ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA ĐỊA LÍ NGUYỄN THỊ MINH THƯƠNG THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGÀNH NÔNG NGHIỆP CỦA HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM CHUN NGÀNH: SƯ PHẠM ĐỊA LÍ KHĨA 13 (2013-2017) KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG, NĂM 2017 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA ĐỊA LÍ NGUYỄN THỊ MINH THƯƠNG THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGÀNH NÔNG NGHIỆP CỦA HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM CHUYÊN NGÀNH: SƯ PHẠM ĐỊA LÍ KHĨA 13 (2013-2017) KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Người hướng dẫn khóa luận:ThS Đồn Thị Thơng ĐÀ NẴNG, NĂM 2017 LỜI CẢM ƠN! Để hồn thành khóa luận này, trước hết em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến giáo Đồn Thị Thơng, người tận tình giúp đỡ em suốt trình hồn thành khóa luận Cũng dạy, động viên em suốt năm dài đại học Em xin chân thành cảm ơn thầy, cô giáo khoa Địa Lí trường Đại Học Sư Phạm- ĐHĐN quan tâm, giúp đỡ, dìu dắt em suốt thời gian học tập trường Em gởi lời cảm ơn đến anh, phịng nơng nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sơn, Chi cục thuế huyện Quế Sơn tạo điều kiện để em hồn thành tốt đề tài khóa luận Qua đây, em chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè quan tâm, động viên, ủng hộ, tiếp thêm sức mạnh để em hồn thành tốt đề tài Em xin chân thành cảm ơn! Đà Nẵng, tháng năm 2017 Sinh viên Nguyễn Thị Minh Thương MỤC LỤC A PHẦN MỞ ĐẦU 1 Lí chọn đề tài Mục tiêu nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Quan điểm nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu B PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP 1.1 Một số khái niệm liên quan 1.1.1 Khái niệm nông nghiệp 1.1.2 Khái niệm phát triển nông nghiệp 1.2 Lịch sử đời ngành nông nghiệp 1.3 Đặc điểm cấu kinh tế 1.3.1 Khái niệm 1.3.2 Đặc điểm 1.4 Vai trò đặc điểm ngành nông nghiệp 1.4.1 Vai trị ngành nơng nghiệp 1.4.2 Đặc điểm ngành nông nghiệp 11 1.5 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển ngành nơng nghiệp 13 1.5.1 Nhóm nhân tố tự nhiên 13 1.5.2 Nhóm nhân tố kinh tế xã hội 15 1.6 Các hình thức tổ chức lãnh thổ nơng nghiệp 17 1.6.1 Hộ gia đình (nông hộ) 17 1.6.2 Trang trại 17 1.6.3 Hợp tác xã nông nghiệp 17 1.6.4 Thể tổng hợp nông nghiệp 18 1.6.5 Vùng nông nghiệp 18 1.7 Xu hướng phát triển nông nghiệp giới Việt Nam 18 1.7.1 Trên giới 18 1.7.2 Ở Việt Nam 19 1.8 Tình hình phát triển nông nghiệp tỉnh Quảng Nam 20 1.8.1 Thực trạng phát triển kinh tế Tỉnh Quảng Nam 20 1.8.2 Thực trạng phát triển nông nghiệp Tỉnh Quảng Nam 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM 25 2.1 Khái quát chung huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam 25 2.2 Những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn 28 2.2.1 Nhóm nhân tố tự nhiên 28 2.2.2 Nhóm nhân tố kinh tế xã hội 29 2.2.3 Đánh giá chung 31 2.3 Các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp Huyện Quế Sơn 32 2.4 Thực trạng phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn 32 2.4.1 Khái quát chung 33 2.4.2 Thực trạng phát triển ngành 35 2.5 Đánh giá thực trạng phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn 45 2.5.1 Kết đạt 45 2.5.2 Những hạn chế tồn nguyên nhân 46 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM 48 3.1 Định hướng phát triển nông nghiệp 48 3.1.1 Định hướng phát triển chung 48 3.1.2 Định hướng phát triển nghành 48 3.2 Các giải pháp phát triển nông nghiệp 49 3.2.1 Hồn thiện sách phát triển nơng nghiệp 49 3.2.2 Thâm canh tăng suất 50 3.2.3 Tăng cường huy động nguồn lực 51 3.2.4 Hoàn thiện hệ thống cung ứng dịch vụ 52 3.2.5 Giải pháp tổ chức sản xuất nông nghiệp 53 3.2.6 Cải thiện sở hạ tầng 54 3.2.7 Thị trường tiêu thụ 54 3.3 Phương hướng phát triển nơng nghiệp huyện Quế Sơn tính đến năm 2020 55 3.3.1 Phương hướng chung 55 3.3.2 Phương hướng phát triển ngành 55 C PHẦN KẾT LUẬN 58 D TÀI LIỆU THAM KHẢO 59 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 Tên bảng Tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp huyện Quế Sơn Tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010-2015 Giá trị sản xuất ngành trồng trọt huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010 đến 2015 Cơ cấu giá trị sản xuất ngành trồng trọt huyện Quế Sơn giai đoạn 2010-2015 Diện tích, suất, sản lượng lúa địa huyện Quế Sơn giai đoạn 2010-2015 Diện tích, suất, sản lượng ngô huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010 đến 2015 Diện tích, suất, sản lượng sắn huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010 - 2015 Diện tích, suất, sản lượng lạc huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010 - 2015 Diện tích, suất, sản lượng khoai huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010 đến 2015 Diện tích, suất, sản lượng đậu huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam giai đoạn năm 2010 - 2015 Giá trị sản xuất ngành chăn nuôi huyện Quế Sơn giai đoạn 2010-2015 Trang 33 35 35 36 37 38 39 39 40 41 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Số hiệu Tên biểu đồ Trang 1.1 Cơ cấu kinh tế Tỉnh Quảng Nam năm 2010 2015 21 1.2 Cơ cấu ngành nông nghiệp Tỉnh Quảng Nam 22 2.1 Cơ cấu kinh tế huyện Quế Sơn năm 2015 33 2.2 2.3 2.4 2.5 Tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp huyện Quế Sơn Tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2010- 2015 Sự phát triển đàn trâu, bò huyện Quế Sơn giai đoạn 20102015 Sự phát triển đàn lợn huyện Quế Sơn giai đoạn 2010-2015 Sự phát triển đàn gia cầm huyện Quế Sơn giai đoạn 20102015 34 42 43 43 A PHẦN MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Từ bao đời nay, nơng nghiệp vai trị quan trọng kinh tế quốc dân Nó khơng cung cấp lương thực, thực phẩm cho người, mà cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp, tạo sản phẩm xuất tăng thu nhập cho kinh tế quốc dân Khơng nơng nghiệp góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế- xã hội, ổn định trị quốc gia, đặc biệt nước phát triển Ở Việt Nam, nông nghiệp xác định mặt trận kinh tế hàng đầu, đòn bẫy thúc đẩy phát triển đất nước q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa Trong năm qua, nơng nghiệp đạt nhiều thành tựu quan trọng Tuy nhiên, so với nước giới khu vực, nơng nghiệp nước ta cịn nhiều hạn chế Việc nguyên cứu tiềm năng, thực trạng đề giải pháp thích hợp thúc đẩy phát triển nông nghiệp vấn đề Đảng Nhà Nước quan tâm Quế sơn huyện trung du miền núi tỉnh Quảng Nam, có diện tích tự nhiên 25117,15 Đây huyện có nhiều tiềm để phát triển nông nghiệp nên nông nghiệp năm có tăng trưởng, cấu mùa vụ, trồng, vật ni chuyển dịch theo hướng tích cực, xuất số mơ hình nơng lâm kết hợp đạt hiệu kinh tế cao Tuy nhiên chưa có phát triển bền vững Việc áp dụng khoa học cơng nghệ cịn nhiều hạn chế, hiệu sử dụng đất chưa cao Hệ thống hợp tác xã, cung ứng dịch vụ chưa đáp ứng yêu cầu Là người huyện quế sơn, muốn huyện nhà ngày phát triển, đời sống nhân dân ngày nâng cao nên chọn đề tài Thực trạng giải pháp phát triển ngành nông nghiệp huyện Quế Sơn, Tỉnh Quảng Nam để nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu Đề tài tập trung phân tích tiềm thực trạng phát triển nơng nghiệp địa bàn huyện Quế Sơn đề xuất giải pháp phát triển nông nghiệp huyện thời gian tới Nhiệm vụ nghiên cứu Tổng quan vấn đề sở lí luận thực tiễn phát triển nơng nghiệp Tìm hiểu thực trạng phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn thông qua phân tích điều kiện phát triển, đánh giá thành tựu đạt được, vấn đề tồn nguyên nhân Đề xuất định hướng giải pháp cụ thể để phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu khóa luận thực trạng số giải pháp để phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn Phạm vi nghiên cứu 5.1 Phạm vi thời gian: Đề tài thu thập số liệu liên quan nông nghiệp huyện Quế Sơn giai đoạn 2010-2015 định hướng phát triển đến năm 2020 5.2 Phạm vi không gian địa bàn huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam 5.3.Phạm vi nội dung: nguyên cứu hoạt động nông nghiệp theo nghĩa rộng tiềm năng, thực trạng giải pháp phát triển nông nghiệp Quan điểm nghiên cứu 6.1 Quan điểm hệ thống Mỗi vật, tượng hệ thống hoàn chỉnh cấu tạo hệ thống cấp nhỏ hơn, đồng thời thân phận hệ thống cấp cao hơn, chúng tác động qua lại, phụ thuộc quy định lẫn Vì vậy, nghiên cứu nơng nghiệp huyện cần phải xem xét tổng thể yếu tố khác có liên quan đến phát triển 6.2 Quan điểm tổng hợp Nông nghiệp ngành có đặc thù riêng, chịu ảnh hưởng nhiều yếu tố, yếu tố tác động tương hỗ với không gian thời gian tạo thành thể tổng hợp Vì vậy, nghiên cứu ta phải nhìn nhiều góc độ khác nhau, xem xét tất mối quan hệ cách tổng hợp Cơng nghệ sản xuất cịn lạc hậu, mức độ áp dụng kĩ thuật công nghệ giới hóa, đại hóa sản xuất cịn hạn chế Hiệu hoạt động hợp tác xã nông nghiệp chưa cao Đây vấn đề cần khắc phục trình xây dựng phát triển kinh tế huyện nhà Nguyên nhân dẫn đến tình hình là: Trình độ dân trí khơng cao, sở hạ tầng sở vật chất kĩ thuật thiếu thốn, chưa đáp ứng nhu cầu sản xuất, nhiều cơng trình xuống cấp trầm trọng Thiếu vốn đầu tư mở rộng sản xuất Chính sách hổ trợ nhà nước nhiều hạn chế Ngân sách đầu tư cho nông nghiệp chưa tương xứng với tiềm Cán bố trí vào ban ngành chưa phù hợp với lực chuyên môn đào tạo Giá vật tư đầu vào cho nơng nghiệp phân bón, thuốc trừ sâu, tăng giá nông sản giảm, khó tiêu thụ Sự phối hợp cấp, ngành phát triển nông nghiệp, nông thôn chưa chặt chẽ hiệu Trình độ chun mơn, trách nhiệm số cán hạn chế Điều kiện thời tiết khắc nghiệt, hạn hán, lũ lụt thường xuyên xảy ra, địa hình chia cắt, gây khó khăn cho việc quy hoạch triển khai thực sản xuất Với huyện dân số đông, đa phần dân cư nơng dân, hoạt động kinh tế nơng nghiệp, đẩy mạnh phát triển nơng nghiệp mục tiêu hàng đầu chiến lược kinh tế xã hội huyện nhà Do vậy, cần có biện pháp phù hợp, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng sống dân cư 47 CHƯƠNG ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM 3.1 Định hướng phát triển nông nghiệp 3.1.1 Định hướng phát triển chung Phát triển nơng nghiệp cách tồn diện theo hướng phát huy lợi điều kiện tự nhiên vùng để tập trung ưu tiên phát triển sản xuất hàng hóa, gắn chuyển dịch cấu kinh tế cách phù hợp với q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa nơng nghiệp nơng thơn hội nhập kinh tế quốc tế, chủ động phát triển nông nghiệp gắn kết chặt chẽ với xây dựng nông thôn bảo vệ môi trường Tập trung đẩy mạnh ứng dụng tiến khoa học- kĩ thuật, đầu tư đồng hệ thống kết cấu hạ tầng, thực thâm canh, tăng nhanh suất hiệu kinh tế đơn vị diện tích, phát triển mạnh loại công nghiệp, phấn đấu giá trị sản xuất nơng nghiệp giai đoạn 2010-2020 bình qn tăng 4% năm 3.1.2 Định hướng phát triển nghành Về nông nghiệp: Phát triển nông nghiệp đại, bền vững, mang tính hàng hóa, phù hợp với vùng Đẩy mạnh giới hóa, ứng dụng rộng rãi tiến khoa học kĩ thuật vào sản xuất, đặc biệt ưu tiên lĩnh vực giống, áp dụng giống trồng có suất cao thih trường ổn định, ứng dụng quy trình sản xuất tiên tiến , áp dụng công nghệ vào sản xuất nhằm nâng cao suất, chất lượng, hiệu sản xuất nông nghiệp Xây dựng nông thôn theo hướng văn minh, kết cấu hạ tầng phù hợp, cấu ngành nghề tổ chức sản xuất hợp lí Khơng ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020, tốc độ kinh tế đạt 10 đến 12% , thu nhập bình quân đầu người tăng gấp đến lần so với nay, tỉ lệ hộ nghèo giảm xuống đên %, đời sống nhân dân đc cải thiện Về lâm nghiệp: tập trung phát triển loại công nghiệp, nguyên cứu khảo sát để phát triển số loại công nghiệp phù hợp với địa phương Tiến 48 hành khoanh nuôi, bảo vệ rừng tự nhiên , phủ xanh đất trống đồi núi trọc Xã hội hóa lâm nghiệp, tiếp tục giao đất giao rừng cho hộ gia đình Phát triển mạnh mơ hình nơng lâm kết hợp, mơ hình kinh tế vườn đồi xã miền núi 3.2 Các giải pháp phát triển nơng nghiệp 3.2.1 Hồn thiện sách phát triển nông nghiệp Trước hết phải xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế nói chung phát triển nơng nghiệp nói riêng cho giai đoạn định hướng đến năm 2025 Bản quy hoạch phát triển nông nghiệp sở cho việc định hướng đầu tư, tổ chức lại sản xuất, bố trí trồng, vật nuôi phù hợp với vùng, bảo đảm cho sản xuất, tiêu thụ ổn định phát triển bền vững Trong quy hoạch cần quan tâm gắn kết sản xuất với bảo quản, chế biến tiêu thụ sản phẩm, đồng mục tiêu, sách biện pháp Đặt rõ yêu cầu phát triển kinh tế phải gắn với phát triển xã hội, phát triển người, bảo vệ cải thiện môi trường sinh thái Quy hoạch phải đưa phương án sử dụng nguồn lực Theo đó, chia khơng gian huyện thành vùng khác để lựa chọn phát triển ngành sản xuất nơng nghiệp có lợi phát triển Thứ nhất, qua nghiên cứu nên phân định thành vùng: đồng bằng, trung du miền núi Thứ hai, đất đai tư liệu sản xuất chủ yếu ngành nơng nghiệp, cần tiếp tục hồn thiện sách đất đai Trong việc giao đất giao rừng, dồn điền đổi Thứ ba rà soát điều chỉnh cấu đầu tư từ ngân sách, ưu tiên nguồn vốn đầu tư phát triển nông nghiệp nông thôn Thứ tư, triển khai thực có hiệu chế, sách Đảng, Nhà Nước phát triển kinh tế địa phương Thứ năm, hoàn chỉnh sách chuyển dịch cấu nơng nghiệp Căn vào: (1) Tăng tỉ trọng lâm nghiệp giảm dần tỉ trọng nông nghiệp (2) Trong nông nghiệp tăng dần tỉ trọng ngành chăn nuôi, đặc biệt chăn nuôi đại gia súc 49 (3) Trong nội trồng trọt, tập trung phát triển công nghiệp mạnh địa phương keo lai, sắn, triển khai thí điểm để nhân rộng mơ hình trồng cao su, đồng thời có trọng phát triển lương thực mức độ định (4) Trong lâm nghiệp, đẩy mạnh trồng, chăm sóc khai thác rừng trồng đến chu kì 3.2.2 Thâm canh tăng suất Thực thâm canh nông nghiệp giải pháp để góp phần xây dựng nơng nghiệp tồn diện, mạnh mẽ vững Từng bước phân bố lại lao động nông nghiệp Thâm canh phải đôi với việc mở rộng diện tích có khả canh tác, nâng cao suất, tăng nhanh sản phẩm nông nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu kinh tế quốc dân, trọng tâm lương thực thực phẩm Tuyên truyền, phổ biến kiến thức, triển khai ứng dụng nhanh thành tựu khoa học kĩ thuật vào sản xuất nông, lâm, thủy sản Đẩy mạnh ứng dụng loại giống trồng, vật ni có suất cao, khả chịu bệnh tốt, phù hợp với điều kiện tự nhiên trình độ canh tác nhân dân địa bàn huyện Có sách ưu đãi để kêu gọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư trang thiết bị công nghệ cao vào chế biến mặt hàng nông, lâm sản, sản phẩm gỗ, sắn nhằm nâng cao giá trị nơng lâm sản Khuyến khích, hổ trợ nông dân cải tạo, sử dụng giống sản xuất nông nghiệp phù hợp với điều kiện địa phương Phát triển kinh tế nông nghiệp, đặt yêu cầu công nghệ sau thu hoạch như: bảo quản, sơ chế, vận chuyển, chế biến nông sản Cần đẩy nhanh mở rộng quy mô sản xuất nơng nghiệp việc tăng diện tích đất sản xuất cho hộ sản xuất Đồng thời tạo điều kiện cho nông dân vay vốn đầu tư thêm máy móc nơng nghiệp Chú trọng đầu tư xây dựng phát triển hệ thống thủy lợi ngày hoàn thiện, đảm bảo cung cấp đủ nước tưới phục vụ cho sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững suất cao ổn định 50 Ưu tiên đầu tư nhà máy chế biến nơng lâm sản, khuyến khích thành phần kinh tế tham gia thực quỹ bảo hiểm rủi ro, bảo hiểm giá nông sản, đảm bảo nguyên liệu sản xuất thu mua theo hợp đồng kí kết 3.2.3 Tăng cường huy động nguồn lực Huyện cần trọng điều chỉnh cấu vốn đầu tư, tăng cường đầu tư cho nông nghiệp để vừa phục vụ phát triển sản xuất nông nghiệp, giảm chi phí đầu tư, vừa để xây dựng nâng cấp kết cấu hạ tầng nơng thơn Theo đó: * Về vốn ngân sách: Ưu tiên sử dụng nguồn vốn để đầu tư cho hoạt động nguyên cứu, chuyển giao khoa học- cơng nghệ, quản lí chất lượng sản phẩm, tiêu thụ sản phẩm, Sử dụng hiệu nguồn vốn xây dựng tập trung, nguồn hổ trợ có mục tiêu, nguồn vốn chương trình phát triển nông nghiệp nông thôn để đầu tư đồng kết cấu hạ tầng Ưu tiên thực chủ trương, sách hổ trợ phát triển sản xuất Huy động, sử dụng nguồn vốn hổ trợ, đầu tư có mục tiêu, có hiệu * Vốn tín dụng Tổ chức thực tốt chủ trương, sách tín dụng phục vụ phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thơn, sách hổ trợ dự án sản xuất nông nghiệp, chế biến hàng xuất Ưu tiên dành nguồn vốn từ quỹ đầu tư phát triển tỉnh ngân hàng phát triển, ngân hàng nông nghiệp phát triển nơng thơn, ngân hàng sách xã hội vay dự án đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn nhằm phục vụ mục tiêu xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế trang trại địa bàn Có sách, hình thức cho vay vốn phù hợp để tạo điều kiện cho nơng dân tiếp cận vốn vay tín chấp, vay theo dự án sản xuất, chấp tài sản hình thành từ vốn vay,… 51 * Vốn nhân dân nguồn vốn khác Khuyến khích thành phần kinh tế đầu tư hạ tầng, cải tạo đồng ruộng, vay vốn sản xuất, đầu tư xây dựng vùng nguyên liệu, sở bảo quản, chế biến nông lâm thủy sản, sản xuất giống trồng, vật nuôi, đầu tư trồng rừng… Tạo mơi trường thơng thống để thu hút nguồn lực đầu tư vào nông nghiệp, nơng thơn huyện 3.2.4 Hồn thiện hệ thống cung ứng dịch vụ (1) Sắp xếp lại máy hoạt động quan quản lí Nhà Nước đơn vị nghiệp phục vụ trực tiếp ngành nông nghiệp Trước hết, phải nâng cao vai trò, chức phịng nơng nghiệp phát triển nơng thơn Phịng phải thực trở thành quan tổng huy việc tham mưu cho Uỷ ban nhân dân huyện lãnh đạo, điều hành phát triển ngành nông nghiệp, cần củng cố đội ngũ cán có trình độ chuyên môn, trọng công tác quy hoạch, điều hành sản xuất theo quy hoạch, xác định cấu giống, lịch thời vụ để đạo xã hướng dẫn nơng dân sản xuất Rà sốt, điều chỉnh để tránh tình trạng nhiều sở hệ thống kĩ thuật dịch vụ thực chức , tránh chồng chéo giúp đơn vị thực đầy đủ chức năng, nhiệm vụ (2) Mở rộng, giao quyền chủ động hoạt động sở hành Chuyển từ hình thức hành sang quan hệ hợp đồng Các sở cung ứng dịch vụ hình thành mạng lưới sở cung ứng dịch vụ xuống tận sở trồng trọt chăn nuôi Với chế tự hạch tán, họ có điều kiện buộc phải đào tạo thu hút sử dụng cán có lực Mặt khác, họ phải cố gắng nghiên cứu tìm sản phẩm dịch vụ có chất lượng cao để cung cấp Đối với xí nghiệp khai thác cơng trình thủy lợi huyện Quế Sơn phải tăng cường đầu tư, nâng cấp hồ, đập chứa nước hệ thống kênh thủy lợi, theo dõi chặt chẽ lịch thời vụ để tổ chức điều tiết nước hợp lí, xây dựng phương án có kế hoạch thực từ đầu năm để phịng chống hạn mùa khơ 52 3.2.5 Giải pháp tổ chức sản xuất nông nghiệp Kinh tế hộ gia đình: xác định kinh tế hộ hộ kinh tế tự chủ, cần tạo điều kiện cho họ thật chuyển biến rõ rệt Trước tiên hộ sản xuất hiệu quả, tùy vào khu vực mà huyện cần có đánh giá cụ thể, thơng qua kênh dịch vụ hổ trợ nông dân, chương trình, dự án để có biện pháp hổ trợ sản xuất, kinh doanh, hướng dẫn chuyển đổi sang mơ hình sản xuất khác phù hợp Đối với hộ lâu ổn định kinh doanh, bước đầu sản xuất hàng hóa, cần thơng qua chế hổ trợ vốn, chuyển giao công nghệ, quỹ đất để khuyến khích hộ nhanh chóng mở rộng quy mơ sản xuất, bước chun mơn hóa, đẩy mạnh chăn nuôi, đưa chăn nuôi trở thành ngành sản xuất có giá trị kinh tế cao Đối với hộ đạt trình độ sản xuất khá, Nhà Nước tạo điều kiện giúp họ mở rộng quy mô sản xuất, mở rộng thị trường Phát triển kinh tế trang trại: ưu tiên bố trí mở rộng trang trại sản xuất kinh doanh hiệu Tiếp tục hoàn thiện cải tiến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâu dài, chọn lọc, thực tốt việc chuyển giao công nghệ thiết thực, tăng cường đầu tư cho vay vốn gắn với dự án kinh doanh trang trại dự án phát triển nông nghiệp hàng hóa cộng đồng thơn xã Cần trọng lựa chọn ngành sản xuất hàng hóa phù hợp, có thị trường tiêu thụ đưa lại lợi nhuận cao hơn, mạnh dạng tổ chức lại quy mô sản xuất mình, chủ động thực hợp đồng đầu vào với doanh nghiệp vật tư kĩ thuật tiêu thụ sản phẩm Kinh tế hợp tác xã: chấn chỉnh lại nhận thức chất, mơ hình hợp tác xã Những đơn vị khơng thể tổ chức lại theo đặc trưng chất hợp tác xã giải thể, chuyển sang hình thức khác Phải đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán hợp tác xã để nâng cao kiến thức chuyên môn, ứng dụng khoa học công nghệ sản xuất kinh doanh Trong trình tổ chức sản xuất nơng nghiệp,ngồi việc củng cố, nâng cao hoạt động sản xuất kinh doanh thành phần kinh tế, vấn đề cần 53 quan tâm liên kết thành phần kinh tế, tổ chức kinh doanh phát triển nông nghiệp 3.2.6 Cải thiện sở hạ tầng Tiếp tục ưu tiên bố trí nguồn lực đầu tư cơng trình thủy lợi theo hướng đa mục tiêu Trước mắt, đầu tư hồ, mở rộng kiên cố hóa kênh mương để mở rộng vùng tưới diện tích khơng chủ động như: Phú Thọ, Quế Thuận phần xã Quế Hiệp Rà sốt, phương án vận hành, hồn thiện hệ thống tổ chức quản lí thủy lợi việc quản lí, điều tiết nước đảm bảo hiệu quả, nâng cao hiệu suất sử dụng cơng trình thủy lợi Tập trung phát triển giao thông nông thôn để phục vụ lại cho nhân dân, giảm chi phí vận chuyển, khai thác tạo điều kiện phát triển kinh tế vườn rừng, kinh tế trang trại xã trung du Tổ chức tốt chương trình bê thơng hóa giao thông nông thôn, giao thông nội đồng Cải tạo phát triển đồng hệ thống lưới điện Khuyến khích đầu tư sở chuyển giao khoa học- công nghệ phục vụ cho công tác nông nghiệp, đầu tư phát triển trung tâm, trạm giống, khuyến nông sở 3.2.7 Thị trường tiêu thụ Thị trường tiêu thụ yếu tố quan trọng để phát triển nông nghiệp cách ổn định Do đó, trước tiên phải có phương án quy hoạch vùng sản xuất, tăng cường thông tin kinh tế, dự báo giá thị trường, tìm kiếm thị trường cho sản phẩm nơng sản nhằm định hướng phát triển nơng nghiệp hợp lí Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại để quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu địa bàn, thông qua liên kết liên doanh để mở rộng sản xuất, dự báo thị trường… nhằm ổn định phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa Bên cạnh đó, khẩn trương đầu tư hồn thiện kết cấu hạ tầng khu, cụm công nghiệp để thu hút doanh nghiệp đầu tư, ưu tiên bố trí cơng nghiệp chế biến nơng lâm sản để giải sản phẩm đầu cho nông dân, ý tạo điều kiện phát triển làng nghề truyền thống địa phương phở sắn, gà tre, để 54 vừa phát triển du lịch, tăng thu nhập cho nông dân, đồng thời kênh tiêu thụ nơng sản Bên cạnh đó, cịn phải quan tâm đến việc phát triển sở chế biến nhỏ để tác động tích cực đến việc lưu thơng tiêu thụ, góp phần giải lao động nơng nhàn Tăng cường kiểm tra, giám soát thị trường sản phẩm đầu vào ngành nông nghiệp giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tổ chức tốt hoạt động chợ địa bàn 3.3 Phương hướng phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn tính đến năm 2020 3.3.1 Phương hướng chung Tăng cường lãnh đạo vào hệ thống trị nhằm huy động nguồn lực nhân dân toàn huyện để tập trung lãnh đạo, đạo, triển khai thực Chương trình xây dựng nơng thơn đạt hiệu Đồng thời, đẩy mạnh thực Kế hoạch tái cấu ngành nơng nghiệp cách tồn diện, việc chuyển dịch cấu kinh tế nông nghiệp - nơng thơn theo hướng sản xuất hàng hóa, xây dựng cánh đồng mẫu, cánh đồng kỹ thuật, vùng sản xuất giống; thực chủ trương dồn điền, đổi chỉnh trang đồng ruộng gắn với việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ sản xuất phát triển giới hố nơng nghiệp Đẩy mạnh cơng tác chuyển đổi cấu giống trồng, vật nuôi theo quy hoạch; sở lấy giá trị sản xuất, hiệu kinh tế làm thước đo mục tiêu phấn đấu Nhân rộng mơ hình thực nghiệm trồng có hiệu cao, đầu sản phẩm ổn định; tập trung đạo sản xuất lịch thời vụ, làm tốt công tác quản lý, tưới tiêu phục vụ sản xuất vụ; làm tốt công tác giống trồng vật nuôi, thực tốt quy trình canh tác an tồn để tăng sản lượng, chất lượng nông sản 3.3.2 Phương hướng phát triển ngành Về nơng nghiệp: tăng diện tích loại trồng, vật nuôi cho hiệu kinh tế cao Đồng thời, áp dụng thành tựu khoa học kĩ thuật, loại giống tổ chức tập huấn cho nhân dân địa bàn huyện kinh nghiệm chế sản xuất loại trông vật nuôi nhằm nâng cao suất 55 Về lâm nghiệp: Tuyên truyền vận động nhân dân trồng rừng gỗ lớn, kết hợp trồng dược liệu tán rừng để nâng cao thu nhập Đẩy mạnh công tác tuyên truyền thường xuyên, rộng khắp với nhiều hình thức phong phú, sinh động, dễ hiểu để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cán bộ, nhân dân Quản lý có hiệu tài nguyên rừng, kiểm tra, theo dõi thống kê lâm sản lấy từ rừng; tiếp tục quản lý chặt chẽ nguồn gốc gỗ vườn, gỗ rừng trồng theo Thông tư số 01/2012/TT- BNNPTNT ngày 04/01/2012 Bộ Nông nghiệp & PTNT Quy định hồ sơ lâm sản hợp pháp kiểm tra lâm sản; theo dõi diễn biến rừng phần mềm vi tính Duy trì kiểm tra việc ni động vật hoang dã thơng thường sở địa bàn huyện Phối hợp triển khai thực công tác điều chỉnh quy hoạch 03 loại rừng đảm bảo cho công tác quản lý bảo vệ phát triển rừng Về Thủy lợi, phòng chống thiên tai di dân-tái định cư Tiếp tục đạo củng cố, kiện toàn hệ thống quản lý thủy nông sở; tăng cường công tác quản lý, bảo vệ an tồn hồ, đập; rà sốt, đạo công tác cắm mốc hành lang bảo vệ cơng trình thủy lợi, lập lại trật tự kiên xử lý việc lấn chiếm, vi phạm hành lang an tồn cơng trình địa bàn huyện Đẩy mạnh công tác tu, bảo dưỡng, sửa chữa cơng trình thủy lợi, tổ chức tốt việc nạo vét kênh mương nội đồng, đảm bảo yêu cầu vận hành phục vụ tưới tiêu đạt hiệu Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tổ chức thực có hiệu cơng tác đầu tư xây dựng cơng trình thủy lợi kiên cố hóa kênh mương Kiểm tra, rà sốt chặt chẽ diện tích phục vụ tưới cơng trình thủy lợi địa phương quản lý, thực tốt sách miễn giảm, cấp bù thủy lợi phí theo quy định Tiếp tục triển khai công tác thu nộp Quỹ phịng, chống thiên tai quy định hồn thành tiêu tỉnh giao 56 Tập trung đạo xây dựng phương án phòng, chống thiên tai địa phương phương án phòng, chống lụt, bão cơng trình hồ chứa nước, đảm bảo an tồn cho vùng hạ lưu có cố cơng trình Làm tốt cơng tác di dời dân, tái định cư nơi ngập lụt, sạt lở, di dời đến nơi an toàn 57 C PHẦN KẾT LUẬN Trên sở nắm vững quan điểm nghiên cứu việc bám sát mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu kết hợp với phương pháp nghiên cứu, đề tài đạt kết sau: Tổng hợp có chọn lọc vấn đề lí luận, đặc trưng có liên quan đến đề tài như: Khái niệm sản xuất nơng nghiệp, phát triển nơng nghiệp, vai trị, đặc điểm ngành nông nghiệp nhân tố ảnh hưởng đến phát triển ngành nông nghiệp… Đề tài khái quát huyện Quế Sơn Tỉnh Quảng Nam, sâu phân tích nguồn lực để phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn, bao gồm nguồn lực tự nhiên kinh tế - xã hội Trong đó, đề tài tập trung làm rõ nguồn lực ảnh hưởng tích cực, tiêu cực q trình phát triển nơng nghiệp Dựa vào số liệu, tài liệu thu thập được, đề tài trình bày tranh nơng nghiệp huyện Quế Sơn từ năm 2010 đến Trong đó, tập trung trình bày tình hình phát triển chung, thực trạng phát triển phân bố ngành cụ thể Qua đó, đề tài đánh giá chung kết tồn tại, yếu số nguyên nhân tồn Dựa thực trạng phát triển nông nghiệp định hướng phát triển nông nghiệp Huyện Quế Sơn đến năm 2020, đề tài đưa giải pháp thúc đẩy phát triển nông nghiệp Tuy nhiên, thời gian lực hạn chế nên đề tài cịn nhiều thiếu sót Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình sản xuất nông nghiệp chưa nêu bậc thực trạng chất lượng sống hộ gia đình,… 58 D TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo cáo tổng kết phát triển nơng nghiệp huyện Quế Sơn năm 2010, Phịng nông nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sơn Báo cáo tổng kết phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn năm 2011, Phịng nơng nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sơn Báo cáo tổng kết phát triển nơng nghiệp huyện Quế Sơn năm 2012, Phịng nông nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sơn Báo cáo tổng kết phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn năm 2013, Phịng nơng nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sơn Báo cáo tổng kết phát triển nơng nghiệp huyện Quế Sơn năm 2014, Phịng nông nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sõn Báo cáo tổng kết phát triển nông nghiệp huyện Quế Sơn năm 2015, Phịng nơng nghiệp phát triển nông thôn huyện Quế Sơn Báo cáo đánh giá kết thực phương hướng phát triển tới năm 2020, Phịng nơng nghiệp phát triển nơng thơn huyện Quế Sơn Chi cục huyện Quế Sơn, Niên giám thống kê năm 2015 Nguyễn Thị Kim Dung, Giáo trình kinh tế phát triển 10 Lê Văn Khoa, Nông nghiệp môi trường, NXBGD 11 Nguyễn Thị Mai, Nghiên cứu nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nơng nghiệp, Khóa luận tốt nghiệp trường ĐHSP Đà Nẵng 12 Nguyễn Minh Tuệ, Giáo trình địa lí kinh tế xã hội đại cương 13 Đồn Thị Thơng (2013), Bài giảng kinh tế xã hội đại cương, trường Đại Học Sư Phạm- ĐHĐN 14 Các trang web: http://google.com.vn 59 PHỤ LỤC (a) (b) (a) Trang trại nuôi gia cầm ông phạm Dũng thôn Mông Nghệ Nam xã Quế Phú (b) Đàn vịt bà Lê Thị Vân thôn Đồng Tràm Tây xã Quế Phú, huyện Quế Sơn (a) (b) (a) Trang trại bị ơng Nguyễn Văn Tân thôn Mông Nghệ Nam xã Quế Phú, huyện Quế Sơn (b)Trang trại nuôi heo ông Phạm Dũng thôn Mông Nghệ Nam xã Quế Phú, huyện Quế Sơn (a) (b) (a) Vườn trồng sắn bà Nguyễn Thị Thanh thôn xã Phú Thọ (b) Vườn trồng ngô bà Lê Thị Nhân thôn Đồng Tràm Tây, xã Quế Phú, huyện Quế Sơn (a) (b) (a) Cánh đồng lúa thôn Trung Vĩnh xã Quế Xuân 1, huyện Quế Sơn (b) Cánh đồng lúa thôn Đồng Tràm Tây, xã Quế Phú, huyện Quế Sơn Vùng trồng keo lai giống bà xã Quế Hiệp huyện Quế Sơn ... 1.8.1 Thực trạng phát triển kinh tế Tỉnh Quảng Nam 20 1.8.2 Thực trạng phát triển nông nghiệp Tỉnh Quảng Nam 21 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM ... PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN QUẾ SƠN TỈNH QUẢNG NAM 2.1 Khái quát chung huyện Quế Sơn tỉnh Quảng Nam Quế Sơn huyện trung du tỉnh Quảng Nam Tổng diện tích tự nhiên huyện 251,17 km2, nằm cách tỉnh. .. cầu Là người huyện quế sơn, muốn huyện nhà ngày phát triển, đời sống nhân dân ngày nâng cao nên chọn đề tài Thực trạng giải pháp phát triển ngành nông nghiệp huyện Quế Sơn, Tỉnh Quảng Nam để nghiên