HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ HOÀNG ĐỨC HUẾ NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM MỘT SỐ GIỐNG CÓI ĐANG TRỒNG PHỔ BIẾN VÀ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TĂNG NĂNG SUẤT CĨI TẠI NINH BÌNH VÀ THANH HỐ LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC CÂY TRỒNG HÀ NỘI, 2015 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM ¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯ HOÀNG ĐỨC HUẾ NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM MỘT SỐ GIỐNG CÓI ĐANG TRỒNG PHỔ BIẾN VÀ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TĂNG NĂNG SUẤT CĨI TẠI NINH BÌNH VÀ THANH HỐ CHUN NGÀNH: KHOA HỌC CÂY TRỒNG Mà SỐ: 62 62 01 10 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN TẤT CẢNH TS NINH THỊ PHÍP HÀ NỘI, 2015 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, kết nghiên cứu trình bày luận án trung thực, khách quan chưa dùng bảo vệ để lấy học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận án cảm ơn, thơng tin trích dẫn luận án rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Tác giả luận án Hoàng Đức Huế i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận án nỗ lực thân, nghiên cứu sinh nhận nhiều giúp đỡ tập thể cá nhân Lời nghiên cứu sinh xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Tất Cảnh, TS Ninh Thị Phíp tận tình hướng dẫn, bảo nghiên cứu sinh suốt q trình nghiên cứu hồn thành luận án Nghiên cứu sinh xin trân trọng cảm ơn thầy, cô giáo Bộ môn Canh tác học, Khoa Nông học, Ban Quản lý Đào tạo, Học viện Nông nghiệp Việt Nam quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ Nghiên cứu sinh suốt trình học tập, nghiên cứu hoàn thành luận án Xin trân trọng cảm ơn UBND, Sở Nội vụ thành phố Hà Nội Trường Cao đẳng Cộng đồng Hà Tây tạo điều kiện giúp đỡ mặt để nghiên cứu sinh học tập nghiên cứu Nhân dịp cho phép nghiên cứu sinh chân thành cảm ơn đến Cơng ty Nơng nghiệp Bình Minh, Cán bộ, Nhân dân Thị trấn Bình Minh, Kim Sơn, Ninh Bình xã Nga Tân, Nga Sơn, Thanh Hóa tạo điều kiện giúp đỡ nghiên cứu sinh suốt thời gian nghiên cứu đề tài Cuối nghiên cứu sinh xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp ngồi quan ln ủng hộ, động viên, tạo điều kiện giúp đỡ nghiên cứu sinh suốt trình học tập, nghiên cứu hồn thành luận án Một lần nghiên cứu sinh xin chân thành cảm ơn tất giúp đỡ quý báu tập thể cá nhân dành cho nghiên cứu sinh Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Tác giả luận án Hoàng Đức Huế ii MỤC LỤC Trang Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục từ thuật ngữ viết tắt vii Danh mục bảng viii Danh mục hình xi MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu chung 2.2 Mục tiêu cụ thể 3 Những đóng góp luận án Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài 4.1 4.2 Ý nghĩa khoa học Ý́ nghĩa thực tiễn Phạm vi nghiên cứu đề tài 4 Chương TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Tình hình sản xuất, tiêu thụ cói giới Việt Nam 1.2 Tình hình sản xuất giống cói số vùng Việt Nam 1.3 Nguồn gốc phân bố cói 1.4 Phân loại thực vật 12 1.5 Đặc điểm sinh học cói 15 1.5.1 Đặc điểm nảy mầm cói 15 1.5.2 Đặc điểm q trình đâm tiêm đẻ nhánh cói 17 1.5.3 Đặc điểm vươn cao cói 18 1.5.4 Đặc điểm hoa chín cói 19 1.6 20 Kết nghiên cứu sinh thái cói 1.6.1 Nhiệt độ 20 iii 1.6.2 Ánh sáng 20 1.6.3 Gió 20 1.6.4 Yêu cầu nước độ mặn 21 1.6.5 Yêu cầu đất 22 1.7 Những kết nghiên cứu phân bón cho lấy sợi 23 1.8 Những nghiên cứu kỹ thuật trồng cói giới Việt Nam 26 1.8.1 Những nghiên cứu kỹ thuật bón phân cho cói giới 26 1.8.2 Những nghiên cứu kỹ thuật bón phân cho cói Việt Nam 27 1.8.3 Những nghiên cứu khác cói giới Việt Nam 30 1.9 Cơ sở khoa học thực tiễn nhân giống cói biện pháp tách mầm 33 1.10 Cơ sở khoa học bón phân viên nén cho cói 35 1.11 Nhận xét chung kết nghiên cứu định hướng nghiên cứu 36 Chương PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38 2.1 Đối tượng vật liệu nghiên cứu 38 2.2 Thời gian địa điểm nghiên cứu 38 2.2.1 Thời gian nghiên cứu 38 2.2.2 Địa điểm nghiên cứu 38 2.3 Nội dung nghiên cứu 39 2.4 Phương pháp nghiên cứu 39 2.4.1 Bố trí thí nghiệm 39 2.4.2 Xây dựng mơ hình thử nghiệm kỹ thuật bón phân viên nén cho cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 48 2.4.3 Các tiêu theo dõi: 49 2.4.4 Phương pháp tính tốn phân tích kết thí nghiệm 53 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 54 3.1 Nghiên cứu đặc điểm giống cói Cổ khoang Bơng Trắngvà cói Bơng Nâu 54 3.1.1 Đặc điểm hình thái mẫu giống cói 54 3.1.2 Đặc điểm giải phẫu thân khí sinh rễ mẫu giống cói 59 3.1.3 Đặc điểm nơng học mẫu giống cói 62 iv 3.2 Nghiên cứu kỹ thuật nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng biện pháp tách mầm 71 3.2.1 Ảnh hưởng của tuổi ruộng giống đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 71 3.2.2 Ảnh hưởng phương thức tách mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 72 3.2.3 Ảnh hưởng chiều cao cắt mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 73 3.2.4 Ảnh hưởng số dảnh cấy/khóm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 75 3.2.5 Ảnh hưởng thời gian bảo quản giống đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 76 3.2.6 Ảnh hưởng thời vụ tách mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 78 3.2.7 Ảnh hưởng tuổi mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 80 2.2.8 Ảnh hưởng đường kính mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 81 3.2.9 Ảnh hưởng dạng phân bón mật độ trồng đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 83 3.2.10 Ảnh hưởng khoảng cách hàng đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 85 3.2.11 Ảnh hưởng số lần cắt éo đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 3.3 86 Nghiên cứu ảnh hưởng mức bón N, P, K đến suất, phẩm chất cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 89 3.3.1 Nghiên cứu ảnh hưởng mức đạm bón dạng viên nén đến suất, phẩm chất cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 89 3.3.2 Nghiên cứu ảnh hưởng lượng lân bón đến suất phẩm chất cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng v 91 3.3.3 Nghiên cứu ảnh hưởng lượng Kali bón dạng phân viên nén đến suất phẩm chất cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 3.4 93 Nghiên cứu kỹ thuật bón phân viên nén cho cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 95 3.4.1 Ảnh hưởng dạng phân bón khác đến suất, phẩm cấp cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 95 3.4.2 Nghiên cứu ảnh hưởng cơng thức bón NPK phối hợp đến suất phẩm cấp cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 96 3.4.3 Nghiên cứu ảnh hưởng phương pháp bón phân viên nén đến suất, phẩm chất cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 98 3.4.4 Nghiên cứu ảnh hưởng số lần tỷ lệ lần bón phân viên nén bề mặt ruộng đến suất, phẩm chất cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 99 3.4.5 Nghiên cứu ảnh hưởng khoảng cách lần bón phân viên nén đến suất, phẩm chất cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 101 3.4.6 Nghiên cứu ảnh hưởng mức đạm bón bổ sung trước thu hoạch đến suất, phẩm chất cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 3.5 102 Kết xây dựng mơ hình thử nghiệm bón phân viên nén cho cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 3.5.1 So sánh suất, chất lượng cói mơ hình 104 104 3.5.2 So sánh hiệu kinh tế mơ hình bón phân viên nén với mơ hình bón phân đơn theo phương pháp thuật truyền thống 106 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 110 Kết luận 110 Kiến nghị 111 DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH Đà CƠNG BỐ CĨ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 112 TÀI LIỆU THAM KHẢO 113 PHỤ LỤC 118 vi DANH MỤC CÁC TỪ VÀ THUẬT NGỮ VIẾT TẮT Viết tắt Ý nghĩa BN Bông Nâu CKBT Cổ khoang Bông Trắng CKBTDĐ Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng CKBTDX Cổ khoang Bông Trắng dạng xiên CT Công thức Đ/c Đối chứng ĐK Đường kính HLXLL Hàm lượng Xenlulose HQKT Hiệu kinh tế MĐ Mật độ MH Mơ hình NS Năng suất NSTT Năng suất thực thu PTNT Phát triển Nông thôn TCMN Thủ công mỹ nghệ UBND Ủy Ban Nhân Dân vii DANH MỤC CÁC BẢNG STT Tên bảng Trang 1.1 Tình hình sản xuất cói Việt Nam qua năm (từ 1998 - 2011) 1.2 Phân loại thực vật nguồn gen họ cói Việt Nam 13 1.3 Đặc tính lồi cói Việt Nam 14 2.1 Đặc điểm thổ nhưỡng, nơng hóa đất thí nghiệm 39 3.1 Đặc điểm hình thái thân khí sinh mẫu giống cói 54 3.2 Đặc điểm hoa hạt mẫu giống cói 57 3.3 Đặc điểm hình thái giải phẫu thân khí sinh rễ mẫu giống cói 59 3.4 Chiều cao đường kính thân khí sinh mẫu giống cói 62 3.5 Mức độ nhiễm sâu đục thân, bệnh đốm vàng khả chống đổ mẫu giống cói 64 3.6 Số tiêm hữu hiệu suất mẫu giống cói 66 3.7 Phẩm cấp hàm lượng xenluloza số mẫu giống cói 68 3.8 Tổng hợp số đặc điểm mẫu giống cói 70 3.9 Ảnh hưởng tuổi ruộng giống đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 71 3.10 Ảnh hưởng phương thức tách mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 73 3.11 Ảnh hưởng chiều cao cắt mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 74 3.12 Ảnh hưởng số dảnh cấy/khóm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bông Trắng dạng đứng 76 3.13 Ảnh hưởng thời gian bảo quản giống đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng 77 3.14a Ảnh hưởng thời vụ tách mầm đến khả nhân giống cói Cổ khoang Bơng Trắng dạng đứng viii 78 Bảng 3.26 Ảnh hưởng của phương thức bón phân viên nén đến suất cói BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSCL1X FILE B25 2/7/14 11:35 :PAGE VARIATE V003 NSCL1X LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 262889E-01 131444E-01 1.98 0.253 CT$ 18.8852 9.44259 ****** 0.000 * RESIDUAL 265801E-01 664503E-02 * TOTAL (CORRECTED) 18.9381 2.36726 BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSCL1M FILE B25 2/7/14 11:35 :PAGE VARIATE V004 NSCL1M LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 195722E-01 978610E-02 1.99 0.251 CT$ 15.7552 7.87759 ****** 0.000 * RESIDUAL 196445E-01 491113E-02 * TOTAL (CORRECTED) 15.7944 1.97430 BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTTX FILE B25 2/7/14 11:35 :PAGE VARIATE V005 NSTTX LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 425539 212770 1.54 0.320 CT$ 27.6344 13.8172 99.87 0.001 * RESIDUAL 553393 138348 * TOTAL (CORRECTED) 28.6133 3.57666 BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTTM FILE B25 2/7/14 11:35 :PAGE VARIATE V006 NSTTM LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 212339 106169 1.53 0.321 CT$ 25.0951 12.5476 181.20 0.001 * RESIDUAL 276990 692476E-01 * TOTAL (CORRECTED) 25.5844 3.19805 TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE B25 2/7/14 11:35 :PAGE MEANS FOR EFFECT LAP LAP NOS NSCL1X NSCL1M NSTTX NSTTM 2.06300 1.88867 7.59200 7.34400 2.10633 1.91700 7.53200 7.28400 3 1.97633 1.80700 7.10367 6.99233 SE(N= 3) 0.470639E-01 0.404604E-01 0.214746 0.151929 5%LSD 4DF 0.184480 0.158596 0.841760 0.595530 - 161 MEANS FOR EFFECT CT$ CT$ NOS NSCL1X NSCL1M NSTTX NSTTM CT1 0.000000 0.000000 4.93133 4.84667 CT2 3.08267 2.83267 8.67600 8.45700 CT3 3.06300 2.78000 8.62033 8.31667 SE(N= 3) 0.470639E-01 0.404604E-01 0.214746 0.151929 5%LSD 4DF 0.184480 0.158596 0.841760 0.595530 ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE B25 2/7/14 11:35 :PAGE F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL SECTION - VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |LAP |CT$ | (N= 9) SD/MEAN | | | NO BASED ON BASED ON % | | | OBS TOTAL SS RESID SS | | | NSCL1X 2.0486 1.5386 0.81517E-01 4.0 0.2528 0.0001 NSCL1M 1.8709 1.4051 0.70079E-01 3.7 0.2510 0.0001 NSTTX 7.4092 1.8912 0.37195 5.0 0.3200 0.0011 NSTTM 7.2068 1.7883 0.26315 3.7 0.3208 0.0006 Bảng 3.27 Ảnh hưởng của số lần tỷ lệ lần bón phân viên nén đến ns cói BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTTKS FILE B26 2/7/14 11:45 :PAGE VARIATE V003 NSTTKS LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 853904 426952 3.72 0.089 CT$ 39.8164 13.2721 115.49 0.000 * RESIDUAL 689512 114919 * TOTAL (CORRECTED) 11 41.3598 3.75998 BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTTNS FILE B26 2/7/14 11:45 :PAGE VARIATE V004 NSTTNS LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 1.07364 536818 3.67 0.091 CT$ 38.9361 12.9787 88.62 0.000 * RESIDUAL 878716 146453 * TOTAL (CORRECTED) 11 40.8884 3.71713 TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE B26 2/7/14 11:45 :PAGE MEANS FOR EFFECT LAP LAP NOS NSTTKS NSTTNS 8.02750 8.11250 7.92875 8.00875 7.41875 7.43250 SE(N= 4) 0.169498 0.191346 5%LSD 6DF 0.586321 0.661895 MEANS FOR EFFECT CT$ CT$ NOS NSTTKS NSTTNS Kbon 4.67733 4.77667 PVN1 8.35433 8.37667 PVN25-5 9.04567 9.11100 PVN23-7 9.08933 9.14067 SE(N= 3) 0.195720 0.220947 5%LSD 6DF 0.677026 0.724291 162 ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE B26 2/7/14 11:45 :PAGE F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL SECTION - VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |LAP |CT$ | (N= 12) SD/MEAN | | | NO BASED ON BASED ON % | | | OBS TOTAL SS RESID SS | | | NSTTKS 12 7.7917 1.9391 0.33900 4.4 0.0889 0.0001 NSTTNS 12 7.8513 1.9280 0.38269 4.9 0.0909 0.0001 Bảng 3.28 Ảnh hưởng khoảng cách lần bón phân viên nén đến suất cói BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTTKS FILE B27 2/7/14 12:13 :PAGE VARIATE V003 NSTTKS LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 742316 371158 3.83 0.084 CT$ 36.9644 12.3215 127.19 0.000 * RESIDUAL 581261 968769E-01 * TOTAL (CORRECTED) 11 38.2880 3.48073 BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSTTNS FILE B27 2/7/14 12:13 :PAGE VARIATE V004 NSTTNS LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 840250 420125 3.46 0.100 CT$ 37.5553 12.5184 103.13 0.000 * RESIDUAL 728308 121385 * TOTAL (CORRECTED) 11 39.1239 3.55672 TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE B27 2/7/14 12:13 :PAGE MEANS FOR EFFECT LAP LAP NOS NSTTKS NSTTNS 8.02450 7.91375 7.91650 7.80500 7.45125 7.30600 SE(N= 4) 0.155625 0.174201 5%LSD 6DF 0.538333 0.602591 MEANS FOR EFFECT CT$ CT$ NOS NSTTKS NSTTNS CT1 4.80000 4.64967 CT2 8.44000 8.36967 CT3 8.69967 8.55033 CT4 9.25000 9.13000 SE(N= 3) 0.179701 0.201151 5%LSD 6DF 0.521613 0.495812 ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE B27 2/7/14 12:13 :PAGE F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL SECTION - VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |LAP |CT$ | (N= 12) SD/MEAN | | | NO BASED ON BASED ON % | | | OBS TOTAL SS RESID SS | | | NSTTKS 12 7.7974 1.8657 0.31125 4.0 0.0845 0.0000 NSTTNS 12 7.6749 1.8859 0.34840 4.5 0.0998 0.0001 163 Bảng 3.29 Ảnh hưởng của mức đạm bón thúc bổ sung trước thu hoạch đến NS cói BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSVX FILE B28 2/7/14 12:23 :PAGE VARIATE V003 NSVX LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 860844 430422 2.57 0.124 CT$ 5.02031 1.00406 6.00 0.008 * RESIDUAL 10 1.67222 167222 * TOTAL (CORRECTED) 17 7.55338 444316 BALANCED ANOVA FOR VARIATE NSVM FILE B28 2/7/14 12:23 :PAGE VARIATE V004 NSVM LN SOURCE OF VARIATION DF SUMS OF MEAN F RATIO PROB ER SQUARES SQUARES LN ============================================================================= LAP 873211 436606 2.80 0.107 CT$ 3.12356 624712 4.01 0.030 * RESIDUAL 10 1.55726 155726 * TOTAL (CORRECTED) 17 5.55403 326708 TABLE OF MEANS FOR FACTORIAL EFFECTS FILE B28 2/7/14 12:23 :PAGE MEANS FOR EFFECT LAP LAP NOS NSVX NSVM 9.28000 9.06833 9.30667 9.11000 8.83000 8.62333 SE(N= 6) 0.166944 0.161103 5%LSD 10DF 0.526048 0.507642 MEANS FOR EFFECT CT$ CT$ NOS NSVX NSVM CT1 8.30000 8.13333 CT2 8.69000 8.61333 CT3 9.30000 9.03000 CT4 9.93000 9.48333 CT5 9.48000 9.30333 CT6 9.13333 8.94000 SE(N= 3) 0.236095 0.227834 5%LSD 10DF 0.543943 0.717915 ANALYSIS OF VARIANCE SUMMARY TABLE FILE B28 2/7/14 12:23 :PAGE F-PROBABLIITY VALUES FOR EACH EFFECT IN THE MODEL SECTION - VARIATE GRAND MEAN STANDARD DEVIATION C OF V |LAP |CT$ | (N= 18) SD/MEAN | | | NO BASED ON BASED ON % | | | OBS TOTAL SS RESID SS | | | NSVX 18 9.1389 0.66657 0.40893 4.5 0.1243 0.0083 NSVM 18 8.9339 0.57158 0.39462 4.4 0.1069 0.0296 164 QUY TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG NHÂN GIỐNG CĨI CỔ KHOANG BƠNG TRẮNG DẠNG ĐỨNG BẰNG BIỆN PHÁP TÁCH MẦM Ruộng nhân giống: Sử dụng ruộng cói lưu gốc từ - năm tuổi Ruộng cói cắt éo lần/vụ: lần sau trồng tháng; lần trước cói hoa Thời vụ nhân giống: Cây cói tách mầm để nhân giống từ tháng đến tháng 10, thời vụ tốt vào vụ Xuân Tuổi đường kính mầm: Mầm cói non, già, to, nhỏ sử dụng để nhân giống Tuy nhiên, loại mầm cói tốt để nhân giống có từ - bao mầm xịe hẳn có đường kính từ 3-5 cm Chiều cao mầm cói: Khi mầm cói cao từ 15 - 30 cm thích hợp để tách mầm Nếu sử dụng cói trưởng thành để nhân giống nên cắt ngắn từ 15 - 30 cm để hạn chế cói đổ cấy rút ngắn thời gian từ trồng đến đâm tiêm Phương thức tách mầm số mầm cói/khóm: Để tăng hệ số nhân giống tách rời mầm để trồng Tuy nhiên, tách mầm tốt nên để mầm/khóm hạn chế tách rời mầm riêng biệt Khoảng cách, mật độ trồng: Trồng cói với khoảng cách hàng hẹp 15 cm, hàng rộng 30 cm, cách 25cm tương ứng với mật độ 20 khóm/m2 (40 cây/m2) Thời gian bảo quản mầm cói: Sau tách mầm cói nên trồng Trong điều kiện chưa kịp chuẩn bị đất thiếu nhân lực, bảo quản bóng mát, ẩm gốc đến ngày mà không ảnh hưởng đến mầm cói Phân bón: Có thể dùng N, P, K dạng phân đơn (phân rời), tốt nên sử dụng phân viên nén NPK để bón nhằm hạn chế việc thất phân bón rửa trơi, bay từ tiết kiệm phân bón giảm thiểu nhiễm mơi trường vùng trồng cói 165 QUY TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG KỸ THUẬT BĨN PHÂN VIÊN NÉN CHO CĨI CỔ KHOANG BƠNG TRẮNG DẠNG ĐỨNG (CYPERUS MALACCENSIS TEGETTIFORMIS ROXB.) Chuẩn bị ruộng Trước bón phân viên nén cho cói, ruộng cói cần làm cỏ, phát éo đầu cói độ cao 50cm, điều chỉnh mực nước cách mặt ruộng - 2cm Kỹ thuật bón phân viên nén cho cói Lượng bón: - Bón phân viên nén với lượng (100 kg N + 60 kg P2O5 + 30 kg K2O)/ha + Bón thúc bổ sung đạm urê với lượng 60 N/ha vụ Xuân 40 kg N/ha vụ Mùa trước thu hoạch 25 ngày cho vùng đất tương tự Kim Sơn - Bón phân viên nén với lượng (130 kg N + 90 kg P2O5 + 60 kg K2O)/ha + Bón thúc bổ sung đạm urê với lượng 60 N/ha vụ Xuân 40 kg N/ha vụ Mùa trước thu hoạch 25 ngày cho vùng đất tương tự Nga Sơn Lưu ý: Các ruộng cói có tuổi khai thác lớn (tuổi 4, 5), lượng bón nên tăng thêm 10% (do chân cói dày hơn, hiệu sử dụng phân bón thấp hơn) Phương pháp bón: - Phân viên nén bón vãi bề mặt ruộng điều kiện mặt ruộng có lớp nước mỏng - cm - Phân viên nén chia làm lần bón: Lần 1: bón 30% 50% lượng phân viên nén vào đầu vụ chăm sóc (trung tuần tháng vụ Xuân, trung tuần tháng vụ mùa); Lần 2: bón 70% 50% lượng phân viên nén sau lần bón thứ 30 ngày Lưu ý: tỷ lệ bón 30:70 50:50 lựa chọn dựa khả 166 đầu tư người dân tình hình sinh trưởng cói Nếu người dân có khả đầu tư ruộng cói xấu, nên bón với tỷ lệ 50:50, ngược lại nên bón với tỷ lệ 30:70 - Bón bổ sung đạm urê với lượng 40 kg N/ha (vụ Mùa) 60 kgN/ha (vụ Xuân) trước thu hoạch 25 ngày thay đổi lượng bón tuỳ thuộc vào điều kiện sinh trưởng cói, thời tiết khả đầu tư người dân 167 KẾT QUẢ TÍNH TỐN HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA CÁC MƠ HÌNH Mơ hình vụ Mùa Nga Sơn Đơn vị: triệu đồng/ha/vụ MH2 (Bón phân rời theo phương pháp truyền thống) MH1 (Bón phân viên nén) Đầu tư Số Đơn giá lượng (triệu đồng) Vật tư, phân bón Thành tiền (triệu Đầu tư đồng) Số Đơn giá Thành tiền lượng (triệu đồng) (triệu đồng) Vật tư, phân bón 168 Phân viên nén (kg) 639 0.0125 7.988 - Kaliclorua 100 0.012 1.200 Đạm ure bón bổ sung 87 0.011 0.957 - Đạm ure (kg) 565 0.011 6.217 Phân lân supe (kg) 381 0.0045 1.715 - Phân lân supe (kg) 529 0.0045 2.382 54 0.015 0.810 Thuốc BVTV - Thuốc BVTV Thuốc trừ sâu đục + Thuốc trừ sâu đục thân Diazan (kg) 54 0.015 Thuốc trừ bệnh đốm 0.810 thân Diazan (kg) + Thuốc trừ bệnh đốm vàng Ridomil (kg) 1.7 1.700 vàng Ridomil (kg) 1.7 1.700 - Nước tưới (m3) 3500 0.00062 2.170 - Nước tưới (m3) 3500 0.00062 2.170 Tổng chi phí vật tư, phân bón 15.339 Tổng chi phí vật tư, phân bón 14.480 Cơng lao động - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) Công lao động - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) - Bón lót phân đạm + lân + kali (cơng) - Bón thúc đạm + ka li (cơng) + Phun thuốc trừ sâu, trừ cỏ (công) + Bơm nước tưới 169 28 0.08 2.240 - Bón lót phân viên nén + supe lân (công) 12 0.08 0.960 - Bón thúc phân viên nén (cơng) 12 0.08 0.960 - Phun thuốc BVTV (công) 10 0.1 1.000 - Bơm nước tưới (công) 28 0.08 - Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm (cơng) 42 0.08 - Bón thúc đạm trước thu hoạch (công) 0.08 2.240 (công) + Làm cỏ bờ, nhổ cỏ 3.360 cụm (cơng) - Bón thúc đạm trước 0.320 thu hoạch (công) 433.6 0.08 - Thu hoạch (cơng) - Vệ sinh ruộng cói (cơng) - Chi phí quản lý, bảo vệ (công) 28 0.08 2.240 50 0.08 4.000 Tổng chi phí công lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi thuần: 34.688 Thu hoạch (công) 49.768 65.107 126.613 61.506 28 0.08 2.240 10 0.08 0.800 12 0.08 0.960 10 0.1 1.000 28 0.08 2.240 42 0.08 3.360 0.08 0.320 369.6 0.08 29.568 0.08 2.240 0.08 4.000 - Vệ sinh dược cói (cơng) 28 - Chi phí quản lý, bảo vệ (công) 50 Tổng chi phí công lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi thuần: 44.488 58.968 104.395 45.428 Mơ hình vụ Xn Nga Sơn Đơn vị: triệu đồng/ha/vụ MH2 (Bón phân rời theo phương pháp truyền thống) MH1 (Bón phân viên nén) Đầu tư Số Đơn giá lượng (triệu đồng) Thành tiền (triệu đồng) Vật tư, phân bón Đầu tư Số Đơn giá Thành tiền lượng (triệu đồng) (triệu đồng) Vật tư, phân bón 170 - Phân viên nén (kg) 639 0.0125 7.988 - Kaliclorua 100 0.012 1.200 - Đạm ure 130 0.011 1.430 - Đạm ure (kg) 565 0.011 6.215 - Phân lân supe (kg) 381 0.0045 1.715 - Phân lân supe (kg) 529 0.004 2.118 54 0.015 0.810 1.7 1.700 3500 0.00062 2.170 - Thuốc BVTV + Thuốc trừ sâu đục thân Diazan (kg) + Thuốc trừ bệnh đốm vàng Ridomil (kg) - Bơm nước tưới (m3) - Thuốc BVTV 54 0.015 0.810 1.7 1.700 3500 0.00062 Tổng chi phí vật tư, phân bón + Thuốc trừ sâu đục thân Diazan (kg) + Thuốc trừ bệnh đốm vàng Ridomil (kg) 2.170 - Bơm nước tưới (m3) 15.812 Tổng chi phí vật tư, phân bón 14.213 Cơng lao động - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) - Bón lót lân + Phân viên nén (cơng) 171 - Bón thúc phân viên nén (công) - Phun thuốc BVTV (công) - Bơm nước tưới (công) - Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm (công) - Bón thúc đạm trước thu hoạch (cơng) - Thu hoạch (cơng) - Vệ sinh ruộng cói (cơng) - Chi phí quản lý, bảo vệ (cơng) Cơng lao động 28 2.240 12 0.08 - Bón lót phân đạm + lân 0.960 + kali 12 0.08 0.960 10 0.1 28 0.08 42 0.08 0.08 438.4 0.08 28 50 Tổng chi phí công lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi thuần: - Cắt vệ sinh ruộng cói 0.08 0.08 0.08 28 0.08 2.240 10 0.08 0.800 - Bón thúc đạm + ka li + Phun thuốc trừ sâu, trừ 1.000 cỏ (công) 12 0.08 0.960 10 0.1 1.000 2.240 + Bơm nước tưới (công) + Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm 3.360 (cơng) - Bón thúc đạm trước 0.320 thu hoạch (công) 28 0.08 2.240 42 0.08 3.360 0.08 0.320 372.4 0.08 29.792 28 0.08 2.240 0.08 4.000 35.072 Thu hoạch (cơng) - Vệ sinh dược cói 2.240 (cơng) 4.000 50.152 65.964 129.645 63.681 - Chi phí quản lý, bảo vệ (công) 50 Tổng chi phí công lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi thuần: 44.712 58.925 105.938 47.013 Mơ hình vụ Mùa Kim Sơn Đơn vị: triệu đồng/ha/vụ MH2 (Bón phân rời theo phương pháp truyền thống) MH1 (Bón phân viên nén) Đầu tư Số lượng Đơn giá Thành tiền (triệu đồng) (triệu đồng) Vật tư, phân bón Đầu tư Số lượng Đơn giá Thành tiền (triệu đồng) (triệu đồng) Vật tư, phân bón 172 - Phân viên nén (kg) 472 0.0125 5.900 - Kaliclorua 50 0.012 0.600 - Đạm ure 87 0.011 0.957 - Đạm ure (kg) 435 0.011 4.783 - Phân lân supe (kg) 194 0.0045 0.873 - Phân lân supe (kg) 353 0.0045 1.588 54 0.015 0.810 1.7 1.700 3500 0.00062 2.170 - Thuốc BVTV - Thuốc BVTV + Thuốc trừ sâu đục + Thuốc trừ sâu đục thân thân Diazan (kg) 54 0.015 0.810 Diazan (kg) + Thuốc trừ bệnh đốm vàng Ridomil (kg) - Nước tưới (m3) + Thuốc trừ bệnh đốm 1.7 3500 0.00062 Tổng chi phí vật tư, phân bón 1.700 vàng Ridomil (kg) 2.170 - Nước tưới (m3) 12.410 Tổng chi phí vật tư, phân bón 11.651 Cơng lao động - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) - Bón lót lân + Phân viên nén (cơng) - Bón thúc phân viên nén (cơng) - Phun thuốc BVTV (công) - Bơm nước tưới (công) - Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm (công) 173 - Bón thúc đạm trước thu hoạch (cơng) - Thu hoạch - Vệ sinh ruộng cói (cơng) - Chi phí quản lý, bảo vệ (công) Công lao động 28 2.240 - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) - Bón lót phân đạm + lân 0.640 + kali (cơng) - Bón thúc đạm + ka li 0.800 (cơng) + Phun thuốc trừ sâu, trừ 1.000 cỏ (công) 0.08 10 0.08 10 0.1 28 0.08 42 0.08 2.240 + Bơm nước tưới (công) + Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm 3.360 (cơng) 0.08 - Bón thúc đạm trước 0.240 thu hoạch (công) 420.8 0.08 33.664 Thu hoạch (công) 28 0.08 - Vệ sinh dược cói 2.240 (cơng) 50 0.08 4.000 Tổng chi phí công lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi thuần: 0.08 - Chi phí quản lý, bảo vệ (công) 28 0.08 2.240 0.08 0.560 0.08 0.720 10 0.1 1.000 28 0.08 2.240 42 0.08 3.360 0.08 0.320 366 0.08 29.280 28 0.08 2.240 50 0.08 4.000 48.184 Tổng chi phí công lao động: 60.594 Tổng chi: 121.623 Tổng thu: 61.029 Lãi thuần: 43.720 55.371 102.572 47.201 Mơ hình vụ Xn Kim Sơn Đơn vị: triệu đồng/ha/vụ MH2 (Bón phân rời theo phương pháp truyền thống) MH1 (Bón phân viên nén) Đầu tư Số lượng Đơn giá Thành tiền (triệu đồng) (triệu đồng) Vật tư, phân bón Đầu tư Số lượng Đơn giá Thành tiền (triệu đồng) (triệu đồng) Vật tư, phân bón 174 - Phân viên nén (kg) 472 0.013 6.136 - Kaliclorua (kg) 50 0.012 0.600 - Đạm ure (kg) 130 0.011 1.430 - Đạm ure (kg) 435 0.011 4.783 - Phân lân supe (kg) 194 0.0045 0.873 - Phân lân supe (kg) 353 0.0045 1.588 54 0.015 0.810 1.7 1.700 3500 0.00062 2.170 - Thuốc BVTV - Thuốc BVTV + Thuốc trừ sâu đục + Thuốc trừ sâu đục thân Diazan (kg) 54 0.015 0.810 thân Diazan (kg) + Thuốc trừ bệnh đốm vàng Ridomil (kg) - Nước tưới (m3) + Thuốc trừ bệnh đốm 1.7 3500 0.00062 Tổng chi phí vật tư, phân bón 1.700 vàng Ridomil (kg) 2.170 - Nước tưới (m3) 13.119 Tổng chi phí vật tư, phân bón 11.651 Cơng lao động - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) - Bón lót lân + Phân viên nén (cơng) - Bón thúc phân viên nén (công) 175 - Phun thuốc BVTV (công) - Bơm nước tưới (công) - Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm (cơng) - Bón thúc đạm trước thu hoạch (cơng) - Thu hoạch - Vệ sinh ruộng cói (cơng) - Chi phí quản lý, bảo vệ (cơng) Cơng lao động 28 10 2.240 - Cắt vệ sinh ruộng cói (cơng) 28 0.08 2.240 0.08 - Bón lót phân đạm + 0.640 lân + kali (công) 0.08 0.560 0.08 - Bón thúc đạm + ka li 0.800 (công) 0.08 0.720 10 0.1 1.000 28 0.08 2.240 42 0.08 3.360 0.08 0.320 368.8 0.08 29.504 10 0.1 1.000 28 0.08 2.240 42 0.08 3.360 0.08 0.320 432.4 0.08 + Phun thuốc trừ sâu, trừ cỏ (công) + Bơm nước tưới (công) + Làm cỏ bờ, nhổ cỏ cụm (cơng) - Bón thúc đạm trước thu hoạch (công) 34.592 Thu hoạch (công) - Vệ sinh dược cói 28 50 Tổng chi phí cơng lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi 0.08 0.08 2.240 (công) 28 0.08 2.240 0.08 - Chi phí quản lý, 4.000 bảo vệ (công) 50 0.08 4.000 49.192 62.311 125.972 63.661 Tổng chi phí công lao động: Tổng chi: Tổng thu: Lãi 43.944 55.595 104.770 49.175 ... HOÀNG ĐỨC HUẾ NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM MỘT SỐ GIỐNG CÓI ĐANG TRỒNG PHỔ BIẾN VÀ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TĂNG NĂNG SUẤT CĨI TẠI NINH BÌNH VÀ THANH HỐ CHUN NGÀNH: KHOA HỌC CÂY TRỒNG Mà SỐ: 62 62 01 10... vững đóng góp vai trị đặc biệt quan trọng việc phát triển vùng cói Việt Nam… Đề tài ? ?Nghiên cứu đặc điểm số giống cói trồng phổ biến biện pháp kỹ thuật tăng suất cói Ninh Bình Thanh Hóa” việc làm... giá đặc điểm nông, sinh học số mẫu giống cói trồng phổ biến nhằm xác định mẫu giống cói triển vọng nghiên cứu biện pháp kỹ thuật để tăng suất, chất lượng mẫu giống cói triển vọng 2.2 Mục tiêu