vài tỉ đồng để giết anh và người thân.
Hình ảnh những cuộc gọi đe dọa
Theo trình báo của nhà báo Lê Tấn Lộc với công an thành phố Tuy Hòa, lúc
Vào lúc 6 giờ 51 phút cùng ngày, một người phụ nữ gọi từ số điện thoại 0905032193, tự xưng là bạn đọc, có nhu cầu gửi đơn phản ánh và hỏi địa chỉ Đến hơn 19h, cùng số điện thoại đó, người phụ nữ lại tự xưng là người nhà của ông Mai Thanh Tùng ở Tp Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa và đã chửi bới, mạt sát nhà báo Lộc.
Mặc dù tôi khẳng định rằng không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của ông Mai Thanh Tùng, nhưng một người phụ nữ vẫn lớn tiếng tuyên bố đang cho người từ Nha Trang ra Tuy Hòa để xử lý tôi Người này cho biết biết rõ địa chỉ nhà tôi và nơi học của các con tôi Chị ta còn nói đang kiện đòi gần 100 tỉ đồng và sẵn sàng chi vài tỉ đồng để thanh toán cả gia đình tôi, đồng thời đọc rõ họ tên, năm sinh và trường học của hai con tôi.
Ngày 3/5/2019, ông Phạm Đại Dương, chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, đã nhận công văn từ báo Pháp Luật TPHCM yêu cầu các cơ quan liên quan thực hiện biện pháp bảo vệ phóng viên và làm rõ, xử lý các sai phạm của nhóm người đe dọa giết người Ông đã chỉ đạo Giám đốc Công an tỉnh Phú Yên tiến hành điều tra và áp dụng các biện pháp bảo vệ gia đình phóng viên.
Lãnh đạo công an thành phố Tuy Hòa đã thông báo rằng họ đã cử điều tra viên tiến hành điều tra sự việc liên quan đến nhà báo Lê Tấn Lộc, nhằm làm rõ tình hình và xử lý theo quy định của pháp luật.
Quyết định đưa vụ án ra xét xử của tòa án nhân dân thành phố Nha Trang
Phóng viên báo Tuổi Trẻ bị đe dọa sau loạt bài điều tra về Asanzo
Công ty CP điện tử Asanzo Việt Nam đã vinh dự nhận chứng nhận "Hàng Việt Nam chất lượng cao do người tiêu dùng bình chọn" trong năm qua.
Vào năm 2017, Asanzo, một thương hiệu trong ngành hàng điện tử gia dụng, đã ghi rõ trên bao bì và tem nhãn rằng sản phẩm xuất xứ từ Việt Nam với slogan "Asanzo - đỉnh cao công nghệ Nhật Bản", khiến người tiêu dùng Việt Nam tin rằng đây là hàng Việt Nam chính hiệu Tuy nhiên, đến tháng 8-2018, thông tin cho biết nhà máy Asanzo chỉ lắp ráp tivi từ linh kiện nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi các sản phẩm điện gia dụng thì hoàn toàn nhập khẩu nguyên chiếc từ Trung Quốc mà không sản xuất linh kiện nào Báo Tuổi Trẻ đã theo dõi và điều tra vụ việc này, và từ ngày 21-6 đến 25-6, họ đã đăng tải một loạt bài điều tra về công ty Asanzo.
- Asanzo - hàng Trung Quốc "đội lốt" hàng Việt
- Xóa dấu vết "Made in China"
- Cơ quan chức năng nói gì? Asanzo có lừa dối người tiêu dùng ?
- Chủ tịch Tập đoàn Asanzo VN: Sản phẩm của chúng tôi không phải hàng Việt Nam
- Con đường "đội lốt" như thế nào ?
- Nhập hàng Trung Quốc, ghi xuất xứ Việt Nam
Sau các bài điều tra, nhóm phóng viên báo Tuổi Trẻ đã bị đe dọa và khủng bố, bắt đầu từ trưa 22-6, với những tin nhắn đe dọa qua Facebook và điện thoại như "Mày thích ăn gì?" và "Thịt mày bao nhiêu một lạng" Ngoài ra, nhiều tài khoản Facebook giả mạo đã xuất hiện, sử dụng hình ảnh và thông tin của nhóm phóng viên để gửi lời mời kết bạn, có thể nhằm mục đích hack tài khoản thật Theo báo Tuổi Trẻ, nhiều đối tượng lạ mặt cũng thường xuyên xuất hiện quanh tòa soạn, theo dõi các phóng viên ra vào.
Vào trưa ngày 25/6, một phóng viên của báo Người Lao Động đã phát hiện một thanh niên cầm hung khí ngồi trước quán cà phê tại số 75 Hoàng Văn Thụ, tuy nhiên thanh niên này không có hành động gì đáng ngờ Ngoài ra, một nhóm người lạ cũng đã tụ tập trước cổng báo Tuổi Trẻ trong suốt cả ngày 26/6 và sáng 27/6.
Nguyên nhân - ảnh hưởng
Nguyên nhân
- Một số phóng viên nhà báo kĩ năng thu thập thông tin tài liệu còn chưa cao, dẫn đến dễ bị kẻ xấu phát hiện
- Một số phóng viên nhà báo thái độ lúc thu thập thông tin tài liệu còn khá
“kiêu căng” dẫn đến người có thông tin, tài liệu khó chịu và từ chối cung cấp thông tin, cản trở công việc lấy tin
Một số phóng viên nhà báo trong lĩnh vực giải trí vẫn thường xuyên xâm phạm đời tư cá nhân của nghệ sĩ, dẫn đến việc họ gặp phải cản trở trong công việc và thậm chí bị đe dọa qua tin nhắn.
Báo chí có vai trò quan trọng trong việc phản ánh sự thật Tuy nhiên, một số người vì muốn che giấu sự thật đã sử dụng nhiều biện pháp để cản trở phóng viên và nhà báo trong quá trình thu thập thông tin.
- Vì không muốn làm mất hình ảnh và danh dự của mình, một số người ngang nhiên sát hại phóng viên
- Vì không muốn thông tin liên quan đến mình bị lan truyền trên truyền thông báo chí
Đa phần nguyên nhân khách quan ngăn cản quá trình làm nghề chân chính của phóng viên, nhà báo xuất phát từ lợi ích cá nhân và tổ chức, cùng với những sự thật không muốn được tiết lộ.
Sự thờ ơ của các cơ quan chức năng đã dẫn đến nhiều vụ tấn công nhà báo bị bỏ qua, gây ra nỗi lo lắng cho cả nhà báo và gia đình họ Điều này đã khiến tình trạng tấn công nhà báo ngày càng trở nên nghiêm trọng và táo tợn hơn.
Ảnh hưởng
3.2.1 Đối với nhà báo, phóng viên
- Gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và tài sản của cá nhân phóng viên, nhà báo
- Gây mất thời gian trong quá trình tác nghiệp
Trong giai đoạn từ 2006 đến 2016, gần 930 nhà báo trên toàn thế giới đã bị sát hại khi đang thực hiện nhiệm vụ, gây tổn thất lớn cho nền báo chí, đặc biệt là tại Việt Nam Năm 2017 ghi nhận 54 vụ, trong khi năm 2018 có 53 trường hợp nhà báo bị giết Ngoài ra, nhiều nhà báo còn phải đối mặt với các khó khăn nghiêm trọng như kiểm duyệt khắt khe, áp lực, đe dọa, lạm dụng thể chất, tấn công, quấy rối tình dục, bắt cóc, giam giữ, và phá hủy thiết bị.
- Ảnh hưởng tâm lý của phóng viên, nhà báo Khiến họ lo lắng, sợ hãi, không dám mạnh dạng viết về sự thật
3.2.2 Đối với người dân, xã hội
- Gây mất trật tự an toàn xã hội
- Sự thật bị che giấu, kẻ phạm tội tiếp tục lộng hành, nhiều người dân phải chịu nỗi ấm ức, khổ đau
- Khi quá trình lấy tin bị ngăn cản, sự thật không được lan truyền, bạn đọc không nắm bắt được thêm những tin tức đáng chú ý
- Gây bất an cho người dân, đặc biệt là những người làm trong ngành báo chí truyền thông
3.2.3 Đối với cá nhân, tổ chức gây đe dọa cho nhà báo, phóng viên Đã sai sẽ lại càng sai Một cá nhân, một tổ chức có thể đe dọa thì nhiều cá nhân tổ chức khác cũng sẽ “bắt chước” làm theo Dẫn đến thực trạng này ngày càng phổ biến hơn
3.2.4 Đối với những bạn trẻ học tập, theo đuổi nghề báo
- Gây tâm lý lo sợ, chán nản, cản trở con đường học tập và theo đuổi nghề báo
- Gây tâm lý lo sợ khi viết về sự thật
- Khiến những mầm non của nghề báo xa rời với tôn chỉ của nghề báo là viết về sự thật
Giải pháp
Đối với bản thân nhà báo, phóng viên
- Cần tự trang bị cho bản thân mình những kinh nghiệm và bài học để đối phó với việc có người đe dọa và uy hiếp mình
Để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, các nhà báo cần chú trọng phát triển kỹ năng tác nghiệp và xử lý tình huống, đặc biệt trong các vụ việc nhạy cảm và liên quan đến đối tượng manh động Trong những tình huống như vậy, việc tác nghiệp theo nhóm từ hai người trở lên hoặc phối hợp với chính quyền địa phương là rất cần thiết.
Nhà báo cần xác định rõ vấn đề khai thác, kết hợp kiến thức chuyên môn với hiểu biết về luật pháp Đối với các đề tài điều tra và vạch trần sự thật, việc xây dựng phương án cụ thể và bài bản là rất quan trọng Họ cũng phải nhận thức được những nguy hiểm có thể xảy ra và coi trọng tinh thần đồng đội, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình tác nghiệp.
Để bảo đảm an toàn cho bản thân, mỗi nhà báo cần trang bị kỹ năng tự vệ khi tác nghiệp, đồng thời các tòa soạn cũng cần thiết lập quy định nhằm phòng ngừa rủi ro trong quá trình làm việc.
Mỗi nhà báo và tòa soạn cần đánh giá đúng mức độ nguy hiểm trong công việc, áp dụng biện pháp phòng ngừa rủi ro và có kế hoạch bảo vệ phóng viên Đặc biệt, các nhà báo nên phát huy tối đa khả năng của mình, sử dụng “vũ khí” là ngòi bút một cách hiệu quả để lên tiếng chống lại cái ác và thúc đẩy các cơ quan thực thi pháp luật tôn trọng luật pháp.
Để hoàn thành sứ mệnh của người cầm bút, nhà báo cần có trình độ văn hóa tổng hợp, đồng thời phải chú trọng đến lương tâm, đạo đức nghề nghiệp và am hiểu về luật pháp Khi hiểu và thực hiện đúng luật, nhà báo có thể làm việc một cách minh bạch, công khai, tiến hành điều tra và bảo đảm an toàn cho bản thân ở mức cao nhất.
Để tự bảo vệ bản thân, bạn cần trang bị những kỹ năng như ẩn nấp, võ thuật và cải trang Việc sẵn sàng về tinh thần tự vệ trước những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình tác nghiệp là rất quan trọng.
- Khi thực hiện đề tài nguy hiểm thì lãnh đạo báo phải được biết để có phương án bảo vệ, hỗ trợ
Nhà báo cần ứng xử linh hoạt và khéo léo để bảo vệ bản thân cũng như các chứng cứ đã thu thập Việc phối hợp chặt chẽ với tòa soạn và các lực lượng chức năng là rất quan trọng trong nhiều tình huống.
- Khi gặp bất cứ de dọa, uy hiếp nào phải báo rõ với các cơ quan có thẩm quyền
Để tránh mất mát thông tin và dữ liệu, nhà báo và phóng viên cần bảo vệ thiết bị khỏi phần mềm độc hại và các mối đe dọa an ninh Việc tạo và duy trì mật khẩu an toàn, cùng với việc bảo vệ các tập tin nhạy cảm trên máy tính là rất quan trọng Ngoài ra, các nhà báo cũng cần nắm rõ cách khôi phục thông tin bị mất, cũng như bảo vệ bản thân và dữ liệu khi sử dụng mạng xã hội và điện thoại di động một cách an toàn.
* Bảo vệ an toàn thông tin, dữ liệu bằng cách:
+ Giữ quyền kiểm soát máy tính cá nhân
+ Bảo vệ dữ liệu của bạn
+ Giữ email an toàn hơn
+ Lướt web an toàn hơn
+ An toàn hơn với wifi
+ Chat và giao tiếp an toàn
+ Khắc phục sự cố khi truy cập
+ An toàn hơn trên mạng xã hội và trên blog
+ Hãy thực sự xóa dữ liệu của bạn
+ Tôn trọng các nguy cơ trong chia sẻ thông tin online
+ Sử dụng điện thoại an toàn hơn
+ Áp dụng “Kỹ năng an toàn” khác.
Đối với các những cơ quan thẩm quyền có liên quan
Để đảm bảo phóng viên hoạt động đúng quy định pháp luật, cần thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, tổ chức Hội Nhà báo, cơ quan báo chí và cơ quan pháp luật.
Mặc dù hệ thống pháp luật đã có đầy đủ quy định để bảo vệ báo chí, nhưng cần cải thiện cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhằm hỗ trợ phóng viên thực hiện nghiệp vụ đúng pháp luật Do đó, khi xảy ra vụ việc, cơ quan báo chí cần thông báo ngay cho Hội Nhà báo, công an địa phương, chính quyền và thanh tra thông tin để xử lý kịp thời.
Cần thiết thiết lập quy chế phối hợp giữa Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ TT&TT và Bộ Công an để tạo kênh thông tin đồng bộ, kịp thời, nhằm hạn chế tình trạng lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu và tống tiền Điều này sẽ tạo điều kiện cho nhà báo hoạt động đúng pháp luật, phát huy vai trò trong cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, vì lợi ích cộng đồng.
Để bảo vệ quyền tự do báo chí, các cơ quan chức năng cần nhanh chóng điều tra và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức có hành vi cản trở và hành hung nhà báo, nhằm ngăn chặn tình trạng xâm phạm hoạt động báo chí theo quy định pháp luật.
Cần nâng cao mức độ xử lý và chế tài đối với các hành vi đe dọa, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự và nhân phẩm của nhà báo, phóng viên, cũng như cản trở hoạt động tác nghiệp của họ.
Đối với người quần chúng dân nhân
- Cần phải hiểu được vai trò quan trọng của nghề báo trong việc phản ánh sự thật
- Hết mực hỗ trợ các nhà báo phóng viên trong quá trình thu thập thông tin, tài liệu
- Giúp đỡ nhà báo, phóng viên thoát khỏi đe dọa uy hiếp của kẻ xấu
Ý kiến – Bài Học – Đề xuất
Ý kiến
Trong thời gian gần đây, nhiều nhà báo dù tác nghiệp đúng quy định pháp luật vẫn gặp rào cản trong việc tiếp cận thông tin, đặc biệt liên quan đến chống tiêu cực Họ không chỉ bị đe dọa tính mạng mà còn phải đối mặt với khủng bố tinh thần, và cả gia đình họ cũng bị đe dọa Do đó, cần có một hệ thống pháp luật mạnh mẽ cùng sự hợp tác của toàn xã hội để bảo vệ những nhà báo chân chính Tình trạng hành hung và cản trở phóng viên trong quá trình tác nghiệp đang gia tăng cả về mức độ và tần suất, chủ yếu xảy ra khi các nhà báo thực hiện điều tra chống tiêu cực.
Một cuộc khảo sát toàn quốc do tổ chức RED Communication thực hiện đã chỉ ra rằng hành vi cản trở báo chí tác nghiệp rất đa dạng, được phân thành 12 nhóm Trong đó, nhóm 1 là né tránh cung cấp thông tin (52,60%), nhóm 2 là gây khó dễ (47,66%), và nhóm 3 là mua chuộc (24,48%) Các hành vi khác bao gồm gián tiếp ngăn chặn hoạt động tác nghiệp (33,85%), thu giữ (20,57%) và phá hoại phương tiện tác nghiệp (12,24%) Đáng chú ý, các hành vi đe dọa (18,49%) và trả thù (7,55%) không chỉ nhằm vào phóng viên mà còn cả gia đình họ, cho thấy sự hung hăng của những đối tượng cản trở Điều này đòi hỏi sự can thiệp mạnh mẽ của pháp luật và sự tham gia của toàn xã hội để bảo vệ quyền tác nghiệp của các nhà báo.
Trong những năm gần đây, tình trạng "khủng bố" nhà báo và phóng viên ngày càng gia tăng cả về mức độ lẫn tần suất, gây bức xúc trong dư luận xã hội và đội ngũ báo chí Các phóng viên và nhà báo hiện nay cần một điểm tựa vững chắc để dũng cảm thực hiện nhiệm vụ của mình Nếu các hành vi như hành hung, vu khống và gây áp lực với họ không được ngăn chặn, sẽ làm giảm nhiệt huyết chống tiêu cực trong nghề báo, khi mà những tổn thương và áp lực vẫn tiếp tục đè nặng lên họ.
Nhà báo và phóng viên được pháp luật Việt Nam bảo vệ trong hoạt động nghề nghiệp, không ai được phép đe dọa, uy hiếp tính mạng hay xúc phạm danh dự của họ Mặc dù có đầy đủ quy định bảo vệ, nhiều vụ hành hung nhà báo vẫn không được xử lý nghiêm minh, với các biện pháp xử lý vi phạm chủ yếu là hành chính, dẫn đến sự không đồng tình từ dư luận và cho thấy nhà báo chưa thực sự được bảo vệ theo luật.
Hành vi hành hung, xúc phạm và cản trở nhà báo, phóng viên thường xảy ra khi họ tác nghiệp chống tiêu cực, với những đối tượng liên quan đến hành vi phạm pháp liều lĩnh và tinh ranh Những hành động này không chỉ gây thiệt hại cho sức khỏe, tinh thần, danh dự và nhân phẩm của người làm báo mà còn ảnh hưởng đến quyền tiếp cận thông tin của người dân và sự tôn nghiêm của pháp luật Nếu hoạt động của nhà báo bị đe dọa, nhiều vấn đề bất cập trong xã hội sẽ vẫn bị che giấu trong bóng tối.
Bài học – Đề xuất
- Nhà báo rất cần bản lĩnh nghề nghiệp thì khi làm điều tra chống tiêu cực càng cần bản lĩnh vững vàng
- Cần được cân nhắc kỹ càng của người Tổng biên tập có sự đồng cảm cao của phóng viên và cộng tác viên trực tiếp tác chiến
Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng chia sẻ rằng, để đối phó với những cuộc điều tra, chúng tôi cần phải ẩn mình sâu hơn và kỹ lưỡng hơn, nhằm đảm bảo an toàn Điều quan trọng là phải sống sót để tiếp tục cống hiến và tác nghiệp vì lý tưởng phục vụ cộng đồng, từ đó mang lại những thay đổi tích cực cho thực tiễn, điều mà ông coi là thước đo quan trọng nhất của phẩm cách người cầm bút.
Nhiều nhà báo cho rằng để giảm thiểu sự cố và tai nạn trong quá trình tác nghiệp, tòa soạn và phóng viên cần phối hợp chặt chẽ Việc chuẩn bị kỹ lưỡng, có đề cương và kế hoạch rõ ràng là rất quan trọng Ban biên tập nên đồng ý trước khi thực hiện điều tra, và quá trình tác nghiệp cần được giám sát và hướng dẫn để đảm bảo an toàn và chất lượng.
Để bảo vệ quyền hoạt động báo chí, các cơ quan chức năng cần điều tra và xử lý nghiêm các hành vi cản trở, hành hung nhà báo và phóng viên Đồng thời, những người làm báo cũng cần chuẩn bị tinh thần tự vệ trước những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình tác nghiệp.
Khi đối mặt với cản trở hoặc đe dọa trong quá trình tác nghiệp, các hội viên, nhà báo và cơ quan báo chí cần phải lên tiếng ngay lập tức Việc nhà báo bị hành hung và cản trở không chỉ ảnh hưởng đến an toàn cá nhân mà còn dẫn đến việc thông tin không được công khai, khiến nhiều vấn đề tiêu cực và khuất tất bị che giấu.
Sự tác nghiệp của nhà báo gắn liền với dân chúng, do đó cần nâng cao nhận thức cho người dân về trách nhiệm và vai trò của báo chí Với chức năng giám sát và phản biện xã hội, các phóng viên và nhà báo theo dõi khách quan để thực hiện vai trò này, giúp điều chỉnh các chương trình, chính sách cho phù hợp với thực tế và phát hiện các sai phạm trong xã hội Không chỉ nhà báo mà các cơ quan chức năng và người dân cũng cần tuân thủ Luật Báo chí, vì nắm vững và thực hiện đúng luật là cách bảo vệ nhà báo hiệu quả nhất.
Nghề báo là một lĩnh vực đầy thử thách, nơi người làm báo phải kiên cường đối mặt với nhiều khó khăn để truyền tải sự thật Để thành công trong nghề này, cần có lý trí sắc bén và trái tim dũng cảm, sẵn sàng vượt qua mọi trở ngại nhằm phơi bày những sự thật ẩn giấu phía sau những góc khuất.
Báo cáo quá trình
Vai trò của các thành viên trong nhóm
- Nhóm trưởng: Lý Thái Bảo
- Nhóm phó: Huỳnh Ngọc Bảo Trân
- Thành viên: Lê Thị Trúc Anh
Vũ Thị Ngọc Mai Phạm Thị Minh Nguyệt
Phân công công việc
- Lý do chọn đề tài: Cả nhóm
+ Ba phóng viên bị hành hung trong quá trình lấy tin ở nhà máy xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa
+ Vụ án phóng viên VTV bị cản trở và phá hỏng máy quay tiền tỷ khi đang tác nghiệp
+ Phóng viên Nguyễn Thị Liên và vụ việc “bảo kê” tại chợ Long Biên
+ Nữ nhà báo Thu Trang và vụ án mua bán trẻ em ở chùa Bồ Đề + Nhà báo Thu Trang bị đe dọa "đi mua quan tài ngay"
+ Phóng viên báo Pháp Luật TPHCM bị dọa giết cả nhà
+ Phóng viên báo Tuổi Trẻ bị đe dọa sau loạt bài điều tra về Asanzo
- Nguyên nhân, ảnh hưởng: Lý Thái Bảo, Huỳnh Ngọc Bảo Trân
- Giải pháp: Trần Thị Diễm Hồng, Phạm Thị Minh Nguyệt
- Ý kiến, bài học, đề xuất: Vũ Thị Ngọc Mai, Lê Thị Trúc Anh
- Báo cáo quá trình: Lý Thái Bảo
- 2/10/2019: Nhóm họp bàn chọn đề tài và lên sườn đại cương cho tiểu luận
- 3/10/2019: Phân chia nhiệm vụ cho mỗi cá nhân và tiến hành sưu tầm tư liệu
- 4/10/2019: Tập hợp và chọn lọc tư liệu
- Từ 4/10/2019 đến 7/10/2019: thực hiện chi tiết tiểu luận
- 8/10/2019: Hoàn thành tiểu luận Tiến hành kiểm tra lại tiểu luận lần cuối.
Khó khăn và thuận lợi
- Thời gian họp nhóm ít, chủ yếu trao đổi qua mạng
- Mỗi thực trạng các thành viên đều đọc thông tin từ nhiều nguồn và có xác minh cẩn thận mới đưa vào tiểu luận
- Đề tài nhóm chọn là một đề tài “nóng” trong ngành báo chí và dư luận xã hội Nên dễ tìm thấy các tư liệu ở bước đầu
- Tất cả các thành viên nhóm đều có laptop, smartphone thuận tiện cho việc tra cứu, tìm hiểu thông tin
- Được sự hướng dẫn tận tình của giảng viên bộ môn