BỘ Y TẾ ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÁO CÁO TĨM TẮT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƢỜNG KHẢO SÁT TỶ LỆ SUY YẾU VÀ MỐI LIÊN QUAN GIỮA SUY YẾU VỚI KẾT CỤC LÂM SÀNG NGẮN HẠN Ở NGƢỜI BỆNH CAO TUỔI ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN BÀ RỊA Mã số: 60 72 01 40………… Chủ nhiệm đề tài: TS Thân Hà Ngọc Thể Ths Nguyễn Thị An THÀNH PHỐ HỐ CHÍ MINH, 1/2019 BỘ Y TẾ ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÁO CÁO TĨM TẮT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CƠNG NGHỆ CẤP TRƢỜNG KHẢO SÁT TỶ LỆ SUY YẾU VÀ MỐI LIÊN QUAN GIỮA SUY YẾU VỚI KẾT CỤC LÂM SÀNG NGẮN HẠN Ở NGƢỜI BỆNH CAO TUỔI ĐIỀU TRỊ NỘI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN BÀ RỊA Mã số: 60 72 01 40………………… Chủ nhiệm đề tài: TS Thân Hà Ngọc Thể Ths Nguyễn Thị An THÀNH PHỐ HỐ CHÍ MINH, 1/2019 Danh sách thành viên tham gia nghiên cứu TS Thân Hà Ngọc Thể Ths Nguyễn Thị An BS CKI Nguyễn Ngọc Hoành Mỹ Tiên MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Chương TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Ngƣời cao tuổi 1.2 Khái niệm suy yếu 1.3 Cơ chế bệnh sinh suy yếu 1.4 Các yếu tố liên quan Error! Bookmark not defined 1.5 Chẩn đoán - tiêu chuẩn đánh giá suy yếu 10 1.5.1 Các tiêu chuẩn tảng 11 1.5.2 Các cơng cụ tầm sốt suy yếu 14 1.6 Các giai đoạn suy yếu: 17 1.7 Phòng ngừa 18 1.8 Một số nghiên cứu hội chứng suy yếu 19 1.8.1 Trên giới 19 1.8.2 Tại Việt Nam 20 Chƣơng ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22 2.1 Đối tƣợng 22 2.1.1 Đối tƣợng nghiên cứu 22 2.1.2 Tiêu chuẩn chọn mẫu 22 2.1.3 Tiêu chuẩn loại trừ 22 2.1.4 Địa điểm thời gian nghiên cứu 22 2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu 23 2.2.1 Thiết kế nghiên cứu 23 2.2.2 Cỡ mẫu 23 2.2.3 Phƣơng pháp chọn mẫu 24 2.2.4 Phƣơng pháp thu thập số liệu 24 2.2.5 Ngƣời thu thập số liệu 24 2.2.6 Phƣơng pháp kiểm soát sai số 24 2.2.7 Phƣơng pháp xử lý phân tích số liệu 24 2.3 Kế hoạch thực 26 2.4 Tiêu chuẩn chẩn đoán định nghĩa biến số 27 2.4.1 Thông tin chung biến số cần khảo sát để đạt mục tiêu 27 2.4.2 Các biến số cần khảo sát để đạt mục tiêu nghiên cứu 30 2.4.3 Các biến số cần khảo sát cho mục tiêu 34 2.5 Đạo đức nghiên cứu 35 Chƣơng KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 37 3.1 Đặc điểm chung dân số nghiên cứu: 37 3.2 Tỷ lệ suy yếu ngƣời bệnh cao tuổi điều trị nội trú Khoa Nội bệnh viện Bà Rịa theo thang điểm suy yếu CFS 39 3.3 Các yếu tố liên quan suy yếu Error! Bookmark not defined 3.4 Mối liên quan mức độ suy yếu với kết cục lâm sàng ngắn hạn (thời gian nằm viện, tỷ lệ tái nhập viện thời điểm tháng sau xuất viện tỷ lệ tử vong chung) ngƣời bệnh cao tuổi điều trị nội trú bệnh nội khoa bệnh viện Bà Rịa 41 Chương BÀN LUẬN 45 4.1 Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu: 45 4.2 Tỷ lệ suy yếu ngƣời bệnh cao tuổi điều trị nội trú bệnh nội khoa bệnh viện Bà Rịa thang điểm suy yếu lâm sàng CFS 48 4.3 Hội chứng suy yếu yếu tố liên quanError! Bookmark not defined 4.3.1 Liên quan suy yếu giới Error! Bookmark not defined 4.3.2 Liên quan suy yếu nhóm tuổiError! Bookmark not defined 4.3.3 Liên quan suy yếu với số khối thể chế độ ăn nghèo nàn Error! Boo 4.3.4 Liên quan suy yếu với tình trạng nhân hồn cảnh sống Error! Boo 4.3.5 Liên quan suy yếu tình trạng hút thuốc láError! Bookmark not defined 4.3.6 Liên quan suy yếu với tình trạng uống rƣợuError! Bookmark not defined 4.3.7 Liên quan suy yếu trình độ học vấnError! Bookmark not defined 4.3.8 Liên quan suy yếu tình trạng sử dụng nhiều thuốc Error! Bookmark not defined 4.3.9 Liên quan suy yếu tình trạng đa bệnhError! Bookmark not defined 4.3.10 Một số yếu tố liên quan suy yếu qua phân tích hồi quy đa biến Error! Bookmark not defined 4.4 Mối liên quan mức độ suy yếu với kết cục lâm sàng ngắn hạn 49 4.4.1 Thời gian nằm viện 49 4.4.2 Tái nhập viện 50 4.4.3 Tử vong chung 51 KẾT LUẬN 53 KIẾN NGHỊ 54 TÀI LIỆUTHAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Tiếng Việt: BR-VT Bà Rịa - Vũng Tàu BV Bệnh viện ĐTĐ Đái tháo đƣờng ĐLC Độ lệch chuẩn HCDBTT Hội chứng dễ bị tổn thƣơng KTC Khoảng tin cậy NCT Ngƣời cao tuổi PTTH Phổ thơng trung học TB Trung bình Thành phố Tiếng Anh: ADL Activites of Daily Living Các hoạt động sống ngày BMI Body Mass Index Chỉ số khối thể CCI Charlson Comorbidity Index Chỉ số đa bệnh lý Charlson CFS Clinical Frailty Scale Thang suy yếu lâm sàng AGEs Advanced glycation end products Các sản phẩm cuối glycat hóa CGA Comprehensive Geriatric Assessment Đánh giá lão khoa toàn diện CNS Central Nervous System Hệ thống thần kinh trung ƣơng COPD Chronic Obstructive Pulmonary Disease Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính CRP C-reactive protein Protein C phản ứng CSHA Canadian Study of Health and Aging Nghiên cứu sức khỏe Lão hóa Canada CXCL-10 CXC chemokine ligand-10 Chất hoạt hóa bạch cầu CXC phối hợp 10 DHEA-S Dehydroepiandrosterone sulfate EFS Edmonton Frail Scale Thang điểm suy yếu Edmonton FI Frailty Index Chỉ số suy yếu GDS Geriatric Depression Scale Thang điểm trầm cảm lão khoa GFI Groningen Frailty Indicator Dấu điểm suy yếu Groningen GH Growth hormone Hormone tăng trƣởng HIS Hospital Intelligence System Hệ thống quản lý bệnh viện thông minh IADL Instrumental Activites of Daily Living Các hoạt động sinh hoạt ngày IGF-1 Insulin-like growth factor-1 Yếu tố tăng trƣởng giống insulin IL-6 Interleukin-6 MMSE Mini-Mental State Examination Đánh giá tình trạng nhận thức rút gọn MNA-SF Mini Nutritional Assessment Short Form Đánh giá dinh dƣỡng rút gọn NK cell Natural killer cell Tế bào giết tự nhiên PRISMA-7 Program of Research to Integrate Services for the Maintenance of Autonomy Chƣơng trình nghiên cứu triển khai dịch vụ trì tính tự chủ ngƣời cao tuổi REFS Reported Edmonton Frail Scale Thang điểm báo cáo suy yếu Edmonton SES Socioeconomic Status Tình trạng kinh tế xã hội TNFα Tumour necrosis factor-α Yếu tố hoại tử khối u-α WHO World Health Organization Tổ chức Y tế Thế giới Bản quyền tài liệu thuộc Thư viện Đại học Y Dược TP.Hồ Chí Minh E Giặt ủi Tự giặt ủi cho cá nhân Giặt vật nhỏ: vớ, miếng lót giày Không làm đƣợc tất công việc nhà F Phƣơng thức lại Đi lại độc lập phƣơng tiện công cộng lái xe riêng Tự lại taxi, nhƣng không sử dụng đƣợc phƣơng tiện giao thông công cộng khác Đi lại phƣơng tiện giao thơng cơng cộng có hổ trợ ngƣời Đi lại taxi xe ô tô với hổ trợ ngƣời khác Không lại đƣợc G Trách nhiệm thuốc Tự lấy thuốc uống liều Tự lấy thuốc uống thuốc đƣợc chia liều sẵn Khơng có khả phân chia thuốc H Khả quản lý tiền Tự quản lý vấn đề tài (ngân sách, viết séc, trả tiền thuê nhà hóa đơn, tới ngân hàng) nhận giữ tiền thu nhập Quản lý mua sắm ngày, nhƣng cần hổ trợ ngân hàng mua hàng lớn Khơng có khả quản lý tiền Tổng điểm – Điểm thấp mức độ phụ thuộc cao Tuân thủ Luật sở hữu trí tuệ Quy định truy cập tài liệu điện tử Ghi rõ nguồn tài liệu trích dẫn Bản quyền tài liệu thuộc Thư viện Đại học Y Dược TP.Hồ Chí Minh Phụ lục 6: ĐÁNH GIÁ DINH DƢỠNG MNA – SF (Mini Nutritional Assessment – Short Form) A Ơng/ bà có giảm ăn uống tháng qua khơng ngon miệng, gặp vấn đề tiêu hóa, hay gặp khó khăn nhai nuốt khơng? = Giảm nhiều = Giảm trung bình  = Khơng giảm B Ơng/ bà có bị sụt cân tháng qua không? = Giảm > 3kg = Không biết = Giảm từ 1- kg  = Không giảm cân C Khả vận động ông/ bà nhƣ nào? = Nằm hay ngồi chỗ = Có thể rời đƣợc khỏi giƣờng hay ghế, nhƣng khơng nồi = Có thể ngồi  D Ơng/ bà có bị căng thăng tâm lý hay mắc bệnh cấp tính tháng qua khơng? = Có = Khơng  E Ơng/ bà có mắc bệnh tâm - thần kinh khơng? = Sa sút trí tuệ hay trầm cảm nặng = Sa sút trí tuệ nhẹ = Không mắc vấn đề tâm lý F Chỉ số khối thể (BMI) = cân nặng (kg)/chiều cao (m)²? = BMI < 19 = 19 ≤ BMI