BÀI 6: PEPTIT - PROTEIN Mục tiêu  Kiến thức + Nêu khái niệm, định nghĩa, đặc điểm cấu tạo phân tử protein peptit + Trình bày tính chất hố học peptit (phản ứng thuỷ phân) + Chỉ vai trò protein sống + Trình bày tính chất protein (sự đông tụ, phản ứng thuỷ phân, phản ứng màu protein với Cu(OH)2)  Kĩ + Viết phương trình hố học minh hoạ tính chất hoá học peptit protein + Phân biệt dung dịch protein với chất lỏng khác + Giải tập hố học có liên quan dựa theo phương trình hố học định luật bảo tồn I LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM A PEPTIT Khái niệm a Khái niệm • Peptit hợp chất chứa từ đến 50 gốc α -amino axit liên kết với liên kết peptit Liên kết peptit liên kết −CO − NH − hai đơn vị α -amino axit • Nhóm hai đơn vị α -amino axit gọi nhóm peptit b Phân loại Oligopeptit chứa từ đến 10 gốc α -amino axit Đipeptit: chứa gốc α -amino axit Tripeptit: chứa gốc α -amino axit Tetrapeptit: chứa gốc α -amino axit Polipeptit chứa từ 11 đến 50 gốc α -amino axit c Danh pháp Tên gốc axyl α -amino axit đầu N + Tên gốc α -amino axit đầu C H NCH CO - NHCH(CH )COOH Ví dụ: 244 42 43 4 34 4 amino axit đầ u N amino axit đầ u C Tên gọi: Glyxylalanin Viết tắt: Gly-Ala Chú ý: α -amino axit đầu N cịn nhóm NH2 α -amino axit đầu C cịn nhóm COOH Tính chất hố học Trang • Phản ứng thuỷ phân: Phản ứng thuỷ phân hồn tồn: H + hoặ c OH− Peptit  → α -amino axit Phản ứng thuỷ phân không hồn tồn: + − H hoặ c OH → Peptit ngắn Peptit  Enzim đặ c hiệ u • Phản ứng màu biure: Trong môi trường kiềm, peptit từ hai liên kết peptit trở lên tác dụng với Cu(OH) cho hợp chất màu tím đặc trưng Chú ý: Đipeptit có liên kết peptit nên khơng có phản ứng màu biure → Dùng để nhận biết đipeptit với peptit khác B PROTEIN Khái niệm a Khái niệm Protein polipeptit cao phân tử có phân tử khối từ vài chục nghìn đến vài triệu b Phân loại Protein đơn giản: thuỷ phân cho hỗn hợp α -amino axit Ví dụ: Anbumin lòng trắng trứng,… Protein phức tạp: tạo thành protein đơn giản cộng với thành phần “phi protein” Ví dụ: Lipoprotein chứa chất béo… Tính chất vật lí + H2O t Nhiều protein  → Dung dịch keo  → Đơng tụ o Ví dụ: Lịng trắng trứng hồ tan nước, đun sơi đơng tụ lại axit/bazơ/muố i Protein  → Đơng tụ kết tủa Tính chất hố học • Phản ứng thuỷ phân: tương tự peptit • Phản ứng màu biure cho hợp chất có màu tím đặc trưng Chú ý: Đây phản ứng dùng để nhận biết protein Vai trò protein sống Protein sở tạo nên sống Protein thành phần thức ăn người động vật Trang SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HOÁ Peptit hợp chất chứa từ đến 50 gốc α amino axit liên kết với liên kết peptit Liên kết peptit Amino axit đầu N KHÁI NIỆM Amino axit đầu C Oligopeptit chứa từ đến 10 gốc α -amino axit Đipeptit chứa gốc α -amino axit Tripeptit chứa gốc α -amino axit PHÂN LOẠI Tetrapeptit chứa gốc α -amino axit Polipeptit chứa từ 11 đến 50 gốc α -amino axit PEPTIT n loại α -amino axit → n! phân tử n-peptit m loại α -amino axit → m n phân tử n-peptit ĐỒNG PHÂN Ví dụ: Gọi tên đipeptit H N − CH − CO − NH − CH(CH ) − COOH 4 4 4 4 4 43 Glyxyl Cách 1: glyxylalanin Alanin DANH PHÁP Cách 2: Gly-Ala Phản ứng thuỷ phân H + hoaë c OH − Peptit  → α -amino axit + − H hoaë c OH → Peptit ngắn Peptit  Enzim đặ c hiệ u TÍNH CHẤT Phản ứng màu biure HOÁ HỌC Từ tripeptit trở lên có phản ứng với Cu(OH)2 tạo phức màu tím đặc trưng Trang Protein polipeptit cao phân tử có phân KHÁI NIỆM tử khối từ vài chục nghìn đến vài triệu Protein đơn giản: thuỷ phân cho hỗn hợp α -amino axit Ví dụ: anbumin lòng trắng trứng fibroin tơ tằm PHÂN LOẠI Protein phức tạp: tạo thành từ protein đơn giản cộng với thành phần “phi protein” H2 O t Nhiều protein  → Dung dịch keo  → o Đông tụ PROTEIN TÍNH CHẤT VẬT LÝ ng tụ  Đô axit/bazơ/muố i Protein  → t tủ a Kế Phản ứng thuỷ phân Protein có phản ứng thuỷ phân tương tự peptit TÍNH CHẤT HỐ HỌC Phản ứng màu biure Protein có phản ứng màu biure với Cu(OH) → Dùng để nhận biết protein II CÁC DẠNG BÀI TẬP Trang Dạng 1: Lí thuyết trọng tâm Ví dụ mẫu Ví dụ 1: Số gốc α -amino axit phân tử tripeptit mạch hở A B C D Hướng dẫn giải Đipeptit tạo thành từ gốc α -amino axit Tripeptit tạo thành từ gốc α -amino axit Tetrapeptit tạo thành từ gốc α -amino axit Pentapeptit tạo thành từ gốc α -amino axit → Chọn C Chú ý: Giả sử peptit tạo thành từ n gốc α -amino axit số liên kết peptit (NH – CO) là: n – Ví dụ 2: Thuốc thử dùng để phân biệt Gly-Ala-Gly Gly-Ala A dung dịch NaCl B dung dịch NaOH C dung dịch HCl D Cu(OH)2 môi trường kiềm Hướng dẫn giải Thuốc thử dùng để phân biệt Gly-Ala-Gly Gly-Ala Cu(OH)2 mơi trường kiềm: Gly-Ala-Gly tripeptit nên có phản ứng màu biure với Cu(OH)2 tạo phức màu tím Gly-Ala khơng có tượng đipeptit khơng có phản ứng màu biure với Cu(OH) → Chọn D Ví dụ 3: Đipeptit X có cơng thức: H2NCH2CONHCH(CH3)COOH Tên gọi X A alanylglixyl B alanylglixin C glyxylalanin D glyxylalanyl Hướng dẫn giải H N − CH − CO − NH − CH(CH ) − COOH 4 43 Ta có: 24 42 4 4 4 Glyxyl alanin X có tên glyxylalanin Gly-Ala → Chọn C Ví dụ 4: Số tripeptit mạch hở thuỷ phân hoàn toàn thu ba loại α -amino axit: Gly, Ala, Val A B C D Hướng dẫn giải Cách 1: Liệt kê Khi thuỷ phân hoàn toàn tripeptit thu ba loại α -amino axit nên tripeptit phải tạo thành từ ba loại α -amino axit: Gly, Ala, Val G-A-V; G-V-A; A-G-V; A-V-G; V-A-G; V-G-A Cách 2: Sử dụng cơng thức tính nhanh Tripeptit phải tạo thành từ ba loại α -amino axit: Gly, Ala, Val nên số tripeptit thoả mãn là: 3! = → Chọn D Trang Ví dụ 5: Thuỷ phân khơng hồn tồn tetrapeptit X ngồi α -amino axit thu đipeptit: Gly-Ala; Phe-Val; Ala-Phe Cấu tạo X A Ala-Val-Phe-Gly B Val-Phe-Gly-Ala C Gly-Ala-Phe-Val D Gly-Ala-Val-Phe Hướng dẫn giải Ghép mạch peptit ta có: Gly-Ala Ala-Phe Phe-Val Gly-Ala-Phe-Val → Chọn C Ví dụ 6: Phát biểu sau đúng? A Các peptit mà phân tử chứa từ 11 đến 50 gốc amino axit gọi polipeptit B Các protein chất rắn, nhiệt độ nóng chảy cao dễ tan nước C Trong phân tử peptit mạch hở phân tử chứa hai gốc α -amino axit gọi đipeptit D Trong phân tử peptit mạch hở phân tử chứa hai liên kết peptit CO – NH gọi đipeptit Hướng dẫn giải A sai polipeptit gồm peptit có từ 11 đến 50 gốc α -amino axit B sai protein chia làm hai loại dạng protein hình sợi protein hình cầu Protein hình sợi hồn tồn khơng tan nước Protein hình cầu tan nước tạo thành dung dịch keo C đipeptit tạo nên từ hai gốc α -amino axit D sai phân tử peptit mạch hở phân tử chứa hai liên kết peptit CO – NH gọi tripeptit → Chọn C Ví dụ 7: Tiến hành thí nghiệm sau với dung dịch X chứa lịng trắng trứng: Thí nghiệm 1: Đun sơi dung dịch X Thí nghiệm 2: Cho dung dịch HCl vào dung dịch X, đun nóng Thí nghiệm 3: Cho dung dịch CuSO4 vào dung dịch X, sau nhỏ vài giọt dung dịch NaOH vào Thí nghiệm 4: Cho dung dịch NaOH vào dung dịch X, đun nóng Thí nghiệm 5: Cho dung dịch AgNO3 NH3 vào dung dịch X, đun nóng Số thí nghiệm có xảy phản ứng hoá học A B C D Hướng dẫn giải Lòng trắng trứng protein (polipeptit) nên thể đầy đủ tính chất polipeptit Các thí nghiệm có xảy phản ứng hố học là: Thí nghiệm phản ứng thuỷ phân mơi trường axit Thí nghiệm phản ứng màu biure Thí nghiệm phản ứng thuỷ phân mơi trường kiềm Trang → Chọn A Bài tập tự luyện dạng Bài tập Câu 1: Hợp chất sau thuộc loại đipeptit? A H2N – CH2 – CO – NH – CH2 – CO – NH – CH2 – COOH B H2N – CH2 – CH2 – CO – NH – CH2 – COOH C H[HN – CH2 – CH2 – CO]2OH D H2N – CH2 – CO – NH – CH(CH3) – COOH Câu 2: Tripeptit hợp chất A có liên kết peptit mà phân tử có gốc β -amino axit B có liên kết peptit mà phân tử có gốc α -amino axit C có liên kết peptit mà phân tử có gốc β -amino axit D có liên kết peptit mà phân tử có gốc α -amino axit Câu 3: Protein phản ứng với Cu(OH)2/OH- tạo sản phẩm có màu đặc trưng A màu đỏ B màu da cam C màu vàng D màu tím Câu 4: Để nhận biết Gly-Ala Gly-Gly-Gly-Ala hai lọ riêng biệt, thuốc thử cần dùng A Cu(OH)2/OH- B NaCl C HCl D NaOH Câu 5: Khi nấu canh cua thấy mảng “riêu cua” lên A đông tụ protein nhiệt độ B đông tụ lipit C phản ứng màu protein D phản ứng thuỷ phân protein Câu 6: Dung dịch chất sau có phản ứng màu biure? A Triolein B Gly-Ala C Glyxin D Anbumin Câu 7: Từ glyxin (Gly) alanin (Ala) tạo đipeptit? A B C D Câu 8: Phát biểu sau sai? A Peptit bị thuỷ phân môi trường axit kiềm B Glyxin (H2NCH2COOH) phản ứng với dung dịch NaOH C Metylamin làm xanh quỳ tím ẩm D Tripeptit hoà tan Cu(OH)2 tạo dung dịch màu xanh Câu 9: Protein sở tạo nên sống hai thành phần tế bào nhân nguyên sinh chất hình thành từ protein Protein hợp chất thức ăn người Trong phân tử protein gốc α -amino axit gắn với liên kết A peptit B hiđro C amit D glicozit Câu 10: Phát biểu sau sai? A Tripeptit Gly-Ala-Gly có phản ứng màu biure với Cu(OH)2/OH- B Protein đơn giản tạo thành từ gốc α -amino axit C Tất peptit có khả tham gia phản ứng thuỷ phân D Trong phân tử đipeptit mạch hở có hai liên kết peptit Câu 11: Khi nói peptit protein, phát biểu sau sai? Trang A Liên kết nhóm CO với nhóm NH hai đơn vị α -amino axit gọi liên kết peptit B Tất protein tan nước tạo thành dung dịch keo C Protein có phản ứng màu biure với Cu(OH)2 D Thuỷ phân hoàn toàn protein đơn giản enzim thu α -amino axit Câu 12: Peptit X có cơng thức Pro-Pro-Gly-Arg-Phe-Ser-Phe-Pro Khi thuỷ phân khơng hồn tồn X thu tối đa loại peptit có amino axit đầu N phenylalanin (Phe)? A B C D Câu 13: Cho chất sau: xenlulozơ, axit aminoaxetic, Ala-Gly-Glu, etyl propionat Số chất phản ứng với dung dịch NaOH (đun nóng) A B C D Câu 14: Tiến hành thí nghiệm với chất X, Y, Z, T Kết ghi bảng sau: Mẫu thử X Y Z Thí nghiệm Hiện tượng Tác dụng với Cu(OH)2 môi trường kiềm Tạo dung dịch màu tím Đun nóng với dung dịch NaOH (lỗng, dư), để nguội Tạo dung dịch màu xanh lam Thêm tiếp vài giọt dung dịch CuSO4 Đun nóng với dung dịch NaOH loãng (vừa đủ) Thêm Tạo kết tủa Ag tiếp dung dịch AgNO3 NH3, đun nóng T Tác dụng với dung dịch I2 loãng Các chất X, Y, Z, T là: Có màu xanh tím A Lòng trắng trứng, triolein, vinyl axetat, hồ tinh bột B Lòng trắng trứng, triolein, hồ tinh bột, vinyl axetat C Vinyl axetat, lòng trắng trứng, triolein, hồ tinh bột D Triolein, vinyl axetat, hồ tinh bột, lòng trắng trứng Câu 15: Đun nóng chất H2N – CH2 – CHNH – CH(CH3) – CONH – CH2 – COOH dung dịch HCl dư, sau phản ứng kết thúc thu sản phẩm là: A ClH3N – CH2 – COOH, ClH3N – CH2 – CH2 – COOH B H2N – CH2 – COOH, H2N – CH2 – CH2 – COOH C ClH3N – CH2 – COOH, ClH3N – CH(CH3) – COOH D H2N – CH2 – COOH, H2N – CH(CH3) – COOH Câu 16: Thuỷ phân hoàn toàn tetrapeptit X thu mol glyxin, mol alanin, mol valin Số đồng phân cấu tạo peptit X A B 10 C 12 D 18 Câu 17: Cho chất: glyxin; axit glutamic; ClH3NCH2COOH; Gly-Ala Số chất tác dụng với NaOH dung dịch theo tỉ lệ tương ứng : A B C D Bài tập nâng cao Câu 18: Công thức phân tử peptit mạch hở có liên kết peptit tạo thành từ α -amino axit no, mạch hở, có nhóm amino nhóm cacboxyl có dạng Trang A C n H 2n −3O6 N B C n H 2n − 2O5 N C C n H 2n −6 O6 N D C n H 2n −6 O5 N Câu 19: Thuỷ phân khơng hồn tồn peptit có cơng thức hố học: H2N – CH(CH3) – CONH – CH2 – CONH – CH2 – CONH – CH2 – CONH – CH(CH3) – COOH Sản phẩm thu có tối đa peptit có phản ứng màu biure? A B C D 10 Câu 20: Cho phát biểu sau: (a) Trong phân tử tetrapeptit mạch hở có liên kết peptit (b) Dung dịch lysin làm xanh quỳ tím (c) Anilin tác dụng với nước brom tạo thành kết tủa trắng (d) Peptit Gly-Ala có phản ứng màu biure với Cu(OH)2 (e) Thuỷ phân hoàn toàn protein đơn giản thu α -amino axit (f) Các hợp chất peptit bền môi trường bazơ bền môi trường axit Số phát biểu A B C D Dạng 2: Phản ứng thuỷ phân Bài tốn 1: Thuỷ phân hồn tồn Phương pháp giải Chú ý: M peptit = ∑ M α−amino axit − 18 ( n − 1) Phản ứng thuỷ phân hoàn toàn: Peptit tạo nên từ n α -amino axit • Mơi trường trung tính: xt,t A n + ( n − 1) H O  → n α − amino axit o Bảo toàn khối lượng: m peptit + m nước = m α−amino axit • Mơi trường axit: A n + ( n − 1) H O + nHCl → Muối Nhận xét: n peptit + n H2O = n HCl = n muối Bảo tồn khối lượng: m peptit + m nước + m HCl = m muối • Mơi trường kiềm (NaOH/KOH): Ví dụ: A n + nNaOH → Muối + H2O  n peptit = n H 2O Nhận xét:   n NaOH pư = n muối = n.n peptit Bảo toàn khối lượng: m peptit + m NaOH pư = m muối + m H2O Trang Nếu NaOH dư: m peptit + m NaOH ban đầu = m chấtrắn khan + m H2O Ví dụ: Thuỷ phân hoàn toàn m gam đipeptit Gly-Ala (mạch hở) dung dịch HCl vừa đủ thu dung dịch X Cơ cạn tồn dung dịch X thu 4,74 gam muối khan Giá trị m A 2,92 B 2,72 C 3,28 D 2,44 Hướng dẫn giải Gọi số mol đipeptit Gly-Ala x mol Phương trình hoá học: A + 2HCl + H 2O → Muối x 2x x mol Bảo toàn khối lượng: m peptit + m HCl + m H 2O = m muoái ⇔ 146x + 2x.36,5 + 18x = 4, 74 4, 74 →x= = 0, 02 237 → m = 0, 02.146 = 2,92 gam → Chọn A Ví dụ mẫu Ví dụ 1: Thuỷ phân 1250 gam protein X thu 425 gam alanin Nếu phân tử khối trung bình X 100000 đvC số mắt xích trung bình alanin có phân tử X A 453 B 382 C 328 D 479 Hướng dẫn giải n protein = 1250 425 = 0, 0125 mol; n alanin = ≈ 4, 78 mol 100000 89 Số mắt xích alanin có phân tử X là: 4, 78 ≈ 382 0, 0125 → Chọn B Ví dụ 2: Thuỷ phân 73,8 gam peptit thu 90 gam glyxin (Gly) Peptit ban đầu A đipeptit B tripeptit C tetrapeptit D pentapeptit Hướng dẫn giải n Gly = 1, mol Khi thuỷ phân peptit thu glyxin nên peptit có dạng: Glyn Bảo tồn khối lượng: m H2O = 90 − 73,8 = 16, gam → n H2O = 0,9 mol Phương trình hố học: Gly n + ( n − 1) H O → nGly Trang 10 A B C D Câu 2: Peptit X có mạch hở tạo thành từ aminoaxit chứa nhóm NH nhóm COOH Trong phân tử có tỉ lệ khối lượng A B mO = Số liên kết peptit phân tử X mN C D Bài tập nâng cao Câu 3: Cho hỗn hợp X gồm peptit mạch hở, tạo thành từ amino axit có dạng H2NCnHmCOOH Đun nóng 4,63 gam X với dung dịch KOH dư, thu dung dịch chứa 8,19 gam muối Nếu đốt cháy hoàn toàn 4,63 gam X cần 4,2 lít O (đktc) Dẫn tồn sản phẩm cháy (CO 2, H2O, N2) vào dung dịch Ba(OH)2 dư, sau phản ứng thu m gam kết tủa Giá trị m gần với giá trị sau đây? A 30 B 28 C 35 D 32 Câu 4: Đun nóng 0,4 mol hỗn hợp E gồm đipeptit X, tripeptit Z mạch hở lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu dung dịch chứa 0,5 mol muối glyxin; 0,4 mol muối alanin 0,2 mol muối valin Mặt khác, đốt cháy m gam E oxi vừa đủ thu hỗn hợp CO 2; H2O N2 Trong tổng khối lượng CO2 H2O 78,28 gam Giá trị m gần với A 55,6 B 45,1 C 43,2 D 33,5 Câu 5: Hỗn hợp P gồm hai peptit mạch hở: X (C nHmN7O8) Y (CxHyN4O5) Đốt cháy hoàn toàn 13,29 gam hỗn hợp P cần dùng vừa đủ 13,104 lít khí O2 (đktc) thu khí CO2, H2O 2,24 lít khí N2 Thuỷ phân hồn tồn 13,29 gam P dung dịch NaOH dư thu m gam muối glyxin m2 gam muối alanin Giá trị m1 A 10,67 B 10,44 C 8,73 D 12,61 Câu 6: Cho m gam hỗn hợp A gồm đipeptit X, tripeptit Y, tetrapeptit Z pentapeptit T (đều mạch hở) tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu hỗn hợp B gồm muối Gly, Ala, Val Đốt cháy hoàn toàn B lượng oxi vừa đủ, thu lấy tồn khí đem hấp thụ vào bình đựng nước vơi dư, thấy khối lượng bình tăng 13,23 gam có 0,84 lít khí (đktc) Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam A, thu 4,095 gam nước Giá trị m gần với giá trị sau đây? A 6,0 B 6,6 C 7,0 D 7,5 Câu 7: Hỗn hợp X gồm peptit mạch hở amino axit (các amino axit tự amino axit tạo peptit có dạng H2NCnH2nCOOH) Thuỷ phân hoàn toàn m gam X dung dịch NaOH, đun nóng, thấy có 1,0 mol NaOH phản ứng sau phản ứng thu 118 gam hỗn hợp muối Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam X oxi, sau cho sản phẩm cháy hấp thụ vôi dư, thu kết tủa khối lượng dung dịch nước vôi giảm 137,5 gam Giá trị m A 82,5 B 74,8 C 78,0 D 81,6 Trang 19 Câu 8: Chia m gam hỗn hợp T gồm peptit mạch hở thành hai phần Đốt cháy hoàn toàn phần một, thu N2, CO2 7,02 gam H2O Thuỷ phân hoàn toàn phần hai, thu hỗn hợp X gồm alanin, glyxin, valin Cho X vào 200 ml dung dịch NaOH 0,5M KOH 0,6M, thu dung dịch Y chứa 20,66 gam chất tan Để tác dụng vừa đủ với Y cần 360 ml dung dịch HCl 1M Biết phản ứng xảy hoàn toàn Giá trị m A 21,32 B 24,20 C 24,92 D 19,88 Dạng 4: Các hợp chất chứa N khác Phương pháp giải Chất hữu chứa N tác dụng với NaOH là: • Amino axit: H2N – R – COOH • Peptit: H2N – R – CONH – R – CO – … – NH – R – COOH • Este amino axit: H2N – R – COOR’ (ví dụ: H2N – R – COOCH3) • Muối amoni: RCOONH3R’ (ví dụ: HCOONH3CH3) • Muối nitrat cacbonat: Nếu hợp chất hữu có dạng CxHyO3N2 thì:  RNH NO3  k = → (RNH ) CO3 ( amoni voø ng)  H NRNH HCO 3  k = −1 → RNH 3CO3 NH 3R ′ Nếu hợp chất hữu có dạng CxHyO3N RNH3HCO3 Chú ý: Ở điều kiện thường, khí làm xanh quỳ tím ẩm thường NH bốn amin CH3NH2, C2H5NH2, (CH3)2NH, (CH3)3N Ví dụ mẫu Ví dụ 1: Chất X có cơng thức C 3H9O2N Cho X tác dụng với NaOH (t oC) thu chất rắn B, khí C làm xanh quỳ tím ẩm Đun B với NaOH rắn CH4 Công thức cấu tạo X A C2H5COONH4 B CH3COONH3CH3 C H2NCH2COOCH3 D HCOONH3C2H5 Hướng dẫn giải Đun B với NaOH rắn thu CH4 → Công thức B CH3COONa o CaO,t CH 3COONa + NaOH  → CH + Na CO3 → Cấu tạo X CH3COONH3CH3 Phương trình hố học: o t C CH 3COONH 3CH + NaOH  → CH 3COONa + CH NH + H 2O (X) (B) (C) Khí C metylamin nên làm xanh quỳ tím ẩm → Chọn B Trang 20 Ví dụ 2: Một chất hữu X có cơng thức phân tử C 2H8O3N2 Lấy m gam X cho phản ứng hết với 200 ml dung dịch NaOH 1M Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu 14,75 gam chất rắn gồm chất vô Giá trị m A 18,8 B 9,4 C 4,7 D 16,2 Hướng dẫn giải X tác dụng với NaOH tạo chất vô nên X có cơng thức C2H5NH3NO3 (x mol) Phương trình hố học: C H NH3 NO3 + NaOH → NaNO3 + C H NH + H 2O X x x mol Ta có: m chấtrắn vôcơ = m NaNO3 + m NaOH dö ⇔ 14, 75 = 85x + 40 ( 0, − x ) → x = 0,15 → m = 0,15.108 = 16, gam → Chọn D Ví dụ 3: Hỗn hợp X gồm hai chất có cơng thức phân tử C3H12N2O3 C2H8N2O3 Cho 3,40 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH đun nóng, thu dung dịch Y gồm chất vô 0,04 mol hỗn hợp hai chất hữu đơn chức (đều làm xanh giấy quỳ tím ẩm) Cơ cạn Y thu m gam muối khan Giá trị m A 3,36 B 3,12 C 2,97 D 2,76 Hướng dẫn giải X phản ứng với NaOH đun nóng, thu dung dịch Y gồm chất vô hỗn hợp hai chất đơn chức (đều làm xanh quỳ tím ẩm) nên cơng thức cấu tạo X là: (CH 3NH3)2CO3 (a mol) C2H5NH3NO3 (b mol) → 124a + 108b = 3, ( *) Phương trình hố học: ( CH3 NH3 ) CO3 + 2NaOH → Na 2CO3 + 2CH NH + 2H 2O a a 2a mol C H NH3 NO3 + NaOH → NaNO3 + C H NH + H 2O b b b mol → 2a + b = 0, 04 ( **) Từ (*) (**) suy ra: a = 0, 01; b = 0, 02 Muối khan sau phản ứng gồm 0,01 mol Na2CO3 0,02 mol NaNO3 → m = 0, 01.106 + 0, 02.85 = 2, 76 gam → Chọn D Bài tập tự luyện dạng Bài tập Trang 21 Câu 1: A hợp chất có công thức phân tử CH6O3N2 Cho A tác dụng với NaOH thu khí B chất vơ Cơng thức khí B A CO B CH3NH2 C NH3 D CO2 Câu 2: Ứng với công thức phân tử C2H7O2N số chất vừa phản ứng với dung dịch NaOH, vừa phản ứng với dung dịch HCl A B C D Câu 3: Cho chất sau: ClH3NCH2COOH; CH3COOH, CH3CH2NH2; CH3COOH3NCH3; C6H5NH2; H2NCH2COOCH3 Số chất vừa tác dụng với NaOH, vừa tác dụng với HCl A B C 2, D Câu 4: Cho chất hữu X có cơng thức phân tử C2H7O3N tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu chất hữu đơn chức Y chất vô Khối lượng phân tử theo đvC Y A 68 B 45 C 46 D 31 Câu 5: Cho muối X có cơng thức phân tử C3H12N2O3 Cho X tác dụng hết với dung dịch NaOH đun nóng, sau phản ứng thu hỗn hợp khí Z có khả làm quỳ ẩm hố xanh muối axit vơ Số cơng thức cấu tạo X thoả mãn điều kiện A B C D Câu 6: Cho 0,1 mol chất X có cơng thức C 2H12O4N2S tác dụng với dung dịch chứa 0,35 mol NaOH đun nóng thu chất khí làm xanh giấy quỳ ẩm dung dịch Y Cô cạn dung dịch Y, thu m gam chất rắn khan Giá trị m A 16,0 B 20,2 C 26,4 D 28,2 Câu 7: Chất A có cơng thức phân tử C2H7O2N Cho 7,7 gam A tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH 1M thu dung dịch X khí Y, tỉ khối Y so với H nhỏ 10 Cô cạn dung dịch X thu m gam chất rắn Giá trị m A 12,20 B 14,60 C 18,45 D 10,70 Câu 8: Hỗn hợp X gồm chất Y (C 2H10O3N2) chất Z (C2H7O2N) Cho 14,85 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH đun nóng, thu dung dịch M 5,6 lít (đktc) hỗn hợp T gồm hai khí (đều làm xanh quỳ tím ẩm) Cơ cạn tồn dung dịch M thu m gam muối khan Giá trị lớn m A 11,8 B 12,5 C 14,7 D 10,6 Bài tập nâng cao Câu 9: Hỗn hợp E gồm muối vô X (CH 8N2O3) đipeptit Y (C4H8N2O3) Cho E tác dụng với dung dịch NaOH đun nóng, thu khí Z Cho E tác dụng với dung dịch HCl dư, thu khí T chất hữu Q Phát biểu sau sai? A Chất Y H2NCH2CONHCH2COOH B Chất Q H2NCH2COOH C Chất Z NH3 chất T CO2 D Chất X (NH4)2CO3 Câu 10: Cho hỗn hợp X gồm muối A (C5H16O3N2) B (C4H12O4N2) tác dụng với lượng dung dịch NaOH vừa đủ, đun nóng đến phản ứng xảy hồn tồn cạn thu m gam hỗn hợp Y gồm Trang 22 hai muối D E (MD < ME) 4,48 lít hỗn hợp Z gồm hai amin no, đơn chức đồng đằng có tỉ khối H2 18,3 Khối lượng muối E hỗn hợp Y A 3,18 gam B 8,04 gam C 4,24 gam D 5,36 gam ĐÁP ÁN BÀI TẬP Dạng 1: Lí thuyết trọng tâm 1-D 2-D 3-D -A -A 6-D 7-D 8-D -A 10 - D 11 - B 12 - A 13 - D 14 - A 15 - C 16 - C 17 - C 18 - A 19 - A 20 - C Câu 1: Đipeptit tạo thành từ α -amino axit liên kết peptit A tripeptit B, C peptit có gốc khơng phải α -amino axit D đipeptit Câu 2: Tripeptit hợp chất mà phân tử có gốc α -amino axit số liên kết peptit: – = Câu 4: Thuốc thử dùng để phân biệt Gly-Ala Gly-Gly-Gly-Ala Cu(OH)2 môi trường kiềm: + Gly-Gly-Gly-Ala tetrapeptit nên có phản ứng màu biure với Cu(OH)2 tạo phức màu tím + Gly-Ala khơng có tượng đipeptit khơng có phản ứng màu biure với Cu(OH) 2/OH- Câu 6: Anbumin có lịng trắng trứng, loại protein nên có phản ứng màu biure Câu 7: Từ glyxin (Gly) alanin (Ala) tạo số đipeptit là: 22 = hay: Gly-Gly; Ala-Ala, Gly-Ala, Ala-Gly Câu 8: A, B, C Tripeptit hoà tan Cu(OH)2 (phản ứng màu biure) tạo phức màu tím Câu 10: A, B, C D sai phân tử đipeptit có gốc α -amino axit có – = liên kết peptit Câu 11: A, C, D B sai khơng phải tất protein tan nước tạo dung dịch keo Câu 12: Khi thuỷ phân khơng hồn tồn X thu peptit có amino axit đầu N phenylalanin (Phe) là: Phe-Ser; Phe-Ser-Phe; Phe-Ser-Phe-Pro; Phe-Pro Câu 13: Xenlulozơ polisaccarit khơng có phản ứng với NaOH đun nóng Axit aminoaxetic amino axit, Ala-Gly-Glu peptit, etyl propionat este nên có phản ứng với dung dịch NaOH đun nóng Trang 23 Câu 14: X tác dụng với Cu(OH)2 môi trường kiềm tạo dụng dịch màu tím → X lịng trắng trứng → Loại C, D Z đun nóng với dung dịch NaOH loãng (vừa đủ) thêm tiếp dung dịch AgNO NH3, đun nóng tạo kết tủa Ag nên Z vinyl axetat CH3COOCH = CH + NaOH → CH3COONa + CH 3CHO AgNO3 / NH3 CH3CHO  → 2Ag Vậy X lòng trắng trứng, Y triolein, Z vinyl axetat, T hồ tinh bột Câu 15: Phương trình hố học: H N − CH − CONH − CH(CH ) − CONH − CH − COOH + 3HCl + 2H 2O → 2ClH N − CH − COOH + ClH3 N − CH(CH ) − COOH Câu 16: X tetrapeptit tạo từ 1Gly + 3Ala + 1Val Số đồng phân cấu tạo peptit X là: 4! = 12 Câu 17: Ta có: NH C3H (COOH) + 2NaOH → NH C3H (COONa) + 2H 2O ClH3 NCH COOH + 2NaOH → H NCH 2COONa + NaCl + 2H 2O Gly-Ala đipeptit nên tác dụng với NaOH theo tỉ lệ mol : Câu 18: Xét chất đại diện Gly-Gly-Gly-Gly-Gly, chất có cơng thức phân tử C10H17O6N5 → Đáp án A phù hợp với công thức phân tử Câu 19: Peptit X viết lại dạng: A-B-B-B-A Peptit có phản ứng màu biure phải peptit từ tripeptit trở nên peptit thu có phản ứng màu biure là: A-B-B; B-B-B; B-B-A; B-B-B-A; A-B-B-B Câu 20: (a) sai phân tử tetrapeptit mạch hở có: – = liên kết peptit (b) lysin có số nhóm NH2 > số nhóm COOH nên làm xanh quỳ tím (c) anilin tác dụng với nước brom tạo thành 2,4,4-tribromanilin (kết tủa trắng) (d) sai đipeptit khơng có phản ứng màu biure với Cu(OH)2 (e) protein polipeptit, thuỷ phân hoàn toàn thu α -amino axit (f) sai hợp chất peptit bền môi trường axit lẫn bazơ Dạng 2: Phản ứng thuỷ phân 1-C 2-C 3-C 4-D 5-D 6-C -A 8-D 9-C 10 - A 11 - A 12 - C 13 - B 14 - A 15 - C 16 - C 17 - D 18 - A 19 - C 20 - D Câu 1: Gọi công thức X aGly-bAla H ,t → aH NCH 2COOH + bCH 3CH(NH )COOH Phương trình hố học: aGly − bAla + ( a + b − 1) H O  + o Trang 24 n Ala = 0, 25 mol; n Gly = 0, 75 mol → a 0, 75 = = ( 1) b 0, 25 Bảo toàn khối lượng: m H2O = m Gly + m Ala − m X = 13,5 gam → n H 2O = 0, 75 mol → a 0, 75 = = ( 2) a + b − 0, 75 Từ (1) (2) suy ra: a = 3, b = → X tetrapeptit Câu 2: Công thức peptit X: Alan → Số liên kết peptit: n – Ta có: M = n.89 − ( n − 1) 18 = 302 → n = Peptit X thuộc loại tetrapeptit Câu 3: Ta có: n Ala = 170 500 ≈ 1,91 mol; n polipeptit = = 0, 01 mol 89 50000 0,01 mol polipeptit chứa 1,91 mol alanin → mol polipeptit chứa 191 mol alanin hay polipeptit chứa 191 mắt xích alanin Câu 4: M = 146 → n peptit = 0,1 mol Phương trình hố học: A + 2HCl + H O → Muối 0,1 0,2 0,1 mol Bảo toàn khối lượng: m peptit + m HCl + m H 2O = m muoái → m muoái = 14, + 0, 2.36,5 + 0,1.18 = 23, gam Câu 5: n Ala − Gly − Ala = 0, 06 mol Phương trình hố học: A + 3NaOH → Muối + H2O 0,06 → 0,18 →V= mol 0,18 = 0, 09 lít = 90 ml Câu 7: n Gly − Ala −Val −Gly = 0, 02 mol Phương trình hố học: X + 3H 2O + 4HCl → Muối 0,02 → 0,06 → 0,08 mol Bảo toàn khối lượng: m Y = m Gly −Ala − Val− Gly + m HCl + m H 2O = 10, 04 gam Câu 8: n Gly − Gly = 0, 03 mol; n KOH = 0, 075 mol Phương trình hố học: Gly − Gly + 2KOH → Muối + H2O 0,03 0,075 → 0,03 mol Bảo tồn khối lượng: m chấtrắn = m peptit + m KOH − m H2 O = 3,96 + 0, 075.56 − 0, 03.18 = 7, 62 gam Trang 25 Câu 9: n Ala = 0,32 mol; n Gly = 0, mol Gọi số mol X Y a b mol  2a + b = 0,32 a = 0,12 mol → Ta có:   2a + 2b = 0, b = 0, 08 mol → m = 0,12.472 + 0, 08.302 = 80,8 gam Câu 10: n KOH = 0,3 mol Phương trình hố học: A + 2KOH → Muối + H2O 0,1 → 0,1 0,3 mol Bảo toàn khối lượng: m chấtrắn = m peptit + m KOH − m H2 O = 0,1.146 + 0,3.56 − 0,1.18 = 29, gam Câu 11: n Gly = 0,32 mol; n Gly − Gly = 0, mol; n Gly − Gly− Gly = 0,12 mol Gọi số mol Gly-Gly-Gly-Gly x mol Bảo toàn gốc Gly: 4x = 0,32 + 0, 2.2 + 0,12.3 → x = 0, 27 → m = 0, 27.246 = 66, 42 Câu 12: n Gly = 0, 06 mol; n Ala = 0, 04 mol; n Val = 0, 02 mol Thuỷ phân khơng hồn tồn X thu tripeptit Ala-Val-Gly đipeptit Gly-Ala, không thu đipeptit Ala-Gly nên công thức cấu tạo X là: Gly-Ala-Val-Gly-Gly-Ala Câu 13: Gọi số mol Ala-Gly Ala-Gly-Ala x, y mol → 146x + 217y = 36,3 ( *) Phương trình hoá học: A + 2HCl + H O → Muối x 2x x mol A + 3HCl + 2H O → Muối y 3y 2y mol Bảo toàn khối lượng: m HCl + m H 2O = 59,95 − 36,3 = 23, 65 gam ⇔ 91x + 145,5y = 23, 65 ( **) Từ (*) (**) suy ra: x = y = 0,1 Phần trăm số mol Ala-Gly X là: 0,1 100% = 50% 0,1 + 0,1 Câu 14: Thuỷ phân X thu được: Ala-Gly-Gly (0,015 mol); Gly-Val (0,02 mol); Val-Ala (x mol); Gly (0,1 mol); Val (0,02 mol); Ala (y mol) → Cơng thức pentapeptit X có dạng Ala-Gly-Gly-Val-Ala Bảo tồn gốc Gly: n Gly( X ) = 2.0, 015 + 0, 02 + 0,1 = 0,15 mol → n X = 0, 075 mol Trang 26 Bảo toàn gốc Val: 0, 02 + x + 0, 02 = 0, 075 → x = 0, 035 mol Bảo toàn gốc Ala: 0, 015 + x + y = 2.0, 075 → y = 0,15 − 0, 015 − 0, 035 = 0,1 mol Tỉ lệ: x : y = 0,035 : 0,1 = : 20 Câu 15: n Gly = 0,5 mol; n Val = 0,3 mol Gọi số mol Ala-Val-Ala-Gly-Ala Val-Gly-Gly x, y mol Bảo toàn gốc α -amino axit ta có: Ala-Val-Ala-Gly-Ala → 3Ala + Gly + Val x 3x x x mol Val-Gly-Gly → 2Gly + Val y 2y y mol  x + 2y = 0,5  x = 0,1 → Ta có hệ phương trình:   x + y = 0,3  y = 0, → m = 0,1.387 + 0, 2.231 = 84,9 gam x = 3.0,1.89 = 26, gam Câu 16: Gọi số mol X x mol Phương trình hố học: A + 4NaOH → Muối + H2O x 4x x mol Bảo toàn khối lượng: 6, 04 + 40.4x = 8,88 + 18x → x = 0, 02 mol Phương trình hố học: A + 4HCl + 3H 2O → Muối 0,02 0,08 0,06 mol Bảo tồn khối lượng: m muối = 6, 04 + 0, 08.36,5 + 0, 06.18 = 10, 04 gam Câu 17: Bảo toàn khối lượng: m H2O = m + 0,1.40 − ( m + 3, 46 ) = 0,54 gam → n H2O = 0, 03 mol Ta có: n COO( muối) = n NaOH = 0,1 mol → n O muoái = 0, mol Bảo toàn nguyên tố O: n O( X ) + n O( NaOH ) = n O( muoái) + n O( H2 O ) → n O( X ) = 0, + 0, 03 − 0,1 = 0,13 mol → m X = 0,13.16 : 29,379% = 7, 08 gam Câu 18: n Ala = 0,18 mol; n Gly = 0, 29 mol → Gly : Ala = 29 :18 → Tổng số mắt xích = ( 29 + 18 ) k = 47k ( k ∈ N* ) Gọi số gốc amino axit X, Y, Z a, b, c → 2a + 3b + 4c = 47 Bảo toàn nguyên tố N: ( 2a + 3b + 4c ) x = 0, 47 mol → x = Trang 27 Quá trình phản ứng: X + ( a − 1) H O → Amino axit Y + ( b − 1) H O → Amino axit Z + ( c − 1) H 2O → Amino axit Ta có: n H2O = 2x ( a − 1) + 3x ( b − 1) + 4x ( c − 1) = 2ax + 3bx + 4cx − 9x = 0, 47 − 9.0, 01 = 0,38 mol Bảo toàn khối lượng: m A = m amino axit − m H 2O = 21, 75 + 16, 02 − 0,38.18 = 30,93 gam Câu 19: Gọi công thức Y C n H 2n +1 NO ( n ≥ ) Ta có: %m O + N = 46 100% = 51, 685 → n = → Công thức X C3H7NO2 (Ala) 14n + 47 n tetrapeptit = 0,1 mol; n tripeptit = 0,13 mol; n ñipeptit = 0,16 mol; n Y = 0,99 mol Bảo tồn nhóm Ala: n pentapeptit = 0,1.4 + 0,13.3 + 0,16.2 + 0,99 = 0, 42 mol → m = 0, 42.373 = 156, 66 gam Câu 20: Gọi số mol X Y x, y mol → x + y = 0, ( *) Thuỷ phân hoàn toàn 0,2 mol E dung dịch NaOH dư: A + 3NaOH → Muối + H2O x 3x x mol A + 4NaOH → Muối + H2O y 4y y mol Bảo toàn khối lượng: m E = 76, 25 − ( 102x + 142y ) gam Thuỷ phân hoàn toàn 0,2 mol E dung dịch HCl dư: A + 3HCl + 2H O → Muối x 3x 2x mol A + 4HCl + 3H 2O → Muối y 4y 3y mol Bảo toàn khối lượng: m E = 87,125 − ( 145,5x + 200y ) gam Ta có phương trình: 76, 25 − ( 102x + 142y ) = 87,125 − ( 145,5x + 200y ) → 43,5x + 58y = 10,875 ( **) Từ (*) (**) suy ra: x = 0, 05; y = 0,15 E gồm: X (Gly)n(Ala)3-n Y (Gly)m(Ala)4-m → n Gly = 0,5 mol → 0, 05n + 0,15m = 0,5 → n + 3m = 10 Trang 28 → n = 1; m = (thoả mãn) Công thức X Gly(Ala)2 Y (Gly)3Ala → % m X = 21, 76% ≈ 22% Dạng 3: Phản ứng đốt cháy 1-B 2-C 3-D 4-D -A 6-A -A 8-A Câu 1: Gọi công thức peptit (Gly)x(Ala)y Ta có: (Gly)x(Ala)y = xGly + yAla – (x – y – 1)H2O Glyxin có 5H, alanin có 7H: Số H peptit = 5x + 7y – 2.(x – y – 1) = 3x + 5y + Bảo toàn nguyên tố H: 0,1 ( 3x + 5y + ) = 1,15.2 → 3x + 5y = 21 → x = 2; y = (thoả mãn) Số liên kết peptit X là: + – = Câu 2: Gọi công thức tổng quát peptit tạo từ k mắt xích là: CnH2n+2 – kOk+1Nk Ta có: m O 16 ( k + 1) = → = →k=6 mN 14k Vậy X có liên kết peptit Câu 3: Quy đổi X gồm CHON (x mol), CH2 (y mol) H2O (z mol) → 43x + 14y + 18z = 4, 63 ( *) CHON ( x mol ) KOH CH 2O NK ( x mol )  → Đun nóng X với KOH dư:  CH ( y mol ) CH ( y mol ) → 99x + 14y = 8,19 ( **) t CHON + 0, 75O  → CO + 0,5H 2O + 0,5N Đốt cháy X:  to → CO + H O CH + 1,5O  o → 0, 75x + 1,5y = 0,1875 ( ***) Từ (*), (**) (***) suy ra: x = 0, 07; y = 0, 09; z = 0, 02 Bảo toàn nguyên tố C: n CO2 = x + y = 0,16 mol → m = m BaCO3 = 0,16.197 = 31,52 gam Câu 4: Đun nóng 0,4 mol E: Quy đổi E gồm CHON (x mol), CH2 (y mol) H2O (0,4 mol) Bảo toàn nguyên tố N: n CHON = x = 0,5.1 + 0, 4.1 + 0, 2.1 = 1,1 mol Bảo toàn nguyên tố C: n CH = y = 0,5.2 + 0, 4.3 + 0, 2.5 − 1,1 = 2,1 mol → m E = 1,1.43 + 2,1.14 + 0, 4.18 = 83,9 gam Trang 29 CHON ( 1,1 mol ) CO ( 3, mol )   Nếu đốt cháy 0,4 mol E: CH ( 2,1 mol ) → H 2O ( 3, 05 mol )  N  H O ( 0, mol )  Tổng khối lượng CO2 H2O là: 3, 2.44 + 3, 05.18 = 195, gam Đốt cháy m gam E thu tổng khối lượng CO2 H2O 78,28 gam →m= 83,9.78, 28 = 33,56 gam 195, Câu 5: Quy đổi hỗn hợp P gồm CHON (x mol), CH2 (y mol), H2O (z mol) → 43x + 14y + 18z = 13, 29 ( *) Đốt cháy 13,29 gam hỗn hợp P: n O2 = 0,585 mol; n N = 0,1 mol Bảo toàn nguyên tố N: x = 2.0,1 = 0, mol ( **) CHON ( 0, mol ) CO ( 0, + y mol )   0,585 mol O  → H O ( 0,1 + y + z mol ) Sơ đồ: CH ( y mol )    H O ( z mol )  N ( 0,1 mol ) Bảo toàn khối lượng: m CO2 + m H2O = 13, 29 + 0,585.32 − 0,1.28 = 29, 21 gam → 44 ( 0, + y ) + 18 ( 0,1 + y + z ) = 29, 21( **) Từ (*) (**) suy ra: y = 0, 29; z = 0, 035 Thuỷ phân hoàn toàn 13,29 gam P dung dịch NaOH dư: CHON ( 0, mol ) NaOH C H 4O NNa ( a mol )  → Ta có:  CH 0, 29 mol ( ) C3H 6O NNa ( b mol )  a + b = 0, a = 0,11 → Bảo toàn C, N ta có hệ phương trình:   2a + 3b = 0, 49 b = 0, 09 → m1 = 0,11.97 = 10, 67 gam Câu 6: Quy đổi hỗn hợp A gồm CHON (a mol), CH2 (b mol) H2O (c mol)  Na CO3 : 0,5a mol CHON : a mol  CH O NNa : a mol O2 CO : 0,5a + b mol  NaOH →B →  Ta có sơ đồ: CH : b mol  CH : b mol  H O : c mol  H O : a + b mol   N : 0,5a = 0, 0375 → a = 0, 075 Ta có: m bình tăng = 44 ( 0,5.0, 075 + b ) + 18 ( 0, 075 + b ) = 13, 23 → b = 0,165 Bảo toàn nguyên tố H: 0,5.0, 075 + 0,165 + c = 0, 2275 → c = 0, 025 → m = 0, 075.43 + 0,165.14 + 0, 025.18 = 5,985 gam ≈ gam Câu 7: Quy đổi hỗn hợp X thành CHON, CH2, H2O (x mol) Trang 30 Ta có: n CHON = n NaOH = mol CHON ( mol ) mol NaOH CH 2O NNa ( mol ) →  Sơ đồ:  CH CH → m CH2 = 118 − 1.83 = 35 gam → n CH2 = 2,5 mol CHON ( mol ) CO   mol NaOH Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X ta có: CH ( 2,5 mol ) → H 2O  N   H O ( x mol ) Bảo toàn nguyên tố C: n CO2 = 3,5 mol Bảo toàn nguyên tố H: n H2O = + x mol Khi sục sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2 dư: n CaCO3 = n CO2 = 3,5 mol → m CaCO3 = 350 gam ( ) m dd giaûm = m CaCO3 − m CO2 + m H2O = 137,5 gam → m H2O = 58,5 gam → n H2 O = 3, 25 mol → x = 0, 25 mol → m X = 1.43 + 2,5.14 + 0, 25.18 = 82,5 gam Câu 8: * Xét phần (2) Trong X α -amino axit chứa nhóm COOH nhóm NH2 nên có cơng thức phân tử ( ) chung C n H 2n +1O N n > Coi dung dịch Y gồm X (Ala, Gly, Val), NaOH, KOH tác dụng vừa đủ với 0,36 mol HCl → n X + n NaOH + n KOH = n HCl → n X = 0,36 − 0,1 − 0,12 = 0,14 mol 0,1 mol NaOH → Y + H 2O Ta có: 0,14 mol X (Ala, Gly, Val)  0,12 mol KOH → n H2O = n X = 0,14 mol Bảo toàn khối lượng: m X + m NaOH + m KOH = m chấtrắn + m H 2O → m X = 20, 66 + 0,14.18 − 0,1.40 − 0,12.56 = 12, 46 gam → M X = 89 → n = → Công thức phân tử X C3H7NO2 (0,14 mol) * Xét phần (1): n H2O = 0,39 mol → n H( 1) = 0, 78 mol Bảo toàn nguyên tố C: n CO2 = n C( 1) = n C( X ) = 0,14.3 = 0, 42 mol Bảo toàn nguyên tố N: n N ( 1) = n N( X ) = 0,14.1 = 0,14 mol → n N2 = n = 0, 07 mol N( 1) T tạo từ α -amino axit nên có: → n H 2O = n CO2 − n N + n T → n T = 0,39 − 0, 42 + 0, 07 = 0, 04 mol → n O( 1) = n N( 1) + n T = 0,14 + 0, 04 = 0,18 mol Bảo toàn khối lượng: m T = m C + m H + m O + m N = ( 0, 42.12 + 0, 78 + 0,18.16 + 0,14.14 ) = 21,32 gam Trang 31 Dạng 4: Các hợp chất chứa N khác 1-D 2-B 3-C 4-D 5-B 6-B 7-A 8-C 9-B 10 - B Câu 1: A CH3NH3NO3 Phương trình hố học: CH3 NH NO3 + NaOH → CH NH + NaNO3 + H 2O Câu 2: Các chất thoả mãn: CH3COONH4 HCOONH3CH3 Câu 3: Có hai chất vừa tác dụng với NaOH, vừa tác dụng với HCl CH 3COOH3NCH3; H2NCH2COOCH3 Câu 4: X tác dụng với NaOH thu chất hữu Y chất vô cơ, mà X có cơng thức phân tử dạng CnH2n+3O3N Suy X có cơng thức cấu tạo CH3NH3HCO3 Phương trình hố học: CH3 NH HCO3 + 2NaOH → CH3 NH + Na CO3 + 2H O (Y) Vậy M Y = 31 Câu 5: Các công thức cấu tạo thoả mãn điều kiện là: C2H5NH3CO3NH4 (CH3)2NH2CO3NH4 Câu 6: Công thức X (CH3NH3)2SO4 Phương trình hố học: (CH NH ) SO + 2NaOH → Na 2SO + 2CH NH + 2H 2O 0,1 0,2 0,1 Dung dịch Y gồm Na2SO4 (0,1 mol); NaOH dư (0,15 mol) → m = 0,1.142 + 0,15.40 = 20, gam Câu 7: Vì MY < 20 nên Y NH3 → A có cấu tạo CH3COONH4 n A = 0,1 mol; n NaOH = 0, mol Phương trình hố học: CH3COONH + NaOH → CH3COONa + NH + H O 0,1 0,1 0,1 mol → X gồm NaOH (0,1 mol) CH3COONa (0,1 mol) → m raén = 12, gam Câu 8: Y CH3NH3 – CO3 – NH4 (y mol); Z HCOONH3CH3 CH3COONH4 (z mol) Trang 32 110y + 77z = 14,85  y = 0,1 → Ta có:   2y + z = 0, 25 z = 0, 05 TH1: Z HCOONH3CH3 → M gồm Na2CO3 (0,1 mol) HCOONa (0,05 mol) → m = 0,1.106 + 0, 05.68 = 14 gam → khơng có đáp án TH2: Z CH3COONH4 → M gồm Na2CO3 (0,1 mol) CH3COONa (0,05 mol) → m = 0,1.106 + 0, 05.82 = 14, gam → Chọn C Câu 9: X (NH4)2CO3 Y H2NCH2 – CONH – CH2COOH Phương trình hoá học: (NH ) CO3 + 2NaOH → Na 2CO3 + 2NH + H 2O (Z) H NCH − CONH − CH COOH + 2NaOH → 2H NCH 2COONa + H 2O (NH ) CO3 + 2HCl → 2NH 4Cl + CO + H 2O (T) H NCH − CONH − CH COOH + 2HCl + H 2O → 2ClH NCH 2COOH (Q) Vậy B sai Q ClH3NCH2COOH Câu 10: M E = 36, → Hai amin CH3NH2 (x mol) C2H5NH2 (y mol) → x + y = 0, ( *) Ta có: 31x + 45y = 0, 2.36, = 7,32 ( **) Từ (*) (**) suy ra: x = 0,12; y = 0, 08 → Y (C2H5NH3)2CO3 Z (COOH3NCH3)2 Phương trình hố học: (C2 H NH ) CO3 + 2NaOH → Na 2CO3 + 2C H NH + 2H 2O 0,04 ¬ 0,08 ¬ 0,04 ¬ 0,08 mol (COOH NCH ) + 2NaOH → (COONa) + 2CH NH + 2H 2O 0,06 ¬ 0,12 ¬ 0,06 ¬ 0,12 mol M D < M E → E (COONa)2 → m E = 0, 06.134 = 8, 04 gam Trang 33 ... pentapeptit Câu 2: Cho peptit X tạo nên n gốc alanin có khối lượng phân tử 302 đvC Peptit X thuộc loại A pentapeptit B đipeptit C tetrapeptit D tripeptit Câu 3: Khi thuỷ phân 500 gam polipeptit... peptit thu 90 gam glyxin (Gly) Peptit ban đầu A đipeptit B tripeptit C tetrapeptit D pentapeptit Hướng dẫn giải n Gly = 1, mol Khi thuỷ phân peptit thu glyxin nên peptit có dạng: Glyn Bảo tồn khối... tử peptit mạch hở phân tử chứa hai gốc α -amino axit gọi đipeptit D Trong phân tử peptit mạch hở phân tử chứa hai liên kết peptit CO – NH gọi đipeptit Hướng dẫn giải A sai polipeptit gồm peptit