BA NGÀY LÀM CHỦ HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG THỦY KHÍ Biên soạn: Nguyễn Văn Anh Hà Nội 06/2021 MỤC LỤC Mở đầu Các kí hiệu - 4 Các kí hiệu cần gạt, cơng tắc, kiểu tác động: - 2 Các kí hiệu xi lanh, van điều khiển, công tắc điện, - Kí hiệu biểu đồ trạng thái: 17 Kí hiệu lưu đồ thuật tốn: -18 Những lưu ý thiết kế mạch -18 Đối với Khí nén: -18 Đối với thủy lực: 18 3 Đối với mạch điện điều khiển: 18 Một số ví dụ, làm thiết kế mạch -19 Ví dụ mạch điều khiển khí nén: -19 Ví dụ mạch điều khiển mạch điện: -19 Ví dụ lưu đồ tiến trình: 20 4 Ví dụ vẽ biểu đồ trạng thái: 21 Một số ví dụ tập thiết kế mạch: -21 Giải đề cương ôn thi kết thúc học phần -30 Phần câu hỏi lí thuyết -30 Phần tập: -31 Mở đầu Đây đề cương tài liệu tự học ơn thi biên soạn Tài liệu tâm vào cách giải bài, kí hiệu cần nắm, lưu ý quan trọng thiết kế mạch thủy lực khí nén Đặc biệt, tài liệu cịn biên soạn giải đề cương ôn thi sát cho khóa học Mình giải dạng khí nén điện khí nén, muốn người hiểu để làm cách, khơng giải cách, làm thân kiểm tra trường hợp xẩy Tuy nhiên, q trình biên soạn làm khơng tránh khỏi sai sót, người đóng góp ý kiến có vấn đề cần trao đổi ngồi lề cho mơn học này, vi xử lí, PLC, Điện tử số, code đồ án liên hệ qua fb: https://www.facebook.com/anhhungtanbinh/ gmail: anhhungtanbinh@gmail.com Cảm ơn đọc đến Trong tài liệu trích dẫn số tài liệu tham khảo cho bạn giáo trình, kí hiệu cổng, van, Nếu cần file festo liên hệ theo thơng tin phía điều kiện free mua tài liệu này, có phí chưa mua tài liệu Cảm ơn!!!! Các kí hiệu Các kí hiệu cần gạt, cơng tắc, kiểu tác động: (Lấy từ giáo trình, người xem file giáo trình để chi tiết hơn) (link giáo trình: https://123docz.net/document/7299103-giao-trinh-hethong-tu-dong-thuy-khi.htm ) 2 Các kí hiệu xi lanh, van điều khiển, cơng tắc điện, (Lấy từ giáo trình file datasheet festo fluidsim 4.2, đem số hay dùng, muốn full người vào link nhé, link Thủy lực-H: https://drive.google.com/file/d/18JSvSRHnFC5IQQ49tm22LtQ38OmbT5k/view?usp=sharing ; Khí nén-P: https://drive.google.com/file/d/1QUIV0_PF- yoGXuRSsb8gb3w0so6plghI/view?usp=sharing ): - - - - - - - - 10 b Lưu đồ tiến trình: c Ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống: - Ý nghĩa phần tử: o Đưa tín hiệu điều khiển: Cơng tắc hành trình S1,S2,S3,S4,S5: giới hạn hành trình o Xử lí tín hiệu điều khiển:  Phần tử NOT van S5 van 3/2 tác động cơng tắc hành trình S5 hồi tiếp lò xo (đáng lẽ đặt tên cho van, bạn tự đặt tên): xả khí tác động bên trái xi lanh B tới S5 48  Phần tử YES van S1,S2,S4 van 3/2 tác động cơng tắc hành trình S1,S2,S4 hồi tiếp lị xo: van S1 cho khí lên van 5/2 (phải đặt tên van), van S2 cho lên van S5, van S4 cho lên delay o Cơ cấu chấp hành: Xi lanh tác động kép có giảm chấn cuối hành trình A B mục đích thực nhiệm vụ đề o Điều chỉnh: delay thường mở: delay 4s theo đề o Điều khiển:  Van đảo chiều 5/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái vào cấu chấp hành  Van START van đảo chiều 3/2 tác động tay có giữ trạng thái hồi tiếp lò xo - Hoạt động hệ thống: o Bước 1: Khi xi lanh A vị trí ban đầu (S1=1;S2=0), nút nhấn START tác động làm xi lanh A (A+) o Bước 2: Xi lanh A đến cuối hành trình chạm cơng tắc hành trình S2 (S2=1) tác động làm xi lanh B (B+) o Bước 3: Xi lanh B đến cuối hành trình chạm vào cơng tắc hành trình S4 (S4=1) tác động khí vào delay 4s o Bước 4: Bộ delay thường mở sau 4s chuyển trạng thái đóng, xi lanh (A-;B-) o Bước 5: Cả xi lanh làm xi lanh A chạm vào cơng tắc hành trình S1 ban đầu, trình điều khiển kết thúc 49 Câu 9: a Xây dựng mạch điều khiển khí nén: (S5 trùng S4) b Lưu đồ tiến trình: 50 c Ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống: - Ý nghĩa phần tử: o Đưa tín hiệu điều khiển: Cơng tắc hành trình S1,S2,S3,S4,S5: giới hạn hành trình o Xử lí tín hiệu điều khiển:  Phần tử NOT van S5 van 3/2 tác động cơng tắc hành trình S5 hồi tiếp lò xo (đáng lẽ đặt tên cho van, bạn tự đặt tên): xả khí tác động bên trái xi lanh B tới S5  Phần tử YES van S1,S2,S4 van 3/2 tác động cơng tắc hành trình S1,S2,S4 hồi tiếp lị xo: van S1 cho khí lên van 5/2 (phải đặt tên van), van S2 cho khí lên delay, van S4 tác động khí đảo trạng thái van 5/2 51 o Cơ cấu chấp hành: Xi lanh tác động kép có giảm chấn cuối hành trình A B mục đích thực nhiệm vụ đề o Điều chỉnh: delay thường mở: delay 5s theo đề o Điều khiển:  Van đảo chiều 5/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái vào cấu chấp hành  Van START van đảo chiều 3/2 tác động tay có giữ trạng thái hồi tiếp lị xo - Hoạt động hệ thống: o Bước 1: Khi xi lanh A vị trí ban đầu (S1=1;S2=0), nút nhấn START tác động làm xi lanh A (A+) o Bước 2: Xi lanh A đến cuối hành trình chạm cơng tắc hành trình S2 (S2=1) tác động vào delay thường mở o Bước 3: Bộ delay sau 5s thay đổi trạng thái thành đóng, xi lanh B (B+) o Bước 4: Xi lanh B đến cuối hành trình chạm vào cơng tắc hành trình S4 (S4=1) tác động đưa xi lanh (A-;B-) o Bước 5: Cả xi lanh làm xi lanh A chạm vào công tắc hành trình S1 ban đầu, trình điều khiển kết thúc 52 Câu 10: a Xây dựng mạch điều khiển khí nén: (S5 trùng S4 trùng S7) b Lưu đồ tiến trình: 53 c Ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống: - Ý nghĩa phần tử: o Đưa tín hiệu điều khiển: Cơng tắc hành trình S1,S2,S3,S4,S5: giới hạn hành trình o Xử lí tín hiệu điều khiển:  Phần tử NOT van S5 van 3/2 tác động công tắc hành trình S5 hồi tiếp lị xo (đáng lẽ đặt tên cho van, bạn tự đặt tên): xả khí tác động bên trái xi lanh B tới S5  Phần tử YES van S1,S2,S3,S4 van 3/2 tác động công tắc hành trình S1,S2,S3,S4 hồi tiếp lị xo: van S1 cho khí lên van 5/2 (phải đặt tên van), van S2 cho khí lên van S5, van S4 tác động khí đảo trạng thái van 5/2 van S1 o Cơ cấu chấp hành: Xi lanh tác động kép có giảm chấn cuối hành trình A B mục đích thực nhiệm vụ đề o Điều chỉnh: (Khơng có bỏ qua) o Điều khiển:  Van đảo chiều 5/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái vào cấu chấp hành  Van START van đảo chiều 3/2 tác động tay có giữ trạng thái hồi tiếp lò xo - Hoạt động hệ thống: o Bước 1: Khi xi lanh A vị trí ban đầu (S3=1;S2=0), nút nhấn START tác động làm xi lanh A (A+) o Bước 2: Xi lanh A đến cuối hành trình chạm cơng tắc hành trình S2 (S2=1) tác động làm xi lanh B (B+) o Bước 3: Xi lanh B đến cuối hành trình chạm vào cơng tắc hành trình S4 (S4=1) tác động đưa xi lanh A (A-) o Bước 4: Xi lanh A chạm vào công tắc hành trình S1 (S1=1), tác động đưa xi lanh B (B-) 54 o Bước 5: Xi lanh B chạm vào cơng tắc hành trình S3 ban đầu, kết thúc chu trình Câu 11: a Xây dựng mạch điều khiển khí nén: (S6 trùng S1) b Lưu đồ tiến trình: 55 c Ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống: - Ý nghĩa phần tử: o Đưa tín hiệu điều khiển: Cơng tắc hành trình S1,S2,S3,S4,S6: giới hạn hành trình o Xử lí tín hiệu điều khiển:  Phần tử NOT van S6 van 3/2 tác động công tắc hành trình S5 hồi tiếp lị xo (đáng lẽ đặt tên cho van, bạn tự đặt tên): xả khí tác động bên trái xi lanh B tới S5 56  Phần tử YES van S1,S2,S3,S4 van 3/2 tác động công tắc hành trình S1,S2,S3,S4 hồi tiếp lị xo: van S1 cho khí lên van 5/2 (phải đặt tên van:Vd 1V3) van 3/2 tác động khí (tự đặt tên van: Vd 1V4) , van S2 cho lên van 1V4 , van S4 cho lên van 1V3 1V4 van S6 o Cơ cấu chấp hành: Xi lanh tác động kép có giảm chấn cuối hành trình A B mục đích thực nhiệm vụ đề o Điều chỉnh: (khơng có) o Điều khiển:  Van đảo chiều 5/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái vào cấu chấp hành  Van đảo chiều 3/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái xả khí xi lanh B tới cơng tắc hành trình S4  Van START van đảo chiều 3/2 tác động tay có giữ trạng thái hồi tiếp lò xo - Hoạt động hệ thống: o Bước 1: Khi xi lanh A vị trí ban đầu (S1=1;S2=0), nút nhấn START tác động làm xi lanh A (A+) o Bước 2: Xi lanh A đến cuối hành trình chạm cơng tắc hành trình S2 (S2=1) tác động làm xi lanh B (B+) o Bước 3: Xi lanh B đến cuối hành trình chạm vào cơng tắc hành trình S4 (S4=1) tác động khí đưa xi lanh B (B-) o Bước 4: Xi lanh B chạm vào công tắc S3, tác động đưa xi lanh A (A-) o Bước 5: Xi lanh A chạm vào cơng tắc hành trình S1 ban đầu, kết thúc chu trình 57 Câu 12: a Xây dựng mạch điều khiển khí nén: 58 b Lưu đồ tiến trình: c Ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống: - Ý nghĩa phần tử: o Đưa tín hiệu điều khiển: Cơng tắc hành trình 1S1: giới hạn hành trình o Xử lí tín hiệu điều khiển:  Phần tử OR tại: lựa chọn tín hiệu nút nhấn 1S2 hay 1S3 59  Phần tử YES van S1 van 3/2 tác động cơng tắc hành trình S1 hồi tiếp lị xo: van S1 cho khí lên van 1S4 o Cơ cấu chấp hành: Xi lanh tác động kép có giảm chấn cuối hành trình 1A mục đích thực nhiệm vụ đề o Điều chỉnh: (khơng có) o Điều khiển:  Van đảo chiều 5/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái vào cấu chấp hành  Van START van đảo chiều 3/2 tác động tay có giữ trạng thái hồi tiếp lị xo  Van 1S2,1S3,1S4 van đảo chiều 3/2 tác động tay khơng giữ trạng thái hồi tiếp lị xo - Hoạt động hệ thống: o Bước 1: Khi xi lanh A vị trí ban đầu (1S2=1S3=0), nút nhấn 1S2 1S3 tác động làm xi lanh A (1A+) o Bước 2: Xi lanh 1A đến cuối hành trình chạm cơng tắc hành trình (1S4=0) Nhấn nút ấn 1S4 (1S4=1) làm xi lanh 1A (1A) o Bước 3: Xi lanh 1A về, kết thúc chu trình (nếu nhấn 1S2 1S3 xi lanh chưa hết xi lanh phải ra) 60 Câu 13: a Xây dựng mạch điều khiển khí nén: (2S2 trùng 2S3) b Lưu đồ tiến trình: 61 c Ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống: - Ý nghĩa phần tử: o Đưa tín hiệu điều khiển: Cơng tắc hành trình 1S1, 1S2, 2S1, 2S2, 2S3: giới hạn hành trình o Xử lí tín hiệu điều khiển:  Phần tử YES van 1S2, 2S2 van 3/2 tác động cơng tắc hành trình 1S2, 2S2 hồi tiếp lị xo: van 1S2 cho khí lên van 3/2 tác động khí bên, van 2S2 cho khí lên van 5/2 van 3/2 tác động khí bên (đặt tên vào) o Cơ cấu chấp hành: Xi lanh tác động kép có giảm chấn cuối hành trình 1A mục đích thực nhiệm vụ đề o Điều chỉnh: van tiết lưu chiều điều chỉnh: điều khiển dịng khí, tốc độ vào xi lanh o Điều khiển:  Van đảo chiều 5/2 tác động khí chiều: điều khiển trạng thái vào cấu chấp hành  Van đảo chiều 3/2 tác động khí bên: điều khiển trạng thái xả khí cầp khí cho tác động bên trái van 5/2 điều khiển xi lanh 2A  Van S1 van đảo chiều 3/2 tác động tay không giữ trạng thái hồi tiếp lò xo - Hoạt động hệ thống: o Bước 1: Khi xi lanh A vị trí ban đầu (S1=1S2=0), nút nhấn S1 tác động làm xi lanh A (1A+) o Bước 2: Xi lanh 1A đến cuối hành trình chạm cơng tắc hành trình 1S2 (1S2=1) tác động làm xi lanh 2A (2A+) o Bước 3: Xi lanh 2A chạm vào công tắc 2S2, tác động làm xi lanh xi lanh (1A-;2A-) o Bước 4: xi lanh kết thúc chu trình ( chưa hết mà nhấn S1 trình lại tiếp tục) 62 ... khiển hệ thống? c Giải thích ý nghĩa phần tử hoạt động Hình hệ thống? Câu 8: Cho biểu đồ trạng thái hệ thống điều khiển khí nén với xy lanh A B (Hình 2) a Xây dựng mạch điều khiển khí nén điện khí. .. khiển hệ thống? c Giải thích ý nghĩa phần tử hoạt động hệ thống? Hình Câu 9: Cho biểu đồ trạng thái hệ thống điều khiển khí nén với xy lanh A B (Hình 2) a Xây dựng mạch điều khiển khí nén điện khí. .. khiển khí nén điện khí nén phù hợp? b Vẽ lưu đồ tiến trình điều khiển hệ thống? c Giải thích ý nghĩa phần tử hoạt động Hình hệ thống? Câu 12: Cho biểu đồ trạng thái hệ thống điều khiển khí nén