LỜI CẢM ƠN Trong trình học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn này, tác giả nhận giúp đỡ nhiệt tình quan, tập thể cá nhân Để có kết này, trước hết cho phép tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo, cô giáo trường Đại học Thủy Lợi truyền đạt tri thức quý báu thời gian tác giả học tập trường Đặc biệt, tác giả xin trân trọng cảm ơn PGS TS Trần Văn Hòe hướng dẫn, tận tình giúp đỡ để tác giả hoàn thành luận văn Tác giả xin chân thành cảm ơn đồng chí lãnh đạo UBND huyện Đoan Hùng, Kho bạc nhà nước huyện Đoan Hùng, Chi cục thuế huyện Đoan Hùng, Chi cục thống kê huyện Đoan Hùng, phịng Tài - kế hoạch huyện Đoan Hùng tận tình giúp đỡ tạo điều kiện tốt để tác giả nghiên cứu, thu thập số liệu thực luận văn Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn tới tập thể cán lãnh đạo, anh chị đồng nghiệp, gia đình bạn bè, người động viên giúp đỡ tác giả thời gian, tinh thần vật chất suốt trình tác giả học tập thực đề tài Trong trình nghiên cứu, nhiều lý chủ quan, khách quan Luận văn khơng tránh khỏi thiếu xót, hạn chế Tác giả mong nhận ý kiến đóng góp thầy giáo, cô giáo đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày….tháng… năm 2019 Tác giả luận văn Phạm Thị Lựu i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài “Giải pháp tăng thu ngân sách địa bàn huyện Đoan Hùng - tỉnh Phú Thọ” PGS.TS Trần Văn Hịe hướng dẫn cơng trình nghiên cứu khoa học riêng Các tài liệu tham khảo sử dụng luận văn có nguồn gốc trích dẫn, xuất xứ rõ ràng; số liệu nghiên cứu luận văn sử dụng trung thực, khách quan, khoa học chưa cơng bố cơng trình nghiên cứu trước Hà Nội, ngày….tháng… năm 2019 Tác giả luận văn Phạm Thị Lựu ii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i LỜI CAM ĐOAN ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT vii DANH MỤC BẢNG vi DANH MỤC HÌNH v MỞ ĐẦU CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ TĂNG THU NGÂN SÁCH 1.1 Ngân sách nhà nước 1.1.1 Khái niệm ngân sách nhà nước 1.1.2 Vai trò ngân sách nhà nước 1.1.3 Phân cấp quản lý ngân sách nhà nước 10 1.2 Thu ngân sách nhà nước 12 1.2.1 Khái niệm thu ngân sách nhà nước 12 1.2.2 Đặc điểm thu ngân sách nhà nước 12 1.2.3 Chức thu ngân sách nhà nước 13 1.2.4 Vai trò thu ngân sách 15 1.2.5 Nội dung thu ngân sách nhà nước 22 1.2.6 Các nhân tố ảnh hưởng đến tăng thu ngân sách 27 1.3 Các cơng trình nghiên cứu có liên quan 30 Kết luận chương 1: 34 CHƯƠNG THỰC TRẠNG THU NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐOAN HÙNG, TỈNH PHÚ THỌ 35 2.1 Khái quát vị trí, đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội huyện Đoan Hùng 35 2.1.1 Lịch sử hình thành, vị trí địa lý điều kiện tự nhiên 35 2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội 36 2.2 Thực trạng thu ngân sách địa bàn huyện Đoan Hùng 37 2.2.1 Thực trạng thực thu kế hoạch thu qua năm 37 2.2.2 Phân tích lập kế hoạch thu ngân sách 43 2.2.3 Phân tích tổ chức thực thu ngân sách 45 iii 2.2.4 Đánh giá hiệu thu 52 2.3 Đánh giá nhân tố ảnh hưởng tới thu ngân sách địa bàn huyện 55 2.3.1 Tốc độ tăng trưởng kinh tế huyện 55 2.3.2 Nhân tố chế, sách 56 2.3.3 Nhân tố tổ chức thực thu 57 2.4 Đánh giá chung 59 2.4.1 Những kết đạt 59 2.4.2 Tồn nguyên nhân tồn 60 Kết luận chương 2: 75 CHƯƠNG MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG THU NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐOAN HÙNG, TỈNH PHÚ THỌ 66 3.1 Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa bàn huyện giai đoạn 2019 – 2021 66 3.1.1 Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ 66 3.1.2 Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, định hướng, mục tiêu ngân sách huyện giai đoạn 2019 – 2021 68 3.2 Một số giải pháp nhằm tăng thu ngân sách địa bàn huyện giai đoạn 2019 – 2021 69 3.2.1 Giải pháp nhằm tăng cường, nuôi dưỡng nguồn thu 69 3.2.2 Tăng cường công tác quản lý thu Chi cục thuế huyện 71 3.2.3 Tăng cường khoản thu thuế quyền xã, thị trấn 74 3.2.4 Hoàn thiện hệ thống chế, sách thu ngân sách địa bàn huyện 76 3.2.5 Nâng cao hiệu biện pháp tiến hành thu 80 3.2.6 Hoàn thiện máy quản lý thu ngân sách huyện 81 3.2.7 Tăng cường công tác kiểm tra, tra, xử lý vi phạm 82 Kết luận chương 3: 83 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 87 iv DANH MỤC HÌNH Hình Bản đồ hành huyện Đoan Hùng Tỉnh Phú Thọ 35 v DANH MỤC BẢNG Bảng Dân số, lao động cấu lao động ngành nghề 36 Bảng 2 Giá trị sản xuất ngành kinh tế 37 Bảng Tổng hợp kết thực dự toán thu NSNN địa bàn huyện Đoan Hùng từ năm 2016 đến năm 2018 40 Bảng So sánh kết thực thu NSNN địa bàn huyện Đoan Hùng từ năm 2016 đến năm 2018 41 Bảng Tổng hợp kết thực dự toán thu ngân sách huyện Đoan Hùng từ năm 2016 đến năm 2018 42 Bảng So sánh kết thực thu ngân sách huyện Đoan Hùng từ năm 2016 đến năm 2018 52 vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân GDP Tổng sản phẩm quốc nội KBNN Kho bạc nhà nước NS Ngân sách NN Nhà nước NSNN Ngân sách nhà nước NSTW Ngân sách trung ương NSĐP Ngân sách địa phương XHCN Xã hội chủ nghĩa DN Doanh nghiệp KT Kinh tế KT – XH Kinh tế - xã hội NQ Nghị HTX Hợp tác xã GTGT Giá trị gia tăng TNDN Thu nhập doanh nghiệp TT ĐB Tiêu thụ đặc biệt TNCN Thu nhập cá nhân SDĐ Sử dụng đất NQD Ngoài quốc doanh vii MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Ngân sách nhà nước đóng vai trị vơ quan trọng không phát triển kinh tế quốc gia giới Vào dịp đầu năm phủ nước tổ chức họp thường niên nhằm tổng kết tài phân bổ - chi tiêu năm vừa qua đồng thời báo cáo tình hình ngân sách dự tốn phân bổ ngân sách năm tới Một vấn đề đề cập đến việc tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước Thực tế, cường quốc kinh tế giới có sách thu ổn định, đồng thời chi tiêu ngân sách hợp lý Điều thể tầm quản lý vĩ mô kinh tế Nhà nước Thu ngân sách nhà nước hệ thống quan hệ kinh tế Nhà nước xã hội phát sinh q trình Nhà nước huy động nguồn tài để hình thành nên quỹ tiền tệ tập trung Nhà nước nhằm thỏa mãn nhu cầu chi tiêu Do đó, nói thu ngân sách cơng tác quan trọng, định việc thực vai trị ngân sách nói chung ảnh hưởng trực tiếp đến khoản chi ngân sách nói riêng Đặc biệt kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam nay, ngân sách nhà nước phải đối mặt với thực trạng bội chi ngân sách mức thâm hụt lớn Cân cán cân thu – chi mục tiêu lớn mà Đảng nhà nước ta đặt Trong năm qua phủ đề biện pháp nhằm giảm thiểu, thắt chặt hoạt động chi ngân sách xong đất nước phát triển Việt Nam đầu tư Nhà nước vô quan trọng tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng với mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế Đảo bảo cho nhu cầu chi lớn việc tăng thu ngân sách nhà nước cần thiết Trong bối cảnh chung đất nước, huyện Đoan Hùng huyện miền núi nghèo tỉnh Phú Thọ với kinh tế phát triển chậm, nguồn thu ngân sách hạn hẹp, thu ngân sách không đáp ứng nhiệm vụ chi, hàng năm ngân sách tỉnh bổ sung cân đối từ 80 – 85% nhu cầu chi huyện Mặc dù, việc quản lý thu ngân sách địa bàn huyện trọng song việc thu ngân sách quản lý thu bộc lộ nhiều điểm hạn chế Sau thời gian tìm hiểu cơng tác thu ngân sách huyện Đoan Hùng, tác giả nhận thấy vấn đề xúc nóng bỏng thời gian qua số thu chưa tương xứng với tiềm năng, công tác thu quản lý thu ngân sách thiếu tập trung, chưa thống nhất, nhiều nguồn lực tài cịn bị bỏ sót chưa động viên vào ngân sách nhà nước, quyền cấp xã số đơn vị chưa tập trung cao cho thu ngân sách, coi nhiệm vụ riêng ngành thuế Việc phát nuôi dưỡng nguồn thu, triển khai biện pháp tăng thu ngân sách địa bàn nhiều bất cập cần giải Xuất phát từ thực tế đó, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Giải pháp tăng thu ngân sách địa bàn huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 2.1 Mục tiêu nghiên cứu 2.1.1 Mục tiêu chung Trên sở nghiên cứu thực trạng thu ngân sách huyện Đoan Hùng năm qua Đề xuất giải pháp nhằm tăng thu ngân sách giai đoạn 2019 – 2021 cho huyện Đoan Hùng – tỉnh Phú Thọ 2.1.2 Mục tiêu cụ thể Mục tiêu cụ thể đề tài bao gồm: - Hệ thống hóa sở lý luận thu ngân sách nhà nước tăng thu ngân sách nhà nước - Phân tích thực trạng thu ngân sách huyện Đoan Hùng năm vừa qua - Đề giải pháp nhằm tăng thu ngân sách huyện giai đoạn 2019 – 2021 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Phát vấn đề đặt thu ngân sách huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ; - Tìm giải pháp để giải vấn đề đặt nhằm tăng thu ngân sách cho huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ Hàng năm Chi cục thuế tổ chức hội nghị tuyên dương người nộp thuế nhằm động viên, tơn vinh, khuyến khích tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thực tốt nghĩa vụ thuế Qua đó, tạo gần gũi quan thuế với người nộp thuế, đồng thời tạo niềm tin nâng cao ý thức trách nhiệm, tính tự giác tuân thủ pháp luật người nộp thuế góp phần đảm bảo tăng thu cho ngân sách nhà nước Quan tâm đạo, điều hành công tác thuế địa bàn, cần xác định rõ vai trị, trách nhiệm quyền việc thực nhiệm vụ quản lý thu thuế địa bàn 3.2.3 Tăng cường khoản thu thuế quyền xã, thị trấn Phối hợp với Chi cục thuế thực tốt công tác tuyên truyền sách pháp luật thuế đến tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất kinh doanh, cộng đồng dân cư địa bàn với nhiều hình thức đa dạng phong phú Chỉ đạo Hội đồng tư vấn thuế xã, thị trấn kiểm tra rà soát doanh thu, mức thuế phù hợp với quy mô kinh doanh đưa 100% hộ kinh doanh vào quản lý; chống thất thu lĩnh vực: hộ kinh doanh vận tải, xây dựng nhà tư nhân, cho thuê nhà hàng, khách sạn, nhằm khai thác nguồn thu Rà soát, đối chiếu để quản lý thuế sử dụng đất phi nơng nghiệp hộ có đất chưa làm nhà, chưa kê khai nộp thuế đất Tập trung đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế, cưỡng chế nợ thuế theo quy định, giám sát việc kê khai tổ chức, cá nhân Tăng cường phối hợp với Chi cục thuế quản lý việc kê khai, nộp thuế vãng lai, phát trường hợp kê khai không đúng, khơng đủ số thuế phải nộp để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời Công khai công tác quản lý thu tạo điều kiện để dân biết, dân làm, dân kiểm tra công khai thông tin hộ kinh doanh trang thông tin điện tử xã, thị trấn, trang web ngành thuế Tăng cường công tác kiểm tra giám sát việc kê khai, nộp thuế đối tượng sản xuất kinh doanh nhằm quản lý chặt chẽ khoản thu, thu đúng, thu đủ, chống thất thu, gian lận, nộp chậm tiền thuế Cùng với Chi cục thuế thực cưỡng chế thuế tổ chức, cá nhân cố tình dây dưa nợ đọng thuế theo quy định Luật quản lý thuế Hàng tháng phối hợp với Đội 74 thuế thực rà sốt thuế cơng trình xây dựng hộ kinh doanh phương tiện vận tải địa bàn, tiến hành xử phạt vi phạm hành theo Luật xử phạt vi phạm hành Tăng cường đạo thu ngân sách, khai thác hết nguồn thu địa bàn Tiếp tục tổ chức thu vét, thu nợ đọng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp Đẩy mạnh công tác quản lý thu thuế xây dựng nhà tư nhân, khoản thu khác ngân sách, phí, lệ phí phấn đấu hồn thành tiêu thu ngân sách Có chế sách khuyến khích quyền địa phương tập trung đạo việc thu ngân sách Hỗ trợ xã đầu tư sở vật chất, trang thiết bị để quản lý, giám sát hoạt động hộ kinh doanh nhằm khuyến khích kinh doanh tăng cường thu ngân sách Cần tập trung tăng thu ngân sách số khoản sau: - Tăng khoản thu từ thuế ngồi quốc doanh: Đây khoản thu mang tính ổn định, lâu dài, chiếm tỷ trọng lớn thu tính cân đối Tập trung cao khai thác nguồn thu có rà sốt nguồn thu bỏ sót Quản lý chặt chẽ công tác kê khai, nộp thuế doanh nghiệp, hộ cá nhân kinh doanh, đặc biệt thuế GTGT, thuế môn + Thuế GTGT loại thuế gián thu đánh vào đối tượng tiêu dùng hàng hoá dịch vụ chịu thuế GTGT Ngân sách huyện hưởng 88% số thu doanh nghiệp quốc doanh, hộ cá nhân kinh doanh cấp huyện quản lý Điều tra doanh thu điểm, khoán lại thuế hộ cá nhân kinh doanh sát thực tế theo quy định pháp luật Khai thác thu thuế GTGT nhà thầu vãng lai ngoại tỉnh triển khai thi công dự án địa bàn huyện Quan tâm tới nguồn thu từ xây dựng nhà dân cư địa bàn huyện + Thuế mơn thu từ doanh nghiệp ngồi quốc doanh, hộ cá nhân kinh doanh huyện quản lý hưởng 100% số thu - Tăng khoản thu đất: Đất đai loại tài sản cố định vị trí khơng thể di chuyển được, nên thuế thu từ đất gắn liền với việc quản lý đất đai xây dựng quyền địa phương Và địa phương hưởng phần lớn nguồn thu từ thuế thu từ đất Vì vây, nguồn thu quan trọng ngân sách địa 75 phương Đặc biệt khoản thu tiền sử dụng đất, cần tạo điều kiện chủ động, tích cực thu thuế quản lý tốt nguồn thu - Tăng khoản thu lệ phí trước bạ: huyện hưởng 100% lệ phí trước bạ huyện quản lý tổ chức thu Bên cạnh huyện cần quan tâm đến nguồn thu khác mạnh dạn thực khoán thu số khoản thu khơng hiệu quả, khoản thu phí, lệ phí khoản thu khó quản lý, khoản thu vừa nhỏ lại nhiều Đặc biệt với khoản thu trơng giữ xe máy, xe đạp,… 3.2.4 Hồn thiện hệ thống chế, sách thu ngân sách địa bàn huyện 3.2.4.1 Đổi chế phân cấp quản lý ngân sách Phân cấp quản lý NSNN vấn đề lớn, phức tạp đòi hỏi phải nghiên cứu giải thỏa đáng theo nguyên tắc rõ ràng, ổn định, công bằng, hợp lý, đảm bảo lợi ích trung ương địa phương Nghị Trung ương (khóa VIII) nêu rõ: “phân định trách nhiệm, thẩm định cấp quyền theo phương hướng phân cấp rõ cho địa phương, kết hợp quản lý chặt chẽ quản lý ngành quản lý lãnh thổ, thực nguyên tắc tập trung dân chủ” cho thấy quan điểm đổi phân cấp quản lý NSNN không nhằm tạo sức mạnh tổng hợp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế giải vấn đề xã hội xúc mà cịn khuyến khích tạo điền kiện thuận lợi cho cấp quyền địa phương làm chủ ngân sách cấp Để thực quan điểm phải có bước giải pháp thích hợp Trước mắt cần mở rộng phân cấp cho địa phương thẩm quyền quản lý kinh tế - xã hội nhiều lĩnh vực, khẳng định địa phương pháp nhân cơng quyền, có nguồn lực riêng tổ chức máy phù hợp để tăng tính tự quản tự chịu trách nhiệm, chủ động tìm kiếm huy động nguồn vốn Cần cấu lại tổ chức máy hành chính, gắn phân cấp quản lý NSNN với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội hành Phân biệt rõ đâu đơn vị hành sở, đơn vị hành trung gian; đâu đơn vị hành thị đâu đơn vị hành nơng thơn để có sở đổi cách sâu sắc hệ thống quyền địa phương Phân loại đơn vị hành theo quy mơ diện tích, dân số, đặc điểm 76 số phát triển kinh tế - xã hội làm sở cho việc xây dựng sách phù hợp với đơn vị hành Tổ chức hợp lý, tinh gọn máy, khơng thiết trung ương có bộ, ngành địa phương có quan chun mơn thuộc Ủy ban nhân dân Hình thành hệ thống hành ổn định, chun mơn hóa cao sở phân định chức nhiệm vụ, nội dung cụ thể quyền cấp Mạnh dạn áp dụng phân quyền, ủy quyền, tự quản với mục tiêu làm cho quyền trung ương tập trung vào sức lực để thực chức năng, nhiệm vụ có tính chiến lược quốc gia, hàm lượng chất xám cao, tầm nhìn rộng Đối với quyền địa phương, ngồi việc thực nhiệm vụ bắt buộc gắn với nguồn tài cơng chỗ nguồn tài cơng bổ sung từ cấp thực nhiệm vụ có tính tự quản quyền địa phương tự đề phù hợp với đặc thù địa phương, không trái pháp luật Cách làm vừa khẳng định quyền địa phương phận khơng thể thiếu được, không kết cấu vào máy nhà nước, vừa đảm bảo nguyên tắc quyền trung ương lãnh đạo thống theo Hiến pháp pháp luật, địa phương có quyền chủ động, sáng tạo khuôn khổ pháp luật chịu kiểm tra, giám sát trung ương Để tạo chủ động tính độc lập tương đối ngân sách địa phương cần nghiên cứu mở rộng quyền tự chủ tài địa phương ban hành mức thu phù hợp, xóa bỏ hình thức hỗ trợ theo số chênh lệch thu - chi, thực bổ sung cân đối ngân sách cho địa phương có khó khăn dựa theo tiêu thức cụ thể dân số, thu nhập bình qn đầu người, vị trí địa lý, mức độ hưởng thụ dịch vụ cơng 3.2.4.2 Hồn thiện chế quản lý điều hành ngân sách Tập trung rà soát lại văn chế độ khơng cịn phù hợp để xây dựng văn Cơ chế xây dựng cần phải thể tính cơng khai, minh bạch, cơng rõ ràng, không chồng chéo Các đơn vị sử dụng ngân sách phần lớn quan hành nhà nước đơn vị nghiệp có hoạt động gắn liền với chức máy nhà nước Một "đầu vào" quan trọng quan khoản chi thường 77 xuyên từ ngân sách "đầu ra" dịch vụ công nhằm đáp ứng nhu cầu có tính chất chung cho tồn xã hội Việc khốn chi phí cho quan nhà nước giao quyền tự chủ tài cho đơn vị nghiệp phải thực theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng năm 2006 Chính phủ; khối phịng ban theo Nghị định số 130/2005/NĐ-CP ngày 17 tháng 10 năm 2005 Chính phủ; khối xã, thị trấn thực theo Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22 tháng 10 năm 2009 Chính phủ Thời gian tới, nên mở rộng quyền tự chủ tài cho quan quản lý hành nhà nước đơn vị nghiệp nhà nước cung cấp dịch vụ công thiết yếu chế "khoán" để tạo động lực, nâng cao suất lao động hiệu sử dụng nguồn nhân lực tài giao, đồng thời có tiêu chuẩn rõ ràng để đánh giá số lượng chất lượng dịch vụ công mà quan, đơn vị có trách nhiệm cung cấp; gắn chặt chế chi ngân sách với việc "mua" dịch vụ công dành cho người dân, đặc biệt dành cho phận dân cư có thu nhập thấp Đối với dịch vụ công không thiết yếu phải đổi chế cung cấp dịch vụ công phù hợp với chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Các đơn vị nghiệp nhà nước cung ứng dịch vụ cơng khơng thiết yếu có quyền tự chủ tài chính, hạch tốn đủ chi phí, tự cân đối thu, chi Xã hội hóa việc cung cấp dịch vụ công không thiết yếu, khai thác nguồn lực xã hội để đáp ứng nhu cầu đa dạng, kể nhu cầu phận dân cư có thu nhập cao Nhà nước nên tạo mơi trường lành mạnh bình đẳng theo pháp luật để thúc đẩy tổ chức, cá nhân đơn vị nghiệp nhà nước phát triển ngày đa dạng dịch vụ cơng Tuy nhiên, nhà nước phải có quy chế giám sát chất lượng dịch vụ công, ngăn chặn việc ép giá, nâng giá dịch vụ cơng khơng có yếu tố cạnh tranh Tập trung đổi cơng tác lập dự tốn, xây dựng định mức chi phù hợp, tăng cường vai trò trách nhiệm cấp sở, ứng dụng tin học xây dựng sở liệu thí điểm việc phân bổ kinh phí theo "đầu ra" 3.2.4.3 Đổi quy trình quản lý ngân sách 78 Lập, chấp hành, toán ngân sách khâu quy trình ngân sách gắn liền với quyền định, quyền quản lý quyền kiểm tra giám sát quan nhà nước có thẩm quyền, lập dự tốn giữ vai trị quan trọng, khơng cung cấp thơng tin cần thiết cho quản lý NSNN ngắn hạn, trung hạn, dài hạn mà tạo sở cho việc đề xuất hay thay đổi sách, chế độ tài hành Vì vậy, việc đổi cơng tác lập dự tốn phải coi ưu tiên số quy trình ngân sách, khắc phục tính hành cơng tác lập dự tốn để đơn giản hóa quy trình, vừa đảm bảo ngun tắc tập trung tôn trọng dân chủ sở Bên cạnh đó, việc lập dự tốn phản ánh mối liên hệ việc lựa chọn cân đối nguồn lực tài phục vụ nhu cầu đầu tư phát triển ổn định kinh tế tài - Về lập dự tốn: Nội dung dự toán phải đảm bảo yêu cầu phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội chủ động điều hành ngân sách - Về thu, phải dự báo sát biến động nguồn thu, thay đổi chế sách có ảnh hưởng đến thu ngân sách, trọng khai thác nguồn thu tiềm - Về chi, phải xác định rõ khoản chi trọng điểm, thứ tự ưu tiên khoản chi, kiên loại bỏ khoản chi bất hợp lý Trong lập dự toán ngân sách cần giảm bớt khâu, thủ tục rườm rà, qua khắc phục thương lượng "co kéo" quan q trình lập dự tốn Mở rộng quyền tự chủ tài địa phương sở hồn thiện hệ thống thơng tin báo cáo trung thực, kịp thời kiểm tra, kiểm sốt nghiêm ngặt Về quy trình chi NSNN: Thực nguyên tắc cấp phát toán trực tiếp qua hệ thống Kho bạc nhà nước cho tất đối tượng sử dụng ngân sách Từ ngân sách kiểm sốt chặt chẽ mục đích, tăng thẩm quyền định cho thủ trưởng đơn vị Để thực điều này, cần hoàn thiện hệ thống định mức tiêu chuẩn chi tiêu, hồn chỉnh cơng tác lập dự toán để làm cho đơn vị sử dụng ngân sách lệnh chuẩn chi kèm hồ sơ toán gửi Kho bạc Nhà nước để cấp phát toán trực tiếp cho người hưởng lương, người cung cấp hàng hóa, dịch vụ hay người 79 nhận thầu Tuy nhiên, cần linh hoạt khoản chi nhỏ, không thiết phải cấp phát trực tiếp mà giao quyền chủ động cho đơn vị chi tiêu theo dự toán duyệt Kho bạc Nhà nước tham gia điều hành quỹ ngân sách để đảm bảo khả toán ngân sách Cơ quan chủ quản phối hợp với quan tài lập phân bổ dự toán chi tiết cho đơn vị trực thuộc gửi kết phân bổ cho Kho bạc Nhà nước để làm cấp phát Tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, đổi công tác phân bổ kế hoạch đầu tư hướng dẫn tới xây dựng điều hành kế hoạch đầu tư dài hạn, phân kỳ đầu tư gắn với mục tiêu chương trình Tăng cường vai trị trách nhiệm chủ tài khoản, tăng trách nhiệm kiểm tra giám sát phịng Tài - Kế hoạch huyện Về toán ngân sách: Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách chịu trách nhiệm báo cáo tốn đơn vị đơn vị trực thuộc Cơ quan Kế hoạch Tài thực chức thẩm định tổng hợp toán đơn vị dự tốn cấp I để tổng hợp trình cấp có thẩm quyền Quốc hội phê chuẩn tốn ngân sách trung ương thơng qua tổng hợp toán NSNN; Hội đồng nhân dân huyện phê chuẩn tốn cấp cấp 3.2.5 Nâng cao hiệu biện pháp tiến hành thu Thu chi ngân sách lĩnh vực nhạy cảm Quản lý nguồn tài cơng có quy mơ lớn liên quan nhiều đến vấn đề lợi ích thành phần kinh tế Giải mối quan hệ lợi ích cơng lợi ích tư địi hỏi cơng minh đặc biệt Có thể nói, lĩnh vực thu ngân sách lĩnh vực lớn, bao quát lĩnh vực đời sống, kinh tế - xã hội Hành thu công việc phức tạp, lý thuyết thực tế, chế sách kết thu cịn cách xa Qua tìm hiểu thực tế có nhiều vấn đề phát sinh công tác tổ chức, thục thu làm ảnh hưởng kết thu-NSNN địa bàn giai đoạn vừa qua Một số biện pháp sau góp phần khắc phục tồn mang lại hiệu thu cao hơn, thu, đúng, thu 80 đủ, thu sát với tiềm - Xây dựng máy hành thu tinh giản, hiệu Xây dựng đội ngũ quản lý, thực công tác thu NSNN địa bàn tỉnh giản gọn nhẹ, đồng bộ, thống đáp ứng yêu cầu Cùng với việc phân cấp thêm nhiệm vụ quản lý thu xuống xã, huyện cần có biện pháp tăng cường máy quản lý cấp đáp ứng yêu cầu như: cấu cán viên chức để đáp ứng yêu cầu công việc, trang bị sở vật chất, kỹ thuật, công nghệ đại Đối với đơn vị giảm trách nhiệm, quyền hạn thu cần biên chế lại, thu gọn máy - Đẩy mạnh cải cách hành - đại hóa cơng tác thu Từng bước áp dụng tin học vào công tác quản lý thuế, xây dựng sở liệu; Rà soát để mở rộng có chọn lọc doanh nghiệp có đủ điều kiện đưa vào diện thực chế tự khai - tự nộp thuế nhằm đáp ứng nội dung quản lý sau: - Quản lý số đối tượng nộp thuế: Thông qua việc đăng ký thuế, cấp mã số thuế quản lý số lượng đối tượng nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập Doanh nghiệp thuế thu nhập cá nhân Phục vụ cho việc kiểm tra tờ khai thuế, kiểm tra hồ sơ hồn thuế, đối chiếu hố đơn đơn vị mua bán, đưa thông lin cần thiết để lập kế hoạch tra, kiểm tra đối tượng nộp thuế Xử lý thông tin để xác định khoản phải nộp ngân sách, khoản nộp ngân sách, xác định nợ thuế tính phạt nộp chậm thuế Quản lý hoá đơn, chứng từ in ấn, phát hành Cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho người nộp thuế qua tin học Quản lý nhân sự, quỹ lương toàn ngành thuế 3.2.6 Hoàn thiện máy quản lý thu ngân sách huyện Trong điều kiện nay, nguồn thu ngân sách huyện ngày phong phú, đa dạng, địi hỏi cần phải có đội ngũ cán đủ lực để nắm bắt, ghi chép, hạch tốn 81 đầy đủ xác nội dung thu ngân sách điều tất yếu Để làm điều đó, máy quản lý thu ngân sách huyện phải thường xuyên củng cố theo hướng chuyên trách, biên chế phục vụ lâu dài Có kế hoạch tăng cường bố trí đủ cán có lực làm cơng tác quản lý thu ngân sách huyện Đổi cơng tác quy hoạch cần lựa chọn người có đủ tiêu chuẩn quy định, phù hợp với tình hình địa phương đảm bảo tính kế thừa Mở rộng thực chế khoán thu, trao quyền tự chủ tài Phân định rõ thẩm quyền cấp ngành việc quản lý theo nguyên tắc Tăng cường phối hợp quan hệ thống tài chính, phịng Tài - Kế hoạch Chi cục thuế nòng cốt, tham mưu đề xuất tổ chức thực sách tài địa bàn Kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc, tham mưu cho quyền địa phương hoạt động thu ngân sách quản lý ngân sách, tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân thực nghĩa vụ nhà nước Thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, kiên thay cán không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ Tăng cường giáo dục trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên thực hành tiết kiệm chống lãng phí, phát huy ý thức trách nhiệm Đảng, Nhà nước nhân dân quản lý thu ngân sách 3.2.7 Tăng cường công tác kiểm tra, tra, xử lý vi phạm Thực phối kết hợp chặt chẽ quan tra, kiểm toán, tra tài tăng cường cơng tác kiểm tra, giám sát đơn vị thu nộp ngân sách đơn vị sử dụng ngân sách Mặt khác, cần xử lý quan có thẩm quyền tra, kiểm tra, kiểm tốn; cơng khai kết tra, kiểm tra, kiểm toán kết xử lý sau tra Thực chế độ trách nhiệm người đứng đầu quan, đơn vị công tác quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản công Theo người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật khoản chi sai chế độ, thất thốt, lãng phí đơn vị giao phụ trách Thực chế độ công bố công khai ngân sách cấp, đơn vị dự toán, tổ chức ngân sách hỗ trợ, dự án xây dựng có sử 82 dụng vốn ngân sách, doanh nghiệp nhà nước, quỹ có nguồn từ NSNN, quỹ có nguồn đóng góp nhân dân Cần nâng cao chức giám sát công tác ngân sách, đặc biệt phải trọng đến công tác kiểm tra, giám sát thu ngân sách Tăng cường đạo giữ vững an ninh trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định để thu hút đầu tư Thực tốt việc quản lý quy hoạch cấp có thẩm quyền phê duyệt, có doanh nghiệp yên tâm đầu tư Kết luận chương Chương 3, tác giả nêu lên quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện , mục tiêu phát triển ngân sách huyện Đoan Hùng đến năm 2021 Trên sở đó, tác giả đưa 07 giải pháp tăng thu ngân sách nhà nước địa bàn huyện Đoan Hùng thời gian tới: giải pháp nuôi dưỡng mở rộng nguồn thu; giải pháp tăng cường công tác quản lý thu chi cục Thuế; giải pháp tăng cường khoản thu thuế quyền xã, thị trấn; giải pháp đổi mới, hồn thiện chế, quy trình quản lý ngân sách; giải pháp tổ chức công khai thu, chi ngân sách; giải pháp hoàn thiện máy quản lý thu ngân sách huyện; giải pháp tăng cường công tác kiểm tra, tra, xử lý vi phạm 83 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Kết luận Huyện Đoan Hùng thực nhiệm vụ thu ngân sách điều kiện, hoàn cảnh khủng hoảng kinh tế giới Trong năm qua, gặp nhiều khó khăn huyện Đoan Hùng sức phấn đấu, tìm biện pháp hữu hiệu để đẩy mạnh thu ngân sách địa bàn Do vậy, thu ngân sách huyện Đoan Hùng đạt thành tựu định Nhờ chế khoán thu, huyện chủ động khai thác, phát huy mạnh công tác quản lý thu ngân sách huyện, hạn chế tính trạng trông chờ ỷ lại cấp Ngân sách huyện phối hợp ngân sách cấp hoàn thành mục tiêu kinh tế - xã hội, góp phần thay đổi mặt kinh tế huyện Đoan Hùng Để đạt kết đó, huyện Đoan Hùng quan tâm từ khâu lập dự toán, lập kế hoạch thu đến tổ chức thực kế hoạch, đảm bảo huy động tối đa nguồn lực huyện nhằm tăng cường cho ngân sách huyện Qua đánh giá thực trạng khoản thu cân đối ngân sách địa bàn, xác định nguồn thu chủ yếu từ cấp quyền sử dụng đất, nguồn thu tiềm thu thuế công thương nghiệp - ngồi quốc doanh Qua phân tích đánh giá biến động nguồn thu ngân sách, luận văn làm rõ tác động việc tăng thu ngân sách phát triển kinh tế - xã hội huyện theo nội dung chính, là: thúc đẩy mơ hình tăng trưởng chuyển dịch cấu kinh tế; góp phần cân đối thu ngân sách địa phương; đảm bảo nguồn lực cho việc giải yêu cầu an sinh xã hội địa bàn Kiến nghị 2.1 Với Chính phủ Bộ Tài Cần tiếp tục cải tiến hệ thống sách thuế, xây dựng hệ thống sách thuế đồng bộ; cần nghiên cứu quy trình tính, giao dự tốn thu, chi ngân sách cách khoa học sát với tình hình thực tế địa phương Cụ thể, dự toán thu 84 vào dự báo tăng trưởng kinh tế chung nước mà chưa có bước tính tốn cụ thể số lượng doanh nghiệp, quy mơ, cấu, loại hình doanh nghiệp địa phương để có số giao dự tốn thu ngân sách sát với thực tiễn 2.2 Với tỉnh Phú Thọ Khi phân bổ, giao dự toán cho quận, huyện, thành phố, phường, xã, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ cần giao đồng thời kế hoạch thu, chi kế hoạch đầu tư xây dựng Vì giao khơng đồng thời khó khăn tổng hợp chung ngân sách phản ánh đánh giá khơng xác Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ có quy định rõ ràng, cụ thể nội dung thu, mức thu trường công lập, trường công lập tự chủ phần tài tránh tình trạng việc thu nộp sử dụng nguồn thu trường học công lập, trường công lập tự chủ phần tài núp với danh nghĩa “Quỹ nghiệp giáo dục” trường phụ huynh tự thỏa thuận, khó cho cơng tác quản lý, gây xúc cho nhân dân Để thực lành mạnh tình trạng tài cấp huyện, xã đủ sức để thực chức vai trị cơng cụ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh cần có chế thống Ủy ban nhân dân thành phố có Nghị chuyên đề huy động vốn, xã hội hóa số lĩnh vực chống lãng phí, tham nhũng Ủy ban nhân dân tỉnh nghiên cứu trình Hội đồng nhân dân thành phố điều chỉnh kịp thời định mức chi thường xuyên cho lĩnh vực hành chính, nghiệp ảnh hưởng yếu tố giá để sát với thực tế Ủy ban nhân dân tỉnh cần xây dựng tiêu chí phân cấp ngân sách với quan điểm tăng cường phân cấp mạnh nguồn thu nhiệm vụ chi cho địa phương, NSNN thực chất nhằm đảm bảo phục vụ lợi ích nhân dân, quyền sở quan nhà nước gần dân nhất, nơi sát với thực tế nên giải tốt hơn, tạo nên gắn bó nhà nước nhân dân giảm số quận, huyện phải nhận trợ cấp từ ngân sách tỉnh Từ việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi phát huy tính chủ động, sáng tạo quyền sở 85 Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ cân đối, cho phép huyện sử dụng 100% nguồn thu từ tiền sử dụng đất hàng năm để huyện tập trung hỗ trợ xã xây dựng nông thôn theo Nghị số 10/2013/NQ-HĐND ngày 25/7/2013 Hội đồng nhân dân thành phố khóa XIV, kỳ họp thứ đầu tư, chỉnh trang sở hạ tầng 86 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bộ tài chính, Thơng tư số 80/2003/TT-BTC ngày 13/8/2003, Hướng dẫn tập trung quản lý khoản thu NSNN qua Kho bạc Nhà nước, Hà Nội (2003); [2] Quốc hội, Luật ngân sách nhà nước số 01/2002/QH11 ngày 16/12/2002; [3] Quốc hội, Luật ngân sách nhà nước số 83/2015/QH13 ngày 25/6/2015; [4] Bộ tài chính, Tài liệu bồi dưỡng kiến thức kinh tế - tài Tập 2, Nhà xuất Tài chính, Hà Nội (2003); [5] Lê Văn Ái, “Những vấn đề lý luận thuế kinh tế”, Nhà xuất Tài chính, Hà Nội (2000); [6] Đặng Văn Thanh, “Một số vấn đề quản lý điều hành NSNN” , NXB Chính trị Quốc gia (2005); [7] Đặng Văn Thanh, “Quản lý thu chi ngân sách tỉnh duyên hải miền Trung”,(2005); [8] Vũ Sỹ Cường - Học Viện tài chính, đề tài “Giải pháp thu ngân sách nhà nước năm 2013”; [9] Hồng Cơng Uẩn, Đề tài “Phương hướng hồn thiện phân cấp quản lý ngân sách địa phương theo đặc điểm cấp quyền Việt Nam” (2002); [10] Phạm Đức Hồng, Đề tài “Hoàn thiện chế phân cấp ngân sách cấp quyền địa phương” (2002); [11] Hà Việt Hoàng, đề tài “Thực trạng giải pháp chủ yếu nhằm hồn thiện cơng tác quản lý ngân sách cấp huyện tỉnh Thái Nguyên” (2007); [12] Nguyễn Hoài Phương, đề tài “Hoàn thiện quản lý thu, chi ngân sách nhà nước thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa” (2006); 87 [13] Nguyễn Ngọc Tuấn, Đề tài "Giải pháp tăng thu cân đối ngân sách địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình" (2009); [14] Nghị Hội đồng nhân dân huyện Đoan Hùng Quy hoạch phát triển kinh tế xã hội đến năm 2021; [15] Phụ lục toán thu năm giai đoạn 2016 – 2018; [16] UBND huyện Đoan Hùng, Báo cáo phát triển kinh tế xã hội huyện Đoan Hùng giai đoạn 2016 – 2018 Phương hướng nhiệm vụ giai đoạn 2019 – 2021, Huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ (2018); [17] UBND huyện Đoan Hùng, Báo cáo toán ngân sách huyện giai đoạn 2016 – 2018 (2018) 88 ... luận ngân sách nhà nước tăng thu ngân sách Chương 2: Thực trạng công tác thu ngân sách địa bàn huyện Đoan Hùng - tỉnh Phú Thọ Chương 3: Một số giải pháp nhằm tăng thu ngân sách địa bàn huyện Đoan. .. nhà nước thu ngân sách nhà nước để phân tích, đánh giá thực trạng cơng tác thu ngân sách địa bàn huyện Đoan Hùng - tỉnh Phú Thọ Từ đề quan điểm, giải pháp nhằm tăng thu ngân sách địa bàn huyện. .. nghiên cứu - Phát vấn đề đặt thu ngân sách huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ; - Tìm giải pháp để giải vấn đề đặt nhằm tăng thu ngân sách cho huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ Đối tượng phạm vi nghiên