ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP Tên đề tài: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN ÂM NHẠC LỚP TRƯỜNG THCS LƯƠNG THẾ VINH – TP ĐÀ NẴNG Sinh viên thực : Nguyễn Nhật Tấn Lớp : 16SAN Giảng viên hướng dẫn : ThS Trương Quang Minh Đức Đà Nẵng, tháng 01 năm 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Khóa luận tốt nghiệp với đề tài “Một số giải pháp ngân cao chất lượng dạy học môn âm nhạc cho học sinh lớp trường THCS Lương Thế Vinh – Thành phố Đà Nẵng” cơng trình nghiên cứu cá nhân tôi, không chép Tơi xin chịu trách nhiệm cơng trình nghiên cứu riêng mình! Người cam đoan Nguyễn Nhật Tấn Lời cảm ơn! Có kết này, trước hết em xin gửi lời cảm ơn đến thầy giáo khoa Giáo dục Chính trị trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng tạo điều kiện giúp đỡ cho em nghiên cứu hồn thành khóa luận Đặc biệt, em xin chân thành bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc đến giáo – TS Trương Quang Đức, người dày công dạy dỗ em suốt thời gian qua, động viên, khuyến khích, giúp đỡ hướng dẫn em hồn thành khóa luận tốt nghiệp Tuy nhiên, với lượng thời gian có hạn, khóa luận khơng tránh khỏi sai sót hạn chế Vì vậy, em mong nhận góp ý chân thành thầy bạn Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Nguyễn Nhật Tấn MỤC LỤC A MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài……………………………………………… .6 Mục tiêu nghiên cứu nhiệm vụ nghiên cứu……………………………… Đối tượng phạm vi nghiên cứu……………………………………………… 3.1 Đối tượng nguyên cứu……………………………………………………… 3.2 Phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu bố cục đề tài…………………………………………………………………… 6.Tổng quan tình hình nguyên cứu………………………………………………8 B NỘI DUNG CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG VỀ VIỆC DẠY HỌC MƠN ÂM NHẠC Nội dung chương trình âm nhạc trường THCS Lương Thế Vinh 1.1.1 Nội dung chương trình âm nhạc………………………………………… 14 1.1.2 Nội dung phân môn học hát…………………………………………………14 1.1.3 Nội dung phân môn nhạc lý – Tập đọc nhạc……………………………… 16 1.1.4 Nội dung phân môn âm nhạc thường thức………………………………… 18 1.2 Thực trạng dạy học hát trường THCS Lương Thế Vinh 1.2.1 Khái quát trường THCS Lương Thế vinh……………………………….19 1.2.1.1.Cơ sở vật chất phục vụ dạy học âm nhạc………………………………….21 1.2.1.2 Phiếu trưng cầu ý kiến học sinh ………………………………………….21 1.2.1.3 Tình hình học sinh ……………………………………………………….24 1.2.1.4 phương pháp dạy học giáo viên………………………………………25 1.2.2 Khả ca hát tiếp thu âm nhạc học sinh Tiểu tiết chương 1……………………………………………………………….26 CHƯƠNG 2: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY CHO HỌC SINH LỚP TRƯỜNG THCS LƯƠNG THẾ VINH 2.1 Tầm quan trọng việc nâng cao chất lượng dạy cho học sinh……………………………………………………………………………….28 2.2 Một số giải pháp dạy học tốt……………………………………………….28 2.2.2 Phương pháp thuyết trình………………………………………………….28 2.2.3 phương pháp thực hanh – luyện tập……………………………………….29 2.3 Một số giải pháp 35 2.3.1 tổ chức hoạt động theo nhóm…………………………………… .35 2.3.2 Tích hợp dậy âm nhạc với trị chơi……………………………………… 35 2.3.3 Phương pháp hướng dẫn học sinh biểu diễn hát kết hợp với động tác múa đơn giản……………………………………………………………36 2.4 Đề xuất kiến nghị………………………………………………………… 37 Tiểu tiết chương 2……………………………………………………………….38 Kết luận………………………………………………………………………….39 Phục lục………………………………………………………………………….40 C DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO A MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Âm nhạc loại hình nghệ thuật xuất sớm lịch sử xã hội loài người Với tư cách thành tố tạo thành âm nhạc, ca hát nghệ thuật hát lại xem phận xuất hiên sớm đời sống âm nhạc, so với chuyên ngành khác hịa âm phối khí… Âm nhạc gắn liền với đời sống, phần thiếu sống người Đúng vậy, từ cất tiếng khóc chào đời, người cảm nhận âm điệu ngào lời ru tha thiết mẹ, bà Âm nhạc người bạn tri kỹ người, giúp ta giải bày tâm sự, giúp ta bày tỏ niềm vui, buồn hay thổ lộ tâm tình Mơn âm nhạc trường THCS không nhằm đào tạo người làm nghề âm nhạc, diễn viên, ca sĩ, nhạc sĩ mà qua mơn học để tác dộng vào đời sống tinh thần em góp phần với mơn học khác thực mục tiêu giáo dục nhà trường Nhằm giáo dục học sinh phát triển tồn diện, khơng nâng cao hiểu biết kiến thức văn hóa mà cịn phát huy lực cảm thụ âm nhạc, làm cho đời sống tinh thần thêm phong phú, lành mạnh tạo điều kiện để em bộc lộ phát triển khiếu Mục đích giáo dục âm nhạc bao gồm mục tiêu yêu cầu cụ thể phản ánh kết mong muốn trình giáo dục,dạy học,tạo sở cho học sinh khả cảm thụ, hiểu thể nghệ thuật âm nhạc khơi dậy em khả sáng tạo cố thêm tình cảm đạo đức niềm tin thị hiếu nhu cầu âm nhạc Với học sinh THCS môn âm nhạc phương tiện để thực nhiệm vụ giáo dục đạo đức, nhằm giúp người phát triển toàn diện thẩm mĩ cho học sinh nhằm góp phần giáo dục tồn diện cho học sinh Cái đẹp nghệ thuật âm nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình diễn tạo nên hình tượng âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ làm rung động lòng người, hướng người tới Chân -Thiện - Mĩ Xuất phát từ yêu cầu đổi phương pháp phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo học sinh Có khắc phục khó khăn tiếp thu kiến thức Ở trường THCS từ tâm lý lứa tuổi học sinh lớp lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham thích ca hát Nếu giáo viên gây hứng thú dạy tạo cho học sinh phấn chấn, hào hứng để tiếp thu học cách hiệu Là giáo sinh thực tập giảng dạy môn âm nhạc trường THCS thân em ln muốn tìm phương pháp dạy hát tốt như: cho học sinh tập hát theo nhóm, hướng dẫn cho học sinh chơi số trò chơi âm nhạc theo nội dung hát,cho em gõ tiết tấu vỗ tay dậm chân phát huy khả sáng tạo học sinh, tăng mối liên kết học sinh với nhau, làm cho môn học trở nên sôi động tránh nhàm chán, tạo thêm tương tác giáo viên học sinh Xuất phát từ lý nói trên, người làm công tác phát triển giáo dục THCS, em thấy việc tìm số giải pháp dạy học hát cho học sinh học tập âm nhạc giải pháp quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy học, sở em chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn âm nhạc lớp trường THCS Lương Thế Vinh – thành phố Đà Nẵng” đề tài khóa luận Mục tiêu nghiên cứu nhiệm vụ nghiên cứu Tìm hiểu thực tiễn chất lượng dạy học cho học sinh khối trường THCS Lương Thế Vinh TP Đà Nẵng, qua đó: Thứ làm rõ vai trị tác dụng việc học môn âm nhạc Thứ hai làm rõ khả tiếp thu khiếu học sinh thông qua việc học âm nhạc Thứ ba tìm hiểu ưu điểm nhược điểm giáo viên âm nhạc tiết dạy Thứ tư nghiên cứu đưa giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học âm nhạc cho học sinh khối trường THCS Lương Thế Vinh – Thành Phố Đà Nẵng Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nguyên cứu Đối tượng nguyên cứu đề tài giáo viên giảng dạy môn âm nhạc học sinh khối trường THCS Lương Thế Vinh – thành phố Đà Nẵng 3.2 Phạm vi nghiên cứu Khảo sát thực tế chương trình dạy học hoạt động ngoại khóa trường THCS Lương Thế Vinh, thành phố Đà Nẵng Phương pháp nghiên cứu Thứ nhất, phương pháp thu nhập tư liệu, văn Thứ hai, phương pháp phân tích tổng hợp Thứ ba, phương pháp khảo sát, điều tra, quan sát, thực nghiệm bố cục đề tài Ngoài phần Mở đầu; Kết luận Tài liệu tham khảo, đề tài gồm chương, tiết; Chương 1: Thực trạng việc dạy học môn âm nhạc cho học sinh lớp trường THCS Lương Thế Vinh Chương 2: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học hát cho học sinh lớp trường THCS Lương Thế Vinh 6.Tổng quan tình hình ngun cứu Bộ mơn Âm nhạc mơn học có ý nghĩa to lớn tích cực việc hình thành phát triển nhân cách tồn diện cho học sinh mơn Âm nhạc Âm nhạc loại hình nghệ thuật quan trọng gắn bó với sống thường ngày người, phản ánh sống hình tượng âm cho người từ lúc sinh hết đời Bởi cá nhân tập thể quan chức cần có biện pháp, trách nhiệm hướng dẫn cho tuổi trẻ thưởng thức ấm nhạc, hiểu âm nhạc cách có hiệu cao nhất, thiết thực Mục đích giáo dục âm nhạc nhà trường THCS vô quan trọng, đưa âm nhạc vào đời sống học sinh góp phần giáo dục thẩm mỹ, đạo đức lối sống, phát triển trí tuệ, thể chất học sinh, khích lệ em có khả phát triển tồn diện Giáo dục thẩm mỹ Âm nhạc trọng phương tiện hiệu để thực nhiệm vụ giáo dục, chương trình giáo dục hệ trẻ, giáo dục môn âm âm coi là nội dung quan lứa tuổi học sinh, hoạt động âm nhạc có nét đặc trưng riêng, em học nhạc tham gia vào hoạt động phong phú như: Nghe nhạc, đọc nhạc, chép nhạc, gõ đệm, trò chơi âm nhạc hiệu Âm nhạc có chức thẩm mỹ, học nhạc không giúp em giảm stress mà qua cá em có nhìn tươi đẹp sống thông qua ca từ, điệu âm nhạc để dạy em biết sống quanh cịn có điều mẻ, dạy em tình yêu quê hương đất nước, tình yêu người yêu đồng loại hay chí u bình dị xung quanh yêu đường mà ngày cắp sách đến trường, yêu sách thân yêu, yêu bàn ghế, bảng đen thường hay đến lớp… từ hình thành tâm trí em nhân cách, phẩm chất tốt đẹp để hướng đẹp chân – thiện – mỹ, với giá trị truyền thống dân tộc hình thành nhân cách chủ động, linh hoạt, trân trọng tốt đẹp sống ngày Định hướng học sinh cảm thụ đẹp qua xây dựng lối sống hướng thiện, nâng cao nâng lực cảm thụ xã hội, hình thành cách sống cơng bằng, hài hịa thúc đẩy đam mê, lao động sáng tạo công cụ nâng cao hiệu đời sống tinh thần ngày phong phú Âm nhạc vang lên đem lại giá trị ý nghĩa mối liên hệ lời ca mối quan hệ xã hội, hình ảnh âm nhạc ln hiên lên vẻ đẹp hướng đến chân – thiện mỹ, đầy xúc cảm giá trị âm nhạc có giống ống kính vạn hoa kích thích khả tưởng tượng đầy ước mơ hoài bão Giáo dục phẩm chất đạo đức Âm nhạc đóng góp quang trọng q trình hình thành nhân cách, trí tuệ người Việt Nam, thông qua âm nhạc em cảm thụ rõ ràng quê hương đất nước, hữu với vẻ đẹp gần gũi, không mối quan hệ gia đình đầy ý nghĩa bền chặt hát lên hát tình u thương bố mẹ, ơng bà anh chị em gắn bó huyết thống tạo cho em ổn định vững vàng tâm lý từ lúc thơ đến tuổi trưởng thành, làm tảng cho mối quan hệ, ứng xử xã hội mai sau Âm nhạc đóng góp tích cực đào tạo người toàn diện bối cảnh việt nam cần nguồn nhân lực vừa có tài vừa có đạo đức nghề nghiệp nghệ thuật sở nhân cách biểu lộ qua ứng sử sinh hoạt hiểu biết đa dạng kích mạnh mẽ ý thức nên làm điều tốt cho người tránh xấu xa có hại đến thân, xã hội tham gia trực tiếp vào hoạt động âm nhạc em tự điều chỉnh hành vi, tìm đến lẽ phải chân lý rút học lối sống có văn hóa từ phẩm chất cá nhân tính cách tính cách cá nhân lực bộc lộ sớm hình thành thấy âm nhạc học đường khơng học mà diễn lúc nơi hoạt động vui chơi lúc nơi hoạt động vui chơi theo nhóm, tập thể với bạn bè lứa qua tính tích cực sáng tạo trẻ trẻ sớm phát triển nói tóm lại để hình thành nhân cách tốt từ cắp sách đến trường môi trường giáo dục giáo dục nghệ thuật có âm nhạc đóng vai trị quan trọng cho trưởng thành trẻ em, giáo dục tính nhân văn cộng đồng hồn thiện thân trở thành người có tài đem lại lợi cho xã hội Giáo dục nhân cách định hình lối ứng xử theo chuẩn mực đạo lý truyền thống Việt Nam âm nhạc em giáo dục tồn diện trí – đức – thể - mỹ, sớm phát huy lối sống tư chủ động tinh thần tự giác Trang bị cho học sinh kiến thức, hiểu biết phổ thông giới quan, nhân sinh quan, thông qua lời ca tiếng hát, góp phần hình thành thói quen, hành vi văn minh xã hội Việt Nam Âm nhạc đóng vai trị đặc biệt giáo dục, tác động ảnh hưởng lớn đến trình hình thành nhân cách phát triển trí tuệ người đặc biệt tuổi thiếu niên, nhi đồng, xét cho cùng, âm nhạc chìa khóa phát huy cao độ phẩm chất cá nhân nhìn từ góc độ xã hội Góp phần phát triển trí tuệ Giúp em nhanh chóng phát triển tư tưởng tượng, suy luận theo phương pháp liên hệ, so sánh giới nghệ thuật với sống hàng ngày song song với môn tự nhiên, xã hội, học nhạc giúp em tăng cường thụ cảm giới nội tâm, đời sống tinh thần phong phú, nhanh chóng phát triển, mở mang trí tuệ Cảm thụ âm nhạc tốt giúp trí tuệ hình thành phản ứng chuỗi giai đoạn, đạt tới khả dự đốn trước, tổng hợp thành ý nghĩa, lực thân, khác với ngành khác, âm nhạc ngồi việc hình thành tri thức khĩ thực hành gắn với rung cảm, đánh giá nhận thức người học âm nhạc không không mạc tư túy mà khơng thể thiếu phương diện cảm xúc, học sinh có cảm xúc âm nhạc em phát huy tưởng tượng, sáng tạo đam mê từ kích thích em say mê hứng thú học tập Góp phần phát triển thể chất 10 Khởi động giọng phương pháp khởi động ban đầu để chuẩn bị cho học hát, làm cho giọng người hát mở giọng hát sáng, trẻo, câu hát khó cao người hát thực 2.2.2 Phương pháp thuyết trình Phương pháp giáo viên dùng ngôn ngữ để giảng dạy cho học sinh hiểu vấn đề giáo dục âm nhạc, dùng phương pháp thuyết trình giảng dạy lý thuyết âm nhạc, âm nhạc thường thức, giới thiệu phân tích hát, trình giảng dạy dùng từ đơn giảng ngắn gọn dễ hiểu, khơng dài dịng lan man, giáo viên đàn hát phải xác hài hịa, giọng hát truyền cảm thể sắc thái tình cảm Nắm vững nội dung kiến thức cần truyền đạt cho học sinh với thơng tin ngắn gọn xúc tích Phải có câu hỏi gợi mở để học sinh tham gia vào học Phải chuẩn bị hát nhạc giáo viêntự trình dùng băng đĩa cho học sinh nghe Chuẩn bị tranh ảnh tư liệu liên quan đến học Nhạc cụ thể tác phẩm 2.2.3 Phương pháp thực hành – luyện tập Nắm vững mục đích yêu cầu việc tập luyện Cần tập luyện có hệ thống liên tục từ đơn giản đến phức tạp đồng thời phải sửa sai kịp thời kể lỗi sai nhỏ Luyện tập nhiều hình thức khác nhau.Khi cần thiết giáo viên làm mẫu, cần làm mẫu xác có nhạc cảm, học sinh hát giáo viên phải im lặng lắng nghe để phát sửa sai, học chia thành nhiều nhóm, tổ, để em tự nhận xét dánh giá phát lỗi sai bạn nhóm,giúp giáo viên phát khả nghe học sinh Khai thác tối đa chức phương tiện dạy học phát triển khả cảm âm học sinh Học sinh nắm bắt học hiểu lớp Trong trình luyện tập giáo viên cần khuyến khích động viên tinh thần em cho điểm, khen ngợ Phương pháp truyền 26 Phương pháp sử dụng nhiều trình dạy hát, giáo viên phải hát mẫu câu đoạn hướng dẫn cho học sinh hát theo (đây phương pháp dạy hát móc xích) Giới thiệu Hát mẫu Dạy câu Hát hoàn chỉnh Hát truyền cảm Học hát Ca hát vốn nhu cầu thiếu em.xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, đồng thời tính đặc thù mơn ln hấp dẫn, đa dạng, phong phú chứa đựng môn nghệ thuật này.Nếu nói phân mơn hát khâu trung tâm có ý nghĩa định q trình giảng dạy môn âm nhạc Muốn dạy hát, trước tiên giáo viên phải nắm vững hát đó, cần hát cao độ, độ dài ngân vang diễn cảm Phải tìm hiểu nội dung để giới thiệu cho em, sau giáo viên mở đĩa nhạc nền, tự đánh đàn hát mẫu cho em nghe để khích lệ ý hào hứng học sinh nghe hát Thông thường trình tự hát tiến trình sau: Tìm hiểu tác giả (giới thiệu tác giả, cho học sinh xem tranh ảnh) Giới thiệu hát (ngắn gọn lôi cuốn) Giáo viên cho nghe giai điệu hát hát mẫu cho học sinh ghe Giáo viên đánh giai điệu câu bắt nhịp cho học sinh hát lại (phânchia câu hợp lí vừa sức tiếp thu học sinh) Giáo viên nên ý sửa sai câu, đoạn khó hát tuyệt đối không để hát tràn sang câu khác câu trươc chưa điều chỉnh Để cho lớp tập trung mau thuộc giáo viên cần phải biết thay đổi bầu khơng khí lớp học cách tổ chức chơi trò chơi âm nhạc câu đố dí dỏm như: Hát đối Hát đuổi Nghe tiết tấu quen thuộc để đoán tên hát tên tác giả Pha trộn hát thành tiếng hát thầm giữ tốc độ sắc thái tình cảm tơi cho phương pháp vô cần thuyết 27 quan trọng để tạo nên hiệu tiết dạy làm điều lưu ý cứng minh nhiều lĩnh trình nđộ sư phạm giáo viên đứng lớp Cũng cố toàn cho (học sinh hát theo nhóm, cá nhân nhận xét lẫm giúp tăng khả nghe cảm nhận em, đồng thời kết hợp gõ phách, động tác múa đơn giản chỗ) dạy giáo viên nên linh hoạt, sáng tạo để tập trung ý luyện tập em, mặt khác làm cho hát thêm vui tươi sinh động Tập đọc nhạc Để dạy tốt môn tập đọc nhạc nhười giáo viên cần thực hiên áp dụng số phương pháp chủ yếu sau Phương pháp nghe - đọc chuẩn xác cao độ Trong âm nhạc nói chung TĐN nói riêng cao độ phần quan trọng nhất, định tất yếu tố hay, không hay hát hay nhạc người ta đánh giá cao, thấp người nhạc sĩ biết chọn cao độ có hiệu hay khơng, ca sĩ mà hát chênh phơ khơng gọi ca sĩ giỏi ta phải làm phương pháp tốt để giúp học sinh đọc cao độ nhạc ngời yếu tố bẩm sinh khiếu việc giáo dục âm nhạc phần nhiều định khả đọc TĐN của học sinh Phương pháp chủ yếu giúp học sinh đọc cao độ nối tiếp âm giọng định, đọc cao độ khơng phụ thuộc vào tiết tấu, nhịp điệu, hình nốt ghi khuông nhạc, độ ngắn dài âm (tên nốt nhạc) tùy thuộc vào người dạy người đọc, độ cao âm vang lên phải thể cao độ âm đó, qua hành động giúp học sinh nhớ tên hình nốt nhạc có khng nhạc Ví dụ: TĐN số 3, lớp Hãy hót, chim nhỏ hay hót 28 Chúng ta nhìn vào hóa biểu, nhạc khơng có dấu thăng (#), giáng (b) cuối nhạc kết nốt la, kết luận nhạc viết giọng la thứ (Am) nhìn vào nhạc ta thấy có dấu hóa bất thường nốt sol # âm bậc bảy tăng lên cung giọng la thứ hịa viết nhịp ¾ để em dễ đọc cao độ, trước đọc thẳng vào hướng dẫn học sinh đọc sơ qua gam la thứ tự nhiên la thứ hòa La thứ tự nhiên La thứ hòa Giáo viên đàn gam -3 lần chậm đọc mẫu truyền cảm cho học sinh nghe cảm nhận cao độ, bắt nhịp cho em giai điệu lên xuống điều giúp em nghe quen âm gam từ tạo nên điều kiện cho em đọc tốt giai điệu phần giai điệu, sau đọc xong trục âm giáo viên nên vào bảng nốt để học sinh đọc cần nhiều vào nốt có liên quan đến sol # Cần ý trước cho em đọc gam giáo viên phải lấy giọng cho phù hợp với tầm cữ giọng học sinh cụ thể giọng la thứ (Am) thứ ta nên để nguyên cao độ giọng pha trưởng (F dur) ta phải dùng Transpoot hạ cao độ xuống tùy theo đối tượng học sinh Phương pháp quan sát, thể trường độ tiết tấu Trong âm nhạc có nhiều người hát đọc cao độ tốt tiết tấu lại thường bị lệch nhịp đối tượng học sinh trường THCS có nhiều em 29 đọc tốt cao độ lại tiết tấu, dạy TĐN gặp tiết tấu khó ta cần phải chuẩn bị kĩ phương pháp dạy Ở chương trình âm nhạc THCS, TĐN thường có cấu trúc chặt chẽ ngắn gọn súc tích mạch lạc, vng vắn có âm hình phức tạp Trước dạy cho em TĐN ta phải viết âm hình chủ đạo học TĐN lên bảng (thơng thường tiết tấu câu đầu tiên, không viết lên bảng giáo viên vào TĐN để học sinh nhận âm hình tiết tấu Ví dụ: TĐN số lớp có âm hình Khi viết xong ta hướng dẫn học sinh đọc, sau tiến hành vào đọc giai điệu Giáo viên đàn giai điệu câu đến lần bắt nhịp cho học sin h đọc đồng thành gọi học sinh đọc cá nhân, nhóm tương tự kiểu mọc xích hết bài, đọc câu giáo viên ý sửa sửa sai cao độ tiết tấu Chú ý TĐN gặp câu đoạn tiết tấu khó giáo viên phải linh hoạt tách riêng câu khó để tập cho học sinh như: Các dấu luyến, dấu nối, đảo phách, ngịch phách…xử lí cách vổ phách thật chậm , giáo viên vỗ phách thật chậm đọc cho học sinh nghe bắt nhịp cho lớp đọc em quen dần tăng dần tempo lên Phương pháp dạy cách thể mối quan hệ trường độ tiết tấu qua kí hiệu hình nốt nhạc, tiết tấu hát, nhạc có có dạng, kiểu khác nhau… âm nhạc, tiết tấu có vai trị vực kì quan trọng dạy học sinh thực hành tiết tấu trog TĐN tập cho giải mã khí hiệu ghi trường độ âm hình nốt âm hình ghi giấy vang lên sống động Trong dạy học âm nhạc, âm vô trừu tượng yêu cầu trực quan cần thuyết phương tiện dồ dùng dạy học nhạc cụ máy nghe, băng đĩa… giáo cụ trực quan ,bên cạnh tranh ảnh có tác dụng tốt lên lớp, sử dụng phương pháp trự quan khiến cho khái niệm trừu tượng trở nên rõ ràng, cụ thể, tiếng đàn tiếng hát vang lên trực quan âm nhạc học sinh khơng tập hát mà cịn nghe giáo viên hát đàn nghe giúp cho cảm thụ âm nhạc học sinh tăng lên nhiều 30 Phương pháp ghi chép nhạc Ngoài phương pháp người giáo viên dạy nhạc xen kẻ bổ xung dạy ghi nhạc, nhằm bổ trợ cho TĐN vừa luyện tai nghe tăng cường sử dụng khí hiệu âm nhạc Âm nhạc thường thức Phân môn lồng ôn tập hát tập đọc nhạc, âm nhạc thường thức giáo viên giáo viên nên cho em đọc tài liệu, giáo viên gợi mở đặt số câu hỏi cho em trả lời với việc cho xêm hình ảnh âm minh họa Các nội dung âm nhạc thường thức viết sách giáo khoa ngắn gọn giáo viên cần sưu tầm thêm tư liệu, tranh ảnh để tham khảo vừa để bổ sung thêm kiến thức cho bảm thân vừa cung cấp thêm cho học sinh kiến thức cần đủ Âm nhạc thường thức để truyển tải thơng tin cho học sinh đạt kết cao khổng thể lời giảng giáo viên, giáo viên cần phải minh họa tranh ảnh âm thanh, giáo viên cần có ý thức tự tìm tịi nghiên cứu để có tư liệu, phương tiên, ví dụ dạy tiết 11 giới thiệu nhạc sĩ Đỗ Nhuận hát Hành quân xa giáo viên phải chuẩn bị tranh ảnh nhạc sĩ để giới thiệu cho em, tự đàn hát, mở băng đĩa cho em nghe hát hành quân xa, Giáo viên yêu cầu học sinh thi đua với cách hát hát có nhạc sĩ tiêu biểu hình thức hát cá nhân hát theo nhóm để học sinh tích cực nổ chủ động hứng thú học 2.3 Một số giải pháp khác 2.3.1 Tổ chức hoạt động theo nhóm Dạy học theo nhóm hoạt động học tập có phân chia học sinh theo nhóm nhỏ, với đủ thành viên khác trình độ trao đổi ý tưởng nguồn kiến thức dựa sở hoạt động tích cực cá nhân thành viên nhóm Hoạt động theo nhóm giúp học sinh mở rộng sau thêm kiến thức âm nhạc nghệ thuật diễn tả nội tâm trình bài hát Thơng qua hoạt động giúp học sinh rèn luyện kĩ giao tiếp kĩ vận động, bồi dưỡng kĩ tự học, tự nghiên cứu 31 Tạo nên mối quan hệ thành viên lớp thêm khắn khít, với cách thức giúp học sinh tham gia tích cực học tập, hứng thua tìm sáng tạo thêm vấn đề hào hứng trình bày sáng tạo 2.3.2 Tích hợp dạy âm nhạc với trị chơi: Ở lứa tuổi học sinh, em thích hoạt động, hiếu động, ưa khám phá, phương pháp giúp học sinh học tập thơng qua trị chơi làm cho học nhẹ nhàng, thoải má, thú vị khích thích hứng thú, tùy theo phân mơn nội dung dạy để giáo viên lựa chon trị chơi phù hợp Ví dụ: cho học sinh ơn tập hát lí dĩa bánh bị chủ đề dân ca nam giáo viên cho học sinh chơi trò hòa tấu Tác dụng giúp học sinh vừa học hát vừa tập sư dụng nhạc cụ gõ đệm vỗ tay phách, nhịp, tiết tấu Chuẩn bị: giáo viên chia lớp thành nhóm: Nhóm 1: sử dụng song loan tập gõ theo âm hình tiết tấu, kết hợp hát Nhóm 2: sử dụng phách, tập gõ theo âm hình tiết tấu, kế hợp hát Giáo viên bắt nhịp cho nhóm chơi Nhóm 1: chia làm hai hát gõ nhạc cụ Nhóm 2: chia làm hai nửa hát nửa gõ phách Cuối giáo viên yêu cầu hai nhóm nhận xét lẫn nhau, sau giáo viên chốt ý tuyên dương nhóm thực hiệu lệnh hát kết hợp nhạc cụ 2.3.2 Phương pháp hướng dẫn học sinh biểu diễn hát kết hợp với động tác múa đơn giản Thông thường hát giáo viên hướng dẫn học sinh kết hợp vận động giúp em tự nhiên hát, nhiên số giáo viên dạy học sinh vài động tác tay múa đơn giản phù hợp để em có thêm lựa chon biểu diễn hát Như điều khơng giúp cho cách trình bày hát thêm sinh động mà em cịnđược tìm hiểu điệu múa mang tính chất đặc trưng vùng miền hay động tác vui nhộn âm nhạc hát đặc sắc Thông qua tiết học học sinh có áp dụng sangsb tạo lần hội diễn văn nghệ nhà trường, hoạt động ngoại khóa, biết cách dàn dựng động tác múa phù hợp với thể loại hát 32 Khi học giáo viên đưa yêu cầu học sinh tự chon nhóm 4-5 học sinh biểu diễn hát có động tác phụ họa, giáo viên không nên áp đặc em vào nhóm để em tự chon nhóm làm học sinh phấn khởi, vui thích làm việc nhóm phù hợp sở thích, âm vực, chất giọng… Học sinh tự chon cách trình bày em trình bày hai lần, có mở đầu kết thúc, câu hát em đảm nhiêm hay nhóm hát, hát gồm đoạn tính chất (giáo viên gợi ý trước) ngồi học sinh lựa chon lĩnh xướng, hịa giọng, đối đáp… làm để phù hợp với nội dung cấu trúc hát, hình thức trình bài hát nhóm đa dạng, phong phú giàu tính sáng tạo Học sinh tự chọn động tác phù họa cho hát: học sinh tự động tác phù hợp với nội dung hát tập trình cho đều, (hát kết hợp vận động múa, kết hợp vài động tác diễn xuất) Tuy nhiên để sáng tạo học đạt hiệu cao, giáo viên cần tạo điều thời gian để học sinh chuẩn bị, giáo viên nên thông báo cho em tiết học trước để học sinh xếp lên ý tưởng tập cách trình bài, biểu diễn hát, tạo cho em tính tích cực chủ động việc học 2.4 Đề xuất kiến nghị Để đáp ứng nhu cầu đổi nâng cao chất lượng dậy học môn âm nhạc trường THCS Lương Thế Vinh – Quận liên chiểu – Tp Đà Nẵng Đối với ban giám hiệu trường THCS Lương Thế Vinh Ban giám hiệu cần ưu tiên xây dựng phòng thực hành âm nhạc để giáo viên giúp học sinh thực hành luyện tập nghe nhạc, nắm bắt thông tin âm nhạc Ban lành đạo nhà trường cần quan tâm nhiều đến sở vật chất, cần lớp bồi dưỡng thường xuyên cho lớp âm nhạc phổ thông nhằm bổ xung kiến thức âm nhạc cho đội ngũ giáo viên Thường xuyên tổ chức hoạt động ngoại khóa, hội thi diễn văn nghệ, khuyến khích phong trào thi đua tạo điều kiện thuận lợi để em vui chơi lành mạnh Đối với giáo viên Giáo viên phải cần phải có nhận thức đắn vị trí mơn học phát triển toàn diện nhân cách học sinh vai trò người giáo viên nhân dân 33 Thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ tự bồi dưỡng chuyên môn phương pháp dạy học cập nhật phương pháp vào trinh giảng dạy Tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh để em vừa tăng thêm kiến thức vừa mạnh dạn hoạt động văn hóa xã hội Tiểu kết chương Trong chương em nêu lên sở nguyên tắc, đưa giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dạy học trường THCS Lương Thế Vinh, Quận liên chiểu, TP Đà Nẵng Âm nhạc có vị trí quan trọng đời sống người đặc biệt với trẻ thơ, qua âm nhạc giáo dục tình cảm, đạo đức góp phần hình thành nhân cách trẻ em, mơn âm nhạc có vị trí quan trọng chương trình giáo dục Trường THCS, giúp học sinh phát triển tai nghe âm nhạc, gó phần phát triển trí tuệ tình cảm, lực tư trí tưởng tượng óc phân tích tổng hợp Về việc đổi phương pháp dạy học đa dạng hoạt động ngoại khóa, phương pháp quan trọng cần thiết khơng có ý nghĩa to lớn đáp ứng nhu cầu vui chơi, mà cịn ni dưỡng tình yêu tâm hồn học sinh với giá trị truyền thống tốt đẹp nhằm phát triển nhân cách hài hòa cho trẻ Nâng cao chất lượng dạy học môn âm nhạc cho trẻ nhiệm vụ cấp thiết q trình hội nhập với giới khơng hịa nhập âm nhạc giới mà cịn giúp em phát triển khiếu lực tăng cường hiệu trong công tác dạy học, giáo dục học sinh biết yêu quý trân trọng văn hóa dân tộc 34 KẾT LUẬN Sau thời gian chuẩn bị, nghiên cứu tiến hành thực nghiệm đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn âm nhạc cho học sinh lớp trường THCS Lương Thế Vinh – thành phố Đà Nẵng” em đúc kết nhiều kinh nghiệm kết thu thật khả quan Em nhận thấy âm nhạc ngày đóng vai trị quan trọng giáo dục nước nhà đời sống sinh hoạt ngày, âm nhạc thứ thiếu sống tinh thần người, giúp hoc sinh gải tỏa street trước sau học căng thằng đầu óc thư thả, thoải mái, giúp xuất học tập em nâng cao hơn, đạt thành tích tốt Những người dạy học âm nhạc chịu trách nhiệm hướng dẫn truyền tải nội dung cá hát phải ln tìm kiếm học hỏi, nắm vững kiến thức âm nhạc hiểu tâm lí học sinh nhạy bén, tìm phương pháp dạy mẻ phù hợp với tâm lí em, bắt kịp thời đại giáo dục đạt hiệu tối ưu hoàn thành sứ mệnh cao dẫn dắt lấy thuyền tri thức đến đường vinh quang, tươi sáng Âm nhạc gương phản ánh trung thực đời sống xã hội lời người, nâng cao chất lương dạy học âm nhạc trường tiểu học, THCS việc làm mag tính cấp thiết, khơng thể thiếu u cầu phát triển tồn diện người, âm nhạc không dạy học lớp mà cịn mục đích cao hướng tới phát triển toàn diện trí – đức – thể - mỹ với chức vai trị đặt thù âm nhạc đóng góp tích cực vào q trình hình thành người việt nam, nguồn nhân lực bền vững vừa kế thừa truyền thống phẩm chất ưu việt chân thành mộc mạc giản dị 35 PHỤC LỤC Chào em! Tôi thực tiến hành khảo sát, nhằm để lấy ý kiến em đề tài “ Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn âm nhạc lớp cho học sinh trường THCS Lương vinh” thông tin em bảo mật sử dụng vào mục đích nghiên cứu, mong em trả lời vào phiếu câu hỏi để giúp tơi hồn thành đề tài Câu 1: Em có thích học mơn âm nhạc khơng? d Thích e Rất thích f Khơng thích Câu 2: Em thường sử dụng internet để làm gì? e Nghe nhạc f Hát karaoke g Xem phim h Lướt Facebook Câu 3: Em tham gia thi tìm kiếm tài giọng hát hay trường tổ chức chưa? c Đã d Chưa Câu 4: em có cảm thấy thích thú đến học âm nhạc khơng? c Có d Khơng Câu 5: Theo em giáo viên có cần thay đổi hay bổ sung thêm phương pháp dạy học khơng? d Có e Khơng f Ý kiến khác ……………………………………………………………………… ……………………………………………………………………… ……………………………………………………… Câu 6: Tại em thích học mơn âm nhạc? c Giúp giải trí, thỏa mái d Vì đam mê Câu 7: Em cảm thấy cách dạy học giáo viên môn âm nhạc? 36 e Rất hài lòng f Hài lòng g Khá hài lịng h Khơng hài lịng Câu 8: Ngồi học thức ngồi em có thích giáo viên tổ chức buổi ngoại khóa hay khơng? d Bình thường e Rất thích f Khơng thích Cảm ơn em giúp tơi hồn thành bảng khảo sát Chúc em học tốt thật nhiều sức khỏe 37 C DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 50 hát Thiếu nhi hay Do báo TNTP – Hội nhạc sĩ Việt Nam – Ban khoa giáo VTV – Ban Âm nhạc đài tiếng nói Việt Nam tổ chức 1999- 2000 – Nhà xuất văn hóa thơng tin Ước mơ xanh – Tuyển chọn hát viết người giáo viên – NXBGD Giáo trình sở lý thuyết Âm nhạc NXBGD – Đại học Sư phạm Hà Nội Sách giáo khoa, sách giáo viên âm nhạc – NXBGD Một số vấn đề đổi phương pháp dạy học mơn Âm nhạc trường THCS NXBGD [1] Vũ Đình Bảy (2010), Lí luận dạy học mơn Giáo dục cơng dân, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội [2] Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục phát triển nguồn nhân lực kỉ XXI, Nxb Giáo dục, Hà Nội [3] Nguyễn Kế Hào (2009), Giáo trình tâm lí học lứa tuổi tâm lí học sư phạm, Nxb Đại học Sư phạm, [4] Nguyễn Trọng Hồn (2011), Hướng dân tích hợp nội dung học tập làm theo gương đạo đức Hồ Chí Minh Trung học phổ thơng, Nxb Giáo dục [5] Lê Duy Hùng (2013), Giáo dục đạo đức cho học sinh Trung học phổ thông: Thực trạng, nguyên nhân giải pháp, Tạp chí Khoa học Đại học Sư phạm Hồ Chí Minh, số 30 [6] Trần Quang Khánh (2017), Những nhân tố chủ yếu tác động đến giáo dục đạo đức cho học sinh Trung học sở nay, Tạp chí Giáo dục [7] Nguyễn Duy Lãm (2005), Sự cần thiết quan điểm đạo xây dựng luật phổ biến, giáo dục pháp luật, Trang thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật [8] Trần Thị Bích Liên (2016), Chuyên đề tích hợp giáo dục pháp luật mơn giáo dục cơng dân bậc Trung học sở, Tạp chí giáo dục [9] Nịnh Thị Hồng Loan (14/01/2019), Tuyên truyền giáo dục, phổ biến pháp luật cho học sinh, Tạp chí giáo dục thời đại 38 [10] Luật Giáo dục (2005) nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam [11] Nguyễn Thị Quế (2012), Công tác giáo dục, phổ biến pháp luật cấp, ngành phối hợp hiệu quả, Trang thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật [12] Quốc hội (2012), Luật phổ biến giáo dục pháp luật [13] Hà Nhật Thăng (2007), Giáo trình đạo đức giáo dục đạo đức, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội [14] Bùi Minh Tuấn (2011), Coi trọng giáo dục pháp luật cho học sinh Trung học phổ thơng, Tạp chí Dân trí [15] Chương trình Giáo dục công dân https://vnexpress.net/giao-duc/giao-duc-cong-dan-se-huong-dan-hoc-sinh-xu-ly-tinhhuong-thuc-te [16] Bùi Quý Khiêm, Môn Giáo dục cơng dân chương trình http://dongthap.edu.vn/tin-tuc2/mon-giao-duc-cong-dan-trong-chuong-trinh-moi [17] Trọng Nguyên, Phổ biến giáo dục pháp luật môn Giáo dục công dân http://krongnang.daklak.gov.vn/bai-viet [18] Phan Thị Thu Quyên, Sử dụng câu chuyện pháp luật dạy học môn Giáo dục công dân trường Trung học phổ thông https://giaoducthudo.com.vn/tin-tuc/4-su-dung-cau-chuyen-phap-luat-trong-day-hoc [19] Trần Mỹ Ý, Giáo dục pháp luật qua cơng dân với tình u, nhân , gia đình (Giáo dục công dân lớp 10) https://text.xemtailieu.com/tai-lieu/skkn-giao-duc-phap-luat-qua-bai-cong-dan 39 Ý KIẾN CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ……………………………… Giảng viên hướng dẫn (ký ghi rõ họ tên) ThS Trương Quang Minh Đức 40 ... Thực trạng việc dạy học môn âm nhạc cho học sinh lớp trường THCS Lương Thế Vinh Chương 2: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học hát cho học sinh lớp trường THCS Lương Thế Vinh 6.Tổng... trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy học, sở em chọn đề tài ? ?Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn âm nhạc lớp trường THCS Lương Thế Vinh – thành phố Đà Nẵng? ?? đề tài khóa luận Mục tiêu... giảng dạy môn âm nhạc học sinh khối trường THCS Lương Thế Vinh – thành phố Đà Nẵng 3.2 Phạm vi nghiên cứu Khảo sát thực tế chương trình dạy học hoạt động ngoại khóa trường THCS Lương Thế Vinh, thành