TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP QUAN HỆ THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ THÁI LAN GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : PGS.TS Nguyễn Xuân Thiên SINH VIÊN THỰC HIỆN : Đỗ Minh Trang LỚP : QH2016-E KTQT HỆ : Chất lượng cao Hà Nội – Tháng Năm 2020 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP QUAN HỆ THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ THÁI LAN GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : PGS.TS Nguyễn Xuân Thiên SINH VIÊN THỰC HIỆN : Đỗ Minh Trang LỚP : QH2016-E KTQT HỆ : Chất lượng cao Hà Nội – Tháng Năm 2020 LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan khóa luận cơng trình nghiên cứu cá nhân em Mọi giúp đỡ cho việc thực khóa luận cảm ơn thơng tin trích dẫn khóa luận rõ nguồn gốc rõ ràng phép công bố Các số liệu nội dung đề tài hoàn toàn trung thực khơng có chép hay sử dụng kết đề tài tương tự Em xin chịu hoàn toàn trách nhiệm lời cam đoan Hà Nội, ngày 27 tháng năm 2020 Sinh viên Đỗ Minh Trang LỜI CẢM ƠN Trước hết, em xin chân thành cảm ơn thầy PGS.TS Nguyễn Xuân Thiên hướng dẫn giúp đỡ em nhiều trình thực đề tài “Quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan” Sự giúp đỡ nhiệt tình tận tâm thầy động lực lớn giúp em hồn thành khóa luận cách tốt Đồng thời, em xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo khoa Kinh tế Kinh doanh Quốc tế giúp đỡ em suốt thời gian học tập làm khóa luận Sinh viên Đỗ Minh Trang MỤC LỤC MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH MỞ ĐẦU 10 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUAN HỆ THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ THÁI LAN 15 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu 15 1.2 Cơ sở lý luận quan hệ thương mại 18 1.2.1 Khái niệm quan hệ thương mại 18 1.2.2 Một số lý thuyết liên quan đến quan hệ thương mại 20 1.2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến quan hệ thương mại 23 1.2.4 Vai trò quan hệ thương mại quốc gia 25 1.3 Tầm quan trọng quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 27 1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 29 1.4.1 Lịch sử quan hệ Việt Nam Thái Lan 30 1.4.2 Xu hướng tồn cầu hóa, khu vực hóa kinh tế 31 1.4.3 Chính sách thương mại quốc tế Việt Nam Thái Lan 33 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUAN HỆ THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ THÁI LAN 36 2.1 Thực trạng xuất Việt Nam sang Thái Lan 36 2.1.1 Quy mô, tốc độ xu hướng xuất 36 2.1.2 Cơ cấu mặt hàng xuất 39 2.1.3 Hình thức xuất phương thức toán 45 2.2 Thực trạng nhập Việt Nam từ Thái Lan 47 2.2.1 Quy mô, tốc độ xu hướng nhập 47 2.2.2 Cơ cấu mặt hàng nhập 50 2.2.3 Cán cân thương mại Việt Nam Thái Lan 56 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN QUAN HỆ THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ THÁI LAN 59 3.1 Triển vọng định hướng phát triển quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 59 3.1.1 Đánh giá quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 59 3.1.2 Triển vọng quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 63 3.1.3 Định hướng phát triển quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 66 3.2 Giải pháp thúc đẩy quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 67 3.2.1 Giải pháp Nhà nước 67 3.2.2 Giải pháp doanh nghiệp 70 KẾT LUẬN 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO 74 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Nguyên nghĩa Chữ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt AEC ASEAN Economic Community Cộng đồng kinh tế ASEAN AFTA The ASEAN Free Trade Area APEC ASEAN ATIGA ASEAN Asia-Pacific Economic Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á Cooperation - Thái Bình Dương Association of South East Asian Hiệp hội quốc gia Đông Nam Nations Á ASEAN Trade in Goods Hiệp định thương mại hàng hóa Agreement ASEAN Comprehensive and Progressive CPTPP Khu vực Mậu dịch Tự Agreement for Trans-Pacific Partnership Hiệp định Đối tác Toàn diện Tiến xuyên Thái Bình Dương EU-Vietnam Free Trade Hiệp định thương mại tự Viet Agreement Nam - EU FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước FTA Foreign Trade Agreement Hiệp định thương mại tự EVFTA GDP GMS-EC Gross Domestic Production The Great Mekong Subregion – Economic Cooperation Tổng sản phẩm quốc nội Tiểu vùng sông Mekong mở rộng KNNK Kim ngạch nhập KNXK Kim ngạch xuất RCEP TPP UNCTAD WTO Regional Comprehensive Hiệp định đối tác kinh tế toàn Economic Partnership diện khu vực Trans-Pacific Partnership Thỏa thuận đối tác xuyên Thái Agreement Bình Dương United Nations Conference on Hội nghị Liên Hiệp Quốc Trade and Development Thương mại Phát triển World Trade Organization Tổ chức thương mại giới DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Kim ngạch xuất Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 37 Bảng 2.2: Kim ngạch xuất Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 39 Bảng 2.3: Kim ngạch xuất mặt hàng điện thoại loại linh kiện Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 .40 Bảng 2.4: Kim ngạch xuất mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử linh kiện Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 41 Bảng 2.5: Kim ngạch xuất mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 42 Bảng 2.6: Kim ngạch xuất mặt hàng phương tiện vận tải phụ tùng khác Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 43 Bảng 2.7: Kim ngạch xuất mặt hàng dầu thô Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 43 Bảng 2.8: Kim ngạch xuất mặt hàng thủy sản Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 44 Bảng 2.9: Kim ngạch nhập Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-2019 47 Bảng 2.10: Kim ngạch nhập Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-201950 Bảng 2.11: Kim ngạch nhập mặt hàng ô tô nguyên loại Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-2019 .51 Bảng 2.12: Kim ngạch nhập mặt hàng máy móc thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-2019 52 Bảng 2.13: Kim ngạch nhập mặt hàng hàng điện gia dụng linh kiện Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-2019 .53 Bảng 2.14: Kim ngạch nhập mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử linh kiện Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-2019 53 Bảng 2.15: Kim ngạch nhập mặt hàng chất dẻo nguyên liệu Việt Nam từ Thái Lan giai đoạn 2016-2019 54 Bảng 2.16: Kim ngạch nhập mặt hàng rau Việt Nam sang Thái Lan giai đoạn 2016-2019 55 62 hỗ trợ thông tin cách đầy đủ thị trường Thái Lan hạn chế, dẫn đến tình trạng hầu hết doanh nghiệp Việt Nam chưa hiểu hết tiềm thị trường Thái Lan chưa có chiến lược xâm nhập cụ thể, lâu dài vào thị trường chưa hiểu rõ nhu cầu thị trường hướng tới Một điều xuất Việt Nam phần nhiều vào Thái Lan theo đường tiểu ngạch, qua trung gian hợp đồng gia công Thực trạng gây hậu tiêu cực tới động thái chất lượng hoạt động xuất Việt Nam nhiều mặt Việc gây ảnh hưởng đến thương hiệu người Việt nhiều mặt hàng Việt Nam xuất sang Thái Lan lại nhãn mác khác, khiến hàng hóa Việt Nam khơng có chỗ đứng thị trường Thái Lan Nguyên nhân phần lớn tình trạng doanh nghiệp Việt Nam thường có quy mơ nhỏ, cịn non cơng nghệ, kĩ thuật, chưa đầu tư cho bao bì, mẫu mã, gặp rào cản thương mại, khiến hệ thống kênh phân phối Việt Nam sang Thái Lan chưa thiết lập tối ưu triển khai hiệu Hơn nữa, tình trạng hàng hóa Thái Lan ngày ngập tràn thị trường Việt Nam, chiếm lĩnh thị trường nội địa doanh nghiệp Thái tận dụng tốt ưu đãi thuế quan khuôn khổ AFTA ATIGA Thái Lan thiết lập kênh phân phối vững tiếp tục mở rộng Việt Nam Các tập đoàn bán lẻ hàng đầu Thái Lan tiến hành mua bán, sát nhập chuỗi bán lẻ Việt Nam với giá cao ngất ngưởng thời gian qua điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Thái đưa trực tiếp hàng Thái tới người tiêu dùng Việt Nam Điều thách thức lớn cho doanh nghiệp Việt Nam họ dần thị phần sàn nhà Trên thực tế, người tiêu dùng Việt Nam có tâm lý ưu chuộng hàng Thái Lan, giá 63 cả, mẫu mã chất lượng, đặc biệt mặt hàng điện, điện tử sản phẩm gia dụng, hoa hàng tiêu dùng khác Ngoài ra, hai nước láng giềng có bề dày lịch sử quan hệ ngoại giao, đối tác hợp tác chiến lược tăng cường song Việt Nam Thái Lan cịn khó khăn tình hình nội khách quan mang lại Sự cạnh tranh mạnh mẽ cường quốc kinh tế Nhật Bản, Hàn Quốc, đặc biệt Trung Quốc khiến trình hợp tác kinh tế có tác động nhiều chiều, kể cạnh tranh không lành mạnh, kinh tế hai nước mức tương đối so sánh với đối tác kinh tế lớn Thêm vào sức ép cạnh tranh lớn việc thực FTA đặt ảnh hưởng không nhỏ đến quan hệ thương mại hai nước Hành lang pháp lý Việt Nam cịn rào cản, liên tục có bổ sung khiến doanh nghiệp Thái Lan khó thích ứng kịp thời Nguồn lao động dồi dào, động lại thiếu kỹ sản xuất hoạt động kinh doanh, sở hạ tầng hạn chế, phát triển kinh tế- xã hội thiếu cân đối địa phương tạo trở ngại trình hợp tác kinh tế hai nước 3.1.2 Triển vọng quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan Bước sang năm thứ 44 mối quan hệ ngoại giao, với việc hai bên trở thành Đối tác chiến lược tăng cường nhau, hình thành AEC, đặc biệt năm 2020 Việt Nam trở thành Chủ tịch ASEAN đóng vai trị thắt chặt quan hệ hai nước Đây hội thuận lợi để hai quốc gia phát huy mạnh, giúp đỡ, kết nối với chuỗi sản xuất thương mại khu vực, tạo dựng nội lực vững từ trở thành kinh tế bật khu vực khẳng định thị trường quốc tế 64 Năm 2016, nhân kỉ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao hai nước, Việt Nam chia sẻ với Thái Lan tầm nhìn chung nguyên tắc để đưa quan hệ thương mại hai nước ngày mở rộng, vào chiều sâu thực chất, hiệu Hai nước hướng mạnh đến mục tiêu nâng dần tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ cấu phát triển kinh tế, đồng thời gia tăng hợp tác nhiều phương diện, theo xu hướng lấy xuất thị trường giới làm động lực Chính nói tiềm hợp tác thương mại hai nước vô rộng lớn Với tốc độ tăng trưởng cao ổn định, thị trường 95 triệu dân, lực lượng lao động trẻ động, Việt Nam trở thành điểm đến quen thuộc hấp dẫn doanh nghiệp Thái Lan Ngược lại, kinh tế lớn thứ Đơng Nam Á, Thái Lan chia sẻ công nghệ tiên tiến, kỹ kinh doanh mang lại dòng vốn đầu tư lớn cho Việt Nam Hiện có hàng loạt dự án lớn tập đoàn tập đoàn Điện lực Thái Lan EGAT, tập đoàn Siam Cement Group tập đoàn Amata xúc tiến triển khai Thông qua tăng cường hợp tác, Việt Nam Thái Lan tạo nên sức mạnh kinh tế to lớn, động lực tăng trưởng cho khu vực Đơng Nam Á Thái Lan có nhu cầu nhập lớn nhiều loại hàng hóa, mở hội để doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất sang Thái Lan Những sản phẩm dịch vụ Việt Nam thâm nhập vào thị trường Thái Lan trước hết sản phẩm tận dụng lợi so sánh Việt Nam lao động có tay nghề cao với giá nhân cơng tương đối rẻ, chi phí vận chuyển thấp đối thủ cạnh tranh khác hay sản phẩm tận dụng ưu đãi hiệp định thuế quan mang lại Một thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam người dân Thái Lan bắt đầu đánh giá cao sản phẩm “Made in Vietnam” Điều có quan hệ ngoại giao hai nước ngoại giao nhân dân hai nước phát triển tốt đẹp Ngoài cộng động Việt kiều lao động đông đảo sinh 65 sống Thái Lan lợi cho sản phẩm Việt Nam Việt kiều Thái ln có tinh thần hướng Tổ quốc hưởng ứng tích cực phong trào phát động từ nước “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”,… Các hội chợ hàng Việt Nam tổ chức bên Thái Lan, nơi tập trung Việt kiều học tập làm việc cho thấy sức tiêu thụ tốt người tiêu dùng hàng hóa Việt Nam Về nhập khẩu, Việt Nam nhập siêu từ Thái Lan tình trạng nhập siêu khơng tiêu cực Việt Nam Các mặt hàng nhập mặt hàng đòi hỏi công nghệ, khoa học kỹ thuật cao, điều mà Việt Nam chưa thể đáp ứng được, nhập siêu Việt Nam điều tất yếu Hơn nữa, việc nhập mặt hàng nhìn cách sâu xa để rút ngắn thời gian thực q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Trong năm tới đây, hàng rào thuế quan gỡ bỏ dự báo giá trị nhập hàng hóa Việt Nam từ Thái Lan tiếp tục tăng mạnh Trong mặt hàng truyền thống chủ yếu ô tô nguyên hay linh kiện, máy móc, vật liệu xây dựng, xăng dầu có chất lượng cao nhằm phục vụ cho nhu cầu phát triển đất nước nhu cầu người dân Có thể nói, với nhiều điểm tương đồng tự nhiên, văn hóa, xã hội, quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan hồn tồn phát triển thêm nữa, hợp tác phát triển cho xứng với tiềm vốn có bên Thuận lợi quan hệ quốc tế, tình hình trị, quốc phịng – an ninh ổn định, mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp, hai bên thường xuyên có gặp mặt, trao đổi cấp cao nên việc quan hệ hợp tác thương mại phát triển song phương điều tất yếu Trong năm tới, có định hướng đắn, phù hợp với quy định hiệp định thương mại song phương luật lệ kinh 66 tế Thái Lan, biết tận dụng tối đa lợi thị trường đầy tiềm này, Việt Nam đưa tổng giá trị thương mại tăng trưởng trở lại phát triển quan hệ thương mại với Thái Lan 3.1.3 Định hướng phát triển quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan Trong 40 năm qua, kết nối Việt Nam Thái Lan không đưa đến gần gũi sắc tộc, xã hội, văn hóa mà cịn lập nên mối quan hệ kinh tế thương mại nhiều thập kỷ Theo Điện mừng Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha nhân kỉ niệm 40 năm Quan hệ ngoại giao Việt Nam – Thái Lan, định hướng thời gian tới Việt Nam Thái Lan tiếp tục quan hệ đối tác chiến lược ngày lớn mạnh ba trụ cột, “Ổn định, thịnh vượng, bền vững” Ổn định hai phía phải nhanh chóng loại bỏ thách thức tồn Thịnh vượng tiềm lớn mạnh kinh tế Thái Lan Việt Nam giúp làm gia tăng quan hệ kinh tế, hai nước cần tìm cách tăng cường giá trị nhằm gặt hái lợi ích tối đa từ hội có Bền vững với việc xác định người dân, mà đặc biệt tầng lớp niên, tảng quan trọng mối quan hệ, nên để mối quan hệ bền vững, thiết phải có tham gia cách thực địa phương người dân Về phía Thái Lan nỗ lực củng cố Hội đồng doanh nghiệp Thái Lan – Việt Nam nhằm nâng cấp quan hệ hợp tác khối doanh nghiệp hai nước ngày thực chất sâu sắc hơn, đồng thời phối hợp với phía Việt Nam việc thiết lập chế đối thoại Chính phủ với doanh nghiệp nhằm xúc tiến bảo hộ đầu tư Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh Bangkok Về phía Việt Nam, đường lối đổi kinh tế đối ngoại Việt Nam theo hướng tự hóa, mở cửa chủ động hội nhập quốc tế, vào chiều sâu chất lượng Xuất phát từ chủ trương này, thời gian tới Việt Nam tiếp tục phát triển hợp tác 67 thương mại với nước ASEAN, có Thái Lan Thái Lan tiếp tục đối tác thương mại quan trọng hàng đầu Việt Nam ASEAN giới Việt Nam cần nhận thức rõ sức ảnh hưởng AEC đến cạnh tranh hàng hóa nước khu vực thời gian tới Đây vừa hội vừa thách thức Việt Nam để sản phẩm nước tiếp cận với người dùng quốc gia có vị trí địa lý nhu cầu tiêu dùng tương đồng Thái Lan Do cán cân thương mại Việt Nam Thái Lan cân đối, xu hướng nhập từ Thái Lan nhiều so với xuất hàng hóa Việt Nam sang Thái Lan Để cải thiện cán cân thương mại, hai nước cần thực việc bù đắp thâm hụt cho không ảnh hưởng tới cán cân toán nợ quốc tế, đảm bảo ổn định hệ thống tiền tệ tỷ giá hối đoái, hạn chế lạm phát, số tăng trưởng nhập tăng trưởng xuất hai nước cách hợp lý 3.2 Giải pháp thúc đẩy quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan Xuất phát từ đánh giá hạn chế, nguyên nhân quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan, đặt triển vọng định hướng năm tới, tác giả đề xuất số giải pháp, sách Nhà nước doanh nghiệp nhằm khắc phục thách thức tiếp tục thúc đẩy quy mô, tăng trưởng thương mại song phương hai nước 3.2.1 Giải pháp Nhà nước Như đề cập trên, yếu tố quan trọng khiến cho quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan phát triển tốt đẹp tảng lịch sử quan hệ ngoại giao hai nước Chính thời gian tới, Việt Nam cần tăng cường phát triển quan hệ Đối tác chiến lược 68 hai quốc gia, từ thúc đẩy hợp tác song phương, nắm lấy hội mà khu vực giới mang lại Việt Nam cần rà soát, bổ sung kịp thời sách, chế phù hợp quan hệ thương mại với Thái Lan, phối hợp thực đầy đủ, khai thác triệt để nội dung cam kết Hiệp định thương mại nội dung hợp tác khác vào mục tiêu phát triển thương mại hai nước Đầu tư nâng cao chất lượng công tác dự báo thị trường điều kiện phát triển thương mại, làm sở đạo phát triển sản xuất, xuất phát hiện, đánh giá khó khăn mặt hàng, thị trường để xây dựng chiến lược xuất hợp lý cho mặt hàng có biện pháp tháo gỡ phù hợp cho đối tượng Đồng thời, hỗ trợ đưa tiêu chuẩn Việt Nam thích ứng với tiêu chuẩn quốc tế giảm thách thức rủi ro Trong điều kiện thực tế, Việt Nam chưa thể tham gia nhiều vào lĩnh vực nghiên cứu phát triển sản phẩm xuất chủ lực mới, hồn tồn tăng cường lực tham gia vào hai khâu xây dựng, phát triển thương hiệu phân phối Không ngừng trọng phát triển nguồn nhân lực cho xuất nhập khẩu, ý đào tạo, ứng dụng kỹ nghiên cứu thị trường, marketing, kỹ đàm phán quốc tế, nghiệp vụ kỹ thuật ngoại thương, nâng cao trình độ luật pháp quốc tế, trình độ ngoại ngữ, ứng dụng tin học, nâng cao tay nghề Đồng thời, Nhà nước cần đầu tư phát triển sở hạ tầng nhằm hỗ trợ cho hoạt động thương mại, đặc biệt hệ thống giao thông, phát triển đồng dịch vụ hỗ trợ thương mại dịch vụ kho bãi, logistics, Đây lĩnh vực hỗ trợ đắc lực cho hoạt động thương mại hai nước phát triển Tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu cho sản phẩm việc thâm nhập vào 69 hệ thống phân phối thị trường Thái Lan Tăng cường vai trò trách nhiệm quan ngoại giao đại diện thương mại Việt Nam Thái Lan việc cung cấp thông tin hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường kênh phân phối Nhà nước cần khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện Thái Lan, cần đầu tư nhiều kinh phí, hỗ trợ kỹ thuật, chun mơn nghiệp vụ, thủ tục hành chính, pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xúc tiến thương mại, trao đổi hội hợp tác kinh doanh đầu tư Nâng cao lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nhờ hỗ trợ tín dụng Đại phận doanh nghiệp sản xuất kinh doanh hàng xuất Việt Nam sang Thái Lan có quy mơ vừa nhỏ, nên Nhà nước cần có hỗ trợ vốn thơng qua hệ thống ngân hàng hỗ trợ cho vay vốn với lãi suất thấp hay bảo lãnh tín dụng xuất để giải khó khăn vốn lưu động, vốn đầu tư đổi công nghệ, trang thiết bị, mở rộng quy mô, thâm nhập sâu vào thị trường Thái Lan Bên cạnh xuất khẩu, Nhà nước cần hồn thiện sách biện pháp quản lý nhập Nhà nước cần phải định hướng có sách hỗ trợ doanh nghiệp nhập cơng nghệ tiên tiến đại thông qua biện pháp ưu đãi thuế nhập khẩu, hỗ trợ chi phí, nâng cao khả xử lý kiểm soát hoạt động nhập khẩu, đặc biệt mặt hàng nước sản xuất Ban hành quy chế hành – kỹ thuật chuẩn xác, chặt chẽ, trang bị máy móc, phương tiện kỹ thuật đại nhằm kiểm sốt hàng nhập từ Thái Lan, đấu tranh ngăn chặn hành vi gian lận thương mại, nhập lậu hàng hóa, tạo mơi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Việt Nam Thái Lan Nhà nước cần áp dụng nhiều biện pháp để hạn chế số lượng nhập 70 số hàng hóa có gia tăng đột biến, gây ảnh hưởng đến thị trường nội địa liên quan đến bảo hộ cơng nghiệp non trẻ Ví dụ tơ Thái Lan có gia tăng đột biến Việt Nam năm gần Nhà nước cần sử dụng biện pháp để bảo hộ thị trường, hỗ trợ thị trường hàng rào kỹ thuật, chống gian lận thương mại khai báo thuế, đảm bảo cạnh tranh bình đẳng xe sản xuất nước xe nhập từ Thái Lan 3.2.2 Giải pháp doanh nghiệp Đối với doanh nghiệp, điều cần làm lúc thay đổi tư tiềm thị trường Thái Lan, chủ động nghiên cứu thị trường, tham gia vào hoạt động xúc tiến thương mại để am hiểu phong tục, tập quán, thị hiếu tiêu dùng, văn hóa kinh doanh người Thái, từ xây dựng chiến lược kinh doanh bản, lâu dài, đặt mục tiêu thâm nhập sâu vào thị trường Thái Lan Doanh nghiệp Việt Nam cần tìm hiểu thông tin cần thiết kinh doanh với Thái Lan quy định xuất nhập khẩu, sách thuế thuế suất, quy định bao gói, nhãn mác, quy định kiểm định động thực vật, ưu đãi thuế quan từ hiệp định thương mại hợp tác AEC Các doanh nghiệp cần xem xét, kiểm tra kỹ lưỡng làm chứng nhận xuất xứ, nên cẩn trọng với mã số HS, ngôn ngữ khai báo, mẫu chữ ký dấu làm hồ sơ người Thái vô nghiêm ngặt quy định Ngay thị trường Việt Nam, doanh nghiệp Việt Nam thị phần nội địa vào tay doanh nghiệp Thái Lan tâm lý ưa chuộng hàng Thái người Việt Để cải thiện tình trạng này, thân doanh nghiệp cần cải thiện lực cạnh tranh cách nâng cao trình độ quản lý, đầu tư đổi công nghệ, cải tiến sản xuất để nâng cao suất chất lượng sản 71 phẩm, đào tạo nguồn nhân lực để có tiềm lực vững trình phát triển sản phẩm, xây dựng niềm tin khách hàng thị trường nước Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần có giải pháp mang tính bền vững việc đảm bảo an tồn tốn, tài mà đủ sức linh hoạt để phù hợp với khả đối tác phương thức toán, tập quán kinh doanh yếu tố đặc thù khác Các doanh nghiệp Việt Nam nên tiếp cận phương thức mua bán để hạn chế chi phí rủi ro giao dịch thương mại quốc tế Hiện nay, với phát triển khoa học công nghệ, xu buôn bán giới thương mại điện tử gia tăng nhanh chóng Nó đóng vai trị quan trọng cung cấp, giới thiệu thơng tin thị trường, quảng bá hàng hóa, tìm kiếm bạn hàng, thương nhân nước nước ngoài, đồng thời tiếp cận đến người tiêu dùng từ khắp nơi cách nhanh chóng tiện lợi Doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp cận vận dụng linh hoạt xu hướng để đạt lợi ích tối đa bối cảnh giới 72 KẾT LUẬN Giai đoạn 2016 – 2019 đánh dấu mốc son quan trọng mối quan hệ hữu nghị hợp tác Việt Nam Thái Lan với phát triển lĩnh vực, đặc biệt lĩnh vực thương mại Sự phát triển bền vững quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan năm qua đến từ nhiều lý do, song suy cho xuất phát từ lợi ích kinh tế trị hai nước Đối với Việt Nam, mở cửa buôn bán với Thái Lan không nhằm mở rộng thị trường, gia tăng giá trị xuất khẩu, góp phần tăng trưởng kinh tế mà hội để tiếp nhận hàng hóa kỹ thuật kinh nghiệm nhằm đáp ứng cầu người tiêu dùng phát triển sản xuất Việt Nam, qua mở rộng ảnh hưởng uy tín Việt Nam khu vực Đối với Thái Lan, Việt Nam thị trường đầy tiềm với nguồn tài nguyên thiên phong phú, lực lượng lao động dồi với giá nhân công thấp nhiều tiềm khác chưa khai thác Hiện Việt Nam Thái Lan hai đối tác quan trọng nhiều cấp độ, từ song phương, đa phương, cấp khu vực hay tiểu vùng Nhờ tảng mối quan hệ hữu nghị cấp độ đó, quan hệ thương mại song phương không ngừng phát triển Thái Lan đối tác thương mại lớn Việt Nam ASEAN Việt Nam đối tác quan trọng Thái Lan với mức độ tăng trưởng xuất Việt Nam sang Thái Lan bình quân giai đoạn 2016 – 2019 14,69% Những thành tựu mà thương mại hai nước đạt đáng khích lệ nhiên chưa thực tương xứng với vị tiềm nước mối quan hệ trị tốt đẹp vốn có hai nước Trong hợp tác thương mại với Thái Lan, Việt Nam nước nhập siêu có xu hướng ngày gia tăng, 73 gây cân thương mại ngày nghiêm trọng Đây toán khó giải Việt Nam, đặc biệt doanh nghiệp lớn Thái Lan tăng vốn, mở rộng đầu tư tiến hành loạt thương vụ sát nhập chuỗi bán lẻ lớn Việt Nam thời gian gần Ngoài ra, xuất Việt Nam sang Thái Lan thời gian gần có tăng chiếm tỷ trọng nhỏ so với tổng giá trị nhập Thái Lan Trong Thái Lan nhà nhập số Đông Nam Á Việt Nam Cơ cấu mặt hàng tương đối giống mặt hàng Việt Nam chưa có tính cạnh tranh cao Điều thể rõ ràng hàng hóa Việt Nam chưa có vị trí thị trường Thái Lan Để khắc phục hạn chế, thách thức nhằm đưa quan hệ thương mại hai nước phát triển nữa, góp phần đắc lực vào việc thúc đẩy trình hội nhập khu vực quốc tế Việt Nam, cần nghiêm túc nhìn nhận, tìm nguyên nhân rút học để có biện pháp, sách thích hợp tầm vĩ mơ lẫn vi mơ Từ đóng góp hạn chế đề tài, tác giả hi vọng khóa luận sở tham khảo hữu ích cho quan hoạch định sách doanh nghiệp quan hệ thương mại với Thái Lan, mang đến đóng góp tích cực cho khoa học, thực tiễn nhằm cải thiện phát triển quan hệ thương mại Việt Nam với Thái Lan tương lai 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu tiếng Việt Ban Quan hệ Quốc tế - Phịng Thương mại cơng nghiệp Việt Nam VCCI (2018), Hồ sơ thị trường Thái Lan Bộ Ngoại giao (2016), Đặc san Việt Nam – Thái Lan: Đối tác chiến lược tăng cường, Báo Thế giới Việt Nam – Bộ Ngoại giao Bộ Công Thương (2011), Đề án Chiến lược xuất nhập hàng hóa thời kỳ 2011 – 2020, tầm nhìn đến 2030, Bộ Cơng Thương, Hà Nội Bộ Công Thương (2016), Báo cáo Xuất nhập Việt Nam 2019, Bộ Công Thương, Hà Nội Bộ Ngoại giao (2011), Những thành tựu tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Hà Nội Đặng Văn Chương (2010), Quan hệ Thái Lan – Việt Nam cuối kỷ XVIII – kỷ XIX, NXB ĐH Sư Phạm Đỗ Đức Bình, Nguyễn Thường Lạng (2013), Giáo trình kinh tế quốc tế, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Thị Hương Lan (2012), Công nghiệp hỗ trợ, giải pháp hạn chế nhập siêu, Tạp chí Tài doanh nghiệp, số 12 Hải Lê Huyền (2016), Quan hệ Việt Nam – Thái Lan từ năm 1991 đến năm 2011, Luận án tiến sĩ sử học, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội 10 Hoàng Khắc Nam (2007), Quan hệ Việt Nam – Thái Lan 1976 – 2000, NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội 11 Jirayyoot Seemung (2014), Quan hệ thương mại đầu tư Thái Lan Việt Nam từ năm 1995 đến nay, Luận văn thạc sĩ Khoa Quốc tế học, trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn, Hà Nội 75 12 Lương Văn Khôi cộng tác viên (2012), Phân tích định lượng để tìm ngun nhân nhập siêu cao kéo dài kinh tế Việt Nam, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ 13 Nguyễn Hồng Giáp, Nguyễn Thị Quế (2013), Chính sách đối ngoại Việt Nam thời kỳ đổi mới, NXB Chính trị - Hành chính, Hà Nội 14 Nguyễn Quế Thương (2016), Sự tham gia Thái Lan vào trình thực hóa Cộng đồng kinh tế ASEAN, Nghiên cứu Đông Nam Á, số 1, tr.2324 15 Nguyễn Tiến Dũng (2016), Thương mại Việt Nam nước RCEP: Tăng trưởng thay đổi cấu thương mại, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Kinh tế Kinh doanh, tập 32 (số 3); tr.1-9 16 Nguyễn Tương Lại chủ biên (1998), Thái Lan truyền thống đại, NXB Thanh niên, Hà Nội 17 Nguyễn Xuân Thiên (2013), Cơ hội thách thức Việt Nam chuyển sang mơ hình tăng trưởng mới, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Kinh tế Kinh doanh, tập 29, (số 3) 18 Phạm Quang Minh (2012), Chính sách đối ngoại đổi Việt Nam năm 1986 – 2012, NXB Thế giới, Hà Nội 19 Tổng cục Hải quan (2018), Niên giám Thống kê Hải quan hàng hóa xuất nhập khẩu, NXB Tài chính, Hà Nội 20 Trần Xuân Hiệp (2017), Quan hệ kinh tế Việt Nam – Thái Lan từ năm 1995 đến nay, Tạp chí Nghiên cứu Đơng Nam Á, (số 4), tr.22-27 21 Trịnh Diệu Thìn, Thanyathip Sripana (2006), Việt Kiều Thái Lan mối quan hệ Thái Lan – Việt Nam, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội 22 Trương Duy Hòa (2009), Kinh tế Thái Lan: Một số sách cơng nghiệp hóa hướng xuất ba thập niên cuối kỷ XX, NXB Thế giới, Hà Nội 76 Tài liệu tiếng Anh 23 Asian Develop Bank, (2015), Thailand: Industrialization and Economic Catch-up, ADB Avenue, Mandaluyong City, Philippines 24 Chris Baker, Pasuk Phongpaichit (2002), Thailand: Economic and Politics, Oxford University Press 25 Christopher E Goscha (1999), Thailand and the Southeast Asian: Networks of the Vietnamese revolution 1885 – 1954, Routledge, NIAS 26 Export – Import Bank of Thailand (2018), Annual Report 2017 27 Joint Statement on the Thailand – Vietnam Cooperation Framework in the first Decade of the 21st century, Thailanf Ministry of Foreign Affairs, 2004 28 Surin Maisrirrod (1994), The Peace Dividend in Southeast Asia: The Political Economy of New Thai – Vietnamese Relations, Contemporary Southeast Asia 29 Thanyathip Sripana, Theera Nuchpian, Pham Duc Thanh (2003), Twenty – five years of Thai – Vietnamese relationship, Insutitute of Asian Studies, Chualalongkorn University, Thailand 30 Truong Quang Hoan (2014), Commodity Trade Structure between Thailand and Vietnam (2004 – 2013), Chulakongkorn Website 31 Tổng cục Hải quan: www.customs.gov.vn 32 Tổng cục Thống kê: www.gso.gov.vn 33 Trademap: www.trademap.org 34 Cổng thông tin Bộ Công Thương: www.moit.gov.vn 35 Dữ liệu Tổ chức thương mại giới WTO: www.wto.org ... TRIỂN QUAN HỆ THƯƠNG MẠI GIỮA VIỆT NAM VÀ THÁI LAN 59 3.1 Triển vọng định hướng phát triển quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 59 3.1.1 Đánh giá quan hệ thương mại Việt Nam Thái. .. 1.3 Tầm quan trọng quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan  Đối với Việt Nam Quan hệ thương mại nòng cốt mối quan hệ Việt Nam – Thái Lan Vì vậy, phát triển thương mại song phương góp phần quan trọng... 25 1.3 Tầm quan trọng quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 27 1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến quan hệ thương mại Việt Nam Thái Lan 29 1.4.1 Lịch sử quan hệ Việt Nam Thái Lan 30