BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH LÂM VĂN DỪA BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO NGƯỜI DƯỚI MƯỜI LĂM TUỔI GÂY RA TRONG THỜI GIAN NHÀ TRƯỜNG QUẢN LÝ LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH LUẬT DÂN SỰ VÀ TỐ TỤNG DÂN SỰ TP HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP HỒ CHÍ MINH BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO NGƯỜI DƯỚI MƯỜI LĂM TUỔI GÂY RA TRONG THỜI GIAN NHÀ TRƯỜNG QUẢN LÝ Chuyên ngành: Luật Dân Tố tụng dân Mã số: 60380103 Người hướng dẫn khoa học: Ts Nguyễn Xuân Quang Học viên: Lâm Văn Dừa Lớp: cao học Luật: khóa 1- Sóc Trăng (ứng dụng) TP HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn kết trình tổng hợp nghiên cứu than tôi, hướng dẫn khoa học TS Nguyễn Xuân Quang Các thông tin, án trích dẫn luận văn trung thực, xác Học viên Lâm Văn Dừa DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT TỪ ĐƯỢC VIẾT TẮT BLDS Bộ luật dân BLDS 1995 Bộ luật dân năm 1995 (Bộ luật số 44L/CTN) ngày 28/10/1995 BLDS 2005 Bộ luật dân năm 2005 (Bộ luật số 33/2005/QH11) ngày 14/6/2005 BLDS 2015 Bộ luật dân năm 2015 (Bộ luật số 91/2015/QH13) ngày 24/11/2015 BTTH Bồi thường thiệt hại Nxb Nhà xuất THCS Trung học sở MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG CĂN CỨ PHÁT SINH TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO NGƯỜI DƯỚI MƯỜI LĂM TUỔI GÂY RA .6 1.1 Chủ thể gây thiệt hại người chưa đủ mười lăm tuổi .6 1.2 Gây thiệt hại thời gian trường học trực tiếp quản lý 10 1.3 Những bất cập kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật 14 Kết luận chương 18 CHƯƠNG XÁC ĐỊNH CHỦ THỂ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI 19 2.1 Nhà trường bồi thường 19 2.2 Cha mẹ bồi thường .26 2.3 Người giám hộ bồi thường 32 2.4 Những bất cập kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật 35 Kết luận chương 41 KẾT LUẬN 42 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng loại trách nhiệm dân áp dụng có hành vi gây thiệt hại trái pháp luật tài sản chủ thể gây thiệt hại Quy định bồi thường thiệt hại ngồi hợp đồng nhằm bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp chủ thể có quyền lợi bị xâm phạm, đồng thời răn đe, phòng ngừa người có hành vi gây thiệt hại Bộ luật dân năm 2005, Bộ luật dân năm 2015 qui định chi tiết có hệ thống loại trách nhiệm Trong đó, có qui định thiệt hại hành vi người gây ra, trách nhiệm bồi thường thiệt hại hành vi người gây pháp luật quy định nhiều trường hợp, có trách nhiệm bồi thường người chưa đủ 15 tuổi gây Trẻ em người 16 tuổi1 Như vậy, người chưa đủ 15 tuổi xem trẻ em Đối với trẻ em, Nhà nước xác định rõ trách nhiệm họ tham gia vào quan hệ pháp luật cụ thể Chính thế, Nhà nước ban hành pháp luật quy định bồi thường thiệt hại trẻ em gây thời gian trường học trực tiếp quản lý Tuy nhiên, qua thực tiễn giải tranh chấp trách nhiệm bồi thường thiệt hại người 15 tuổi gây thời gian trường học trực tiếp quản lý cho thấy, số vấn đề chưa quy định rõ ràng văn pháp luật Điều dẫn đến không thống nhận thức đọc giả, nhà nghiên cứu; gây khó khăn cho quan, người có thẩm quyền việc thực thi pháp luật quy định độ tuổi không thống với nhau: “người 15 tuổi,” “người chưa đủ 15 tuổi”; chưa quy định thời gian trường học trực tiếp quản lý; trường học có lỗi quản lý người chưa đủ 15 tuổi nhà trường có phải liên đới với cha mẹ, người giám hộ để bồi thường cho người bị thiệt hại hay không? Khi phát sinh trách nhiệm bồi thường cha mẹ cha, mẹ có phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại hay không? Khi nhà trường khơng có lỗi quản lý, người giám hộ khơng có lỗi việc giám hộ chịu trách nhiệm bồi thường? Đối với học viên chưa đủ 15 tuổi trường giáo dưỡng trực tiếp quản lý gây thiệt hại trách nhiệm bồi thường thiệt hại thuộc ai? Do việc nghiên cứu đầy đủ, cụ thể quy định pháp luật vấn đề cần thiết Điều 1, Luật trẻ em năm 2016 Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý” để nghiên cứu Thông qua việc nghiên cứu đề tài, tác giả muốn phân tích quy định pháp luật, thực tiễn áp dụng pháp luật vào việc bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường trực tiếp quản lý, đồng thời kiến nghị khắc phục điểm bất cập tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng quy định thực tiễn tốt Qua góp phần nâng cao trách nhiệm ứng xử chủ thể mối quan hệ xã hội Tình hình nghiên cứu đề tài Bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý vấn đề tương đối chưa đề cập, nghiên cứu nhiều góc độ khoa học thực tiễn thi hành pháp luật Một số cơng trình nghiên cứu có nội dung liên quan đến đề tài nêu như: Luận văn Thạc sĩ Luật học năm 2003 với đề tài “Trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng thực trạng kiến nghị” tác giả Nguyễn Thị Hồng Mai, tác giả trình bày lý luận chung trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng, điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng, thực trạng pháp luật áp dụng pháp luật bồi thường thiệt hại hợp đồng Trong điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngồi hợp đồng có liên quan đến đề tài cần nghiên cứu Luận văn Thạc sĩ Luật học năm 2014 với đề tài “Trách nhiệm bồi thường thiệt hại cha mẹ thiệt hại chưa thành niên gây ra” tác giả Nguyễn Trung Tín Trong Luận văn này, tác giả tập trung nghiên cứu trách nhiệm bồi thường cha mẹ thiệt hại chưa thành niên gây góc độ văn pháp luật; phân tích thực trạng giải tranh chấp Tịa án thơng qua án, định; sở đó, tác giả đưa số kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện pháp luật lĩnh vực Trong đề tài tác giả có đề cập đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại người 15 tuổi gây Đỗ Văn Đại, Luật bồi thường thiệt hại hợp đồng Việt Nam (tập 1, 2): Bản án bình luận, NXB Hồng Đức- Hội Luật Gia Việt Nam, 2016 Trong hai sách này, sở bình luận án có tính điển hình, tác giả sâu phân tích quy định pháp luật Việt Nam bồi thường thiệt hại hợp đồng, từ bình luận đưa ý kiến, đánh giá, nhận xét góp phần hồn thiện pháp luật bồi thường thiệt hại nói chung bồi thường thiệt hại người chưa thành niên gây nói riêng Việt Nam Đây tài liệu hữu ích việc nghiên cứu điều kiện làm phát sinh trách nhiệm bồi thường xác định chủ thể phải bồi thường thiệt hại người 15 tuổi gây thời gian trường học trực tiếp quản lý Ngồi ra, cịn có số viết liên quan đến đề tài đăng tạp chí như: “Bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi, người lực hành vi dân gây thời gian trường học, bệnh viên, tổ chức khác trực tiếp quản lý pháp luật dân Việt Nam” tác giả Phạm Kim Anh đăng tạp chí khoa học pháp lí số 01/2008, viết này, tác giả đề cập đến trách nhiệm bồi thiệt hại người 15 tuổi gây theo Bộ luật dân 1995 Bộ luật dân 2005; viết tác giả Hoàng Minh Khôi, “Khái niệm người chưa thành niên người chưa thành niên vi phạm pháp luật văn pháp luật nay” đăng tạp chí quản lý Nhà nước số 200/2012 Nội dung viết có giá trị khoa học cao Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu tập trung đề cập góc độ lý luận thực tiễn Các cơng trình nghiên cứu trách nhiệm bồi thường thiệt hại công bố chủ yếu tập trung nghiên cứu lý luận thực tiễn giải bồi thường thiệt hại người chưa thành niên gây mà chưa quan tâm đến vấn đề bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý Do đó, việc nghiên cứu trách nhiệm bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý gắn với đặc điểm riêng lĩnh vực có ý nghĩa mặt lý luận thực tiễn, góp phần kiến nghị hồn thiện nội dung mà số cơng trình nghiên cứu, viết trước có đề cập chưa nghiên cứu sâu khía cạnh lĩnh vực Mục đích nghiên cứu đề tài Mục đích nghiên cứu đề tài làm rõ quy định pháp luật trách nhiệm bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý đưa kiến nghị việc xây dựng hoàn thiện pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cá nhân, tổ chức đồng thời đảm bảo quyền bình đẳng cơng dân trước pháp luật cách thiết thực thực tế 4 Phạm vi nghiên cứu đề tài phương pháp nghiên cứu 4.1 Trong phạm vi luận văn Đề tài tập trung nghiên cứu làm sáng tỏ quy định pháp luật bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý theo quy định pháp luật Việt Nam hành Đồng thời qua thực tiễn áp dụng pháp luật, phát bất cập đưa kiến nghị nhằm bổ sung, hoàn thiện quy định pháp luật lĩnh vực 4.2 Phương pháp nghiên cứu Luận văn thực sở quan điểm Chủ nghĩa Mac Lê-Nin Chủ nghĩa vật biện chứng phương pháp chuyên ngành pháp lý cụ thể như: - Phương pháp lịch sử, phương pháp phân tích, phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp sử dụng nhiều chương để làm rõ vấn đề lý luận thực tiễn liên quan đến điều kiện làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây thời gian nhà trường quản lý Ngồi ra, tác giả có sử dụng thêm phương pháp bình luận - Phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp phương pháp bình luận sử dụng nhiều chương để làm rõ thực trạng pháp luật trách nhiệm bồi thường thiệt hại người 15 tuổi gây thời gian trường học quản lý như: xác định chủ thể phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, bình luận vấn đề quy định pháp luật thực tiễn áp dụng pháp luật bất cập sở kiến nghị số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật Ý nghĩa khoa học giá trị ứng dụng đề tài Việc nghiên cứu đề tài góp phần làm rõ chủ thể bồi thường thiệt hại hợp đồng người chưa đủ 15 tuổi gây thời gian trường học trực tiếp quản lý Vì vậy, tác giả hy vọng luận văn có giá trị tham khảo cho người học tập, nghiên cứu người có quan tâm đến vấn đề Đồng thời, sở nghiên cứu thực tiễn áp dụng pháp luật bồi thường thiệt hại trường hợp xảy hành vi người chưa đủ 15 tuổi gây thời gian trường học trực tiếp quản lý, đề tài phân tích điểm cịn hạn chế, thiếu sót bất cập quy định pháp luật thực tiễn áp dụng pháp luật chế định có liên quan đến đề tài Luận văn để người đọc thấy cần thiết việc định hướng hoàn thiện pháp luật; ra, nội dung Luận văn cịn có số kiến nghị sửa đổi, bổ sung Bộ luật dân (BLDS) năm 2015 nhằm hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến vấn đề mà Luận văn nghiên cứu Vì vậy, đề tài cịn có giá trị ứng dụng thực tiễn, cá nhân, quan có thẩm quyền việc giải tranh chấp có liên quan đến bồi thường thiệt hại (BTTH) người chưa đủ 15 tuổi gây thời gian trường học trực tiếp quản lý Bố cục luận văn Luận văn gồm phần: Phần mở đầu, phần nội dung phần kết luận Phần nội dung gồm hai chương Chương Căn phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây Chương Xác định chủ thể bồi thường thiệt hại ... nhiệm BTTH người chưa đủ 15 tuổi gây thời gian nhà trường quản lý điều kiện tiên phải có thiệt hại người chưa đủ 15 tuổi gây thời gian nhà trường quản lý 1.2 Gây thiệt hại thời gian trường học... nhiệm bồi thường thiệt hại người mười lăm tuổi gây Chương Xác định chủ thể bồi thường thiệt hại 6 CHƯƠNG CĂN CỨ PHÁT SINH TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO NGƯỜI DƯỚI MƯỜI LĂM TUỔI GÂY RA 1.1... định nhà trường? ?? 19 CHƯƠNG XÁC ĐỊNH CHỦ THỂ BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI 2.1 Nhà trường bồi thường Người chưa đủ 15 tuổi thời gian nhà trường quản lý gây thiệt hại, phát sinh trách nhiệm BTTH nhà trường