ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI r NGUYỄN THỊ KIM TIÊN ma c y, KHOA Y DƯỢC VN U Giang ne an dP ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH CÓ TIỀN SỬ LAO PHỔI TẠI ici BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƯƠNG ho ol of M ed TỪ 2012 ĐẾN 2016 KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Co p yri gh t@ Sc NGÀNH Y ĐA KHOA Hà Nội - 2018 r NGUYỄN THỊ KIM TIÊN ma c y, KHOA Y DƯỢC VN U ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG ne an dP Ở BỆNH NHÂN BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH CÓ TIỀN SỬ LAO PHỔI TẠI BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƯƠNG ho ol of M ed ici TỪ 2012 ĐẾN 2016 KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH Y ĐA KHOA KHÓA: QH.2012.Y gh t@ Sc Người hướng dẫn 1: PGS.TS HOÀNG THỊ PHƯỢNG Co p yri PGS.TS VŨ XUÂN PHÚ Người hướng dẫn 2: Hà Nội - 2018 VN U LỜI CẢM ƠN r ma c y, Lời đầu tiên, xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc tới PGS.TS Vũ Xuân Phú - Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương - Giám đốc Trung tâm Đào tạo - Chỉ đạo tuyến - PGS.TS Hoàng Thị Phượng - Giảng viên Khoa Y Dược - Đại học Quốc gia Hà Nội hướng dẫn, bảo tận tình, truyền đạt cho tơi nhiều kiến thức quý báu tinh thần học tập, làm việc nghiêm túc q trình thực khóa luận ne an dP Tôi xin chân thành cảm ơn Ths.Bs Vũ Văn Thành – Trưởng khoa Khoa Bệnh phổi mạn tính tạo điều kiện thuận lợi có góp ý kiến nhận xét quý báu giúp tơi hồn thành khóa luận ici Tơi xin trân trọng cảm ơn tồn thể khoa, phịng Bệnh viện Phổi Trung ương, đặc biệt Trung tâm Đào tạo - Chỉ đạo tuyến, Khoa Bệnh phổi mạn tính, Phịng Kế hoạch - Tổng hợp tạo điều kiện giúp đỡ để tơi thực khóa luận ho ol of M ed Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban Giám hiệu, toàn thể thầy cô giáo Khoa Y Dược- Đại học Quốc gia Hà Nội truyền đạt kiến thức q báu q trình học tập trường Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn chia sẻ bệnh nhân đồng hành với qua bệnh án suốt trình thực nghiên cứu Co p yri gh t@ Sc Cuối cùng, tơi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình bạn bè bên cạnh, động viên suốt q trình học tập thực khóa luận Hà Nội, ngày 10 tháng 04 năm 2018 Nguyễn Thị Kim Tiên VN U MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT y, DANH MỤC CÁC BẢNG ma c DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ ĐẶT VẤN ĐỀ r CHƯƠNG TỔNG QUAN 1.1 Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ne an dP 1.1.1 Định nghĩa BPTNMT 1.1.2 Dịch tễ 1.1.3 Các yếu tố nguy BPTNMT 1.1.4 Cơ chế bệnh sinh 1.1.5 Triệu chứng lâm sàng 1.1.6 Triệu chứng cận lâm sàng 1.1.7 Chẩn đoán BPTNMT ici 1.1.8 Chẩn đoán mức độ nặng BPTNMT ed 1.1.9 Chẩn đoán đợt cấp BPTNMT 12 ho ol of M 1.2 Bệnh lao phổi 13 1.2.1 Khái niệm 13 1.2.2 Dịch tễ 14 1.2.3 Đặc điểm tổn thương lao phổi hình ảnh di chứng lao phổi Xquang CLVT 15 1.3 Mối quan hệ BPTNMT lao phổi 16 CHƯƠNG ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17 Sc 2.1 Đối tượng nghiên cứu 17 2.2 Phương pháp nghiên cứu 17 gh t@ 2.2.1 Thiết kế nghiên cứu 17 2.2.2 Cỡ mẫu nghiên cứu 17 2.2.3 Các bước tiến hành nghiên cứu 18 Co p yri 2.3 Nội dung nghiên cứu 18 2.3.1 Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng 18 2.3.2 Nghiên cứu đặc điểm cận lâm sàng 19 2.3.3 Đánh giá mức độ nặng đợt cấp BPTNMT Anthonisen(1987) 19 2.3.4 Đánh giá tiêu cận lâm sàng 20 VN U 2.4 Đạo đức nghiên cứu 24 2.5 Phương pháp xử lý số liệu 24 CHƯƠNG KẾT QUẢ 25 y, 3.1 Đặc điểm chung nhóm bệnh nhân nghiên cứu 25 3.1.1 Đặc điểm tuổi, giới 25 ma c 3.1.2 Đặc điểm tiền sử 25 3.1.3 Đặc điểm triệu chứng lâm sàng 27 r 3.1.4 Đặc điểm cận lâm sàng 28 3.2 Một số yếu tố lâm sàng liên quan đến mức độ nặng đợt cấp BPTNMT có tiền sử lao phổi (n=71) 34 ne an dP CHƯƠNG BÀN LUẬN 37 4.1 Những hạn chế nghiên cứu 37 4.2 Đặc điểm tuổi, giới 37 4.3 Đặc điểm liên quan đến tiền sử 38 4.3.1 Đặc điểm liên quan đến tiền sử lao phổi 38 4.3.2 Đặc điểm tiền sử khác 38 ici 4.4 Đặc điểm lâm sàng 39 ed 4.5 Đặc điểm cận lâm sàng 40 4.5.1 Sự biến đổi số số khí máu động mạch 40 ho ol of M 4.5.2 Công thức máu, CRP 40 4.5.3 Đặc điểm vi khuẩn gây bệnh 41 4.5.4 Các tổn thương Xquang 41 4.5.5 Các hình ảnh tổn thương CLVT 42 4.5.6 Sự biến đổi điện tâm đồ 43 4.5.7 Đặc điểm chức thơng khí 44 Sc 4.6 Một số yếu tố lâm sàng liên quan đến mức độ nặng đợt cấp BPTNMT có tiền sử lao phổi 46 gh t@ 4.6.1 Liên quan yếu tố tuổi, giới đợt cấp BPTNMT 46 4.6.2 Liên quan tiền sử lao phổi đợt cấp BPTNMT 47 4.6.3 Liên quan bệnh đồng mắc đợt cấp BPTNMT 47 KẾT LUẬN 49 yri TÀI LIỆU THAM KHẢO 51 Co p PHỤ LỤC 56 VN U DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt tiếng Việt y, BPTNMT: bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ma c CLVT: cắt lớp vi tính RLTKHH: Rối loạn thơng khí hỗn hợp r RLTKTN: Rối loạn thơng khí tắc nghẽn ne an dP Viết tắt tiếng Anh CAT: COPD Assessment Test COPD: Chronic Obstructive Pulmonary Disease CRP: C – Reactive Protein FVC: Forced Volume Capacity ici FEV1: Forced Expiratory Volume in One Second ho ol of M LYM: Lymphocyte ed GOLD: Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease mMRC: modified Medical Research Council NEUT: Neutrophil TB: Tuberculosis Sc WBC: White Blood Cell Co p yri gh t@ WHO: World Health Organization VN U DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2: Phân độ khó thở theo mMRC ma c y, Bảng 1: Mơ tả hình ảnh tổn thương phổi BPTNMT CLVT lồng ngực Bảng 3: Phân loại mức độ nặng đợt cấp BPTNMT theo Burge S (2003) Bảng 6: Các triệu chứng lâm sàng ne an dP Bảng Đặc điểm tiền sử liên quan đến lao phổi r Bảng Phân bố đối tượng theo giới tính, nhóm tuổi Bảng Phân loại đợt cấp BPTNMT theo Anthonisen 1987 Bảng 8: Đặc điểm bạch cầu CRP Bảng 9: Đặc điểm vi khuẩn gây bệnh ici Bảng 10: Đặc điểm khí máu động mạch ed Bảng 12: Đặc điểm hình ảnh tổn thương CLVT ho ol of M Bảng 13 Sự biến đổi điện tim Bảng 14: Đặc điểm số chức thơng khí Bảng 15 Phân loại rối loạn thơng khí hơ hấp giai đoạn theo GOLD 2017 Bảng 16 Liên quan yếu tố tuổi, giới với mức độ nặng đợt cấp BPTNMT Sc Bảng 17 Liên quan tiền sử lao phổi với mức độ nặng đợt cấp BPTNMT Co p yri gh t@ Bảng 18 Liên quan bệnh đồng mắc với mức độ nặng đợt cấp BPTNMT Hình Thang điểm CAT y, Hình Sơ đồ nghiên cứu ma c Hình Đặc điểm bệnh đồng mắc Hình Tỷ lệ số lượng bạch cầu ne an dP Hình Sự biến đổi CRP Hình Các tổn thương Xquang ngực yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici Hình Đặc điểm điện tim Co p r Hình Đặc điểm hình ảnh tổn thương Xquang ngực Hình Sự biến đổi số lượng bạch cầu VN U DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ VN U ĐẶT VẤN ĐỀ ma c y, Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) lao phổi hai bệnh đường hô hấp gây chi phí tốn lớn tỷ lệ tử vong cao cộng đồng r Tại Hoa Kỳ, BPTNMT nguyên nhân gây tử vong thứ tư sau bệnh tim, ung thư đột quỵ Dự báo năm 2020 BPNMT nguyên nhân thứ ba gây tử vong tồn giới[41,61] Cịn riêng Châu Âu, BPTNMT nguyên nhân hô hấp gây tử vong đứng thứ hai sau ung thư phổi[43] ho ol of M ed ici ne an dP Tính riêng Mỹ, năm 2006 có 1.254.703 trường hợp nhập viện đợt cấp BPTNMT, tỷ lệ tử vong bệnh viện 4,3%, chi phí điều trị trung bình 545 la tổng chi phí điều trị lên tới 11,9 tỷ đô la Theo báo cáo Hiệp hội Hơ hấp Châu Âu năm 2013, chi phí dành cho BPTNMT hen suyễn lên đến hớn 200 tỷ euro[43,60] Tính riêng Việt Nam năm 2009, chi phí cho ngày điều trị BPTNMT trung bình 504.417 đồng, nửa mức lương tối thiểu tháng người Việt Nam năm 2009 Trong chủ yếu chi phí dành cho thuốc, máu, dịch truyền cận lâm sàng, chi phí vật tư tiêu hao thủ thuật thấp[25] Sc Năm 2016, Tổ chức Y tế Thế giới thông báo bệnh lao nguyên nhân thứ gây tử vong giới, xếp HIV/AIDS, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu bệnh truyền nhiễm[47] Từ 2000- 2016 có 53 triệu người cứu sống nhờ chẩn đoán điều trị kịp thời, ước tính riêng năm 2011 tồn giới có 1,4 triệu người chết bệnh lao, năm 2016 1,3 triệu người[58] Co p yri gh t@ Giữa BPTNMT bệnh lao phổi có chung nhiều yếu tố nguy mối quan hệ học Việc bệnh nhân BPTNMT sử dụng corticoid yếu tố tiền đề cho lao phổi Những người có tiền sử lao trước có nhiều khả bị BPTNMT sau đó, thương tổn cấu trúc phổi đợt lao phổi dẫn tới tắc nghẽn đường thở mạn tính khối lượng phổi giảm Bệnh nhân mắc BPTNMT sử dụng liệu pháp corticosteroid làm tăng biểu bệnh lao ngược lại, mắc bệnh lao tăng tính nhạy cảm với bệnh BPTNMT sau này[57,58] ne an dP r ma c y, VN U Theo nghiên cứu bệnh viện Thụy Điển, bệnh nhân BPTNMT có tỷ lệ nguy phát triển bệnh lao tiến triển tăng gấp lần so với đối tượng chung Ngồi ra, bệnh nhân BPTNMT người có lao hoạt động có nguy tử vong gấp đơi tất bệnh nhân lao chẩn đoán năm so với bệnh nhân lao khác[48] Điều quan trọng bác sĩ lâm sàng việc điều trị bệnh BPTNMT kiểm soát bệnh lao Tuy nhiên Việt Nam tính tới thời điểm chưa có nhiều nghiên cứu mối liên quan hai bệnh này, chưa có nghiên cứu nghiên cứu đợt cấp BPTNMT bệnh nhân có tiền sử lao phổi Vì chúng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có tiền sử lao phổi Bệnh viện Phổi Trung ương từ 2012 đến 2016 với hai mục tiêu nghiên cứu: ici Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đợt cấp có tiền sử lao phổi đến khám và điều trị Bệnh viện Phổi Trung ương từ tháng 9/2012 đến tháng 12/2016 Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed Nhận xét số yếu tố lâm sàng liên quan đến mức độ nặng đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có tiền sử lao phổi ne an dP r ma c y, VN U chứng lao phổi Xquang nhóm khơng có chứng lao phổi Xquang cho kết số FVC 67,78 ± 17,19, FEV1là 45,58 ± 17,65, số nhóm có di chứng lao phổi giảm nhiều nhóm khơng có di chứng, khác biệt có ý nghĩa thống kê Sei Won Lee (2011) nghiên cứu so sánh nhóm cho thấy số FVC nhóm khác khơng đáng kể, số FEV1 nhóm có chứng lao phổi giảm đáng kể có ý nghĩa thống kê [53] Nguyễn Viết Nhung (2011) cho kết FVC 82,40 ± 24,34, FEV1 50,89 ± 22,09, FVC cao nghiên cứu cho thấy FEV1 giảm giảm nhóm khơng có di chứng lao phổi [24] Các số nghiên cứu FVC 73,22 ± 26,12, FEV1 47,00 ± 23,9, kết tương đương với kết nghiên cứu trước gh t@ Sc ho ol of M ed ici Nghiên cứu Tống Thị Hiếu Tâm (2007) bệnh nhân sau điều trị lao phổi thấy 25,5% bệnh nhân có rối loạn thơng khí, RLTKHH 68,2%, RLTKTN 4,5% [28] Rối loạn thơng khí nghiên cứu Nguyễn Thị Mỹ Đang (2013) nhóm có di chứng lao phổi chủ yếu RLTKHH (84,1%), nhóm BPTNMT đơn RLTK chủ yếu RLTKTN (65,7%) [6] Nguyễn Huy Lực(2010) nghiên cứu BPTNMT đợt cấp bệnh nhân BPTNMT đơn cho thấy RLTKHH chủ yếu nam nữ, chiếm 84% Tác giả nhận xét có kết bệnh bùng phát phải vào viện, đồng thời bệnh chủ yếu giai đoạn cuối nên có khí phế thũng [20] Tuy nhiên nghiên cứu Nguyễn Văn Giang (2011) lại cho kết RLTKTN gặp chủ yếu nhóm với tỷ lệ 93% và 80% [7] Nhìn chung đa số nghiên cứu BPTNMT đợt cấp hay đợt cấp, nhóm BPTNMT có di chứng lao hay BPTNMT đơn cho kết RLTKHH chiếm ưu Nghiên cứu cho kết RLTKHH 61,8%, RLTKTN 38,2%, tỷ lệ RLTKHH/RLTKTN 1,6/1, phù hợp với đa số nghiên cứu Co p yri Các tác giả Nguyễn Huy Lực (2010), Cung Văn Tấn (2011), Phan Thị Hạnh (2012) nghiên cứu BPTNMT đợt cấp cho kết tỷ lệ bệnh nhân giai đoạn III IV chủ yếu [11,20,29] Nguyễn Huy Lực (2010) cho kết bệnh nhân vào viện giai đoạn I, chủ yếu giai đoạn III, giai 45 r ma c y, VN U đoạn II IV 32% Cung Văn Tấn (2011) cho kết 87,5% bệnh nhân giai đoạn III IV, giai đoạn IV chiếm 50% Nguyễn Văn Giang (2011) Nguyễn Thị Mỹ Đang (2013) so sánh nhóm có di chứng lao khơng có di chứng lao cho kết có tương xứng giai đoạn nhóm, gặp nhiều giai đoạn III, khác biệt có ý nghĩa thống kê [6], giai đoạn IV gặp Tỷ lệ giai đoạn III nhóm có di chứng lao nghiên cứu sấp sỉ 50% Nghiên cứu giai đoạn III IV 32,4%, giai đoạn I gặp 8,8%, khơng có khác biệt với nghiên cứu ne an dP 4.6 Một số yếu tố lâm sàng liên quan đến mức độ nặng đợt cấp BPTNMT có tiền sử lao phổi 4.6.1 Liên quan yếu tố tuổi, giới đợt cấp BPTNMT Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici Trong đợt cấp BPTNMT, bệnh nhân phải nhập viện có tương quan thuận với yếu tố tuổi cao, hút thuốc liên tục, tăng PaCO2, sử dụng corticoid, số BMI thấp, có tiền sử nhập viện, thời gian mắc BPTNMT năm, bệnh đồng mắc (tim mạch, đái tháo đường), khó thở nhiều [23] Ở nghiên cứu chúng tơi, tỷ lệ tăng dần từ mức độ nhẹ đến mức độ nặng tất độ tuổi Ở 40-55 tuổi, mức độ nhẹ trung bình sấp sỉ (4,2 5,6%), mức độ nặng 12,7%, gấp lần mức độ nhẹ Ở 56-70 tuổi, mức độ trung bình gấp lần mức độ nặng gấp lần mức độ nhẹ Đến độ tuổi từ 71 tuổi trở lên không gặp trường hợp mức độ nhẹ Tỷ lệ mức độ nặng độ tuổi 56-70 71 tuổi gần gấp lần độ tuổi 40-55 Tuổi già yếu tố làm tăng thêm mức độ nặng đợt cấp BPTNMT, nhiên điều khơng có ý nghĩa thống kê Sự khác biệt liên quan nam nữ với mức độ nặng đợt cấp BPTNMT khơng có ý nghĩa thống kê Ở nam giới, mức độ nặng gấp 1,6 lần mức độ trung bình, gấp gần lần mức độ nhẹ Còn nữ giới, hầu hết gặp mức độ nặng, trường hợp (10%) có mức độ trung bình khơng có trường hợp mức độ nhẹ Nữ giới có tỷ lệ hút thuốc 0%, tỷ lệ hút thuốc nam giới 68.5% (n =71), cần giải thích yếu tố làm nặng thêm tình trạng bệnh nữ giới thuốc hút 46 4.6.2 Liên quan tiền sử lao phổi đợt cấp BPTNMT VN U thuốc thụ động Tuy nhiên nghiên cứu chưa thể đưa yếu tố liên quan đến thuốc nghiên cứu hồi cứu không đầy đủ thông tin ne an dP r ma c y, Có nhiều nghiên cứu nói đến vai trị lao phổi cũ BPTNMT [48,57,62], nhiên nghiên cứu không đề cập đến vai trò lao phổi cũ đợt cấp BPTNMT Trong nghiên cứu này, không thấy liên quan tiền sử lao phổi mức độ nặng đợt cấp BPTNMT Tại thời điểm nghiên cứu hầu hết bệnh nhân mắc lao phổi lần, chủ yếu mức độ trung bình nặng, trường hợp có tiền sử mắc lao phổi lần khơng có trường hợp mức độ nhẹ, nhiên khác biệt khơng có ý nghĩa thống kê Thời gian từ mắc lao phổi đến chẩn đốn mắc BPTNMT ngắn tỷ lệ gặp đợt cấp BPTNMT cao, đa phần mức độ nặng Thời gian 10 năm có tỷ lệ đợt cấp mức độ nặng cao nhất, mức độ nhẹ chiếm tỷ lệ nhỏ gặp chủ yếu thời gian ici 4.6.3 Liên quan bệnh đồng mắc đợt cấp BPTNMT Sc ho ol of M ed Nghiên cứu Kim Seon Hye (2017) cho thấy tăng huyết áp BPTNMT có mối tương quan độc lập, tỷ lệ BPTNMT tăng bệnh nhân có tăng huyết áp cao so với bệnh nhân không tăng huyết áp (p < 0,001), huyết áp tăng, tỷ lệ FEV1/FVC FEV1 giảm [51] Tuy nhiên nghiên cứu chưa loại bỏ yếu tố hút thuốc phần lớn bệnh nhân BPTNMT có hút thuốc có hút thuốc bỏ, đồng thời khơng có chứng chứng minh liên quan tăng huyết áp đợt cấp BPTNMT Co p yri gh t@ Đái tháo đường bệnh rối loạn chuyển hóa thường song hành BPTNMT Đái tháo đường type làm tăng thời gian nằm viện tiên lượng tử vong đợt cấp BPTNMT [46,59] Điều liên quan đến sinh bệnh học đái tháo đường Đái tháo đường làm tăng khả nhiễm trùng trình nhiễm trùng phức tạp hơn, giảm khả miễn dịch, giảm đáp ứng tế bào, đáp ứng cytokine, giảm hóa ứng động khả thực bào… Vi khuẩn có khả sinh sản hoạt động mạnh môi trường glucose cao [44] Một chế giải thích tình trạng tăng đường 47 Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici ne an dP r ma c y, VN U huyết trường hợp BPTNMT đợt cấp sử dụng glucocorticoid [59] Hơn tỷ lệ tăng áp lực động mạch phổi bệnh nhân có BPTNMT kèm đái tháo đường type cao so với BPTNMT đơn [55] làm tăng thêm tình trạng nặng bệnh Hen phế quản bệnh lý viêm mạn tính đường thở, có tham gia nhiều loại tế bào chất trung gian hóa học, cytokin…Viêm mạn tính đường thở, tăng đáp ứng phế quản với yếu tố nguy gây hen cấp [1] Vì đợt cấp BPTNMT xảy hen phế quản làm tăng tắc nghẽn đường thở khó phân biệt rõ ràng hen cấp đợt cấp BPTNMT[42] Trong nghiên cứu chúng tôi, tất trường hợp có bệnh đồng mắc không biểu mức độ nhẹ, biểu mức độ trung bình thấp, hầu hết biểu mức độ nặng, cụ thể hen phế quản có trường hợp gặp mức độ nặng, trường hợp tăng huyết áp, có trường hợp mức độ trung bình (14,3%) cịn trường hợp (85,7%) mức độ nặng, trường hợp đái tháo đường có đến trường hợp (75%) mức độ nặng, nhiên khác biệt khơng có ý nghĩa thống kê (p > 0,05), cho cỡ mẫu nghiên cứu khơng đủ lớn Mặc dù khơng có ý nghĩa thống kê có khác biệt tỷ lệ mức độ nặng so với mức độ trung bình nhẹ, tỷ lệ mức độ nặng so với mức độ trung bình nhóm tuổi 56-70 tuổi 25,4% so với 16,9%, nhóm 71 tuổi 22,5% so với 8,5%, nhóm có tiền sử lao phổi lần 57,7% so với 25,4%, thời gian mắc lao phổi đến BPTNMT 10 năm 35,2% so với 14,1%, từ 11- 20 năm 16,9% so với 7,0%, 85,7% so với 14,3% bệnh nhân tăng huyết áp, 75% so với 25% bệnh nhân đái tháo đường 100% bệnh nhân có hen phế quản mức độ nặng Sự khác biệt đóng góp phần cho việc đánh giá tiên lượng cho nhóm bệnh nhân BPTNMT đợt cấp có tiền sử lao phổi gợi mở nghiên cứu 48 VN U KẾT LUẬN y, Về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đợt cấp có tiền sử lao phổi ma c - Tỷ lệ mắc bệnh nam nữ 7,5/1 Độ tuổi gặp nhiều từ 56 70 tuổi (43,5%) ne an dP r - Bệnh nhân có tiền sử mắc lao phổi lần chiếm 91,9% Thời gian từ mắc lao phổi đến chẩn đốn BPTNMT trung bình 12,09 ± 9,21, thời gian 10 năm 55,3% - Các yếu tố nguy hay gặp hút thuốc 67,5%, bệnh đồng mắc gặp tăng huyết áp đái tháo đường hen phế quản - Triệu chứng hay gặp hó thở(100%), ho khạc đớm tăng ( 93%), đau tức ngực (86,6%) ed ici - Tăng số lượng bạch cầu (64,7%), bạch cầu đa nhân trung tính (82,4%), CRP (98%) - Tỷ lệ cấy vi dương tính 10,59%, 100% vi khuẩn gram(-) ho ol of M - Giá trị trung bình pH PO2 không giảm, giá trị PCO2 tăng gặp 50% bệnh nhân, giá trị trung bình 87,6 ± 29,97 - Xquang ngực gặp chủ yếu xơ- vôi (81.2%) CLVT lồng ngực cho kết xơ –vôi gặp 85%, giãn phế quản 91,3%, tỷ lệ khí phế thũng 73,9%, phát tổn thương hang lao cũ 3,5% gh t@ Sc - Điện tâm đồ có 67,1% bệnh nhân có nhịp nhanh, hình ảnh bất thường gặp nhiều trục phải xu hướng phải, dày nhĩ phải, dày thất phải Co p yri - Chủ yếu gặp bệnh nhân giai đoạn III IV Các số đo chức thơng khí giảm, FVC 73,22 ± 26,12, FEV1 47,0 ± 23,9, FEV1/FVC 51,5 ± 13,1 RLTKHH gặp 61,8%, RLTKTN gặp 38,2% 49 VN U Một số yếu tố lâm sàng liên quan đến mức độ nặng đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có tiền sử lao phổi Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici ne an dP r ma c y, - Các yếu tố tuổi, tiền sử lao phổi bệnh đồng mắc có xư hướng tỷ lệ thuận với mức độ nặng đợt cấp BPTNMT nhiên chưa có ý nghĩa thống kê 50 VN U TÀI LIỆU THAM KHẢO y, Tài liệu tiếng Việt Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici ne an dP r ma c [1] Nguyễn Năng An, Phan Quang Đoàn, Nguyễn Thị Vân, Nguyễn Văn Đoàn, Đỗ Trương Thanh Lan (2007), Nội bệnh lý, phần Dị ứng- Miễn dịch lâm sàng, Nhà xuất Y HọcHà Nội [2] Đinh Xuân Tuấn Anh (2017), "Cấu trúc đường hơ hấp bình thường bệnh nhân COPD từ đại thể đến tế bào ", Hội nghị khoa học đào tạo liên tục [3] Ngô Quý Châu, Nguyễn Quỳnh Loan (2005), "Nghiên cứu dịch tễ bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính phường Khương Mai- quận Thanh Xuân Hà Nội", Tạp chí Nghiên cứu Y học 34(2) [4] Ngô Quý Châu cộng (2012), Bệnh học nội khoa tập 1, Nhà xuất Y học, trường đại học Y Hà Nội [5] Ngô Quý Châu cộng (2006), "Nghiên cứu dịch tễ học bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính số tỉnh thành khu vực phía Bắc", Y học lâm sàng - bệnh viện Bạch Mai [6] Nguyễn Thị Mỹ Đang, Nguyễn Thị Nhạn (2013), "Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có khơng có lao phổi cũ", Tạp chí Y học TP Hồ Chí Minh, 17(1) [7] Nguyễn Văn Giang (2011), Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân rối loạn thơng khí tắc nghẽn khơng hồi phục có di chứng lao phổi, Luận văn Thạc sỹ Y học, Học viện Quân y [8] Trần Thị Hằng, Hoàng Hà (2011), "Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng kết điều trị đợt bùng phát bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính bệnh viện đa khoa Bắc Cạn", Tạp chí Khoa học Cơng nghệ, 89(01/2), 95-99 [9] Chu Thị Hạnh (2007), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng dịch tễ học bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cơng nhân số nhà máy cơng nghiệp Hà Nội, Luận án Tiến sỹ Y học, Đại học Y Hà Nội [10] Chu Thị Hạnh, Ngô Quý Châu, Nguyễn Văn Tường (2006), "Nghiên cứu mối liên quan hút thuốc với bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cơng nhân số nhà máy cơng nghiệp Hà Nội", Tạp chí Nghiên cứu Y học, 42(3), 78-81 [11] Phan Thị Hạnh, Nguyễn Thanh Hồi (2012), Nghiên cứu mức độ nặng đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính điều trị Trung tâm Hơ hấp - bệnh viện Bạch Mai, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ nội trú, Đại học Y Hà Nội [12] Phạm Ngọc Hoa, Lê Văn Phước (2008), CT ngực, Nhà xuất Y học, Tp Hồ Chí Minh 51 Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici ne an dP r ma c y, VN U [13] Phan Thị Thanh Hoa, Vũ Văn Giáp (2013), Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, chi phí điều trị trực tiếp bệnh nhân đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính Trung tâm Hơ hấp- bệnh viện Bạch Mai, Khóa luận tốt nghiệp bác sỹ đa khoa khóa 2007-2013, Đại học Y Hà Nội [14] Trịnh Mạnh Hùng (2012), "Nghiên cứu số yếu tố làm xuất nhiều đợt cấp năm người bệnh mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính", tạp chí Y học thực hành, 6(825) [15] Nguyễn Trung Kiên (2012), Đánh giá đặc điểm vi khuẩn gây nhiễm khuẩn đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính khoa Hồi sức tích cực, Luận văn Thạc sỹ Y học, Đại học Y Hà Nội [16] Hoàng Kỷ, Nguyễn Duy Huề, Phạm Minh Thơng (2005), Bài giảng Chẩn đốn hình ảnh, Nhà xuất Y học- Trường Đại học Y Hà Nội [17] Lê Thị Tuyết Lan (1998) Sinh lý học BPTNMT, Báo cáo chuyên đề trung tâm Lao- Bệnh Phổi Phạm Ngọc Thạch- sở Y tế TP HCM [18] Lê Thị Tuyết Lan, Nguyễn Ngọc Phương Thư (2005), "Khảo sát tương quan mức độ khó thở FEV1 với chất lượng sống người bệnh BPTNMT", Y học TP Hồ Chí Minh, (1) [19] Phạm Kim Liên (2012), Nghiên cứu lâm sàng, cận lâm sàng biến đổi số Cytokine bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, Luận án Tiến sỹ Y học, Học viện Quân Y [20] Nguyễn Huy Lực (2010), "Nghiên cứu đặc điểm thơng khí phổi hình ảnh X-quang phổi chuẩn theo thể giai đoạn bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đợt bùng phát", Tạp chí Y học thực hành, 4(714) [21] Nguyễn Huy Lực (2010), "Nghiên cứu đặc điểm X-quang phổi chuẩn điện tim bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính", Tạp chí Y học thực hành, 5(717) [22] Trần Văn Ngọc (2017), "Các yếu tố nguy tử vong đợt cấp COPD", Tạp chí Y học TP Hồ Chí Minh, 4(15) [23] Trần Văn Ngọc (2017), "Đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính điều trị tích cực", Tạp chí Hơ Hấp, 13 [24] Nguyễn Viết Nhung, Nguyễn Văn Giang (2012), "Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng hình ảnh chụp cắt lớp vi tính bệnh nhân COPD có di chứng lao phổi", Tạp chí Y học thực hành, 4(815) [25] Vũ Xuân Phú, Dương Viết Tuấn, Nguyễn Thu Hà, Nguyễn Quỳnh Anh, Bùi Ngọc Linh (2012), "Chi phí điều trị nội trú bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính bệnh viện Phổi Trung ương, năm 2009", Tạp chí Y học thực hành, 1(804) [26] Trần Văn Sáng, Lê Ngọc Hưng (2014), Giáo trình Bệnh học lao, Nhà xuất Y học, trường đại học Y Hà Nội [27] Đinh Ngọc Sỹ cs (2009) Dịch tễ học bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính(COPD) Việt Nam biện pháp dự phòng, điều trị, Báo cáo kết nghiên cứu đề tài cấp nhà nước 52 ho ol of M ed ici ne an dP r ma c y, VN U [28] Tống Thị Hiếu Tâm (2007), Nghiên cứu lâm sàng, thơng khí phổi, chụp cắt lớp vi tính nội soi phế quản ống mềm bệnh nhân lao phổi sau điều trị khỏi, Luận án Tiến sỹ Y học, Học viện Quân Y [29] Cung Văn Tấn, Đinh Ngọc Sỹ (2011), Đánh giá mức độ cải thiện lâm sàng, khí máu chức hơ hấp sau đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, Luận văn Thạc sỹ Y học, Đại học Y Hà Nội [30] Trần Hồng Thành, Nguyễn Lan Phương (2009), "Tình hình hút thuốc lào thuốc bệnh nhân COPD điều trị khoa hô hấp bệnh viện Bạch Mai", Tạp chí Y học thực hành, 7(667) [31] Trần Hoàng Thành, Vũ Duy Thướng (2009), "Nghiên cứu mối liên quan vi khuẩn hiếu khí gây bệnh đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng đợt bội nhiễm bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính", Tạp chí Y học thực hành, 6(664) [32] Nguyễn Xuân Triều (2002), Bệnh Phổi Lao, Nhà xuất Quân Đội Học viện Quân Y, Hà Nội [33] Hà Thị Tuyết Trinh (2013), "So sánh số đặc điểm lâm sàng, cận âm sàng, ho máu lao phổi lao phổi điều trị bệnh viện phổi Trung ương", Tạp chí Y học thực hành, 10(881) [34] Trần Đỗ Trinh, Trần Văn Đồng (2002), Hướng dẫn đọc điện tim, Nhà xuất Y học, Hà Nội [35] Nguyễn Thị Xuyến, Đinh Ngọc Sỹ, Nguyễn Viết Nhung (2010), "Nghiên cứu tình hình dịch tễ bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính Việt Nam ", Y học thực hành, 2(704) Tài liệu tiếng Anh Co p yri gh t@ Sc [36] F Aksu, N Çapan, K Aksu, R Ofluoğlu, S Canbakan, B Yavuz, K O Akin (2013), "C-reactive protein levels are raised in stable Chronic obstructive pulmonary disease patients independent of smoking behavior and biomass exposure", J Thorac Dis, 5(4), 414-421 [37] B W Allwood, R Gillespie, M Galperin-Aizenberg, M Bateman, H Olckers, L Taborda-Barata, G L Calligaro, Q Said-Hartley, R Van Zyl-Smit, C B Cooper, E Van Rikxoort, J Goldin, N Beyers, E D Bateman (2017), "Obstructive pulmonary disease in patients with previous tuberculosis: Pathophysiology of a community-based cohort", S Afr Med J, 107(5), 440-445 [38] N R Anthonisen, J Manfreda, C P Warren, E S Hershfield, G K Harding, N A Nelson (1987), "Antibiotic therapy in exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease", Ann Intern Med, 106(2), 196204 [39] V V Banu Rekha, R Ramachandran, K V Kuppu Rao, F Rahman, A R Adhilakshmi, D Kalaiselvi, P Murugesan, V Sundaram, P R Narayanan (2009), "Assessment of long term status of sputum positive 53 Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici ne an dP r ma c y, VN U pulmonary TB patients successfully treated with short course chemotherapy", Indian J Tuberc, 56(3), 132-140 [40] B R Celli (2000), "The importance of spirometry in COPD and asthma: effect on approach to management", Chest, 117(2 Suppl), 15S-19S [41] K R Chapman, D P Tashkin, D J Pye (2001), "Gender bias in the diagnosis of COPD", Chest, 119(6), 1691-1695 [42] V Cukic, V Lovre, D Dragisic, A Ustamujic (2012), "Asthma and Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) – Differences and Similarities", Mater Sociomed, 24(2), 100-105 [43] European Lung Foundation - ELF (2013), "Lung health in Europe - facts and figures" [44] S E Geerlings, A I Hoepelman (1999), "Immune dysfunction in patients with diabetes mellitus (DM)", FEMS Immunol Med Microbiol, 26(3-4), 259-265 [45] H Ghobadi, N Fouladi, K Beukaghazadeh, K Ansarin (2015), "Association of High Sensitive CRP Level and COPD Assessment Test Scores with Clinically Important Predictive Outcomes in Stable COPD Patients", Tanaffos, 14(1), 34-41 [46] S Gläser, S Krüger, M Merkel, P Bramlage, F J F Herth (2015), "Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Diabetes Mellitus: A Systematic Review of the Literature", Respiration, 89(3), 253-264 [47] M W Hess (2017), "The 2017 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease Report and Practice Implications for the Respiratory Therapist", Respir Care, 62(11), 1492-1500 [48] M Inghammar, A Ekbom, G Engstrom, B Ljungberg, V Romanus, C G Lofdahl, A Egesten (2010), "COPD and the risk of tuberculosis a population-based cohort study", PLoS One, 5(4), e10138 [49] P W Jones, G Harding, P Berry, I Wiklund, W H Chen, N Kline Leidy (2009), "Development and first validation of the COPD Assessment Test", European Respiratory Journal, 34(3), 648 [50] Dennis L Kasper, Anthony S.Fauci, Stephen L.Hauser et al (2015), "Harrison’s Principles of Internal Medicine 19", [51] S H Kim, J H Park, J K Lee, E Y Heo, D K Kim, H S Chung (2017), "Chronic obstructive pulmonary disease is independently associated with hypertension in men: A survey design analysis using nationwide survey data", Medicine (Baltimore), 96(19) [52] K B Lam, C Q Jiang, R E Jordan, M R Miller, W S Zhang, K K Cheng, T H Lam, P Adab (2010), "Prior TB, smoking, and airflow obstruction: a cross-sectional analysis of the Guangzhou Biobank Cohort Study", Chest, 137(3), 593-600 [53] S W Lee, Y S Kim, D S Kim, Y M Oh, S D Lee (2011), "The Risk of Obstructive Lung Disease by Previous Pulmonary Tuberculosis in a 54 Co p yri gh t@ Sc ho ol of M ed ici ne an dP r ma c y, VN U Country with Intermediate Burden of Tuberculosis", J Korean Med Sci, 26(2), 268-273 [54] S Lim, D C Lam, A R Muttalif, F Yunus, S Wongtim, T T Lan le, V Shetty, R Chu, J Zheng, D W Perng, T de Guia (2015), "Impact of chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in the Asia-Pacific region: the EPIC Asia population-based survey", Asia Pac Fam Med, 14(1), [55] A E Makarevich, V E Valevich, A U Pochtavtsev (2007), "Evaluation of pulmonary hypertension in COPD patients with diabetes", Adv Med Sci, 52, 265-272 [56] NHLBI/WHO (2017), "Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Lung Disease 2017 Report.", Am J Respir Crit Care Med, 195(5), 557-582 [57] R F O'Toole, S D Shukla, E H Walters (2015), "TB meets COPD: An emerging global co-morbidity in human lung disease", Tuberculosis (Edinb), 95(6), 659-663 [58] World health organization (2017) Global tuberculosis report 2017 [59] A Parappil, B Depczynski, P Collett, G B Marks (2010), "Effect of comorbid diabetes on length of stay and risk of death in patients admitted with acute exacerbations of COPD", Respirology, 15(6), 918922 [60] P N Perera, E P Armstrong, D L Sherrill, G H Skrepnek (2012), "Acute exacerbations of COPD in the United States: inpatient burden and predictors of costs and mortality", COPD, 9(2), 131-141 [61] C Raherison, P O Girodet (2009), "Epidemiology of COPD", Eur Respir Rev, 18(114), 213-221 [62] H I Yakar, H Gunen, E Pehlivan, S Aydogan (2017), "The role of tuberculosis in COPD", Int J Chron Obstruct Pulmon Dis, 12, 323-329 [63] World health organization (2013), "WHO publishes Global tuberculosis report 2013", Euro Surveill, 18(43) 55 VN U PHỤ LỤC DANH SÁCH HỒ SƠ BỆNH ÁN CỦA NGHIÊN CỨU Ngày viện Mã lưu trữ Bùi Nhật T Nam 27/01/2015 12/02/2015 1577 Bùi Viết H Nam 10/03/2014 20/03/2014 2642 Bùi Xuân C Nam 10/10/2016 Chu Thị N Nữ 17/02/2016 Chu Thị S Nữ Chu Văn T 25/02/2016 1762 16/01/2014 25/01/2014 1124 Nam 17/10/2014 03/11/2014 11581 Cù Thị T Nữ 22/10/2013 25/11/2013 12520 Đinh Thanh B Nam 28/11/2014 25/12/2014 13101 Đinh Văn H Nam 17/08/2014 28/08/2014 9137 10 Đinh Văn T Nam 24/10/2014 17/11/2014 12163 11 Đỗ Khắc D Nam 18/04/2014 28/04/2014 4303 12 Đỗ Ngọc T Nam 11/04/2014 25/04/2014 4199 13 Đỗ Văn Tr Nam 15/10/2014 29/10/2014 11411 14 Đỗ Xuân T Nam 24/01/2013 06/02/2013 1361 15 Dương Công T Nam 07/05/2014 25/05/2014 5025 16 Dương Văn M Nam 30/10/2012 09/11/2012 12040 17 Hà T Nam 26/02/2013 11/03/2013 2105 18 Hoàng Thiện K Nam 30/11/2012 17/12/2012 13255 19 Kiều Văn H Nam 18/02/2014 20/03/2014 2659 20 Lại Đức N Nam 24/06/2013 09/07/2013 6923 ici ed ho ol of M gh t@ yri Co p ma c 13498 ne an dP 28/11/2016 Sc r Họ tên y, Giới Ngày vào viện STT 56 21 Lê Anh T Nam 20/12/2013 16/01/2014 22 Lê Đức T Nam 05/01/2014 27/01/2014 23 Lê Kim D Nữ 15/06/2015 13/07/2015 24 Lê Tiến L Nam 27/11/2013 05/12/2013 12957 25 Lê Văn B Nam 17/03/2015 26/03/2015 2669 26 Lê Viết H Nam 29/06/2013 09/07/2013 6917 27 Lương Đình K Nam 27/03/2013 05/04/2013 3121 28 Lưu Công C Nam 30/07/2013 06/09/2013 9333 29 Lưu Ngọc C Nam 05/05/2016 22/05/2016 6045 30 Lưu Ngọc D Nam 21/05/2014 23/06/2014 6590 31 Lưu Văn N Nam 16/04/2014 25/04/2014 4201 32 Lưu Xuân T Nam 06/08/2013 8126 33 Mai Văn B Nam 15/10/2012 29/10/2012 11514 34 Nghiêm Văn Đ Nam 13/11/2014 27/11/2014 12795 35 Ngô Duy T Nam 28/02/2015 13/03/2015 2305 36 Nguyễn Anh T Nam 03/10/2014 31/10/2014 11206 37 Nguyễn Bá Ph Nam 23/04/2013 14/05/2013 4551 38 Nguyễn Đức C Nam 26/10/2015 06/11/2015 12435 39 Nguyễn Đức K Nam 19/06/2015 26/06/2015 6846 VN U 7469 y, ma c r ne an dP ici ed ho ol of M Sc gh t@ 1148 40 Nguyễn Duy B Nam 07/03/2013 15/03/2013 2556 41 Nguyễn Huy T Nam 28/03/2013 05/04/2013 3119 42 Nguyễn Phi H Nam 01/12/2012 14/12/2012 13224 43 Nguyễn T Nam 31/05/2013 10/06/2013 5720 yri Co p 25/07/2013 575 57 44 Nguyễn Thị B Nữ 20/12/2013 27/12/2013 45 Nguyễn Thị L Nữ 21/01/2013 05/02/2013 46 Nguyễn Thị L Nữ 05/11/2012 15/11/2012 47 Nguyễn Thị M Nữ 27/05/2015 10/06/2015 6144 48 Nguyễn Thị S Nữ 22/01/2013 24/01/2013 707 49 Nguyễn Thị T Nữ 12/12/2013 20/12/2013 13504 50 Nguyễn Thiên P Nam 06/10/2014 14/10/2014 10841 51 Nguyễn Trọng T Nam 11/03/2014 20/03/2014 2645 VN U 1195 ne an dP r ma c y, 12242 Nguyễn Văn D Nam 09/10/2012 25/10/2012 11416 53 Nguyễn Văn D Nam 25/07/2015 14/08/2015 68968 54 Nguyễn Văn Đ Nam 10/06/2013 17/06/2013 6006 55 Nguyễn Văn H Nam 05/04/2013 3118 56 Nguyễn Văn K Nam 07/02/2014 20/02/2014 1644 57 Nguyễn Văn L Nam 08/09/2015 21/09/2015 10300 58 Nguyễn Văn M Nam 30/06/2013 10/07/2013 6964 59 Nguyễn Văn T Nam 30/12/2013 07/01/2014 227 60 Nguyễn Văn Th Nam 10/12/2013 24/12/2013 13680 61 Nguyễn Văn Th Nam 09/04/2014 28/04/2014 4307 62 Nguyễn Văn Tr Nam 23/052014 03/06/2014 5768 25/03/2013 ed ho ol of M Sc gh t@ ici 52 63 Nguyễn Xuân D Nam 18/03/2015 03/04/2015 3169 64 Nông Văn M Nam 02/02/2014 14/02/2014 1497 65 Phạm Hùng L Nam 30/10/2014 13/11/2014 12045 66 Phạm Mạnh H Nam 02/03/2016 14/03/2016 2903 yri Co p 14004 58 67 Phạm Văn H Nam 13/04/2015 23/04/2015 68 Phạm Văn S Nam 03/03/2014 17/03/2014 69 Phạm Văn T Nam 19/02/2016 29/02/2016 70 Phạm Văn Th Nam 22/04/2014 07/05/2014 4649 71 Phạm Văn V Nam 03/01/2013 25/01/2013 709 72 Phạm Xuân Th Nam 30/06/2014 14/07/2014 2817 73 Phan Thanh H Nam 08/07/2013 22/07/2013 7464 74 Phan Văn M Nam 23/10/2013 04/11/2013 11604 75 Tạ Khắc B Nam 04/03/2014 03/04/2014 3252 76 Trần Doanh N Nam 24/03/2014 10/04/2014 3194 77 Trần Duy T Nam 16/10/2012 24/10/2012 11470 78 Trần Ngọc L Nam 03/05/2013 4185 79 Trần Quốc H Nam 21/01/2014 05/02/2014 1301 80 Trần Văn H Nam 26/04/2014 09/05/2014 4768 81 Trần Văn N Nam 15/09/2013 26/09/2013 10104 82 Trịnh Văn T Nam 25/03/2015 06/04/2015 3182 83 Vũ Đình T Nam 04/03/2013 15/03/2013 2275 84 Vũ Đình Th Nam 11/04/2013 24/04/2013 3917 Vũ Văn H Nam 09/09/2014 25/09/2014 10185 Co p 59 VN U 2466 1845 y, ma c r ne an dP ici ed ho ol of M Sc yri gh t@ 85 23/04/2013 3964 ... tài: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có tiền sử lao phổi Bệnh viện Phổi Trung ương từ 2012 đến 2016 với hai mục tiêu nghiên cứu: ici Mô tả đặc điểm lâm sàng, . .. QUỐC GIA HÀ NỘI ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG ne an dP Ở BỆNH NHÂN BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH CĨ TIỀN SỬ LAO PHỔI TẠI BỆNH VIỆN PHỔI TRUNG ƯƠNG ho ol of M ed ici TỪ 2012 ĐẾN 2016 KHOÁ LUẬN... đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đợt cấp có tiền sử lao phổi đến khám và điều trị Bệnh viện Phổi Trung ương từ tháng 9 /2012 đến tháng 12 /2016 Co p yri gh t@