môn ngữ văn lớp 11 Chơng trình chuẩn (áp dụng từ năm học 2008 - 2009) Cả năm: 37 tuần = 123 tiết Học kì I: 19 tuần = 72 tiết Học kì II:18 tuần = 51 tiết Học kì II Tuần Tiết Tên bài 20 73 Lu biệt khi xuất dơng 74 Nghĩa của câu 21 75 Viết bài làm văn số 5: Nghị luận xã hội 76 Hầu trời 22 77 Nghĩa của câu (tiếp) 78 Vội vàng 23 79 Thao tác lập luận bác bỏ 80 Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ 81 Tràng giang 24 82,83 Đây thôn Vỹ Dạ 84 Trả bài làm văn số 5. Ra đề bài số 6-nghị luận văn học (học sinh làm ở nhà) 25 85 Chiều tối Chiều tối 86 Từ ấy 87 Đọc thêm: + Lai Tân + Nhớ đồng +Tơng t + Chiều xuân 26 88 Làm văn Tiểu sử tóm tắt 89,90 Đặc điểm loại hình của Tiếng Việt 27 91,92 Tôi yêu em Đọc thêm: Bài thơ số 28 93 Trả bài số 6 28 94,95 Ngời trong bao 96 Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt 29 97,98 Ngời cầm quyền khôi phục uy quyền 99 Thao tác lập luận bình luận 30 100 Về luân lí xã hội ở nớc ta 101 Đọc thêm: Tiếng mẹ đẻ- nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức 102 Luyện tập thao tác lập luận bình luận 31 103,104 Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác 105 Phong cách ngôn ngữ chính luận 32 106,107 Một thời đại trong thi ca (Trích Thi nhân Việt Nam ) 108 Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp) 33 109,110 Một số thể loại văn học: kịch, văn nghị luận 111 Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận 34 112,113 Ôn tập văn học 114 Tóm tắt văn bản nghị luận 35 115,116 Ôn tập Tiếng Việt 117 Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận 36 118 Ôn tập làm văn 119,120 Kiểm tra tổng hợp cuối năm 37 121 Trả bài kiểm tra tổng hợp cuối năm 122,123 Hớng dẫn ôn tập trong hè. 1 Trng THPT DL Quang Trung Giỏo Viờn: Nguyn Th Trinh Ngy son: Lp 11A1 11A3 Ngy ging Hc sinh vng Hc sinh vo mun H.s kim tra ming Tiết: 73 Ngy son:. Ngày dạy: Lu biệt khi xuất dơng (Xuất dơng lu biệt) --- Phan Bội Châu --- A. Mục tiêu bài học: Giúp HS: - Thấy đợc chí lớn, khí phách anh hùng, tinh thần quyết liệt của nhân vật trữ tình trong bài thơ. - Cảm nhận đợc nét đặc sắc về phơng diện nghệ thuật của bài thơ thể hiện qua giọng điệu, lối dùng từ ngữ, mạch liên tởng. B. Phần chuẩn bị: - GV: SGK SGV- GA - HS: SGK C. Hoạt động dạy học: I. ổn định tổ chức II. Kiểm tra bài cũ: ( Kiểm tra việc chuẩn bị ở nhà của học sinh) III. Bài mới: LVB: PBC l ng u tiờn trong lịch sử văn học Việt Nam cú ý tởng dựng vn chng tuyờn truyn, vn ng cách mạng (nhn mnh m trc tip m TG ó x l tuyờn truyn ng li CM cho ND, khớch l tinh thn YN, ý chớ chin u, vn ng ụng o ng bo tham gia vo khi i k DT hp sc ỏnh ui k thự. Nhng ỏng th vn tuyờn truyn y ch cú th chinh phc lũng ng khi nú thm m cx tr tỡnh, xut phỏt t trỏi tim nhit huyt ca TG. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hs làm việc với Sgk (?) Nêu nội dung chính của phần tiểu dẫn? I.Tìm hiểu chung 1.Tiểu dẫn a.Tác giả +Phan Bội Châu (1867-1940).Thuở nhỏ có tên là Phan Văn San. Hiệu là Sào Nam. +Ông sinh trởng trong một gia đình nhà Nho, tại làng Đan Nhiệm, Nam Hoà, Nam Đàn, Nghệ An. +Ông nổi tiếng thần đồng: 13 tuổi đỗ đầu huyện, 16 tuổi đỗ đầu xứ, 33 tuổi (1900) đỗ Giải nguyên trờng Nghệ An . +Ông nổi tiếng thần đồng +Phan Bội Châu là nhà Nho Việt Nam đầu tiên nuôi ý tởng tìm đờng cứu nớc. Năm 1904, ông lập Hội Duy Tân-tổ chức cách mạng theo đờng lối dân chủ t sản. +Phan Bội Châu là nhà Nho Việt Nam đầu tiên nuôi ý tởng tìm đờng cứu nớc. +Năm 1905, theo chủ trơng của Hội Duy Tân, Phan Bội Châu lãnh đạo phong trào Đông Du và xuất dơng sang Nhật. +Năm 1912, ông thành lập Việt Nam Quang phục hội. + Ông mất ở Huế năm 1940. 2 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Cũng năm này ông bị Nam triều (đứng sau là thực dân Pháp) kết án tử hình vắng mặt. Năm 1925, ông bị thực dân Pháp bắt cóc ở Trung Quốc, chúng định đem ông về nớc để thủ tiêu bí mật. Việc bại lộ, thực dân Pháp phải đem ông ra xét xử công khai, trớc sự đấu tranh mạnh mẽ của nhân dân, chúng phải xoá án khổ sai chung thân và đa ông về quản thúc (giam lỏng) tại Huế. ông mất ở đây năm 1940. (?) Suy nghĩ của em về sự nghiệp cách mạng của Phan Bội Châu? Sự nghiệp cứu nớc của ông tuy không thành, nhng đã khơi dậy tinh thần yêu nớc mạnh mẽ trong mọi tầng lớp nhân dân. Phan Bội Châu là ngời khởi xớng, là ngọn cờ đầu của phong trào yêu nớc và cách mạng Việt Nam, trong khoảng 20 năm đầu của thế kỉ XX. (?) Kể tên những tác phẩm trong sự nghiệp văn chơng của Phan Bội Châu? -Năm 17 tuổi, viết : Bình Tây thu Bắc, dán ở các cổng trong làng, để kêu gọi mọi ngời hởng ứng phong trào Cần Vơng. -Trong quá trình hoạt động cách mạng, Phan Bội Châu đã sáng tác nhiều tác phẩm, thuộc nhiều thể loại khác nhau, bằng chữ Hán và chữ Nôm. +Bái thạch vi huynh phú (1987) +Việt Nam vong quốc sử (1905) +Hải ngoại huyết th (1914) +Ngục trung th (1906) +Trùng quang tâm sử (1921-1925) +Văn tế Phan Châu Trinh (1926) +Phan Bội Châu văn tập và Phan Sào Nam tiên sinh quốc văn thi tập (hai tập văn thơ này làm trong thời gian cụ Phan bị thực dân Pháp giam lỏng tại Huế) +Phan Bội Châu niên biểu (1929) +Phan Bội Châu văn tập và Phan Sào Nam tiên sinh quốc văn thi tập (?) Nội dung chính thơ văn Phan Bội Châu ? -Thơ văn Phan Bội Châu sôi sục, nóng bỏng tinh thần yêu nớc; Thơ văn ông đã thành công trong việc tuyên truyền, cổ vũ tinh thần, ý chí dân tộc và hành động cứu nớc. Thơ văn ông giàu nhiệt huyết, có ảnh hởng sâu rộng trong nhân dân. ông đợc coi là cây bút xuất sắc nhất trong những năm đầu thế kỉ XX. (?) Nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ? -Duy Tân hội đợc thành lập năm 1905, khi phong trào Cần Vơng đã cho thấy sự bế tắc của con đờng cứu nớc theo t t- ởng phong kiến do các sĩ phu yêu nớc lãnh đạo. Phan Sào Nam, lúc này còn rất trẻ đã biểu hiện quyết tâm vợt qua giáo lí đã lỗi thời của đạo Nho để đón nhận luồng t tởng mới, tìm hớng mới khôi phục giang sơn. Phong trào Đông Du đợc nhóm lên, đặt cơ sở, tạo cốt cán cho phong trào cách mạng trong nớc và chủ trơng cầu Nhật giúp Việt Nam đánh Pháp. b. Tác phẩm: -Lu biệt khi xuất dơng đợc viết trong bữa cơm ngày tết cụ Phan tổ chức ở nhà mình, để chia tay với bạn đồng chí trớc lúc lên đờng. (?) Em hãy nêu bố cục bài thơ? 2.Văn bản Thơ Nôm Đờng luật cũng nh thơ Đờng Luật thờng có bố cục 4 cặp câu (Đề, thực, luận, kết) hay 4 câu trên, 4 câu dới. Có thể chia bài thơ làm hai phần: *Bốn câu trên: Quan niệm mới về chí làm trai, cùng ý thức của cái tôi đầy trách nhiệm. *Bốn câu còn lại: ý thức đợc nỗi nhục mất nớc, sự lỗi thời của nền học vấn cũ, đồng thời thể hiện khát vọng hăm hở, dấn thân trên hành trình cứu nớc. 3 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt (?) Hs đọc bốn câu đầu Câu thơ đầu nói về điều gì? Có phải cụ Phan là ngời đầu tiên nói về chí làm trai? Sinh ra làm thân nam nhi, phải làm đợc những việc lớn lao kì lạ, trọng đại cho đời. Các bậc tiền nhân trớc nh: Nguyễn Trãi, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Công Trứ đã từng nói nhiều về chí làm trai (?) Cái lạ ấy theo em là gì? Lời nhắc nhở: làm trai phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, không nên trông chờ. (lẽ nào cuộc sống muốn đến đâu thì đến, mình là kẻ đứng ngoài vô can. II. Đọc-hiểu văn bản 1. Bốn câu đầu Làm trai phải lạ ở trên đời - quan nim v chớ lm trai . + Lm trai phi l / Khụng sng tm thng m phi lm nờn nghip ln, lu li ting thm muụn i. Sinh ra làm thân nam nhi, phải làm đợc những việc lớn lao kì lạ, trọng đại cho đời. (?) Chí làm trai của cụ Phan có điều gì khác so với các bậc tiền nhân? Trừ độc, trừ tham, trừ bạo ngợc Có nhân, có chí, có anh hùng (Nguyễn Trãi- Bảo kính cảnh giới số 5) Công danh nam tử còn vơng nợ Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu (Phạm Ngũ lão- Tỏ lòng) Làm trai sống ở trong trời đất Phải có danh gì với núi sông (Nguyễn Công Trứ- Chí làm trai) Chí làm trai mà các bậc tiền nhân nhắc đến gắn với lí tởng phong kiến, gắn với nhân nghĩa, chí khí, với công danh sự nghiệp. Chí làm trai theo quan niệm mới mẻ của cụ Phan: Phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, phải làm những việc phi thờng, phải gắn liền với sự nghiệp cứu nớc. ý tởng lớn lao, mới mẻ này đã giúp Phan Bội Châu thể hiện cái tôi đầy trách nhiệm của mình, trong những câu thơ tiếp theo * Cỏch dựng cõu khng nh, li th mc mc, nhp th rn ri, dt khoỏt Hai cõu th th hin mt quan nim ht sc mi m v chớ lm trai, khng nh mt l sng p v cng l lý tng v tm vúc ca ngi lm trai : kho khon, ngang tng, ngo ngh, thỏch thc vi cn khụn. - Chí làm trai mà các bậc tiền nhân gắn với nhân nghĩa, chí khí, với công danh sự nghiệp. - Chí làm trai theo quan niệm mới mẻ của cụ Phan: Phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, phải làm những việc phi thờng, phải gắn liền với sự nghiệp cứu nớc. Hai cõu th th hin mt quan nim ht sc mi m v chớ lm trai, khng nh mt l sng p v cng l lý tng v tm vúc ca ngi lm trai (?) Suy nghĩ của em về hai câu thơ tiếp theo? í thc trỏch nhim ca ngi trai trc thi cuc. Trong khong trm nm cn cú t + Tỏc gi t ý thc v cỏi TễI ( ngó, tụi, t) t ho v vai trũ ca mỡnh trong cuc i ( 100) v trong xó hi lch s ( ngn nm sau). Khng nh dt khoỏt : Chớ lm trai gn vi ý thc v cỏi tụi cỏi tụi cụng dõn y tinh thn trỏch nhim trc cuc i. - Tự nhận gánh vác việc giang sơn một cách tự giác, Nói bằng cả tâm huyết, bằng tấm lòng sục sôi của mình. Phá vỡ tính quy phạm của văn học trung đại (Tính phi ngã). Gv: nghệ thuật tuyên truyền chỉ đạt đợc hiệu quả, khi tác Trong khoảng trăm năm cần có tớ - Khẳng định đầy tự hào, đầy trách nhiệm: dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp cứu nớc. 4 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt phẩm đợc viết bằng cả tấm lòng, tâm huyết, niềm tin chân thật! Cụ Phan không hề khẳng định mình và phủ nhận mai sau, mà muốn nói lịch sử là một dòng chảy liên tục, có sự góp mặt và tham gia gánh vác công việc của nhiều thế hệ! có niềm tin với mình nh thế nào, với mai sau nh thế nào mới viết đợc những câu thơ nh thế Sau này muôn thuở há không ai? - Gong th nghi vn nhng nhm khng nh quyt lit hn quan nim cụng danh mi m, tin b ca nh th hng v T quc v nhõn dõn. (?) Thái độ của tác giả trớc tình cảnh đất nớc trong hiện tại? Nhục hoài! Việc học hành thi cử cũ, không còn phù hợp với tình hình đất nớc hiện tại. (Cụ không hề phủ nhận Nho giáo, cụ chỉ muốn kêu gọi sự thức thời, tinh thần hành động vì sự nghiệp giải phóng dân tộc! Con ngời tràn đầy nhiệt huyết, cá tính mạnh mẽ a hành động đã dùng Tử hĩ (chết rồi); Đồ nhuế (nhơ nhuốc); Si (ngu) Các từ trong bản dịch: nhục, hoài; cha thể hiện đợc các từ Đồ nhuế, Si trong nguyên tác. 2. Bốn câu cuối Non sông đã chết Hiền thánh còn đâu? . Quan nim sng ca k s trc thi cuc. Hai cõu th tip tc trin khai gn chớ lm trai vo thi cuc ca nc nh : + Non sụng ó cht / mt cỏch núi rt hay, rt cm ng v ni au thng ca t nc b nụ l. L nam nhi l k s sng phi sng nụ l l sng nhc. + Hin thỏnh cũn õu/ Ph nh cỏch hc c k, lc hu l c sỏch thỏnh hin cỏch hc khụng hp thi , vụ ngha Hai cõu th cú t tng tin b v sõu sc nht , cho thy Phan Bi Chõu l mt chớ s tiờn phong. Những từ phủ định đầy ấn tợng: (?) Hs đọc hai câu thơ cuối - Khát vọng hành động, t thế của nhân vật trữ tình đợc thể hiện qua các từ chỉ không gian: Trờng phong đông hải Thiên trùng bạch lãng vừa kì vĩ, vừa rộng lớn gây ấn t- ợng sâu sắc về con ngời của vũ trụ. (Con ngời trong thơ xa cha phải là con ngời các nhân, cá thể mà là con ngời vũ trụ) Hình ảnh mang tính vũ trụ ấy có tác dụng tô đậm phẩm chất của nhân vật trữ tình, đó là khát vọng là t thế hăm hở lên đờng cứu nớc. - Khỏt vng, t th bui lờn ng. Mun vt bin ụng theo cỏnh giú Muụn trựng súng bc tin ra khi. - Cỏc hỡnh nh th : b ụng, cỏnh giú, muụn trựng súng bc mang tm vúc ln lao, k v. tt c u ho nhp vi con ngi trong t th bay lờn . Hỡnh nh th p, lóng mn, ho hựng giu cht s thi. Nhõn vt ra i nh c chp thờm ụi cỏnh thiờn thn, bay bng trờn thc ti ti tm, khc nghit, vn ngang tm v tr bao la. -Con ngời nh muốn lao ngay vào môi trờng hoạt động mới mẻ sôi động, bay lên cùng cơn gió lớn làm quẫy sóng đại dơng. Mạnh mẽ hơn nữa: cùng một lúc bay lên với muôn trùng sóng bạc. (?) Đọc lại toàn bài thơ Theo em? yếu tố nghệ thuật nào đã tạo nên sức lôi cuốn mạnh mẽ của bài thơ? - Thứ nhất: + Giọng điệu thơ đầy tâm huyết, khẳng định, tạo nên sức lôi cuốn mạnh mẽ: Hai câu đầu ý thơ mở ra có tính chất mạnh mẽ (hớng ngoại). Những câu tiếp: khẳng định ý thức trách nhiệm cá nhân một cách tự tin, giọng thơ lắng xuống khi nhìn vào thực trạng đất nớc. Hai câu cuối: tứ thơ lại trào lên mạnh mẽ, hăm hở, với khát vọng lên đờng. III/ TNG KT 1. V hỡnh thc : Th th tht ngụn bỏt cỳ ng lut, vit bng ch Hỏn. Gong th trang nghiờm, nh c, ho hựng, mnh m, lụi cun. 2. V ni dung bi th th hin : + Khỏt vng sng ho hựng, mónh lit. + T th con ngi k v, sỏnh ngang tm v tr. + Lũng yờu nc chỏy bng v ý thc v l nhc vinh gn lin s tn vong ca T quc. + T tng i mi tỏo bo, i tiờn phong cho thi i. + Khớ phỏch ngang tng, cng ci, dỏm ng u vi mi th thỏch. Nhân vật trữ tình đợc thể hiện rõ qua giọng điệu bài thơ:đó là con ngời tự tin, dám khẳng định mình; ý thức rõ về nỗi 5 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt vinh nhục ở đời, có khát vọng lớn lao, trên hành trình đi tìm đờng cứu nớc, giải phóng dân tộc. - Thứ hai: Cách sử dụng từ ngữ: Càn khôn, non sông, khoảng trăm năm (những từ ngữ chỉ đại lợng không gian, thời gian rộng lớn, mang tầm vóc vũ trụ-Đặc trng thơ tỏ chí trung đại (múa giáo non sông .) đó cũng là đặc trng trong bút pháp thơ của Phan Bội Châu. Những từ phủ định mạnh mẽ, đã tác động đến độc giả một cách sâu sắc (Tử hĩ, đồ nhuế, si) Hs thảo luận nhóm Luyện tập - Chí làm trai của Phan Bội Châu đợc khẳng định trên mấy cơ sở sau đây: +Sức vơn lên mạnh mẽ của tuổi trẻ, của cái tôi. làm trai phải xoay trời chuyển đất, xuống đông đông tĩnh , lên đoài đoài yên +Vai trò của tuổi trẻ với sự tồn vong của dân tộc, thanh niên là lực lợng cứu nớc chính. Cứu nớc phải tìm đờng, phải học hỏi. không thể theo lối mòn cũ! +Nét mới: sự nhạy cảm của Phan Bội Châu trớc đòi hỏi của lịch sử, dứt khoát từ bỏ kiểu học vấn cũ. Chí làm trai gắn liền với sự tồn vong của dân tộc, chuyện lu danh muôn thuở không phải là mục đích chính! IV. Củng cố: (?) ấn tợng của em về hình tợng nhân vật trữ tình trong bài thơ? - Hình tợng nhân vật trữ tình là hình tợng một ngời anh hùng, tràn đầy ý thức về cái tôi của mình, cái tôi ý thức đầy trách nhiệm về sự tồn vong của đất nớc, để từ đó thể hiện vai trò của mình với giang sơn đất nớc. V. HDHƠN: - Hớng dẫn học bài, chuẩn bị bài sau: Nghĩa của câu Trng THPT DL Quang Trung Giỏo Viờn: Nguyn Th Trinh 6 Ngy son: Lp 11A1 11A3 Ngy ging Hc sinh vng Hc sinh vo mun H.s kim tra ming Tiết: 74 Ngy son: Ngày dạy: nghĩa của câu A. Mục tiêu bài học: Giúp HS: - Nắm đợc khái niệm nghĩa sự việc nghĩa tình thái trong câu. - Biết cách vận dụng hiểu biết nghĩa của câu vào việc phân tích , tạo lập câu B. Phần chuẩn bị: - GV: SGK SGV- GA - HS: SGK C. Hoạt động dạy học: I. ổn định tổ chức II. Kiểm tra bài cũ: (?) Đọc thuộc lòng bài Lu biệt khi xuất dơng, nét mới trong quan niệm về chí làm trai của Phan Bội Châu? III. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt (?) Yêu cầu học sinh trả lời những câu hỏi ở phần dới? - Gớụng nhau : + C 2 cõu u cp n cựng mt s vic : Chớ Phốo tng cú thi ao c cú mt gia ỡnh nho nh. - Khỏc nhau : + Cõu a kốm theo s ỏnh giỏ cha chc chn v s vic ( bi thỡnh nh). + Cõu a1 cp n s vic nh nú ó xy ra. - Gớụng nhau : + Cựng cp n s vic ngi ta cng bng lũng. - Khỏc nhau : + Cõu b : th hin s ỏnh giỏ ch quan ca ngi núi v kt qu s vic. + Cõu b1 : ch n thun cp n s vic. (?) T hai vớ d trờn, em hóy cho bit : Nghĩa ca cõu l gỡ? * Thụng thng trong mt phỏt ngụn (hay mt cõu) cú my thnh phn ngha? + Ngha s vic ( ngha biu th thụng tin): l ngha cp n mt s A/ Hai thành phần nghĩa của câu: I. Tỡm hiu ng liu : a.Cp A: cõu a v a1 : b. Cp cõu B: b v b 1 : II. Nhn xột: - Ngha ca phỏt ngụn chớnh 7 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt vic ( hay nhiu s vic). + Ngha tỡnh thỏi ( ngha biu th tỡnh cm): l s by t thỏi , s ỏnh giỏ ca ngi núi i vi s vic ú. Các thành phần nghĩa của câu thờng có quan hệ gắn bó mật thiết, trừ những trờng hợp câu chỉ cấu tạo bằng từ ngữ cảm thán. (?) S vic l gỡ? Trong thc t khỏch quan, cú nhng loi s vic ph bin no tỏc ng v to nờn ngha s vic ca cõu? - S vic l nhng hin tng, s kin, nhng hot ng ( trng thỏi ng hoc tnh) cú din bin trong thi gian, khụng gian hay nhng quan h gia cỏc s vt * Lu ý : - s vic tn ti, cú th cõu ch cú 2 b phn : + ng t tn ti ( cú, cũn , mt, ht ). + S vt tn ti ( khỏch, tin, go, t, ụng , tụi) + Cú th thờm b phn th 3 : ni chn hay thi gian tn ti ( Trong nh cú khỏch). + v trớ ng t tn ti, cú th l ng t hay tớnh t miờu t cỏch thc tn ti (Ngoi song th th oanh vng) - s vic quan h thỡ cú nhiu loi quan h nh ng nht, s hu, so sỏnh ( tng ng hay tng phn), nguyờn nhõn, mc ớch (?) Qua phõn tớch ng liu, em hóy cho bit: Th no l ngha s s vic? Ngha s vic thng c biu hin trong cõu nh th no? (?) HS lấy VD? (?) Tỡnh thỏi l gỡ? (?) Nhng tỡnh thỏi ph bin nht to nờn ngha tỡnh thỏi ca cõu? - Tỡnh thỏi l cỏc trng thỏi cm xỳc hay tỡnh cm ca con ngi trc s vic, hin tng. - Cỏc phng din tỡnh thỏi ph bin to nờn ngha tỡnh thỏi ca cõu : + S nhỡn nhn, ỏnh giỏ v thỏi ca ngi núi i vi s vic c cp. + Tỡnh cm, thỏi ca ngi núi vi ngi nghe. ( th hin qua cỏc t xng hụ, cỏc t gi ỏp, cỏc t tỡnh thỏi cui cõu) (?) HS tự lấy VD? -Cõu 1: din t 2 s vic ( ao thu lnh, nc trong) s vic trng thỏi. - Cõu 2: mt s vic ( thuyn bộ) c im. - Cõu 3: mt s vic (súng gn) quỏ trỡnh. - Cõu 4: mt s vic( lỏ a nhanh) quỏ trỡnh. Cõu5 : hai s vic ( tng mõy l lng) trng thỏi; (tri xanh ngt) c im. - Cõu 6 :hai s vic ( ngừ trỳc quanh co) c im; (khỏch vng) l ni dung m phỏt ngụn biu th. - Mi cõu thng cú hai thnh phn ngha: nghĩa sự việc, nghĩa tình thái. 1.Ngha s vic: a. Tỡm hiu ng liu: - Mt s loi s vic ph bin to nờn ngha ca cõu: + S vic biu hin hnh ng. + S vic biu hin trng thỏi, tớnh cht, c im,t th, tn ti + S vic biu hin quan h. b. Khỏi nim : - Ngha s vic l ngha ng vi s vic c cp n trong cõu. - Ngha s vic thng c biu hin nh cỏc t ng úng vai trũ ch ng, v ng, trng ng, khi ng v mt s thnh phn ph khỏc. 2. Ngha tỡnh thỏi : a.Tỡm hiu ng liu: 8 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt trng thỏi. - Cõu 7: Hai s vic( ta gi, buụng cn) t th. - Cõu 8 : Mt s vic ( cỏ p) hnh ng. GV gợi ý HS làm bài. - Cõu a: + Ngha s vic : núi v Xuõn . + Ngha tỡnh thỏi : s cụng nhn s danh giỏ l cú thc ( th hin cỏc t thc), nhng ch thc mt phng din no ú (k); cũn phng din khỏc thỡ l iu ỏng s. - Cõu b : + Ngha s vic: Qan ngc ngh v vic chn ngh ca mỡnh v thy th li. + Ngha tỡnh thỏi th hin mt phng oỏnch mi l kh nng, ch cha hon ton chc chn v vic vic chn nhm ngh. - Cõu c : Cõu ny cú hai s vic v hai tỡnh thỏi: + S vic th nht : h cng phõn võn nh mỡnh. thỏi phng oỏn cha chc chn ( t d= cú l, hỡnh nh). + S vic th 2: mỡnh cng khụng bit rừ con gỏi mỡnh cú h hay khụng ngi núi nhn mnh bng 3 t tỡnh thỏi n chớnh ngay mỡnh) GV gọi HS lên bảng làm theo phần của bài và theo từng tổ. a- Ngha s vic : hin tng thi tit ( nng) hai min Nam -Bc cú sc thỏi khỏc nhau. - Ngha tỡnh thỏi : Phng oỏn vi tin cy cao ( chc). b Ngha s vic: nh l ca m Du v thng Dng. - Ngha tỡnh thỏi: khng nh s vic mc cao (rừ rng l). c-Ngha s vic : cỏi gụng to nng tng xng vi ti ỏn t tự. - Ngha tỡnh thỏi : Khng nh mt cỏch ma mai ( tht l). d.Ngha s vic ca cõu th nht núi v ngh cp git ca Chớ. - Ngha tỡnh thỏi l nhn mnh thỏi bng t ch . - Cõu 3 : ó nh l t tỡnh thỏi hm ý min cng cụng nhn mt s tht l : hn mnh vỡ cỏi liu ( ngha s vic). GV hớng dẫn HS về nhà làm bài. - Núi ca ỏng ti ( tha nhn vic khen ny khụng nờn lm vi a bộ). - Cú th ( nờu kh nng). - Nhng (ỏnh giỏ mc giỏ c l cao). -Kia m ( nhc nh trỏch múc.) 4/ Bi tp 3 ( tr/ 19 ). - Cõu a chn hỡnh nh( th hin s phng oỏn cha chc chn) - Cõu b : chn t d(phng oỏn) - Cõu c : chn t tn (ỏnh giỏ khong cỏch l xa) ( SGK). b. Khái niệm: - L s by t thỏi , s ỏnh giỏ ca ngi núi i vi s vic ú. . B/ LUYN TP 1/ Bi 1 : Phõn tớch ngha s vic tng cõu trong bi th. 2. Bi 2: Tỏch ngha tỡnh thỏi v ngha s vic trong cỏc cõu: II/ Thc hnh v ngha tỡnh thỏi: 1/Bi 3 (trang 9): t hn. 2/ Bi 1(trang 19): 3/ Bi 2 (tr/19): Cỏc t ng th hin ngha tỡnh thỏi trong cỏc cõu: IV. Củng cố: - Nắm đợc nghĩa tình thái và nghĩa sự việc. - Biết vận dụng làm các bài tập. V. HDHƠN: - Hớng dẫn học bài, chuẩn bị bài sau: - Bài viết số năm (nghị luận văn học) Trng THPT DL Quang Trung Giỏo Viờn: Nguyn Th Trinh 9 Ngy son: Lp 11A1 11A3 Ngy ging Hc sinh vng Hc sinh vo mun H.s kim tra ming Tiết: 75 Ngy son: Ngày dạy: Bài viết số 5 (Nghị luận văn học) A. Mục tiêu bài học: Giúp hs: - Biết viết bài nghị luận văn học phân tích một vấn đề về của tác phẩm văn xuôi. Rèn kĩ năng phân tích đề, kĩ năng viết bài văn nghị luận phân tích một vấn đề của tác phẩm văn xuôi. - Học sinh biết trình bày và diễn đạt nội dung bài viết một cách rõ ràng, mạch lạc, đúng quy cách. Hạn chế đợc những sai sót ở các bài viết trớc. B. Phần B. Chuẩn bị: - GV: SGK SGV- GA - HS: SGK C. Hoạt động dạy học: I. ổn định tổ chức II. Kiểm tra bài cũ: (?) Làm bài tập 1, 2 phần luyện tập 1? III. Bài mới: 1.Giáo viên nhắc nhở chung. Chép đề lên bảng: Tác dụng của nghệ thuật miêu tả tơng phản trong truyện ngắn Hai đứa trẻ (Thạch Lam) 2. Học sinh làm bài. Giáo viên theo dõi quá trình làm bài của học sinh trong giờ kiểm tra. Giáo viên thu bài, dặn dò khi hết giờ. Đáp án chấm MB: +Học sinh giới thiệu khái quát về tác phẩm, tác giả. +Nêu khái quát nghệ thuật miêu tả tơng phản của Thạch Lam trong tác phẩm. TB: +Giới thiệu nghệ thuật miêu tả tơng phản, thủ pháp nghệ thuật mà chủ nghĩa lãng mạn thờng sử dụng trong việc tái hiện đời sống và làm nổi bật t tởng chủ đề của tác phẩm. +Chỉ ra những biểu hiện cụ thể của nghệ thuật miêu tả tơng phản trong tác phẩm: Bóng tối / ánh sáng; Bầu trời / mặt đất . +Phân tích vai trò và tác dụng của nghệ thuật miêu tả tơng phản: ánh sáng chỉ làm tô đậm thêm bóng đêm; Bầu trời đẹp hàng ngàn ngôi sao ganh nhau lấp lánh tô đậm thêm cảnh nghèo dới mặt đất Trên đất chỉ còn rác rởi, vỏ bởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía .Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất đi lại tìm tòi . Thủ pháp nghệ thuật miêu tả tơng phản còn làm tăng thêm chất thơ, tô đậm màu sắc lãng mạn, phù hợp với âm hởng bao trùm của thiên truyện: tâm tình ,thủ thỉ . 10 [...]... Đọc hết văn vần sang văn xuôi Hết văn thuyết lí lại văn chơi Đương cơn đắc ý đọc đã thích Chè trời nhấp giọng càng tốt hơi Văn dài hơi tốt ran cung mây! Trời nghe trời cũng lấy làm hay … Văn đã giàu thay, lại lắm lối - Thi nhân kể tường tận, chi tiết về các tác Trời nghe trời cũng thật buồn cười! phẩm của mình: … - Thi nhân kể tường tận, chi tiết về các tác phẩm của mình: Hai quyển Khối tình văn thuyết... giµu chÊt suy tëng vµ - Chi n trêng gÇn ®Õn chi n trêng xa (1973) triÕt lÝ - Ta vỊ víi biĨn (1997) † Nêu vài nét chính về tác phẩm ? Bµi th¬ viÕt n¨m 1939, in trong tËp “Lưa thiªng” Xt b¶n n¨m 1940 Cho HS tìm hiểu nội dung bài thơ TT1 : GV đọc bài thơ Gọi HS đọc lại - GV diễn giảng nhan đề của bài thơ * Tõ H¸n ViƯt - S«ng dµi: chØ míi gỵi ®Þnh lỵng - Trµng giang: gỵi chi u dµi, chi u réng (cơ thĨ) [Trµng:dµi;... cho lòng u giang sơn tổ quốc ” ( Xn Diệu ) V HDH¥N - Học thuộc bài thơ và soạn bài mới : Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ Trường THPT DL Quang Trung Ngày soạn: Lớp 11A1 Giáo Viên: Nguyễn Thị Trinh 11A3 Ngày giảng Học sinh vắng Học sinh vào muộn H.s kiểm tra miệng Tiết 82; 83: ĐÂY THƠN VĨ DẠ Hàn Mặc Tử A MỤC TIÊU BÀI HỌC Giúp học sinh cảm nhận được tình u đời, lòng ham sống mãnh liệt mà đầy uẩn... và lối tạo hình giản dị mà tài hoa của bài thơ B.PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN +Sách GK, sách GV +Giáo án lên lớp cá nhân C.CÁCH THỨC TIẾN HÀNH Giáo viên tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: hướng dẫn học sinh đọc, trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1.KIỂM TRA BÀI CŨ: Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà của học sinh 33 2 GIỚI THỈỆU BÀI MỚI: Cho Hs xem vài hình ảnh về nhà... tác lập luận bác bỏ: - Cách bác bỏ: + Bác bỏ luận điểm + Bác bỏ luận cứ + Bác bỏ lập luận V Dặn dò: - Làm các BT còn lại - Học bài và soạn bài mới: Tràng giang Trường THPT DL Quang Trung Ngày soạn: Lớp 11A1 Giáo Viên: Nguyễn Thị Trinh 11A3 Ngày giảng 27 Học sinh vắng Học sinh vào muộn H.s kiểm tra miệng TiÕt 80 lun tËp Thao t¸c lËp ln b¸c bá A Mơc tiªu bµi häc 1 KiÕn thøc - HiĨu ®ỵc mơc ®Ých, yªu... Thái độ của người nghe thơ - Thái độ củaTrời: khen rất nhiệt thành : Văn thật tuyệt, văn trần được thế chắc có ít, văn chuốt đẹp như sao băng, văn hùng mạnh như mây chuyển, êm như gió tho¶ng, tinh như sương, đầm như mưa sa, lạnh như tuyết,… - Thái độ của chư tiên: xúc động, hâm mộ và tán thưởng " Người nghe rất ngưỡng mộ tài năng thơ văn của tác giả ] Cả đoạn thơ mang đậm chất lãng mạn và thể hiện tư... n¨ng” (kh¶ n¨ng lµm viƯc tèt); “l¬ng t©m” (®¹o ®øc tèt)] V HDH¥N - Nắm vững, hiểu rõ kiến thức trọng tâm bài học - Xem thêm phần luyện tập - So¹n bài tiếp theo : Véi vµng (Xu©n DiƯu) Trường THPT DL Quang Trung Ngày soạn: Lớp 11A1 Giáo Viên: Nguyễn Thị Trinh 11A3 Ngày giảng Học sinh vắng Học sinh vào muộn H.s kiểm tra miệng TiÕt 77 NghÜa cđa c©u ( tiÕp ) A Mơc tiªu bµi häc - N¾m ®ỵc nh÷ng néi dung... Đoạn văn 1: Viết về Nguyễn Du (?) Luận điểm nào cần bác bỏ ? (?) Hãy đưa ra những dẫn chứng cho việc bác bỏ ? Đoạn văn 1 : Viết về Nguyễn Du - Nội dung bác bỏ: Ý kiến: “Nguyễn Du là một con bệnh thần kinh” * Luận điểm : Nguyễn Du là một con - Cách thức bác bỏ: bệnh thần kinh cần bị bác bỏ + Chỉ ra sự suy diễn vơ căn cứ:  Mắc bệnh (U cư, Mạn hứng)  Khiếu ảo giác (Văn tế thập loại chúng sinh)  Mấy bài. .. a: H×nh nh - c©u b: DƠ c©u c: TËn 4 Híng dÉn vỊ nhµ - N¾m néi dung bµi häc - Lµm bµi tËp 4 SGK E Rót kinh nghiƯm ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………… Trường THPT DL Quang Trung Ngày soạn: Lớp 11A1 Giáo Viên: Nguyễn Thị Trinh 11A3 Ngày giảng 18 Học sinh vắng Học sinh vào muộn H.s kiểm tra miệng TiÕt: 78 Véi Vµng - Xu©n DiƯu - Ngày soạn: Ngµy d¹y: A Mơc tiªu bµi... nhận tin theo III Luyện tập 1 Bài tập 1/26: a) Ý kiến, quan điểm bác bỏ: - Nguyễn Dữ: dùng lí lẽ và dẫn chứng để trực tiếp bác bỏ với giọng văn dứt khốt, chắc nịch + Lí lẽ: “Kẻ sĩ chỉ lo khơng cứng cỏi được, còn gãy hay khơng là việc của trời” + Dẫn chứng: Ngơ Tử Văn cứng mà khơng gãy, hơn thế còn được phong thưởng b) Cách bác bỏ và giọng văn: - Nguyễn Đình Thi: dùng dẫn chứng để bác bỏ với giọng văn . Học sinh làm bài. Giáo viên theo dõi quá trình làm bài của học sinh trong giờ kiểm tra. Giáo viên thu bài, dặn dò khi hết giờ. Đáp án chấm MB: +Học sinh. 11A1 11A3 Ngy ging Hc sinh vng Hc sinh vo mun H.s kim tra ming Tiết: 75 Ngy son: Ngày dạy: Bài viết số 5 (Nghị luận văn học) A. Mục tiêu bài học: Giúp hs: