BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT ĐỖ THÀNH TRUNG XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TÂY NINH ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT ĐỖ THÀNH TRUNG XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TÂY NINH ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS Trần Đăng Khâm HÀ NỘI - 2014 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: 1/ Luận văn sản phẩm nghiên cứu 2/ Số liệu luận văn điều tra trung thực 3/ Tôi xin chịu trách nhiệm nghiên cứu Hà Nội, ngày tháng năm 2014 Học viên Đỗ Thành Trung LỜI CẢM ƠN Trước tiên, xin gửi lời cảm ơn đến tất quý thầy cô giảng dạy chương trình Cao học quản lý kinh tế K26 – Trường Đại học Mỏ - Địa chất, người truyền đạt cho kiến thức bổ ích kinh tế, làm sở cho thực hồn thành luận văn Tơi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Trần Đăng Khâm tận tình hướng dẫn cho thời gian thực luận văn Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Cục Thống kê tỉnh Tây Ninh, Chi cục Thống kê huyện Châu Thành tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp số liệu giúp đỡ tơi q trình thu thập số liệu, thông tin luận văn Tác giả MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục ký hiệu, chữ viết tắt Danh mục bảng Danh mục hình MỞ ĐẦU Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI Ở CẤP HUYỆN 1.1 Tổng quan lý luận chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện 1.1.1 Cấp huyện - phận cấu thành hệ thống hành Nhà nước 1.1.1.2 Các đặc điểm hệ thống hành cấp huyện 1.1.2 Khái quát chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện 1.1.3 Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện 13 1.2 Thực tiễn xây dựng chiến lược kinh tế - xã hội địa phương khác học kinh nghiệm 17 1.2.1 Thực tiễn xây dựng chiến lược kinh tế - xã hội số nước 17 1.2.2 Thực tiễn xây dựng chiến lược kinh tế - xã hội Việt Nam thời gian qua 20 1.2.3 Bài học kinh nghiệm xây dựng chiến lược kinh tế - xã hội 22 Kết luận chương 23 Chương 2: PHÂN TÍCH CƠ SỞ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TÂY NINH 24 2.1 Khái quát huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 24 2.1.1 Quá trình phát triển huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 24 2.1.2 Cơ cấu tổ chức hành huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 24 2.1.3 Hệ thống quan chuyên môn huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 26 2.1.4 Điều kiện tự nhiên huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 28 2.2 Dân số nguồn nhân lực 33 2.2.1 Dân số phân bố dân cư 33 2.2.2 Tình hình sử dụng nguồn lao động 34 2.3 Phân tích thực trạng phát triển kinh tế - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 36 2.3.1 Thực trạng phát triển ngành kinh tế 36 2.3.2 Thực trạng văn hóa - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 43 2.3.3 Thực trạng xây dựng kết cấu hạ tầng 47 2.3.5 Quốc phòng, an ninh 51 2.4 Đánh giá chung thực trạng phát triển kinh tế - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 52 2.5 Phân tích định hướng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Tây Ninh 55 Kết luận chương 57 Chương 3: XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH TÂY NINH ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 62 3.1 Quan điểm phát triển kinh tế - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh thông qua mô hình SWOT 62 3.2 Mục tiêu phát triển khâu đột phá phát triển kinh tế - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 64 3.2.1 Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 64 3.2.2 Các khâu đột phá phát triển kinh tế - xã hội huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 66 3.3 Mơ hình tăng trưởng cấu kinh tế huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 67 3.3.1 Mơ hình tăng trưởng 67 3.3.2 Cơ cấu kinh tế huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 68 3.4 Các giải pháp chiến lược huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030 69 3.4.1 Các nhóm giải pháp chủ yếu 69 3.4.2 Giải pháp phát triển ngành, lĩnh vực 73 3.5 Tổ chức thực chiến lược 93 KẾT LUẬN 94 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt ASEAN Chữ viết đầy đủ : Association of Southeast Asian Nations, Hiệp hội quốc gia Đông Nam Á BTCT : Bê tông cốt thép BTDƯL : Bê tông dự ứng lực CN : Cơng nghiệp DTTN : Diện tích tự nhiên ĐVT : Đơn vị tính EMS : Dịch vụ chuyển phát nhanh FDI : Foreign Direct Investment, Đầu tư trực tiếp nước GAP : Good Agriculture Production, Thực hành nông nghiệp tốt GDP : Gross Domestic Product, Tổng sản phẩm quốc nội GO : Gross Output, Tổng giá trị sản xuất HĐND : Hội đồng nhân dân IPM : Intergrate Pest Managerment, Quản lý dịch hại tổng hợp KV : kilovolt LAN : Mạng nội ODA : Official Development Assistant, Hỗ trợ phát triển thức STT : Số thứ tự TBA : Trạm biến áp UBND : Ủy ban nhân dân VA : Value Added, Giá trị gia tăng (hay giá trị tăng thêm) VAC : Vườn ao chuồng VA-def : Chỉ số trượt giá giá trị gia tăng VIETGAP : Vietnamese Good Agricultural Practices, Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt Việt Nam WTO : World Trade Organisation, Tổ chức thương mại giới XD : Xây dựng DANH MỤC CÁC BẢNG TT Tên bảng Trang Bảng 2.1: Tình hình sử dụng đất đai 31 Bảng 2.2: Dân số, mật độ dân số Huyện năm 2013 33 Bảng 2.3: Lao động làm việc ngành kinh tế - xã hội 35 Bảng 2.4: Tình hình phát triển chăn ni 37 Bảng 2.5: Kết thực tiêu phát triển thủy sản 38 Bảng 2.6: Một số tiêu chủ yếu phát triển vận tải 41 Bảng 2.7: Một số tiêu chủ yếu phát triển bưu chính, viễn thơng 42 Bảng 2.8: Kết thực tiêu phát triển giáo dục 44 Bảng 2.9: Kết thực tiêu phát triển y tế 45 Bảng 2.10: Hiện trạng mạng lưới đường huyện Châu Thành 48 DANH MỤC CÁC HÌNH TT Tên hình Trang Hình 1.1: Sơ đồ quy trình xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 15 Hình 2.1: Sơ đồ cấu tổ chức huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh 25 Hình 2.2: Vị trí địa lý kinh tế 29 Hình 2.3: Xu hướng giá trị tăng thêm huyện 52 Hình 2.4 Chuyển dịch cấu kinh tế (%) 53 Hình 2.5: Cơ cấu kinh tế 54 Hình 3.1: Cơ cấu kinh tế 68 Hình 3.2: Chuyển dịch cấu kinh tế (%) 69 - Khoai mì Tốc độ tăng bình quân (%) 2005 2010 2011 2012 2013 2006- 20112010 2013 146.268 213.165 227.798 233.934 240.044 7,82 4,04 - Mía 249.846 333.159 322.348 351.165 375.118 5,92 4,03 2,56 - Dừa 6.911 12.438 13.072 13.226 13.419 12,47 - Cao su 1.365 5.930 9.359 10.370 10.541 34,14 21,14 - Hồ tiêu 72 67 68 58 58 -1,42 -4,85 - Điều 713 675 675 536 505 -1,07 -9,22 - Cam, quýt, chanh 439 615 553 573 733 6,97 6,01 - Nhãn 959 842 736 612 608 -2,58 -10,25 - Xoài 1.685 2.670 3.339 3.186 3.186 9,64 6,07 - Lúa (Tạ/ha) 42 49 51 51 52 3,05 1,98 - Ngô (Tạ/ha) 40 48 49 49 49 3,83 0,23 - Khoai mì (Tạ/ha) 254 278 282 282 282 1,79 0,52 - Cao su (Tấn/ha) 0,53 0,91 1,32 1,36 1,36 11,65 14,16 51 56 58 60 64 C Năng suất sản phẩm chủ yếu - Mía (Tấn/ha) 2,07 4,16 (Nguồn: Chi cục Thống kê Huyện tính tốn tác giả) Phụ lục 2: Kết thực số tiêu vềphát triển kinh tế - xã hội huyện Dân số trung bình tỉnh Tốc độ tăng bình quân (%) 2005 2010 2013 ĐVT 2006- 20112010 2013 người 1.039.057 1.072.655 1.089.871 0,64 0,53 Dân số trung bình huyện người 126.765 130.850 132.950 % 12,2 12,2 12,2 Tỷ trọng dân số trung bình huyện so với tỉnh Giá trị sản xuất Tỉnh (GO -giá hành) tỷ đồng 10.204,38 28.340,52 48.705,00 - Nông lâm ngư nghiệp 4.217,54 10.933,64 15.211,00 - Công nghiệp - xây dựng 2.669,82 7.425,81 15.592,00 2.400,52 6.456,41 13.623,00 269,30 969,40 1.969,00 3.317,03 9.981,07 17.902,00 6.619,15 10.237,21 15.559,96 - Nông lâm ngư nghiệp 2.735,74 3.949,47 4.859,51 - Công nghiệp - xây dựng 1.731,80 2.682,36 4.981,23 1.557,11 2.332,19 4.352,19 174,68 350,17 629,04 2.151,62 3.605,38 5.719,21 100,00 100,00 100,00 - Nông lâm thủy sản 41,33 38,58 31,23 - Công nghiệp-xây dựng 26,16 26,20 32,01 - Dịch vụ 32,51 35,22 36,76 1.460,30 4.643,49 7.764,27 + Công nghiệp + Xây dựng - Dịch vụ Giá trị sản xuất Tỉnh (GO - giá so sánh 1994) tỷ đồng + Công nghiệp + Xây dựng - Dịch vụ Cơ cấu kinh tế tỉnh (so sánh 1994) Giá trị sản xuất huyện (GO -giá hành) % tỷ đồng 0,636 0,532 ĐVT Tốc độ tăng bình quân (%) 2006- 20112010 2013 2005 2010 2013 - Nông lâm ngư nghiệp 852,45 2.753,17 4.561,93 - Công nghiệp - xây dựng 352,70 1.090,52 1.926,54 + Công nghiệp 306,20 993,26 1.793,86 + Xây dựng 46,50 97,26 132,68 255,15 799,80 1.275,80 947,23 1.677,33 2.480,48 12,11 13,93 - Nông lâm thủy sản 573,05 842,55 1.064,01 8,01 - Công nghiệp-xây dựng 175,18 379,43 686,60 16,72 21,86 + Công nghiệp 138,68 302,10 564,61 16,85 23,18 + Xây dựng 36,50 77,33 121,99 16,20 16,41 199,01 455,35 729,87 18,00 17,03 100,00 100,00 100,00 - Nông lâm thủy sản 60,50 50,23 42,90 - Công nghiệp-xây dựng 18,49 22,62 27,68 - Dịch vụ 21,01 27,15 29,42 13,85 12,18 12,11 13,93 - Nông lâm ngư nghiệp 4,03 2,69 4,47 3,84 - Công nghiệp - xây dựng 4,08 5,22 3,39 5,33 + Công nghiệp 3,10 4,58 2,71 4,55 + Xây dựng 0,99 0,64 0,68 0,77 - Dịch vụ 5,74 4,27 4,25 4,76 0,598 0,559 0,536 0,607 0,594 0,575 - Dịch vụ Giá trị sản xuất huyện (GO, theo giá so sánh 1994) tỷ đồng - Dịch vụ Cơ cấu kinh tế huyện (theo giá so sánh 1994) % 10 Đóng góp tăng trưởng GO (theo giá so sánh 1994) 11 Chỉ số giá trị tăng thêm ((GO-chi phí trung gian)/GO) - Nông lâm thủy sản 8,09 ĐVT Tốc độ tăng bình quân (%) 2006- 20112010 2013 2005 2010 2013 - Công nghiệp-xây dựng 0,566 0,531 0,510 + Công nghiệp 0,580 0,551 0,517 + Xây dựng 0,516 0,451 0,476 0,598 0,516 0,505 566,14 936,97 1.330,54 - Nông lâm thủy sản 347,99 500,37 612,05 7,53 - Công nghiệp-xây dựng 99,24 201,45 349,93 15,21 20,21 + Công nghiệp 80,39 166,57 291,84 15,69 20,55 + Xây dựng 18,84 34,84 58,09 13,08 18,58 118,91 235,16 368,56 14,61 16,16 100,00 100,00 100,00 - Nông lâm ngư nghiệp 61,47 53,40 46,00 - Công nghiệp - xây dựng 17,53 21,50 26,30 + Công nghiệp 14,20 17,78 21,93 + Xây dựng 3,33 3,72 4,37 - Dịch vụ 21,00 25,10 27,70 14 VA-def 1,542 2,768 3,130 872,79 2.593,91 4.164,78 24,34 17,10 - Nông lâm ngư nghiệp 541,13 1.400,71 1.915,80 20,95 11,00 - Công nghiệp - xây dựng 157,10 570,66 1.095,34 29,43 24,28 174,56 622,54 1.153,64 28,96 22,83 100,00 100,00 100,00 62,00 54,00 46,00 - Dịch vụ 12 Giá trị tăng thêm huyện (VA, theo giá so sánh 1994) tỷ đồng - Dịch vụ 13 Cơ cấu VA huyện (theo giá so sánh 1994) 15 Giá trị tăng thêm huyện (VA - giá hành) - Dịch vụ 16 Cơ cấu VA huyện (giá hành) - Nông lâm ngư nghiệp % 10,60 12,40 6,95 ĐVT Tốc độ tăng bình quân (%) 2006- 20112010 2013 2005 2010 2013 - Công nghiệp - xây dựng 18,00 22,00 26,30 - Dịch vụ 20,00 24,00 27,70 + Huyện 4,47 7,16 10,01 9,90 + Tỉnh (theo thống kê) 6,45 12,10 16,54 13,41 10,98 Huyện so với tỉnh 0,69 0,59 0,60 + Huyện 6,89 19,82 31,33 23,55 16,48 + Tỉnh (theo thống kê) 9,86 26,46 45,25 21,83 19,58 Huyện so với tỉnh 0,70 0,75 0,69 30,21 192,36 200,382 83,93 324,71 310,68 4,66 66,71 78,82 % 5,56 20,54 25,37 % 10,24 6,28 3,83 17 Giá trị tăng thêm bình triệu quân/người đồng * Theo giá so sánh 1994: 11,81 * Theo giá hành 18 Thu ngân sách địa bàn 19 tỷ đồng Chi ngân sách địa phương Trong đó: Chi đầu tư phát triển Tỷ lệ so với tổng chi ngân sách địa phương 20 Tỷ lệ hộ nghèo tỷ đồng tỷ đồng 29,89 7,29 Nguồn: Chi cục Thống kê tính tốn tác giả Phụ lục 3: Các tiêu chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội STT CHỈ TIÊU ĐVT 2013 2020 2030 Tốc độ tăng bình quân (%) 2014- 20202020 2030 A KINH TẾ Giá trị sản xuất (GO, giá tỷ đồng 2.480,48 so sánh 1994) 6.208 19.282 14,00 12,00 - Nông lâm thủy sản tỷ đồng 1.064,01 1.686 2.874 6,80 - Công nghiệp-xây dựng tỷ đồng 686,60 2.298 8.506 18,84 13,98 + Công nghiệp tỷ đồng 564,61 1.917 6.983 19,08 13,80 + Xây dựng tỷ đồng 121,99 381 1.523 17,68 14,86 - Dịch vụ tỷ đồng 729,87 2.223 7.902 17,25 13,52 Cơ cấu kinh tế (giá so sánh 1994) % 100,00 100 100 - Nông lâm thủy sản % 42,90 27,16 14,90 - Công nghiệp-xây dựng % 27,68 37,02 44,11 - Dịch vụ % 29,42 35,81 40,98 Chỉ số giá trị tăng thêm ((GO-chi phí trung gian)/GO) 0,536 0,510 0,468 - Nông lâm thủy sản 0,575 0,573 0,548 - Công nghiệp-xây dựng 0,510 0,492 0,472 + Công nghiệp 0,517 0,507 0,485 + Xây dựng 0,476 0,419 0,412 0,505 0,480 0,435 - Dịch vụ 5,48 Giá trị gia tăng (VA, giá so sánh 1994) tỷ đồng 1.330,54 3.165 9.023 13,18 11,04 - Nông lâm thủy sản tỷ đồng 612,05 967 1.575 6,75 - Công nghiệp-xây dựng tỷ đồng 349,93 1.131 4.014 18,25 13,50 + Công nghiệp tỷ đồng 291,84 972 3.388 18,75 13,30 + Xây dựng tỷ đồng 58,09 160 627 15,53 14,67 - Dịch vụ tỷ đồng 368,56 1.067 3.434 16,40 12,40 3,13 3,53 3,80 VA-def Giá trị gia tăng (VA, giá tỷ đồng 4.164,58 11.184 34.287 5,00 15,16 11,85 STT CHỈ TIÊU ĐVT 2020 2030 Tốc độ tăng bình quân (%) 2014- 20202020 2030 1.915,71 3.416 5.985 8,61 2013 hành) - Nông lâm thủy sản 5,77 - Công nghiệp-xây dựng 1.095,28 3.997 15.252 20,31 14,33 - Dịch vụ 1.153,59 3.770 13.050 18,43 13,22 Cơ cấu kinh tế (VA, theo giá hành) % 100,00 100 100 - Nông lâm thủy sản % 46,00 30,55 17,45 - Công nghiệp-xây dựng % 26,30 35,74 44,48 - Dịch vụ % 27,70 33,71 38,06 - Theo giá hành Triệu đồng 31,32 77,89 220,29 - Theo giá so sánh 1994 Triệu đồng 10,01 22,05 57,97 Triệuđồng 18,66 43,24 123,89 Giá trị gia tăng bình quân/người Giá trị sản xuất bình quân/người - Theo giá so sánh 1994 10 Thu ngân sách địa bàn tỷ đồng 200,38 469 805 12,93 5,54 11 Chi ngân phương tỷ đồng 310,68 823 1.604 14,93 6,90 12 Chi đầu tư phát triển Tỷ đồng 78,82 206 321 14,69 4,54 B XÃ HỘI Dân số trung bình 132.950 143.581 155.644 1,105 0,81 sách địa người - Tỷ lệ tăng dân số chung % 1,17 1,105 0,81 + Tỷ lệ tăng tự nhiên % 1,113 1,07 0,8 + Tỷ lệ tăng học % 0,057 0,035 0,01 Số người độ tuổi lao động người 92.234 102.224 111.050 1,48 1,19 Lao động làm việc ngành kinh tế - xã hội người 74.727 83.107 1,53 1,56 92.618 STT CHỈ TIÊU Tốc độ tăng bình quân (%) 2014- 20202020 2030 ĐVT 2013 2020 2030 Tỷ lệ lao động qua đào tạo (kể đào tạo nghề ngắn hạn) % 34,7 68 75 Tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn mới) % 3,5