các chủ tịch kgb là một cuốn sách đặc biệt vì nó kể về những người lãnh đạo một công tác mà ở liên xô trước đây và nga hiện nay gọi là công tác đặc biệt; và bản thân những người đó cũng có những số phận đặc biệt. Đó là các chủ tịch kgb. nội dung phần 1 của trình bày nội dung từ chương 7 đến chương 18 của .
Các chủ tịch KGB Chia sẻ ebook: http://www.downloadsach.com Follow us on Facebook: https://www.facebook.com/caphebuoitoi Table of Contents THỜI LÊNIN CHƯƠNG I CHƯƠNG II THỜI STALIN CHƯƠNG III CHƯƠNG IV CHƯƠNG V CHƯƠNG VI CHƯƠNG VII CHƯƠNG VIII CHƯƠNG IX THỜI KHRUSCHOV CHƯƠNG X CHƯƠNG XI CHƯƠNG XII CHƯƠNG XIII THỜI BREJNEV CHƯƠNG XIV CHƯƠNG XV CHƯƠNG XVI THỜI KỲ TAN RÃ CHƯƠNG XVII CHƯƠNG XVIII [1] [2] Mục Lục THỜI LÊNIN CHƯƠNG I FELIX EDMUNDOVICH DZERJINSKI CHƯƠNG II VIACHESLAV RUDOLFOVICH MENJINSKI THỜI STALIN CHƯƠNG III HENRICH GRIGORIEVICH YAGODA CHƯƠNG IV NICOLAI IVANOVICH EJOV CHƯƠNG V LAVRENTI PAVLOVICH BERIA CHƯƠNG VI VSEVOLOD NICOLAEVICH MERCULOV CHƯƠNG VII VICTOR SEMENOVICH ABACUMOV CHƯƠNG VIII SEMION DENISOVICH IGNATIEV CHƯƠNG IX LAVRENTI PAVLOVICH BERIA (Lần hai) THỜI KHRUSCHOV CHƯƠNG X SERGEI NIKIFOROVICH KRUGLOV CHƯƠNG XI IVAN ALEXANDROVICH SEROV CHƯƠNG XII ALEXANDR NICOLAEVICH SHELEPIN CHƯƠNG XIII VLADIMIR EFIMOVICH SEMICHASTNYI THỜI BREJNEV CHƯƠNG XIV YURI VLADIMIROVICH ANDROPOV CHƯƠNG XV VITALI VASSILIEVICH FEDORCHUK CHƯƠNG XVI VICTOR MIKHAILOVICH CHEBRIKOV THỜI KỲ TAN RÃ CHƯƠNG XVII VLADIMIR ALEXANDROVICH KRIUCHKOV CHƯƠNG XVIII VADIM VICTOROVICH BAKATIN LỜI GIỚI THIỆU Cuốn sách bạn cầm tay tác giả Nga Leonid Mlechin sách đặc biệt kể người lãnh đạo công tác mà Liên Xô trước Nga gọi "công tác đặc biệt"; thân người có số phận đặc biệt Đó Chủ tịch KGB Cơ quan an ninh Liên Xô thành lập từ ngày đầu cách mạng tháng Mười với nhiệm vụ trấn áp lực lượng phản cách mạng nước để bảo vệ quyền với tên gọi Ủy ban đặc biệt, sau trở thành quan kiểm sốt tồn diện xã hội quan tình báo quốc tế bậc Với tên gọi KGB từ năm 1954, quan quyền lực hùng mạnh trở thành nỗi kinh hoàng số đơng người niềm kính nể đồng nghiệp an ninh quốc tế KGB tượng lịch sử kỷ 20, xây dựng cơng sức, trí tuệ xương máu nhiều hệ người Xô viết Suốt 74 năm tồn Liên Xô (1917 - 1991); KGB sống song hành Liên Xô Những chặng đường Chủ tịch KGB chặng đường lịch sử Liên Xô vinh quang cay đắng Và số phận cá nhân vừa oanh liệt vừa bi thảm họ khơng nằm ngồi lịch sử Đây lần đầu tiên, sách kể đời nghiệp tất Chủ tịch KGB (mười bảy vị) từ thời Lênin Liên Xô tan rã Đọc sách này, người ta hiểu biết thêm nhiều lịch sử trị an ninh Liên Xơ Trong sách có đề cập đến lãnh tụ nhân vật lịch sử Lênin, Stalin, Trotski số nhân vật cịn có đánh giá khác Beria, Tukhachevski số vụ việc cịn nhiều bí ẩn vụ ám sát Kirov, "Vụ án bác sĩ", vụ "Đảng Lêningrad "v v Một số kiện lịch sử việc Stalin bắt tay với Hitle để trì hỗn chiến tranh, biến Hung-ga-ri năm 1956 v.v đề cập phân tích sâu mối quan hệ trị - ý thức hệ - an ninh Sách cung cấp thêm tư liệu lý giải diễn biến nhân hậu trường bước ngoặt lớn chuyển giao lãnh đạo Liên Xô Hầu hết nhà hoạt động nhà nước tiếng Liên Xô nhắc đến sách Đây sách ngành công tác Đây câu chuyện kể bước ngoặt lịch sử đất nước Liên Xô, mà bước ngoặt có vai trị KGB Do khơng bổ ích nghiệp vụ mà cịn có giá trị nghiên cứu, tham khảo quý đông đảo bạn đọc L.Mlechin năm gần tác giả ăn khách Nga, sách ông thường viết đề tài an ninh, sở khai thác kho tư liệu lưu trữ phong phú Liên Xô KGB Tuy nhiên, nằm trào lưu tư tưởng dân chủ cấp tiến xã hội Nga nay, tác giả có xu hướng phân tích cách phê phán lịch sử nước nhà, Stalin Đó điều phổ biến khó tránh Nhiều điều biết trở thành bình thường xã hội Nga khơng chấp nhận chia sẻ Mặc dù vậy, giới thiệu sách với độc giả kính mến, chúng tơi tin sách có giá trị tái lịch sử sinh động, lại viết giọng văn luận hấp dẫn, chắn mang lại cho bạn đọc nhiều điều bổ ích phát lý thú Dịch giả HÙNG SƠN Những người sáng tạo vũ khí hạt nhân Nga ngày hôm vui sướng nhớ lại cơng việc đ~ l{m, tự hào họ đ~ nghĩ v{ thử nghiệm sản phẩm tuyệt vời Họ tự hào đ~ ho{n th{nh nhiệm vụ mà Tổ quốc giao cho Họ cịn có niềm tự hào riêng nhà bác học đ~ giải loạt toán khó Trong số họ có nhà lãng mạn chủ nghĩa coi việc hồn thành cơng việc họ bước người vươn tới Stalin giao cho Beria l~nh đạo ủy ban quốc gia tiến hành thử bom nguyên tử Ngày 29/8/1949, Liên Xô tiến hành thử bom nguyên tử Có mặt thử, Beria hồi hộp lo lắng người khác, hiểu thất bại đầu ơng ta bay Khi Beria mừng rỡ chạy gọi điện Matxcơva, đầu dây Stalin giọng ngái ngủ trả lời gọn lỏn: "Tôi đ~ biết rồi" Và bỏ ống nghe xuống Trung ương Đảng Hội đồng Dân ủy nghị đặc biệt tuyên dương công trạng Beria "vì cơng tác tổ chức sản xuất lượng ngun tử thử thành cơng vũ khí ngun tử" Beria nhận Hu}n chương Lênin v{ giải thưởng Stalin hạng CHƯƠNG VI VSEVOLOD NICOLAEVICH MERCULOV Dân ủy An ninh quốc gia (2/1941 - 4/1943) Bộ trưởng Bộ An ninh quốc gia (3/1943 - 4/1946) N.K.Baibakov - nguyên Chủ nhiệm ủy ban kế hoạch nh{ nước, thời gian đầu chiến tranh l{m đặc phái viên Hội đồng quốc phịng vấn đề cơng nghiệp dầu vùng Kavkaz kể lại việc Stalin giao cho ông nhiệm vụ phá hủy c|c sở lọc dầu vùng Kavkaz sau: - Đồng chí Baibakov! Qu}n Đức tiến Kavkaz Nếu đồng chí để lại cho quân Đức dù dầu, xử bắn đồng chí Stalin chậm r~i đi lại lại cạnh bàn, im lặng lát nói thêm: - Nhưng đồng chí phá huỷ c|c sở sớm trước m{ qu}n Đức khơng đến, khơng có nhiên liệu dùng, đồng chí bị xử bắn Điều lạ kỳ sau gần nửa kỷ, Baibakov kể lại lời hăm doạ Stalin với lịng khâm phục Giúp Baibakov Merculov Ơng dẫn c|c chuyên gia người Anh đến để giới thiệu với Baibakov kinh nghiệm phá nhà máy lọc dầu họ để khỏi bị lọt vào tay Nhật Nhưng Baibakov không theo kinh nghiệm Anh Các chuyên gia Liên Xô nghĩ phương ph|p riêng Không phải ông sợ phá hoại gi|n điệp nước ngo{i M{ Merculov lúc đ~ l{ Thứ trưởng thứ Bộ Nội vụ Ơng sợ sợ khơng ho{n th{nh lúc nhiệm vụ m{ Stalin đ~ giao Cuối cùng, họ đ~ l{m nổ dàn khoan nhà máy lọc dầu qu}n Đức đ~ tiến đến gần sát, nghe thấy tiếng súng nổ bên tai Merculov Beria bốn tuổi, quan hệ với Beria ln anh Khơng phải chức vụ Merculov Beria tính kiên quyết, lạnh lùng lực tổ chức V.N Merculov sinh năm 1895 thành phố nhỏ Zacatala Azerbaijan Ông học trường cao đẳng kỹ thuật Baku với Beria cán an ninh kỳ cựu Goglidze, Cobulov, Diafar Bagirov Merculov học cao c|c đồng chí mình: sau ơng lên Thủ (Peterburg) v{ năm 1913 v{o học khoa toán - lý Đại học tổng hợp Peterburg Như Merculov l{ người có học vấn cao ê-kíp Beria số l~nh đạo quan an ninh nói chung (kế nhiệm ông sau Abakumov học hết lớp 4) Nhưng (hoặc đó), Merculov v{o Đảng muộn hơn: m~i năm 1925 Ông đ~ kịp phục vụ qu}n đội Sa hoàng, Hồng quân Làm công tác giảng dạy ba năm Năm 1921 ông lấy vào ủy ban An ninh Gruzia làm 10 năm Đến năm 1931, Beria trở th{nh Bí thư thứ Trung ương Đảng Cộng sản Gruzia lấy Merculov l{m cơng t|c Đảng Beria thích Merculov học thức tính chấp hành Ngồi ra, Merculov có viết tập sách mỏng "Người trung thành Đảng Lênin Stalin" nói Beria Năm 1937, Beria đưa Merculov Matxcơva Bản thân Beria nhận chức Thứ trưởng thứ Bộ Nội vụ (để chuẩn bị thay Ejov) kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh quốc gia, cử Merculov làm phó mình, phong hàm Chính ủy An ninh quốc gia hạng ba (tương đương với Trung tướng qu}n đội) Khi Beria trở thành Bộ trưởng năm 1938, Merculov l{m Phó thứ Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh quốc gia, phụ trách tình báo, phản gián bảo vệ ủy viên Bộ Chính trị Năm 1939, sau T}y Ucraina t|ch khỏi Ba Lan nhập v{o Liên Xô, Merculov đ~ Lvov để đạo chiến dịch phát xử lý phần tử nguy hiểm khu vực sáp nhập v{o Liên Xô n{y Năm 1940, ông đ~ trực tiếp phụ trách việc xử bắn sĩ quan tù binh Ba Lan Khatưn Khi chiến tranh nổ ra, trại lại tràn ngập sóng tù nhân mới: l{ người khơng thực quy định phủ việc đem nộp máy thu cá nhân cho ủy ban quận, huyện, người "loan tin thất thiệt" việc qu}n Đức công loan tin thắng trận địch "ca ngợi vũ khí Đức" Hội đồng quốc phòng định cho Ủy ban đặc biệt Bộ Nội vụ quyền quy định mức hình phạt cho tội, kể tử hình Trong lốc cơng mà nói, Merculov khơng phải kẻ tệ Ơng nhã nhặn, nói từ tốn, không quát tháo, cố gắng l{m theo lương tri điều khơng ngược lại bổn phận cơng tác ông Beria sai cấp tự tay đ|nh đập tù nhân Chỉ có Merculov khơng chịu l{m Beria cười giễu: trí thức có khác? Merculov l{ người mà với ơng cịn trình bày, thuyết phục Khi nhà vật lý Lev Davidovich Landao bị bắt, Viện sĩ Piotr Kapitsa chạy đến Merculov xin cho Landao Merculov đưa cho viện sĩ xem hồ sơ điều tra, Landao bị buộc đủ thứ tội chống chế độ Kapitsa nói với Merculov: - Tơi xin cam đoan với đồng chí Landao khơng phải l{ người chống chế độ, anh không tham gia hoạt động phản cách mạng - Landao nhà vật lý giỏi có phải khơng? - Merculov hỏi - Một nhà bác học thiên tài, tầm cỡ quốc tế - Kapitsa đ|p Landao tha Sau ông trở thành viện sĩ, giải thưởng Nobel Th|ng hai năm 1941, Bộ Nội vụ chia thành hai bộ, Merculov cử làm Bộ trưởng Bộ An ninh quốc gia, phụ trách tình báo, phản gián, cơng tác trị mật vụ v{ điều tra Beria làm Bộ trưởng Bộ Nội vụ, phụ trách công an, cứu hoả, biên phòng, hệ thống nhà tù trại cải tạo công nghiệp Nửa năm sau chiến tranh nổ ra, hai lại nhập làm Beria lại làm Bộ trưởng, Merculov lại làm Phó thứ Beria Th|ng hai năm 1943, ơng phong hàm Chính ủy An ninh quốc gia hạng (tương đương Đại tướng qu}n đội) Th|ng tư năm 1943, Bộ nội vụ lại tách Và Merculov lại l~nh đạo Bộ An ninh quốc gia "MƯỜI BẢY KHOẢNH KHẮC CỦA MÙA XUÂN" Việc Stirlits - sĩ quan tình b|o Liên Xơ hoạt động m|y an ninh Đức - người Merculov huyền thoại, tích ly kỳ Nhưng nhiều người, có người thơng thạo tin chuyện có thật V D.Ejov - Gi|o sư, Tiến sĩ sử học, nh{ Đức học l}u năm, kể với Iurmala gần vịnh Riga biển Ban-tích đ~ có nhà tình báo Liên Xơ sống ẩn dật, xa lánh không người lạ, mà người quen, khơng muốn để người biết Câu chuyện đời người n{y l{ sở để Yulian Semenov viết tiểu thuyết "Mười bảy khoảnh khắc mùa xu}n" đ~ dựng thành phim truyền hình Trong danh sách người tham gia xây dựng phim có cố vấn phim l{ Trung tướng S.K.Mishin Đó l{ bí danh Phó Chủ tịch thứ KGB S.K.Tsvigun, người thân cận Brejnev Vậy tích Stirlits có thật hay khơng? Nh{ văn Semenov đ~ qu| cố - người mà quen thân yêu mến - tác giả loạt tiểu thuyết hay nhà tình báo Liên Xô Isaev Stirlits Semenov viết hay thuyết phục người đọc tiếp nhận Stirlits nhân vật lịch sử có thật Cuối năm 20 - đầu năm 30, Liên Xơ có Đức mạng lưới tình báo phản gián mạnh với số lượng điệp viên đông đảo Nhưng năm 1936 chiến dịch lọc quy mô lớn đ~ động đến qu}n đội an ninh Nhiều cán an ninh hoạt động nước bị gọi về, bị bắt bị bắn Năm 1938, l~nh đạo Cục tình báo quân báo cáo với Bộ trưởng Quốc phòng Hồng qn Liên Xơ thực tế khơng cịn tình báo nữa, mạng lưới hoạt động bí mật l{m sở cho ngành quân báo đ~ bị phá huỷ Các khủng bố diễn sau vụ |n "Tukhachevski" đ~ gi|ng đòn tổn thất lớn cho qu}n đội Bộ máy qn báo khơng cịn lại cán dày dạn kinh nghiệm Khi sĩ quan cao cấp m|y Trung ương bị bắt, tất chiến sĩ tình b|o có quan hệ cơng tác với sĩ quan đó, cơng khai bí mật, tức khắc bị tình nghi Đầu tiên l{ Matxcơva không tin báo cáo họ nữa, sau họ bị gọi Matxcơva chí khơng kịp bàn giao công việc cho người thay Như tình báo Liên Xơ bị làm suy yếu khơng phải kẻ địch, mà l~nh đạo nước Thượng tướng V.Nikolski thời gian trước chiến tranh làm Cục tình báo qu}n đội kể: "Chúng tơi nắm kế hoạch hoạt động c|c nước ch}u ]u rõ l{ ý định phủ nước Việc ký hiệp ước với Đức, việc qu}n đội Liên Xô tiến vào lãnh thổ Ba Lan điều hồn tồn bất ngờ tình báo Liên Xơ Khi Hồng qn tiến vào chiếm c|c vùng phía Đơng Ba Lan, đ~ không kịp chuyển c|c sở mạng lưới sang phía t}y, v{ c|c điệp viên đ~ bị bắt làm tù binh Liên Xô Cuộc rút lui năm đầu chiến tranh đ~ buộc phải bỏ c|c điểm trinh sát, bị cán Trang thiết bị tình b|o nghèo nàn: khơng có trạm điện đ{i, vũ khí tự động v{ dù, cho c|c đơn vị biệt động, trinh sát Trong tháng đầu chiến tranh, chiến sĩ cử vào vùng địch hậu có súng lục, khơng có tiểu liên Tôi hỏi tướng Nikolski đ|nh gi| hoạt động quân báo giai đoạn đầu chiến tranh, tin tức tình b|o thu có đ|ng với hy sinh tổn thất to lớn phải bỏ không? - Đ|ng - Thượng tướng Nikolski trả lời - Nếu không thế, chiến đấu Đơi c|i gi| để đạt mục đích lớn kinh khủng, chiến dịch bảo vệ Matxcơva trinh s|t, tình b|o khơng thể thắng Trong đó, l~nh đạo liên tục cải tổ cấu c|c quan an ninh: Bộ Nội vụ chia làm hai, nhập làm một, quân báo thuộc quản lý Bộ Quốc phịng, Bộ Nội vụ, lại Bộ Quốc phịng Năm 1942, có lệnh cải tổ qn báo, cho có nhiều kẻ hoạt động "hai mặt" trà trộn v{o, c|c c|n quân báo bị chuyển hết Bộ An ninh quốc gia, chiến sĩ trinh s|t cấp thấp đưa bổ sung cho c|c đơn vị Sau n{y, theo đề nghị liên tục huy c|c phương diện quân, khôi phục đơn vị trinh sát thành lập Cục trinh sát Bộ Tổng tham mưu Nhưng hậu đòn đ|nh v{o qu}n b|o năm 1942 t|c động lâu Nhiều cán chiến sĩ trinh s|t có kinh nghiệm v{ chun mơn đ~ hy sinh chiến đấu Stalin yêu quý công t|c tình b|o Nhưng lọc quy mơ lớn ông chủ trương v{ thực tay Ejov đ~ l{m suy kiệt lực lượng tình b|o Năm 1938, sở tình báo Liên Xơ Berlin cịn ba cán bộ, người khơng biết tiếng Đức Khi Merculov lên l~nh đạo Tổng cục An ninh quốc gia, có phục hồi lại quy mơ cũ sở n{y, kết xa ng{y xưa Bởi cán nắm tình hình nơi m{ cài vào, không nắm tình hình rộng, khơng thăm dị ý tứ người giới cầm quyền Đức người giới thân cận với Hitler - m{ điều có giá trị Matxcơva khơng hiểu l~nh đạo Đức suy tính gì, nên phải xây dựng giả thuyết, mà nhiều giả thuyết bị sai Thêm v{o đấy, cử l{m trưởng sở tình báo Berlin Kabulov, em trai Thứ trưởng thứ (Phó Merculov), người vừa khơng có kinh nghiệm tình báo, vừa khơng biết tiếng Đức Tình b|o Đức nắm điều đó, đ~ tung c|c điệp viên hoạt động hai mang biết nói tiếng Nga để tiếp cận Và Kabulov dễ dàng tiêu hố số thơng tin giả mà người n{y bơm cho ông ta Chính Hitler đích th}n xem trước c|c thơng tin an ninh Đức l{m để đưa cho Kabulov Chính thơng qua đường m{ Đức tung hoả mù cho Liên Xô l{ Đức chưa định công Liên Xơ Tất Merculov báo cáo cho Stalin Ngồi ra, nhiều người cộng tác với An ninh Liên Xô người chống phát xít, cánh tả, có người khác làm việc tiền - có thơng tin có tiền Cho nên nhiều đ~ phải trả tiền để nhận thông tin giả Vấn đề l{ ph}n tích thơng tin Stalin khơng tin v{o lực phân tích tổng hợp cán bộ, thường yêu cầu Merculov cung cấp nguyên văn c|c b|o c|o v{ tin tức tình b|o để tự rút kết luận Do m{ Merculov khơng phải nhọc cơng thành lập phận ph}n tích đ|nh gi| thông tin Điều ảnh hưởng đến đ|nh gi| l~nh đạo Liên Xô l{ trước ngày 22/6/1941 Stalin đồng chí thân cận ơng tin vào khả hợp tác lâu dài với Đức, c|c b|o c|o nhìn thấy nhận mà họ muốn nhìn thấy Cho tận đến kết thúc chiến tranh, Stalin sợ qu}n Đức thoả thuận với Mỹ v{ Anh để đầu hàng mặt trận phía Tây tung qn sang mặt trận phía Đơng để chống lại Liên Xô Những đ{m ph|n riêng rẽ Đức với Anh Mỹ thật đ~ diễn Th|ng năm 1945, Anh v{ Mỹ cử tình b|o Allen Dulles Thụy Sỹ để đ{m ph|n với huy qu}n Đức việc đầu hàng lực lượng qu}n đội Đức Italia Allen Dulles, Gi|m đốc tương lai C.I.A, theo nghề nghiệp luật sư, chiến tranh giới thứ đ~ l{ gi|n điệp Mỹ Thụy Sỹ Được tin Mỹ tiến hành đ{m ph|n riêng rẽ với Đức sau lưng Liên Xô, Stalin giận Mặc dù người Mỹ minh Mỹ làm để giảm bớt tổn thất cho Mỹ chiến dịch giải phóng nước Ý, song sau nhận thư tr|ch móc Stalin, Tổng thống Mỹ lúc l{ H.Truman đ~ lệnh dẹp bỏ hết tất đ{m ph|n với Đức để khơng chọc tức người Nga Nhưng sau hai bên đ~ tính giải pháp hợp lý: ng{y 28/4/1945 đ~ ký văn tiếp nhận đầu hàng qu}n Đức Bắc Ý với có mặt đại diện Liên Xô Khi Yulian Semenov viết truyện kịch phim "Mười bảy khoảnh khắc mùa xu}n", ông không vào kho xem tài liệu mật Liên Xô Đức Quốc xã, có đọc hai tập thư từ qua lại Stalin với Churchill Roosevelt năm chiến tranh Nhưng ơng l{ nh{ văn t{i Hình tượng Stirlits tổng hợp từ nhiều mẫu người tình báo chắt lọc đời Một số tình tiết kh|c ơng nghĩ thêm ra, chí lý chí tình Thực tình, Stirlits truyện phim khơng có thật đời trăm phần trăm, m{ l{ hình tượng tổng hợp có pha trộn người tình báo Xơ viết Chính Semenov nói hình tượng Stirlits có phần nhà tình báo Norman Borodin trai ơng M.M.Borodin - Cố vấn trị Liên Xơ Trung Quốc năm 20 Cịn Thiếu tướng An ninh S.A.Kondrashov cho nguyên mẫu Stirlits Alexandr Mikhailovich Korotkov - trùm phản gián hoạt động thời Merculov Thành công "Mười bảy khoảnh khắc mùa xuân" gắn liền với hình ảnh người chiến sĩ tình b|o Liên Xơ nh}n d}n u thương v{ mến phục Tình u lớn nh}n d}n, ng{nh an ninh thừa hưởng TƯỚNG VLASSOV Khi Merculov trở thành Bộ trưởng Bộ An ninh quốc gia lần thứ hai, ông giao nhiệm vụ đặc biệt quan trọng: thủ tiêu A.A.Vlassov - Trung tướng Hồng quân chạy sang phía qu}n Đức Tướng Vlassov - huy tập đo{n qu}n tiên phong số - bị bắt làm tù binh ngày 13/7/1942 Tin đ{i Đức thơng báo khơng gây ấn tượng đặc biệt cả, ơng khơng phải l{ viên tướng bị bắt l{m tù binh Matxcơva lo lắng sau qu}n Đức rải truyền đơn có lời kêu gọi Vlassov thấy Vlassov đ~ chạy sang phía qu}n Đức Tin việc Vlassov quay súng chống lại quyền Xơ viết lập đội qn riêng từ c|c tù binh Liên Xô đ~ lan khắp mặt trận, Vlassov trở thành kẻ thù nguy hiểm Hơn qu}n đội, Vlassov biết đến vị tướng dũng cảm v{ bình tĩnh Trong ngày bi kịch năm 1942, thứ cảm thấy đổ sụp, Vlassov đ~ khích lệ niềm tin binh sĩ Khruschov - ủy viên Hội đồng quân phương diện qu}n phía Nam v{ Trung tướng M.P.Kirpanos - Tư lệnh phương diện quân Tây - Nam đ~ giao cho Vlassov huy tập đo{n qu}n bảo vệ Kiev Kiev đ~ không bảo vệ được, lỗi Vlassov Nhưng ông lại đ~ xuất sắc trận đ|nh bảo vệ Matxcơva Đại tướng P.Grigorenko viết hồi ký: "Năm 1940, khơng có ng{y n{o b|o "Sao Đỏ" không viết sư đo{n 99 Vlassov huy Việc đ{o đạo luyện tập xạ kích sư đo{n ơng l{ kiểu mẫu Các chun gia xạ kích từ c|c đơn vị sư đo{n ơng học tập Lần thứ hai tơi nghe nói nhiều Vlassov nhà huy quân lỗi lạc vào tháng 11 năm 1941" Các chiến sĩ an ninh tìm c|ch tiếp cận với bạn chiến đấu Vlassov xem giúp tiêu diệt vị huy cũ Một người gần gũi với Vlassov G.N.Jelenkov - Chính uỷ, ủy viên Hội đồng quân tập đo{n qu}n 32, th|ng 10/1941 bị tích, hố bị bắt l{m tù binh Trước chiến tranh, Jelenkov l{ Bí thư huyện ủy Rostokin, ngoại ô Matxcơva Bộ An ninh quốc gia định tuyển mộ Jelenkov để thực việc giết Vlassov Kế hoạch chiến dịch Bộ trưởng Merculov phê duyệt Báo "Tuyệt mật" năm 1996 đăng tài liệu lưu trữ quốc gia liên quan đến việc tổ chức tiếp cận Vlassov Các chiến sĩ an ninh đ~ gặp vợ Jelenkov bảo bà viết thư cho chồng Trong thư có nói cho Jelenkov biết tình hình l{ gia đình n ổn khơng bị bắt bớ, phụ thuộc vào ông ta Nếu ông ta giúp tiêu diệt Vlassov ông ta gia đình bảo vệ Merculov lệnh sử dụng khả quan an ninh c|c vùng bị chiếm đóng, tìm người cộng t|c để nắm xậu gần gũi Vlassov, chỗ yếu hệ thống bảo vệ Vlassov tuyến đường lại ông ta Nhưng An ninh Liên Xô đ~ không giết Vlassov Vả lại, Merculov Bộ An ninh quốc gia không d|m v{ khơng thể phân tích ngun nhân thật tượng Vlassov tù binh chạy sang h{ng ngũ Đức Trong chiến tranh, 5.240.000 người lính Hồng qu}n đ~ bị Đức bắt làm tù binh, có 3,8 triệu người bị bắt th|ng đầu chiến tranh Liên Xô không công nhận khái niệm "bị bắt làm tù binh", mà có kẻ "đ{o ngũ, phản bội Tổ quốc" "kẻ thù nhân dân" Lệnh số 270 ngày 16/8/1941 Stalin ký yêu cầu chiến sĩ Hồng quân tình phải chiến đấu đến cùng, không để bắt l{m tù binh C|c sĩ quan huy có quyền bắn chết chọn bị bắt l{m tù binh l{ chết Điều 58 Bộ Luật hình Cộng hồ liên bang Nga cho phép đưa to{ th}n nh}n chiến sĩ Hồng quân bị bắt l{m tù binh v{ đưa họ đ{y Sibir Những qui định nghiêm khắc mục đích l{ để ngăn việc bị bắt làm tù binh, đ~ dẫn đến kết ngược lại Những người đ~ bị bắt làm tù binh sợ trở Tổ quốc, nơi họ bị coi kẻ phản bội Như thực tế đ~ chứng minh, năm 1945, tù binh Liên Xô thả khỏi nhà tù phát xít Đức để lại bị đưa vào trại cải tạo Liên Xô Do đó, nỗi sợ họ khơng phải l{ khơng có sở Nhân loại không quên dã man, tàn bạo chủ nghĩa ph|t xít Hitler Hai triệu rưỡi người Liên Xô đ~ chết nhà tù Đức Trong điều kiện tù đầy man rợ ph|t xít Đức, nhiều tù binh Liên Xơ đ~ đồng ý cộng tác với Đức để đổi lấy mạng sống Họ lái xe làm thợ giới nh{ tù cho Đức Một phận c|c tù binh Nga đầu h{ng Đức đ~ tập hợp lại gọi "Quân đội giải phóng Nga" huy c|c tướng lĩnh cũ Liên Xô Vlassov, Krasnov, Buniachenko v{ đ~ chiến đấu với Hồng qu}n Liên Xô Năm 1945, qu}n Đức liên tiếp thua Hồng quân phải rút chạy phía T}y, c|c Tướng huy "Quân đội giải phóng Nga" thấy đổ máu tiếp khơng cịn ý nghĩa nữa, đ~ quay sang tranh thủ phe đồng minh chủ nghĩa chống Bơnsêvích Có chi tiết thú vị l{ sư đo{n Một "Qu}n đội giải phóng Nga" Buniachenko Nguyên so|i Liên Xô Konev đ~ giải phóng Praha "Quân đội giải phóng Nga" có mặt Tiệp Khắc vào lúc diễn khởi nghĩa c|c sĩ quan Tiệp, c|c sĩ quan Tiệp yêu cầu giúp đỡ Buniachenko đ~ thuyết phục Vlassov nhận giúp đỡ, với lý l{ phủ tương lai Tiệp mang ơn họ cho họ cư trú trị Vlassov Buniachenko chiến đấu tốt, v{ đ~ giải phóng Praha, nghiệp họ đến hồi kết thúc, qu}n đồng minh Tướng Mỹ D.Eisenhower huy quân Liên Xơ Ngun sối Konev huy đ~ tiến s|t đến Praha Buniachenko lệnh rút quân khỏi Praha ngày 8/5 Ngày 9/5 Nguyên soái Konev tiến vào Praha Ng{y 11/2/1945, Roosevelt, Churchill v{ Stalin đ~ ký Yalta hiệp định việc trao trả cho Liên Xô cơng dân Liên Xơ vùng giải phóng Anh Mỹ, đặc biệt tù binh bị Đức bắt Qu}n Vlassov đầu h{ng đồng minh, đ~ bị Mỹ, Anh đưa Liên Xô Những kẻ đầu sỏ "Qu}n đội giải phóng Nga" đứng đầu l{ Vlassov đ~ bị treo cổ Những người khác bị tống vào trại Trong q trình xem xét lại lịch sử, có người muốn đ|nh gi| vấn đề theo hướng ngược lại: thay Vlassov - phản bội Tổ quốc, người ta muốn đ|nh gi| Vlassov l{ người yêu nước, theo họ, Stalin với Hiler không tốt l{ Nhưng liệu họ có nghĩ rằng: năm 1941, đ}u có phải Stalin đấu tranh với Hiler, mà nhân dân dân tộc Liên Xô đứng lên chiến đấu chống bạo t{n để bảo vệ Tổ quốc, đất đai, l{ng mạc v{ gia đình họ Và mà họ đ~ chiến thắng Hitler Vlassov TEHERAN – 43 Cuộc gặp gỡ người l~nh đạo ba nước lớn Xô - Mỹ - Anh đ~ diễn Teheran cuối năm 1943 Vào thời gian này, Teheran có số lượng lớn người Đức sinh sống Ngồi ra, đơng người Iran đứng phía Đức, ảnh hưởng Đức đ}y vốn lớn, bắt đầu chiến tranh giới II, từ hai phía, Liên Xơ v{ Anh đ~ đưa qu}n v{o Iran để kết thúc bảo đảm an tồn cho việc chun chở vũ khí cho Liên Xơ Điều n{y đ|nh v{o lịng tự dân tộc người Iran, đặc biệt giới sĩ quan Do đó, nhiệm vụ bảo đảm an tồn tính mạng cho ba lãnh tụ cho việc tiến hành hội nghị cấp thiết khó khăn Có giả thuyết để phá hoại hội nghị Teheran, Hiler đ~ cử đội trưởng đội biệt kích lực lượng SS Otto Scorzesi - người gốc Ý - l~nh đạo "chiến dịch Teheran" Scorzesi tiếng với việc cứu Mussolini năm 1943 Khi vua Ý lệnh bắt Mussolini để sớm kết thúc chiến tranh, Hiler đ~ giao cho Scorzesi nhiệm vụ cứu Mussolini Và lực lượng An ninh Liên Xô - quân Merculov đ~ ph| vỡ }m mưu ph| hoại Đức Nhưng lại có giả thuyết khác Liên Xơ đ~ thổi phồng nguy ph| hoại từ phía Đức để doạ Tổng thống Mỹ Sự thực suốt thời gian hội nghị, Stalin đ~ đón Tổng thống Mỹ Roosevelt Sứ quán Liên Xô Nhân chứng Sứ quán Liên Xô Teheran kể điện đến v{ Roosevelt bị Liên Xô giải m~ Đó l{ điều đương nhiên khơng phải chủ yếu Cái Stalin muốn tách Roosevelt xa Churchill Chúng ta nhìn thấy ảnh Stalin, Churchill v{ Roosevelt cười nói chuyện thân mật với Họ gửi điện mừng v{ trao đổi thư hữu nghị với nhau, gặp nhau, bàn chiến lược chung Nhưng thực tế họ l{ ba người khác theo đuổi mục tiêu riêng Tuy nhiên ba có kẻ thù chung chủ nghĩa phát xít, Hitler Trong ba lãnh tụ đó, Winston Churchill l{ người bảo thủ Mặc dù vốn tính khinh bạc, ơng khơng phải khơng có tình cảm cao thượng Churchill dễ nảy sinh tình cảm gắn bó với mà ơng hợp tác, kể Stalin Churchill không ưa Liên Xô Nhưng sau ông Matxcơva trình bày với Stalin ý tưởng việc tổ chức châu Âu sau chiến tranh trở về, ông chắp cánh, tuyên bố nước Nga Xô viết "chưa gần gũi, chặt chẽ thân thiết nay" Frankhin Roosevelt khó hiểu Ở ông, tiểu xảo nguyên tắc cao kết hợp với cách kỳ lạ Liên Xơ có cảm tình với Roosevelt với Churchill nhiều Do Churchill gắn với can thiệp mười bốn nước nhằm bóp chết cách mạng th|ng Mười, khơng ưa Liên Xơ Cịn Roosevelt có cảm tình với Liên Xô hơn, v{ đặc biệt - khác với Churchill - tin Stalin BÍ MẬT NGUYÊN TỬ Th|ng năm 1945, sau Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima, Matxcơva điện cho Sứ quán Nhật cử người thực địa xem Sứ quán cử hai cán trẻ Họ đ~ nhìn thấy c|i m{ sau n{y nhìn thấy phim: cảnh đổ n|t, v{ người chết, thành phố bị san phẳng Họ mang theo bao tải đựng đất tro Matxcơva cho c|c nh{ khoa học Liên Xơ lúc nghiên cứu việc chế tạo bom nguyên tử Đấy phần công tác tình báo rộng lớn m{ Liên Xơ đ~ tiến hành nhằm đ|nh cắp bí mật ngun tử Tình b|o Liên Xô đ~ l{m việc Canada, Anh nhiều nước kh|c chủ yếu Mỹ Trong thời gian chiến tranh đến hết năm 1945, tình b|o Liên Xơ hoạt động Mỹ tương đối dễ dàng, thoải mái Bộ trưởng Merculov báo cáo với Stalin hết th{nh tích n{y đến thành tích khác Bởi Cục tình báo liên bang Mỹ chưa quan t}m theo dõi người Nga Th|ng năm 1945, sau I.Guzenko - nhân viên tình báo cơng tác Sứ qn Liên Xơ nước ngồi chạy trốn, phương T}y sửng sốt An ninh Liên Xô làm gi|n điệp c|c nước họ tích cực Các trung tâm nghiên cứu phịng thí nghiệm ngun tử họ bắt đầu tăng cường biện pháp bảo vệ Nhưng phản gián Mỹ phải năm sờ nắn đến mạng lưới gi|n điệp Liên Xô Mỹ V{ tận ngày hôm nay, họ khơng tin đ~ tìm thấy hết nhân viên cộng tác viên Liên Xơ hay chưa Cả tình báo trị tình báo quân Liên Xô tham gia v{o khai th|c c|c bí mật ngun tử Nhưng vai trị Tổng cục I Bộ An ninh quốc gia Cuộc tranh luận việc tình b|o đóng vai trò đến đ}u việc chế tạo bom nguyên tử Liên Xơ cịn chưa kết thúc Viện sĩ Yu.Khariton, người nhiều năm l~nh đạo công tác khẳng định việc chế tạo bom nguyên tử Liên Xô từ đầu đến cuối dựa ý tưởng v{ suy nghĩ nhà vật lý Liên Xô số liệu tính tốn họ với nhà tốn học Cịn Viện sĩ I.V.Kurchatov nói nhà khoa học nhà tình báo chia thành công việc chế tạo bom nguyên tử Các nhà tình báo khiêm tốn nói họ "giúp" cho nhà khoa học Nhưng họ đ~ "giúp" đắc lực Họ đ~ gửi cho Kurchatov báo cáo mật h{ng trăm trang đầy cơng thức, ký hiệu tiến trình nghiên cứu, sáng chế Mỹ Kurchatov chuyển cho c|c đồng nghiệp xem Họ nói muốn biết thêm điểm này, điểm Sau thời gian, họ lại nhận thêm thông tin trả lời yêu cầu họ Kể nhà vật lý không nhận thơng tin so với họ l{m, họ củng cố lòng tin v{o hướng họ Một người cung cấp thơng tin chủ yếu cho tình báo Liên Xô nhà vật lý người Đức Claus Fuks ông v{o Đảng Cộng sản Đức năm 1921, năm 1933 chạy sang Anh để tránh chủ nghĩa ph|t xít Cuối năm 1941, ơng đề xuất cộng tác với tình báo Liên Xô Hai năm sau ông từ Anh sang Mỹ, tham gia nghiên cứu phịng thí nghiệm quan trọng bí mật nguyên tử Mỹ Los-Alamos Đại tá tình báo A.S.Feklisov nói đ~ gặp ơng sáu lần thời gian Ơng làm việc theo đơn đặt hàng Kuschatov Năm 1950, Claus Fuks bị phát bị bắt, bị kết |n 14 năm tù, đến năm 1959 đ~ thả tư c|ch gương mẫu Ơng rời Mỹ Cộng hoà dân chủ Đức làm viện khoa học C|ch đ}y năm, đại t| Feklisov Đức đ~ đến nghĩa trang, quỳ xuống bên mộ ông Đồng thời với C.Fuks cịn có nhiều nhà khoa học khác làm việc cho An ninh Liên Xô, ông b{ Moris Coen người Mỹ chuyển tài liệu nguyên tử cho Liên Xô, bị kết án tù nhiều năm, sau Liên Xô đổi gi|n điệp phương T}y để giải phóng Moris Coen gần đ}y Nga tặng danh hiệu Anh hùng Nói chung số người sống đến ng{y nhận danh hiệu Anh hùng Cịn trước đ}y, c|c chiến sĩ tình b|o khơng phong tặng cách hào phóng, người phong Anh hùng, không người đ~ tìm kiếm bí mật để giúp chế tạo bom nguyên tử phong đến h{m tướng Thời Merculov, nhà tình báo tài giỏi lên đến chức đại tá Tình báo coi binh chủng hậu phương! Còn b}y giờ, riêng Cơ quan tình b|o đối ngoại đ~ có nhiều Tướng to{n KGB ng{y trước CHỊU CHUNG SỐ PHẬN Merculov l~nh đạo quan an ninh v{o năm mùa ngành tình b|o Nhưng th{nh tích cơng tác tình báo khơng phải l{ điều chủ yếu Stalin quan tâm Quan trọng Stalin kiểm so|t đất nước M{ vấn đề nước, Stalin cho khơng có nhiệm vụ khơng thể giải được, có người khơng đủ kiên cách giải nhiệm vụ Ngày 4/5/1946, Merculov thơi chức Bộ trưởng Bộ An ninh quốc gia Ông đ~ giữ chức vụ n{y ba năm - nhiều Hơn ông lại không bị bắt, mà rời khỏi Lubianka đơi ch}n khơng bị áp tải - l{ may Không đặt câu hỏi: " Tại Merculov lại bị cách chức Nghe nói Stalin khơng ưng kế hoạch cải tổ hệ thống An ninh quốc gia sau chiến tranh Merculov Ban đầu Stalin định cử S.I.Ogolsov - Thứ trưởng thứ Bộ An ninh quốc gia làm Bộ trưởng, Ogolsov từ chối khéo, lấy lý không đủ kiến thức kinh nghiệm cho chức vụ Lúc Stalin nêu tên Abacumov - l~nh đạo công tác phản gián quân thời gian chiến tranh Abacumov mời đến họp Bộ Chính trị, bắt đầu trình bày cịn kinh nghiệm công tác v v Việc tỏ khiêm tốn l{ điều bình thường người đề cử vào chức vụ quan trọng Nhưng không hiểu điều l{m Stalin bực cắt ngang: - Đồng chí Abacumov? Chúng ta có nhiều ghế Gi|m đốc nh{ ăn cịn trống Nếu đồng chí thấy khơng tin vào thân mình, hay l{ chúng tơi đề bạt đồng chí l{m Gi|m đốc nh{ ăn nhé? Và Abacumov trở thành Bộ trưởng V{i ng{y sau, chủ trì A.A.Kuznetsov - Bí thư Trung ương Đảng phụ trách an ninh, ủy ban đ~ họp để xem xét khuyết điểm ban lãnh đạo cũ Bộ Merculov bị trích l{ đ~ buông lơi việc theo dõi phần tử trốtkit thời gian chiến tranh Bị khổ sở gần năm, Merculov nhận công tác với hàm Bộ trưởng: th|ng 4/1947 ông đề bạt làm Tổng cục trưởng Tổng cục quản lý tài sản Liên Xô nước ngo{i Năm 1950, ông l{m Bộ trưởng tra Nh{ nước Năm 1953, Beria bị bắt, Merculov với tư c|ch l{ ủy viên Trung ương cịn tham dự hội nghị Trung ương, sếp cũ ông bị kết đủ thứ tội Sau hội nghị Trung ương, Merculov Khruschov mời đến Khruschov viết hồi ký: "Phải công nhận đ~ kính trọng Merculov Ơng l{ người có văn ho|, khơng phải l{ người xấu Ban chấp hành Trung ương, chúng tơi có nói: thân việc Merculov đ~ phó cho Beria cịn chưa nói lên ơng ta tịng phạm Beria Vì Beria giữ cương vị cao tự đặt người vào vị trí quyền mình, khơng phải l{ ngược lại Chúng tơi gọi Merculov đến nói chuyện: báo với ông ta Beria đ~ bị bắt, đề nghị ông ta người đ~ nhiều năm l{m việc với Beria, hợp tác với chúng tơi Merculov nói "sẵn s{ng" Nhưng chúng tơi gửi thư tường trình tài liệu Merculov cho Viện trưởng Viện kiểm sát tối cao Rudenko, Rudenko nói phải bắt Merculov, vụ án Beria mà khơng có Merculov khơng thể tiến hành Trước tồ, Merculov nguyền rủa c|i ng{y m{ ông ta đ~ gặp Beria Merculov đ~ cộng tác với Beria phải chịu chung số phận với Beria Ông đồng khác Beria đ~ bị tử hình ngày 23/12/1953 ... Dịch giả HÙNG SƠN THỜI LÊNIN CHƯƠNG I FELIX EDMUNDOVICH DZERJINSKI Chủ tịch Ủy ban đặc biệt toàn Nga (từ tháng 12 /19 17 đến tháng 2 /19 22) Cục trưởng Cục trị quốc gia (từ 2 /19 9 2-7 /19 26) Ban đầu,... ông chủ tịch ủy ban kỷ luật lao động toàn quốc, Chủ tịch ủy ban đấu tranh chống tệ nạn ăn hối lộ, Chủ tịch ủy ban cải thiện đời sống công nh}n Matxcơva, chủ tịch Hội đồng người bạn điện ảnh, Chủ. .. trí tuệ xương máu nhiều hệ người Xô viết Suốt 74 năm tồn Liên Xô (19 17 - 19 91) ; KGB sống song hành Liên Xô Những chặng đường Chủ tịch KGB chặng đường lịch sử Liên Xô vinh quang cay đắng Và số phận