Phần thứ nhất: Những vấn đề chung I Lý chọn đề tài: Nh đà biết , bậc học tiểu học bậc học tạo tiền đề để nâng cao dân trí , sở ban đầu quan trọng để đào tạo hệ trẻ trở thành công dân tốt mang phẩm chất tạo thành cốt lõi nhân cách Việt Nam giai đoạn Những phẩm chất ; trí tuệ phát triển, ý chí cao , tình cảm đẹp Để đạt đợc mục tiêu , Bộ Giáo dục Đào tạo đà đổi toàn diện đồng giáo dục phổ thông có đổi giáo dục Tiểu học Việc đổi giáo dục Tiểu học đòi hỏi phải đổi đồng từ mục tiêu , nội dung , phơng pháp , phơng tiện dạy học đến cách thức đánh giá kết dạy học đổi phơng pháp dạy học khâu quan trọng nhằm nâng cao giáo dục toàn diện hệ trẻ ,giúp học sinh phát triển lực cá nhân, phát huy tính tích cực , tự giác , chủ động , sáng tạo Bồi dỡng cho học sinh phơng pháp tự học , khả hợp tác với thầy , với bạn bè , rèn luyện kĩ thực hành , đồng thời đem lại niềm vui , høng thó häc tËp cho c¸c em Tuy nhiên phơng pháp dạy học lĩnh vực phức tạp đa dạng Song mặt khác gây lúng túng cho số giáo viên trình thực đổi phơng pháp dạy học Mặt khác , chơng trình bậc tiểu học , môn Tiếng Việt môn học có vai trò đặc biệt quan trọng Nó hình thành phát triển học sinh kĩ sử dụng Tiếng Việt để học tập giao tiếp môi trờng hoạt động lứa tuổi Thông qua việc dạy học Tiếng việt , góp phần rèn luyện thao t¸c t cho häc sinh Båi dìng cho học sinh tình yêu Tiếng Việt hình thành thói quen giữ gìn sáng Tiếng Việt Hơn , muốn giao tiếp tốt điều quan trọng học sinh phải nói thành câu , ngữ pháp , diễn đạt rõ ràng, mạch lạc , Kĩ đợc hình thành cho học sinh chủ yếu qua phân môn Luyện từ câu , với phân môn Tập đọc , Chính tả , Tập làm văn , môn học khác Cụ thể học sinh lớp thông qua việc dạy học kiểu câu Ai ? ; Ai làm ? ; Ai ? Quan tâm đến chất lợng giáo dục từ lớp học , bậc học , thực phơng châm Thầy dạy tốt - trò học hay mục tiêu giáo dục Song làm để em nắm đợc thông tin nhanh gọn , xác hiểu sâu nhớ lâu đợc nội dung học môn Tiếng Việt nh môn học khác , theo thiết bị đồ dùng dạy học Bởi : Thiết bị đồ dùng dạy học cung cấp cho học sinh đầy đủ , xác ,rõ ràng thông tin cần thiết nâng cao tính trực quan dạy Do nâng cao đợc chất lợng dạy- học nhà trờng Thiết bị đồ dùng dạy học giúp giảm nhẹ lao động giáo viên học sinh , tạo điều kiện cho học sinh tiếp thu cách hào hứng , cụ thể , có hiệu kiến thức vốn mang tính trừu tợng , xa lạ với vốn sống học sinh Đồ dùng dạy học đa học sinh vào tình sử dụng Tiếng Việt phong phú , đa dạng sống , nhờ em học đợc cách dùng Tiếng Việt văn hoá với tinh tế , xác sáng Ngoài làm việc với thiết bị , đồ dùng trực quan , học sinh thoả mÃn đợc nhu cầu hiểu biết say mê học tập Từ nâng cao chất lợng học học sinh nhớ lâu kiến thức vừa thu nhận đợc Nhng thực tế hiểu đợc điều , nhiều giáo viên cho : Sử dụng đồ dùng trực quan häc sÏ tèn nhiÒu thêi gian, häc sinh mÊt trËt tự , Nhận thức đợc tầm quan trọng việc đổi phơng pháp dạy học nâng cao chất lợng dạy kiểu câu cho học sinh lớp nhằm giúp em có khả giao tiếp tốt , nói , viết ngữ pháp việc sử dụng đồ dùng trực quan dạy học giúp em nắm bắt nhanh , hiểu sâu nhớ lâu nội dung đặc biệt việc giúp em hiểu nghĩa từ , mở rộng vốn từ Luyện từ câu đà khiến chọn đề tài : Sử dụng đồ dùng dạy học trực quan dạy học kiểu câu cho học sinh lớp qua phân môn Luyện từ câu II Mục đích nghiên cứu : Khi tiến hành nghiên cứu đề tài đà phát thuận lợi khó khăn trongviệc sử dụng đồ dùng trực quan dạy học Tiếng Việt lớp cụ thể phân môn Luyện từ câu Nhằm tìm biện pháp tối u để giúp cho giáo viên sử dụng hiệu đồ dùng dạy học lớp để học sinh nắm đợc tốt Giúp giáo viên khắc phục khó khăn việc giảng từ vấn đề trừu tợng khó giải thích lời Giúp học sinh nắm vững kiến thức nói chung kiểu câu Ai ? ; Ai làm ? ; Ai ? ; Giúp học sinh biết nói , viết câu tạo sở cho em học kiến thức phức tạp câu lớp G©y høng thó häc tËp cho häc sinh III Đối tợng nghiên cứu : Sử dụng đồ dùng dạy học trực quan dạy học kiểu câu cho học sinh lớp qua phân môn Luyện từ câu IV Nhiệm vụ nghiên cứu : Nghiên cứu chơng trình , yêu cầu phơng pháp sử dụng đồ dùng trực quan dạy học kiểu câu cho học sinh lớp qua phân môn Luyện từ câu Nghiên cứu thực trạng : Dạy học phân môn Luyện từ câu Nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lý học sinh lớp Nà Phạ trờng Tiểu học Tình Húc Tìm hiểu thực tế lớp vấn đề liên quan phạm vi đề tài nghiên cứu Phát khó khăn , vớng mắc , tồn tạ , đề xuất số biện pháp giải Soạn dạy thử nghiệm rút kết luận Đề xuất số khuyến nghị V Phạm vi giới hạn đề tài : Với đề tài , lễ phải đợc triển khai nghiên cứu phạm vi trờng Nhng điều kiện thời gian nghiên cứu lực thân hạn chế nên nghiên cứu áp dụng biện pháp lớp chủ nhiệm : Lớp sở Nà Phạ trờng Tiểu học Tình Húc VI Phơng pháp nghiên cứu : Để thực nghiên cứu đề tài , đà sử dụng số phơng pháp sau: Phơng pháp điều tra Phơng pháp quan sát Phơng pháp thống kê Phơng pháp rèn luyện theo mẫu Phơng pháp đàm thoại Phơng pháp trắc nghiệm Phần thứ hai: Nội dung kết nghiên cứu Chơng I: Nghiên cứu sở lí luận sở pháp lí vấn đề: 1.Cơ sở lí luận : Để lµm cho giê häc vui , häc sinh dƠ tiÕp thu , thông thờng giảng giải lời kèm theo tranh đồ vật , đồ dùng minh hoạ nâng cao tính trực quan dạy Các dạy Luyện từ câu sách giáo khoa Tiếng Việt lớp đợc thiết kế theo yêu cầu đổi phơng pháp dạy học nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cđa häc sinh Để việc giảng dạy có hiệu với đối tợng học sinh việc nắm vững kiến thức từ câu chơng trình môn Tiếng Việt lớp , giáo viên cần phải nắm đợc biện pháp dạy học chủ yếu phân môn Luyện từ câu đồng thời cần xác định rõ số phơng pháp hình thức tổ chức dạy Luyện từ câu cho học sinh lớp nhằm đáp ứng yêu cầu đổi phơng pháp dạy học Hơn giáo viên cần thiết kế , tổ chức hớng dẫn học sinh thực hoạt động học tập với hình thức đa dạng , phong phó , cã søc hÊp dÉn nhng ph¶i phï hợp với đặc trng học , với đặc điểm trình độ học sinh , với điều kiện cụ thể trờng , lớp , động viên khuyến khích , tạo hội điều kiện cho học sinh đợc tham gia vào trình khám phá lĩnh hội kiến thức Đặc biệt khai thác vốn kiến thức , kĩ học sinh đà có , bồi dỡng thái độ tự tin học tập , giúp em phát triển tiềm tối đa thân Trong chơng trình môn Tiếng Việt tiểu học , Luyện từ câu đợc tách thành phân môn độc lập song song tồn với phân môn khác nh Tập đọc , Chính tả , Tập làm văn , Nh , nội dung dạy Luyện từ câu chơng trình môn Tiếng Việt chiếm tỉ lệ đáng kể §iỊu ®ã cho thÊy ý nghÜa quan träng cđa viƯc dạy Luyện từ câu Hơn , giao tiếp thông thờng ngời phát ngời nhận cần phải hiểu câu sử dụng câu cách chuẩn xác , việc giao tiếp diễn suôn sẻ đạt hiệu đợc Nhất lµ häc sinh ë løa ti tiĨu häc , mµ vèn TiÕng ViƯt nãi chung , vèn hiĨu biÕt câu nói riêng em hạn chế , cần phải đợc bổ sung , phát triển để đáp ứng nhu cầu học tập , giao tiếp , Vì việc dạy học sử dụng đồ dùng trực quan dạy học kiểu câu cho học sinh lớp qua phân môn Luyện từ câu đợc coi quan trọng , bỏ qua động lực thúc đẩy say mê học tập ham hiểu biết học sinh * Cơ sở tâm lí học sinh Tiểu học : Muốn giảng dạy đợc tốt , ngời giáo viên phải nắm đợc đặc điểm tâm sinh lí cđa häc sinh nãi chung vµ cđa häc sinh líp nói riêng Đặc trng nhân cách lứa tuổi thơ , sáng , khả phát triển trẻ mang tính cảm tính Cùng với trình học tập , tâm lí trẻ đợc phát triển ngày chuẩn mực lớp , em đà đợc làm quen rèn luyện nếp học tập , sinh hoạt lớp nên bớc đầu đà nắm đợc số quy định tối thiểu mà ngời học sinh phải thực tuân theo trờng học Tuy nhiên lứa tuổi , em vÉn rÊt hiÕu ®éng , dƠ hng phÊn , khó tập chung ý đợc lâu , không thích hoạt động kéo dài Do , em hay bắt chớc , đễ vui lòng làm theo hớng dẫn ngời lớn , đặc biệt thầy cô giáo Vì trình dạy học , giáo viên sử dụng ngôn ngữ phải nhẹ nhàng, dễ hiểu , dứt khoát để học sinh nghe làm theo Bên cạnh khéo léo ngôn ngữ , giáo viên cần tạo giao lu , tranh ln gi÷a häc sinh víi häc sinh, gi÷a học sinh với giáo viên học để làm đợc điều giáo viên gặp không khó khăn trình tranh luận , học sinh muốn giành phần thắng , không phân biệt hay sai Chính lẽ , trình giảng dạy , giáo viên phải nắm đợc đặc điểm tâm sinh lí học sinh lớp để từ vấn đề đa phải có lựa chọn sâu sắc , dắn Ngoài phơng pháp giảng dạy phải phù hợp với học sinh lớp mục tiêu giáo dục chung giúp học sinh hiểu nắm nội dung học Cơ sở pháp lí : Dựa vào: + Hớng dẫn thực nhiệm vụ năm häc 2009 – 2010 cÊp TiĨu häc cđa së Gi¸o dục Quảng Ninh Phòng Giáo Dục - Đào Tạo Bình Liêu + Mục tiêu nhiệm vụ dạy học môn Tiếng Việt phân môn Luyện từ câu lớp + Phơng pháp dạy học môn lớp Tập ( Nhà xuất Giáo dục năm 2007 ) Chơng II thực trạng học Luyện từ câu học sinh líp trêng TiĨu häc T×nh Hóc I T×nh h×nh chung cđa trêng : Trêng TiĨu häc T×nh Hóc n»m sát thị trấn Gia đình em đa số nông dân , có số gia đình cán công chức nhà nớc việc làm ổn định Nhiều gia đình thuộc hộ nghèo Vì bên cạnh học sinh đợc cha mẹ quan tâm có học sinh cha đợc quan tâm đến học tập Trờng Tiểu học Tình Húc trờng có lợng học sinh không nhiều Các điểm trờng lẻ cách xa sở song đội ngũ giáo viên nhiệt tình giảng dạy có trình độ chuyên môn vững vàng Toàn khối có lớp víi tỉng sè häc sinh lµ 55 em Häc sinh trờng có nhiều đối tợng khác nhau, đa số em dân tộc Chính mà trình độ nhận thức em khác Từ gây khó khăn cho giáo viên trình giảng dạy Qua thời gian giảng dạy trờng , qua thăm lớp dự , phần rút đợc nhiều kinh nghiệm bổ ích cho thân , góp phần cho việc hoàn thành tập nghiên cứu II.Thực trạng học Luyện từ câu học sinh Lớp trờng Tiểu học Tình Húc Tìm hiểu chơng trình sách giáo khoa Tiếng Việt lớp Qua tìm hiểu nội dung , chơng trình sách giáo khoa môn Tiếng việt nhận thấy : a)Về mục tiêu : - Hình thành phát triển học sinh kĩ sử dụng Tiếng Việt ( nghe -nói đọc - viết ) để học tập giao tiếp môi trờng hoạt động lứa tuổi - Thông qua việc dạy học Tiếng Việt , góp phần rèn luyện thao tác t - Cung cấp cho học sinh kiến thức sơ giản Tiếng Việt hiểu biết sơ giản tự nhiên ngời , văn hoá , văn häc cđa ViƯt Nam vµ níc ngoµi - Båi dỡng tình yêu Tiếng Việt hình thành thói quen giữ gìn sáng Tiếng Việt , góp phần hình thành nhân cách ngời Việt Nam xà héi chđ nghÜa b) VỊ kiÕn thøc vµ kĩ năng: - Mở rộng từ ngữ theo chủ điểm, rèn cách sử dụng từ gắn với hoạt động giao tiÕp - NhËn biÕt c¸c tõ chØ ngêi , vËt, hành động , đặc điểm - Nhận biết câu theo mẫu : Ai ? Ai làm ? Ai ? -Tập trả lời đặt câu hỏi với : Khi ? đâu ? Vì ? Nh ? - Luyện tËp vỊ c¸ch dïng dÊu chÊm , dÊu phÈy câu - Mở rộng vốn từ cung cấp cho học sinh số hiểu biết sơ giản từ loại - Rèn luyện cho học sinh kĩ dùng từ đặt câu sử dụng dấu câu : Ai ? Ai làm ? Ai ? -Trả lời cho câu hỏi : Khi ? đâu ? nh nµo ? - BiÕt sư dơng dÊu chÊm , dÊu phÈy , dÊu hái , dÊu chÊm than - Båi dìng cho häc sinh thãi quen dïng tõ ®óng Nói , viết thành câu thích học Tiếng Việt * Do đặc thù phân môn Luyện từ câu lớp học lí thuyết mà học sinh đợc tiếp thu kiến thức qua tập thực hành Vì dạy Luyện từ câu thờng theo quy trình dạy nh sau : I Kiểm tra cũ: - Giáo viên yêu cầu học sinh chữa tập tiết trớc nêu ngắn gọn điều đà học tiết trớc, cho ví dụ minh hoạ tập có liên quan đến tiết học II Dạy mới: 1.Giới thiệu : Giáo viên giới thiệu gián tiếp ( Liên hệ với cũ ) giới thiệu trực tiếp ( Tuỳ mà có cách giới thiệu phù hợp ) Hớng dẫn học sinh làm tập - Giáo viên tổ chức cho học sinh thực tập sáchgiáo khoa dựa theo biện pháp dạy học nhằm đạt đợc mục đích , yêu cầu tiết học theo trình tự chung nh sau: + Đọc xác định yêu cầu tập ( Giáo viên giúp học sinh nắm vững yêu cầu câu hỏi, lời giải thích ) + Giáo viên híng dÉn mÉu + Häc sinh tù lµm bµi tËp vào bảng , nhóm , nháp , tập Tiếng Việt , - Giáo viên tổ chức cho học sinh trao đổi, nhận xét, nêu kết làm việc, rút kiến thức cần ghi nhớ, lấy ví dụ minh hoạ, liên hệ thực tiễn , III Củng cố dặn dò : - Giáo viên học sinh chốt lại kiến thức kĩ cần nắm vững luyện tập, nêu yêu cầu thực hành vận dụng kiến thức đà häc vµo thùc tÕ nãi vµ viÕt Líp sở Nà Phạ : Là lớp học buổi / ngày , gồm 17 học sinh ( nữ ) Đa số em em nông dân Nhìn chung học sinh lớp sở Nà Phạ em ngoan , chịu khó học, song hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mẹ quan tâm nên số học sinh sách đồ dïng cßn thiÕu, bÈn, Cã nhiỊu em cha biÕt nói, viết thành câu Qua điều tra sơ bộ, tiến hành dự tiết Luyện từ câu lớp sở Chang Nà lớp sở Nà Phạ, chấm tập Tiếng Việt để phân loại đối tợng cụ thể : Lớp Cơ sở Chang Nà; Tổng số bài: Sai dùng từ đặt câu : Sai dùng dấu câu : Lớp Cơ sở Nà Phạ ; Tổng số bài: 17 Sai dùng từ đặt câu : Sai dùng dấu câu : Qua thăm lớp dự trực tiếp giảng dạy thấy kết cha đợc cao nh đà nêu nguyên nhân hai phía; ngời dạy ( giáo viên ), ngêi häc ( häc sinh ) (1) §èi víi giáo viên : Do Luyện từ câu phân môn tơng đối khó giáo viên lúng túng việc tổ chức dạy học , dạy học kiểu câu cho học sinh lớp Nên dạy học sinh , nhiều giáo viên gặp khó khăn , cha chủ động việc hớng dẫn học sinh nhận dạng đặc điểm kiểu câu Chính hiệu dạy- học kiểu câu nhìn chung cha cao Một số giáo viên cha dành nhiều thời gian nghiên cứu dạy phần nên cha tìm phơng pháp dạy phù hợp với học sinh cách dạy số giáo viên đơn điệu , lệ thuộc cách máy móc vào sách giáo viên , hầu nh sáng tạo , cha hút học sinh Việc vận dụng phơng pháp hình thức tổ chức dạy học hạn chế dẫn đến cha phát huy đợc tối đa tính tích cực , chủ động , sáng tạo , học sinh Việc quan tâm tới đối tợng học sinh lớp Bên cạnh ®ã viƯc sư dơng ®å dïng trùc quan d¹y học cha thờng xuyên , hợp lí Số tranh môn Luyện từ câu đợc trang bị Không có bảng quay để phục vụ việc làm tập điền từ ( ) Đối víi häc sinh : Cßn mét sè häc sinh cha thực cố gắng trình học tập Đa số em em dân tộc nên ngôn ngữ Tiếng Việt em nhiều hạn chế khó cho việc tìm từ , mở rộng vốn từ , đặt câu gọi tên số đồ vật có tranh , Hơn , häc sinh cịng Ýt cã høng thó häc Lun từ câu đợc hỏi ý kiến , em cho Luyện từ câu phân môn khó Nhiều em cha nắm đợc câu nên nhận diện nói , viết câu nhầm lẫn sai nhiều Có cụm từ ngữ em cho câu cách dạy số giáo viên phần khiến học sinh thụ động tiếp thu giảng từ nảy sinh tâm lí ngại học Luyện từ câu Vậy làm để khắc phục đợc nguyên nhân thực trạng , góp phần nâng cao chất lợng dạy học phân môn Luyện từ câu môn Tiếng Việt thông qua việc sử dụng đồ dùng dạy học trực quan lớp Nà Phạ , năm học qua cố gắng tìm hiểu tham khảo thêm ý kiến đồng nghiệp , dự đồng nghiệp , đọc tài liệu để tìm biện pháp sử dụng có hiệu đồ dùng dạy- học trực quan phân môn Luyện từ câu Từ nâng cao chất lợng học tập phân môn góp phần cho em học tốt môn Tiếng Việt nh số môn học 10 khác Chơng III : Đề xuất biện pháp: Sử dụng đồ dùng dạy học trực quan dạy học kiểu câu cho học sinh lớp qua phân môn Luyện từ câu Hầu hết tập phân môn Luyện từ câu phải sử dụng đến đồ dùng trực quan nhng đồ dùng thiết bị dạy học nhà trờng cha đáp ứng đợc nhu cầu sử dụng nên đà tìm tòi sử dụng theo số biện pháp sau để giúp em nắm đợc , hiểu sâu , nhớ lâu nội dung tập , học Cụ thĨ : 1.Híng dÉn häc sinh sư dơng cã hiƯu , phát huy tối đa kênh hình, kênh chữ sách giáo khoa , tập điều ý nghĩa tiết kiệm mà phù hợp với hình thức làm việc độc lËp cđa häc sinh VÝ dơ : ë kiĨu bµi tËp “ Më réng vèn tõ qua tranh vẽ dạng : Ghép từ cho sẵn với hình vẽ tơng ứng tập Bài tập 1: Chọn tên cho ngời , vật , việc đợc vẽ dới ( Các từ cho sẵn : học sinh , nhà , xe ®¹p , móa , trêng , ch¹y , hoa hång , cô giáo ) ( Tiếng Việt tập 1, trang ) Bài tập 2: Nối tên loài chim tranh sau: ( Các từ cho sẵn : đại bàng , cú mèo , chim sẻ , sáo sậu , cò , chào mào , vẹt ) ( TiÕng ViƯt tËp , trang 35 ) Bµi tập 3: Chọn cho vật tranh vẽ bên từ đặc điểm ( tò mò , nhút nhát , tợn , tinh ranh , hiỊn lµnh , nhanh nhĐn ) ( TiÕng ViƯt tËp , trang 55 ) Bµi tËp 4: Chọn cho vật dới từ đặc điểm ( Các từ : nhanh , chậm , khoẻ , trung thành ) ( TiÕng ViƯt tËp 1, trang 142 ) Víi c¸c dạng tập , giáo viên hớng dẫn học sinh lần lợt đối chiếu từ cho sẵn với hình ảnh tơng ứng ghi vào tập , sau gọi vài học sinh nêu miệng , lớp giáo viên theo dõi Nếu học sinh làm có nghĩa em đà nắm đợc nghĩa biểu vật từ , đà mở réng thªm vỊ vèn tõ 11 VÝ dơ : Khi dạy dạng tập Dựa vào tranh tìm từ tơng ứng tập : Bài tập : Tìm từ vật , ngời , đồ vật , vật , cối , đợc vẽ dới ( Tiếng ViƯt tËp 1, trang 26 ) Bµi tËp : Các tranh dới vẽ số hoạt động ngời HÃy tìm từ hoạt ®éng ( TiÕng ViÖt tËp 1, trang 59 ) Bài tập : Tìm từ ngữ nghề nghiệp ngời đợc vẽ tranh dới ( TiÕng ViÖt tËp , trang 129 ) dạng tập này, từ cần tìm không cho sẵn Học sinh phải gọi tên vật , tợng , hoạt động, đợc biểu hình vẽ Do tác dụng giúp học sinh phát triển , mở rộng vốn từ dạng tập cao so với dạng tập Ghép từ cho sẵn với hình vẽ tơng ứng Về cách dạy , đà hớng dẫn häc sinh quan s¸t kÜ tõng tranh SGK , suy nghĩ , tìm từ tơng ứng ghi vào tập theo số tranh đà ghi số thứ tự Sau yêu cầu nhiều học sinh nêu từ tìm đợc, lớp theo dõi nhận xét , bổ sung , chữa từ sai Với tập ( trang 26 ) Các từ ngữ cần tìm danh từ , mà hình ảnh cụ thể , quen thuộc nhìn thấy phim , ảnh nhiều nên học sinh dễ dàng tìm Song với tập số trang 59 Các từ cần tìm động từ , mà việc gọi tên hoạt động điều không dƠ dµng víi häc sinh líp nhÊt lµ häc sinh dân tộc nh Vì giáo viên phải có gợi ý thích hợp , ngắn gän , dƠ hiĨu th× häc sinh míi cã thĨ tìm đợc từ cần tìm Ví dụ : Bức tranh vẽ cảnh ? ( Tranh vẽ bạn gái ) Bạn gái làm ? ( Bạn gái học ) Từ hoạt động bạn nhỏ từ ? ( đọc ) Vậy đọc từ hoạt động 12 Còn với tập số trang 129 Giáo viên không thiết yêu cầu học sinh phải tìm từ ghi từ điển Tiếng Việt nh : làm ruộng , dạy học , lái xe , kinh doanh , mà giáo viên cần hớng dẫn học sinh quan sát , tìm đợc từ gần giống nh chấp nhận đợc ví dụ : - Công nhân , công nhân xây dựng , thợ xây ( hình ) - Công an , cảnh sát giao thông ( hình ) - Nông dân , làm ruộng ( hình ) - Bác sĩ , y tá , thầy thuốc , ( hình ) - Công nhân lái xe , lái xe ( hình ) - Nghời bán hàng , bán hàng ( hình ) Nghiên cứu kĩ dạy soạn cẩn thận để chuẩn bị đồ dùng dạy học phù hợp với tập Phóng to tranh ảnh SGK để học sinh làm việc lớp đợc dễ dàng , có hiệu Ví dụ : Dạy tập ( TiÕng ViÖt tËp 1- trang 52 ) Bµi tËp ( TiÕng ViƯt tËp – trang 90 ) Yêu cầu : Tìm đồ vật đợc ẩn tranh cho biết vật dùng để làm ? Để làm tốt đợc tập , trớc hết giáo viên hớng dẫn học sinh mở SGK , đọc kĩ yêu cầu đề , sau yêu cầu học sinh quan sát tranh vẽ SGK tìm đồ vật đợc ẩn khéo tranh, nói tác dụng đồ vật theo cặp Giáo viên treo tranhphóng to lên bảng Yêu cầu cặp học sinh lên bảng gọi tên nói tác dụng đồ vật Cả lớp theo dõi nhận xét Giáo viên chốt lại lời giải Mỗi tên gọi đồ vật từ mà học sinh đợc mở rộng , củng cố Nh em nhớ lâu tù ngữ đồ vật Su tầm thêm tranh ảnh rời vật thật có nội dung liên quan đến tập học để tổ chức hoạt động học tập theo nhóm , hình thức trò chơi dạy chủ điểm : Chim chóc , muông thú , cối , sông biển , bạn nhà , Chuẩn bị thẻ từ , phiếu học tập để tổ chức hoạt động học tập Học mà 13 chơi, chơi mà học theo nhóm , tổ Khi dạy dạng tập Viết tên vật tranh , Sắp xếp tªn vËt theo nhãm ”, VÝ dơ : Bµi tËp – tiÕt 16 ( TiÕng ViƯt tËp – trang 134 ) Bµi tËp – tiÕt 23 ( TiÕng ViÖt – trang 45 ) Giáo viên chuẩn bị thẻ từ , tranh vẽ phãng to Chia líp lµm tỉ ( b»ng nhâu số lợng ) Phổ biến luật chơi Treo tranh phóng to lên bảng Yêu cầu em tổ lên chọn thẻ từ gắn vào tranh cho phù hợp Chơi theo hình thức nối tiếp , em gắn xong , chỗ đến em khác lên Cứ từ gắn đợc điểm Kết thúc chơi ( phút ) , giáo viên tổng kết , công bố kết tuyên dơng tổ thắng Sử dụng hiệu bảng lớp : Với dạng tập cần kẻ bảng phân loại nhóm từ , giáo viên kẻ cột lên bảng trớc Sau yêu cầu học sinh đọc yêu cầu tập xong , giáo viên gắn yêu cầu nhóm từ lên bảng yêu cầu học sinh quan sát , suy nghĩ tìm từ ghi vào tập Song để học sôi đạt hiệu cao , giáo viên nên tổ chức trò chơi thi đua tổ Ví dụ : Bài tập sè – tiÕt ( tuÇn ) , ( TiÕng ViÖt tËp – trang ) Tôi làm nh sau : - Kẻ bảng : Từ đồ dùng học tập Từ hoạt động học sinh Tõ chØ tÝnh nÕt häc sinh - Tỉ chøc ch¬i : + Chia lớp thành tổ ( tổ em ) + Đại diện tổ bốc thăm chọn cột từ cần tìm + Từng học sinh tổ lên ghi từ tìm đợc vào cột tổ Sau 14 chạy chỗ đa phấn cho bạn , Cứ nh hết thời gian phút quy định - Giáo viên tổng kết tuyên bố đội thắng + Viết từ , đợc điểm + Viết sai tả không đợc điểm + Đánh rơi phấn lần , trừ điểm - Giáo viên bảng cho học sinh đọc lại từ nhóm từ yêu cầu học sinh cần ghi nhớ từ 7.Chuẩn bị bảng phụ : Sử dụng bảng phụ chép sẵn đoạn văn mẫu câu, tập cần chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống để học sinh lên làm chữa cho lớp đợc dễ dàng 8.Hớng dẫn học sinh sử dụng hiệu tập Tiếng Việt Đối với việc dạy kiểu câu cho học sinh giáo viên cần giúp học sinh nhận biết kiểu câu Ai ? Ai làm ? Ai ? đạt đợc câu hoàn chỉnh theo mẫu , biết cách đặt câu hỏi cho phận câu tìm phận câu trả lời cho câu hỏi Ai ( Con ? ; Cái ? ) ? ( làm ?; ?) Học sinh đợc luyện tập kĩ thực hành theo mẫu chủ yếu cha đòi hỏi kiến thức mang tính lí thuyết Ngoài biện pháp đà nêu , để góp phần cho học sinh tiếp thu làm tập đạt kết tốt , giáo viên cần có lời nói nhẹ nhàng , truyền cảm , câu hỏi gợi ý phải sát thực , ngắn gọn , dễ hiểu phơng tiện trực quan cụ thể, sinh động gây ảnh hởng trực tiếp đến học sinh không riêng phân môn Luyện từ câu mà môn học khác , lúc , nơi Đối với em học sinh yếu rụt rè , cha bạo dạn , giáo viên cần ý kèm cặp nhiều , động viên , khích lệ lúc để em theo kịp đợc bạn lớp , cố gắng đạt đợc yêu cầu tối thiểu Chơng IV : Dạy thực nghiệm 1.Giáo án 1: Luyện từ câu 15 ( Tiết 22 ) I Mục tiêu: Từ ngữ loài chim Dấu chấm , dấu phẩy - Mở rộng hệ thống hoá vốn từ loài chim - Hiểu đợc câu thành ngữ - Biết sử dụng dấu chấm dấu phẩy thích hợp đoạn văn II Đồ dùng dạy - học : - Tranh minh hoạ tập - Bài : Băng giấy , thẻ từ ghi tên loài chim - Bài : viết sẵn bảng phụ ( bảng phụ ) III Các hoạt động dạy - học : Hoạt động GV A.Kiểm tra cũ : Hoạt động HS - HS lên bảng ( cặp ) , hỏi đáp theo -Từng cặp học sinh thực hành hỏi đáp mẫu câu :ở đâu ? Ví dụ: Hôm qua tớ đá bóng Cậu đá bóng đâu ? - Giáo viên nhận xét ghi điểm cho em B Dạy học : Giới thiệu :Chúng ta đà đợc học tập đọc thuộc chủ điểm chim chóc Bạn kể đợc tên số loài -Học sinh kể chim mà em biết ? Để giúp em mở rộng kiến thức loài chim, hôm cô em tìm hiểu Luyện từ câu chủ đề GV ghi bảng tên -2 HS nhắc lại đầu Hớng dẫn häc sinh lµm bµi tËp : * Bµi : Yêu cầu học sinh mở SGK -1 HS đọc yêu cầu bài: Nói tên - GV ghi bảng ( đại bàng, cú mèo, chim loài chim tranh sau: sẻ, sáo sậu, cò, chào mào, vẹt ) 16 - GV gắn tranh lên bảng giới thiệu: Đây loài chim thờng có Việt - HS nghe phổ biến để nắm đợc luật Nam.Các em hÃy quan sát kĩ hình chơi sử dụng thẻ từ ( ghi tên loài - HS chơi nối tiếp, em đợc gắn chim) gắn tên cho chim đợc từ vào hình tơng ứng sau đến bạn chụp hình Chia lớp thành tổ khác, hết thẻ tõ ch¬i , thêi gian ch¬i - GV hô bắt đầu ! - tổ tiến hành chơi - GVvà tổ cổ vũ, động viên cho học sinh hoàn thành nhiệm vụ - Kết thúc trò chơi GV HS nhận xét , - Cả lớp tuyên dơng tổ thắng tổng kết trò chơi.Mỗi từ gắn đợc - HS lên bảng đọc lại tên điểm Xong nhanh trớc đợc cộng thêm loài chim điểm Xong sau không đợc cộng điểm - GV vào hình yêu cầu học sinh gọi tên -HS đọc đồng theo tay GV chØ * Bµi : Giíi thiệu tranh ảnh loài chim : quạ, - HS đọc yêu cầu cú, cắt, vẹt, khớu - Quan sát tranh nêu tên gọi - Mở bảng phụ chép sẵn cho học sinh vật ảnh quan sát - HS quan sát đọc nội dung tập - Chia nhóm để thảo luận - Đại diện nhóm thảo luận nhanh - Các nhóm thảo luận ( phút ) lên bảng gắn thẻ từ bảng phụ - HS lên bảng làm, lớp theo dõi nhận - GV nhận xét, chốt lại xét - Cho HS đọc lại thành ngữ - Giải thích thành ngữ : - em ®äc Líp ®äc ®ång lần + Vì nói đen nh quạ? + Em hiểu hôi nh cú nh nào? + Vì ngời ta nói : Nhanh nh cắt ? -Vì lông quạ có màu đen - Cú có mùi hôi 17 + Thế là: Nói nh vẹt.? - Vì cắt bắt mồi nhanh , giỏi - Vẹt hay bắt trớc tiếng ngời mà không + Vì nói :Hãt nh khíu ? biÕt m×nh nãi g× - Vì khớu hót ngày , nói điều - Gọi HS đọc lại câu thành ngữ ba hoa , khoác lác - 3-> em đọc * Bài tập : - Yêu cầu HS mở tập trang 15 -Hớng dẫn HS xác định yêu cầu - em đọc yêu cầu, Lớp theo dâi - GV treo b¶ng phơ HS đọc đoạn văn - Điền dấu chấm, dấu phẩy vào ô trống - Gọi HS nhận xét, chữa thích hợp , sau chép lại đoạn văn -1 em đọc đoạn văn - Gọi HS nhận xét chữa -Lớp làm vào tập.1 em lên - Vì ô trống thứ em lại điền bảng làm dấu chấm? - 1-> em đọc lại đoạn văn - Vì ô trống thứ 2,3 em lại điền - Vì đà đủ câu Chữ đầu câu tiếp dấu phẩy? theo đẫ đợc viết hoa - GV nhận xét cho điểm - Vì cha đủ câu -Yêu cầu học sinh chép lại vào VBT -2 em đọc lại đoạn văn, ý ngắt nghỉ C Củng cố dặn dò: dấu câu - Củng cố: Giờ học hôm nay, - HS chép đẫ biết thêm tên gọi số thành ngữ nói đặc điểm số loài chim Biết dùng dấu chấm, dấu phẩy để tách đoạn văn -Nhận xét học - Về nhà HS tìm thêm từ ngữ, thành ngữ nói loài chim Giáo án : Bài : 18 Mở rộng vốn từ : từ ngữ cối - Đặt trả lời câu hỏi để làm ? I Mục tiêu : - Mở rộng hệ thống hoá vốn từ cối - Rèn kĩ đặt câu hỏi với cụm từ Để làm ? - Giáo dục em có ý thức tự giác tính bạo dạn học tập II Đồ dùng dạy- học : - Tranh vẽ ăn - Giấy khổ to, kẻ sẵn bảng để tìm từ theo nội dung tập III Các hoạt động dạy - học chủ yếu: Hoạt động GV A.Kiểm tra cũ: Hoạt động HS - Gọi cặp HS lên bảng ( em ) -Từng cặp HS thực hỏi đáp theo - GV nhận xét cho điểm em mẫu câu hỏi có từ Để làm ? B Dạy học mới: Giới thiệu bài:Luyện từ câu tuần này, em đợc mở rộng vốn từ cối, sau ôn luyện cách đặt câu hỏi trả lời câu hỏi có cụm từ: Để làm ? - Giáo viên ghi bảng tên -HS nghe nhắc lại tên bài( em ) Hớng dẫn HS làm tập: * Bài 1: Bài tập yêu cầu làm ? -Yêu cầu kể tên phận ăn -Treo tranh vẽ lên bảng, yêu cầu HS - HS quan sát nêu: Cây ăn có quan sát để trả lời phận: gốc cây, thân cây, cây, - Cây ăn có phận nào? cành cây, cây, rễ, hoa, - GV nhận xét chốt lại ý * Bài 2: 19 - Tìm từ tả phận -1 em đọc yêu cầu - Chia lớp thành nhóm, phát cho - Hoạt động theo nhóm: nhóm tờ giấy khổ to, bút + Nhóm 1:Tìm từ tả gốc yêu cầu thảo luận nhóm để tìm từ tả cây.( gốc cây: to, sần sùi, phận cứng, Ngọn cây: cao, chót vót, vơn cao, ) + Nhóm 2: Các từ tả thân , cành ( Thân cây: to, thô ráp, sần sùi, Cành cây: khẳng khiu, gai góc, ) -Yêu cầu nhóm dán kết lên + Nhóm 3: Các từ tả rễ cây, bảng, lớp kiểm tra từ cách + Nhóm 4: Các từ tả hoa, đọc đồng từ tìm đợc - HS ghi từ vào VBT - GV nhận xét tuyên dơng nhó tìm đợc nhiều từ * Bài 3: - Yêu cầu HS đọc đề - em đọc thành tiếng, lớp theo dõi SGK - Bạn gái làm gì? - Bạn gái tới nớc cho - Bạn trai làm gì? - Bạn trai bắt sâu cho - Yêu cầu HS hỏi đáp theo cặp Tranh 1: - Gọi cặp lên thực hành trớc lớp - Bạn gái tới nớc cho để làm gì? - Bạn gái tới nớc cho không bị khô héo./ Tranh 2: -Bạn trai bắt sâu cho để làm gì? - Bạn trai bắt sâu cho để không bị sâu bệnh./ Để bảo vệ khỏi sâu bệnh./ C Củng cố dặn dò : - GV củng cố nội dung 20 - Dạn HS nhà làm tập đặt câu với cụm từ Để làm ? - Nhận xét học Tuyên dơng em học tập tốt, có ý thức học tập Phê bình, nhắc nhở em lơ , cha tập chung ý Dạy thực nghiệm: Sau tìm hiểu kĩ thực trạng , nguyên nhân tìm biện pháp sử dụng hiệu đồ dùng dạy hỏctực quan dạy học phân môn Luyện từ câu , đà nghiên cứu soạn giảng theo hai giáo án nh đà đề xuất dạy thực nghiệm lớp Giáo án : dạy ngày 18 / 12 / 2009 Giáo án : dạy ngày 20 / / 2010 ( Hai giê d¹y thùc nghiệm có thành viên tổ khối hiệu phó chuyên môn nhà trờng đến dự ) Kết thúc dạy , ý kiến cho thấy : Cách soạn giáo án , phơng pháp tổ chức dạy- học đặc biệt cách sử dụng ®å dïng trùc quan nh vËy rÊt phï hỵp víi đối tợng học sinh , phát huy đợc tính chủ động , sáng tạo học sinh Học sinh học tập sôi , nhiệt tình , tự giác , høng thó say mª giê häc nªn häc sinh nắm đợc tơng đối tốt Chất lợng tiết dạy sau đợc nâng cao so với tiết thùc nghiƯm tríc Cơ thĨ : TiÕt d¹y ngµy 18 / 12 / 2009 Tỉng sè häc sinh 17 em XÕp lo¹i : Giái : em = 23,5 % Kh¸ : em = 29,4 % TB : em = 35,4 % YÕu : em = 11,7 % Tiết dạy ngày 20 / / 2010 Tæng sè häc sinh 17 em XÕp lo¹i : Giái : em = 23,5 % 21 ( HS khuyÕt tËt ) Kh¸ : em = 35,4 % TB : em = 35,4 % YÕu : em = 5,9 % ( HS khuyÕt tật ) Qua so sánh kết hai dạy thực nghiệm so với kết đạt đợc học kì I , thấy : việc vận dụng biện pháp sử dụng đồ dùng trực quan nh đà nêu hai tiết dạy học sinh học tập sôi , hào hứng , chất lợng đợc nâng lên rõ rệt nên đà áp dụng suốt dạy Luyện từ câu học kỳ II, vận dụng vào dạy khác môn Tiếng Việt cho thÊy häc sinh ®Ịu tÝch cùc häc tËp Chất lợng cuối năm học lớp : Tổng số học sinh 17 em : Xếp loại : Giái : em = 17,6 % Kh¸ : em = 35,4 % TB : em = 41,1 % YÕu : em = 5,9 % ( HS khuyÕt tËt ) PhÇn thø ba : KÕt luËn chung Trong trình nghiên cứu đề tài, đà cố gắng nghiên cứu, tìm hiểu , soạn giảng , dự tham khảo ý kiến đồng nghiệp để tìm nguyên nhân , biện pháp sử dụng có hiệu đồ dùng dạy học trực quan dạy học kiểu câu cho học sinh lớp phân môn Luyện từ câu nói riêng , môn Tiếng Việt nói chung , góp phần nâng cao chất lợng môn Tiếng Việt nh môn học khác Trong trình thực , đà cố gắng đầu t thời gian su tầm thêm đồ dùng phục vụ cho học , song lực thân nhiều hạn chế nên tránh khỏi thiếu sót nhiều vấn đề cha đề cập đến Vậy mong đợc giúp đỡ đóng góp ý kiến nhà giáo để đề tài nghiên cứu đợc đầy đủ đợc đa vào áp dụng thực rộng rÃi Tôi xin chân thành cảm ơn ! 22 Tình Húc, ngày 18 tháng năm 2010 Ngời thực hiện: Ngô ThÞ TiỊn 23 24 ... phạm vi đề tài nghiên cứu Phát khó khăn , vớng mắc , tồn tạ , đề xuất số biện pháp giải Soạn dạy thử nghiệm rút kết luận Đề xuất số khuyến nghị V Phạm vi giới hạn đề tài : Với đề tài , lễ... phân môn Luyện từ câu , đà nghiên cứu soạn giảng theo hai giáo án nh đà đề xuất dạy thực nghiệm lớp Giáo án : dạy ngày 18 / 12 / 20 09 Giáo án : dạy ngày 20 / / 20 10 ( Hai dạy thực nghiệm có thành... 12 / 20 09 Tỉng sè häc sinh 17 em XÕp lo¹i : Giái : em = 23 ,5 % Kh¸ : em = 29 ,4 % TB : em = 35,4 % YÕu : em = 11,7 % TiÕt dạy ngày 20 / / 20 10 Tổng số häc sinh 17 em XÕp lo¹i : Giái : em = 23 ,5