BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH KHƢU ĐỂ DÀNH KHIẾU NẠI VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ VIỆC TRẢ LẠI ĐƠN KHỞI KIỆN LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH LUẬT DÂN SỰ VÀ TỐ TỤNG DÂN SỰ ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG TP HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH KHIẾU NẠI VÀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ VIỆC TRẢ LẠI ĐƠN KHỞI KIỆN Chuyên ngành: Luật Dân Tố tụng dân Định hƣớng ứng dụng Mã số: 8380103 Người hướng dẫn khoa học: TS Đặng Thanh Hoa Học viên: Khƣu Để Dành Lớp: Cao học luật (Khóa I An Giang) TP HỒ CHÍ MINH, NĂM 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan nội dung nghiên cứu luận văn kết lao động tác giả hướng dẫn khoa học TS Đặng Thanh Hoa, khơng chép từ cơng trình nghiên cứu tác giả khác Những quan điểm có ý nghĩa khoa học tham khảo từ tài liệu trích dẫn thích, liệt kê danh mục tài liệu tham khảo Kết luận khoa học luận văn chưa công bố cơng trình khác Tác giả luận văn Khƣu Để Dành DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT BLDS Bộ luật Dân BLLĐ Bộ luật Lao động BLTTDS Bộ luật Tố tụng dân LĐĐ Luật Đất đai QSD Quyền sử dụng TAND Tòa án nhân dân UBND Ủy ban nhân dân VKSND Viện kiểm sát nhân dân MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU CHƢƠNG KHIẾU NẠI VỀ VIỆC TRẢ LẠI ĐƠN KHỞI KIỆN 1.1 Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện ngƣời khởi kiện khơng có quyền khởi kiện 1.2 Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện chƣa đủ điều kiện khởi kiện 14 1.3 Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu Thẩm phán 20 KẾT LUẬN CHƢƠNG 25 CHƢƠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ VIỆC TRẢ LẠI ĐƠN KHỞI KIỆN 26 2.1 Trình tự, thủ tục giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện 26 2.1.1 Thời hạn thủ tục chuẩn bị mở phiên họp xem xét, giải khiếu nại 26 2.1.2 Thành phần tham gia phiên họp xem xét, giải khiếu nại 30 2.2 Thẩm quyền giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện .32 2.2.1 Đối với khiếu nại lần thứ 32 2.2.2 Đối với khiếu nại lần thứ hai 35 2.2.3 Đối với khiếu nại lần thứ ba 37 KẾT LUẬN CHƢƠNG 40 KẾT LUẬN 41 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC BIỂU MẪU PHẦN MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Bộ luật Tố tụng dân năm 2015 (Luật số 92/2015/QH13) ngày 25 tháng 11 năm 2015 (BLTTDS), quy định khiếu nại giải khiếu nại trả lại đơn khởi kiện tương đối hoàn chỉnh Khắc phục điểm hạn chế, bất cập, chưa hợp lý chưa quy định Bộ luật Tố tụng dân 2004 (Luật số 24/2004/QH11), sửa đổi, bổ sung năm 2011 (Luật số 65/2011/QH12) ngày 29 tháng năm 2011 (BLTTDS 2004 sửa đổi 2011) Tuy vậy, qua thực tiễn thi hành cịn có hạn chế, bất cập, chưa phù hợp với lý luận, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, dẫn đến có nhiều cách hiểu áp dụng không thống khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Bên cạnh đó, pháp luật tố tụng dân chưa quy định cụ thể thủ tục thực quyền khiếu nại, thủ tục giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện như: chưa có mẫu đơn khiếu nại nên trường hợp đơn khiếu nại rõ nội dung khiếu nại vấn đề khơng hình thức có u cầu sửa đổi, bổ sung khơng; chủ thể có quyền khởi kiện thực quyền khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện có quyền ủy quyền cho người khác khiếu nại hay không; người khiếu nại cá nhân chết, quan, tổ chức phá sản giải thể có kế thừa quyền, nghĩa vụ khiếu nại khơng hay Tịa án có định đình giải khiếu nại; nhận đơn khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Tịa án có ban hành Thơng báo thụ lý đơn khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện không; phiên họp giải khiếu nại, người khiếu nại rút đơn khiếu nại giải Từ thực tiễn cho thấy việc nghiên cứu toàn diện, chuyên sâu “Khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện” cần thiết Từ đó, có sở khoa học kiến nghị, đề xuất giải pháp xây dựng biểu mẫu tố tụng nhằm hoàn thiện quy định pháp luật tố tụng dân Đó lý tác giả chọn đề tài “Khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện” thực luận văn thạc sĩ Luật với định hướng ứng dụng để nghiên cứu 2 Tình hình nghiên cứu đề tài Khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện nội dung quan trọng pháp luật tố tụng dân sự; đến chưa có cơng trình khoa học nghiên cứu cách toàn diện, sâu sắc vấn đề Nghiên cứu giáo trình luật tố tụng dân Việt Nam , bình luận điểm Bộ luật Tố tụng dân năm 2015 bình luận khoa học Bộ luật Tố tụng dân , tác giả thấy dừng lại phạm vi nêu nội dung quy định Điều 194 BLTTDS giải thích điểm bổ sung so với quy định Điều 170 BLTTDS 2004 sửa đổi, bổ sung 2011 Ngồi ra, cịn có số viết đăng tạp chí, mạng thơng tin điện tử, viết sau đây: Đào Thị Lan Phương, “Bàn vấn đề giải khiếu nại trả lại đơn khởi kiện vụ án dân sự” ; Giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện ; Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện ; Nguyễn Hồng Hạnh, “Khiếu nại, kiến nghị giải khiếu nại, kiến nghị việc trả lại đơn khởi kiện theo quy định Điều 194 - Bộ luật Tố tụng dân năm 2015” ; Nguyễn Hồng Hà, “Khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn kiện” ; Thêm 01 cấp Tịa án có trách nhiệm giải khiếu nại trả lại đơn khởi kiện ; Trả lại đơn kiện trường hợp không 10 sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu Thẩm phán ; Huỳnh Minh Khánh, “Bàn quyền khởi kiện đương Tòa án trả lại đơn khởi kiện hết thời Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh (2018), Giáo trình luật tố tụng dân Việt Nam, Nguyễn Thị Hoài Phương, Nhà xuất Hồng Đức-Hội Luật gia Việt Nam, tr 356, 357 Nguyễn Thị Hồi Phương (2016), Bình luận điểm Bộ luật Tố tụng dân năm 2015, Nhà xuất Hồng Đức-Hội Luật gia Việt Nam, tr.158, 159 Trần Anh Tuấn (2017), Bình luận khoa học Bộ luật Tố tụng dân sự, Nhà xuất Tư pháp, tr.452 Đào Thị Lan Phương, “Bàn vấn đề giải khiếu nại trả lại đơn khởi kiện vụ án dân sự”, (http://vienkiem sathaiphong.gov.vn/vks/132/3105/4266/13804/VKSND-TP-Hai-Phong/Ban-ve-van-de-giaiquyet-khieu-nai-tra-lai-don-khoi-kien-vu-an-dan-su.aspx), truy cập ngày 21/6/2019 “Giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện”, (https://luatduonggia.vn/giai-quyet-khieu-nai-ve-viectra-lai-don-khoi-kien/), truy cập ngày 21/6/2019 “Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện”, (https://luatduonggia.vn/khieu-nai-ve-viec-tra-lai-don-khoi-kien/), truy cập ngày 21/6/2019 Nguyễn Hồng Hạnh, “Khiếu nại, kiến nghị giải khiếu nại, kiến nghị việc trả lại đơn khởi kiện theo quy định Điều 194 - Bộ luật tố tụng dân năm 2015”, http://vksbacgiang.gov.vn/chuyendephapluat /59/6940), truy cập ngày 21/6/2019 Nguyễn Hồng Hà, “Khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn kiện”, (http://lsvn.vn/nghien-cuu-traodoi/trao-doi/khieu-nai-va-giai-quyet-khieu-nai-viec-tra-lai-don-kien-29973.html), truy cập ngày 21/6/2019 “Thêm 01 cấp Tịa án có trách nhiệm giải khiếu nại trả lại đơn khởi kiện”, (https://vksbinhphuoc gov.vn/index.php/news/KIEM-SAT-VIEN-CAN-BIET/Them-01-cap-Toa-an-co-trach-nhiem-giai-quyetkhieu-nai-ve-tra-lai-don-khoi-kien-395/), truy cập ngày 21/6/2019 10 “Trả lại đơn khởi kiện trường hợp không sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu Thẩm phán”, (https://tapchitoaan vn/bai-viet/xet-xu/tra-lai-don-kien-trong-truong-hop-khong-sua-doi-bo-sung-theo-yeucau-cua-tham-phan), truy cập ngày 21/6/2019 11 hạn khởi kiện” ; Nguyễn Thanh Hải, “Trả lại đơn khởi kiện hay thụ lý giải 12 13 quyết” ; 10 Lê Thu Hà, “Căn trả lại đơn khởi kiện tố tụng dân sự” ; Nghiên cứu viết trên, tác giả thấy đề cập đến khía cạnh khác trả lại đơn khởi kiện vấn đề quyền khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện; tác giả viết nêu lên quan điểm cá nhân vấn đề đề cập viết, chưa nghiên cứu cách toàn diện lý luận chưa đề cập đến hạn chế, bất cập thực tiễn áp dụng chế định khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện không đưa giải pháp hay đề xuất để góp phần hồn thiện quy định pháp luật tố tụng dân khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Chính vậy, tác giả chọn đăng ký đề tài “Khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện” để nghiên cứu, làm rõ hạn chế, bất cập thực tiễn áp dụng pháp luật tố tụng dân khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Trên sở đó, đưa giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện chế định khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu Trên sở phân tích, đánh giá hạn chế, bất cập pháp luật tố tụng dân hành khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện tồn tại, vướng mắc thực tiễn giải Tòa án nhân dân Luận văn đưa số giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện, áp dụng cách thống nâng cao hiệu lực thực thi khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện thời gian tới 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Thứ nhất: Làm rõ số vấn đề sở lý luận, sở pháp lý quyền khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện tố tụng dân 11 Huỳnh Minh Khánh (2013), “Bàn quyền khởi kiện đương tòa án trả lại đơn khởi kiện hết thời hạn khởi kiện”, Tạp chí Kiểm sát, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Số 7, tr.51-52 12 Nguyễn Thanh Hải (2013), “Trả lại đơn khởi kiện hay thụ lý giải quyết”, Tạp chí Tòa án nhân dân, Tòa án nhân dân tối cao, Số 22, tr.18-19, 23 13 Lê Thu Hà (2006), “Căn trả lại đơn khởi kiện tố tụng dân sự”, Nghiên cứu lập pháp, Viện nghiên cứu Lập pháp, Số chủ đề hiến kế lập pháp, Số 14(80), tr.59+62 Thứ hai: Làm rõ hạn chế, bất cập thực tiễn áp dụng pháp luật tố tụng dân hành khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Tòa án nhân dân Thứ ba: Đưa giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện chế định khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu toàn diện sở lý luận thực tiễn áp dụng chế định khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện tố tụng dân Tác giả tập trung nghiên cứu khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện quy định Điều 194 Bộ luật Tố tụng dân số 92/2015/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2015, không nghiên cứu kiến nghị Viện kiểm sát việc trả lại đơn khởi kiện 4.2 Phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nội dung thực tiễn áp dụng BLTTDS, với mốc thời gian từ ngày 01 tháng năm 2016 nay, thời điểm Bộ luật Tố tụng dân số 92/2015/QH13 ngày 25 tháng 11 năm 2015 có hiệu lực thi hành Các trường hợp thực tiễn tham khảo, minh họa phân tích luận văn; sở thực tiễn khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Tòa án nhân dân cấp Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn nghiên cứu dựa việc sử dụng phương pháp phổ biến điển hình lĩnh vực luật học kết hợp cách linh hoạt như: Phương pháp phân tích, đánh giá, bình luận nhằm khái qt hóa thực trạng pháp luật thực tiễn áp dụng pháp luật sử dụng xuyên suốt để nhận thức vấn đề pháp lý phát sinh Tùy theo yêu cầu nghiên cứu mà tác giả vận dụng phương pháp nghiên cứu theo chương, sau: Chương 1, kết hợp cách linh hoạt phương pháp phân tích, đánh giá nhằm khái quát hóa thực trạng pháp luật khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Chương 2, kết hợp cách linh hoạt phương pháp phân tích, bình luận, làm rõ hạn chế, bất cập quy định pháp luật tố tụng dân giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Dự kiến kết nghiên cứu địa ứng dụng kết nghiên cứu Thơng qua thực tiễn áp dụng Tịa án nhân dân, kết nghiên cứu khắc phục điểm bất cập, hạn chế, thiếu sót hoạt động khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện theo pháp luật tố tụng dân sự; góp phần xây dựng hành lang pháp lý quyền khiếu nại chủ thể có quyền khởi kiện thủ tục thẩm quyền giải khiếu nại người tiến hành tố tụng tố tụng dân Kết nghiên cứu kênh thông tin đáng lưu tâm cho nhà lập pháp, nghiên cứu, ứng dụng thực tiễn áp dụng pháp luật tố tụng dân trình tự thủ tục khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Trên sở làm sáng tỏ số vấn đề lý luận thực tiễn thi hành pháp luật, rõ hạn chế, bất cập quy định pháp luật tố tụng dân khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện, nhằm phục vụ cho nhà lập pháp ban hành văn hướng dẫn liên quan đến hoạt động thực thi pháp luật tố tụng dân khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Đồng thời, phát giải số vấn đề đặt thực tiễn áp dụng pháp luật, đề xuất giải pháp, chế thực xây dựng biểu mẫu nhằm giúp cho việc khiếu nại giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện cách hiệu Bố cục luận văn Ngoài mục lục, phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, danh mục từ viết tắt, phụ lục, biểu mẫu, nội dung luận văn bố cục gồm chương Chƣơng Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Chƣơng Giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện BIỂU MẪU Mẫu số Đơn khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc ……… , ngày… tháng …… năm…… ĐƠN KHIẾU NẠI Kính gửi: Tồ án nhân dân Họ tên ngƣời khiếu nại: Địa chỉ: Số điện thoại: (nếu có); số fax: ………………….(nếu có) Địa thư điện tử: ……… (nếu có) Khiếu nại thông báo số…….ngày….tháng… năm….,của Nội dung yêu cầu Tòa án giải khiếu nại: Tài liệu, chứng kèm theo đơn khiếu nại gồm có: (Các thông tin khác) Ngƣời khiếu nại (Ký tên, ghi rõ họ tên) Mẫu số Thông báo thụ lý đơn khiếu nại TÒA ÁN NHÂN DÂN ……………… CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc Số: /TB-TLĐKN ., ngàythángnăm THÔNG BÁO VỀ VIỆC THỤ LÝ ĐƠN KHIẾU NẠI Kính gửi: - VKSND (cùng cấp); - Người khiếu nại: Ông (Bà) , Địa Ngày… tháng……năm…….,Tòa án nhân dân……………….……… thụ lý đơn khiếu nại số:… /… /TLĐKN việc Theo đơn khiếu nại ông (bà) Địa chỉ: Nơi làm việc: Số điện thoại: (nếu có) Địa thư điện tử: (nếu có) Nội dung ngƣời khiếu nại yêu cầu Toà án giải bao gồm: Kèm theo đơn, ngƣời khiếu nại nộp tài liệu, chứng sau đây: Nơi nhận: - VKSND cấp; - Người khiếu nại; - Lưu hồ sơ vụ án THẨM PHÁN (Ký tên, ghi rõ họ tên, đóng dấu) Mẫu số Quyết định mở phiên họp giải khiếu nại TỊA ÁN NHÂN DÂN ……………… CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc Số: / /QĐMPH-GQKN , ngày tháng năm QUYẾT ĐỊNH MỞ PHIÊN HỌP GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TOÀ ÁN NHÂN DÂN Căn vào điều ……… Bộ luật Tố tụng dân sự; Căn Thông báo thụ lý số /…/TL-ĐKN ngày… tháng…năm ……; QUYẾT ĐỊNH: Mở phiên họp giải khiếu nại Thông báo số………………………………… Thời gian mở phiên họp:……giờ…phút, ngày……tháng……năm Địa điểm mở phiên họp: Những người tiến hành tố tụng: Thẩm phán - Chủ toạ phiên họp: Ông (Bà) Đại diện VKSND tham gia phiên họp: Ông (Bà) Kiểm sát viên Thư ký phiên họp: Ông (Bà) Thư ký Tòa án Người khiếu nại ông (bà) Địa Nơi nhận: - Viện kiểm sát nhân dân cấp; - Người khiếu nại; - Lưu hồ sơ THẨM PHÁN (Ký tên, ghi rõ họ tên, đóng dấu) Mẫu số Biên phiên họp TÒA ÁN NHÂN DÂN CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM ……………… Độc lập - Tự - Hạnh phúc BIÊN BẢN PHIÊN HỌP GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI Vào hồi phút, ngày tháng năm Tại: Toà án nhân dân Mở phiên họp giải đơn khiếu nại thụ lý số…/ /TL-ĐKN ngày… tháng… năm… việc khiếu nại Thông báo số I Ngƣời khiếu nại: - Ông (Bà) - Địa -Người bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp người khiếu nại (nếu có) II Những ngƣời tiến hành tố tụng: Thẩm phán - Chủ tọa phiên họp: Ông (Bà) Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tham gia phiên họp: Ông (Bà) Kiểm sát viên Thư ký phiên họp: Ơng (Bà)……………………………Thư ký Tịa án III Phần thủ tục bắt đầu phiên họp: - Chủ toạ phiên họp tuyên bố khai mạc phiên họp đọc định mở phiên họp - Thư ký phiên họp báo cáo có mặt, vắng mặt người tham gia phiên theo giấy triệu tập, giấy báo Toà án lý vắng mặt - Chủ toạ phiên họp phổ biến quyền, nghĩa vụ đương người tham gia phiên họp - Chủ toạ phiên họp giới thiệu họ, tên người tiến hành tố tụng IV Phần nội dung phiên họp: Trình bày người khiếu nại, Hỏi trả lời phiên họp Phiên họp kết thúc vào hồi phút, ngày tháng năm THƢ KÝ PHIÊN HỌP (Ký tên, ghi rõ họ tên) THẨM PHÁN – CHỦ TỌA PHIÊN HỌP (Ký tên, ghi rõ họ tên, đóng dấu) Mẫu số Quyết định đình giải đơn khiếu nại TỊA ÁN NHÂN DÂN ……………… CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc Số: / /QĐĐC- GQĐKN , ngày tháng năm QUYẾT ĐỊNH ĐÌNH CHỈ GIẢI QUYẾT ĐƠN KHIẾU NẠI Căn vào điều Bộ luật Tố tụng dân sự; Xét thấy: Người khiếu nại triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vắng măt… QUYẾT ĐỊNH: Đình giải đơn khiếu nại thụ lý số…/…/TL-ĐKN ngày tháng…năm… việc khiếu nại Thông báo số Người khiếu nại… Địa chỉ: Người khiếu nại có quyền khiếu nại, Viện kiểm sát cấp có quyền kiến nghị định thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận định kể từ ngày định niêm yết theo quy định Bộ luật Tố tụng dân Nơi nhận: - Viện kiểm sát nhân dân cấp; - Người khiếu nại; - Lưu hồ sơ THẨM PHÁN (Ký tên, ghi rõ họ tên, đóng dấu) ... CHƢƠNG KHIẾU NẠI VỀ VIỆC TRẢ LẠI ĐƠN KHỞI KIỆN 1.1 Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện ngƣời khởi kiện quyền khởi kiện 1.2 Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện chƣa đủ điều kiện khởi. .. đề giải khiếu nại trả lại đơn khởi kiện vụ án dân sự” ; Giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện ; Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện ; Nguyễn Hồng Hạnh, ? ?Khiếu nại, kiến nghị giải khiếu nại, ... cục gồm chương Chƣơng Khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện Chƣơng Giải khiếu nại việc trả lại đơn khởi kiện 6 CHƢƠNG KHIẾU NẠI VỀ VIỆC TRẢ LẠI ĐƠN KHỞI KIỆN Khởi kiện quyền quan, tổ chức, cá