Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non MỤC LỤC MỤC LỤC I ĐẶT VẤN ĐỀ II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .4 III KẾT LUẬN - KHUYẾN NGHỊ .38 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non I ĐẶT VẤN ĐỀ Đất nước ta bước vào thời kỳ đổi mới, với nhiệm vụ trọng tâm là: Cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Đại hội đảng tồn Quốc lần thứ VIII đề nghiệp giáo dục đào tạo phải đổi toàn diện sâu sắc Vì vậy, đất nước cần có nhân tài để đáp ứng với yêu cầu đổi khoa học kỹ thuật tình hình Vai trị ngành giáo dục vơ quan trọng, đặc biệt với ngành giáo dục mầm non trọng trách to lớn gấp bội Lứa tuổi mầm non thời kỳ phát triển mạnh mẽ trẻ, tảng cho mà đất nước có tương lai Bác Hồ nói: “Vì lợi ích mười năm trồng Vì lợi ích trăm năm trồng người” Song song với cơng tác giáo dục, cơng tác chăm sóc, ni dưỡng trẻ nhiệm vụ quan trọng hàng đầu sở giáo dục mầm non Mục tiêu giáo dục mầm non giúp trẻ em phát triển tồn diện thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp Có thể nói yếu tố giúp trẻ phát triển cân đối, hài hịa hồn tồn phụ thuộc vào chất lượng chăm sóc ni dưỡng trẻ Trong năm gần đây, hoạt động chăm sóc ni dưỡng, bảo vệ sức khỏe đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ trường mầm non đặt lên hàng đầu Vì trẻ chăm sóc tốt phát triển tốt, trẻ dễ dàng lĩnh hội kiến thức trình giáo dục Đồng thời, hạn chế ốm đau, bệnh tật… Mọi hoạt động chăm sóc, ni dưỡng trẻ như; ăn, ngủ, vệ sinh, vui chơi, tập luyện…ở trường mầm non không quan tâm chăm sóc tốt đứa trẻ khơng có hội phát triển tồn diện Do đó, việc nâng cao chất lượng chăm sóc ni dưỡng cần thiết Để trẻ phát triển cân đối, khỏe mạnh từ năm tháng đầu đời cần phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý Thời gian hoạt động, ăn, ngủ trẻ trường mầm non chiếm tỷ lệ lớn so với thời gian ngày Vì vậy, với gia đình, trường mầm non có vai trị quan trọng việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ Điều địi hỏi cán quản Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non lý giáo dục, giáo viên, nhân viên ni dưỡng, chăm sóc trẻ sở giáo dục mầm non cần có kiến thức dinh dưỡng sức khỏe trẻ lứa tuổi mầm non “Sức khoẻ vốn quý người toàn xã hội” Sức khỏe quan trọng sống người Nó định đến phần thành cơng sống Ai muốn có sức khỏe thật hồn hảo để cơng việc ý muốn Ngồi việc tập thể dục, giữ chế độ sinh hoạt đặn người cần cung cấp cho thể chế độ dinh dưỡng hợp lý bên cạnh việc luyện tập Và điều quan trọng khơng thể thiếu việc chế biến thực phẩm đảm bảo vệ sinh an tồn thực phẩm chế biến ăn góp phần làm nên ăn ngon, hấp dẫn người ăn Trong sống hàng ngày, để có ăn ngon, đẹp người đầu bếp cần đầu tư nhiều tâm huyết chế biến Chế biến ăn khó chế biến cách, phương pháp cịn khó Với loại thực phẩm, nguyên liệu khác có cách chế biến khác Món ăn cung cấp cho trẻ trường mầm non lại mang đặc thù khác lạ với ăn thường ngày gia đình Món ăn cung cấp cho cần đủ chất ding dưỡng, cân đối phải chế biến phù hợp với độ tuổi Trong chế biến cần tạo nhiều vị để khơng bị chán ngán Đó vấn đề mà nhân vien ni dưỡng cần quan tâm Lứa tuổi trẻ mầm non lứa tuổi sức đề kháng yếu, tỉ lệ suy dinh dưỡng cịn nhiều Chính việc tìm hiểu tâm sinh lí để tìm ăn ngon hấp dẫn, kích thích hứng thú trẻ điều khó Để giúp cho trẻ phát triển hồn tồn bình thường đặn việc xác định nhu cầu dinh dưỡng trẻ, việc xây dựng thực đơn thay đổi theo mùa, đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối, thay đổi vị, cách chế biến điều quan tâm Cần chế biến làm sao, sơ chế để ăn mang đến cho an tồn khơng gây ngộ độc, khơng ảnh hưởng đến sức khỏe Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Việc chăm sóc, giáo dục trẻ trường mầm non đòi hỏi nhiều tâm huyết giáo, bên cạnh việc cung cấp cho trẻ dinh dưỡng để trẻ phát triển hài hòa tâm huyết đội ngũ nhân viên nuôi dưỡng chúng tơi Nhận thức điều đó, tơi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non” để nghiên cứu xin chia sẻ bạn bè đồng nghiệp II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Cơ sở lý luận Điều 23 Luật giáo dục 2005 nêu rõ chăm sóc ni dưỡng nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trường mầm non “Giáo dục mầm non phải đảm bảo phù hợp với tâm sinh lý trẻ em, hài hịa ni dưỡng chăm sóc giáo dục; giúp trẻ em phát triển thể cân đối, khỏe mạnh, nhanh nhẹn Thông tư số 07/2011/TT-BGDĐT ngày 17/2/2011 Bộ Giáo dục Đào tạo ban hành quy định Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trường mầm non điều 8, tiêu chuẩn nêu: Chiều cao, cân nặng trẻ phát triển bình thường theo độ tuổi đảm bảo phát triển thể chất theo mục tiêu Chương trình giáo dục mầm non Công văn số: 251/GD&ĐT ngày 08 tháng năm 2016 Phòng GD&ĐT huyện Gia Lâm việc hướng dẫn thực nhiệm vụ giáo dục mầm non năm học 2016-2017 có nêu: “…Thực giải pháp đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ sở GDMN … Nâng cao chất lượng tổ chức ăn bán trú cho trẻ…” Xã hội giai đoạn cơng nghiệp hóa, đại hóa Chính vậy, trình độ dân trí ngày nâng cao, gia đình có Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non sống đầy đủ, việc chăm sóc giáo dục trẻ gia đình xã hội đặc biệt quan tâm Để trẻ có thể khỏe manh, phát triển cân đối chiều cao - cân nặng trước hết ta phải có chế độ ăn uống hợp lý, khoa học Việc không dễ trẻ lứa tuổi mầm non thể trẻ non yếu “như búp cành” nên chăm sóc ni dưỡng trẻ nhiệm vụ quan trọng Nó ln địi hỏi phải có nhiều sáng kiến hiểu biết bữa ăn cho bé có đầy đủ chất dinh dưỡng, điều làm tơi ln trăn trở Sau nhiều năm làm công tác nuôi dưỡng trường mầm non thân tơi tích cực tham gia tìm tịi, học hỏi để chế biến ăn cho trẻ để trẻ có bữa ăn ngon, ăn hết xuất, đủ chất, đủ lượng Ăn uống nhu cầu thiết yếu thiếu người, đặc biệt với trẻ mầm non việc chăm sóc ni dưỡng ln đồng hành thể trẻ giai đoạn phát triển mạnh mẽ hoàn thiện dần Ở trường mầm non trẻ ăn hai bữa bữa phụ nên việc cung cấp dinh dưỡng cho trẻ qua bữa ăn quan trọng Cơ thể trẻ phát triển toàn diện hay khơng nhờ vào phần lớn nguồn dinh dưỡng mà cô nuôi giành cho bé Là nhân viên nấu ăn cho trẻ trường mầm non, trăn trở, suy nghĩ để nâng cao chất lượng bữa ăn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ trường mầm non nhằm đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, đáp ứng giai đoạn phát triển trẻ theo độ tuổi qua bữa ăn trẻ trường có đủ chất , đủ lượng theo thực đơn Cơ sở thực tiễn Trường mầm non nơi công tác trường mầm non đạt chuẩn quốc gia mức độ I, kiểm định chất lượng giáo dục đạt cấp độ nhiều năm đạt danh hiệu trường tiên tiến Trường tập trung điểm với khn viên rộng rãi, thống mát có khu vui chơi, khu giáo dục thể chất với nhiều đồ chơi đẹp Trường gồm có mười lớp học khu bếp rộng rãi thiết kế theo tiêu chuẩn bếp chiều Trường có tổng số 38 cán giáo viên nhân viên Trong thời gian nghiên cứu thực đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non” tơi nhận thấy có số thuận lợi khó khăn định: 2.1 Thuận lợi Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Được quan tâm đạo phòng giáo dục đào tạo huyện đặc biệt Ban Giám Hiệu nhà trường tạo điều kiện mặt Trường trường chuẩn quốc gia mức độ I Cơ sở vật chất phục vụ cho việc cộng tác tổ chức ăn bán trú chăm sóc ni dưỡng trẻ nhà trường đầu tư đầy đủ Bếp ăn tiêu chuẩn, thiết kế theo chiều Trẻ ăn bán trú trường 100% thuận lợi cho việc chăm sóc, ni dưỡng Giáo viên nhân viên nhiệt tình tâm huyết với nghề Các nhân viên đứng bếp có trình độ chun mơn tham gia kiến tập số trường điểm huyện 2.2 Khó khăn: Trường thuộc vùng xa Huyện, mức tiền ăn trẻ thấp (14.000đồng/ngày/trẻ) nên việc lựa chọn thực phẩm phù hợp chế biến ăn cịn gặp nhiều khó khăn Một số nhân viên nấu ăn vào nghề nên kinh nghiệm hạn chế Nhận thức phụ huynh chưa đồng đều, số phụ huynh thờ với việc chăm sóc giáo dục con, số gia đình lại chiều nên việc ăn uống không khoa học Trước thuận lợi khó khăn trên, tơi đồng nghiệp tìm giải pháp tối ưu để khắc phục khó khăn nhằm nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Các biện pháp thực hiện: Để cơng tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ tốt , với đồng nghiệp tâm niệm suy nghĩ làm để thể trẻ cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng qua bữa ăn Riêng thân tôi, nhận thức rõ tầm quan trọng công tác này, với tinh thần trách nhiệm, lương tầm nghề nghiệp thường xuyên theo dõi bữa ăn trẻ ln nghiêm túc thực quy trình từ khâu giao nhận, sơ chế, chế biến chia ăn, vệ sinh an tồn thực phẩm vệ sinh mơi trường Tơi tìm tịi, nghiên cứu đưa vào thực hiện: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non” Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non 3.1 Biện pháp 1: Trau dồi kiến thức để nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ: Công tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, nhân viên trường nhiệm vụ hàng đầu để khắc phục hạn chế q trình giáo dục, chăm sóc, ni dưỡng trẻ Với tinh thần “Học, học học mãi”, nhân viên nấu ăn tự học tập bồi dưỡng kiến thức cơng tác ni dưỡng để tích lũy cho hiểu biết có kinh nghiệm việc thực nhiệm vụ nuôi dưỡng đạt kết tốt Tôi thường xuyên tham gia buổi sinh hoạt chuyên môn để chị em tổ trau dồi, thảo luận, phát huy sáng kiến cách lựa chọn thực phẩm sạch, tươi ngon, cách bảo quản, kĩ thuật chế biến thực phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn sơ chế, chế biến , chia ăn Tham gia đầy đủ buổi tập huấn công tác chăm sóc ni dưỡng, kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm trung tâm y tế Tổ chức Tham gia buổi kiến tập trường điểm Huyện, buổi hội giảng, hội thi chế biến ăn trường tổ chức, sưu tầm tìm hiểu thơng tin báo chí, báo hình, mạng….Qua tơi học hỏi nhiều kinh nghiệm, có thêm kiến thức để làm tốt chuyên mơn ni dưỡng tạo bữa ăn ngon, hấp dẫn, cân đối, đầy đủ chất dinh dưỡng đảm bảo vệ sinh an toàn thự phẩm cho trẻ 3.2 Biện pháp 2: Xác định nhu cầu dinh dưỡng, nhu cầu lượng nguyên tắc xây dựng phần ăn cho trẻ: Tháp dinh dưỡng hợp lý cho trẻ em 2-5 tuổi hướng dẫn thực hành cho người chăm sóc trẻ, người phụ trách ăn bán trú nhân vien nuôi dưỡng trường mầm non biết cách lựa chọn đa dạng loại thực phẩm với số lượng phù hợp để có chế độ dinh dưỡng hợp lý ngày cho trẻ Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non 3.2.1 Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho trẻ em Chất khoáng Lứa tuổi Vitamin Năng Protein lượng (g) Ca Fe A B1 B2 PP C (kcal) (mg) (mg) (mcg) (mg) (mg) (mg) (mg) – < tháng 620 21 300 10 325 0,3 0,3 30 6-12 tháng 820 23 500 11 350 0,4 0,5 5,4 30 – tuổi 1300 28 500 400 0,8 0,8 9,0 35 – tuổi 1600 36 500 400 1,1 1,1 12,1 45 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non 3.2.2 Nhu cầu lượng khuyến nghị ngày trẻ Nhóm tuổi trẻ Nhu cầu lượng (Kcal/ngày) Dưới tháng (bú sữa mẹ hoàn toàn) 555 (từ sữa mẹ) Từ – 12 tháng 710 – tuổi 1.180 – tuổi 1.470 3.2.3 Nhu cầu lượng trẻ mầm non trường Trong Nhóm tuổi Nhu cầu lượng trường so với ngày Bữa trưa Bữa chiều Bữa phụ Nhà trẻ 60 – 70% 30 – 35% 25 – 30% – 10% Mẫu giáo 50 – 60% 35 – 40% 10 – 15% 3.2.4 Nhu cầu nước trẻ em: Trẻ em cần nhiều nước người lớn để chuyển hóa đào thải chất bã, để điều chỉnh nhiệt độ thể Vì vậy, thức ăn cô đặc trẻ không uống đủ nước tiêu hóa hấp thu trẻ bị Nhu cầu nước trẻ từ 10-15% tính theo trọng lượng thể Mùa nóng trẻ cần lượng nước nhiều mùa lạnh Dưới nhu cầu nước trẻ (bao gồm nước uống nước thức ăn) Cách ước lượng Nhu cầu nước Trẻ em cân nặng 1-10kg 100 ml/kg cân nặng Trẻ em 11- 20kg 1.000ml + 50ml/kg cho 10kg cân nặng tăng lên Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Trẻ em 21kg trở lên 1.500ml + 20ml/kg cho 20kg cân nặng tăng lên 3.2.5 Nguyên tắc xây dựng phần ăn cho trẻ Về nguyên tắc chung chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm yếu tố: ăn đủ calo, ăn đủ chất, có tỷ lệ cân đối chất, thức ăn hợp vệ sinh Chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng việc phòng ngừa nhiều bệnh tật Một chế độ dinh dưỡng tốt hợp lý đảm bảo phát triển khỏe mạnh thể lực trí lực người Tuy nhiên, muốn có chế độ dinh dưỡng hợp lý, cần phải có hiểu biết nhu cầu dinh dưỡng thể, giá trị dinh dưỡng nhóm thức ăn… Ăn uống đóng vai trị khơng thể thiếu sống người Dinh dưỡng yếu tố định sức khỏe tuổi thọ Theo chuyên gia, bữa ăn xem cân đối dinh dưỡng hài hòa vị bữa ăn có chất dinh dưỡng cân đối hợp lý Khẩu phần lượng từ chất bột chiếm 65 - 70%, chất đạm 12- 14%, chất béo 18 20% Theo thực phẩm bữa ăn cung cấp đầy đủ lượng, đủ chất đạm, chất béo, chất khoáng, vitamin đủ nước cho thể Trong phần có chất sinh lượng chất bột, đạm béo Rau hoa cung cấp vitamin, chất khoáng xơ Nhu cầu lượng chất dinh dưỡng thay đổi theo tuổi, giới tình trạng sinh lý Bên cạnh cân đối chất sinh lượng phải bảo đảm cân đối nguồn thức ăn động vật thực vật Trong thành phần chất đạm đạm động vật chiếm 35 - 40% có đủ acid amin cần thiết tỷ lệ cân đối Chất béo nguồn thực vật 40 - 50%, chất béo động vật chiếm 50 - 60% so với tổng số chất béo Bởi khơng ăn thịt, cá mà cịn ăn đậu phụ, vừng, lạc, rau hoa Để bữa ăn cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho thể, cần phối hợp nhiều loại thực phẩm từ nhóm thức ăn (chất bột, đường, đạm, chất béo, nhiều vitamin, muối khống xơ) thay đổi thường xuyên bảo đảm phần ăn cân đối đủ chất dinh dưỡng cho thể Nhóm lương thực gồm gạo, ngô, khoai, sắn, mỳ nguồn cung cấp lượng 10 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Cách làm Thịt bò rửa thái miếng nhỏ trần qua nước sôi đem xay nhỏ Khoai tây, cà rốt,gọt bỏ vỏ rửa thái hạt lựu ướp gia vị Hành tươi nhặt bỏ rễ rửa thái nhỏ, tỏi bóc vỏ đem say nhỏ Cho dầu vào xoong đun nóng phi tỏi cho thơm, cho thịt bị vào xào săn cho ngấm gia vị Cho củ vào xào sau cho thêm chút nước vào đậy vung đun tiếp tới chín mềm, nêm gia vị vừa ăn bắc Yêu cầu thành phẩm: Thịt hầm chín mềm thơm, nước sánh vị béo màu sắc củ 3.3.4 Trình bày Trẻ thường ăn mắt trước, việc trang trí tạo cho ăn đẹp mắt vô quan trọng giúp trẻ ăn ngon miệng, ăn hết xuất Trang trí ăn đầy màu sắc việc làm địi hỏi nhiều cơng phu óc sáng tạo người lớn Để có ăn đẹp, ngon địi hỏi người trình bày phải khéo lựa chọn nguyên liệu kèm với ăn, kết hợp chúng với cho hài hịa Món ăn ngon trước hết phải đẹp mắt sau phải đầy đủ chất dinh dưỡng, tạo ăn có hình thức đẹp hình dạng, màu sắc để hấp dẫn người ăn, tạo cảm giác ngon miệng đồng thời cịn có tác dụng kích thích vị giác trẻ Trong Hội thi “Nhân viên nuôi dưỡng giỏi” cấp Huyện năm học 2016-2017, đạt giải ba với thực đơn gồm: Cơm trắng; Thức ăn mặn: Thịt gà+lợn nấu cari; Canh đu đủ, cà rốt nấu thịt 26 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Món: Cơm trắng Món: Thịt gà+lợn nấu cari 27 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Món canh đu đủ, cà rốt nấu thịt 3.4 Biện pháp 4: Chống lãng phí đảm bảo vệ sinh an tồn thực phẩm 3.4.1 Chống lãng phí: Thực phẩm bị hao hụt tất cá khâu từ khâu chuẩn bị đồ, khâu giao nhận thực phẩm , chế biến, chia ăn đến khâu giáo viên tổ chức ăn lớpvà với sơ xuất nhỏ dẫn đến hao hụt thực phẩm Thực phẩm không tươi ngon, không đảm bảo chất lượng, bị dập nát,có mùi, màu lạ, có nguy bị ngộ độc bị bỏ Chế biến không ngon trẻ ăn không hết xuất Thức ăn chia xong khơng đậy kín, bị nhiễm bẩn phải bỏ Trong ăn giáo viên khơng chăm sóc trẻ chu trẻ làm đổ vãi thức ăn Nếu thực phẩm bị thất làm cho bữa ăn trẻ khơng đảm bảo chất lượng Chính vậy, để hạn chế tối đa điều này, đồng nghiệp trọng đến khâu: 28 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Khi giao nhận thực phẩm người trực tiếp đứng nấu phải nhận đủ số lượng, chủng loại, kiểm tra kỹ chất lượng thực phẩm (đảm bảo tươi ngon, an toàn vệ sinh) giám sát Ban Giám Hiệu, giáo viên, kế tốn Trong chế biến, tơi đồng nghiệp phải thực nghiêm túc từ khâu sơ chế đến chia ăn Chia ăn đảm bảo đủ số lượng xuất ăn, thức ăn phải đậy vung cẩn thận Giáo viên phải bao quát trẻ ăn, tránh đổ vỡ Kế tốn cơng khai thực đơn hàng ngày, cơng khai tài hàng ngày để tạo lòng tin phụ huynh vào nhà trường 3.4.2 Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Nhận thức tầm quan trọng công tác phục vụ bữa ăn cho trẻ trường mầm non, VSATTP vấn đề đặc biệt quan trọng nhân viên nuôi dưỡng thực phẩm định chất lượng dinh dưỡng bữa ăn trẻ Tôi đồng nghiệp ln thực nghiêm túc quy trình giao nhận, chế biến thực phẩm, sơ chế, chế biến đến chia ăn Thực phẩm nhận phải đảm bảo tươi ngon, đủ chất, đủ lượng, đảm bảo vệ sinh Chế biến thực phẩm đảm bảo theo nguyên tắc chiều Lưu mẫu thực phẩm chín tủ lạnh 24h Trong q trình sử dụng thực phẩm chất lượng khơng đảm bảo phải có biện pháp xử lý kịp thời, không chế biến cho trẻ thực phẩm chất lượng * Vệ sinh cá nhân: Hiểu rõ với cá nhân có ảnh hưởng lớn đến VSATTP nhà trường, tơi đồng nghiệp nghiêm túc thực quy định khám sức khỏe định kì , rửa tay xà phòng trước chế biến chia ăn cho trẻ Trang phục, đầu tóc gọn gàng, mũ , tạp dề trang , găng tay chế biến , chia ăn * Vệ sinh đồ dùng dụng cụ nhà bếp: Đồ dùng dụng cụ dùng cho giao nhận chế biến chia ăn phải đảm bảo vệ sinh Nơi để sơ chế thực phẩm sống phải xa nơi để thực phẩm chín Dụng cụ để pha chế, rửa đựng thực phẩm sống không dùng cho thức ăn nấu chín 29 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Hàng ngày, quét lau dọn bếp trước sau nấu Hấp sấy bát thìa trẻ Trước sau nấu phải rửa xoong nồi dụng cụ khác Cối xay thịt sau lần dùng xong phải rửa phơi khô Tủ lạnh phải xả đá lau chùi hàng tuần Thực phẩm sơng chín phải để gọn gàng hộp có nắp đậy kín, Mắm, muối khơng đựng đồ chứa sắt, đồng, nhôm tránh gây ô nhiễm thực phẩm Các dụng cụ chế biến inox, phải đảm bảo vệ sinh Thùng rác, nước vo gạo phải đậy nắp kín để nơi quy định Hàng ngày, hàng tuần, phân công người trực tiếp phải đến sớm mở cửa phòng bếp cho thơng thống Kiểm tra hệ thống bếp ga, gas, hệ thống điện trước sử dụng Nếu có biểu khơng an tồn chúng tơi báo với ban giám hiệu nhà trường để kịp thời xử lý Ngồi ln ghi nhớ vận dụng ngun tắc vàng an toàn thực phẩm * Vệ sinh môi trường xung quanh: Nguồn nước: Nước thiếu nước sử dụng nhiều việc chế biến thực phẩm vệ sinh sinh hoạt hàng ngày trẻ Trường mầm non sử dụng nước sinh hoạt lấy từ nguồn nước giếng khoan qua hệ thống lọc sạch, nước máy… Nước uống nấu ăn nước tinh khiết từ công ty, đảm bảo chất lượng vệ sinh cao, có kiểm định vệ sinh an toàn thực phẩm Nước uống đựng bình có nắp đậy chuyển lớp học Xử lý rác thải: Với trường mầm non trẻ ăn bán trú tập trung khu nên lượng rác thải, chất thải, nước thải….được thải nhiều, không xử lý tốt làm ô nhiễm môi trường Rác thải nơi tập trung sinh sôi nở loại côn trùng ruồi, muỗi… nguyễn nhân gây mầm bệnh, dẫn đến ngộ độc thức ăn trẻ chúng bay đến nơi sơ chế, chế biến, đậu vào thức ăn truyền bệnh dịch Chính nên chất thải, rác thải để xa nơi khu sơ chế, chế biến thực phẩm trẻ để vào thùng đựng có nắp đậy kín thu gom vào nơi quy định Bên cạnh đó, trường có cống nước ngầm 30 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non để khơng có mùi hơi, thối khu vệ sinh khép kín ln cọ rửa hàng ngày Kết quả: Nhà trường Trung tâm y tế Huyện Gia Lâm đánh giá cao công tác Vệ sinh môi trường Vệ sinh an tồn thực phẩm cho trẻ Trong năm học khơng có dịch bệnh hay vụ ngộ độc thực phẩm xảy 3.5 Biện pháp 5: Tham mưu với Ban giám hiệu bổ sung sở vật chất phục vụ công tác chăm sóc ni dưỡng: Cơ sở vật chất đầy đủ điều kiện để giáo viên nhân viên thực tốt nhiệm vụ chăm sóc, ni dưỡng giáo dục trẻ Chính thể đầu năm học hàng tháng đồng nghiệp kiểm kê đồ dùng, trang thiết bị cịn thiếu hay hỏng hóc để tham mưu với Ban giám hiệu cho bổ sung Kết quả: Nhà trường sửa máy xay thịt, sửa lại xe đẩy, cho bổ sung thêm chảo rán, rổ, rá, bát, đĩa, thìa, khay đựng cơm vãi, sửa chạn bát, sửa hệ thống nước sinh hoạt… Thay đầy đủ, trang thiết bị, đồ dùng thiếu đầu tư hoàn toàn inox, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tạo thuận lợi cho công tác phục vụ nuôi dưỡng đạt hiệu cao 3.6 Biện pháp 6: Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh học sinh * Tuyên truyền tầm quan trọng dinh dưỡng thể nguồn gốc chất dinh dưỡng Để cho trẻ bữa ăn ngon, hợp lý nhận thức tầm quan trọng việc chăm sóc dinh dưỡng trẻ với tinh thân trách nhiệm cao, từ đầu năm học xếp thời gian, thường xuyên lên lớp dự ăn trẻ, để kịp thời điều chỉnh phương pháp chế biến ăn cho cháu thơm ngon Tơi tham khảo phối hợp với chị em tổ nuôi tổ dạy để trao đổi với chị em lợi ích dinh dưỡng thể Dinh dưỡng cần thiết thiếu, cần phải để cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho thể đặc biệt thể trẻ phát triển Vận dụng hiểu biết mình, tơi giúp chị em hiểu rõ tác dụng chất dinh dưỡng thể Ngồi ra, tơi cịn thường xun phối hợp giáo viên tuyên truyền phổ biến cho phụ huynh biết cách chăm sóc trẻ, cách chế biến ăn cho 31 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non trẻ hợp lý , khoa học biết sử dụng loại thực phẩm bổ sung chất loại thực phẩm thay nhằm giúp trẻ phát triển chiều cao, phụ huynh cháu suy dinh dưỡng thấp còi: a Các chất Chất đạm: Bồi bổ thể giúp trẻ khỏe mạnh Bố, mẹ sử dụng đậu Hà Lan loại đậu khác (kể đậu nguyên đậu xay hộp), trứng, cá, thịt gà, thịt lợn, sữa, sữa chua mát Chất tinh bột: nguồn cung cấp lượng chủ yếu cho cở thể bữa ăn ta ăn nhiều tinh bột : bánh mì, gạo nguyên hạt, cháo thịt, bánh mì ngơ, bánh trứng Chất béo : nguồn cung cấp lượng dung môi Vitamin tan dầu mỡ : Vitamin A, D, E Rau hoa quả: Có chứa chất bổ dưỡng chất xơ, quan trọng cho khỏe mạnh từ Rau củ màu sắc tốt, ví dụ đậu xanh, cà rốt, khoai lang, cà chua, rau chân vịt dưa chuột (cả vỏ), hay đào, mơ, lê táo (rửa hoa để nguyên vỏ) thể không bị ơxi hố Nước Trắng: Là nguồn chất lỏng tốt đói với thẻ mà lại rẻ Cho nước sinh tố bổ dưỡng nước pha với nước trắng theo tỷ lệ Chất xơ : Ngoài chất dinh dưỡng nói trên, thể cịn cần chất xơ giúp đưa nhanh chất thải khỏi ống tiêu hố phịng bệnh táo bón b Nhóm Thức ăn: Các chất dinh dưỡng có hàm lượng định, nên chọn phối hợp nhiều khác để đa dạng hố ăn Bên cạnh chất dinh dưỡng cần thiết nhóm thức ăn như: Gạo, mỳ, ngơ, khoai, ….và sản phẩm chế biến bánh đa, mỳ sợi, miến, sắn… xếp vào nhóm thực vật nguồn thức ăn chủ yếu cung cấp đại phận lượng phần Hiện nay, cần đa dạng hoá phần ăn lương thực Ở nơng thơn, ngồi gạo cịn khoai, ngơ ăn thích hợp cho nhiều tuổi muốn ăn bớt cơm để khơng bị béo phì táo bón 32 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Đường: Hấp thu nhanh thẳng vào máu nên có tác dụng cấp thiết trường hợp cấp thời trường hợp hạ đường huyết, nhanh chóng phục hồi Thịt: Thịt có chất Sắt dễ hấp thụ lạng ngày cần thiết.Nhưng q trình tiêu hố thịt tạo nhiều chất đơc, khơng nhanh chóng đựoc thải ngồi nêu táo bón chẳng hạn, chất độc hấp thụ vào thể Chỉ nên ăn thịt vừa phải nên ăn nhiều thịt gia cầm Cá: Là loại thức dễ tiêu hoá nên cần khuyến khích ăn nhiều Nó chống vữa xơ động mạch, tối đa nên ăn bữa cá/tuần Nhu cầu Canxi sắt cần thiết nên nên ăn nhiều cá mà ăn cá nhỏ, ăn xương nhiều Canxi Trứng : Là nguồn thức ăn hoàn chỉnh, giá trị dinh dưỡng cao có nhiều cholestorol nên ăn có mức độ Đậu: Các loại sản phẩm chế biến từ đậu lành, loại đậu có nhiều chất đạm Chúng ta chế biến nhiều loại thức ăn sữa đậu lành, đậu phụ Dầu mỡ, bơ : Hiện bữa ăn nhân dân ta lượng béo cải thiện tình hình nay, ta cần tăng cường thêm chất béo bữa ăn.Trong bữa ăn nên ăn có mức độ ý sử dụng dầu thực vật có tác dụng đề phịng bệnh vữa xơ động mạch Trong dầu ăn có Vitamin chống Ơxi hố Sữa : Là thức ăn quý , phù hợp với trẻ em Vì chứa nhiều canxi Quả chín : Lên ăn nhiều nguồn cung cấp vitamin, khống chất cần cho chuyển hóa cho thể tạo chất chống ơxi hóa , chất xơ giúp phịng táo bón Rau : Cũng , rau nguồn cung cấp vitamin chất khống ngồi rau , củ , ý cần ăn nhiều loại rau xanh rau ngót, rau muống , rau rền …Vì xanh có khả phịng chống lão hóa Trong nhóm thức ăn phải đầy đủ , lượng cân đối thức ăn thực vật động vật hàng ngày chia thành nhóm 33 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Nhóm cung cấp chất đạm như: Thịt cá, tôm, cua, loại đỗ hạt , đậu tương giúp thể xây dựng bắp tạo khoáng thể đặc biệt phát triển tế bào Nhóm chu cấp chất béo như: Dầu, mỡ, lạc, vừng, nhóm vừa cung cấp lượng cao vừa làm tăng cảm giác ngon miệng giúp trẻ hấp thụ sử dụng tốt loại vitamin chất béo A, D, E, K, vitamin Nhóm chất bột đường như: Bột, cháo, cơm, mỳ, bún nhóm cung cấp lượng chủ yếu cho thể bắp Nhóm cung cấp vitamin khoáng chất: Rau đặc biệt loại rau màu xanh thẫm rau ngót, rau muống, rau rền , rau cải, mồng tơi loại có màu đỏ vàng chuối , đu đủ, xồi, cam, cà chua, gấc …nhóm cung chất loại dinh dưỡng chất đóng vai trị chất xúc tác thành phần hóa học thể * Phối kết hợp, trao đổi với gia đình kĩ thuật chế biến ăn phù hợp với trẻ đảm bảo VSATTP Tận dụng giây phút ỏi buổi họp phụ huynh, đầu năm, cuối năm, bên cạnh đón trả trẻ, cô giáo trường kết hợp với để tuyên truyền tới bậc phụ huynh chất lượng bữa ăn trẻ giá trị dinh dưỡng củabữa ăn cho trẻ trường Ban đầu, phụ huynh chưa quan tâm đến vấn đề nghe kể thích ăn ăn trường nên nhiều phụ huynh đến tìm học hỏi Chúng tơi nói với phụ huynh Việc chế biến thức ăn phải đảm bảo vệ sinh tuyệt đối chế biến ăn Từ tất khâu: lựa chọn, sơ chế, chế biến tất phải hoàn hảo, đảm bảo VSATTP đặt lên hàng đầu Trong bếp nấu phải sử dụng đồ dung dụng cụ inox để nấu nướng, không dùng chung đồ dùng thực phẩm sống chín, tạo khơng gian chế biến bảo quản nhiệt độ thích hợp theo mùa, có lưu mẫu sau nấu chín Bên cạnh việc đảm bảo việc trẻ em nuôi dưỡng với thực phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh việc kết hợp với giáo rèn thói quen vệ sinh 34 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non ăn uống việc cần quan tâm, điều tránh cho trẻ số bệnh thông thường: đau bụng ỉa chảy ngộ độc Ngoài việc chuyên tâm với công việc giao, nhân viên nuôi dưỡng chúng tơi chuẩn trình độ chun mơn, học hỏi nhiều phương tiện khác như: sách báo, phương tiện truyền thơng, tìm hiểu qua kinh nghiệm đồng nghiệp để nấu ăn ngon, chế biến phương pháp, hợp lí, phối kết hợp loại thực phẩm để ăn đạt gia trị dinh dưỡng cao Món thịt bị sốt vang hay thêm gia vị: gừng, xả, quế, gia vị sốt vang để ăn hấp dẫn Thay luộc xào Nhà trường chúng tơi ln khuyến khích phụ huynh đến tham quan bữa ăn trẻ Từ đó, phụ huynh có nhìn đắn với khâu chăm sóc chúng tơi Mỗi ăn nghệ thuật, người đầu bếp nghệ sĩ Tạo niềm tin tưởng từ phụ huynh giữ em trường nguồn động viên lớn để tiếp tực làm việc Với phương châm “Mẹ cô hai cô giáo” để nuôi dạy trẻ biện pháp cần thiết để đảm bảo chất dinh dưỡng cho bé Vì cần tạo lòng tin phu huynh để họ nhận thức chất lượng bữa ăn trẻ trường vô quan trọng để họ tự nguyện giúp đỡ nhà trường cần thiết Để có điều tạo niềm tin với bậc phụ huynh hình thức: Tơi giáo viên phối hợp để tuyên truyền tới cha mẹ trẻ nội dung kiến thức sức khỏe, tổ chức hợp lý bữa ăn, phong chống bênh dịch,phòng chống suy dinh dưỡng, bệnh thiếu vi chất (thiếu vitamin A, thiếu sắt, thiếu iot….), thực đơn trẻ theo mùa… Thơng qua góc tun truyền nhóm lớp, qua viết ngắn gọn súc tích, thông tin dễ hiểu, gần gũi kèm với hình ảnh minh họa để vào lịng người nên cha mẹ học sinh quan tâm Công khai thực đơn, tài bữa ăn hàng ngày để phụ huynh biêt Ngồi cịn khuyến khích phụ huynh đến tham quan ăn trẻ “Trăm nghe khơng thấy” Từ phụ huynh tin tưởng vào nhà trường tỷ lệ trẻ ăn trường 100% 35 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Hiệu SKKN Với biện pháp đề đưa vào áp dụng năm học 2016-2017, công tác chăm sóc ni dưỡng đạt kết tốt Bản thân tơi đồng nghiệp có kiên thức bản, kinh nghiệp quý báu chăm sóc ni dưỡng vệ sinh an tồn thực phẩm cho trẻ, thực tốt quy chế chăm sóc ni dưỡng Tổ ni chúng tơi thực quy trình giao tiếp, chế biến thực phẩm đảm bảo vệ sinh Tập thể giáo viên, nhân viên, có ý thức trách nhiệm cao, phối hợp chặt chẽ với trình chăm sóc ni dưỡng trẻ Thực đơn cửa trẻ phong phú, đủ nhóm chất dinh dưỡng, đảm bảo cho phần ăn trẻ Bữa ăn nâng cao, đổi phù hợp với trẻ đảm bảo cân đối tỷ lệ chất dinh dưỡng Trong suốt thời gian thực đề tài không xảy ngộ độc thực phẩm Trẻ đến trường hầu hết tăng cân, khỏe mạnh, thông minh, nhanh nhẹn Phụ huynh học sinh hiểu tin tưởng nhà trường phối hợp chăm sóc trẻ Trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ 100% băng inox, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để phục vụ cho cơng tác chăm sóc trẻ Sau thời gian nghiên cứu đưa vào thực nghiệm số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non, thu kết thực nghiệm tương đối tốt Điều chứng tỏ, biện pháp tơi áp dụng có giá trị thực tiễn cao để góp phần nâng cao chất lượng bữa ăn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ trường mầm non Điều thể rõ nét bảng so sánh đối chiếu kết thực nghiệm sau BẢNG SO SÁNH VÀ ĐỐI CHIẾU KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM Thời Kết đầu năm 36 Kết cuối năm Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non gian Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ % Trẻ đến lớp toàn trường 371 100 384 100 Trẻ ăn trường 371 100 384 100 Kênh bình thường 352 94.4 371 96,6 Kênh suy dinh dưỡng 19 5.2 13 3.4 Kênh bình thường 348 93.8 369 96.1 Kênh thấp còi 23 6.2 15 3.9 Nội dung Cân nặng Chiều cao Calo đạt MG: 80.3 MG:84.2 NT: 79.1 NT:81.0 Từ kết trên, dễ dàng nhận thấy: tỷ lệ trẻ SDD thấp còi cuối năm giảm đáng kể so với đầu năm Đặc biệt, năm khơng có dịch bệnh, ngộ độc thức ăn xảy Trường trung tâm y tế Huyện Gia Lâm đánh giá xếp loại tốt VSATTP Có kết nhờ nỗ lực phấn đấu tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường trình chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ, thực tốt kế hoạch năm học mà nhà trường đặt 37 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non III KẾT LUẬN - KHUYẾN NGHỊ Kết luận Trong công tác nuôi dưỡng trẻ trường Mầm non, giúp trẻ phát triển thể chất tăng cường sức khỏe, góp phần phát triển nhân cách người việc nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ đóng vai trị vơ quan trọng Chất lượng bữa ăn đảm bảo giúp cho phát triển tốt thể chất, có sức khỏe tốt để học tập vui chơi Từ ươm mầm tài cho hệ tương lai theo lời Bác nói: “Trẻ em tương lai đất nước.” Bài học kinh nghiệm Để đảm bảo chất dinh dưỡng cho bữa ăn trẻ trường Mầm non , thân rút số học kinh nghiệm sau: Nhận thức công tác chăm sóc ni dưỡng trẻ mầm non có vai trị đặc biệt quan trọng Người nhân viên nuôi dưỡng phải không ngừng học hỏi tự rèn luyện để bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn Ln ln đúc kết rút kinh nghiệm, nghiên cứu thay đổi thực đơn, cải tiến cách chế biến ăn phù hợp với khảu vị dể trẻ ăn ngon miệng, ăn hết xuất Hiểu rõ tầm quan trọng công tác VSATTP, nắm 10 nguyên tắc vàng chế biến ăn cho trẻ Biết lắng nghe ý kiến đóng góp đồng nghiệp Phối hợp chặt chẽ với phận nhà trường để chăm sóc nuôi dưỡng trẻ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền với phụ huynh học sinh cộng đồng vấn đề dinh dưỡng Chấp hành nghiêm túc quy chế ngành, nội quy, quy định nhà trường Khuyến nghị - đề xuất Vì sức khỏe cộng đồng đặc biệt mầm non tương lai có bữa ăn ngon đảm bảo đủ chất dinh dưỡng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho phát triển thể chất trẻ tơi có đề xuất sau : Với cá nhân nhà trường: 38 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Mỗi cán công nhân viên nhà trường cần làm tốt cơng tác chăm sóc ni dưỡng giáo dục dinh dưỡng cho trẻ Mỗi nhân viên nuôi dưỡng cần nêu cao tinh thần trách nhiệm trình thực nhiệm vụ từ khâu giao nhận, sơ chế, chế biến thực phẩm đến khâu chia ăn, phải bảo đảm bảo đủ lượng, đủ chất tuyệt đối an toàn trẻ Với nhà trường cần tạo điều kiện nhiều cho đội ngũ nhân viên nuôi dưỡng giao lưu, học hỏi từ trường điểm địa bàn lĩnh vực nuôi dưỡng Với PGD&ĐT tiếp tục mở lớp tập huấn bồi dưỡng công tác nuôi dưỡng tạo điều kiện cho nhiều nhân viên nuôi dưỡng kiến tập trường điểm để nhân viên có hội học hỏi kinh nghiệm, nâng cao trình độ chuyên môn cho bữa ăn trẻ đảm bảo vệ sinh nhu cầu dinh dưỡng Trên số kinh nghiệm để thực tốt công tác nuôi dưỡng nhằm “Nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non” mà thân thực năm học 2016 - 2017 đạt hiệu cao Tôi mong nhận quan tâm đóng góp ý kiến đồng chí lãnh đạo bạn đồng nghiệp giúp cho vấn đề nghiên cứu sáng tỏ Tôi xin chân thành cảm ơn! 39 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non 40 ... ? ?Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non? ?? tơi nhận thấy có số thuận lợi khó khăn định: 2.1 Thuận lợi Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non. .. thịt 26 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Món: Cơm trắng Món: Thịt gà+lợn nấu cari 27 Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non Món canh... chia ăn, vệ sinh an tồn thực phẩm vệ sinh mơi trường Tơi tìm tịi, nghiên cứu đưa vào thực hiện: ? ?Một số biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn cho trẻ trường mầm non? ?? Một số biện pháp nâng cao chất