CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở CÁC TRUNG TÂM GDNN-GDTX NGOẠI THÀNH HÀ NỘI THEO HƯỚNG TỰ QUẢN Tổng quan nghiên cứu Trong GD, đội ngũ giáo viên nhân tố quan trọng định chất lượng GD tồn diện, họ mang trọng trách đào tạo hệ trẻ - chủ nhân tương lai đất nước Trong Trung tâm GDNN - GDTX, vai trò giáo viên chủ nhiệm quan trọng việc hình thành phát triển nhân cách học sinh, hoạt động GD trung tâm Công tác chủ nhiệm lớp công việc tốn nhiều thời gian, công sức người giáo viên chủ nhiệm lớp Đòi hỏi người GVCN phải tâm huyết với nghiệp trồng người, có lực lịng nhiệt tình Sự tiến trưởng thành tập thể lớp phát triển trung tâm đội ngũ GV, đặc biệt GVCN Họ linh hồn lớp học, nhạc trưởng giao hưởng hình thành phát triển nhân cách học sinh Khi nhắc đến công tác GVCNL có nhiều cơng trình nghiên cứu, tài liệu đề cập đến nước nước Ở nước Ngay từ năm nửa cuối kỷ XX nhà khoa học Xô Viết để tâm đến tầm quan trọng vai trị cơng tác chủ nhiệm lớp sở giáo dục trường phổ thông Các tác O.A.Abdullina,Ph.N.Gônôbôlin, V.A.Petroovxki, N.I Sabaeva, V.A Cruchetxki, X.I.Kixegof,N.V.Cudơminna, M.I.Đôpbrưnhin I.C Baranơp quan tâm có nhiều cơng trình nghiên cứu phương pháp hoạt động GVCN, cơng tác chủ nhiệm lớp, nội dung, vai trị, đào tạo bồi dưỡng giáo viên Trong tác phẩm “Phương pháp công tác chủ nhiệm lớp” ( NXB GD Maxcova- 1984)Bon dư rep N.I đưa phương pháp việc thực công tác công tác chủ nhiệm lớp trường phổ thông Trong báo cáo (1996) với tiêu đề “Học tập- Một kho báu tiền ẩn” UNESCO cho thấy vấn đề giáo dục suốt đời xem việc học tập dựa vào bốn trụ cột lớn: Học để biết, Học để làm, Học để chung sống, Học để tồn Đây định hướng cho giáo dục học sinh tất nhà trường Trên sở định hướng nêu trên, nước giới toàn nội dung giáo dục cho em liên quan đến công tác chủ nhiệm lớp là; giáo dục hướng nghiệp; giáo dục để nhận biết giá trị sống; giáo dục kỹ sống Tài liệu tập huấn kỹ tham vấn (2005) UNICEF đưa cách tham vấn cho học sinh Đây định hướng cho GVCN lớp cần tổ chức hoạt động khác đểhọc sinh tham gia học nhiều điều bổ ích Những cơng trình nghiên cứu tác giả trên, có giá trị to lớn mặt phương pháp luận để ứng dụng vào thực tiễn hệ kế thừa phát triển Ở nước Khi nhắc đến công tác người GVCNL nước ta có nhiều tác giả bàn vấn đề là: Bùi Thị Mùi (2005) nghiên cứu về: "Tình sư phạm công tác giáo dục học sinh trung học phổ thơng" [20]; rõ tình sư phạm mà GVCN gặp phải trình giáo dục học sinh, Nguyễn Văn Hộ, Nguyễn Trúc Lâm (2005) nghiên cứu về: "Ứng xử sư phạm" [23]; tác giả đưa cách xử lí tình gặp phải công việc giảng dạy công tác CNL; Bùi Văn Huệ (2004) nghiên cứu về: "Nghệ thuật ứng xử sư phạm" [16]; Nguyễn Dục Quang (2000) nghiên cứu về: "Những tình giáo dục học sinh người giáo viên chủ nhiệm" [38]; Hà Nhật Thăng (1998): "Thực hành tổ chức hoạt động giáo dục" [43]; Nguyễn Đình Chỉnh với nghiên cứu: "Chuẩn bị cho sinh viên làm công tác giáo dục trường phổ thơng" [6]; cịn nhiều nghiên cứu khác chủ đề Tác giả bàn phương pháp, nội dung công tác chủ nhiệm lớp, vấn đề xây dựng tập thể lớp học, quản lý giáo dục học sinh, chức , nhiệm vụ, vai trị người giáo viên chủ nhiệm lớp… cơng trình nghiên cứu có tính lý luận để bồi dưỡng giáo viên, thực chương trình đào tạo trường sư phạm Nghiên cứu cơng tác chủ lớp, tác giả Nguyễn Thanh Bình với cơng trình “Cơng tác chủ nhiệm lớp trường phổ thông ”- đề tài mã số SPHN- 09-465 NVSP2010 “Một số vấn đề công tác chủ nhiệm lớp trường phổ thông nay” ( NXB ĐHSP.2011) bàn vấn đề cốt lõi công tác chủ nhiệm lớp, nội dung công tác chủ nhiệm lớp từ góc nhìn chuẩn nghề nghiệp Các vấn đề lý luận thực tiễn quản lý công tác chủ nhiệm lớp đề cập nhiều hội thảo chủ đề công tác chủ nhiệm lớp như: 24/10/2009 Đại học Tây Bắc, ngày 26-27/8/2010 thành phố Hồ Chí Minh, ngày 14/10/2010 Đại học Hải Phịng…, hội thảo phân tích vấn đề nhiều khía cạnh, góc độ quản lý bậc học, ngành học Ở trường hệ thống GD cấp học vận dụng nhiều kết nghiên cứu, nhiều công trình nghiên cứu Bên cạnh nhà khoa học nước ngồi, cơng trình nghiên cứu nước kể cịn có số tác giả nghiên cứu trình độ thạc sĩ quản lý giáo dục nước ta công tác chủ nhiệm lớp trường phổ thơng, phịng chống tệ nạn xã hội xâm nhập học đường, giáo dục học sinh cá biệt, quản lý học sinh lớp chủ nhiệm, nội dung phương pháp giáo dục đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp, xây dựng tập thể học sinh, quản lý CTCNL theo hướng tự quản học sinh trung học phổ thơng Tiêu biểu cơng trình nghiên cứu Trần Ngọc Sơn, Lê Thị Thu, Hoàng Văn Cảnh, Triệu Thị Hoa, Nguyễn Hoàng Giang, Tạ Đăng Khoa Đây cơng trình nghiên cứu mang tính thực tế cao, mặt mạnh, điểm yếu công tác quản lý giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm, tìm nguyên nhân chưa thành công nguyên nhân dẫn đến thành cơng, từ đề xuất biện pháp quản lý giáo dục học sinh phù hợp Mặc dù có nhiều cơng trình nghiên cứu cơng tác chủ nhiệm chưa có nhiều đề tài nghiên cứu quản lý công tác chủ nhiệm lớp Trung tâm GDNNGDTX - sở giáo dục đặc thù, đối tượng học viên đa dạng lứa tuổi, nhận thức, giảng dạy phương pháp giáo dục khác trường phổ thông Hơn nữa, chưa có cơng trình nghiên cứu việc quản lý công tác chủ nhiệm lớp Trung tâm GDNNGDTX ngoại thành Hà Nội theo hướng tự quản Trong khuôn khổ luận văn này, tiếp nối cơng trình nghiên cứu kể trên, để sâu nghiên cứu lý luận thực trạng quản lý công tác chủ nhiệm lớp Trung tâm GDNN - GDTX, để từ sở đề xuất biện pháp quản lý công tác chủ nhiệm lớp phù hợp Trung tâm GDNN - GDTX ngoại thành Hà Nội theo hướng tự quản Quản lý Trung tâm GDNN - GDTX Khái niệm quản lý Quản lý tượng tồn chế độ xã hội loài người Bất kỳ đâu, lúc người có nhu cầu kết hợp với nhau, với quy mô định để đạt mục đích chung, có hoạt động quản lý Từ góc độ khác nhau, học giả ngồi nước nước có nhiều nhiều khác khái niệm quản lý Tác giả M.T.Follet (1868 1933) nhấn mạnh "Quản lý nghệ thuật khiến cho cơng việc thực hồn hảo, thông qua điều khiển hoạt động người khác" [34.Tr40] C.I.Bamard (1886 - 1961) cho đối tượng quản lý vừa cá nhân, vừa tổ chức, ông nhấn mạnh đến mối liên hệ hữu phận với nhau, với hệ thống, hệ thống với môi trường Do "Quản lý trì hoạt động tổ chức" [35.Tr75] H.Fayol (1841 - 1925) coi quản lý hoạt động có tính đặc thù, ơng nội hàm khái niệm quản lý sau: "quản lý lập kế hoạch, tổ chức, huy, phối hợp kiểm tra hoạt động đơn vị" [22 Tr30] C Mác cho rằng: "Tất lao động xã hội trực tiếp lao động chung tiến hành quy mô tương đối lớn nhiều cần đến đạo để điều hoà hoạt động cá nhân thực chức chung phát sinh từ vận động toàn thể khác với vận động khí quan độc lập Một người độc tấu vĩ cầm tự điều khiển lấy mình, cịn dàn nhạc cần phải có nhạc trưởng" [14 Tr105] Theo F.W.Toylor (1856 - 1915) "Quản lý biết xác điều bạn muốn người khác làm sau điều khiển họ hồn thành cách tốt nhanh nhất" [21 Tr14] Theo tác giả Đặng Quốc Bảo: “ Công tác quản lý lãnh đạo tổ chức xét cho thực hai trình liên hệ chặt chẽ với nhau”: Quản Lý Quá trình "Quản" gồm chăm sóc, giữ gìn, trì hệ trạng thái ổn định, trình "Lý" gồm việc sửa sang xếp, đổi đưa vào "phát triển"”[8, tr.78] Hà Thế Ngữ Đặng Vũ Hoạt cho rằng: “Quản lý q trình định hướng, q trình có mục tiêu, quản lý hệ thống nhằm đạt mục tiêu định” [24] Ý kiến Paul Herscy Ken Blanâng cao Heard nói vai trị quản lý “Quản lý nguồn nhân lực” là: “Quản lý trình làm việc nhà quản lý người bị quản lý, nhằm thông qua hoạt động cá nhân, nhóm, huy động nguồn lực khác để đạt mục tiêu tổ chức” [28] Theo Nguyễn Quốc Chí Đặng Thị Mỹ Lộc: “Hoạt động quản lý tác động có định hướng, có chủ đích chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt mục đích tổ chức” (29, tr.16) Tác giả Trần Hồng Quân cho rằng: “Quản lý hoạt động có định hướng, có chủ đích chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt mục đích tổ chức” [28, tr 176] Trần Kiểm cho rằng: “Quản lý tác hoạch định chủ thể quản lý việc huy động, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) tổ chức (chủ yếu nội lực) cách tối ưu nhằm đạt mục đích tổ chức với hiệu cao [17, tr.74]” Từ định nghĩa nêu cho thấy khái niệm quản lý nhìn từ nhieeud góc độ Và cốt lõi khái niệm quản lý trả lời câu hỏi: Ai quản lý? Tức chủ thể quản lý; Quản lý ai? Tức khách thể quản lý; Quản lý nào? Tức phương thức quản lý; Quản lý gì? Tức cơng cụ quản lý; Quản lý để làm gì? Tức mục tiêu quản lý Qua khái niệm quản lý hiểu :Quản lý tác động có tổ chức, có định hướng, có mục đích, có kế hoạch chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý để thống hoạt động với cách hợp quy luật : để điều khiển chỉ, huy, kết nối yếu tố tham gia vào hoạt động nhằm đạt mục tiêu cụ thể môi tường không ngừng biến động Chức quản lý: Quản lý có chức sau đây: Chức kế hoạch hoá; Chức tổ chức; Chức đạo; Chức kiểm tra Các chức có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, chúng đan xen, hỗ trợ, hoà quyện, bổ dung cho nhau, hoạt động dựa nguyên tắc quản lý Để có chu trình quản lý khơng thể thiếu bốn chức trên, thống biện chứng với đầy đủ bốn chức xem chu trình hoạt động quản lý Khái niệm Quản lý nhà trường Quản lý nhà trường hay cịn gọi quản lý vi mơ quản lý hoạt động nguồn lực sở giáo dục người đứng đầu sở giáo dục thực biện pháp tác nghiệp cụ thể: Để đảm bảo yêu cầu giáo dục xã hội nhà trường (cơ sở giáo dục) phải đặt mục tiêu thực có hiệu chất lượng nhiệm vụ năm học, khoa học, dựa vào tình hình thực tế đặc điểm nhà trường (cơ sở giáo dục) mục tiêu quản lý nhà trường ngồi mà HS tham gia Điều làm tăng, giảm xác suất xảy hành vi phù hợp dựa lý thuyết hành vi nhận thức Lý thuyết hành vi nhận thức tập trung vào mối quan hệ phụ thuộc lẫn môi trường, hành vi nhận thức dựa ba giả định: 1) Hoạt động nhận thức ảnh hưởng đến hành vi; 2) Hoạt động nhận thức kiểm soát thay đổi, 3) thay đổi hành vi mong muốn bị ảnh hưởng thông qua thay đổi nhận thức Tự quản lý kỹ quan trọng giúp HS suốt đời họ Nó bao gồm việc thiết lập mục tiêu quản lý thời gian, phát triển động lực kỹ tập trung giúp HS vượt qua cám dỗ trì hỗn Tự quản lý hiệu giúp HS tránh căng thẳng mang lại cho họ nhiều hội để tham gia vào hoạt động vui vẻ trường" Quan điểm L.I Ruvinxhi cho tự quản thống với tự GD, tự quản có mối liên quan với tự GD Khi thực trình tự quản, học sinh học cách tự kiểm tra hành động để tự điều chỉnh thân Hàng ngày trình giao tiếp với bạn bè, HS tự so sánh đối chiếu thân mình, từ nhận điểm mạnh, điểm yếu tự phấn đấu vươn lên hoàn thiện thân Các Mác tiếng với thích, người "khi đời mang theo gương, mà nhà triết học theo kiểu Phisơtơ để nói "tơi tơi", người ta lúc đầu phải nhìn vào người khác nhìn vào gương nhận thấy [5, tr.106] Có thể nói tự quản phương tiện tự giáo dục, học sinh tham gia hoạt động tự quản nhằm để tự hồn thiện nhân cách Theo nhà GD số nước xã hội chủ nghĩa nhà GD thuộc Liên Xô cũ tự quản có liên quan đến việc điều khiển tổ chức hoạt động tập thể Mà học sinh chủ thể điều khiển tổ chức hoạt động Trong q trình em biết làm việc theo tập thể, góp phần phát triển tập thể phát triển nhân cách cách tồn diện Bên cạnh đó, số nhà giáo dục nước khác họ đề cập đến thuật ngữ liên quan đến tự quản, họ không đưa định nghĩa tự quản Cái mà họ đề cấp đến tự quản góc độ tự quản thân, khơng phải "tự quản tập thể" Như vậy, thấy có hai quan điểm cho khái niệm, quan điểm đề cấp đến vai trò tập thể, quan điểm thứ hai đề cập đến vai trị cá nhân Tóm lại, tự quản tự tổ chức, tự xây dựng kế hoạch thực kế hoạch, tự đánh giá kết hoạt động Tự quản nhà trường thực chất HS - chủ thể hoạt động, thực vai trị chủ đạo hoạt động hàng ngày lớp giúp đỡ GV Học sinh thể vai trị chủ động qua khả độc lập, sáng tạo, linh hoạt, có tinh thần trách nhiệm cao khả tự điều chỉnh hành động Tính tự quản học sinh Trung tâm GDNN - GDTX Giống trường THPT, học sinh Trung tâm GDNN - GDTX tự quản hoạt động thực tế sau: Tự quản học lớp: Học sinh có ý thức trật tự, ý nghe giảng xung phong phát biểu xây dựng Học sinh vi phạm bị tổ trưởng nhắc nhở, ghi lỗi để chấm thi đua theo tổ, cá nhân Tự quản trống giáo viên: thành viên lớp phải giữ trật tự không làm ảnh hưởng đến lớp bên cạnh, ban cán lớp giao nhiệm vụ cho thành viên lớp giải tập khó Tự quản 15 phút đầu giờ: Các tổ trưởng kiểm tra chéo thành viên tổ khác việc chuẩn bị mới, làm thầy cô giao ghi chép kết vào sổ theo dõi Tự quản tiết sinh hoạt tập thể: Tiết sinh hoạt lớp tự quản, ban cán tổng hợp thi đua, nhắc lỗi triển khai công việc tuần tới GVCN với vai trò cố vấn xuất cần Tự quản hoạt động lên lớp, lao động, thể thao hoạt động vui chơi Từ loại hình hoạt động hình thành kỹ thục cho em khai thác khả tự quản tiền ẩn Vai trò giáo viên chủ nhiệm việc phát huy tính tự quản học sinh 1.Thành lập cấu, máy tự quản: Ban chấp hành chi đồn -> Lớp trưởng -> Các lớp phó -> Các tổ trưởng -> cán môn Đội ngũ cán tự quản hình thành sở cấu tổ chức lớp thiết lập, tổ chức cố định, tạm thời cần thiết, nhằm đạt mục tiêu tập thể lớp Trong đội ngũ tự quản lựa chọ cách dân chủ, cơng bình đẳng khuyến khích ứng cử với kế hoạch hành động phù hợp với vai trog vị trí Bảo đảm phân cơng rõ ràng có trách nhiệm cho vị trí, vai trò Bảo đảm cho em học sinh phân công nhiệm vụ phải bồi dưỡng thường xuyên phương pháp lập kế hoạch, cách thức tổ chức công việc…dưới hướng dẫn GVCNL, phát huy hết khả sáng tạo, chủ động công việc cảu em rút kinh nghiệm từ thực tiễn công việc Bảo đảm học sinh luân phiên vai trị tự quản để nhiều học sinh có hội thể khả thân, thơng qua em rèn luyện kỹ quản lý, gương mẫu trước bạn, trải nghiệm đầy đủ vị lớp Đó biện pháp hình thành, gióa dục kỷ luật cho học sinh cách tích cực GVCN phải thật cẩn thận sáng suốt xem xét lí lịch trích ngang, tham khảo ý kiến GVCN năm trước (nếu có thể), GVBM, lấy ý kiến học sinh lớp để lựa chọn 05 học sinh tích cực hội tụ đủ đức tài cho chức danh làm nên khung BCS lớp gồm: 01 lớp trưởng 04 lớp phó Những học sinh chọn phải có học lực trở lên, hạnh kiểm tốt, có trách nhiệm với cơng việc nhanh nhẹn hoạt động Trung tâm, lớp Đây việc quan trọng có ý nghĩa định đến thành bại việc "xây dựng lớp học tự quản" công tác chủ nhiệm lớp BCS lớp đại diện cho GVCN triển khai, tổ chức thực công việc lớp chịu trách nhiệm trước GVCN công việc giao Công việc cụ thể thành viên ban cán lớp sau: Lớp trưởng: Là người GVCN giao nhiệm vụ điều hành, quản lý mặt lớp Chịu trách nhiệm quản lý chung hoạt động lớp Điều hành nhiệm vụ rèn luyện học tập lớp Đôn đốc thành viên lớp thực nội quy Trung tâm, lớp; quy định Đồn niên Chủ trì buổi sinh hoạt lớp, theo dõi, triển khai, thực hoạt động Lớp phó học tập : Phụ trách quản lý toàn hoạt động học tập lớp: Theo dõi tình hình học tập, giao tập bạn lớp, giúp đỡ bạn học lực yếu, chữa tập Giữ sổ ghi đầu bài, đảm bảo số nội dung sổ ghi đầu -Chỉ đạo hoạt động buổi sinh hoạt 15 phút đầu Quan sát, theo dõi thành viên lớp, báo cáo với GVCN bạn bạn tinh thần học tập kém, lực học sa sút Chỉ nguyên nhân, GVCN có biện pháp giúp đỡ kịp thời, nhằm nâng cao chất lượng GD lớp Lớp phó lao động -Triển khai kế hoach lao động theo kế hoạch Trung tâm, Đoàn niên với thành viên lớp Nhận nhiệm vụ, phân công lao động cho thành viên lớp, kiểm trasĩ số lao đông, kiểm tra dụng cụ lao động Đôn đốc, nhắc nhở việc trực nhật hàng ngày, vệ sinh lớp học, khn viên trung tâm theo quy định Lớp phó văn thể mỹ: Phụ trách công tác văn nghệ buổi sinh hoạt lớp, thi văn nghệ Trung tâm Phụ trách hoạt động thể dục, thể thao lớp như: giải bóng đá mini Trung tâm trào mừng 26/3 Lớp phó đời sống: Phụ trách thu chi quỹ lớp như: thu quỹ GVCN cho phép: mua phấn, khăn trải bàn, hoa, hoạt động ủng hộ Đoàn niên phát động Các tổ trưởng: Quản lý thành viên tổcủa Theo dõi việc thực nề nếp, nội quy tổ viên như: học giờ, trật tự nghe giảng học, không làm việc riêng học Giao nhiệm vụ kiểm tra việc thực nhiệm vụ thành viên tổ Theo dõi, đánh giá, xếp loại hạnh kiểm tổ viên theo tuần, tháng, học kỳ Những cá nhân khác Thực tốt việc chấp hành nội quy, quy định Trung tâm, lớp, Đoàn niên Chịu quản lý điều hành ban cán lớp Có quyền đáng giá, theo dõi việc thực nhiệm vụ ban cán sự, với GVCN Các thành viên ban cán phải có sổ tay ghi chép, ghi chép tất việc nhiệm vụ phụ trách, để có sở báo cáo GVCN, việc đánh giá bạn Bồi dưỡng đội tự quản lớp: Đội tự quản lớp hay gọi lực lượng cốt cán lớp ( bao gồm đội ngũ cán sự, tổ trưởng, ban chấp hành chi đoàn…) quan trọng việc xây dựng mơ hình lớp học tự quản , trưởng thành lớp học gắn liền với khả tự quản lớp đó, chọn lực lượng cốt cán tốt tạo thành tập thể HS vững mạnh Vì GVCN cần thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ tự quản nhiệm vụ, hoạt động biện pháp sau đây: GVCNL chuẩn bị cho ban cán lớp số sổ sách với tiêu chí để theo dõi sát mặt hoạt động học sinh lớp , GVCN thường xuyên trao đổi với đội ngũ cán lớp để nắm bắt kịp thời tình hình, hoạt động cảu cá nhân lớp để có biện pháp GD , điều khiển kịp thời Cùng với việc bồi dưỡng hỗ trợ cán lớp, GVCNL xuất người cố vấn, giúp đỡ, bảo em thực nhiệm vụ mình, khắc phục khó khăn, xây dựng giữ gìn hình ảnh GVCN đồng hành với đội ngũ tự quản, không khoán trắng lớp chủ nhiệm cho đội ngũ tự quản Từ thực tế kinh nghiệm vài GV ra: GVCN phân cấp quản lý lớp học cho đội ngũ cán trách nhiệm lớn lao sau đây: + Tổ chức cho tập thể lớp tham gia đủ phong trào đoàn thể Trung tâm + Xây dựng trì tình đồn đồn kết lớp, giải vấn đề tồn phát sinh lớp + Phối hợp liên hệ với GVBM lớp để nắm tình hình học tập rèn luyện bạn + Thường xuyên báo cáo kịp thời với GVCN tất việc bất thường xảy với lớp, tình hình chung để GVCN kịp thời đề xuất biện pháp giải phù hợp Tất nhiệm vụ nêu đội ngũ cán lớp đảm đương GVCNL lúc giữ vai trò cố vấn, gián tiếp quản lí tập thể HS Quản lý cơng tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản học sinh Giám đốc Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên Phát triển đội ngũ GVCNL Công tác GVCNL việc khó, địi hỏi người giáo viên phải có nhiều kỹ sư phạm chuyên bịêt như: Kỹ thuật tìm hiểu học sinh, kỹ GD, kỹ quan sát, kỹ giao tiếp ứng xử với HS, kỹ GD HS cá biệt trường dạy GV có kỹ đó, cần phải bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ thường xun Bên cạnh đó, GVCNL cần phải nghiên cứu khoa học để giúp cho họ có sở lí luận xác, có tư khoa học, qua thực tiễn áp dụng đưa sáng kiến để nhân rộng cách làm phương pháp tốt Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển vũ bão, tri thức có nhiều nguồn, kênh khác Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm lớp yêu cầu GVCNL phải tự học để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ công tác CNL Sử dụng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp BGĐ lựa chọn GVCNL phải người có lý tưởng nghề nghiệp đắn, lập trường tư tưởng vững vàng, người say mê công tác chủ nhiệm lớp, có chun mơn cao có uy tín với học sinh Căn vào số học sinh, số lớp học, số tiết GV có để phân cơng lớp chủ nhiệm cho GV cách hợp lý, mang lại hiệu cao công tác chủ nhiệm Sau đợt thi đua BGĐ cần đánh giá, tìm mặt mạnh, mặt yếu để có phương hướng phấn đấu Khen thưởng kịp thời tập thể lớp cá nhân có thành tích Quản lý cơng tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự học sinh Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản Ban Giám đốc trung tâm phải xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản, đưa mục tiêu chung cho công tác chủ nhiệm năm học, để giúp GVCNL có phương hướng, thực hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý học sinh lớp chủ nhiệm động viên cán bộ, giáo viên, công nhân viên thực tốt nhiệm vụ năm học Bố trí, phân cơng đội ngũ GVCN Để xếp phân công hợp lý GVCNL, BGĐ phải vào tính chất, số lượng học sinh, vào lực giáo viên mà chọn lựa phân công GVCN cho hợp lý mang lại hiệu cao Đối với lớp có nhiều học sinh yếu cá biệt nên giao cho giáo viên có thâm niên cơng tác chủ nhiệm, nhiệt tình, có khả thấu hiểu thuyết phục học sinh Việc phân công GVCN đảm bảo liên tục năm từ em bắt đầu lớp 10 em tốt nghiệp, để tiết kiệm thời gian GVCN tìm hiểu học sinh, xây dựng tình cảm bền chặt thành viên lớp đạt kết cao công tác chủ nhiệm lớp Kiểm tra, đánh giá công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản Để giúp GVCNL đánh giá học sinh đảm bảo thống toàn trung tâm Ban Giám đốc cần xây dựng tiêu chí kiểm tra, đánh giá học sinh để hướng dẫn GVCN đánh giá trình tự rèn luyện học sinh sát với tiêu chí chung Cùng với việc xây dựng tiêu chí đánh giá học sinh, BGĐ trung tâm cần phải xây dựng tiêu chí đánh giá công tác CNL, cụ thể với GVCNL lớp, nhằm đảm bảo việc đánh giá khách quan, công bằng, kịp thời GVCNL trung tâm Thành lập chế phối hợp GVCNL với lực lượng giáo dục nhà trường Để thực công tác quản lý, giáo dục học sinh, GVCNL phải phối hợp với lực lượng giáo dục khác, để xây dựng môi trường GD, thực tổ chức hoạt động GD, kiểm tra, đánh giá học sinh Chính thế, chế phối hợp lực lượng giáo dục trung tâm Ban giám đốc xây dựng, để tạo điều kiện cho GVCNL thực tốt việc phối hợp công tác giáo dục học sinh Bên cạnh việc tạo điều kiện BGĐ giúp đỡ ủng hộ để GVCNL hồn thành nhiệm vụ Bồi dưỡng kỹ chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản cho GVCN GVCNL người thay mặt giám đốc thực công tác quản lý, giáo dục học sinh, muốn hoàn thành cơng việc người GVCNL cần phải trang bị nhiều kỹ kỹ tổ chức, nắm bắt đặc điểm học sinh, điều hành hoạt động lớp, kỹ xử lý thông tin Với kiến thức trang bị trường sư phạm không đủ để thực công tác chủ nhiệm lớp, phải thường xuyên bồi dưỡng công tác chủ nhiệm cho GVCNL, để họ có kinh nghiệm quản lý, kỹ giáo dục học sinh Ngoài nội dung quản lý, đạo công tác chủ nhiệm lớp, BGĐ trung tâm nên xây dựng kế hoạch tổ chức lớp bồi dưỡng kỹ chủ nhiệm lớp cho GVCN qua hình thức là: Tổ chức buổi hội thảo, chuyên đề công tác CNL, mở lớp tập huấn kỹ công tác chủ nhiệm lớp, tổ chức buổi thi GVCNL giỏi, phát động viết sáng kiến kinh nghiệm công tác chủ nhiệm lớp, cử giáo viên tham quan học hỏi kinh nghiệm công tác CNL Quản lý công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản việc mang tính chiến lược thường xuyên lâu dài, hoạt động quản lý Trung tâm giám đốc Đây việc phải trọng quan tâm, cơng việc địi hỏi người giám đốc phải nắm bắt toàn nhân tố liên quan đến cơng tác chủ nhiệm cách xác kịp thời đặc điểm đội ngũ GVCNL, số lượng GVCNL, số lượng HS, địa bàn trường học, dân cư địa bàn……để từ lên kế hoạch hoạt động cụ thể cho nhiệm vụ, công việc cụ thể thời gian, tiến trình thực cơng việc Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý công tác chủ nhiệm lớp Giám đốc trung tâm giáo dục nghề nghiệp- giáo dục thường xuyên theo hướng tự quản Các yếu tố khách quan (là yếu tố xuất phát từ phía GVCN, điều kiện nhà trường, sách nhà nước….) Hoàn cảnh lịch sử - xã hội Thời đại 4.0- thời đại công nghệ số, thời đại bùng nổ thông tin, mà phương tiện thông tin đại chúng đa dạng, phương tiện giải trí kỹ thuật cao ảnh hưởng tới đời sống với tốc độ chóng mặt, xã hội xấu tốt lẫn lộn, điều làm ảnh hưởng lớn đến việc quản lý công tác chủ nhiệm lớp.Trong đời sống xã hội vị trí cơng tác chủ nhiệm lớp có phần mờ nhạt Đặc điểm tâm lí học sinh Trung tâm GDNN-GDTX Học sinh hệ GDTX Trung tâm GDNN-GDTX giống học sinh trường THPT độ tuổi từ 15 đến 18 lứa tuổi đầu tuổi niên Ở tuổi 18 em trưởng thành thể chất tinh thần, sống tự lập, tự định, tự chịu trách nhiệm với thân mình, tham gia tích cực vào sống xã hội Giai đoạn thể chất tinh thần em phát triển êm đềm, khơng có tính chất đột biến lứa tuổi thiếu niên Ở lứa tuổi ý thức em phát triển mạnh mẽ giới quan nhân sinh quan, chi phối phát triển nhân cách em Cũng giống học sinh THPT, học sinh Trung tâm GDNNGDTX trang bị hiểu biết THCS, em có khả phân tích, phán đốn dự hiểu biết tự nhiên, xã hội, có lực tư trừu tượng….Cho nên em có định hướng tương lai thân, lý tưởng sống, bạn bè , nghề nghiệp thân… Ở lứa tuổi đặc điểm tâm lý em thể rõ chỗ em tỏ yêu quý cảm phục giáo viên có phẩm chất nhân cách cao quý, có khả giảng dạy tốt Các em ln mong muốn người giáo viên phẩm chất đạo đức tốt, hiểu học sinh sãn sàng làm theo bảo , hướng dẫn giáo viên Học sinh Trung tâm GDNN-GDTX có khả thể nhạy bén với nhân cách người xung quanh em Mọi khát vọng, công việc hành động, sống học sinh chịu nhiều chi phối mối liên hệ đạo đức người Bên cạnh học sinh Trung tâm GDNN-GDTX hầu hết em khả tiếp thu tri thức chậm, trình độ nhận thức cịn hạn chế, nhiều em chưa có ý thức việc học tập rèn luyện mình, nên việc quản lý dạy học cịn gặp nhiều khó khăn Đội ngũ giáo viên trung tâm Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trung tâm GDNN-GDTX giáo viên đào tạo trường sư phạm ( sư phạm Hà Nội, sư phạm ) đạt trình độ chuẩn chuẩnđạt chuẩn chuẩn Tất họ có nghiệp vụ sư phạm, trang bị kiến thức tâm lí lứa tuổi, tâm lí giáo dục học, tâm lí dạy học để phục vụ cho công tác giảng dạy chuyên môn thực nhiệm vụ công tác chủ nhiệm Tuy nhiên phần lớn giáo viên cịn trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm cơng tác chủ nhiệm lớp, trình độ chun mơn nghiệp vụ không đồng đều, vài giáo viên chưa nhiệt tình cơng tác chủ nhiệm, cịn tư tưởng làm cho xong việc nên kết công việc chưa cao Điều ảnh hưởng nhiều đến việc quản lý cơng tác chủ nhiệm lớp Giám đốc Đặc điểm trung tâm Ba trung tâm mà nghiên cứu vùng ngoại thành phía tây nam Hà Nội, vùng nơng thơn xa với thủ đơ, trình độ dân trí cịn hạn chế, thu nhập thấp nên khơng thu hút giáo viên giỏi, có trình độ cao cơng tác chủ nhiệm lớp gắn bó lâu dài với Trung tâm, điều gây khó khăn việc lựa chọn giáo viên chủ nhiệm lớp Học sinh trung tâm đa phần nhà nông, đời sống kinh tế cịn nghèo nàn, cơng việc làm nơng Một số gia đình việc mưu sinh mà bố mẹ để nhà với người thân tỉnh kiếm ăn dài ngày nên bỏ bê cái, không quan tâm đến việc học tập việc giáo dục Một số phụ huynh cịn có tư tưởng phó mặc việc giáo dục cho Trung tâm thầy cô Cơ chế sách Hiện lương giáo viên cịn thấp nên sống giáo viên cịn có khó khăn định, nên nhiều giáo viên phải làm thêm để trang trải sống gia đình, chưa tập trung cao vào cơng tác chủ nhiệm chun mơn Trung tâm đóng địa bàn nơng thơn cịn nhiều khó khăn kinh tế, nên việc chăm lo tới đời sống vật chất tinh thần giáo viên cịn hạn chế Chưa có sách đãi ngộ thỏa đáng giáo viên giỏi, nên xảy tượng nhiều giáo viên giỏi chuyển cơng tác đến nơi có chế độ đãi ngộ tốt Các yếu tố chủ quan Nhận thức Giám đốc trung tâm quản lý, quản lý trường học, quản lý công tác chủ nhiệm lớp Muốn thực nhiệm vụ quản lý tốt Giám đốc trung tâm phải trang bị đầy đủ kiến thức khoa học lĩnh vực quản lý, quản lý nhà trường, quản lý cơng tác chủ nhiệm lớp từ lập kế hoach, tổ chức thực kiểm tra, đánh giá việc thực kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp đạt kết cao Kỹ thực biện pháp quản lý, xử lý tình quản lý công tác chủ nhiệm lớp Bên cạnh việc Giám đốc trung tâm xây dựng hệ thống biện pháp quản lý công tác chủ nhiệm lớp, việc Giám đốc tổ chức thực có hiệu biện pháp điều quan trọng việc quản lý Uy tín người Giám đốc trung tâm Bất kỳ cần có uy tín, giáo viên mơn có uy tín việc giảng dạy đạt hiệu cao, GVCNL có uy tín có chỗ đứng vững lòng học sinh phụ huynh, Giám đốc có uy tín khiến tập thể giáo viên, phụ huynh học sinh khâm phục, đồng nghĩa với việc quản lý công tác chủ nhiệm lớp thành cơng ĐẶC ĐIỂM TRUNG TÂM CƠNG TÁC QL CỦA GIÁM ĐỐC HỒN CẢNH XÃ HỘI-LỊCH SỬ QUẢN LÝ CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH ĐẶC ĐIỂM TÂM LÝ HS ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác chủ nhiệm lớp ... cứu lý luận thực trạng quản lý công tác chủ nhiệm lớp Trung tâm GDNN - GDTX, để từ sở đề xuất biện pháp quản lý công tác chủ nhiệm lớp phù hợp Trung tâm GDNN - GDTX ngoại thành Hà Nội theo hướng. .. hướng tự học sinh Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản Ban Giám đốc trung tâm phải xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp theo hướng tự quản, đưa mục tiêu chung cho công tác. .. với việc quản lý công tác chủ nhiệm lớp thành cơng ĐẶC ĐIỂM TRUNG TÂM CƠNG TÁC QL CỦA GIÁM ĐỐC HOÀN CẢNH XÃ HỘI-LỊCH SỬ QUẢN LÝ CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH ĐẶC ĐIỂM TÂM LÝ HS ĐỘI