CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN TỐN THEO HƯỚNG TÍCH HỢP Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ Tổng quan vấn đề nghiên cứu Tổng quan tình hình nghiên cứu hoạt động dạy học THCS quản lý hoạt động dạy học THCS nước nước Vấn đề hoạt động dạy học quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn ngồi nước Như biết tốn học có nguồn gốc xuất phát từ thực tiễn Số học đời trước hết nhu cầu đếm Hình học phát sinh việc cần thiết phải đo lại ruộng đất bên bờ sông Nin (Ai cập) sau trận lụt hàng năm Khi nói đến nguồn gốc thực tiễn Toán học cần nhấn mạnh nguồn gốc thực tiễn quy luật logic hình thức sử dụng tốn học Lênin viết: “Những hình thức quy luật logic khơng phải vỏ trống rỗng mà phản ánh giới khách quan, thực tiễn người, lặp lặp lại hàng nghìn triệu lần, củng cố vào ý thức người ta hình thức logic học” Theo Ăng ghen, “Đối tượng Tốn học túy hình dạng khơng gian quan hệ số lượng giới khách quan” [11] Trong hoạt động dạy học mơn Tốn cần có mơ hình học tập giúp học sinh tiếp thu học nhanh hơn, theo V.A.Stoff (Stoff 1966) mơ hình học Tốn thiết phải có ba đặc trưng bản; tính đơn giản (đơn giản mặt tri giác), tính đẳng cấu (mơ hình phản ánh cách đẳng cấu thuộc tính định đối tượng nghiên cứu mà thuộc tính đối tượng nhận thức học sinh), tính khác với nguyên (để dạy học dễ dàng đạt mục đích đề ra) Các nhà nghiên cứu giáo dục Nga khẳng định rằng: “Kết toàn hoạt động quản lý nhà trường phụ thuộc nhiều vào việc tổ chức đắn hợp lý hoạt động giảng dạy đội ngũ giáo viên” [10] P.V.Zimin, M.I.Konđakôp, N.I.Saxerđôtôp sâu nghiên cứu việc lãnh đạo công tác giảng dạy, giáo dục nhà trường xem khâu then chốt hoạt động quản lý người Hiệu trưởng V.A.Xukhomlinxki, Jaxapob nêu số vấn đề quản lý Hiệu trưởng trường phổ thông phân công nhiệm vụ Phó Hiệu trưởng Hiệu trưởng Các tác giả thống khẳng định người Hiệu trưởng phải người lãnh đạo toàn diện chịu trách nhiệm cơng tác quản lý nhà trường Về việc tổ chức dự phân tích sư phạm giảng, tác giả V.A.Xukhomlinxki nhấn mạnh hoạt động dự thăm lớp đưa nhiều cách phân tích sư phạm dạy cho giáo viên Ơng cho đòn bẩy nâng cao chất lượng giảng dạy đội ngũ giáo viên Khổng Tử (551-479 trước công nguyên) với quan điểm dạy học gắn liền với PPDH môn Toán là: “Dùng cách gợi mở, từ gần tới xa, từ đơn giản đến phức tạp, địi hỏi người học phải tích cực suy nghĩ Địi hỏi học trị phải tập luyện, phải hình thành nề nếp, thói quen học tập” “học khơng biết chán, dạy mỏi” [12] Theo ông muốn mang lại hiệu dạy học phải đề cao đến quy định nề nếp dạy học, bên cạnh cần nâng cao trình độ người dạy, lựa chọn phương pháp dạy học theo hướng đề cao lực tự học, tự phát huy tinh thần độc lập suy nghĩ sáng tạo người học Vấn đề hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn nước Ngồi hoạt động dạy học mơn Tốn tổ chức lớp học cịn tổ chức hoạt động thực hành Tốn ngồi nhà trường đồng ruộng, nhà máy, cơng xưởng, kể hoạt động có tính chất tập dượt nghiên cứu bao gồm khâu thu thập xử lí liệu, xử lí mơ hình để tìm lời giải, xây dựng mơ hình, đối chiếu lời giải với thực tế để kiểm tra điều chỉnh Đề cập đến phương tiện trực quan hoạt động dạy học mơn Tốn: “Phương tiện trực quan tượng trưng hệ thống kí hiệu quy ước nhằm biểu diễn tính chất muốn nghiên cứu tách rời khỏi tất tính chất khác đối tượng tượng” Trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi mơn Tốn, tác giả Phạm Văn Hồn cho cần tạo lập cho học sinh tác phong, phương pháp nghiên cứu thói quen tự đọc sách Theo tác giả Phạm Văn Hồn, cơng tác dạy học, phụ đạo học sinh yếu mơn Tốn, thầy giáo nên coi trọng tính vững kiến thức, kĩ Không nên chạy theo mục tiêu đề cao, mở rộng kiến thức Tài liệu “Những khái niệm quản lý giáo dục” tác giả Nguyễn Ngọc Quang; Tài liệu “Cơ sở khoa học quản lý giáo dục” tác giả Nguyễn Minh Đạo; tài liệu “Quản lý, quản lý giáo dục tiếp cận từ mơ hình” tác giả Đặng Quốc Bảo tài liệu mà trình bày khái niệm quản lý, quản lý giáo dục quản lý giáo dục tiếp cận từ mơ hình Tài liệu “Khơi dậy tiềm sáng tạo” GS.TS Nguyễn Cảnh Tồn có đề cập đến việc dạy học tính sáng tạo cho HS thơng qua mơn Tốn Nghiên cứu quản lý nhà trường nói chung quản lý hoạt động dạy học nói riêng có tác giả như: Nguyễn Ngọc Quang, Phạm Viết Vượng, Nguyễn Văn Lê, Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt… Các cơng trình khoa học nói với tầm vóc qui mơ giá trị lý luận, thực tiễn ứng dụng rộng rãi mang lại hiệu định phát triển nghiệp giáo dục Song, phần lớn cơng trình chủ yếu sâu vào nghiên cứu lý luận có tính chất tổng quan quản lý giáo dục, quản lý trường học, vấn đề quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn trường THCS chưa đề cập nhiều Trước yêu cầu xúc thực tiễn trường THCS đổi công tác quản lý hoạt động dạy học, có quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn, nhiều học viên cao học quản lý giáo dục vào nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học trường THCS, THPT, đồng thời đề xuất biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hiệu công tác quản lý hoạt động dạy học chẳng hạn Luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục tác giả: Triệu Thứ Hiệp với đề tài “Quản lý hoạt động dạy học trường THCS địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc” (2013),Vũ Văn Dương với đề tài “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học trường THCS Thái Thịnh, Hà Nội theo chuẩn kiến thức, kỹ năng” (2012), Đỗ Thị Mai Hương với đề tài “Quản lý hoạt động dạy - học trường THCS Quài Cang Huyện Tuần Giáo - Tỉnh Điện Biên giai đoạn nay” (2015), Nguyễn Văn Nguyên với đề tài “Quản lý hoạt động dạy học trường THCS huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục” (2013), Phạm Trung Kiên với đề tài “Quản lý hoạt động dạy học môn Sinh học theo hướng tích hợp Trường trung học phổ thơng chun Thái Bình” (2015), Từ cơng trình nghiên cứu kể trên, chúng tơi nhận thấy chưa có cơng trình nghiên cứu sâu thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp trường THCS huyện Mỹ Đức, Thành phố Hà Nội Một số khái niệm đề tài Hoạt động dạy học Hoạt động Theo từ điển Tiếng Việt - Hoàng Phê (1996), hoạt động việc làm (làm việc) cụ thể nhằm mục đích định Hành động kết hoạt động tư Hành động tiến hành việc làm có quan hệ với chặt chẽ nhằm mục đích định đời sống xã hội; Hành động thực chức định chỉnh thể; vận động, cử động nhằm mục đích định Hoạt động tồn hành vi sinh thể Theo Triết học, “ hoạt động trình diễn người với giới tự nhiên, q trình hoạt động mình, người làm trung gian, điều tiết kiểm tra trao đổi chất họ tự nhiên” Con người sống luôn hoạt động Hoạt động phương thức tồn tại, đồng thời đường hình thành phát triển nhân cách Theo Tâm lý học, sống người dòng hoạt động, người chủ thể hoạt động thay Đó q trình chuyển hóa lực lao động phẩm chất tâm lý khác thân thành vật thành thực tế Quá trình ngược lại trình tách thuộc tính vật, thực tế quay trở với chủ thể, biến thành vốn liếng tinh thần chủ thể Tóm lại, hiểu: Hoạt động người trình tác động qua lại người giới xung quanh để tạo sản phẩm phía giới phía người Trong trình tác động qua lại đó, có hai q trình diễn đồng thời, thống bổ sung cho nhau: Quá trình thứ chủ thể chuyển lực thành sản phẩm hoạt động tâm lí người bộc lộ, khách quan hóa q trình làm sản phẩm Q trình gọi q trình đối tượng hóa (q trình xuất tâm) Quá trình thứ hai chủ thể chuyển nội dung khách thể (quy luật chất vật) vào thân tạo nên tâm lí, ý thức, nhân cách thân người chiếm lĩnh (lĩnh hội) giới Quá trình trình hình thành tâm lý chủ thể cịn gọi q trình chủ thể hóa (q trình nhập tâm) Tóm lại, hoạt động người vừa tạo sản phẩm phía giới, vừa tạo tâm lý Như vậy, tâm lý người bộc lộ, hình thành hoạt động thơng qua hoạt động Hoạt động dạy học hoạt động giao tiếp mang ý nghĩa xã hội – chủ thể trình dạy giáo viên chủ thể hoạt động học học sinh, tiến hành hoạt động khác nhƣng hoạt động đối lập mà song song tồn tại, phát triển trình thống nhất, hướng tới mục đích Hoạt động dạy thày truyền thụ tri thức, tổ chức đạo, điều khiển, hướng dẫn hoạt động chiếm lĩnh tri thức học sinh Hoạt động học học sinh hoạt động nhận thức tác động người dạy, hoạt động học thực có ý nghĩa hoạt động tự giác, tích cực với nỗ lực học sinh Dạy học hai hoạt động có mối quan hệ chặt chẽ với Kết học tập học sinh không kết việc học mà kết hoạt động dạy Không thể tách rời kết học tập trò việc đánh giá kết dạy thầy Hoạt động dạy học Hoạt động dạy học hoạt động thực theo chương trình thiết kếm sẵn, tác động đến người học với mục đích hướng tới việc hình thành phát triển lực phẩm chất người học Giáo viên (GV) xây dựng thiết kế hoạt động dạy học chi tiết, đầy đủ cụ thể cơng việc dạy học hiệu nhiêu Bởi GV mong muốn đạt thành công hiệu dạy nên họ thường bỏ qua việc xây dựng chiến lược hoạt động cách lơgic khoa học, có định hướng Khi nói hoạt động dạy học GV, thông thường người ta dễ nghĩ đến hồn chỉnh có tính đơn phương Từ đó, xây dựng “quy tắc vàng” bắt buộc giáo viên phải tuân thủ cách đầy đủ, có lực vận dụng kiến thức để giải hiệu tình phát sinh thực tiễn Có nghĩa để đảm bảo cho HS biết vận dụng kiến thức trang bị nhà trường vào hoàn cảnh lạ, khó khăn, bất ngờ; qua dần trở thành người cơng dân có trách nhiệm, có lực lao động hiệu Dạy học tích hợp địi hỏi việc học tập nhà trường phải gắn với tình sống học sinh phải đối mặt sau Chính vậy, dạy học tích hợp phát huy tối đa trưởng thành phát triển nhân cách HS, giúp em tương lai thành cơng vai trị người chủ gia đình, người cơng dân, lao động, sản xuất Thực đổi chương trình sách giáo khoa theo định hướng phát triển phẩm chất lực người học: Chương trình hướng tới phát triển lực chung, lực chuyên biệt liên quan đến lĩnh vực giáo dục, môn học, hoạt động trải nghiệm sáng tạo thiết sống, đồng thời tạo điều kiện phát triển tốt tiềm riêng HS Về sách giáo khoa (SGK): Bộ Giáo dục Đào tạo tổ chức biên soạn, thẩm định ban hành chương trình giáo dục phổ thơng thống toàn quốc Tất sách giáo khoa phải Bộ Giáo dục Đào tạo thẩm định phê duyệt trước đưa vào sử dụng sở giáo dục; có nhiều SGK phát hành sau thẩm định Các nhà trường tổ chức lựa chọn SGK phù hợp với điều kiện địa phương số sách giáo khoa Bộ Giáo dục Đào tạo thẩm định, phê duyệt Đồng thời đa dạng hoá tài liệu dạy học; giáo viên HS vận dụng tư liệu từ nguồn khác nhau, nhiều cách tiếp cận, học tập khác để đạt mục tiêu theo chuẩn chương trình Đổi phương pháp dạy học: “Tiếp tục đổi mạnh mẽ phương pháp giáo dục theo hướng đại; phát huy tính tích cực, sáng tạo, chủ động, kỹ hợp tác, khả tư độc lập, bồi dưỡng phương pháp tự học, hứng thú học tập người học Tạo điều kiện để học sinh phát triển hài hoà thể chất tinh thần Thực giáo dục toàn diện: đức, trí, thể, mỹ kỹ bản; rèn luyện, lực cần thiết định hướng nghề nghiệp, phát triển phẩm chất Đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống, đạo đức, lối sống, lực sáng tạo, lực giải quyết, kỹ thực hành, Hợp tác, ý thức trách nhiệm xã hội” [19] Đổi hình thức tổ chức thi, kiểm tra: Tổ chức thi, kiểm tra, đánh vừa có vai trò tạo động lực vừa điều chỉnh hoạt động dạy học, hoạt động học, hoạt động quản lý giáo dục; ghi nhận tiến thành tích học tập theo chuẩn đầu quy định chương trình giáo dục Như vậy, đánh giá chất lương giáo dục phải phản ánh mức độ đạt chuẩn chương trình (của cấp học, môn học); phải cung cấp thông tin xác, khách quan, kịp thời cho việc điều chỉnh hoạt động dạy, hướng dẫn hoạt động học nhằm nâng cao dần lực học sinh Thực đa dạng phương pháp đánh quan sát, vấn đáp, kiểm tra viết, trình bày báo cáo, dự án học tập Phối hợp sử dụng kết đánh giá trình học với đánh giá học kỳ, cuối năm học; đánh giá người dạy với tự đánh giá HS; đánh giá nhà trường với đánh giá gia đình, xã hội Chương trình phải đảm bảo tính khả thi, phù hợp với lực đội ngũ GV, sở vật chất, trang thiết bị dạy học có trường phổ thơng Cải tiến nội dung giáo dục đạo đức, giáo dục công dân theo hướng coi trọng giá trị cốt lõi nhân văn đạo lý dân tộc tinh hoa văn hoá nhân loại; giáo dục thẩm mỹ giáo dục thể chất nhằm phát triển hài hoà thể chất tinh thần, phát huy khiếu hứng thú riêng HS Nội dung giáo dục thiết kế theo hướng tăng cường tích hợp giai đoạn giáo dục bản, phân hoá từ cấp tiểu học đến cấp trung học sở sâu cấp trung học phổ thông Giảm số lượng môn học bắt buộc cấp học, tăng số lượng môn học, chuyên đề tự chọn đáp ứng nhu cầu phát triển phẩm chất, lực, kỹ năng, khiếu, định hướng nghề nghiệp HS HS tự chọn môn học chuyên đề học tập theo quy định chương trình, đáp ứng nguyện vọng cá nhân phù hợp với khả đáp ứng nhà trường Những yêu cầu đặt quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn trường THCS Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn khơng đơn quản lý việc thực nhiệm vụ đội ngũ giáo viên dạy mơn tốn nhà trường mà cịn bao hàm cơng việc cụ thể sau: Xây dựng kế hoạch dạy học môn Toán đồng thời tổ chức, đạo thực sau kế hoạch tổ tốn thảo luận, đóng góp ý kiến điều chỉnh cho phù hợp Tổ chức hướng dẫn, triển khai cho giáo viên dạy toán mục tiêu, nội dung, phương pháp, tổ chức dạy học, tổ chức đánh giá kết dạy học mơn Tốn trường THCS Chuẩn bị sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc đổi phương pháp dạy học ứng dụng công nghệ thơng tin dạy học mơn Tốn Kiểm tra, đánh giá kết dạy học mơn Tốn như: Thực quy chế chuyên môn; đánh giá, xếp loại kết học tập HS theo quy chế; việc đổi phương pháp dạy học ứng dụng công nghệ thơng tin dạy học mơn Tốn; cơng tác bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, Nội dung quản lý hoạt động dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp trường THCS Quản lý mục tiêu dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp trường THCS + Đảm bảo thực hiệu nội dung chương trình mơn Tốn theo u cầu Bộ GD-ĐT, đồng thời GV dạy toán biết xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp với chủ đề, hình thức, phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực, cụ thể: năm học, mơn Tốn cấp THCS xây dựng chương trình 37 tuần, có chủ đề (mỗi khối chủ đề) dạy học theo định hướng PTNL người học + Quán triệt đội ngũ GV nói chung GV dạy tốn nói riêng tầm quan trọng việc thực nhiệm vụ năm học, từ tạo điều kiện hỗ trợ GV dạy toán thực đầy đủ theo nội dung đặt cách hiệu Từ đó, góp phần hình thành PTNL, phẩm chất toán học cần thiết cho HS THCS + Giúp cho GV dạy toán nhận thức vai trị việc thực nội dung chương trình mơn tốn xem u cầu bắt buộc sinh hoạt chun mơn tổ Tốn, tránh việc sinh hoạt chun mơn mang tính hình thức + Giúp cho cán quản lí dễ dàng kiểm tra việc thực nhiệm vụ chuyên môn GV dạy tốn làm sở cho cơng tác thi đua nhà trường Quản lý việc lập kế hoạch thực kế hoạch giảng dạy mơn Tốn theo hướng tích hợp trường THCS Kế hoạch dạy học mơn Tốn giáo viên phải dựa việc xác định mục tiêu dạy học mơn Tốn năm học, cụ thể như: tiêu lớp mà họ giao phụ trách dạy Điều phải dựa trình độ lực dạy học giáo viên kết khảo sát chất lượng mơn Tốn lớp học mà họ giao từ đầu năm Cán quản lý giúp giáo viên dạy mơn Tốn xác định chất lượng học sinh mơn Tốn đầu năm, với họ xây dựng tiêu phấn đấu năm học cho khối lớp Quan trọng hơn, cán quản lý với giáo viên dạy mơn Tốn tìm biện pháp để giúp đạt tiêu xây dựng cho lớp, khối lớp năm học Chương trình dạy học mơn Tốn phải đáp ứng rõ mục tiêu, quan điểm, chuẩn kiến thức, kỹ năng, gợi ý cần thiết phương pháp, PTDH mơn Tốn kiểm tra đánh giá kết học tập mơn Tốn học sinh Quản lý chương trình dạy học mơn Tốn nhiệm vụ Cán quản lý Hoạt động dạy học mơn Tốn phải thực theo u cầu tiến độ thực chương trình Cán quản lý phải điều khiển HĐDH mơn Tốn theo u cầu, nội dung hướng dẫn chương trình mơn Tốn Trong trình quản lý việc thực kế hoạch, chương trình dạy học mơn Tốn, Cán quản lý cần huy động thành viên máy quản lý nhà trường, phân cơng, bám sát tình hình thực kế hoạch, chương trình hàng tháng, hàng tuần, thơng qua kiểm tra thống lịch báo giảng, thời khóa biểu, sổ đầu bài, …Điều quan trọng phải tiến hành phân tích, đánh giá thơng tin thu được, để có định hướng đạo với biện pháp quản lý phù hợp, giúp giáo viên thực đủ chương trình kế hoạch dạy học mơn Tốn theo quy định Việc thực kế hoạch dạy mơn Tốn chủ yếu qua lên lớp giáo viên “Giờ lên lớp khâu trình dạy học, kết thúc trọn vẹn khuôn khổ định thời gian theo quy định kế hoạch dạy học Do đó, lên lớp hoạt động dạy giáo viên hoạt động học học sinh thực tác động tương hỗ yếu tố trình dạy – học, mục đích, nội dung, phương tiện, phương pháp hình thức tổ chức dạy học” [9] Giờ lên lớp giáo viên giữ vai trò định chất lượng dạy học Tuy nhiên, công tác quản lý góp phần tác động gián tiếp đến hiệu lên lớp Chính vậy, cán quản lý phải tạo điều kiện phát huy khả nhiệt tình giáo viên, đồng thời phải có biện pháp tác động đến lên lớp GV Để quản lý việc thực kế hoạch dạy môn Toán, cán quản lý phải ý đến số công việc sau: Quản lý việc chuẩn bị giáo viên như: Kế hoạch, giáo án, đồ dùng trang thiết bị dạy học, sách giáo khoa, … Kiểm tra việc thực kế hoạch dạy học, thông qua: lịch báo giảng, sổ đầu bài, dự giáo viên, lịch thao giảng, … Kiểm tra việc sử dụng phương tiện dạy học thông qua: sổ theo dõi mượn sách giáo khoa, thiết bị dạy học, dự giáo viên… Kiểm tra việc đổi phương pháp dạy học thông qua: thao giảng, dự giáo viên… Chuẩn bị điều kiện hỗ trợ cho việc dạy học mơn Tốn: sở vật chất, môi trường dạy học… Quản lý học sinh hoạt động học mơn Tốn theo hướng tích hợp học sinh trường THCS Học tập hoạt động nhận thức người học, có nhu cầu học sinh tích cực học tập Nhu cầu động nhận thức mà hoạt động học tập phải tạo cho học sinh Học sinh vừa đối tượng vừa chủ thể hoạt động dạy - học, quản lý hoạt động học học sinh khâu quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy học nhà trường phổ thông, điều khiển chúng hoạt động phù hợp với tính chất quy luật hoạt động dạy học Không gian hoạt động học tập HS từ lớp, lớp đến nhà Thời gian hoạt động học HS bao gồm học lớp, học nhà thời gian thực hình thức học tập khác Việc quản lý hoạt động học tập HS theo hướng phát triển phẩm chất, lực đặt với hiệu trưởng bình diện khoa học giáo dục mà cịn địi hỏi có ý nghĩa tinh thần trách nhiệm nhà quản lý giáo dục nghiệp đào tạo hệ trẻ, yêu cầu mục tiêu hình thành, phát triển phẩm chất, lực HS Hiệu trưởng đạo công tác phối hợp gia đình nhà trường, xã hội để quản lý hoạt động học HS Giáo dục HS trường giáo dục HS nhà trình thống nhất, trình học tập nhà HS tổ chức tốt, tiếp nối củng cố trình học tập lớp nâng cao kết học tập HS Tự học nội dung quan trọng dạy học phát triển lực Chỉ đạo phối hợp GVCN lực lượng giáo dục khác: Quy định yêu cầu biện pháp thống việc giáo dục mục đích, động thái độ học tập tồn thể GV từ lên lớp đến hoạt động Quy định cụ thể phối hợp GVCN với giáo viên mơn đồn niên, với cha mẹ HS để thống việc giáo dục HS Phối hợp GV dạy lớp để xây dựng cho HS thói quen tự học (chú ý khâu: hình thức tự học; phương pháp tự học; bố trí thời gian tự học hợp lý) nói cách khác dạy cho HS cách học Chỉ đạo giáo viên đổi phương pháp dạy học mơn Tốn theo hướng theo hướng tích hợpđối với học sinh THCS Phương tiện dạy học mơn Tốn khơng trực tiếp làm thay đổi q trình dạy học mơn Tốn, song phương tiện dạy học góp phần quan trọng nhằm nâng cao chất lượng hiệu dạy học mơn Tốn Đổi nội dung chương trình, sách giáo khoa phương pháp dạy dạy học, phương tiện dạy học yếu tố thiếu để đảm bảo việc đổi dạy học thành công Chính quản lý tốt yếu tố có tác động tích cực việc nâng cao chất lượng hiệu dạy học mơn Tốn trường phổ thông Để quản lý phương pháp dạy học, phương tiện dạy học mơn Tốn, cán quản lý phải ý đến số nọi dung sau: Việc vận dụng phương pháp dạy học thông qua: thao giảng, dự giáo viên… Giáo viên sử dụng kết hợp phương pháp dạy học như: phương pháp làm việc theo nhóm, phương pháp lấy HS làm trung tâm… Sử dụng phần mềm toán học, dạy giáo án điện tử thông qua: dự giáo viên thao giảng, đăng kí tiết dạy sử dụng giáo án điện tử Sử dụng mơ hình học tập, làm đồ dùng dạy học thông qua: sổ theo dõi mượn trả thiết bị, đồ dùng dạy học, thao giảng, dự giáo viên… Quản lý sở vật chất, thiết bị dạy học mơn Tốn trường THCS Lập kế hoạch quản lý sở vật chất, thiết bị dạy học mơn Tốn Xây dựng kế hoạch sở vật chất thời điểm khởi đầu chu trình quản lý mà hiệu trưởng phải thực Quản lý nhà trường phải việc xây dựng kế hoạch, kế hoạch quản lý sở vật chất, thiết bị dạy học Toán phải đưa vào kế hoạch chung nhà trường Mục tiêu xây dựng hệ thống sở vật chất, trang thiết bị dạy học Toán đáp ứng yêu cầu chung riêng theo văn Nhà nước quy định, đồng thời thiết thực góp phần việc thực mục tiêu giáo dục phổ thông phát triển lực người học, nâng cao chất lượng dạy học mơn tốn trường THCS Lập kế hoạch mua sắm, trang thiết bị, tiếp nhận, phân phối thiết bị dạy học theo quy định hành Nhà nước, phù hợp với chương trình dạy học theo hướng tích hợp Tổ chức việc quản lý sở vật chất, thiết bị dạy học Tổ chức chế phối hợp quản lý sở vật chất, thiết bị dạy học Nhằm nâng cao hiệu sử dụng sở vật chất thiết bị dạy học, cần phải xây dựng chế phối hợp thật chặt chẽ phận, đối tượng tham gia quản lý Bản chất hợp phân cấp trách nhiệm quản lý với mục tiêu nâng cao hiệu sử dụng sở vật chất, thiết bị dạy học có nhà trường góp phần nâng cao chất lượng dạy học Tổ chức công tác đào tạo bồi dưỡng GV, cán phụ trách phòng chức nhằm nâng cao quản lý, sử dụng sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ dạy học tích hợp nhà trường Sử dụng hiệu sở vật chất, thiết bị dạy học hoạt động cần thiết hữu ích chủ thể mà trực tiếp GV nhà trường, thiết bị công cụ cần thiết để thực đổi PPDH, kiểm tra đánh giá qua thực thành công dạy học theo hướng phát triển lực Tổ chức phong trào tự làm đồ dùng dạy học xét nguyên tắc xem công việc mang tính chất nghiệp vụ GV, ý thiết bị giáo dục tự làm phải đảm bảo tính: khoa học, sư phạm, thẩm mỹ kinh tế Kiểm tra, giám sát, đánh giá rút kinh nghiệm việc quản lý sở vật chất, thiết bị dạy học theo tổ chun mơn Nhằm mục đích tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước nói chung, quản lý nhà trường nói riêng cơng tác sở vật chất, thiết bị dạy học cần phải có hoạt động kiểm tra giám sát “Quản lý mà khơng có kiểm tra xem khơng có quản lý”, hiệu trưởng phải xem kiểm tra giám sát khâu quan trọng trình quản lý, nhiệm vụ thường xuyên nhà trường, kiểm tra giám sát yếu tố kích thích, tư vấn, thúc đẩy việc quản lý, sử dụng sở vật chất thiết bị dạy học đạt hiệu cao Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học Toán theo hướng tích hợp trường THCS Tiêu chuẩn đánh giá hoạt động dạy học mơn Tốn giáo viên kết lao động sư phạm, chất lượng kiến thức học sinh, mức độ phát triển trí tuệ, khả áp dụng kiến thức học sinh Cán quản lý phải quản lý công tác kiểm tra đánh giá học sinh chặt chẽ có sở xác đánh giá chất lượng dạy học giáo viên Thông qua việc kiểm tra đánh giá kết học tập mơn Tốn học sinh, đánh giá khách quan, trung thực phản ánh phần chất lượng giảng dạy mơn Tốn giáo viên Hiện có số quan điểm thường đồng đánh giá với việc cho điểm, đo lường kết học tập HS điểm số Quan niệm làm cho cán quản lý quan tâm quản lý chất lượng học tập mơn Tốn HS dựa vào điểm số Kiểu quản lý đánh giá phần chất lượng làm nảy sinh bệnh thành tích giáo viên học sinh Cán quản lý cần phải quản lý công tác kiểm tra đánh giá giáo viên học sinh, để đánh giá thực chất kết học tập mơn Tốn học sinh kết giảng dạy giáo viên Khuyến khích Giáo viên đưa hình thức trắc nghiệm khách quan vào kiểm tra kết học tập mơn Tốn HS để nhằm hạn chế tác động yếu tố chủ quan trình đánh giá Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp trường THCS Yếu tố khách quan Xu hướng phát triển lí luận dạy học giới nước Hiện với phát triển nhanh khoa học công nghệ, công nghệ thơng tin xu tồn cầu hóa nên có ảnh hưởng tác động mạnh tới giáo dục, có hoạt động dạy học Triết lí giáo dục có thay đổi lớn lí luận dạy học nói chung hay dạy học Tốn nói riêng có thay đổi theo Triết lí giáo dục nước giới nhìn chung khác nhau, vào điều kiện kinh tế, văn hóa, đặc điểm đất nước mà đất nước xây dựng cho triết lí giáo dục riêng phù hợp Tổ chức Văn hóa, Khoa học Giáo dục liên hiệp quốc – UNESCO – dùng “Học tập - kho báu tiềm ẩn” làm nhan đề Báo cáo Hội đồng Giáo dục để nói “Giáo dục kỷ XXI” đề từ năm 1997 Nhấn mạnh học tập suốt đời chìa khóa để cá nhân thích ứng với thách thức kỷ XXI Trong báo cáo nêu bốn loại hình coi bốn trụ cột Giáo dục kỷ XXI là: Học để biết, học để làm, học để chung sống học để tự khẳng định Như thấy vai trị lực người xã hội phát triển chung giới, việc phát triển lực cho học sinh tất yếu khách quan nói khác lí luận dạy học thay đổi theo quản lý hoạt động dạy học có thay đổi cho phù hợp Hiện giáo dục nói chung dạy học nói riêng giới Việt Nam phát triển theo số xu hướng sau: Giáo dục mở; người học trung tâm hoạt động dạy học; dạy học phát triển lực người học; học tập suốt đời; học lúc nơi; tự chủ giáo dục; Sự phát triển nhanh khoa học cơng nghệ xu tồn cầu hóa Trình độ phát triển khoa học cơng nghệ: Trình độ phát triển kinh tế, khoa học cơng nghệ quốc gia ảnh hưởng lớn tới phát triển giáo dục nước đó, có quản lý hoạt động dạy học Thật sản phẩm giáo dục "đơn đặt hàng" XH mục tiêu giáo dục định yêu cầu XH, KT Khoa học công nghệ phát triển kéo theo phát triển KT, trình độ lao động nâng lên, hiệu lao động tăng cao, lực lượng sản xuất phát triển dẫn tới yêu cầu cần có nguồn nhân lực đáp ứng địi hỏi phát triển KT Khoa học cơng nghệ phát triển mạnh dẫn tới tri thức nhân loại tăng lên nhanh chóng, thấy tri khối lượng tri thức khổng lồ, tri thức bị lạc hậu nhanh chóng giáo dục đặt trước thách thức làm để cung cấp nhiều cập nhật tri thức nhân loại cho người học Khoa học công nghệ phát triển động lực giúp cho giáo dục phát triển, khoa học công nghệ cung cấp cho giáo dục nói chung dạy học nói riêng có đồ dùng, thiết bị dạy học đại, trực quan sinh động Khoa học công nghệ phát triển tạo điều kiện cho nhà khoa học có nhiều điều kiện thuận lợi nghiên cứu người, tâm sinh lí, trí tuệ tư từ tìm phương pháp dạy, phương pháp học tập tối ưu hiệu phù hợp với đối tượng, lứa tuổi khác Tất đặc điểm khoa học công nghệ ảnh hưởng tới hoạt động dạy học quản lý hoạt động dạy học Toàn cầu hóa xu tất yếu lịch sử nhân loại, điều làm cho quốc gia, dân tộc giới đan xen, cài chặt phụ thuộc vào nhau, ảnh hưởng, tác động qua lại, chi phối lẫn ngày lớn Vấn đề tồn cầu hóa vấn đề có ảnh hưởng lớn, chi phối tác động tới tất nước như: Vấn đề an ninh hịa bình, vấn đề dân số, vấn đề nhiễm mơi trường biến đổi khí hậu tồn cầu, vấn đề lương thực đói nghèo Để giải vấn đề cần có hợp tác, phối hợp nỗ lực tất nước Trong bối cảnh tồn cầu hóa giáo dục không tránh khỏi xu chung, hợp tác giao lưu giáo dục ngày sâu rộng có nhiều ảnh hưởng tới vấn đề quản lý giáo dục nói chung quản lý hoạt động dạy học nói riêng Cơ chế quản lý giáo dục đào tạo Quản lý nói chung, quản lý giáo dục nói riêng phụ thuộc vào nhiều yếu tố có chế quản lý giáo dục đào tạo Cơ chế “cách thức theo trình thực hiện” hiểu chế quản lý giáo dục cách thức thực trình quản lý giáo dục Mỗi giai đoạn, giáo dục lại có chế quản lý giáo dục dục riêng, phù hợp với giai đoạn Hiện đổi toàn diện giáo dục, dạy học dần chuyển sang dạy học theo hướng phát triển lực, lấy người học làm trung tâm chế quản lý hoạt động phải thay đổi theo cho thích hợp Vì nói chế quản lý giáo dục ảnh hưởng nhiều tới quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển lực HS Yếu tố chủ quan Năng lực đội ngũ cán quản lý, GV HS Trong quản lý hoạt động dạy học nói chung dạy học tốn nói riêng, đội ngũ cán quản lý trường THCS gồm Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chun mơn chủ thể trình quản lý cấp độ khác từ cấp cao Hiệu trưởng tới cấp thấp tổ trưởng chuyên môn Hiệu quả, kết hoạt động quản lý phụ thuộc nhiều vào lực, trình độ quản lý đội ngũ cán quản lý người đứng đầu - Hiệu trưởng hiệu quả, kết quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển lực phụ thuộc nhiều vào trình độ, lực đội ngũ cán quản lý nhà trường Đội ngũ cán quản lý có trình độ, có lực kết cao ngược lại Việc chuyển từ dạy học trọng nội dung sang dạy học phát triển lực HS đặt nhiều thách thức, khó khăn cho đội ngũ GV, nhiều yếu tố khác từ đào tạo trình độ chuyên môn, lực sư phạm…làm ảnh hưởng tới hoạt động dạy GV Dạy học theo hướng tích hợp với mục tiêu đạt chuẩn “đầu ra” sản phẩm tri thức, lực phẩm chất người học đạt được, việc thay đổi yêu cầu đội ngũ GV phải thay đổi toàn có GV chủ thể hoạt động dạy người điều khiển hoạt động dạy học người định chất lượng hoạt động dạy học nói trình độ lực đội ngũ GV có ảnh hưởng định tới quản lý hoạt động dạy học theo hướng phát triển lực HS Trong dạy học tích hợp HS vừa chủ thể vừa đối tượng hoạt động dạy học khẳng định HS yếu tố có ảnh hưởng lớn tới chất lượng hoạt động dạy học kết hoạt động quản lý dạy học theo hướng phát triển lực HS Tất yếu tố từ mục tiêu, nộ dung PPDH, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá phải nghiên cứu, xem xét, chọn lựa cho phù hợp với đối tượng HS Những yếu tố nhằm phát triển lực người học, đối tượng HS đa dạng thành tố trình dạy học khâu trình quản lý hoạt động dạy học cần mềm dẻo linh hoạt cho phù hợp với đối tượng HS từ dẫn tới hiệu kết trình dạy học Các điều kiện sở vật chất, thiết bị nhà trường phục vụ cho hoạt động dạy học tích hợp Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động dạy học, đặc biệt phương pháp hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá Ngày với đầu tư cho sở vật chất, trang thiết bị dạy học đại đưa vào sử dụng dạy học dẫn tới thay đổi lớn quan điểm dạy học, PPDH; PPDH, kỹ thuật dạy học sử dụng nhiều làm đa dạng hóa hình thức dạy học, đào tạo, kênh dạy học đa dạng phong phú Tất ảnh hưởng tới hoạt động dạy học ảnh hưởng trực tiếp tới quản lý hoạt động dạy học ... THCS đổi công tác quản lý hoạt động dạy học, có quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn, nhiều học viên cao học quản lý giáo dục vào nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy học trường THCS, THPT,... khiển giáo viên hoạt động dạy học: ? ?Hoạt động dạy hoạt động người lớn tổ chức điều khiển hoạt động trẻ” Lí luận giáo dục đại tính đặc thù hoạt động dạy học Hoạt động dạy học hoạt động tương tác... mối quan hệ biện chứng dạy học, mà hoạt động giảng dạy có vai trị chủ đạo hoạt động học tập có vai trò chủ động Quản lý hoạt động dạy học Quản lý Quản lý: Khoa học quản lý xuất với phát triển