HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGUYỄN HỒNG TRANG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NAM TRỰC, TỈNH NAM ĐỊNH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 Người hướng dẫn khoa học: TS Trần Văn Đức NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực, khách quan chưa dùng để bảo vệ lấy học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cám ơn, thông tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Hồng Trang i LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn, nhận hướng dẫn, bảo tận tình thầy giáo, giúp đỡ, động viên bạn bè, đồng nghiệp gia đình Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi bày tỏ lịng kính trọng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS Trần Văn Đức tận tình hướng dẫn, dành nhiều cơng sức, thời gian tạo điều kiện cho tơi suốt q trình học tập thực đề tài Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban quản lý đào tạo, Bộ môn Kinh tế, Khoa Kinh tế & Phát triển nông thôn - Học viện Nông nghiệp Việt Nam tận tình giúp đỡ tơi q trình học tập, thực đề tài hồn thành luận văn Tôi xin chân thành cám ơn tập thể lãnh đạo, cán viên chức Phòng TNMT huyện Nam Trực - UBND huyện Nam Trực giúp đỡ tạo điều kiện cho tơi suốt q trình thực đề tài Xin chân thành cảm ơn gia đình, ngừoi thân, bạn bè, đồng nghiệp tạo điều kiện thuận lợi giúp dỡ mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành luận văn./ Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Hồng Trang ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục bảng vi Trích yếu luận văn vii Thesis abstract ix Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 1.4 Câu hỏi nghiên cứu 1.5 Đóng góp luận văn Phần Tổng quan tài liệu 2.1 Cơ sở lý luận 2.1.1 Một số khái niệm liên quan đến đề tài 2.1.2 Vai trò quản lý nhà nước đất nông nghiệp 2.1.3 Các nguyên tắc quản lý nhà nước đất nông nghiệp 10 2.1.4 Nội dung quản lý nhà nước đất nông nghiệp 11 2.1.5 Các công cụ quản lý nhà nước đất nông nghiệp 25 2.1.6 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp 26 2.2 Cơ sở thực tiễn 29 2.2.1 Kinh nghiệm quản lý đất nông nghiệp số nước giới 29 2.2.2 Quản lý nhà nước đất nông nghiệp Việt Nam 32 2.2.3 Quản lý nhà nước đất nông nghiệp số tỉnh thành nước 34 iii 2.2.4 Bài học rút cho Việt Nam huyện Nam Trực quản lý nhà nước đất nông nghiệp 39 Phần Phương pháp nghiên cứu 41 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 41 3.1.1 Điều kiện tự nhiên 41 3.1.2 Thực trạng phát triển kinh tế xã hội 43 3.1.3 Thực trạng phát triển sở hạ tầng 44 3.1.4 Đánh giá chung thực trạng phát triển kinh tế - xã hội 45 3.2 Phương pháp nghiên cứu 47 3.2.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu 47 3.2.2 Phương pháp thu thập số liệu 48 3.2.3 Phương pháp xử lý số liệu 49 3.2.4 Phương pháp phân tích số liệu 50 3.2.5 Hệ thống tiêu nghiên cứu 50 Phần Kết nghiên cứu thảo luận 51 4.1 Thực trạng quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực 51 4.1.1 Ban hành văn pháp luật quản lý, sử dụng đất nông nghiệp tổ chức thực văn 51 4.1.2 Khảo sát, đo đạc, đánh giá, phân hạng đất nông nghiệp, lập đồ trạng 54 4.1.3 Quản lý thực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp 56 4.1.4 Công tác giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp 59 4.1.5 Đăng ký đất đai cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp 63 4.1.6 Thống kê, kiểm kê đất nông nghiệp 66 4.1.7 Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật cùa người dân sử dụng đất nông nghiệp quan quản lý nhà nước đất đai 67 4.1.8 Giải tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đất nông nghiệp 70 4.2 Những kết đạt hạn chế công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp huyện Nam Trực 72 4.2.1 Những kết đạt 72 4.2.2 Những tồn tại, hạn chế 74 iv 4.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực 77 4.3.1 Nhóm nhân tố chủ quan 77 4.3.2 Nhóm nhân tố khách quan 82 4.4 Định hướng giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước đất đai địa bàn huyện Nam Trực 84 4.4.1 Định hướng công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực 84 4.4.2 Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực 85 Phần Kết luận kiến nghị 92 5.1 Kết luận 92 5.2 Kiến nghị 94 5.2.1 Kiến nghị với Nhà nước 94 5.2.2 Kiến nghị với Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Nam Trực 94 Tài liệu tham khảo 95 Phụ lục 97 v DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Tình hình nhân lao động huyện (2013 - 2015) 44 Bảng 3.2 Bảng tổng hợp giao thông nông thôn địa bàn huyện Nam Trực 44 Bảng 3.3 Thu thập thông tin thứ cấp 48 Bảng 3.4 Loại mẫu điều tra 48 Bảng 4.1 Kết phổ biến pháp luật quản lý đất nông nghiệp cho ngừoi dân đến năm 2015 53 Bảng 4.2 Tổng hợp số lượng đồ địa xã 54 Bảng 4.3 Đánh giá công tác lập BĐ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp 55 Bảng 4.4 Đánh giá công tác lập BĐ quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp 56 Bảng 4.5 Diện tích cấu đất nơng nghiệp năm 2020 57 Bảng 4.6 Biến động đất nông nghiệp từ năm 2011 đến năm 2015 59 Bảng 4.7 Tình hình giao đất nơng nghiệp tới hộ gia đình, cá nhân đối tượng khác huyện Nam Trực tính đến 2015 60 Bảng 4.8 Tình hình thu hồi đất huyện Nam Trực qua năm 2013-2015 62 Bảng 4.9 Kết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp huyện Nam Trực tính hết năm 2015 63 Bảng 4.10 Ý kiến người dân công tác cấp GCN quyền sử dụng đất 65 Bảng 4.11 Ý kiến cán lãnh đạo khó khăn công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 66 Bảng 4.12 Thống kê kiểm kê đất nông nghiệp năm 2000-2010 huyện Nam Trực 67 Bảng 4.13 Tổng hợp vi phạm đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực từ năm 2011-2015 68 Bảng 4.14 Bảng tổng hợp kết xử lý vi phạm chung sử dụng đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực 70 Bảng 4.15 Ý kiến cán khó khăn công tác giải tranh chấp đất đai 71 Bảng 4.16 Thực trạng giải đơn thư khiếu nại đất nông nghiệp huyện Nam Trực 72 Bảng 4.17 Chất lượng đội ngũ cán quản lý đất đai huyện Nam Trực 80 Bảng 4.18 Số lượng cán QLĐĐ huyện Nam Trực 80 Bảng 4.19 Đánh giá người sử dụng đất chế sách đất đai 83 vi TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Nguyễn Hồng Trang Tên luận văn: Quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 Cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam Trên sở phân tích vấn đề lý luận quản lý nhà nước đất nông nghiệp, đánh giá thực tiễn công tác quản lý nhà nước địa phương, từ đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp năm tới Trong nghiên cứu sử dụng linh hoạt phương pháp gồm: Phương pháp chọn điểm nghiên cứu: lựa chọn xã đại diện làm điểm nghiên cứu là: xã Nam Tiến, xã Nam Thái, xã Hồng Quang, xã Nam Lợi Phương pháp thu thập tài liệu: Thu thập tư liệu, số liệu có sẵn từ sách báo, internet, cơng trình có nội dung tương tự cơng bố số liệu thống kê từ ban ngành liên quan đến đề tài nghiên cứu địa bàn huyện Nam Trực Đề tài tham vấn lấy ý kiến Cán địa huyện: 30 cán bộ, cán địa xã 15 cán bộ, Tổng số hộ nông dân khảo sát đề tài nghiên cứu 120 hộ (mỗi xã 30 hộ) Phương pháp xử lý số liệu: Số liệu sử dụng excel phần mềm máy vi tính, máy tính tay đảm bảo tính xác khách quan Phương pháp phân tích số liệu: Phương pháp thống kê mơ tả nhằm phân tích kết thực quản lý Nhà nước đất nông nghiệp huyện Nam Trực, phương pháp thống kê so sánh kết thực Quản lý Nhà nước đất nông nghiệp huyện Nam Trực so với kế hoạch đặt Đất đai giữ vai trị vơ to lớn q trình phát triển kinh tế - xã hội đất nước, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đất đai nguồn nội lực quan trọng để phát triển kinh tế thời kỳ cơng nghiệp hóa, đại hóa Tuy nhiên, đất đai ngày khan hiếm, nhu cầu sử dụng đất ngày nhiều khả cung ứng nguồn tài ngun lại có hạn Vì vậy, việc quản lý, sử dụng đất mục đích, hiệu quả, tiết kiệm mối quan tâm Đảng Nhà nước ta nhiều năm qua Huyện Nam Trực huyện ngoại thành thành phố Nam Định có nhiều tiềm phát triển kinh tế xã hội tương lai Đứng trước xu công nghiệp hố - đại hố, thị hố diễn ngày nhanh, ngày mạnh Đất nông nghiệp đứng trước nguy thu hẹp dần diện tích, để có hiệu suất sử dụng đất nơng nghiệp ngày cao hợp lý, địi hỏi công tác quản lý nhà nước vii đất nông nghiệp ngày phải hoàn thiện, chặt chẽ Qua thời gian thực tập Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Nam Trực, nhận thức tầm quan trọng công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp em lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định” với mục đích phân tích vấn đề lý luận quản lý nhà nước đất nông nghiệp, đánh giá thực tiễn công tác quản lý đất nơng nghiệp địa phương, từ đề xuất giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp huyện Nam Trực Đề tài tập trung nghiên cứu nội dung như: sở lý luận thực tiễn quản lý đất nông nghiệp, nghiên cứu nội dung quản lý nhà nước đất nôngn nghiệp, yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp học rút cho huyện Nam Trực Trong trình nghiên cứu đề tài sử dụng số phương pháp nghiên cứu như: phương pháp chọn điểm nghiên cứu; phương pháp thu thập số liệu sơ cấp, khóa luận tiến hành điều tra với hai đối tượng sử dụng đất chính: thứ Hộ gia đình cá nhân; thứ hai doanh nghiệp địa bàn Thành phố Nam Định Với số lượng 120 mẫu; phương pháp thu thập số liệu thứ cấp; phương pháp xử lý số liệu; phương pháp phân tích số liệu, tiêu phản ánh thực trạng quản lý Nhà nước đất nông nghiệp Sau phân tích nội dung nghiên cứu, quản lý nhà nước địa bàn nghiên cứu rút số nhận xét sau: Quản lý nhà nước đất nơng nghiệp chưa theo chương trình, kế hoạch cụ thể; Thu nhập cán cơng chức cịn hạn chế, có hội thăng tiến, khẳng định cơng việc; Các thủ tục hành rườm rà, phức tạp gây cản trở quan hệ đất đai xã hội, cản trở người sử dụng đất khai thác sử dụng đất có hiệu để phát triển kinh tế; Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất xây dựng hồ sơ địa cịn chậm, ảnh hưởng đến quyền người sử dụng đất công tác quản lý đất đai; Cơ chế quản lý tài đất cịn mang tính hành chính, bao cấp, chưa tạo khuôn khổ pháp lý cần thiết để quan hệ đất đai vận hành theo chế thị trường, chưa tạo động lực việc khai thác tiềm đất đai chưa đảm bảo bình đẳng chủ thể sử dụng đất thuộc thành phần kinh tế; Công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB tái định cư thời gian qua bộc lộ nhiều hạn chế; Công tác giải khiếu nại, tố cáo, thời gian qua, cấp có nhiều cố gắng khâu giải Tuy nhiên, số lượng có giảm mức độ phức tạp lại có xu hướng tăng Để góp phần nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đất nông nghiệp, đề tài đề xuất số giải pháp tập trung vào nhóm giải pháp là: (i) Tiếp tục thực hồn thiện cơng cụ quản lý nhà nước đất nông nghiệp (ii) Giải pháp đào tạo, nâng cao trình độ đội ngũ cán địa (iii) Nâng cao ý thức pháp luật đất đai cho đối tượng sử dụng đất viii THESIS ABSTRACT Name of Student: Nguyen Hong Trang Thesis title: "State management of agricultural land in the Nam Truc District, Nam Dinh City” Major: Economic Management Code:: 60.34.04.10 Educational institution: Vietnam National University of Agriculture (VNUA) Based on the analysis of theoretical issues about state management of agricultural land, evaluate the management practices in local government, which proposes major solutions to enhance the management state agricultural land in the coming years The research methods: Research site selection method: Selection of communal representatives to study sites are: Nam Tien commune, Nam Thai Commune, Hong Quang commune, Nam Loi commune Document collection method: Collected data, available data from books, the internet, projects with similar content have been published and statistics from departments related to research topics in the Nam Truc district.The theme has taken the advice and opinions of district land officer: 30 officers, 15 staff officers commune land Total of households surveyed in this research is 120 households (30 households per commune) The method of data processing: The data used by excel and computer software, calculator ensures precise objectively.The methods of data analysis: Descriptive and statistics method to analyze the results of the State management of agricultural land in Nam Truc District, statistical and comparing methods to obtain the results of implementation of the State Administration of agricultural land in Nam Truc District which compared to the plan laid out Achievements results: Nam Truc district is located in the suburban of Nam Dinh city with a total area of agricultural land accounted for over 50% of nature land, agriculture is still the main production sectors and a number of laborers accounted for 54.2% of agricultural labor of the district.However, agricultural land in the district decreased over the years: from 11588.53 hectares (2010) to 11308.77 hectares (2015) Because agricultural land is converted to non-agricultural land State management of agricultural land: The measurement, the mapping cadastral is completed relatively well by digital technology, the propaganda law, the legal document is issued which is propagandized widely, propaganda in the mass media, such as printing, leaflets.The allocation of land, leasing and granting the land use certificates is done in accordance with the authority and in accordance with provisions of the law to ensure the benefits of national and benefits of the land users Planning, the plan for using the agricultural land ix - Phải thực công tác khảo sát thực tế trạng đất nông nghiệp trước lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất Điều giúp tăng tính thực tiễn cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất - Phân tích điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội vùng để có quy hoạch, lập kế hoạch sử dụng đất phù hợp cấu trồng cho - Xây dựng hệ thống tiêu quy hoạch, lập kế hoạch phù hợp với cấp huyện cấp xã - Chú trọng quan tâm đến công tác lập xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã, thị trấn - Rà soát, chỉnh sửa lại điểm chưa hợp lí quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất duyệt Đối với khu vực đất nông nghiệp công bố thu hồi cần chỉnh sửa hủy bỏ quy hoạch - Tăng cường công tác quản lý, giám sát việc thực quy hoạch phê duyệt - Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp phải công bố công khai trụ sở quan, UBND xã, thị trấn mà cịn phải phương tiện thơng tin đại chúng địa phương để tránh tình trạng người dân không nắm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất dẫn đến vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp - Quy hoạch, kế hoạch kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp cần phải cụ thể hóa thành đồ, khonh định rõ ràng, cụ thể khu đất nơng nghiệp cho mục đích định Khi có điều chỉnh cần phải công bố công khai - Thực tuyên truyền, giáo dục đến phận quản lý người sử dụng đất nông nghiệp hiểu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp văn pháp lý yêu cầu đối tượng phải tuân theo 4.4.2.4 Công tác giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất nông nghiệp - Cần có sách giao đất, cho th đất hợp lí; - Đơn giản hóa thủ tục cho thuê đất nông nghiệp tổ chức; - Trong trình quản lý cần tăng cường kiểm tra, xử lý trường hợp vi phạm sử dụng đất nơng nghiệp: sử dụng khơng mục đích, để hoang hóa lãng phí cần tiến hành thu hồi; - Đối với thu hồi đất nơng nghiệp chuyển đổi mục đích cần có sách 88 đền bù, giải phóng mặt hợp lý để tiến độ thu hồi đất nhanh chóng kịp thời; - Tuyên truyền phổ biến nâng cao ý thức người dân công tác thu hồi đất cần thiết cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao hiệu thu hồi đất 4.4.2.5 Công tác đăng ký giao đất, cấp GCN quyền sử dụng đất Quản lý chặt chẽ đất đai nói chung, đất nơng nghiệp nói riêng địa bàn huyện theo pháp luật quy định đảm bảo mục tiêu quản lý đến đất, chủ sử dụng đất thông qua việc cấp GCN quan nhà nước có thẩm quyền, đồng thời theo dõi biến động thường xuyên đất nông nghiệp nhiệm chiến lược ngành địa cơng tác quản lý đất nơng nghiệp quyền địa phương cấp Hiện công tác cấp GCN quyền sử dụng đất nơng nghiệp địa bàn huyện cịn chậm trễ chưa hoàn thành, Bời để đầy mạnh việc cấp GCN quyền sử dụng đất cần thực giải pháp sau: - Đơn giản hóa thủ tục cấp GCN quyền sử dụng đất nông nghiệp; - Đưa cơng nghệ thơng tin vào q trình kê khai đăng ký để giải thông tin nhanh hơn, rút ngắn thời gian tiến hành cấp GCN quyền sử dụng dất; - Nâng cao lực trình độ cán thực công tác cấp GCN quyền sử dụng đất để đạt độ xác cao tránh tình trạng cấp sai phải thu hồi cấp lại gây tốn thời gian chi phí; - Tăng tỷ lệ số hộ đủ điều kiện cấp GCN quyền sử dụng đất: hồn thành nghĩa vụ tài chính, khơng có vi phạm q sử dụng đất nơng nghiệp; - Hồn thiện hệ thống đồ Đây phả hệ thống đồ hồn thiện, đại, xác có tính ứng dụng cao góp phần đẩy nhanh cơng tác cấp GCN quyền sử dụng đất 4.4.2.6 Công tác thống kê, kiểm kê đất lập đồ trạng - Nâng cao trình độ lực cho đội ngũ cán xã làm công tác thống kê, kiểm kế đất để cơng tác thống kê, kiểm kê đất xác diện tích loại đất - Bổ sung lực lượng hỗ trợ cán địa xã làm cơng tác để đảm bảo tiến độ hồn thành nhanh chóng, kịp thời - Cử cán cấp huyện hướng dẫn, giám sát công tác thống kê, kiểm kê đất nông nghiệp xã để nâng công tác thống kê, kiểm kê thực quy định, độ xác cao 89 - Tăng cường cơng tác khảo sát thực tế thống kê, kiểm kê đất nông nghiệp Tránh trường hợp thực dựa vào trạng sử dụng đất kỳ trước kết hợp với sổ theo dõi biến động, sổ nhật ký sổ sách địa khác để lên kết thống kê, kiểm kê cho kỳ - Đầu tư, hỗ trợ kinh phí đủ, hợp lý phục vụ cho công tác thống kê, kiểm kê nhằm đảm bảo tiến độ chất lượng công tác thống kê, kiểm kê đất nông nghiệp 4.4.2.7 Công tác tra, kiểm tra; giải đơn thư tố cáo xử lý vi phạm sử dụng đất nông nghiệp - Xác định đối tượng tra, kiể tra cấp huyện, xã công tác giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, sử dụng đất có mục đích, loại đất có quyền hạn khơng; - Cần tổ chức thực cơng tác kiểm tra nhanh chóng kịp thời; - Công tác tra phải thực nghiêm túc quy định, trình tự khơng hiệu mang tính hình thức; - Cơng tác tra không dừng lại kết luận tra đề xuất hình thức xử lí vi phạm mà cần có kế hoạch đặc biệt quan tâm đến kiểm tra xử lí vi phạm; - Quyết tâm giải đơn thư khiếu nại, tố cáo cách dứt điểm, tránh để tồn đọng, theo trình tự định trình tự khiếu nại tố cáo, đảm thời gian tránh giải không thỏa đáng Các vụ tranh chấp cần khuyến khích quyền địa phương phương pháp hòa giải cấp xã Trừ trường hợp giải chuyển lên huyện cụ việc phức tạp, vượt thẩm huyện phải xin ý kiên giải quyết; - Trong công tác giải khiếu nại tố cáo phải thực cách công khai, dân chủ; - Trong công tác xử lý vi phạm sử dụng đất nông nghiệp: cần xử lý kiên quyết, triệt để hơn, có chế tài đủ mạnh để gaiir trường hợp vi phạm tránh tình trạng né tránh xử lý vi phạm sử dụng đất nông nghiệp 4.4.2.8 Nâng cao ý thức pháp luật đất đai cho đối tượng sử dụng đất Hiện nay, ý thức pháp luật cán nhân dân tham gia hoạt động quản lý sử dụng đất đai nói chung đất nơng nghiệp nói riêng cịn nhiều hạn 90 chế làm ảnh hưởng tới quản lý nhà nước đất nông nghiệp Việc nâng cao ý thức pháp luật đất đai cán quản lý nhà nước đất nông nông nghiệp người sử dụng đất nơng nghiệp có tác dụng tạo lập mơi trường pháp lý thuận lợi, đảm bảo quy phạm pháp luật đất đai thực tốt Để nâng cao ý thức pháp luật đất đai, đảm bảo cho ý thức pháp luật đất đai trở thành nhân tố tác động có hiệu tới cơng tác quản lý cần phải: + Tuyên truyền, phổ biến giáo dục đất đai cho toàn thể cán nhân dân qua phương tiện thông tin đại chúng Công tác làm cho người hiểu sâu sắc pháp luật đất đai, quyền nghĩa vụ người sử dụng đất đai nói chung đất nơng nghiệp nói riêng, nhận thức rõ vai trò quan trọng pháp luật đất đai việc bảo vệ quyền lợi ích họ + Nâng cao chất lượng giảng dạy môn pháp luật đất đai trường đại học Đây biện pháp có tính chiến lược sinh viên cán tương lai 91 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 KẾT LUẬN Đối với quốc gia, việc sử dụng đất nông nghiệp có tác động rõ rệt đến phát triển bền vững nên cần phải có dự quản lý nhà nước Vì vây, vấn đề quản lý đất nơng nghiệp nhằm đảm bảo hiệu việc sử dụng đất trì mục tiêu chung xã hội quốc gia quan tâm Quản lý nhà nước đất nơng nghiệp có tốt phát triển kinh tế, xã hội bền vững, nước diện tích nhỏ, dân số lại đơng, diện tích đất nơng nghiệp dần bị thu hẹp nước ta nay, đặc biệt giai đoạn phát triển kinh tế thị trường Vì làm tốt cơng tác quản lý nhà nước đất nơng nghiệp có ý nghĩa quan trọng Thứ nhất, Cơ sở lý luận đề tài bao gồm khái niệm quản lý nhà nước đất nông nghiệp, cần thiết công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp Theo đó, quản lý nhà nước đất nơng nghiệp đảm bảo quản lý tập trung thống nhất, phải hợp lý đảm bảo kết hợp hài hòa quyền sở hữu quyền sử dụng đất nông nghiệp, lợi ích nhà nước lợi ích người trực tiếp sử dụng; phải tiết kiệm hiệu Ngồi ra, sở lý luận cịn nêu lên vai trị quản lý nhà nước đất nơng nghiệp Với nội dung chủ yếu quản lý nhà nước đất nông nghiệp bao gồm: ban hành văn pháp luật tổ chức thực văn đó, khảo sát, đo đạc lâp đồ địa chính; lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Giao đất, cho thuê đất, thu hồi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp; Đăng ký giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đất nông nghiệp; Thống kê, kiểm kê đất lập đồ trạng; Thanh tra, kiểm tra, giải khiếu nại tố cáo xử lí vi phạm.sử dụng đất nông nghiệp Thứ hai, Nam Trực huyện ngoại thành phố Nam Định với tổng diện tích đất nơng nghiệp chiếm 50% diện tích đất tự nhiên, nông nghiệp ngành sản xuất chủ yếu số lao động nông nghiệp chiếm 54,2% tổng số lao động huyện Tuy nhiên diện tích đất nông nghiệp địa bàn huyện giảm dần qua năm: năm 2010 11588,53 đến năm 2105 11308,77ha diện tích đất nơng nghiệp chuyển sang đất phi nông nghiệp Công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp: Công tác đo đạc, lập đồ địa hồn thành tương đối tốt cơng nghệ số Công tác phổ biến pháp luật, ban hành văn ban hành văn pháp quy tuyên truyền rộng rãi, tuyên truyền thông tin đại 92 chúng, in ấn, phát tờ rơi, Việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thực thẩm quyền theo quy định pháp luật đảm bảo lợi ích quốc gia lợi ích người sử dụng đất Công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp quy hoạch 8530,41 chiếm 78,21 tổng diện tích cần quy hoạch Cơng tác giao đất đến đối tượng sử dụng hoàn thành (trong chủ yếu giao cho hộ gia đình, cá nhân 9566,71ha) Đã tiến hành tra, kiểm tra việc chấp hành sách pháp luật đất đai thường xuyên, kịp thời, đẩy lùi trường hợp vi phạm Các tình trạng khiếu nại, tranh chấp đất đai tập trung giải chủ yếu giải hòa giải, tự giải nội bộ, vấn chưa giải nhanh chóng.Cơng tác kê khai đăng kí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thực theo quy định Nhà nước, đảm bảo độ xác tính cơng Bên cạnh kết đạt được, công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực cịn số bất cập, hạn chế sau: Trình độ chuyên môn người trực tiếp thực công việc chưa cao Một số cán nhân dân chưa nhận thức tầm quan trọng công việc làm, việc cập nhật thơng tin quản lý sử dụng đất hạn chế gây khó khăn cho cơng tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp Chất lượng xây dựng giá đất cịn hạn chế chủ yếu rà sốt giá đất Các thủ tục hành cịn rườm rà, phức tạp gây cản trở quan hệ đất đai xã hội Công tác bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt tái định cư thời gian qua chưa phức tạp, nhiên, bộc lộ nhiều hạn chế như: việc áp giá đền bù đất tuỳ tiện, thời gian kéo dài Thứ ba, Qua nghiên cứu cho thấy yếu tố ảnh hưởng tới vấn đề quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực là: (1) máy quản lý nhà nước; (2) Cơ chế sách nhà nước; (3) Nguồn lực cho cơng tác quản lý; (4) Năng lực trình độ máy quản lý nhà nước đất nông nghiệp; (5) Hiểu biết ý thức người người dân tổ chức sử dụng đất; (6) Sự phối hợp tổ chức trị xã hội Thứ tư, Trên sở tìm hiểu thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực đề tài đề xuất số giải pháp chủ yếu phân làm nhóm sau: (1) Tiếp tục thực hồn thiện cơng cụ quản lý nhà nước đất nông nghiệp (2) Giải pháp đào tạo, 93 nâng cao trình độ đội ngũ cán địa (3) Nâng cao ý thức pháp luật đất đai cho đối tượng sử dụng đất 5.2 KIẾN NGHỊ 5.2.1 Kiến nghị với Nhà nước Cần rà sốt liên tục sách, quy định đặt để có chỉnh lý phù hợp, tránh chồng chéo Nhanh chóng xây dựng hệ thống Pháp luật đất nơng nghiệp riêng theo hướng tiến tới tăng thời hạn cho thuê đất, giảm bớt thủ tục hành chính, đơn giản hoá cấp giấy chứng nhận QSD đất Lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải đảm bảo mục tiêu QLNN đất nơng nghiệp dài hạn, giữ gìn bảo vệ chất lượng đất góp phần bảo vệ mơi trường đồng thời bảo đảm an ninh lương thực - Quản lý việc chỉnh lý đồ hàng năm phịng Tài ngun mơi trường để có cập nhật tổng quát cho quy hoạch diện rộng - Hồn thiện phương pháp, quy trình mở rộng điều tra lĩnh vực đất đai, đánh giá tiềm đất đai hiệu sử dụng đất phục vụ công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội - Hoàn thiện phương pháp, nội dung, quy trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nơng nghiệp 5.2.2 Kiến nghị với Phịng Tài ngun Mơi trường huyện Nam Trực - Thực quản lý theo nghị nghị định phủ đồng thời định phù hợp với tình hình kinh tế xã hội địa phương - Thực cơng tác QLNN cần sát thắt chặt giải dứt điểm tình trạng tranh chấp ranh giới hành cách lập đồ xác định rõ ranh giới hành 18 xã thị trấn địa bàn huyện - Nghiên cứu đẩy mạnh cải cách thủ tục hành việc quản lý sử dụng đất, xây dựng chế đảm bảo cho người dân thực quyền cách đơn giản tiện lợi - Nghiên cứu ứng dụng CNTT công tác QLNN đất nông nghiệp liên thông liệu đất ngành liên quan 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban biên tập Bách khoa tri thức phổ thông (2000) Bách khoa tri thức phổ thông, Nhà Xuất Văn hố thơng tin Bộ Tài nguyên Môi trường (2004) “Báo cáo quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 kế hoạch sử dụng đất đến năm 2005 nước” Bộ Tài nguyên Môi trường (2004) Thông tư số 30/2004/TT-BTNMT ngày 01/11/2004 Bộ Tài nguyên Môi Trường hướng dẫn lập, điều chỉnh thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất Bộ Tài nguyên Môi trường (năm 2006) “Báo cáo tổng quan kết kiểm kê đất đai nước năm 2005 việc tính diện tích đất đai tồn lãnh thổ” Chi cục thuế thành phố Nam Định (2012) Báo cáo tình hình thực kế hoạch năm 2011, 2012, 2013, TP Nam Định Chính phủ (2004) Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 phủ thi hành Luật Đất đai Chu Văn Thỉnh (1999) Nghiên cứu sở khoa học cho việc hoạch định sách sử dụng sử dụng hợp lý đất đai Việt Nam thời kỳ cơng nghiệp hố đại hố đất nước, Báo cáo khoa học, Tổng cục địa Đảng cộng sản Việt Nam (2011) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nhà Xuất Chính trị Quốc gia, Hà Nội Đỗ Thị Đức Hạnh (2013) Giáo trình Đăng ký thống kê đất đai Nhà xuất trường Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội 10 Đỗ Thị Đức Hạnh (2013) Giáo trình Kinh tế tài nguyên đất, trường Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội 11 Hoàng Anh Đức (1995) Bài giảng Quản lý nhà nước đất đai, trường Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội 12 Hoàng Anh Đức (2011) Giáo trình quản lý Nhà nước đất đai nhà ở, trường Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội 13 Học viện Hành quốc gia (2000) Giáo trình Quản lý hành nhà nước, Tập -Quản lý hành nhà nước, Nxb Giáo dục 14 Hồ Thị Lam Trà (2006) Giáo trình Thổ Nhưỡng học, trường Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội 95 15 Lê Chi Bá, Vũ Chí Hiếu, Võ Đình Long (2010) Hiện trạng tài nguyên đất giới – Việt Nam hướng sử dụng bền vững 16 Lê Văn Tùng (2011) Hoàn thiện công tác quản lý Nhà nước đất đai địa bàn thành phố Quy Nhơn luận văn thạc sĩ kinh tế: 60.31.05, TP.Đà Nẵng, 2011 17 Nguyễn Đình Bồng (2001) Hiện trạng sử dụng đất Việt Nam năm 2000 vấn đề quản lý, sử dụng tài nguyên đất quốc gia 10 năm 2001 - 2010 Tạp chí Tổng cục Địa Chính 18 Nguyễn Kim Sơn (2000) Tổng hợp sách tình hình sử dụng đất đai số nước khu vực giới Báo cáo khoa học chuyên đề Tổng cục địa 19 Nguyễn Thái Khắc Sơn (2007) Giáo trình quản lý Nhà nước đất đai, nhà xuất nông nghiệp Hà Nội, Đại học Thái Nguyên trường Đại Học Nông Lâm 20 Nguyễn Thị Vi Huế (2014) Kinh nghiệm quản Lý đất đai Trung Quốc 21 Nguyễn Văn Duẩn (2010) Tăng cường quản lý Nhà nước đất đai q trình thị hóa Quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ nông nghiệp: 60.31.10 Trường Đại học Nơng Nghiệp Hà Nội, 2010 22 Phạm Đức Hịa (2013) Quản lý nhà nước việc sử dụng đất thị hướng hồn thiện 23 Quốc hội (2003) Luật đất đai năm 2003 NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 24 Sở Tài nguyên môi trường (2012) Báo cáo số 448 /BC-STNMT ngày 29 tháng năm 2012, Sở Tài nguyên Môi trường Nam Định 25 Thế Công (2013) Nâng cao lực quản lý nhà nước trình thực quy hoạch 96 PHỤ LỤC PHIẾU ĐIỀU TRA CÁN BỘ ĐỊA CHÍNH Đề tài nghiên cứu: “QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NAM TRỰC, THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH” ” Người điều tra Ngày điều tra Phiếu số: I Thông tin cán điều tra Họ tên: ……………………………………… Giới tính: ………………………… Chức vụ: …………………………………………………………………………… Nơi cơng tác: ………………………………………………………………………… Trình độ học vấn: …………………………………………………………………… Trình độ chun mơn: ……………………………………………………………… II Cơng tác quản lý Câu 1: Ơng/bà cho biết địa phương có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nơng nghiệp chưa? + Đã có + Chưa có Câu 2: Ơng/bà cho đánh giá cơng tác quy hoạch phù hợp với điều kiện tự nhiên xã chưa? + Rất phù hợp + Phù hợp + Bình thường + Khơng phù hợp Câu 3: Ơng/bà cho biết thời gian tiến hành đo đạc định kỳ? a năm b năm 97 c năm d năm Câu 4: Ơng/bà cho biết cơng cụ đo đạc chủ yếu phục vụ cho công tác đo đạc? Câu 5: Ông/bà cho biết khó khăn cơng tác đo đạc? …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ……………………… Câu 6: Ơng/bà cho biết khó khăn công tác cấp GCN quyền sử dung đất? …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………… Câu 8: Ông/bà cho biết thời gian tiến hành tra định kỳ + năm lần + năm lần + năm lần + năm lần Câu 9: Ông/bà cho biết thái độ người dân có kiểm tra + Hợp tác + Không hợp tác + Chống đối Câu 10: Ông/bà cho đánh giá chế sách đất đai nay? + Rất tốt + Tốt + Trung bình + Kém 98 + Rất Câu 11: Ông/bà đánh giá mức độ phù hợp quy hoạch đất nông nghiệp địa phương so với điều kiện tự nhiên ? + Rất phù hợp + Phù hợp + Bình thường + Khơng phù hợp Câu 12: Ông/bà cho biết mức độ ảnh hưởng yếu tố đến công tác quản lý đất nông nghiệp phương pháp xếp hạng từ đến Mức độ ảnh hưởng nhiều giảm dần đến + tổ chức máy quản lý nhà nước + Cơ chế sách nhà nước + Nguồn lực + Trình độ cán quản lý + Hiểu biết ý thức người dân tổ chức sử dụng đất + + Sự phối hợp tổ chức trị xã hội Người vấn (Kí ghi rõ họ tên) Xin chân thành cảm ơn ông/bà! PHIẾU ĐIỀU TRA HỘ DÂN Đề tài nghiên cứu: “QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN 99 HUYỆN NAM TRỰC, THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH” Người điều tra: Nguyễn Hồng Trang Ngày điều tra Phiếu số: Huyện: Nam Trực Xã: I Thông tin chung người trả lời vấn Họ tên: ………………………………………… Giới tính: …………………… Tuổi: ……………………………………………… Dân tộc: …………………… Trình độ học vấn:…………………………………………………………………… Trình độ chuyên môn: Nghề Trung cấp Cao đẳng Đại học Sau đại học Ơng/ bà lao động lĩnh vực: Nơng nghiệp CN –TTCN Thương mại-dịch vụ Khác Ông/ bà vui lòng trả lời câu hỏi đây: Câu 1: Đất nông nghiệp nhà ông (bà) cấp sổ đỏ chưa? - Đã cấp - Đang trình xét - Chưa cấp Nếu chưa nguyên nhân gì? …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… Câu 2: Ông/ bà cho biết trình xin cấp GCN quyền sử dụng đất nơng nghiệp ơng/bà có gặp khó khăn khơng? Câu 3: Ơng/bà có biết đến sách đất đai khơng? + Có + Khơng Nếu có ơng/bà biết qua hình thức nào? + Phương tiện thông tin đại chúng + Qua chương trình phổ cập địa phương tổ chức Câu 4: Ơng/bà đánh giá sách đất đai nay? 100 + Rất tốt + Tốt + Trung bình + Kém + Rất Câu 5: Ơng/ bà có biết đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất địa phương giai đoạn 2011-2015 khơng/ + Có + Khơng Ơng/bà đánh giá mức độ phù hợp quy hoạch đất nông nghiệp địa phương so với điều kiện tự nhiên ? + Rất phù hợp + Phù hợp + Bình thường + Khơng phù hợp Câu 6: Ơng/bà đánh giá trình độ quản lý cán địa địa phương? + Rất tốt + Tốt + Trung bình + Kém + Rất Câu 7: Ông/bà cho biết mức độ ảnh hưởng yếu tố đến công tác quản lý đất nông nghiệp phương pháp xếp hạng từ đến Mức độ ảnh hưởng nhiều giảm dần đến + Tổ chức máy nhà nước + Cơ chế sách nhà nước 101 + Nguồn lực + Trình độ cán quản lý + Hiểu biết ý thức người dân tổ chức sử dụng đất + Sự phối hợp tổ chức trị xã hội Người vấn (Kí ghi rõ họ tên) Xin chân thành cảm ơn ông/bà! 102 ... tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp em lựa chọn đề tài ? ?Quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định? ?? với mục đích phân tích vấn đề lý luận quản lý nhà nước đất nông nghiệp, ... sở lý luận thực tiễn quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực - Làm rõ thực trạng quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực, nêu tồn tại, hạn chế quản lý nhà nước đất. .. hưởng đến quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực? - Để tăng cường công tác quản lý nhà nước đất nông nghiệp địa bàn huyện Nam Trực, thời gian tới, cấp, ngành, quyền địa phương