BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NHIỆP VÀ PTNT TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP TRẦN XUÂN KIỀU PHÁT TRIỂN BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂN LẠC, TỈNH HỊA BÌNH CHUN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ NGÀNH: 8310110 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN THỊ XUÂN HƢƠNG Hà Nội, 2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Những kết nghiên cứu trình bày luận văn hồn tồn trung thực, tơi, khơng vi phạm điều luật sở hữu trí tuệ pháp luật Việt Nam Nếu sai, tơi hồn tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả ii LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập, nghiên cứu Để hồn thành luận văn tơi xin bày tỏ kính trọng lịng biết ơn sâu sắc tới: Thầy giáo hướng dẫn: TS Nguyễn Thị Xuân Hương Các thầy, cô giáo Trường Đại học Lâm nghiệp bảo, hướng dẫn giúp đỡ tận tình q trình tơi thực luận văn Xin cảm ơn Lãnh đạo UNBD huyện Tân Lạc tạo điều kiện cho thực tập, thu thập số liệu để hoàn thiện báo cáo Xin cảm ơn lãnh đạo Bảo hiểm xã hội huyện Tân Lạc tạo điều kiện cho thực tập, cung cấp số liệu, thông tin để tơi hồn thành báo cáo luận văn Xin cảm ơn trưởng khu, xóm xã điều tra khảo sát, đồng thời gửi lời cảm ơn đến cô chú, anh chị tham gia khảo sát để tơi hồn thành luận văn Sự giúp đỡ Lãnh đạo, đồng nghiệp quan gia đình, bạn bè ln quan tâm, động viên tạo điều kiện cho tơi q trình thực Xin chân thành cảm ơn! iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT v DANH MỤC BẢNG BIỂU vi DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ vii MỞ ĐẦU Chƣơng CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN BHXH TỰ NGUYỆN 1.1 Cơ sở lý luận phát triển BHXH tự nguyện 1.1.1 Một số khái niệm 1.1.2 Đặc điểm, vai trò BHXH tự nguyện 1.1.3 Nguyên tắc BHXH tự nguyện 1.1.4 Nội dung phát triển BHXH tự nguyện 12 1.1.5 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển BHXH tự nguyện 19 1.2 Cơ sở thực tiễn phát triển BHXH tự nguyện 27 1.2.1 Các văn pháp quy có liên quan đến phát triển BHXH tự nguyện27 1.2.2 Kinh nghiệm phát triển BHXH tự nguyện địa phương nước 27 1.2.3 Bài học kinh nghiệm phát triển BHXH tự nguyện cho huyện Tân lạc, tỉnh Hồ Bình 32 Chƣơng ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34 2.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 34 2.1.1 Các đặc điểm tự nhiên 34 2.1.2 Đặc điểm, dân số lao động 36 2.1.3 Đặc điểm văn hóa, giáo dục, y tế 38 2.1.4 Các đặc điểm kinh tế xã hội 40 2.2 Đặc điểm BHXH huyện Tân Lạc 43 iv 2.2.1 Lịch sử hình thành phát triển 43 2.2.2 Chức nhiệm vụ BHXH huyện Tân Lạc 43 2.3 Phương pháp nghiên cứu 47 2.3.1 Phương pháp chọn điểm khảo sát 47 2.3.2 Phương pháp thu thập số liệu, tài liệu 48 2.3.3 Phương pháp xử lý phân tích số liệu 48 2.3.4 Các tiêu đánh giá sử dụng luận văn 49 Chƣơng KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 50 3.1 Tình hình tham gia BHXH tự nguyện huyện Tân Lạc 50 3.2 Thực trạng phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc 51 3.2.1 Phát triển phương thức đóng, mức đóng BHXH tự nguyện 51 3.2.2 Phát triển số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện 55 3.2.3 Quản lý quỹ BHXH tự nguyện 63 3.2.4 Công tác tuyên truyền, phổ biến sách 65 3.2.5 Công tác kiểm tra giám sát 69 3.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc 69 3.3.1 Yếu tố khách quan 69 3.3.2 Yếu tố chủ quan 77 3.4 Đánh giá chung tình hình phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc 80 3.5 Các giải pháp nhằm phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc 83 3.5.1 Định hướng v đề xuất giải pháp……………………………………83 3.5.2 Giải pháp phát triển BHXH tự nguyện tuyện Tân Lạc………………84 KẾT LUẬN 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO 91 PHỤ LỤC v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ ASXH An sinh xã hội BHXH Bảo hiểm xã hội CTTT Công nghệ thông tin BHXHTN Bảo hiểm xã hội tự nguyện BHYT Bảo hiểm y tế BHTN Bảo hiểm thất nghiệp LĐ Lao động KH Kế hoạch UBND Ủy ban nhân dân GTSX Giá trị sản xuất vi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Đặc điểm dân số lao động huyên Tân Lạc (2018) 37 Bảng 2.2 Giá trị sản xuất cấu GTSX huyện Tân Lạc 41 Bảng 3.1 Tình hình tham gia BHXH tự nguyện huyện Tân Lạc từ 20172019 50 Bảng 3.2 Mức người dân tham gia BHXH tự nguyện huyện Tân Lạc 51 Bảng 3.3 Kết phát triển BHXH tự nguyện huyện Tân Lạc năm từ 2017-2019 (ĐVT: VN đồng) 58 Bảng 3.4 Số lượng tham gia BHXH tự nguyện phân theo khu vực (năm 2019) 59 Bảng 3.5 Phân loại đối tượng tham gia BHXH tự nguyện 62 huyện Tân Lạc 62 Bảng 3.6 Số người tham gia BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc giai đoạn 2017-2019 63 Bảng 3.7 Tình hình thu, chi BHXH huyện Tân Lạc qua năm từ 2017-2019 64 Bảng 3.8 Tổng hợp công tác tuyên truyền huyện Tân Lạc 65 Bảng 3.9 Kết khảo sát địa phương huyện Tân Lạc dịch vụ BHXH tự nguyện 71 Bảng 3.10 Mức thu nhập hộ điều tra địa bàn huyện Tân Lạc 73 Bảng 3.11 Nguyên nhân nhóm đối tượng chưa tham gia BHXH tự nguyện 74 Bảng 3.12 Cơ cấu trình độ người dân điều tra 76 Bảng 3.13 Thái độ phục vụ BHXH huyện Tân Lạc hệ thống đại lý 77 Bảng 3.14 Mức độ hiểu biết, nhận thức người dân 79 BHXH tự nguyện 79 vii DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ Hình 2.1 Bản đồ địa tỉnh Hịa Bình 34 Hình 3.1: Tỉ lệ mức đóng người tham gia BHXH tự nguyện năm 2019 huyện Tân Lạc 52 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức, máy bảo hiểm xã hội huyện Tân Lạc 44 Sơ đồ 3.1: Sơ đồ phương thức đóng BHXH tự nguyện 53 Sơ đồ 3.2 Sơ đồ hệ thống mạng lưới đại lý thu BHXH tự nguyện 56 MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết đề tài Bảo hiểm xã hội (BHXH) trục cột hệ thống ASXH BHXH đời với mục tiêu giúp cho người lao động có khả chống đỡ với rủi ro rơi vào hồn cảnh khó khăn giảm, khả lao động Ngày 23/05/2018 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII thông qua ban hành nghị số 28-NQ/TW cải cách sách bảo hiểm xã hội Trong mục tiêu nội dung cải cách có nội dung “Tăng cường liên kết, hỗ trợ sách bảo hiểm xã hội tính linh hoạt sách nhằm đạt mục tiêu mở rộng diện bao phủ” nhằm thực thiện đồng nội dung cải cách để mở rộng diện bao phủ BHXH hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân Để thực mục tiêu BHXH toàn dân việc tăng cường BHXH tự nguyện nhiệm vụ khó khăn địa phương Bảo hiểm xã hội tự nguyện đời từ năm 2008, mở hội cho người lao động hưởng lương hưu, góp phần bảo đảm sống họ già Tính ưu việt sách rõ Tuy nhiên, 10 năm trôi qua số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện huyện Tân Lạc hạn chế (số liệu qua năm sau năm 2016 98 người, năm 2017 57 người, năm 2018 179 người, số lượng người lao động tham gia chưa xứng với kỳ vọng tiềm năng, nhiều người dân chưa tiếp cận với thông tin BHXH tự nguyện Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chủ yếu người trước có thời gian tham gia BHXH bắt buộc, đóng tiếp BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu; số người tham gia BHXH tự nguyện hạn chế, hàng năm phát triển chậm Huyện Tân Lạc huyện có số dân độ tuổi lao động lớn, doanh nghiệp đa số lao động tự lĩnh vực nông nghiệp, chăn nuôi, nghề thủ công hoạt động dich vụ Khả thu hút doanh nghiệp đầu tư vào huyện thấp dẫn đến số lao động tham gia bảo hiểm xã hội chưa cao Vấn đề đặt làm để người dân nhận thức cần thiết việc tham gia BHXH tự nguyện? Những yếu tố ảnh hưởng tới nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện người dân? Giải pháp giải việc tham gia BHXH tự nguyện người dân? Xuất phát từ lý trên, chọn nghiên cứu đề tài: "Phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hịa Bình” Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng phát triển BHXH tự nguyện nhằm đề xuất giải pháp phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hịa Bình 2.2 Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa vấn đề lý luận thực tiễn phát triển BHXH tự nguyện; - Đánh giá thực trạng phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hồ Bình; - Xác định yếu tố ảnh hưởng đến phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hồ Bình - Đề xuất giải pháp phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hịa Bình; Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Các vấn đề lý luận thực tiễn phát triển BHXH tự nguyện nguyên nhân ảnh hưởng đến phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hịa Bình 3.2 Phạm vi nghiên cứu đề tài 80 3.4 Đánh giá chung tình hình phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc - Những thành công BHXH huyện Tân Lạc phối hợp với UBND cấp huyện tổ chức sơ kết, đánh giá tình hình thực phát triển đối tượng tham gia BHXH; nhận định rõ thuận lợi, khó khăn, rút học kinh nghiệm; giới thiệu nhân rộng đơn vị, cá nhân có giải pháp tốt công tác phát triển đối tượng; tham mưu cấp ủy, quyền địa phương giao tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH cho xã, phường, thị trấn, đặc biệt trọng tiêu BHXH tự nguyện Đồng thời, đề cao vai trò bí thư, chủ tịch xã, phường, thị trấn đội ngũ cộng tác viên tuyên truyền hội viên Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Mặt trận tổ quốc, đối tượng khơng chun trách tổ dân phố, thơn, xóm… Vì lực lượng có điều kiện gần dân, hiểu dân đặc biệt người dân tín nhiệm nên đóng góp tích cực việc lan tỏa sách BHXH tự nguyện đến người dân nhanh BHXH huyện Tân Lạc xây dựng phương án triển khai, đồng thời phân công nhiệm vụ cho cán phụ trách BHXH huyện Tân Lạc đồng thời thực việc tun truyền sách thơng qua kênh khác như: báo, đài, truyền thanh, truyền hình, đội ngũ cộng tác viên Đã xây dựng mạng lưới đội ngũ tư vấn, phát triển đại lý rộng khắp, đồng thời hệ thống mạng lưới tới xã, thị trấn, khu, xóm, hội hội phụ nữ, hội hưu trí, hội nơng dân… mơ hình phát huy hiệu khơng BHXH tự nguyện mà phát huy tốt BHYT hộ gia đình Cơng tác phối hợp với bên liên quan: BHXH huyện Tân Lạc tranh thủ lãnh đạo, đạo Huyện ủy, UBND huyện phòng ban huyện Bên cạnh đó, cơng tác tun truyền thơng qua kênh khác như: báo, đài, truyền thanh, truyền hình, đội ngũ cộng tác viên giúp người hiểu biết nội dung sách, hiểu nghĩa vụ quyền lợi việc thực sách Từ đó, tiến hành tổ chức triển khai sách BHXH tự 81 nguyện đến tất phịng, ban tầng lớp nhân dân, để người hiểu nhận thức tầm quan trọng, ý nghĩa nhân văn sách Cơng tác dân vận quan tâm, hàng năm có kế hoạch tổ chức bồi dưỡng kiến thức cho hệ thống đại lý, hướng dẫn cụ thể cách thức tham gia, mức đóng, mức hưởng Cơng tác cải cách thủ tục hành chính, thủ tục đăng ký đơn giản, thái độ phục vụ, tư vấn nhiệt tình, điểm sáng cơng tác phục vụ BHXH huyện Tân Lạc - Những hạn chế nguyên nhân Được triển khai từ năm 2008 đến nay, bên cạnh kết tích cực số lượng người tham gia tăng, số thu tăng, cơng tác triển khai loại hình BHXH nhiều hạn chế sau: Số lượng người tham gia địa bàn huyện thấp, chưa tương xứng với tiền huyện Nguyên nhân lý người lao động chưa tham gia BHXH tự nguyện Có nhiều nguyên nhân gây nên hạn chế trên, có nguyên nhân chủ yếu sau: + Ngun nhân sách Mức đóng BHXHTN nhận xét linh hoạt, điều chỉnh theo khả người đóng quy định mức thấp 22% mức lương tối thiểu chung Đây khoản tiền không nhỏ nhiều người lao động Trong trình khảo sát nhiều ý kiến cho mức đóng tương đối cao Điều kiện để hưởng lương hưu người lao động phải đóng BHXH đủ 20 năm, nhiều người đến tuổi trung niên có khả đóng BHXHTN Cho nên nhiều người chưa tin tưởng, không đủ động lực mạnh mẽ thời gian để tham gia trì + Nguyên nhân hạn chế thơng tin, sách tun truyền Ngun nhân dẫn đến tình trạng người dân chưa thiết tha với việc tham gia loại hình BHXH chưa nắm hết sách ưu việt, 82 lợi ích, quy trình, thủ tục đăng ký tham gia BHXHTN Cơ quan BHXH quận chưa có biện pháp tích cực việc khuyến khích người dân tham gia BHXHTN Cơng tác tun truyền sách BHXHTN chưa đầu tư triển khai sâu rộng Qua vấn điều tra có nhiều người hỏi trả lời họ không nắm thơng tin chuyển từ hình thức đóng BHXH bắt buộc sang BHXH tự nguyện, người lao động công việc không ổn định, làm khu công nghiệp hay công ty liên doanh họ th lao động cịn trẻ, có sức khỏe đến tuổi cao lao động bị việc, thời gian tham gia BHXH bắt buộc chưa đủ để hưởng lương hưu chuyển sang đóng BHXH tự nguyện Đồng thời có nhiều người lao động khơng nắm thơng tin mức đóng để tham gia + Hệ thống mạng lưới tư vấn Công tác phát triển hệ thống đại lý chưa triển khai đồng tất xã, thị trấn huyện Do có nhiều xã có người tham gia BHXH tự nguyện Qua điều tra đối tượng tham gia BHXH tự nguyện tập trung chủ yếu thị trấn Mường Khến xã có điều kiện kinh tế khá, đồng thời hệ thống mạng lưới tư vấn huyện triển khai phối hợp với UBND xã thị trấn, xã triển khai chưa đồng bộ, có nơi có đại lý bưu điện Nhưng đội ngũ nắm thông tin tình hình nhân độ tuổi lao động, nghề nghiệp chủ hộ, đưa thông tin tuyên truyền nhanh đến cho hộ gia đình đội ngũ Hội phụ nữ, trưởng khu, trưởng xóm… cần có sách để phát triển đồng mạng lưới tư vấn, đồng thời tập huấn cho cán tư vấn để nắm rõ tư vấn phù hợp mức đóng cho người dân + Nhận thức người dân Hiểu biết sách BHXH, BHYT nhiều người lao động chưa đầy đủ nên họ quan tâm đến vấn đề tiền lương, thu nhập hàng tháng lợi ích trước mắt mà chưa quan tâm đến việc phòng xa cho thân sau hết tuổi lao động 83 Một phần không nhỏ người dân chưa ý thức vai trị tính nhân văn BHXH tự nguyện, không đảm bảo cho sau khơng người lao động khơng có sức khỏe tốt có nguồn thu nhập để trang trải sống không gánh nặng cho gia đình Qua vấn sâu tìm hiểu số người cho thu nhập không ổn định thời gian tham gia dài nên không tham gia BHXH tự nguyện + Thủ tục hành thái độ phục vụ Vẫn có 20% số người khảo sát cho thái độ phục vụ đội ngũ cán làm công tác BHXH đại lý thu cịn gây nhiều phiền nhiễu, thủ tục hành chính, cần tiếp tục có phương hướng đổi thủ tục hành nâng cao chất lượng thái độ phục vụ người dân + Điều kiện kinh tế xã hội địa phương Điều kiện kinh tế xã hội địa bàn huyện Tân Lạc cịn thấp, nguồn thu dựa chủ yếu vào nơng nghiệp nên người dân phụ thuộc vào nhiều yếu tố, thu nhập không ổn định nguyên nhân người lao động chưa mặn mà tham gia BHXH 3.5 Các giải pháp nhằm phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc 3.5.1 Định hướng đề xuất giải pháp Phối hợp với Bộ, ngành, tổ chức đồn thể, xã hội, quan thơng tấn, báo chí tiếp tục đổi nội dung, hình thức tuyên truyền phù hợp với đặc điểm, tính chất đặc thù nhóm đối tượng, vùng miền, tập trung vào nhóm đối tượng phát triển BHXH tự nguyện Phối hợp với ngành Bưu điện mở rộng mạng lưới đại lý tư vấn BHXH tự nguyện, BHYT, tăng cường hội nghị chuyên đề, nâng cao chuyên môn cán tư vấn - Phổ cập dịch vụ bảo hiểm hoạt động kinh tế, xã hội Dự kiến tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm bình quân khoảng 20 -25%/năm; mở rộng phát triển đa dạng dịch vụ bảo hiểm Khai thác có hiệu thị 84 trường bảo hiểm cá nhân doanh nghiệp, tổ chức, giai đoạn 2019-2024 nhu cầu dịch vụ lớn kinh tế huyện đạt trình độ phát triển cao - Đối với lĩnh vực bảo hiểm xã hội: BHXH sách an sinh xã hội lớn Đảng Nhà nước, để làm tốt công tác này, thời gian tới cần thực tốt nội dung: + Về đối tượng: tập trung vào đối tượng nghèo, cận nghèo gia đình sách, người có cơng với Nhà nước giúp họ có trợ cấp xã hội chăm sóc y tế + Từng bước mở rộng độ bao phủ, với mục tiêu số người tham BHXH tăng dần qua năm, thực nhiều chế độ 3.5.2 Giải pháp phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc 3.5.2.1 Nâng cao nhận thức người lao động cần thiết tham gia BHXHTN Như nói trên, nguyên nhân dẫn đến việc người dân khơng tham gia BHXHTN họ không nắm thông tin Do BHXH quận cần tăng cường công tác tuyên tuyền, phổ biến sách, pháp luật BHXH tự nguyện đến người lao động nhân dân nhằm nâng cao nhận thức đối tượng thuộc diện tham gia bảo hiểm người dân nội dung, ý nghĩa tầm quan trọng BHXH tự nguyện Trong thời gian tới, BHXH huyện Tân Lạc cần đẩy mạnh công tác thơng tin, tun truyền sách đến tất đối tượng, cấp, ngành, tầng lớp nhân dân Tập trung xây dựng cho đội ngũ cộng tác viên số ngành liên quan có lực trình độ để làm công tác hướng dẫn, tập huấn cho cộng tác viên sở Có thể kết hợp đội ngũ cộng tác viên hay đại lý làm công tác thu BHXH, BHYT tự nguyện để thực họ có sẵn kiến thức sách BHXH, đồng thời cịn có chun mơn nghiệp vụ cơng tác tuyên truyền Thiết lập nên nhóm đối tượng cụ thể để đưa cách thức tuyên truyền phù hợp Điển nhóm cán xã, phường, thị trấn khơng chun 85 trách; nhóm NLĐ tham gia BHXHBB chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, nhóm nơng dân NLĐ tự tạo việc làm,… Mỗi nhóm có đặc điểm riêng trình độ, nhận thức, nhu cầu khả tài chính, … áp dụng phương thức tuyên truyền Xây dựng nội dung tuyên truyền bám sát chủ trương, quan điểm Đảng, sách, pháp luật Nhà nước BHXHTN; bám sát thực tiễn, nắm bắt dư luận xã hội, phát bất cập sách triển khai thực BHXHTN để khắc phục kịp thời Hình thức tuyên truyền cần phong phú, đa đang, phù hợp với nhóm đối tượng Tiếp tục phối hợp với quan cấp quyền, hội, đồn thể trung tâm thơng tin ban ngành tăng cường công tác tuyên truyền Luật BHXH phương tiện thông tin đại chúng; xuất ấn phẩm tuyên truyền đến tay người lao động, người lao động doanh nghiệp quốc doanh như: Sổ tay Luật BHXH, tờ rơi, áp phích tuyên truyền BHXH tự nguyện; tổ chức hoạt động tuyên truyền miệng thông qua buổi sinh hoạt tập thể phường - Truyền thông nhằm nâng cao trách nhiệm đạo lý người lao động Kết khảo sát cho thấy, nhiều người lao động chưa nhận thức rõ trách nhiệm thân già, thể họ chưa nhìn rõ rủi ro có chiều hướng gia tăng tương lai; cho có trách nhiệm ni dưỡng, tạo lập nghiệp cho nên dành phần lớn thu nhập chi tiêu cho sau này, phải có trách nhiệm ni dưỡng, chăm sóc họ ốm đau, già yếu Do đó, họ thường không giữ nhiều tiền cho thân tích trữ dạng gửi ngân hàng, mua vàng, bất động sản – thứ dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt để chi dùng Họ khơng nghĩ đến việc tham gia BHXH để có nguồn tài ổn định đảm bảo chi phí y tế già; vậy, cần có biện pháp nâng cao nhận thức người lao động trách nhiệm thân già Muốn cần rõ nguy rủi ro cho người lao động, đặc biệt già Bởi thấy rủi ro tiềm ẩn xã hội ý thức bảo vệ thân nâng cao Có thể thực 86 chương trình truyền thơng truyền hình, truyền chun đề rủi ro nguy rủi ro sống, lồng ghép vào chương trình nhiều người ưa thích Các phương tiện truyền thơng thường xun đưa tin rủi ro điển hình, nguy xảy rủi ro tương lai - Truyền thông nhằm nâng cao hiểu biết người lao động Hiểu biết sách BHXH tự nguyện yếu tố quan trọng định việc tham gia hay không tham gia người lao động Đa phần người lao động chưa hiểu biết rõ độ tuổi, thủ tục, mức phí, cách đóng phí, quyền lợi hưởng; liên thơng loại hình BHXH bắt buộc với tự nguyện; chưa hiểu rõ sách BHXH sách An sinh xã hội lớn Đảng, Nhà nước, Nhà nước bảo hộ; thời gian tham gia BHXH dài làm người lao động cảm thấy băn khoăn tham gia BHXH Do đó, cần tóm tắt nội dung điều kiện tham gia, mức đóng, quyền lợi hưởng, thủ tục… để cung cấp cho người lao động Để người lao động không cảm thấy dự thời gian tham gia dài, cần có ví dụ minh họa mức đóng, quyền lợi hưởng, nhấn mạnh nội dung điều chỉnh thu nhập đóng BHXH tiền lương hưu hàng tháng sở mức tăng số giá tiêu dùng chuyển tải đến người lao động thông qua hình thức tờ rơi, cán tuyên truyền, đại lý Làm rõ liên thơng hai hình thức BHXH bắt buộc - BHXH tự nguyện, người lao động công nối thời gian tham gia BHXH cách tính lương hưu giống 3.5.2.2 Hồn thiện hệ thống mạng lưới công tác dân vận Hoạt động BHXH tự nguyện hoạt động dịch vụ công, mang tính xã hội cao, lấy hiệu xã hội làm mục tiêu hoạt động Từ thực tế cho thấy mô hình mạng lưới đại lý hệ thống tư vấn BHXH tự nguyện BHYT huyện Tân Lạc hồn chỉnh Tuy nhiên khơng phải 100% xã, thị trấn áp dụng mơ hình trên, để mở rộng phát triển BHXHTN, BHXH huyện Tân Lạc cần: - Không ngừng đổi tăng cường chất lượng sản phẩm, dịch vụ BHXHTN cho người lao động, linh hoạt phương thức đóng phương thức thu nộp - Tiếp tục trì thái độ phục vụ ý thức trách nhiệm cán BHXH, đại lý việc xử lý giải đáp vấn đề người lao động 87 tham gia BHXHTN Cán phải thường xuyên trau dồi kiến thức, cập nhật thông tin, sách nhằm đảm bảo hoạt động BHXHTN đạt hiệu cao - Nâng cao công tác dân vận, đặc biệt cán làm lãnh đạo khu, xóm, hội hưu trí 3.5.2.3 Đổi cơng tác tuyên truyền Ngoài nội dung, cần phải đổi hình thức tuyên truyền, hình thức tuyên truyền phù hợp với đối tượng, giúp cho việc truyền tải thông tin đến đối tượng tham gia cách hiệu Tuy nhiên, thực tế nay, hình thức tun truyền chủ yếu thơng qua kênh đài phát thanh, pa-nơ, áp phích số tuyến đường, trụ sở UBND xã Thị trấn Công tác tuyên truyền cần có chiến lược hướng đến nhóm đối tượng khác nhau, tuyên truyền cho nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, điều kiện công việc, nên chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện để tiếp tục trì hưởng sách BHXH Thứ hai tuyên truyền đối tượng lao động tự do, lao động nông nghiệp phi nông nghiệp, tùy đối tượng cụ thể để tư vấn mức nộp phù hợp 3.5.2.4 Tăng cường lãnh đạo, đạo cấp uỷ Đảng, quyền, ban, ngành, đồn thể xã hội Để sách bảo hiểm xã hội tự nguyện sớm vào sống, phát huy hiệu phát triển kinh tế - xã hội, việc tăng cường lãnh đạo, đạo cấp uỷ Đảng, quyền, ban, ngành, đoàn thể xã hội cấp công tác thông tin, tuyên truyền thể nội dung cụ thể sau đây: + Trên sở mục tiêu, quan điểm phát triển sách bảo hiểm xã hội Đảng ghi Nghị Đại hội Đảng toàn quốc Các quan nhà nước cần xây dựng chiến lược quy hoạch phát triển bảo hiểm xã hội phù hợp với tìnhhình kinh tế - xã hội kế hoạch phát triển chung đất nước, đồng thời thể chế hoá sách cụ thể mở rộng loại hình bảo hiểm xã hội tự nguyện + Các tổ chức Đảng, bên cạnh việc tuyên truyền, phổ biến, tổ chức cho cán bộ, Đảng viên học tập, nghiên cứu để quán triệt; đồng thời phải lãnh đạo, đạo quan tuyên giáo Đảng, ban, ngành đoàn thể, quan báo 88 chí, truyền thơng đại chúng đẩy mạnh tuyên truyền mục đích, ý nghĩa, nghĩa vụ, quyền lợi việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để nâng cao nhận thức, động viên người tích cực tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện + Xây dựng chuyên mục ổn định để tuyên truyền bảo hiểm xã hội nói chung, bảo hiểm xã hội tự nguyện nói riêng tờ thơng tin nội bộ, tập san tạp chí Đảng ban, ngành đoàn thể + Lãnh đạo, đạo quan Bảo hiểm xã hội phối hợp với ban, ngành, đoàn thể tổ chức hội nghị chuyên đề tổ chức tuyên truyền thông qua hội thi báo cáo viên, tuyên truyền viên bảo hiểm xã hội tự nguyện 3.5.2.5 Tiếp tục đổi cải cách thủ tục hành nâng cao thái độ, chất lượng phục vụ Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin quản lý, hỗ trợ nghiệp vụ, cải cách thủ tục hành chính, việc triển khai ứng dụng CNTT vào quản lý giúp cho giảm tải thủ tục hành chính, đồng thời quản lý tốt hồ sơ đối tượng tham gia BHXH tự nguyện Đa dạng hình thức, phương thức nhận hồ sơ, trả kết quả, thu tiền đóng, chuyển tiền đóng vào quỹ, tạo điều kiện thuận lợi người tham gia BHXH tự nguyện Đồng thời nâng cao thái độ phục vụ người tham gia BHXH tự nguyện 89 KẾT LUẬN BHXH TN sách an sinh xã hội có ý nghĩa Nhà nước nhằm trợ giúp người lao động ổn định sống hết tuổi lao động Tuy nhiên từ thực tế cho thấy số lượng người tham gia BHXHTN địa phương, có huyện Tân Lạc chưa cao Để thực mục tiêu mở rộng diện BHXH tồn dân việc tăng cường thu hút tham gia người lao động vấn đề cấp thiết Nghiên cứu phát triển BHXH TN địa bàn huyện Tân lạc thực mục tiêu sau: - Đề tài góp phần hồn thiện vấn đề lý luận thực tiễn liên quan đến phát triển BHXH tự nguyện - Đánh giá thực trạng phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân lạc; - Xác định yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân lạc; Trên sở phân tích, đánh giá, luận văn đưa giải pháp góp phần thúc đẩy phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân lạc, cụ thể: - Nâng cao nhận thức người lao động cần thiết tham gia BHXHTN + Truyền thông nhằm nâng cao trách nhiệm đạo lý người lao động + Truyền thông nhằm nâng cao hiểu biết người lao động - Hoàn thiện hệ thống mạng lưới công tác dân vận - Đổi công tác tuyên truyền - Tăng cường lãnh đạo, đạo cấp uỷ Đảng, quyền, ban, ngành, đoàn thể xã hội - Tiếp tục đổi cải cách thủ tục hành nâng cao thái độ, chất lượng phục vụ Khuyến nghị + Kiến nghị với BHXH tỉnh Hịa Bình: Phối hợp với ban ngành tỉnh, đưa nhiệm vụ phát triển BHYT, BHXH tiêu chí 90 chung tỉnh, ban ngành địa phương, đưa tiêu phát triển đối tượng tham gia BHYT, BHXH vào kết thực hoàn thành nhiệm vụ để nhiệm vụ phát triển BHYT, BHXH không ngành bảo hiểm + Kiến nghị với BHXH Việt Nam: + Tăng tính hấp dẫn, thuận lợi cho người tham gia, bổ sung sửa đổi quy định điều kiện, thời gian đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu, kết hợp với điều chỉnh cách tính hưởng lương hưu; Quy định điều chỉnh tăng linh hoạt hỗ trợ Nhà nước cho người tham gia BHXH tự nguyện đối tượng người nơng dân, người lao động phi thức khơng thuộc người thuộc hộ nghèo, cận nghèo để tăng mức độ hấp dẫn, khuyến khích tăng số người tham gia BHXH tự nguyện; + Tăng cường sách hưởng ngắn hạn cho người tham gia BHXH tự nguyện: Trên thực tế, người lao động khu vực phi thức có tỷ lệ bị ốm đau, thai sản, thất nghiệp có xu hướng tăng cao Do đó, khơng có sách tăng quyền lợi, mở rộng quyền lợi cho người lao động khó thu hút họ tham gia BHXH tự nguyện 91 TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2018), Nghị số 28-NQ/TW Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cải cách sách bảo hiểm xã hội BHXH huyện Tân lạc, Báo cáo tình hình thực nhiệm vụ phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT năm 2017, 2018,2019 Bùi Hạnh, BHXH huyện Tiên Lãng – Điểm sáng phát triển BHXH tự nguyện, Trang thơng tin điện tử tỉnh Hải Phịng Giang Lam (2017), Hàm Yên - Nhiều cách làm hay phát triển BHXH tự nguyện, Báo Tuyên Quang Mai Ngọc Cường (2008), Cơ sở khoa học việc xây dựng, hồn thiện hệ thống sách an sinh xã hội nước ta giai đoạn 2007-2015, Trường Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội Nguyễn Phương Khánh (2016), Phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện địa bàn huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên Luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế, Đại học Thái Nguyên Quốc hội 13 (2014) Luật Bảo hiểm xã Hội số 58/2014/QH13 Hà Nội, thiện hệ thống sách an sinh xã hội nước ta giai đoạn 2007-2015, Trường Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội Thu Trang (2018), Tiền Hải - Thực hiệu công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, Báo Thái Bình Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam (2017), Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14 tháng năm 2017 Tổng iám đốc bảo hiểm xã hội Việt Nam 10 Trần Quang Hùng Mạc Văn Tiến (1998), Đổi sách bảo hiểm xã hội người lao động, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội PHỤ LỤC Phiếu điều tra PHÁT TRIỂN BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂN LẠC, TỈNH HỊA BÌNH I THƠNG TIN CHUNG Họ tên:…………………………………………………………………………… Giới tính: ……… ………………… Độ tuổi:……………………………… Trình độ văn hóa:…………………………………………………………………… Thu nhập bình qn hàng tháng: …………………… ………………….triệu đồng Anh / chị có tham gia BHXH hình thức nào:  BHXH bắt buộc  BHXH tự nguyện  Chưa tham gia BHXH tự nguyện Nếu anh chị chưa tham gia BHXH tự nguyện vui lòng cho biết lý do:  Chưa hiểu hết BHXH tự nguyện nên chưa tham gia  Cảm thấy chưa cần thiết  Mức đóng cao  Mức hưởng thấp  Thu nhập thấp không ổn định  Thời gian tham gia dài  Không tin tưởng  Lý khác:……………………………………………………………………… * Người trả lời khoanh vào nhiều đáp án trả lời Anh/ chị vui lòng cho biết thu nhập anh /chị thuộc nhóm sau đây?  Dưới triệu đồng  Từ - triệu đồng  Từ - triệu đồng  Từ - triệu đồng  Trên triệu đồng  Trên 10 triệu đồng II THÔNG TIN VỀ MỨC ĐỘ HIỂU BIẾT VỀ BHXH TỰ NGUYỆN Anh chị có biết BHXH tự nguyện?  Chưa biết  Có biết  Chưa hiểu  Hiểu rõ thông tin Anh chị có hiểu rõ thơng tin chế độ, quyền lợi BHXH tự nguyện?  Chưa hiểu  Hiểu  Rất hiểu  Không quan tâm Anh/chị biết đến bảo hiểm BHXH tự nguyện, tư vấn nghe thông tin tuyên truyền BHYT qua kênh nào?  Chưa nghe thông tin  Tivi, Báo đài  Qua đài truyền hình  Qua loa phát xã, thị trấn  Qua cán tuyên truyền  Tham dự hội nghị tuyên truyền, Tờ rơi III THƠNG TIN VỀ MỨC ĐỘ HÀI LỊNG DỊCH VỤ BHXH TỰ NGUYỆN Mức đóng BHXH tự nguyện hợp lý chưa?  Rất hợp lý  Hợp lý  Chưa hợp lý  Rất Chưa hợp lý Mức hưởng Chính sách BHXH tự nguyện hợp lý chưa?  Rất hợp lý  Hợp lý  Chưa hợp lý  Rất Chưa hợp lý Thời gian đóng BHXH hợp lý chưa?  Rất hợp lý  Hợp lý  Chưa hợp lý  Rất Chưa hợp lý Theo anh chị có cần Chính sách bổ sung ngắn hạn người tham gia BHXH tự nguyện hay khơng? (Ví dụ BHYT, thai sản, …)  Chưa cần  Cần  Rất cần  Ý kiến khác Cần thêm mức hỗ trợ nhà nước, địa phương BHXH tự nguyện?  Chưa cần  Cần  Rất cần  Ý kiến khác Anh/ chị vui lòng cho biết thái độ phục vụ BHXH huyện Tân Lạc hệ thống đại lý tư vấn, thu nộp BHXH tự nguyện?  Cịn gây nhiều phiền nhiễu, thủ tục hành  Thái độ tạm chấp nhận  Thân thiện, nhiệt tình, giải thích rõ ràng Trân trọng cảm ơn ý kiến đóng góp chân thành anh/chị ... tiễn phát triển BHXH tự nguyện; - Thực trạng phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hịa Bình; - Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hịa Bình; ... tiễn phát triển BHXH tự nguyện; - Đánh giá thực trạng phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, tỉnh Hồ Bình; - Xác định yếu tố ảnh hưởng đến phát triển BHXH tự nguyện địa bàn huyện Tân Lạc, ... tham gia bảo hiểm xã hội; đôn đốc, theo dõi việc thu nộp bảo hiểm xã hội đơn vị địa bàn huyện trực tiếp thu bảo hiểm xã hội theo phân cấp Bảo hiểm xã hội ViệtNam Bảo hiểm xã hội tỉnh; Tiếp nhận kinh