BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT TRỊNH THỊ LAN NGHIÊN CỨU MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC KIỂM TRA, THANH TRA THUẾ TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT TRỊNH THỊ LAN NGHIÊN CỨU MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC KIỂM TRA, THANH TRA THUẾ TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành : Kinh tế Công nghiệp Mã số : 60.31.09 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS Phan Huy Đường HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ “Nghiên cứu số giải pháp nâng cao hiệu công tác kiểm tra, tra thuế tỉnh Quảng Ninh” cơng trình nghiên cứu độc lập riêng Các số liệu, kết quả, ý kiến nêu luận văn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng chưa công bố cơng trình nghiên cứu khoa học trước Hà Nội, ngày 18 tháng 03 năm 2013 Tác giả Trịnh Thị Lan MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ KIỂM TRA, THANH TRA THUẾ 1.1 Tổng quan lý luận thuế hoạt động kiểm tra, tra thuế .6 1.1.1 Lý luận thuế .6 1.1.2 Các lý luận kiểm tra, tra thuế 13 1.1.3 Các hình thức nội dung kiểm tra, tra thuế 18 1.2 Kinh nghiệm kiểm, tra thuế quản lý thuế số tỉnh 27 1.2.1 Kinh nghiệm kiểm tra, tra thuế Cục thuế Thành phố Hà Nội 27 1.2.2 Kinh nghiệm kiểm tra, tra thuế Cục thuế thành phố Hồ Chí Minh 29 1.2.3 Kinh nghiệm kiểm tra, tra thuế Cục Thuế thành phố Hải Phòng 30 1.3 Bài học kinh nghiệm rút từ tỉnh công tác kiểm tra, tra thuế 31 1.3.1 Công tác tuyển chọn đào tạo cán kiểm tra, tra 31 1.3.2 Về công tác xây dựng kế hoạch tra hàng năm 31 1.3.3 Về chiến lược xử lý rủi ro 32 1.3.4 Ứng dụng công nghệ thông tin tra thuế 33 1.3.5 Khả vận dụng vào hoạt động kiểm tra, tra thuế Quảng Ninh 33 1.4 Quan điểm tác giả công tác tra, kiểm tra Việt Nam 34 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA, THANH TRA THUẾ Ở CỤC THUẾ TỈNH QUẢG NINH 37 2.1 Đặc điểm kinh tế_xã hội khái quát ngành thuế tỉnh Quảng Ninh 37 2.1.1 Đặc điểm kinh tế xã hội 37 2.1.2 Khái quát ngành Thuế Quảng Ninh 39 2.2 Thực trạng công tác kiểm tra, tra thuế Cục thuế tỉnh Quảng Ninh 47 2.2.1 Quy trình kiểm tra, tra thuế 47 2.2.2 Công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra, tra thuế 49 2.2.3 Nội dung kiểm tra, tra thuế 53 2.2.4 Tổ chức kiểm tra, tra thuế 56 2.3 Thực trạng công tác quản lý thuế theo chế tự khai, tự nộp 59 2.3.1 Kết thu NSNN 59 2.3.2 Công tác tuyên truyền hỗ trợ, công tác quản lý nợ cưỡng chế thuế 65 2.4 Đánh giá thực trạng kiểm tra, tra thuế quản lý thuế Cục thuế tỉnh Quảng Ninh 68 2.4.1 Đánh giá thực trạng công tác kiểm tra, tra thuế 68 2.4.2 Đánh giá thực trạng công tác quản lý thuế 77 CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC KIỂM TRA, THANH TRA THUẾ TẠI CỤC THUẾ TỈNH QUẢNG NINH 86 3.1 Định hướng công tác kiểm tra, tra thuế quản lý thuế Cục thuế Quảng Ninh 86 3.1.1 Định hướng kiểm tra, tra thuế Cục thuế Quảng Ninh 86 3.1.2 Định hướng quản lý thuế 87 3.2 Các giải pháp nâng cao hiệu công tác kiểm tra tra thuế tầm vĩ mô 88 3.2.1 Các giải pháp nhà nước 88 3.2.2 Các giải pháp Bộ tài Ngân hàng nhà nước 89 3.2.3 Các giải pháp Tổng cục thuế 90 3.3 Các giải pháp nâng cao hiệu công tác kiểm tra, tra thuế Cục thuế tỉnh Quảng Ninh 92 3.3.1 Đối với hoạt động kiểm tra, tra thuế 92 3.3.2 Đối với hoạt động quản lý thuế 98 3.4 Các giải pháp người nộp thuế 103 KẾT LUẬN 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO 108 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ CBCC : Cán công chức CNTT : Công nghệ thông tin CTNDV-NQD : Công thương nghiệp dịch vụ - quốc doanh DN : Doanh nghiệp DNĐTNN : Doanh nghiệp đầu tư nước DNNN : Doanh nghiệp nhà nước DNQDĐP : Doanh nghiệp quốc doanh địa phương DNQDTƯ : Doanh nghiệp quốc doanh trung ương ĐTNT : Đối tượng nộp thuế GTGT : Giá trị gia tăng NNT : Người nộp thuế NSNN : Ngân sách nhà nước SXKD : Sản xuất kinh doanh TMDV : Thương mại dịch vụ TNDN : Thu nhập doanh nghiệp TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TTĐB : Tiêu thụ đặc biệt TTHT : Tuyên truyền hỗ trợ DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Kết truy thuế hàng năm qua hoạt động kiểm tra thuế 54 Bảng 2.2: Kết truy thu bình đơn 01 đơn vị qua hoạt động kiểm tra thuế 55 Bảng 2.3: Kết truy thu thuế hàng năm qua hoạt động tra thuế 56 Bảng 2.4: Kết truy thu bình đơn /01 đơn vị qua hoạt động tra thuế 56 Bảng 2.5: Cơ cấu lực lượng kiểm tra, tra thuế 58 Bảng 2.6: Tổng hợp kết thu ngân sách số khoản thu từ năm 2010-2012 Cục thuế tỉnh Quảng Ninh 61 Bảng 2.7: Bảng tổng hợp công tác tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế 67 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức máy văn phòng cục 41 Sơ đồ 2.2: Tổ chức chức tra, kiểm tra thuế 47 Sơ đồ 3.1: Mơ hình tra chuyển từ diện rộng sang tra theo tiêu chí phân loại 96 Sơ đồ 3.2: Mơ hình tra chuyển từ tra chủ yếu sở sang tra quan thuế 96 Sơ đồ 3.3: Mơ hình tuân thủ người nộp thuế 97 Biểu đồ 2.1: Kết thu ngân sách 2010-2012 60 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Thuế nguồn thu chủ yếu ngân sách nhà nước Nguồn thu từ thuế có vai trị quan trọng, nguồn thu chủ yếu quốc gia Đây biện pháp động viên bắt buộc thể nhân pháp nhân trích phần thu nhập kinh doanh, lao động, đầu tư tài mang lại nộp vào NSNN nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu đất nước thực vĩ mô kinh tế quốc dân Tại Việt Nam, nguồn thu từ thuế hàng năm chiếm tới gần 80% nguồn thu NSNN Trong năm qua, việc thực thu ngân sách Nhà nước ln hồn thành vượt mức dự toán giao đạt tốc độ tăng thu khá, đóng góp tích cực vào việc thực sách cân đối vĩ mô, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng giải vấn đề an sinh xã hội Tuy nhiên, ý thức chấp hành pháp luật thuế phận người nộp thuế hạn chế; tượng thất thu thuế, nợ đọng thuế, chiếm dụng tiền thuế số lĩnh vực, địa phương Hàng năm, qua công tác tra, kiểm tra thuế số thuế hồi lên đến hàng nghìn tỷ đồng góp phần tăng thu cho NSNN, đảm bảo tính cơng khai, minh bạch, đảm bảo tính cơng tạo điều kiện có mơi trường kinh doanh tốt để doanh nghiệp phát triển Công tác tra, kiểm tra thuế chức thiết yếu quan quản lý Nhà nước mà địi hỏi khách quan q trình quản lý thu thuế nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời cho NSNN, đảm bảo công việc thực nghĩa vụ nộp thuế tổ chức cá nhân xã hội Tính hiệu tra, kiểm tra thuế có ảnh hưởng chi phối đến hiệu quản lý thuế Nhận thức tầm quan trọng công tác tra thuế, thời gian qua, Công tác tra, kiểm tra đạt số thành tựu đáng kể Theo số liệu thống kê Tổng cục Thuế, tính đến 31/6/2012, tồn ngành Thuế thanh, kiểm tra 17.045 doanh nghiệp (DN), tăng 57% so với kỳ năm 2011 Qua đó, truy thu, phạt truy hoàn 3.043,9 tỷ đồng, tăng 76% so với kỳ; giảm khấu trừ 226,4 tỷ đồng; giảm lỗ 4.152,6 tỷ đồng, tăng 83% so với kỳ Bên cạnh đó, ngành Thuế kiểm tra hồ sơ khai thuế trụ sở quan thuế 772.390 hồ sơ, tăng 67%; xử lý điều chỉnh tăng ấn định 371 tỷ đồng tiền thuế Qua tra, rà soát hồ sơ khai thuế phát sai sót, ẩn lậu người nộp thuế để điều chỉnh, tăng số thuế kê khai ấn định thuế Riêng doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, có dấu hiệu chuyển giá, có hoạt động giao dịch liên kết, quan thuế thanh, kiểm tra 463 doanh nghiệp, qua truy thu, truy hồn phạt 253,4 tỷ đồng tiền thuế; giảm khấu trừ qua tra 47,7 tỷ đồng; giảm lỗ 1.035,5 tỷ đồng (Nguồn cổng thông tin Bộ Tài chính) Tuy nhiên, cơng tác tra thuế nhiều hạn chế thể bất cập, chưa theo kịp với phát triển thực tế Hệ thống sách thuế chưa đồng bộ, chưa có cấu hợp lý phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Công tác tra, kiểm tra thuế đơn công cụ tăng thu ngân sách Nhà nước, chưa mang tính hướng dẫn doanmh nghiệp Phía doanh nghiệp hạn chế hiểu biết pháp luật tra, khơng doanh nghiệp có tượng vi phạm pháp luật Nhất doanh nghiệp có sai phạm nghiêm trọng lại sợ tra, kiểm tra Quảng Ninh tỉnh cơng nghiệp, có đủ loại hình, thành phần tham gia kinh doanh, từ doanh nghiệp lớn đến doanh nghiệp nhỏ Bất cập xảy tương tự địa bàn tỉnh Quảng Ninh, nơi tập trung nhiều loại hình kinh tế Chính “Nghiên cứu số giải pháp nâng cao hiệu công tác Kiểm tra, tra thuế tỉnh Quảng Ninh” Có tầm quan trọng việc Quản lý thu thuế thời kỳ hội nhập Do đó, tác giả lựa chọn vấn đề làm đề tài luận văn thạc sỹ kinh tế - chuyen ngành kinh tế cơng nghiệp cần thiết Tình hình nghiên cứu Đề tài tra, kiểm tra thuế Nó nhiều cá nhân tổ chức nghiên cứu vấn đề chung, bao quát cho quốc gia lĩnh vực, ngành, tỉnh cụ thể Tuy nhiên, việc nghiên cứu thời kỳ, tỉnh khác có đóng góp khác có ý nghĩa thực tiễn 95 3.3.1.4 Xây dựng phần mềm hỗ trợ cho công tác kiểm tra, tra thuế - Nhằm nâng cao hiệu hoạt động kiểm tra, tra thuế đảm bảo phân tích sơ tất hồ kê khai thuế theo quy trình kiểm tra thuế phục vụ cho hoạt động kiểm tra, tra thuế, không gây phiền hà cho người nộp thuế công tác kiểm tra hồ sơ khai thuế, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật cán thuế, hỗ trợ cho cán thuế tránh rủi ro hành công vụ, Cục thuế Quảng Ninh sớm xây dựng phần mềm hổ trợ phân tích hồ sơ khai thuế sở kế thừa ưu điểm phần mềm quản lý thuế - Xây dựng phần mềm hỗ trợ trả lời xác minh hóa đơn, sở liệu bảng kê hàng hóa dịch vụ mua vào, bán NNT gửi cho quan thuế phần mềm excel, dựa vào phần mềm cán quản lý tra cứu trả lời xác minh nhanh chóng, kịp thời phục vụ cho hoạt động kiểm tra, tra thuế mà tốn nhiều thời gian cán để tìm hồ sơ lưu để đối chiếu xác minh 3.3.1.5 Chuyển sang chế tra, kiểm tra theo mức độ rủi ro thuế Chuyển hẳn từ chế tra, kiểm tra nhằm vào tất sở sản xuất kinh doanh hành sang chế tra, kiểm tra theo mức độ vi phạm thuế, có gian lận thuế tra, kiểm tra, khơng có gian lận khơng tra, kiểm tra Hay gọi tra, kiểm tra theo mức độ rủi ro thuế nhằm không gây phiền hà, cản trở công việc kinh doanh người nộp thuế, không làm tốn nguồn lực,các chi phí khơng cần thiết cho quan thuế Theo mơ hình sau: - Chuyển đổi từ việc tra, kiểm tra theo diện rộng sang tra, kiểm tra theo hệ thống tiêu thức lựa chọn, vào chiều sâu theo mức độ vi phạm 96 1.Vi phạm nghiêm trọng Có VP Ko nghiêm trọng 1 22 3 Chấp hành tốt Cơ sở không tra Cơ sở tra Sơ đồ 3.1: Mơ hình tra chuyển từ diện rộng sang tra theo tiêu chí phân loại - Chuyển hoạt động tra, kiểm tra chủ yếu tiến hành sở kinh doanh sang tra, kiểm tra chủ yếu tiến hành quan thuế K.tra quan Thuế Thanh tra sở KD Sơ đồ 3.2: Mơ hình tra chuyển từ tra chủ yếu sở sang tra quan thuế Màu đậm nội dung tra, kiểm tra thuế 97 3.3.1.5 Xây dựng áp dụng mơ hình tn thủ người nộp thuế vào công tác tra, kiểm tra thuế 10 Áp dụng toàn quyền lực theo luật pháp Quyết tâm không tuân thủ Doanh nghiệp Ngành nghề Cố gắng tuân thủ lúc thành công NNT Xã hội học Không muốn tuân thủ, tuân thủ quan thuế quan tâm Kinh tế Tâm lý học Ngăn chặn thông qua biện pháp phát vi phạm Chiến lược CQT tạo áp lực để giảm số NNT Sắn sàng tuân Hỗ trợ để tuân thủ Tạo điều kiện thuận lợi HÀNH VI NNT BIỆN PHÁP ĐỐI XỬ CỦA CQT Sơ đồ 3.3: Mơ hình tn thủ người nộp thuế Trên sở phân loại Người nộp thuế theo hành vi tuân thủ, thực phân tích, đánh giá lựa chọn đối tượng tra, kiểm tra thuế áp dụng kỹ thuật quản lý rủi ro lập kế hoạch tra, kiểm tra hàng năm 3.3.1.7 Tổ chức tốt công tác xử lý sau kiểm tra, tra Hoạt động kiểm tra, tra thuế thực hiệu định xử lý sau kiểm tra, tra thuế thực kịp thời đầy đủ Vì vậy, Cục thuế Quảng Ninh cần tổ chức tốt công tác theo dõi, đôn đốc đối tượng kiểm tra, tra thực nghiêm chỉnh định xử lý sau kiểm tra, tra thuế Những trường hợp cố tình khơng thực định xử lý, Cục thuế Quảng Ninh cần phối hợp chặt chẽ với quan hữu quan tổ chức cưỡng chế thực định xử lý cần thiết đảm bảo pháp luật thuế thực nghiêm minh 98 3.3.1.8 Thường xuyên tổng kết, đánh giá hiệu công tác kiểm tra, tra Định kỳ hàng quý, năm Cục thuế tỉnh Quảng Ninh nên có báo cáo chuyên đề công tác kiểm tra, tra thuế, báo cáo nêu lên ưu điểm hạn chế qua công tác kiểm tra, tra thuế, tổng hợp vướng mắc lãnh đạo thông qua buổi họp giải vướng mắc kinh nghiệm qua công tác kiểm tra, tra thuế thực tiễn cán làm công tác kiểm tra, tra thuế (những sai phạm mà trình kiểm tra, tra thuế phát bất cập sách thuế) để từ cán làm công tác kiểm tra, tra thuế học hỏi trao đổi nâng cao trình độ nghiệm vụ, chuyên môn 3.3.1.9 Tăng cường công tác kiểm tra nội Bên cạnh giải pháp nêu trên, việc tăng cường cơng tác kiểm tra nội có vai trị quan trọng cơng tác quản lý thuế nói chung cơng tác kiểm tra, tra thuế rói riêng Thơng qua cơng tác kiểm tra nội bộ, quan thuế giám sát tất cảc hoạt động phận quản lý, cách trung thực, khách quan Điều hạn chế hành vi nhũng nhiễu, tùy tiện quản lý thu thuế nói chung cơng tác kiểm tra, tra thuế nói riêng, làm thất thu cho ngân sách, gây phiền hà cho NNT hướng tới mục tiêu xây dựng ngành thuế sạch, vững mạnh, phù hợp với xu hội nhập quốc tế phục vụ tốt cho NNT 3.3.2 Đối với hoạt động quản lý thuế Để công tác quản lý thuế hiệu hơn, tác giả kiến nghị Cục thuế Quảng Ninh giải pháp sau: - Hồn thiện cơng tác trun tuyền hỗ trợ NNT: Xét phạm vi xã hội, dịch vụ thuế tốt không tạo điều kiện thuận lợi tiết kiệm chi phí cho NNT, mà cịn đảm bảo xác định xác nghĩa vụ thuế Nhà nước, hạn chế sai sót kê khai tiết kiệm chi phí quản lý thuế Do vậy, để hồn thiện cơng tác trun tuyền hỗ trợ NNT, đảm bảo cung cấp thông tin hỗ trợ xác, dễ hiểu, nhanh chóng thân thiện Cục thuế Quảng Ninh cần thực yêu cầu sau: + Cần nâng cao chất lượng cán qua việc đào tạo có tính chất chun sâu, chun nghiệp theo phận chức để đáp ứng u cầu chun mơn hóa 99 Cùng với kiến thức chuyên môn sâu rộng nhiều lĩnh vực (nhất thuế, kế toán luật), cán hỗ trợ, tư vấn thuế cần kỹ nghề nghiệp phục vụ cơng việc ngoại ngữ, vi tính, kỹ lắng nghe, phân tích u cầu, trình bày quan điểm thuyết phục Ngoài ra, phong cách ứng xử văn minh lịch sự, mềm mỏng, khéo léo, linh hoạt yêu cầu thiếu + Dịch vụ phòng TTHT cung cấp xem dịch vụ cơng, chế theo dõi, đánh giá cách khỏa đáng Việc đánh giá dịch vụ thuế cơng tiến hành thơng qua phiếu đánh giá dịch vụ công, phượng tiện để NNT phản hồi chất lượng, hiệu phù hợp dịch vụ giao dịch với quan thuế + Tăng cường quản lý theo định hướng đầu kết quả, xây dựng tiêu chuẩn cán theo chức năng, vị trí cơng việc xây dựng tiêu chí đánh giá kết koạt động cung cấp dịch vụ quan thuế Các tiêu chí phải cụ thể cơng khai để NNT theo dõi, giám sát dễ dàng, đồng thời gắn trách nhiệm công chức thuế với kết cơng việc đảm nhiệm Các tiêu chí đánh giá cơng chức phải bao gồm tiêu chí số lượng chất lượng thời gian tư vấn, số lượng tư vấn, tỷ lệ câu hỏi tư vấn Các tiêu chí sử dụng làm đánh giá, phân loại cán thuế để thực việc thưởng, phạt thỏa đáng, nhằm tạo động lực khuyến khích làm việc Các dịch vụ đánh phòng TTHT cung cấp phải tập trung vào hồi lịng thỏa mãn NNT - Nâng cao hiệu đào tạo cán thuế: So với yêu cầu đại hóa ngành thuế nay, trình độ CBCC Cục thuế Quảng Ninh bất cập Do vậy, bên cạnh lớp đào tạo theo chương trình chung ngành, cơng tác đào tạo cán thuế Cục thuế Quảng Ninh cần trọng vấn đề sau: + Công tác đào tạo đào tạo lại cần bao gồm mặt kiến thức lý thuyết kiến thức thực tế, theo phải bố trí nguồn cán có phù hợp với yêu cầu công việc để đào tạo cho trúng đối tượng Nâng cao nhận thức, trình độ cán thơng qua việc thường xun tổ chức buổi thảo luận, cập nhật thông tư, văn ngành quy trình, nghiệp vụ, tư tưởng nhận thức cán đối 100 với sách thuế triển khai thực Đồng thời có buổi thảo luận theo chuyên đề công tác cuyên môn, nghiệp vụ, trường hợp , vướng mắc thực tế phát sinh hay kinh nghiệp nghề nghiệp làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ Cũng từ đơn vị sở này, lấy phiếu trưng cầu ý kiến nhu cầu đào tạo cán làm công tác thuế lĩnh vực, sở xây dựng kế hoạch đề giải pháp đào tạo sát với yêu cầu thực tiễn công việc + Tùy theo đặc điểm địa bàn, trình độ chun mơn, nhận thức cán thuế để có hướng đào tạo đào tạo lại hiệu phù hợp với đối tượng + Công tác đào tạo cần gắn với việc phân loại đối tượng nộp thuế, phân loại vùng có người nộp thuế với quy mơ kinh doanh nhỏ lẻ, vùng có người nộp thuế chủ yếu lĩnh vực thương mại, dịch vụ, vận tải hay sản xuất; khu vực có vốn đầu tư nước hay doanh nghiệp dân doanh, doanh nghiệp nhà nước đặc thù để + Tăng cường đào tạo nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên kiêm chức, có trình độ chun mơn sâu lý thuyết thực tế, trang bị kiến thức bổ trợ kỹ thuyết phục, kỹ truyền tải kiến thức tới người nghe Bên cạnh đó, tổ chức thi, hội thi giảng viên kiêm chức giỏi, cán thuế giỏi, nhằm phát huy tinh thần thi đua học tập, động viên khuyến khích kịp thời cán có thành tích công tác đào tạo học tập ngành, tạo nên đội ngũ giảng viên kiêm chức có trình độ đáp ứng với yêu cầu việc đào tạo cán sở + Tạo điều kiện thuận lợi sở vật chất, dành nhiều kinh phí cho cơng tác đào tạo; có chế độ khen thưởng kịp thời, xứng đáng đội ngũ giảng viên kiêm chức, công chức thuế giỏi, để tạo nên mơi trường mà đó, nguời cán thuế muốn học hỏi, muốn đổi mới, nhiệt tình tâm huyết với ngành - Nối mạng trao đổi thơng tin Thuế-Kho bạc-Tài chính:Việc nối mạng giúp thủ tục hành nộp tiền thuế kho bạc đơn giản, người nộp thuế khơng cịn phải viết giấy nộp tiền vào NSNN, khắc phục lỗi ghi nhầm thông tin tên, mã số thuế, mục lục ngân sách Với kết nối thông tin quan quản lý, doanh nghiệp nộp tiền thuế mà khơng cần có 101 thơng báo thuế quan thuế; chứng từ nộp lưu giữ rõ ràng, khoa học; thời gian xử lý nhanh chóng; giúp tiết kiệm thời gian, nguồn nhân lực, đảm bảo cung cấp thông tin số nộp NSNN nhanh chóng, xác thống nhất, giúp Bộ tài lãnh đạo địa phương điều hành tốt cơng tác thu, chi ngân sách Ngồi ra, quan thuế cần đặt Kiosk thông tin để NNT tự kiểm tra tình hình nộp thuế, nợ thuế đơn vị mình, từ có phản hồi nhanh chóng nhầm lẫn, sai sót số liệu NNT quan thuế để kịp thời điều chỉnh, sửa đổi cho xác - Thiết kế lại trang website Cục thuế Quảng Ninh theo hướng khoa học bắt mắt hơn, dễ truy cập, tra cứu thông tin Thường xuyên cập nhật kịp thời văn Cục thuế Quảng Ninh trả lời sách thuế, đưa lên trang website hoạt động thông báo ngành thuế Quảng Ninh Điều giúp cho NNT theo dõi cập nhật thơng tin, sách thuế kịp thời - Để tạo điều kiện khai thác tra cứu liệu nhanh chóng kịp thời phục vụ cho cơng tác quản lý điều hành hiệu hơn, Cục thuế Quảng Ninh nên nghiên cứu xây dựng phần mềm ứng dụng khai thác liệu thuế sở kế thừa ưu điểm phần mềm quản lý thuế kinh nghiệm công tác quản lý thuế - Chú trọng đến việc phát động phong trào nghiên cứu, sáng kiến quản lý thuế nói chung kiểm tra, tra thuế nói riêng, cần có tiêu chuẩn tiêu chí khen thưởng cụ thể để động viên kích thích lực sáng tạo CBCC ngành thuế Quảng Ninh: Việc phát huy lực sáng tạo có ý nghĩa quan trọng quản lý thuế, thông qua công tác thực tiễn, CBCC nghiên cứu đưa sáng kiến, từ đề giải pháp khai thác hiệu nguồn thu, đồng thời phát kẻ hở, bất cập sách để bước hồn thiện phương pháp quản lý thuế khoa học Lời dạy Chủ tịch Hồ Chí Minh “Sáng kiến kinh nghiệm quý chung dân tộc Chúng ta phải sức làm cho dồi thêm làm lan rộng Ban đầu lan rộng khắp đơn vị, nhà máy, làng… lan rộng khắp quân đội, ngành công nghiệp, nước Sáng kiến kinh nghiệm suối nhỏ chảy vào sông to, 102 sông to chảy vào biển Không biết quý trọng phổ biến sáng kiến tức lãng phí dân tộc” - Để cơng tác phối hợp đạt hiệu hơn, trì phát huy tốt cơng tác phịng chống vi phạm, tội phạm thuế, Cục thuế phải tăng cường công tác phối hợp với ban ngành việc điều tra, phối hợp xử lý giải vụ việc liên quan tới ĐTNT Để thực tốt công tác phối hợp, cần thực tốt nội dung sau: + Tiếp tục thực tốt công tác phối hợp theo nhiệm vụ nêu quy chế phối hợp 2212 sở chức nhiệm vụ quyền hạn trách nhiệm quan đặc biệt phối hợp quan thuế cấp công an cấp nhằm tạo sức mạnh tổng hợp, phát kịp thời, xử lý nghiêm minh vụ việc vi phạm thuế + Cần tăng cường điều tra, kết luận điều tra, xử lý nghiêm cá nhân có hành vi bỏ kinh doanh trái phép khơng thực theo quy định Pháp luật Cùng với việc tăng cường điều tra, kết luận điều tra, xử lý nghiêm khắc đối tượng mua, bán hố đơn GTGT đơn vị cố tình vi phạm Luật thuế Luật kế toán + Cần đẩy mạnh công tác phối hợp đôn đốc cá nhân, doanh nghiệp nợ đọng thuế, phối hợp điều tra, xử lý doanh nghiệp bỏ trốn trái với quy định Pháp luật đặc biệt doanh nghiệp nợ thuế + Tiếp tục thực tốt công tác phối hợp quản lý thu thuế, tăng cường công tác tra, kiểm tra, xác minh đối chiếu lĩnh vực thuế, xử lý nghiêm minh vụ việc vi phạm + Tích cực áp dụng cơng nghệ thơng tin cơng tác quản lý Nhà nước nói chung cơng tác thuế nói riêng nhằm nâng cao hiệu quản lý mà đặc biệt công tác trao đổi thông tin quan thuế với quan hữu quan Nhằm đáp ứng yêu cầu sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thuế Cục thuế Quảng Ninh sớm hoàn thiện đưa trụ sở xây dựng vào hoạt động 103 3.4 Các giải pháp người nộp thuế - Người nộp thuế cần tự giác chủ động thực nghĩa vụ thuế thường xuyên cập nhật thông tin sách thuế thơng qua kênh tư vấn trực tiếp quan thuế, điện thoại, truy cập vào website ngành thuế, tự nghiên cứu tìm hiểu hay thuê dịch vụ tư vấn thuế; tự tính, tự khai nộp thuế xác, trung thực, đầy đủ, kịp thời - Người nộp thuế nên đầu tư vào công nghệ thông tin để phục vụ kinh doanh môi trường hội nhập, đăng ký sử dụng hóa đơn tự in Nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội, có nghĩa vụ nộp thuế Kết luận chương Nhận thức yêu cầu thách thức giai đoạn phát triển mới, đặc biệt doanh nghiệp phát triển mạnh số lượng quy mô; quan hệ giao dịch, kinh doanh ngày mang tính tồn cầu Chính cơng tác tra, kiểm tra ngày có nhiều khó khăn, thách thức giai đoạn tới Trong chương 3, tác giả phân tích giải pháp nhằm nâng cao hiệu Công tác tra, kiểm tra cho Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh Các giải pháp đưa bao gồm nhóm là: Giải pháp Công tác tra, kiểm tra; Giải pháp Cơng tác Quản lý Thuế Nhóm giải pháp Người nộp thuế 104 KẾT LUẬN Tổ chức quản lý thuế theo mơ hình chức thực theo chế tự khai, tự nộp mơ hình áp dụng rộng rãi nước có kinh tế phát triển Mơ hình phù hợp với thực tiễn Việt Nam quản lý hành chính, kinh tế, ngân sách, trình độ người nộp thuế, quan Thuế giai đoạn khả chuyển đổi giai đoạn tới; đáp ứng hội nhập quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi để tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm với giới nước khu vực Căn vào mục tiêu, mục đích, luận văn đạt kết sau: Một, luận văn góp phần làm rõ lý luận khái niệm tra, kiểm tra thuế khẳng định cần thiết khách quan việc nâng cao hiệu công tác kiểm tra, tra thuế địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Hai, luận văn nghiên cứu thực trang, rút thành tựu, hạn chế nguyên nhân hạn chế địa bàn tỉnh Quảng Ninh Ba, luận văn rút số học kinh nghiệm số tỉnh Hải Phòng, Hải Dương, Thành phố Hồ Chí Minh cơng tác tra, kiểm tra thuế Bốn, để cơng tác quản lý thuế nói chung cơng tác kiểm tra, tra thuế nói riêng đạt hiệu hơn, luận văn có nhóm giải pháp 1) Đề xuất giải pháp nhà nước Chính sách thuế phải đảm bảo tính ổn định, công khả thi cao Các thủ tục hành thuế phải quy định cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu, thuận tiện cho NNT Cơ quan thuế sớm trao quyền điều tra thuế, hình thức xử phạt trường hợp không tuân thủ yêu cầu thuế cần đủ nghiêm khắc để ngăn chặn việc không tuân thủ 2) Đề xuất giải pháp Bộ tài Ngân hàng nhà nước Hoàn thiện sở pháp lý sở hạ tầng để triển khai đề án toán không dùng tiền mặt Xây dựng thông tư liên tịch thực trao đổi, cung cấp thông tin cho nhau, nhằm nâng cao hiệu quản lý nhà nước lĩnh vực thuế 105 3) Đề xuất giải pháp Tổng cục thuế Công tác kiểm tra, tra thuế Xây dựng hoàn thiện qui trình kiểm tra, tra đối tượng nộp thuế; xây dựng mơ hình qui trình tra máy tính; Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá rủi ro kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin để đánh giá, phân loại tuân thủ nộp thuế người nộp thuế Xây dựng hoàn thiện sổ tay nghiệp vụ tra, kiểm tra thuế theo sắc thuế, ngành Triển khai thí điểm mở rộng áp dụng phương pháp tra máy tính Cơng tác quản lý thuế Hồn thiện cơng tác trun tuyền hỗ trợ, nâng cao hiệu công tác thu nợ cưỡng chế thuế Hồn thiện hệ thống thơng tin sở liệu tổ chức cá nhân nộp thuế, phát triển tin học phục vụ công tác quản lý thuế Nâng cao lực cán thuế phục vụ quản lý thuế; Xây dựng, cải tạo công sở ngành thuế Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá rủi ro thuế thang điểm tương ứng với loại rủi ro kết hợp ứng dụng tin học để tổng hợp kết đánh giá rủi ro xếp loại rủi ro từ cao xuống thấp để lựa chọn ĐTNT để kiểm tra, tra Nâng cao hiệu biện pháp nghiệp vụ tiến hành kiểm tra, tra sở ĐTNT Thường xuyên đào tạo đào tạo lại, nâng cao lực cán kiểm tra, tra, trọng đào tạo theo kỹ chuyên sâu, tăng cường công tác giáo dục cán cơng chức có phẩm chất đạo đức tốt, tránh gây phiền hà cho NNT Xây dựng phần mềm hỗ trợ cho công tác kiểm tra, tra thuế: Phần mềm phân tích hồ sơ khai thuế phần mềm trả lời xác minh hóa đơn 4) Đề xuất giải pháp Cục thuế tỉnh Quảng Ninh Công tác kiểm tra, tra thuế Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá rủi ro thuế thang điểm tương ứng với loại rủi ro kết hợp ứng dụng tin học để tổng hợp kết đánh giá rủi ro 106 xếp loại rủi ro từ cao xuống thấp để lựa chọn ĐTNT để kiểm tra, tra Nâng cao hiệu biện pháp nghiệp vụ tiến hành kiểm tra, tra sở ĐTNT Thường xuyên đào tạo đào tạo lại, nâng cao lực cán kiểm tra, tra, trọng đào tạo theo kỹ chuyên sâu, tăng cường công tác giáo dục cán cơng chức có phẩm chất đạo đức tốt, tránh gây phiền hà cho NNT Xây dựng phần mềm hỗ trợ cho công tác kiểm tra, tra thuế: Phần mềm phân tích hồ sơ khai thuế phần mềm trả lời xác minh hóa đơn Tổ chức tốt công tác xử lý sau kiểm tra, tra Định kỳ hàng quý, năm Cục thuế tỉnh Quảng Ninh nên có báo cáo chuyên đề công tác kiểm tra, tra thuế Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tất cảc hoạt động phận quản lý cách trung thực khách quan Công tác quản lý thuế Đẩy mạnh đại hóa tồn diện cơng tác quản lý thuế phát triển hệ thống tin học ngành thuế theo chuẩn mực quốc tế Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin việc hỗ trợ người nộp thuế thực thủ tục khai thuế, nộp thuế, giảm thời gian thực TTHC giảm chi phí cho người nộp thuế Nối mạng trao đổi thông tin Thuế-Kho bạc-Tài Thiết kế lại trang website Cục thuế Quảng Ninh theo hướng khoa học hơn, xây dựng phần mềm ứng dụng khai thác liệu thuế Hoàn thiện công tác truyên tuyền hỗ trợ NNT Chú trọng đến việc phát động phong trào nghiên cứu, sáng kiến quản lý thuế nói chung kiểm tra, tra thuế nói riêng Nâng cao hiệu đào tạo cán thuế Tăng cường công tác phối hợp với ban ngành việc điều tra, phối hợp xử lý giải vụ việc liên quan tới ĐTNT Sớm hoàn thiện đưa trụ sở xây dựng vào hoạt động, nhằm đáp ứng yêu cầu sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thuế 107 5) Đề xuất giải pháp NNT: Người nộp thuế cần tự giác chủ động thực nghĩa vụ thuế, nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội, có nghĩa vụ nộp thuế Doanh nghiệp nên đầu tư vào công nghệ thông tin để phục vụ kinh doanh môi trường hội nhập, đăng ký sử dụng hóa đơn tự in Tác giả tin giải pháp nêu trên, phần giúp công tác quản lý thuế nói chung cơng tác kiểm tra, tra thuế nói riêng Cục thuế tỉnh Quảng Ninh đạt hiệu giai đoạn thời gian tới Trong trình nghiên cứu, tác giả cố gắng hoàn thiện kiến thức để luận văn đạt chất lượng cao để giải pháp đưa dễ dàng áp dụng thực tiễn Tuy nhiên, kiến thức vơ hạn nên luận văn khó tránh khỏi sai sót nhận định mang tính chủ quan Tác giả mong nhận đóng góp ý kiến từ phía người đọc để luận văn hồn chỉnh mang tính thực tiễn TÀI LIỆU THAM KHẢO Thủy Loan (2009), Giáo dục thuế học đường hỗ trợ doanh nghiệp thành lập, Tạp chí (12) Dương Thị Bình Minh (2005), Tài cơng, NXB Tài Sử Đình Thành, Vũ Thị Minh Hằng (2006), Nhập mơn tài - tiền tệ, NXB Đại học quốc gia TP.Hồ Chí Minh Nguyễn Hồng Vân (2009), Nâng cao hiệu đào tạo cán thuế, Tạp chí thuế (11) Cục thuế tỉnh Quảng Ninh, Báo cáo công tác kiểm tra, tra thuế năm 2010, 2011, 2012 Cục thuế tỉnh Quảng Ninh, Báo cáo kết công tác thuế năm 2010, 2011, 2012 Cục thuế tỉnh Quảng Ninh, Kỷ yếu Cục thuế tỉnh Quảng Ninh (1990-2003) Cục thuế tỉnh Quảng Ninh, quy trình tra thuế, kiểm tra thuế xây dựng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2000 Tổng cục thuế - Tạp chí thuế nhà nước (năm 2008), Quy trình kê khai, miễn giảm, hoàn, kiểm tra quản lý nợ thuế (tập 1), NXB Tài 10 Tổng cục Thuế (2011), Tài liệu kỹ tra 11 Tổng cục thuế, Tài liệu đào tạo nghiệp vụ tra viên thuế (năm 2011) 12 Tổng cục thuế, Tài liệu tập huấn cán quản lý doanh nghiệp (năm 2006) 13 Tổng cục thuế, Tài liệu tập huấn CBCC vào ngành, năm 2011 14 Glen Schmit, chuyên gia đào tạo người Canada, Chương trình đào tạo tra theo chế tự khai, tự nộp (năm 2005) Các trang web quan, tổ chức nước www.mpi.gov.vn www.mof.vn www.mot.gov.vn www.vista.gov.vn www.quangninh.gov.vn www.hcmtax.gov.vn www.thanhtra.gov.vn www.gdt.gov.vn ... CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC KIỂM TRA, THANH TRA THUẾ TẠI CỤC THUẾ TỈNH QUẢNG NINH 86 3.1 Định hướng công tác kiểm tra, tra thuế quản lý thuế Cục thuế Quảng Ninh ... trạng công tác Thanh tra, kiểm tra Thuế địa bàn tỉnh Quảng Ninh từ năm 2010 đến năm 2012 nhằm áp dụng nâng cao hiệu công tác tra, kiểm tra thuế Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh Phương pháp nghiên cứu Để... động kiểm tra, tra thuế Hiệu công tác tra, kiểm tra thuế Trong lĩnh vực thuế, hiệu hoạt động kiểm tra, tra thuế không xét đơn theo giá trị tiền Hiệu công tác kiểm tra, tra thuế hiệu thực sách thuế,