KHẢO SÁT NỒNG ĐỘ NT-proBNP VÀ CÁC TỔN THƯƠNG MẠCH MÁU Ở BỆNH NHÂN TIỂU ĐƯỜNG TYPE TS.BS Nguyễn Thị Thu Hồi BS.Phí Thị Hải Anh PGS.TS Đinh Thị Thu Hương GS.TS Đỗ Doãn Lợi ĐẶT VẤN ĐỀ  Peptide thải natri niệu: BNP NT-proBNP  Nồng độ tăng lên sức căng thành tim tăng NT-proBNP  Chất điểm sinh học: phát sớm bất thường CN tim  Có mối liên quan chặt chẽ đến tỷ lệ tử vong chung tỷ lệ tử vong tim mạch ĐẶT VẤN ĐỀ Tiểu đường type 2: bệnh nặng, tỷ lệ biến chứng tử vong cao  Biến chứng mạch máu lớn: + ĐMV + ĐM cảnh + ĐMCD  Biến chứng mạch máu nhỏ: + Vi mạch thận: + Vi mạch võng mạc Mối liên quan NT-proBNP với biến chứng mạch máu BN tiểu đường:  Rối loạn chức nội mạc  Xơ vữa động mạch  Tổn thương vi mạch  Kháng insulin  Tăng NT-proBNP  Tổn thương vi mạch: 30 - 40% bệnh nhân tiểu đường (Kim JH 2011 - nghiên cứu người châu Á)  Rối loạn chức nội mạc: - Tăng gốc tự - Tăng NO - Chết tế bào theo chương trình - Xơ hóa tim  Tăng NT-proBNP, chưa có triệu chứng năng, chưa có suy CN thất trái phì đại thất trái Các nghiên cứu giới Việt Nam  Magnusson (2004)  Beer S (2005)  Hamano (2014) NT-proBNP tăng cao có giá trị dự báo nguy biến chứng mạch máu OR từ 1,54 đến 13,8, đó: Bệnh ĐMV: OR: 9,3; ĐM võng mạc: OR 13,8; Tổn thương vi mạch thận: OR: 6,2  Việt nam: cịn nghiên cứu vấn đề MỤC TIÊU Khảo sát nồng độ NT-proBNP bệnh nhân tiểu đường type bệnh viện Bạch Mai Tìm hiểu mối liên quan nồng độ NT-proBNP với tổn thương mạch máu bệnh nhân nói ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu: - 108 bệnh nhân tiểu đường type - 50 người khỏe mạnh tuổi giới Tiêu chuẩn loại trừ:  Suy thận lọc máu chu kỳ,  Suy tim chẩn đoán từ trước: NYHA III, IV siêu âm tim có EF < 50%  Có thai  Có bệnh cấp tính, ác tính, bệnh máu, bệnh hệ thống  Khơng đồng ý tham gia nghiên cứu PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang có đối chứng  Phương pháp chọn mẫu: - Cỡ mẫu: : p(1-p) n =Z2(1-α/2) (p.)2 Tính cỡ mẫu: n = 108 bn - Lấy bệnh nhân vào nghiên cứu liên trình tự thời gian Tương quan NT-proBNP với tổn thương ĐM cảnh BN tiểu đường type NT-proBNP(pg/ml) 79 Tổng Không tổn thương mạch n 10 10 26 máu % 23.0% 38.5% 38.5% 100.0% Có tổn thương động mạch n 24 35 cảnh % 2.9% 17.1% 80.0% 100.0% n 11 16 34 61 % 18.0% 26.2% 55.8% 100.0% 0.72 2.88 0.68 0.13 Tổng OR P Chi2 95%CI 0.12 - 4,5 OR hiệu chỉnh P Chi2 95% CI S Beer (2005), Hamano (2014) 0.23 – 3.7 0.57– 14.7 0.56 1.2 0.85 0.24 0.23 – 10.8 Tương quan NT-proBNP với tổn thương ĐM chi BN tiểu đường type NT-proBNP(pg/ml) 79 Tổng Khôngtổn thương mạch n 10 10 26 máu % 23.0% 38.5% 38.5% 100.0% Có tổn thương động mạch n 13 12 28 chi % 10.7% 46.4% 42.9% 100.0% n 23 22 54 % 16.7% 42.6% 40.7% 100.0% 2.6 2,2 0.24 0.34 Tổng OR p Chi2 95%CI 0.41 -19.57 0.34 -16.9 OR hiệu chỉnh 1.69 1.51 0.37 0.52 p Chi2 95% CI 0.53 – 23.76 0.06 - 4.06 Tương quan NT-proBNP với tổn thương ĐM thận BN tiểu đường type Không tổn thương N NT-proBNP(pg/ml) 79 10 26 1.49 -744 1.3 9.4 0.78 0.00 1.25 – 589 Tương quan NT-proBNP với tổn thương vi mạch thận BN tiểu đường type Khơng tổn thương mạch máu Có tổn thương vi mạch thận Tổng OR p Chi2 95%CI OR hiệu chỉnh p Chi2 95% CI S Beer (2005), Hamano (2014) N % N % N % NT-proBNP(pg/ml) 79 10 26 38.5% 100.0% 31 38 81.6% 100.0% 41 64 64.1% 100.0% 18.6 0.00 1.76 - 881.95 12.1 0.00 1.26 - 674.06 Tương quan NT-proBNP với tổn thương vi mạch võng mạc BN tiểu đường type NT-proBNP (pg/ml) Tổng 79 Không tổn thương N 10 10 26 mạch máu % 23.0% 38.5% 38.5% 100.0% Có tổn thương võng N 13 21 36 mạc % 5.6% 36.1% 58.3% 100.0% N 23 31 64 % 12.5% 35.9% 48.4% 100.0% 3.9 6.3 0.12 0.02 Tổng OR p Chi2 95%CI 0.52 - 45.56 0.87 - 70.9 OR hiệu chỉnh 2.4 4.1 0.21 0.06 p Chi2 95% CI S Beer (2005), Hamano (2014) 0.63 – 53.72 0.66 - 67.06 Giá trị dự báo NT-proBNP với tổn thương mạch máu BN tiểu đường type Tổn thương mạch máu AUC p 95% CI Giới hạn Giới hạn NTproBNP(pg/mL) 0.263 0.000 0.170 0.355 Mức lọc cầu thận 0.666 0.011 0.555 0.777 Giá trị dự báo NT-proBNP với tổn thương ĐM vành BN tiểu đường type Tổn thương động mạch thận NTproBNP (pg/mL) Mức lọc cầu thận Đạm niệu 95% CI Giới hạn Giới hạn 0.700 0.001 0.592 0.808 0.368 0.033 0.247 0.488 0.615 0.065 0.496 0.735 AUC p Giá trị dự báo NT-proBNP với tổn thương ĐM thận BN tiểu đường type Tổn thương vi mạch thận AUC NTproBNP (pg/mL) Mức lọc cầu thận Đạm niệu p 0.678 0.002 0.371 0.023 0.203 0.000 95% CI Giới hạn Giới hạn 0.569 0.787 0.264 0.478 0.120 0.286 Giá trị dự báo NT-proBNP với tổn thương vi mạch thận BN tiểu đường type Tổn thương vi mạch thận AUC NTproBNP (pg/mL) Mức lọc cầu thận Đạm niệu 0.678 0.002 0.371 0.023 0.203 0.000 p 95% CI Giới hạn Giới hạn 0.569 0.787 0.264 0.478 0.120 0.286 KẾT LUẬN Nồng độ NT-proBNP BN tiểu đường type 2:  Nồng độ NT-proBNP 108 bệnh nhân tiểu đường type 125,39 ± 90,87 pg/mL, cao nhóm chứng (21,58 + 11,96 pg/ml), p < 0,01  Ở nhóm 82 bệnh nhân tiểu đường type có tổn thương mạch máu, nồng độ NT-proBNP 144,46 + 95,46 pg/mL cao nhóm 26 bệnh nhân khơng có tổn thương mạch máu (65,25 + 29,38 pg/mL), p < 0,01  Nồng độ NT-proBNP nhóm bệnh nhân tiểu đường type có tổn thương mạch máu: tổn thương ĐM vành, tổn thương động mạch cảnh, tổn thương động mạch thận, tổn thương vi mạch thận, tổn thương vi mạch võng mạc cao so với nồng độ NT-proBNP nhóm khơng có tổn thương mạch máu (p < 0,01)  Nồng độ NT-proBNP nhóm 28 bệnh nhân tiểu đường type có tổn thương ĐMCD 81,10 + 55,48 pg/mL, khơng khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nhóm khơng có tổn thương mạch máu (p > 0,05) Mối liên quan nồng độ NT-proBNP với tổn thương mạch máu bệnh nhân tiểu đường type 2:  Có gia tăng tổn thương mạch máu bệnh nhân tiểu đường type mức NT-proBNP 79 pg/mL so mức NT-proBNP 31pg/mL,OR: 8,32; 95% CI(1,546)  Mức tăng NT-proBNP 79pg/mL có liên quan chặt chẽ tới tổn thương động mạch vành, xơ vữa động mạch thận tổn thương vi mạch thận với OR (95% CI) 14,08 (1,55-828); 9,4 (1,25-589); 12,1 (1,26674,06)  Giá trị dự báo NT-proBNPở bệnh nhân tiểu đường type với: - Tổn thương mạch máu chung: điểm cắt 79 pg/mL, độ nhạy 65%, độ đặc hiệu 65%; - Tổn thương động mạch vành: điểm cắt 124,37 pg/mL, độ nhạy 83%, độ đặc hiệu 85%; - Tổn thương động mạch thận điểm cắt 95 pg/mL, độ nhạy 76%, độ đặc hiệu 65%; - Tổn thương vi mạch thận: điểm cắt nồng độ NT-proBNP 102 pg/mL, độ nhạy 78%, độ đặc hiệu 74%