YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TỬ VONG Ở TRẺ SƠ SINH DỊ TẬT TEO HỖNG-HỒI TRÀNG TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG ThS BSCKII GIANG TRẦN PHƯƠNG LINH CN VÕ THỊ THẬT TS.BS PHẠM DIỆP THÙY DƯƠNG NỘI DUNG ĐẶT VẤN ĐỀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN KẾT LUẬN ĐẶT VẤN ĐỀ ĐẶT VẤN ĐỀ Teo hỗng-hồi tràng dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa Chương trình giám sát dị tật bẩm sinh Châu Âu (1/1990 - 12/2006) 0,7/10 000 Karen Walker, Úc (1992 - 2003) 2,9/10 000 Forrester, Hawaii (1986 - 2000) Takahashi, Nhật Bản (1/1993 - 12/2011) 2,9/10 000 1,49/10 000 ĐẶT VẤN ĐỀ Tỉ lệ teo hỗng-hồi tràng dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa Trần Thống Nhất BV Nhi Đồng (1/2010 - 4/2011) Trần Thị Lam BV Nhi Đồng (10/2014 – 10/2015) 7,4% (8/108) 11,4% (37/324) Nguyễn Trần Nam BV Nhi Đồng (3/2005 - 11/2005) 16,21% (18/111) PHÂN LOẠI TEO HỖNG-HỒI TRÀNG Type I Type II Type IIIa Type IIIb Type IV TỬ VONG > 90% Trước 1950s Cuối năm 1950s 30% Tiến gây mê, hồi sức tốt trước sau mổ 4-13% Năm 2000 → Biến chứng 28% BIẾN CHỨNG Xì rị miệng nối Hội chứng ruột ngắn Tắc ruột dính BIẾN CHỨNG Chậm hoạt động miệng nối Nhiễm trùng vết mổ Hẹp miệng nối BIẾN CHỨNG Nhiễm trùng huyết Viêm phổi BIẾN CHỨNG Nhiễm trùng huyết đường truyền trung tâm Vàng da ứ mật ĐẶT VẤN ĐỀ ❖ Ít nghiên cứu yếu tố nguy gây tử vong dị tật teo hỗng- hồi tràng giới Việt Nam ❖ Việt Nam: nghiên cứu tập trung hiệu phương pháp phẫu thuật KẾT QUẢ & BÀN LUẬN KẾT QUẢ 4/2012 – 4/2018: 155 trường hợp teo hỗng – hồi tràng 27 tử vong 40 37 35 32 30 28 24 25 20 14 15 11 10 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Tháng 04-2018 ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ N= 155 Đặc điểm Giới Tuổi thai (tuần) CNLS (gram) Nữ/ nam = 1,04/1 Nam Nữ Đủ tháng Non tháng Già tháng Đủ cân Nhẹ cân Dư cân n (%) TB ± SD (min – max) 76 49,03 79 50,97 87 56,13 68 43,87 0 36,93 ± 2,82 (30 – 40) 100 64,52 54 34,84 0,65 2705 ± 614,27 (1200- 4200) Tuổi thai: Piper 36,3 ± 3,1 Calisti 36 tuần CNLS: Piper, Stollman 2800 gr; Calisti 2644 gr; Walker 2742 gr Shakya 2700 gr; Ghafouri 2400 gr Huỳnh Thị Phương Anh 2500 gr ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG Đặc điểm N= 155 n (%) Nôn / ứ dịch mật 124 80 Chướng bụng 99 63,87 95 61,29 16 10,32 2,58 Triệu chứng tiêu Khơng tiêu phân hóa Tiêu kết thể phân su Thành bụng nề đỏ đau Y văn, Prasad, Trần Thống Nhất, Huỳnh Thị Phương Anh ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG Có kèm theo dị tật bẩm sinh khác Đặc điểm Dị dạng đường tiêu hóa khác Xoay ruột bất toàn Teo đại tràng Hở thành bụng Teo đại tràng + khơng hậu mơn Xoay ruột bất tồn + teo tá tràng Hirschsprung toàn đại tràng Loạn sản thần kinh- ruột Thoát vị rốn Tồn ổ nhớp Viêm phúc mạc bào thai thủng hồi tràng 23,87 Chúng (%) (N= 155) 14,19 3,87 3,87 1,87 0,65 0,65 0,65 0,65 0,65 0,65 0,65 Stollman (%) (N= 114) 24 15 Kumaran (%) (N= 83) 13,25 1,2 ĐẶC ĐIỂM CẬN LÂM SÀNG HỖ TRỢ CHẨN ĐOÁN Đặc điểm Siêu âm bụng có hình ảnh bất thường Dãn quai ruột non ± xẹp ruột X – quang bụng không sửa soạn N= 155 n (%) 94 65 60,65 41,94 Quai ruột dãn 119 76,77 Hình ảnh bóng 13 8,39 Mức khí dịch 12 7,74 12 7,74 1,94 Bình thường Nốt vơi hóa ĐẶC ĐIỂM PHÂN LOẠI TEO HỖNG- HỒI TRÀNG Nghiên cứu Kumaran cộng (1976- 1998) N= 83 Stollman cộng (1971-2004) N= 106 Millar cộng (1959- 2015) N= 363 Huỳnh Thị Phương Anh (2002- 2004) N= 66 Chúng (2012- 2018) N= 155 I 21 (25,3) II 18 (21,69) n (%) IIIa 20 (24,09) 17 (16) 22 (21) 25 (24) 11 (10) 23 (22) 86 (24) 81 (22) 12 (18,2) 36 55 69 (10) (15) (19) Hẹp hỗng- hồi tràng 36 (10%) 32 (3) (48,5) (6,1) 16 (24,2) 28 (18,06) (5,81) 52 (33,55) 51 (32,90) IIIb (4,82) IV 20 (21,69) 15 (9,68) BIẾN CHỨNG 23,87% 25% 20% 14,19% 15% 10% 5,16% 2,58% 5% 1,94% 1,29% 0% Chậm hoạt dộng miệng nối Nhiễm trùng vết mổ Hội chứng ruột ngắn Stollman 13%, Gupta 12,5%, Kumaran 11%, Piper 8% Huỳnh Thị Phương Anh 36,4% Tongsin: chậm hoạt động miệng nối nguyên nhân gây tử vong Tắc ruột dính Xì rị miệng nối Hẹp miệng nối BIẾN CHỨNG 67,74% 70% 60% 50% 40% 20,65% 30% 18,71% 20% 3,23% 10% 0% Nhiễm trùng huyết Cấy máu (+) 31,6% Vàng da ứ mật Viêm phổi Nhiễm trùng huyết đường truyền tĩnh mạch trung ương Ezomik tử vong 15,5% Ghafouri tử vong 18,4%: NTH Huỳnh Thị Phương Anh: 81,8%, NTH - tử vong (p=0,015) KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ Tác giả, nước 17.42% 82.58% Sống Tử vong (bệnh nặng xin về) Giai đoạn Dân số Vecchia (Indiana- Mỹ) 1972 - 1997 128 Tử vong (%) 16 Stollman (Hà Lan) 1971 - 2004 114 11 Burjonrappa (New York) 1975 - 2005 63 11,7 Calisti (Ý) 1992 - 2009 34 4,6 Shakya (Nepal) 2004 - 2008 28 28,5 Tongsin (Thái Lan) 1988 - 2007 142 23,94 Huỳnh Thị Phương Anh (Nhi Đồng 1) Chúng 2002 - 2004 66 28,8 2012 - 2018 155 17,42 MỐI LIÊN QUAN GIỮA TỬ VONG VỚI YẾU TỐ DỊCH TỄ, LÂM SÀNG, BIẾN CHỨNG ❖ Non tháng ❖ Chậm hoạt động miệng nối ❖ Nhẹ cân ❖ Hội chứng ruột ngắn ❖ Dị tật đường tiêu hóa khác kèm ❖ Viêm phổi ❖ Cấy máu (+) ❖ Nhiễm trùng huyết ❖ Type I, IV ❖ Vàng da ứ mật MỐI LIÊN QUAN GIỮA TỬ VONG VỚI YẾU TỐ DỊCH TỄ, LÂM SÀNG, BIẾN CHỨNG ❖ Phân tích đa biến hồi quy Poisson Các yếu tố liên quan đến tử vong PRhc Phc KTC 95% 4,85 0,0001 2,14 – 10,99 3,1 0,001 1,61 – 5,98 Cấy máu dương tính 3,06 0,008 1,35 – 6,95 Dị tật đường tiêu hóa khác kèm 2,12 0,017 1,15 – 3,91 Biến chứng viêm phổi 1,89 0,042 1,02 – 3,48 Biến chứng hội chứng ruột ngắn Biến chứng chậm hoạt động miệng nối ❖ Hc: hiệu chỉnh KẾT LUẬN KẾT LUẬN ❖ Tỉ lệ tử vong dị tật teo hỗng- hồi tràng cao ❖ Hội chứng ruột ngắn chậm hoạt động miệng nối biến chứng làm tăng tỉ lệ tử vong dị tật teo hỗng-hồi tràng CHÂN THÀNH CẢM ƠN!