CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 CHUYÊN ĐỀ: ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9   I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI -Trong những năm gần đây,các thành tựu khoa học công nghệ thông tin phát triển rất mạnh mẽ và có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống kinh tế,văn hóa,xã hội. Đối với nước ta hiện nay trong giai đoạn đổi mới và hội nhập nền kinh tế thế giới, ý nghĩa và tầm quan trọng của công nghệ thông tin đã trở nên thiết thực hơn bao giờ hết.Việc áp dụng công nghệ thông tin vào ngành giáo dục là rất thiết thực góp phần tích cực hoá trong đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá,hiện đại hoá đất nước và giúp cho học sinh trong một thời gian ngắn có thể tiếp thu một lượng kiến thức nhiều hơn,dể hiểu hơn và nhớ lâu hơn từ đó vận dụng vào làm bài tập tốt hơn. -Với bộ môn toán được xem là trừu tượng và khó hiểu với phần lớn học sinh nói chung đặc biệt là bộ môn hình học 9 nói riêng.Qua một số năm giảng dạy bộ môn hình học 9,chúng tôi nhận thấy đa số học sinh còn học yếu bộ môn hình học mặc dù chương trình SGK THCS đã đổi mới và áp dụng từ năm học 2002-2003 được viết theo quan điểm mới giúp HS dễ hiểu hơn,xong số học sinh yếu về bộ môn hình học chưa giảm nhiều.Do đặc trưng của bộ môn toán hình ảnh trực quan chưa nhiều,đặc biệt là bộ môn hình học trong 1 hình vẽ có nhiều trường hợp cần xét mà GV không có nhiều thời gian để vẽ hết các trường hợp của 1 bài toán,đặc biệt là dạng toán về quỹ tích,giáo viên khó có thể dùng hình vẽ hay mô hình để diễn tả cho học sinh nắm được nội dung bài học,cũng như một số bài có nội dung dài HS ít có thời gian tìm tòi cách giải cũng như thực hành tại lớp nên kĩ năng làm bài của HS chưa cao. -Từ thực tiễn giảng dạy chúng tôi luôn trăn trở tìm tòi,lựa chọn phương pháp thích hợp,phù hợp với đặc trưng của bộ môn,vừa dạy vừa rút kinh nghiệm,vừa học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp ,bạn bè và vừa tìm hiểu các tài liệu liên quan qua sách báo,qua các trang web,diễn đàn về giáo dục,… .Từ đó chọn lọc các phương pháp dạy học có hiệu quả cao và tìm hướng giảng dạy những bài hình học có nội dung khó và dài, để HS hứng thú học tập và tiếp thu bài tốt hơn.Qua tìm tòi và sử dụng chúng tôi nhận thấy 2 phần mềm nổi bật về soạn giảng hình học và được xếp vào hàng đầu thế giới hiện nay đó là phần “GEOMETER’S SKETCHPAD” được cung cấp tại địa chỉ www.dynamicgeometry.com và phần mềm thứ hai rất nổi tiếng về soạn giảng hình học không gian đó là phần mềm Cabri3D được cung cấp tại địa chỉ www.cabri.com do công ti Cabri của pháp phát triển và xây dựng. -Hiện nay các phần mềm này chưa có sẵn các hình vẽ SGK và có rất ít công cụ vẽ hình .Vì vậy chúng tôi đã thiết kế và xây dựng thêm các hình vẽ các công cụ hình học và soạn các bài giảng chương II,III,IV SGK-hình học 9,nhằm góp phần nhỏ giúp quý thầy cô trong việc soạn giảng bộ môn hình học nói chung cũng như bộ môn hình học 9 nói riêng đồng thời giúp các em học sinh tiếp thu bài tốt hơn.Đó là lí do mà chúng tôi chọn đề tài: “ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 ” PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 1 CHUN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 II.THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI 1.Thuận lợi: • Cơ sở vật chất của nhiều trường tại huyện được trang bị khá đầy đủ như:Máy chiếu,máy vi tính,máy chiếu khơng gian ba chiều… • Được sự quan tâm giúp đở của SGD,PGD. 2.Khó khăn: • Thời gian đầu tư cho việc soạn giảng một bài dạy dài, tài liệu tham khảo chưa nhiều. • Cơng việc của GV trong năm học còn nhiều nên việc đầu tư thời gian cho việc soạn giảng còn hạn chế. • Số lượng phòng CNTT tại một số ít trường trong huyện chưa được trang bị đầy đủ. III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI 1.Cơ sở lý luận: • Dựa trên các bài tốn,định lý,tính chất SGK hình học bậc THCS. • Dựa trên phần mềm:“GEOMETER’S SKETCHPAD” và phần mềm Cabri3D • Dựa trên đối tượng HS lớp 9 tại một số trường trong huyện. 2.Nội dung ,biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: Với những tính năng kể trên qua một thời gian nghiên cứu và sử dụng phần mềm chúng tơi đã thiết kế và xây dựng được: • Các hình vẽ cơ bản của chương trình cấp THCS • Soạn khá chi tiết các bài giảng CII,III SGK hình học 9 • Vẽ các mơ hình hình khơng gian chương IV SGK-Hình học 9 Sau đây là phần nội dung chi tiết: PHẦN THỨ NHẤT: P DỤNG PHẦN MỀM GEOMETER‘S SKETCHPAD TIẾNG VIỆT VÀO DẠY HỌC PHẦN ĐƯỜNG TRÒN. 1.HƯỚNG DẪN CÀI ĐẶT PHẦN MỀM Đây là 1 chương trình do chúng tơi đóng gói bao gồm phần mềm GSP tiếng việt và các cơng cụ vẽ hình hình học cấp THCS tích hợp kèm theo khá đầy đủ các bài dạy GSK tốn 9 chương II,III sau đây là cách cài đặt chương trình: a).Cài đặt: Chạy tập tin cài đặt xuất hiện hộp thoại như sau: PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 2 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 nhấn vào nút sẽ xuất hiện màn hình yêu cầu nhập licensekey tại ô installation password Ta tiến hành nhập password như sau: thcsngothoinhiem Sau khi nhập password ta nhấn sẽ xuất hiện hộp thoại sau: PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 3 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 Ta tiến hành chọn thư mục cài đặt nếu cần nếu không ta tiến hành cài đặt mặc định của chương trình bằng cách nhấn sẽ xuất hiện hộp thoại sau: nhấn để tiếp tục cài đặt chương trình chờ chương trinh cài đặt hoàn tất sẽ xuất hiện hộp thoại sau: PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 4 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 Ta tiến nhấn vào nút để hoàn tất việc cài đặt.Nhưng sau khi cài đặt thì phần mềm thì phần mềm này chưa hiển thị đúng tiếng việt vì vậy để tiếng việt được hiển thị đúng thì chúng ta phải thiết lập môi trường Tiếng Việt cho Windows và cách thiết lập như sau: b) Thiết đặt tiếng việt cho chương trình: B1:Start-->programs-->GSP4.07 tieng viet 1.01--> chạy tập tin (vni- for-winxp)  xuất hiện hộp thoại thông báo sau:  Ta chọn tôi đồng ý  sau khi chương trình chạy xong sẽ xuất hiện hộp thoại thông báo bạn có muốn khởi động lại máy tính không ta chọn No (hình sau) PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 5 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 B2:Start-->programs-->GSP4.07 tieng viet 1.01--> chạy tập tin (thiết đặt tiếng việt) xuất hiện hộp thoại thông báo ta chọn Yes (hình sau) B3:Khởi động lại máy tính (bây giờ công việc cài đặt và thiết đặt tiếng việt đã hoàn tất) Lưu ý: Sau khi thết lập tiếng việt thì các phần mềm như Excel,acess,…. các dấu phẩy được thay bằng dấu chấm và ngược lại.Ví dụ trong excel đánh số thập phân 6.5 ta được kết quả hiển thị là 6,5. Nếu thực hiện sai chương trình chưa hiển thị đúng tiếng việt ta thực hiện lại các bước từ 1 đến 3. Ngoài ra tôi cũng có đóng gói một bản bằng ngôn ngữ tiếng anh kèm theo nếu quý thầy cô nào quen sử dụng tiếng anh thì cài đặt bản này với bản này ta không cần thiết đặt tiếng việt. c).Khởi động chương trình Muốn khởi động chương trình ta thực hiện như sau: Start-->programs-->GSP4.07 tieng viet 1.01--> chạy tập tin chương trình (GSP 4.07 TIẾNG VIỆT). Hoặc ta có thể khởi động chương trình trực tiếp trên màn hình máy tính. 2. CÔNG CỤ CHO NGƯỜI DÙNG Vì phần mềm chưa có các công cụ cũng như các hình vẽ hình học cấp II,nên cũng khó khăn cho nhiều giáo viên mới làm quen phần mềm này trong việc soạn giảng, nên chúng tôi đã xây dựng khá đầy đủ các hình học cơ bản và các kí hiệu hình học của chương trình hình học cấp THCS sau đây chúng tôi xin giới thiệu các công cụ mà chúng tôi đã xây dựng và tích hợp thêm vào phần mềm gồm 6 Menu chia theo các chủ đề và sau đây là cách sử dụng các Menu này: a).MENU ĐA GIÁC ĐỀU PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 6 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 Menu đa giác đều gồm các công cụ như:tam giác đều,hình vuông,ngũ giác đều,lục giác đều,thất giác đều,bát giác đều,thập giác đều,thập lục giác đều,hình ngôi sao,hình elip,mỗi loại đa giác gồm có hai loại hình có tâm và hình không có tâm. Sau đây là các hình vẽ trong Menu menu đa giác đều : Để sử dụng các menu ta chọn công cụ (tùy biến công cụ) nhấn và giữ chuột trái rê đến menu cần chọn ví dụ ta chọn menu đa giác đều  chọn công cụ cần sử dụng. PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 7 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 Ví dụ 1:Muốn sử dụng công cụ ngũ giác đều có tâm ta thực hiện như sau: B1:ta chọn công cụ (tùy biến công cụ) nhấn và đồng thời giữ chuột trái rê chuột đến công cụ cần chọn ví dụ là “LUC GIAC DEU”. B2:Thả chuột trái ra tại công cụ đó lúc đó con trỏ chuột có 1 điểm trước mũi tên của chuột B3:Dùng chuột trái chọn 2 điểm bất kì trên màn hình làm việc của chương trình (ví dụ từ A đến B)ta được 1 lục giác đều (hình sau) Ví dụ 2 : Muốn sử dụng công cụ ngũ giác đều không có tâm ta thực hiện như sau: B1:ta chọn công cụ (tùy biến công cụ) nhấn và đồng thời giữ chuột trái rê chuột đến công cụ cần chọn ví dụ là “NGU GIAC DEU”. B2:Thả chuột trái ra tại công cụ đó lúc đó con trỏ chuột có 1 điểm trước mũi tên của chuột B3:Dùng chuột trái chọn 2 điểm bất kì trên màn hình làm việc của chương trình (ví dụ từ A đến B) ta được 1 ngũ giác đều (hình sau) PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 8 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 Các công cụ còn lại ta cũng thực hiện tương tự như 2 ví dụ trên. b). MENU CÁC LOẠI TỨ GIÁC Menu các loại tứ giác bao gồm các công cụ như: tứ giác,hình thang,hình thang vuông ,hình thang cân,đường trung bình của hình thang,đường trung bình của hình thang cân,hình bình hành,hình thoi,hình chữ nhật,tứ giác có 2 đường chéo vuông góc,mỗi loại tứ giác gồm có hình có đường chéo và hình không có đường chéo. Ví dụ: Muốn sử dụng công cụ hình bình hành ta thực hiện như sau: B1:ta chọn công cụ (tùy biến công cụ) nhấn và đồng thời giữ chuột trái rê chuột đến công cụ cần chọn ví dụ là “HINH BINH HANH”. B2:Thả chuột trái ra tại công cụ đó lúc đó con trỏ chuột có 1 điểm trước mũi tên của chuột B3: Dùng chuột trái chọn 3 điểm bất kì trên màn hình làm việc của chương (ví dụ từ A đến B rồi đến C )ta được 1 hình bình hành (hình sau) Các công cụ còn lại ta cũng thực hiện tương tự như ví dụ trên. PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 9 CHUYÊN ĐỀ:À ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 c).MENU CÁC KÍ HIỆU CÁC HÌNH VẼ VỀ ĐƯỜNG TRÒN Menu các kí hiệu các hình vẽ về đường tròn bao gồm các công cụ như:Kí hiệu cung bằng nhau,cung đi qua 3 điểm,cung biết tâm và 2 đầu mút của cung,hình quạt,hình viên phân,hình vành khăn,góc ở tâm,góc nội tiếp,góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung,góc có đỉnh bên trong,bên ngoài đường tròn,tứ giác nội tiếp,2 góc nội tiếp cùng chắn 1 cung,đa giác nội(ngoại) tiếp đường tròn,các góc nội tiếp cùng chắn 1 cung,các vị trí tương đối của 2 đường tròn,đường tròn nội tiếp (bàng tiếp) tam giác…. Ví dụ: Muốn sử dụng công cụ tứ giác nội tiếp đường tròn ta thực hiện như sau: B1:ta chọn công cụ (tùy biến công cụ) nhấn và đồng thời giữ chuột trái rê chuột đến công cụ cần chọn ví dụ là“TU GIAC NOI TIEP”. B2:Thả chuột trái ra tại công cụ đó lúc đó con trỏ chuột có 1 điểm trước mũi tên của chuột B3:Dùng chuột trái chọn 2 điểm bất kì trên màn hình làm việc của chương (ví dụ từ A đến B)ta được 1 tứ giác nội tiếp đường tròn hình sau: PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 10 [...]... tên bài dạy trong các chương và được liên kết đến từng bài giảng của chương II và III PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 14 CHUN ĐỀ: ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 À Sau đây chúng tơi xin giới thiệu một số bài giảng minh họa: a)Ví dụ 1: Tại trang chủ muốn dạy 1 bài bất kì ta chọn tiêu đề của bài đó.Ví dụ muốn dạy Bài 6 chương II ta nhấn chuột vào tiêu đề của đề(BÀI... từng bài soạn mà mỗi chương chúng tơi chỉ giới thiệu các bài soạn và hướng dẫn sử dụng một số bài soạn, các hình vẽ minh họa -Với phạm vi của đề tài nên chúng tơi khơng thể nêu được nhiều ví dụ cũng như các tính năng của chương trình À IV KẾT QUẢ -Qua một thời gian áp dụng chun đề tại một số trường trong huyện tuy chưa nhiều và chúng tơi nhận thấy : 1) Đối với giáo viên: -Thời gian đầu tư cho việc soạn. .. đến bài soạn “BÀI 6: TÍNH CHẤT HAI TIẾP TUYẾN CẮT NHAU” hình sau: Trong mỗi trang có các nút lệnh liên kết đến các trang khác:Nút lệnh liên kết trở về trang chủ,nút lệnh trở về trước trang hiện hành,nút lệnh đến trang sau của trang hiện hành và trong mỗi trang còn có thêm các nút lệnh dùng để tạo hoạt hình cho các hình vẽ hoặc dùng để trình chiếu bài giảng.Sau đây là cách trình chiếu nội dung bài 6:... khác hoặc nhấn vào nút lệnh (đến trang sau) rồi đến bài học tiếp theo b).Ví dụ 2: Tương tự tại trang chủ muốn dạy bài nào ta nhấn vào tiêu đề của bài đó.Ví dụ muốn dạy bài 8 chương II ta nhấn chuột vào tiêu đề của bài 8 nút này sẽ liên kết đến bài soạn “BÀI 8: VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI ĐƯỜNG TRỊN (TT)” (hình sau) Việc trình chiếu cũng tương tự ví dụ 1,trong khi trình chiếu ta có thể nhấn vào các nút... ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 À Tương tự như các ví dụ trên với các bài ở chương III ta cũng thực hiện tương tự c).Ví dụ 3: Muốn dạy bài “Cung Chứa Góc” tại trang chủ ta bấm vào nút có chứa tiêu đề bài chương trình sẽ liên kết đến bài giảng “cung chứa góc SGK hình học 9 chương II” việc trình chiếu và sử dụng các nút lệnh tương tự ví dụ 1 và ví dụ 2 Ở bài ?1 chúng tơi xây dựng hiệu... dạng,màu sắc,đặt tên,vẽ thêm,… ,một cách tùy ý 3) ÁP DỤNG VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 CHƯƠNG II VÀ III Sau đây chúng tơi xin giới thiệu các giáo án điện tử được soạn bằng chương trình GSP 4.07 bao gồm các bài dạy chương II,III SGK-Hình học 9 Để mở các giáo án soạn sẵn chúng ta thực hiện như sau: Start >programs >GSP4.07 tieng viet 1.01 chạy tập tin (BÀI SOẠN HÌNH HỌC 9 CHƯƠNG II,III) sau khi chạy chương trình... VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 À Sau khi trình chiếu xong mục 1 ta bấm vào nút lệnh (đến trang sau) chương trình sẽ chuyển sang các mục tiếp theo.Các mục còn lại chúng ta cũng tục thực hiện tương tự Muốn chuyển sang một bài khác ta bấm vào nút lệnh (trở về trang chủ) rồi chọn bài giảng khác hoặc nhấn vào nút lệnh (đến trang sau) rồi đến bài học tiếp theo b).Ví dụ 2: Tương tự tại trang chủ muốn dạy bài nào... Cabri3ActiveDoc Object, trỏ chuột vào dòng này như hình bên: chọn tiếp lệnh Import ta sẽ thấy xuất hiện hộp hội thoại mở file như hình PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 27 CHUN ĐỀ: ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 -Cơng việc đã hồn thành và bây giờ chúng ta đã sẵn sàng cho việc trình diễn Cabri ngay trong slide show của PowerPoint Chúng ta thực hiện lệnh Slide Show,... yếu tích cực học tập hơn bước đầu các em đã tham gia vào q trình phát biểu xây dựng bài -Tiết dạy sơi động hơn,HS tiếp thu bài tốt hơn,kiến thức được HS nhớ lâu hơn -HS nắm chắc được tính bản chất của của khái niệm,tính chất,định lý ,bài tốn một cách nhanh chóng mà theo cách dạy thơng thường khó mà thực hiện được V BÀI HỌC KINH NGHIỆM -Cần kết hợp tốt giữa cách dạy truyền thống và ứng dụng cơng nghệ... PGD-ĐỊNH QUAN Người thực hiện:Trần Văn Ly Trang: 13 CHUN ĐỀ: ỨNG DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM VÀO SOẠN GIẢNG HÌNH HỌC 9 À Ví dụ: Muốn sử dụng cơng cụ 2 đường thẳng vng góc ta thực hiện như sau: B1:ta chọn cơng cụ (tùy biến cơng cụ) nhấn và đồng thời giữ chuột trái rê chuột đến cơng cụ cần chọn ví dụ là “HAI DUONG THANG VUONG GOC” B2:Thả chuột trái ra tại cơng cụ đó lúc đó con trỏ chuột có 1 điểm trước mũi tên . muốn dạy bài nào ta nhấn vào tiêu đề của bài đó.Ví dụ muốn dạy bài 8 chương II ta nhấn chuột vào tiêu đề của bài 8 nút này sẽ liên kết đến bài soạn “BÀI 8:. đó.Ví dụ muốn dạy Bài 6 chương II ta nhấn chuột vào tiêu đề của đề(BÀI 6: TÍNH CHẤT HAI TIẾP TUYẾN CẮT NHAU) nút này sẽ liên kết đến bài soạn “BÀI 6: TÍNH CHẤT