ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN  HVCH: QUÁCH THỊ HỒNG PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG TRONG CÁC GIA ĐÌNH CĨ PHỤ NỮ DI CƯ (nghiên cứu trường hợp huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) LUẬN VĂN THẠC SĨ XÃ HỘI HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – năm 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN  HVCH: QUÁCH THỊ HỒNG PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG TRONG CÁC GIA ĐÌNH CĨ PHỤ NỮ DI CƯ (nghiên cứu trường hợp huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang) Chuyên ngành Xã hội học Mã ngành: 60.31.30 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS TRẦN THỊ KIM XUYẾN Thành phố Hồ Chí Minh – năm 2015 TĨM TẮT Ngày nay, khn mẫu giới huyện Chợ Mới có thay đổi định chẳng hạn phụ nữ nam giới có vai trị trụ cột kinh tế nhau, riêng vai trò tái sản xuất cơng việc nội trợ, chăm sóc người già phụ nữ kỳ vọng làm tốt so với nam giới Sự thay đổi khuôn mẫu giới thể rõ nét gia đình có phụ nữ di cư, có tái phân cơng lại lao động gia đình Trước di cư, phụ nữ huyện Chợ Mới giữ vai trị tái sản xuất người chồng trụ cột kinh tế theo khn mẫu mơ hình gia đình truyền thống người Việt Nam Hiện nay, phụ nữ di cư tham gia ngày nhiều giữ vai trò quan trọng kinh tế khơng khác so với nam giới Từ kéo theo phân cơng lại vai trị tái sản xuất, người chịu trách nhiệm việc chủ yếu giao lại cho thành viên lại quê nhà chồng, cha mẹ, anh chị em, gia đình Tuy nhiên, với phụ nữ di cư xa hay di cư gần phân cơng cơng việc gia đình có khác Việc chuyển đổi nghề nghiệp coi chiến lược đảm bảo việc làm thích ứng với trình cơng nghiệp hóa nơng nghiệp nơng thơn Trong đó, phụ nữ xuất cư huyện Chợ Mới tỏ thích nghi tốt với biến đổi điều kiện kinh tế- xã hội, phụ nữ xuất cư xa chịu áp lực kinh tế nhiều nhận chia sẻ kinh tế từ chồng, người phụ nữ di cư gần họ nhận chia sẻ từ chồng dù với nhiều cách thức khác việc kiếm tiền tạo thu nhập cho gia đình Kết nghiên cứu cịn cho thấy, chiến chống đói nghèo tác động biến đổi không ngừng kinh tế - xã hội, bắt buộc cá nhân, gia đình phải thay đổi tư duy, quan niệm sống đưa định lựa chọn phù hợp với nhu cầu thực tiễn Tuy nhiên với giới khác lại có cách phản ứng tích cực tiêu cực khác Chẳng hạn như, phụ nữ xuất cư địa bàn huyện Chợ Mới tỏ động linh hoạt việc tìm kiếm việc làm cách họ khắc phục khó khăn sống Nhưng người chịu ép khó khăn nhiều phải vừa làm tốt vai trò sản vai trò tái sản xuất phụ nữ di cư gần, di cư cha mẹ già Họ phải làm việc nhiều thời gian nghỉ ngơi so với trước Sự thay đổi phân cơng lao động gia đình phụ nữ xuất cư tạo hai tác động đến thân người phụ nữ gia đình họ Tác động có tích cực khơng tích cực Tích cực phụ nữ ngày giữ vai trò quan trọng kinh tế so với người chồng người thân gia đình họ Tác động tiêu cực đời sống kinh tế cịn khó khăn bấp bênh, thiếu quan tâm, thương yêu, chăm sóc cha mẹ; người già thiếu quan tâm chăm sóc đời sống tinh thần lẫn vật chất Với khó khăn gặp phải, phụ nữ xuất cư gia đình có chung mong muốn nhận hỗ trợ từ quyền địa phương tạo điều kiện việc làm thu nhập ổn định địa phương để gia đình đồn tụ, sum họp san sẻ, chăm lo cho Nhìn chung, người phụ nữ xuất cư huyện Chợ Mới giữ nhiều vai trị hơn: cơng việc nội trợ họ bao gồm lao động tái sản xuất gắn với việc mang thai ni con, đồng thời chăm sóc thành viên lớn tuổi khác gia đình, đặc biệt đáp ứng nhu cầu sinh lý tình cảm theo mong đợi kỳ vọng người chồng Và điều quan trọng thực tốt vai trò sản xuất gia đình nhằm bổ sung thu nhập cho gia đình LỜI CẢM ƠN Tơi xin chân thành cảm ơn đến:  Khoa Xã hội học, Phòng Sau đại học - Trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn – TPHCM chấp nhận tạo điều kiện cho tác giả thực luận văn  Xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Trần Thị Kim Xuyến, Cô người Thầy tận tâm, tận tình ln cố gắng thời gian kiến thức Cô hướng dẫn, dạy cho với ý kiến đóng góp quý giá Những nội dung Cơ truyền dạy khơng có giá trị báo cáo luận văn mà cịn tảng để tơi phục vụ cho cơng tác nghiên cứu sau tốt  Xin cảm ơn tác giả cơng trình nghiên cứu, sách, tạp chí mà tơi tham khảo, kế thừa kết nghiên cứu để dùng làm tài liệu trích dẫn báo cáo luận văn Xin cám ơn:  Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tỉnh An Giang  Hội Phụ nữ huyện Chợ Mới  Hội Phụ nữ xã An Thạnh Trung - huyện Chợ Mới  Hội Phụ nữ xã Mỹ Hội Đông - huyện Chợ Mới Đã hết lịng giúp đỡ chúng tơi thực luận văn thuận lợi Chân thành cảm ơn! LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu cơng trình nghiên cứu có xuất xứ rõ ràng Những kết luận phân tích lý giải báo cáo luận văn mang giá trị khoa học cao Cơng trình nghiên cứu chưa cơng bố trong trình nghiên cứu trước thời điểm Tác giả cam đoan nguồn tài liệu sử dụng luận văn không vi phạm quyền đồng ý cho trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn -TPHCM Khoa Xã hội học dùng luận văn làm tài liệu tham khảo MỤC LỤC Nội dung Trang Phần I: Mở đầu Lý chọn đề tài Đối tượng nghiên cứu khách thể nghiên cứu đề tài 2.1 Đối tượng nghiên cứu 2.2 Khách thể nghiên cứu 3 Phạm vi nghiên cứu .3 Mục tiêu nghiên cứu .3 4.1 Mục tiêu chung 4.2 Mục tiêu cụ thể .3 Ý nghĩa khoa học ý nghĩa thực tiễn 5.1 Ý nghĩa khoa học .3 5.2 Ý nghĩa thực tiễn Những hạn chế đóng góp đề tài Kết cấu đề tài Phần II: Nội dung Chương 1: Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu Tổng quan tình hình nghiên cứu .6 1.1 Nguyên nhân dẫn đến định xuất cư phụ nữ khu vực nông thôn… 1.2 Phân cơng lao động gia đình có phụ nữ di cư những……….…… …11 vấn đề gia đình nữ di cư Cơ sở lý luận………………………………………………………………….… 20 2.1 Cách tiếp cận nghiên cứu……………………………………… 20 2.2 Mơ hình phân tích…………………………………………………………….…25 2.3 Các khái niệm chính…………………………………………………………… 26 Câu hỏi nghiên cứu……………………………………………………………… 30 Phương pháp luận phương pháp nghiên cứu………………………………….30 4.1 Phương pháp luận…………………………………………………………….…30 4.2 Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………….….31 Chương 2: Sự thay đổi phân cơng lao động gia đình có phụ nữ làm ăn xa Khái quát tỉnh An Giang………………………………………………… … 34 Sự thay đổi phân công lao động gia đình có phụ nữ làm ăn xa…… 37 2.1 Đặc điểm mẫu nghiên cứu…………………………………………………… 37 2.2 Yếu tố ảnh hưởng đến xu hướng xuất cư phụ nữ nông thôn……………… 45 2.3 Đặc điểm phân cơng lao động theo giới gia đình có phụ nữ di cư khu vực nơng thơn huyện Chợ Mới……….……………… 46 2.3.1 Sự thay đổi vai trò sản xuất……………………………….…………… …46 2.3.1.1 Về việc làm………………………………………………………………….47 2.3.1.2 Về thu nhập………………………………………………………………….50 2.3.2 Sự thay đổi vai trò tái sản xuất……………………………………… …….…53 2.3.2.1 Cách thức liên lạc với gia đình phụ nữ xuất cư…………………….…….53 2.3.2.2 Cơng việc nội trợ……………………………………………………….…….55 2.3.2.3 Chăm sóc trẻ nhỏ………………………………………………………….….61 2.3.2.4 Chăm sóc người già………………………………………………………… 66 Những bất cập có thay đổi phân cơng lao động gia đình…………… ….…72 Những mong muốn phụ nữ xuất cư người thân nơi quê nhà……….75 4.1 Mong muốn nguyện vọng phụ nữ di cư……………………………… 75 4.2 Mong muốn nguyện vọng người thân nơi quê nhà phụ nữ di cư…… 77 PHẦN III: KẾT LUẬN CHUNG .80 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………… 89 PHỤ LỤC……………………………………………………………………… … 93 CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT CEDAW:Công ước Liên Hợp Quốc xóa bỏ tất hình thức phân biệt đối xử chống lại phụ nữ CP: Chính phủ CSXH: Chính sách xã hội DTTS: Dân tộc thiểu số GDP: Bình quân thu nhập đầu người LHPN: Liên hiệp Phụ nữ NCT: Người cao tuổi LĐ TB & XH: Lao động Thương Binh Xã hội MTTQ: Mật trận tổ quốc NH.CSXH: Ngân hàng Chính sách xã hội NQ: Nghị QĐ: Quyết định PCLĐ: Phân công lao động PCLĐTG: Phân công lao động theo giới PVS: Phỏng vấn sâu UBND: Uỷ ban nhân dân TP: Thành phố DANH MỤC BẢNG Bảng 1: Đặc điểm nhân người thân phụ nữ di cư huyện Chợ Mới………37 Bảng 2: Đặc điểm nhân phụ nữ di cư………………………………………… 39 Bảng 3: Sự thay đổi việc làm phụ nữ xuất cư chồng 47 Bảng 4: Bình quân thu nhập hàng tháng phụ nữ trước sau xuất cư………50 Bảng 5: Phân công công việc nội trợ gia đình phụ nữ di cư………………… 55 Bảng 6: Phân cơng cơng việc chăm sóc trẻ nhỏ gia đình phụ nữ di cư……… 61 Bảng 7: Phân công công việc chăm sóc người già gia đình phụ nữ di cư…… 66 Bảng 8: Mơ hình thay đổi phân cơng lao động gia đình có phụ nữ di cư………71 125 Hỏi: chị làm ăn xa chị xếp việc chăm sóc cha mẹ già nào? Trả lời: Cha mẹ già cho em gái út chăm sóc, cha mẹ lớn tuổi mạnh khỏe Có em nhà chăm sóc vững ơng bả ên Lo khơng, nghĩ nhà, có em út gần, phải lo tiền bạc lo ít, phải lo Cuộc sống tốt hơn, đỡ mặt tiền bạc, mần có tiền thoải mái Hỏi: thời gian chị di cư, quyền có hỗ trợ khơng? Trả lời: Chính quyền địa phương khơng hỗ trợ hết Nguyện vọng chị muốn có chỗ yên ổn chị bán nhà không muốn làm, ham buôn bán, chỗ bn bán lo cho gia đình khơng lẽ hồi, mần chưa có dư nên khơng có vốn mở bn bán Nào có tiền nhiều quay quê làm lại, lớn tuổi rồi, công ty may mà lớn tuổi khơng thấy đường làm Chị mần có dư nhiều q bn bán lo cho gia đình, lớn tuổi rồi, cơng ty khác cịn được, cơng ty may hai năm bị làn, khơng thấy, mong muốn vậy, để đủ sống, chồng chị lớn tuổi thu nhập đủ sống Anh Trần Văn Thảo, 42 tuổi, trình độ học vấn lớp 3, làm thuê cho xí nghiệp gỗ Hỏi: Trước vợ anh di cư, vợ chồng anh làm nghề gì, bình quân thu nhập bao nhiêu? Trả lời: Nghề nghiệp trước vợ di cư làm thuê cho xí nghiệp gỗ, thu nhập bình qn ngày giao động tự 100 -200, tơi thu nhập gia đình Vợ tơi lúc nhà làm việc nhà lo cho hai đứa nhỏ 126 Lúc trước vợ chưa làm ăn xa: nhà thiếu thốn đủ thứ, nhiều không đủ ăn phải xin mượn bên nhà vợ,nên đứa thứ hai nhà trẻ nên vợ qua Long Xuyên xin làm công nhân Lúc trước nhà bả chị phụ kiếm tiền thơi, lao động nhà, bả qua Long Xuyên làm nhà gắng làm kiếm tiền, hai vợ chồng làm san sẻ nhau, trông mong vào người kiếm tiền khơng thể Hỏi: lúc trước vợ anh chưa làm ăn xa, anh việc nhà làm? Trả lời: bả làm hết, tơi khơng phải làm cả, sửa nhà cửa, điện đóm hư hao tơi làm thơi Lúc đó, đời sống khó khăn tơi có thời gian nghỉ ngơi, đi đó, giải trí tí với anh em xóm Hỏi: Hiện cơng việc gia đình như: nội trợ, chăm sóc người thân nhà cửa đảm nhận; có thay đổi nào? Trả lời: Vợ làm công nhân nhà máy thủy sản TP.Long Xuyên, tỉnh An Giang: trước vợ di cư thời gian ngày anh sáng thức dạy ăn sáng đến chỗ làm (làm thuê xí nghiệp gỗ) đến chiều khoảng 1-2 anh nhà ăn cơm, xem phim nghỉ ngơi, chiều anh uống café nhậu lai rai bạn hàng xóm Cơng việc nội trợ, chăm sóc gia đình vợ anh làm hết Từ chị qua Long Xun làm cơng nhân tuần chị nhà lần Mọi công việc gia đình anh phải gánh hết phần vợ trước làm Sự thay đổi hoàn toàn phân cơng lao động gia đình làm cho thời gian nghỉ ngơi anh cịn ít, sáng thức dậy anh phải lo cho hai ăn sáng đưa học, chiều anh nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa giặt đồ Tối anh xem hết thời cha ngủ Anh cho biết, từ vợ làm công nhân đến đời sống kinh tế gia đình đỡ nhiều, vợ thường làm tăng ca nên có thêm thu nhập Nhưng ngược lại thời gian vợ nghỉ ngơi lại nhiều Thương vợ cực khổ nên anh cố gắng làm 127 Hỏi:Đặc điểm nhân khẩu: tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp, tình trạng nhân, có con, di cư khoảng bao lâu? Đã di cư đến đâu? Gia đình chị có người? Trả lời:  Số người gia đình:4  Số người lao động gia đình:2  Số ăn theo:2  Số người di cư:2 Chị Nguyễn Thị Nhung, 39 tuổi, có gia đình hai đứa (một trai gái) Đang làm công nhân công ty đông lạnh, TP Long Xuyên Thu nhập khoảng 3.500.000 làm gần hai năm, phải thường tăng ca nên tuần nhà lần Hỏi:Nguyên nhân chị định di cư, chị di cư với ai? Nếu di cư với người thân gia đình họ làm nghề gì, thu nhập chị người thân di cư có tốt khơng? Trả lời Nhà thuộc diện khó khăn, khơng có đất sản xuất nông nghiệp Trước di cư Hai vợ chồng làm thuê Nhưng không đủ sống phải thường xuyên thiếu ăn, phải xin tiền mẹ nhờ anh chị em gia đinh hỗ trợ Lúc trước, vừa làm thuê kiếm tiền, vừa làm công việc nhà nội trợ, chăm sóc Hỏi:Khi định di cư chị xếp cơng việc nhà nội trợ, chăm sóc gia đình nào? Chồng người thân chị hỗ trợ chị việc cơng việc gia đình? Trả lời Mỗi ngày anh N.V.T lo cho đứa trai ăn sáng xong chở học, đứa lớn ngày anh cho 30.000đ tiền ăn sáng tiêu vặt, trưa chiều nhà ăn cơm anh nấu.Thằng trai lớn chị lớn thấy ngoan nên anh chị khơng lo, chồng chị làm lo chợ, nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa Mọi việc tưởng yên 128 ổn, ngờ, Cô giáo gọi điện thoại cho chị báo chị nghiện game lâu tình trạng học tụt dốc, có bỏ học Chồng chị làm ngày có ngày khơng, làm đến nhà 1-2 giời chợ, nấu cơm, cha ăn, ông làm việc nhà, giặt giũ, chăm sóc Chồng chị thấy chị cực khổ nên không than phiền hết, làm ông nhà làm việc nhà, tối xem phim xong ngủ chị n tâm khơng lo lắng Khi ơng làm tự lo Đứa lớn cho ngày 30 ngàn ăn ngày Còn đứa nhỏ trụn mì gói ăn Hai đứa chị tự lo Lớn hết Mình làm xa nhà khơng có nhiều thời gian để gần con, lo kiếm tiền cho ăn học, đứa nhỏ không co cha mẹ quản lý nên nghiện game, lơ việc học, Cô giáo gọi điện cho hay biết Hỏi:Sống xa anh chị giáo dục dạy bảo nào? Những khó khăn thuận lợi giáo dục quê nhà ? Từ chị di cư làm ăn xa nhà gia đình chị có vấn đề phát sinh khiến chị gia đình cảm thấy buồn phiền hay khơng? Trả lời Mình làm xa nhà khơng có nhiều thời gian để gần con, lo kiếm tiền cho ăn học, đứa nhỏ không co cha mẹ quản lý nên nghiện game, lơ việc học, Cô giáo gọi điện cho hay biết Khó khăn cơng việc làm cực mà lương thấp, khơng có người theo dõi quản lý Hỏi:Trong thời gian chị di cư làm ăn xa nhà chị có nhận quan tâm hỗ trợ quyền địa phương? Hiện chị có mong muốn, nguyện vọng để giúp chị sớm ổn định sống, đặc biệt làm tốt vai tṛ người mẹ, người vợ gia đình? Trả lời Có số vốn nhỏ để ni bị, chồng chị khơng có việc làm cắt cỏ ni bị 129 TRƯỜNG HỢP Anh Nguyễn Văn Dũng chồng chị Kim Loan, 40 tuổi, nghề nghiệp làm vườn, Hỏi: trước chị di cư, anh chị làm nghề gì? Cơng việc nhà lo? Trả lời: Ở quê nhà chị may đồ, cịn chồng làm rẫy, làm vườn (nhà có mảnh đất nhỏ trồng xồi) Cơng việc nội trợ chăm sóc chị làm hết, nhà có đứa trai nhỏ hai tuổi, ơng bà nội ngoại sống riêng gần bên Lúc trước chị cịn nhà sáng anh thức dậy có chị chuẩn bị đồ ăn sáng café Ăn xong anh làm vườn khoảng 4-5 tiếng ăn cơm, nghỉ ngơi, uốngcafé đánh cờ với hàng xóm Chỉ nhà cửa, điện đóm hư hao anh sửa chữa Nhưng sáng thức dạy lo cho thằng trai nhỏ ăn uống đưa học mần non, anh chợ, chợ xong anh làm vườn Trưa anh nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo Xong thứ nhà anh nghỉ ngơi tí rước Bây anh cực trước nhiều Thời gian nghỉ ngơi ít, trước ngày làm khoảng 4-5 tiếng cùng, anh làm suốt ngày nhiều 10-11 tiếng Nhưng đành chịu.Lúc đầu chị địi qua Long Xun làm ăn Anh khơng cho, nghĩ vợ chồng xa không ổn, lo Nhưng thứ đâu vào I Phỏng vấn cơ: Nguyễn Thị Kim Loan, chợ Mỹ Xuyên, cô làm nghề thợ may, chuyên sửa quần áo Trả lời - Quê quán: ấp Bình Phước, xã Bình Phước Xuân, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang - Hiện cư trú tại: nhà trọ, khu cũ, (số 25, đường Võ Thị Sáu, P Mỹ Xuyên, TP LX, AG)  Nội dung vấn sau: Hỏi: Đặc điểm nhân khẩu? Trả lời Tuổi 40, trình độ học vấn: 9/12, nghề nghiệp: thợ may, chuyên sửa quần áo chợ Mỹ Xun.Tình trạng nhân: có gia đình, sống chồng đứa (một gái trai).Đi làm dì qua Long Xun làm ăn, cịn chồng dì 130 nhà sống với con.Dì di cư khoảng bao lâu?: dì qua cách 10 năm, nói 11 năm.Ngồi Long Xun ra, dì cịn di cư nơi Chỉ có Long Xun khơng, khơng di cư nơi hết.Gia đình dì có tổng cộng bốn người gồm: dì, dượng đứa Số người gia đình:4 Số người lao động gia đình:2 Số ăn theo:2 Số người di cư:2 Hỏi: Trước dì di cư, quê nhà dì làm nghề gì? Trả lời Ở quê nhà dì may đồ, cịn chồng làm rẫy, làm vườn Hỏi: Những cơng việc gia đình như: nội trợ, chăm sóc người già làm? Trả lời:Với cơng việc nội trợ dì suốt ngày dượng có làm tiếp dì chút đỉnh, chồng dì hiểu cơng việc dì, lo tiếp việc ăn học cho Một đứa bé trai dượng lo cho ăn học, năm bé 15 tuổi học lớp 8, tựu trường bé học lớp Cịn bé gái: học Đại học năm trường Đại học An Giang, ngành mầm non Bà ngoại khơng có sống chung, dì có ghé qua nhà bà thăm Bà ngoại cậu chăm sóc nên lo nhiều Hỏi:Nguyên nhân dì định di cư, dì di cư với ai? Nếu di cư với người thân gia đình họ làm nghề gì? Trả lời Vì quê dì sống không phát triển, bên dễ kiếm tiền hơn, thu nhập gấp đơi q dì Dì qua Long Xun có Dượng nhà vườn Nghề dì nghề may, nghề chân chính, kiếm tiền khơng bị áp lực Ở bên q, suốt ngày làm có chục ngàn thơi Qua đây, kiếm thêm trăm, hai ba trăm ngày Cuộc sống dễ kiếm tiền 131 Hỏi: Thu nhập dì người thân di cư có tốt khơng? Trả lời Thu nhập dì gấp đơi bên q, khoảng tháng dì thu nhập cỡ – triệu đồng Ở nhà, dì lo cho dượng thằng bé Làm uyển chuyển chơi huội, trầu huội ngày 100 ngàn Cịn dư chia Bắt đầu mua đồ ăn đem quê bên cho gái, ăn rối rém, tiết kiệm, chi tiêu ngày chục ngàn Nếu làm nhiêu ăn hết nhiêu khơng có dư Qua đây, mở rộng thêm cho học hành Vả lại, qua gần gũi chăm sóc tiện hơn, phụ nữ cực cưng ơi, Phải quán xuyên gia đình Nhờ dì may đồ nên có tiền vơ ra, dễ sống Dì thấy tốt Hỏi: Đời sống kinh tế dì gia đình nào? Trả lời Nhờ vào nghề may, dì sống tốt bên quê Do nơi thành thị có dân cư sinh sống đơng đúc nên làm có thu nhập, lo toan cho sống ngày Hỏi:Hàng tháng dì gởi tiền q bao nhiều? Có đủ hay cịn thiếu? Trả lời Nói chung, dì khơng có gợi tiền nhà Dì thấy đủ sống qua ngày Thí dụ như: tiền điện, tiền nước dì để tiền lại để đóng Dì gởi tiền về, cách – ngày dì Nhà dì gần, qua phà An Hịa tới Mỗi lần dì mua trứng, mua khơ, mua cá không à! Rồi đem nhà, chừng ngày dì về, tất dì mua hết Dì có nhiêu mua nhiêu, có mua ít, có nhiều mua đồ ăn ngon Dì để chi tiêu, khơng dám xài lố, phải thủ “khéo ăn no, khéo co ấm” câu tục ngữ ơng bà thường hay nói Chứ thời buổi này, bon chen khó Miễn ăn mặc sẽ, không cần ăn dọn lèo lẹt, trưng dọn nhiều mang nợ, lúc khổ Có nhiêu xài nhiêu, với gái, học năm Khi học về, chạy ngang mẹ ghé chút 132 nhà trọ Nhiều khi, dì mua đồ ăn sẵn dì lấy dì tự mua nấu cho mẹ Nấu xong, rãnh chạy mẹ đem cho mẹ ăn Thấy tội nghiệp! Ở bên quê, năm có mùa xồi nên bình thường dì lo hết Tới mùa lo trơng nhà trơng cửa, sửa sang mua sắm Nói chung, tất bật, cực Nhiều về, gặp xóm người ta có bán trái cây, kia, dì mua qua bán lại Tại gì, số cực cực, biết lo, cực hồi Dỗ ngoại, đám tiệc bên nhà, dì lo dì lo hết Nói chung, tới mùa thu hoạch có tiền, trang trải sống, lo cho hàng ngày, hàng tháng, lo hồi Nhờ nghề này, đỡ vươn máy lên thấy có tiền, lo hàng tháng, hàng ngày Nguyên nhân di cư: Vì quê sống không phát triển, bên dễ kiếm tiền hơn, thu nhập gấp đôi quê Tơi qua Long Xun có Ổng nhà vườn Nghề nghề may, nghề chân chính, kiếm tiền khơng bị áp lực Ở bên quê, suốt ngày làm có chục ngàn thơi Qua đây, kiếm thêm trăm, hai ba trăm ngày Cuộc sống dễ kiếm tiền Hỏi:Trong tương lai, dì có dự định di cư đến nơi khác không hay lại quê nhà? Trả lời: Trong tương lai, có phát triển dì có dự định mua miếng đất thuộc TP LX mà ổ hay chỗ đàng hồng cho gái sau học hành làm việc thuận lợi cho mình, có nhà có cửa Long Xun Chứ, dì mong muốn có nhiêu thơi Ví dụ, người ta có bán trả góp già đó, mua để dành cho Chứ bên quê xa nhà Cũng mong sau này, cháu phát triển, muốn thành thị Nếu có bán đất trả góp cho cơng nhân viên dì mua được, ước thơi, khơng biết có khơng Cái từ từ Hỏi: Khoảng thời gian dì nhà lần? Trả lời: 133 Khoảng 2- ngày, dì lần Tạinhà dì gần, qua phà An Hịa tới, thêm đoạn Có thằng bên đấy, sợ nhớ mẹ nên dì tới lui thăm nó, khơng có mẹ nhà khơng chơi Những ngày mưa gió bên đây, cịn ngày nắng chạy thăm bé Nói chung, có đứa ni thấy vất vả Hồi đó, ba mẹ sinh đơng lắm, ni đứa thấy ịe ọt q! Tại sống, nâng cao phát triển, tiền Hỏi:Khi định di cư dì xếp cơng việc nhà như: nội trợ, chăm sóc gia đình nào? Ở nhà, ơng xã lo Có thằng trai lần đưa hai ngón tay lên hiểu ngày mẹ với Nhầm nhớ mắc bệnh, thấy tội nghiệp Nhiều sợ bệnh gắng tranh thủ Ở xa nhà nên chị thường gọi điện thăm con, dặn dò việc học, đơn thúc con, gán học hành nghe Nhìn thấy ngoan, thân chị mừng Về nội trợ: Khi dì qua Long Xuyên sinh sống mình, dì làm có tiền mua cá mắm, có nhiều mua nhiều Về chăm sóc cái:Ở nhà, dì ơng xã lo, dì định qua Khơng có dì, tự học Chúng ngoan, lời cha mẹ nên dì đỡ lo phần Về gia đình: gạo, đồ ăn mua đem quê Và để chút tiền lại cho ăn học đóng tiền điện Nói chung, ơng xã dì làm hết Vì ơng xã hiểu dì qua làm ăn Ban đầu, ơng xã khơng cho Nhưng suy nghĩ lại, quê nhà làm ăn khơng có dư nên cho dì qua làm ăn – ngày lần, Hỏi: Chồng người thân dì hỗ trợ dì nào? Trả lời: Chồng dì làm tiếp cơng việc gia đình Cịn người thân mạnh người lo Hồi lúc, dì qua tuần dì lần Kiếm tiền cho gái chợ mua đồ ăn Hỏi: Khi định di cư dì suy nghĩ đứa dì phải sống xa nhà? 134 Trả lời: Dì suy nghĩ: Vì tương lai con, gán làm để lo cho Ở nhà, có bà nội lo tiếp Hỏi: Con dì phản ứng nào? Dì giải sao? Trả lời: Con dì đồng ý cho dì làm, có thằng trai lần đưa hai ngón tay lên dì hiểu ngày mẹ với Ngày xưa, dì có làm xưởng may làm có tuần, cực nên dì nghĩ Nay mở góc nhỏ để may đồ sửa đồ kiếm sống hàng ngày Dì chợ thấy người ta mở chỗ sửa đồ nên dì định mở chỗ sửa đồ cho riêng Dì giải quyết: Thì sáng dì làm sớm khoảng tiếng để nhín thời gian sớm chơi với chút Nghĩa là, trời hừng sáng dì sớm, phải xếp thời gian hợ lý Nhầm nhớ mắc bệnh, thấy tội nghiệp Nhầm nhớ mẹ nên sợ bệnh phải tranh thủ Hỏi:Từ dì di cư đến dì thấy sống dì (giáo dục, chăm sóc…) có tốt khơng ? Khi dì di cư đến Long Xun làm ăn thấy sống tốt Có bữa dì khơng nhà gọi điện thăm con, dặn dị việc học, đơn thúc con, gán học hành nghe Nhìn thấy ngoan, dì mừng Hỏi: Sống xa anh chị giáo dục dạy bảo nào? Trả lời: Sống xa con: Nói chung, nhà dạy điện hỏi thăm học hành Ở nhà, có ba lo tiếp Con dì ngoan, học xong làm công chuyện, không chơi, không nghĩ học buổi hết Con dì biết lo lời dì Hỏi:Những khó khăn thuận lợi giáo dục quê nhà? Khó khăn: Nói chung, khơng khó khăn nhầm muốn dạy vài tốn, dạy khơng Nhầm dì muốn giúp để dạy thêm cho con, làm cho tất bật chạy nơn chạy đáo tìm kiếm anh chị để hỏi Nhiều khi, tối hù 135 gán tranh thủ chạy quê Đôi lúc, hỏi điện mẹ khơng thể hướng dẫn cho tập làm văn Thuận lợi: Nói chung, gái lớn học giỏi, hỏi chị dạy cho em Dì đỡ lo, khơng biết gọi dì hỏi Chị biết dạy cho đứa em nên việc học thuận lợi từ chỗ Có gái giúp dạy em dì mừng, bớt thêm phần lo lắng Hỏi:Từ dì di cư làm ăn xa nhà gia đình chị có vấn đề phát sinh khiến chị gia đình cảm thấy buồn phiền hay không ? Trả lời: Từ dì qua làm ăn sinh sống, dí thấy khơng có buồn phiền hết Tất người thân hiểu mà Nhiều khi, lúc làm bên phân vân, xoay chuyển, gói gém để chi tiêu cho đúng, không muốn thiếu nợ Ơng xã biết lo tiếp, hồi ơng xã khơng cho dì qua Vì sống, dượng cho dì qua để làm ăn sinh sống Thỉnh thoảng, dì quê thường xuyên, vợ chồng thu xếp lo lo Ở nhà, hiểu sống làm đâu có chơi Nên người thân, hiểu Chính đó, dì cố gắng làm để lo cho tương lai mà Hỏi:Trong thời gian dì di cư làm ăn xa nhà dì có nhận quan tâm hỗ trợ quyền địa phương? Trả lời: Trong thời gian dì di cư đia làm ăn xa nhà dì khơng có nhận quan tâm hỗ trợ quyền địa phương Mình khơng thuộc diện khó khăn thật Nhà gần nên quyền khơng có lo Hỏi:Hiện nay, dì có mong muốn, nguyện vọng để giúp dì sớm ổn định sống, đặc biệt làm tốt vai trị người mẹ, người vợ gia đình? Trả lời: Ước muốn dì: hỗ trợ vay vốn chăn nuôi để ông xã nhà làm thêm để xoay sở sống khơng có mẹ nhà Tiếp dì để có thêm thu nhập lo cho đứa ăn học 136 Nói chung, dì cần dì lo Nó khơng địi hỏi gì, khơng để mặc cảm, thua xúc bạn bè Hè này, dì làm để dành tiền đóng học phí cho mua tập, sách để đầy đủ lo việc học tốt Vai trị người vợ gia đình: Thỉnh thoảng, dì rảnh q, cịn khơng rảnh điện thoại hỏi thăm Nhà gần nên tiện cho việc tới lui, dễ dàng chăm sóc xếp thời gian phù hợp để gia đình sống tốt 137 TRƯỜNG HỢP CHỒNG: NGUYỄN VĂN THẢO Vợ làm công nhân nhà máy thủy sản TP.Long Xuyên, tỉnh An Giang: trước vợ di cư thời gian ngày anh sáng thức dậy ăn sáng đến chỗ làm (làm thuê xí nghiệp gỗ) đến chiều khoảng 1-2 anh nhà ăn cơm, xem phim nghỉ ngơi, chiều anh uống café nhậu lai rai bạn hàng xóm Cơng việc nội trợ, chăm sóc gia đình vợ anh làm hết Từ chị qua Long Xun làm cơng nhân tuần chị nhà lần Mọi cơng việc gia đình anh phải gánh hết phần vợ trước làm Giờ phải làm thêm việc nhà nên thời gian nghỉ ngơi anh cịn ít, sáng thức dạy anh phải lo cho hai ăn sáng đưa học, chiều anh nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa giặt đồ Tối anh xem hết thời cha ngủ Từ vợ làm công nhân đến đời sống kinh tế gia đình đỡ nhiều, vợ thường làm tăng ca nên có thêm thu nhập Nhưng ngược lại thời gian vợ nghỉ ngơi lại nhiều Thương vợ cực khổ nên anh cố gắng làM VỢ (PNDC) :Chị Nguyễn Thị Nhung, 39 tuổi, có gia đình hai đứa (một trai gái) Hỏi:Đặc điểm nhân khẩu: tuổi, trình độ học vấn, nghề nghiệp, tình trạng nhân, có con, di cư khoảng bao lâu? Đã di cư đến đâu? Gia đình chị có người? Trả lời:  Số người gia đình:4  Số người lao động gia đình:2  Số ăn theo:2  Số người di cư:2 Đang làm công nhân công ty đông lạnh, TP Long Xuyên Thu nhập khoảng 3.500.000 làm gần hai năm, phải thường tăng ca nên tuần nhà lần 138 Hỏi:Nguyên nhân chị định di cư, chị di cư với ai? Nếu di cư với người thân gia đình họ làm nghề gì, thu nhập chị người thân di cư có tốt khơng? Trả lời Nhà thuộc diện khó khăn, khơng có đất sản xuất nơng nghiệp Trước di cư Hai vợ chồng làm thuê Nhưng không đủ sống phải thường xuyên thiếu ăn, phải xin tiền mẹ nhờ anh chị em gia đinh hỗ trợ Lúc trước, vừa làm thuê kiếm tiền, vừa làm cơng việc nhà nội trợ, chăm sóc Hỏi:Khi định di cư chị xếp cơng việc nhà nội trợ, chăm sóc gia đình nào? Chồng người thân chị hỗ trợ chị việc cơng việc gia đình? Trả lời Mỗi ngày anh N.V.T lo cho đứa trai ăn sáng xong chở học, đứa lớn ngày anh cho 30.000đ tiền ăn sáng tiêu vặt, trưa chiều nhà ăn cơm anh nấu.Thằng trai lớn chị lớn thấy ngoan nên anh chị không lo, chồng chị làm lo chợ, nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa Mọi việc tưởng yên ổn, ngờ, Cô giáo gọi điện thoại cho chị báo chị nghiện game lâu tình trạng học tụt dốc, có bỏ học Chồng chị làm ngày có ngày khơng, làm đến nhà 1-2 giời chợ, nấu cơm, cha ăn, ông làm việc nhà, giặt giũ, chăm sóc Chồng chị thấy chị cực khổ nên không than phiền hết, làm ông nhà làm việc nhà, tối xem phim xong ngủ chị yên tâm không lo lắng Khi ơng làm tự lo Đứa lớn cho ngày 30 ngàn ăn ngày Cịn đứa nhỏ trụn mì gói ăn Hai đứa chị tự lo Lớn hết Ḿnh làm xa nhà khơng có nhiều thời gian để gần con, lo kiếm tiền cho ăn học, đứa nhỏ không co cha mẹ quản lý nên nghiện game, lơ việc học, Cô giáo gọi điện cho hay biết 139 Hỏi:Sống xa anh chị giáo dục dạy bảo nào? Những khó khăn thuận lợi giáo dục quê nhà ? Từ chị di cư làm ăn xa nhà gia đình chị có vấn đề phát sinh khiến chị gia đình cảm thấy buồn phiền hay khơng? Trả lời Mình làm xa nhà khơng có nhiều thời gian để gần con, lo kiếm tiền cho ăn học, đứa nhỏ không co cha mẹ quản lý nên nghiện game, lơ việc học, Cô giáo gọi điện cho hay biết Khó khăn cơng việc làm cực mà lương thấp, khơng có người theo dõi quản lý Hỏi:Trong thời gian chị di cư làm ăn xa nhà chị có nhận quan tâm hỗ trợ quyền địa phương? Hiện chị có mong muốn, nguyện vọng để giúp chị sớm ổn định sống, đặc biệt làm tốt vai trò người mẹ, người vợ gia đình? Trả lời Có số vốn nhỏ để ni bị, chồng chị khơng có việc làm cắt cỏ ni bị ... gia đình có phụ nữ di cư Dung lượng mẫu vấn sâu hộ gia đình khu vực nơng thơn huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, cụ thể như: - phụ nữ xuất cư: phụ nữ xuất cư xa (di cư đến tỉnh khác) phụ nữ xuất cư. .. phụ nữ nơng thơn đưa định di cư Sự thay đổi vai trò sản xuất tái sản xuất phụ nữ di cư thành viên khác gia đình có phụ nữ di cư huyện Chợ Mới Có khác biệt phụ nữ di cư xa di cư gần phân cơng lao. .. giới gia đình di? ??n nhanh chóng Trong giá trị giới gia đình lại thay đổi chậm, tạo vấn đề bất cập có thay đổi phân cơng lao động gia đình có phụ nữ di cư Dựa thay đổi phân công lao động gia đình có